ISSN: 2476-6909; Modares Mechanical Engineering.
2019;19(12):3039-3049
Experimental Analysis of Micro- Nano Bubble Formation
inside Venturi Tube with High Speed Photography and Image
Processing
ARTICLE INFO
Article Type
Original Research
Authors
Ghannadi M.1 PhD,
Saghravani S.F.*1 PhD,
Niazmand H.2 PhD
How to cite this article
Ghannadi M, Saghravani S.F, Niaz-
mand H. Experimental Analysis of
Micro- Nano Bubble Formation in-
side Venturi Tube with High Speed
Photography and Image Processi-
ng. Modares Mechanical Engineer-
ing. 2019;19(12):3039-3049.
1
Civil Engineering Department,
Shahrood University, Shahrood, Iran
2
Mechanical Engineering Depart-
ment, Ferdowsi University, Mash-
had, Iran
*Correspondence
Address: Civil Engineering Depart-
ment, Shahrood University, Shah-
rood, Iran
Phone: -
Fax: -
saghravani@shahroodut.ac.ir
Article History
Received: December 2, 2018
Accepted: May 26, 2019
ePublished: December 21, 2019
Copyright© 2019, TMU Press. This open-access article is published under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial
4.0 International License which permits Share (copy and redistribute the material in any medium or format) and Adapt (remix, transform,
and build upon the material) under the Attribution-NonCommercial terms.
ABSTRACT
In this research, micro-nano bubbles formation inside the venturi tube has been investigated
using image processing technique and high-speed photography. For the purpose, two models
of venturi tubes with different dimensions were made of light and transparent plexiglass and
then they were tested with various water flow discharges. After the injection of air into the
venturi tube, a high-speed camera has been used to capture images of two-phase flows passing
through the venturi tube. The captured images were processed by MATLAB software. After
investigating the results and obtaining the average diameter of the bubbles, the number of
Micro-Nano bubbles and the velocity in the center of venturi tube have been calculated and
the related graphs have been analyzed. The results show that reducing bottleneck length and
increasing flow discharge inside the venturi tube lead to the formation of smaller bubbles and
the number of Micro-Nano bubble increases.
Keywords Micro-Nano Bubbles; Matlab; Venturi Tube; Image Processing; High Speed Photog-
raphy
CITATION LINKS
[1] Stability of nanobubbles by quantum ... [2] Evaporation dynamics of ... [3] Washing effect
of ... [4] Reduction of turbulent skin friction by ... [5] Focused ultrasound propagation in
water containing many therapeutical ... [6] Bubble generation for aeration and other ... [7]
Microbubble ... [8] Impact of groundwater salinity on bioremediation enhanced by ... [9]
Atkins physical ... [10] Evidence of the existence and the stability of nano-bubbles in ... [11]
Water treatment by induced air flotation using ... [12] Bubbles, drops and ... [13] Principle
and applications of microbubble and nanobubble ... [14] Zeta potential of microbubbles in
aqueous solutions: electrical properties ... [15] Micro- and Nano bubbles: fundamentals and
... [16] Base and technological application of micro-bubble ... [17] Free-radical generation
from collapsing microbubbles ... [18] Entrapped air in ... [19] Annular two-phase ... [20] A
study of two-phase flow in inclined ... [21] Two-phase flow in complex ... [22] Bubble
formation at a single orifice in highly ... [23] Size of bubbles generated from porous ... [24]
Permeation of liquid through porous glass membrane ... [25] Gas-inducing impeller design
and ... [26] A theoritical model for bubble formation at a frit surface in ... [27] Bubbles size
distribution formed by depressurizing ... [28] Effect of pressure on bubble size in dissolved
air ... [29] Experimental study on the new micro-bubble generator ... [30] Generation of
micro gas bubbles of uniform diameter in an ... [31] Generation of submicron bubbles using
venturi ... [32] Water treatment technology and facility in ... [33] Injection performance and
influencing factors in self-priming ... [34] Numerical simulation of venturi ejector reactor in
yellow phosphorus ... [35] Study on flow in Venturi-mixer EGR for a turbo charged diesel ...
[36] An approach to evaluate Venturi-device effects on gas wells ... [37] Digital image ... [38]
Robust analysis of cavitating flows in the Venturi ... [39] Investigation of air-water two
phase flow through a ... [40] Modelling the performance of venturi ... [41] Development of a
pressure drop model for a variable throat venturi ... [42] CFD modeling of droplet dispersion
in a Venturi ... [43] Simulating the effects of structural parameters on the hydraulic ... [44]
Numerical cavitation model for simulation of mass flow stabilization ... [45] Numerical
simulation of asymmetric flow in Venturi ... [46] The numerical simulation of the influence
of ... [47] Geometry and head loss in Venturi injectors through computational fluid ... [48]
Analysis on the effect of venturi tube structural parameters on fluid [49] Application of
image processing techniques in ... [50] Fluctuating characteristics of two-phase air-water
slug ... [51] Image processing techniques for high-speed ... [52] Develop a high speed
photography technique ... [53] A visualized study of the motion of individual bubbles in ...
‫‪ ۳۰۴۰‬ﻣﻬﯿﻦ ﻗﻨﺎدی و ﻫﻤﮑﺎران ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ‪ ‬‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ و ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻮﭼﮑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺤﻠﯿﻞ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮ ی ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮ ﺣﺒﺎب‬
‫ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ﺣﺒﺎبﻫﺎی در ﻣﺤﺪوده ‪ ۱۰‬ﺗﺎ ‪۱۰۰۰‬ﻣﯿﮑﺮوﻣﺘﺮ را ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎب‪،‬‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪۱۰‬ﻣﯿﮑﺮوﻣﺘﺮ را ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎب و ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪۱۰۰۰‬ﻣﯿﮑﺮوﻣﺘﺮ را‬ ‫در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻋﮑﺲﺑﺮدار ی ﭘﺮﺳﺮﻋﺖ و‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﺣﺒﺎب ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ]‪.[1‬‬ ‫ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ‬
‫در ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎی ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯽ و ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ و ﻣﻮارد دﯾﮕﺮ از‬
‫ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﮔﺎز ﭘﺮاﮐﻨﺪهﺷﺪه در داﺧﻞ ﻣﺎﯾﻊ ﺑﻪ وﻓﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﻣﻬﯿﻦ ﻗﻨﺎدی ‪PhD‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎی اﮐﺴﯿﺪاﺳﯿﻮن‪ ،‬ﭘﻠﯿﻤﺮﯾﺰاﺳﯿﻮن‪ ،‬ﮐﻠﺮزﻧﯽ‪ ،‬آﻟﮑﯿﻼﺳﯿﻮن‪،‬‬ ‫ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻋﻤﺮان‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺎﻫﺮود‪ ،‬ﺷﺎﻫﺮود‪ ،‬اﯾﺮان ‬
‫ﺗﺨﻤﯿﺮ و ﻫﯿﺪروژﻧﺎﺳﯿﻮن‪ .‬اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋه ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﻫﻮا در ﺗﺼﻔﯿﻪ‬ ‫*‬
‫ﺳﯿﺪﻓﻀﻞاﻟﻪ ﺳﺎﻏﺮواﻧﯽ ‪PhD‬‬
‫ﻓﺎﺿﻼب ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ]‪ .[2‬از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﺟﺎﻟﺐ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ‬ ‫ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻋﻤﺮان‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺎﻫﺮود‪ ،‬ﺷﺎﻫﺮود‪ ،‬اﯾﺮان‬
‫ﺣﻤﯿﺪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ‪ PhD‬‬
‫اﺛﺮ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ در ﺷﺴﺘﺸﻮ و از ﺑﯿﻦ ﭼﺮﺑﯽﻫﺎ]‪ [3‬و اﺛﺮات ﮐﺎﻣ ًﻼ‬
‫ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ ﻣﺸﻬﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻬﺪ‪ ،‬اﯾﺮان‬
‫ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ آنﻫﺎ در ﮐﺎﻫﺶ درگ در ﺟﺮ ﯾﺎن ﺳﯿﺎﻻت اﺷﺎره ﮐﺮد‪ .‬ﻃﻮر ی‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﺰارش ﻣﺎداوان و ﻫﻤﮑﺎران در ﺳﺎل ‪ ۱۹۸۴‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﭼﮑﻴﺪه‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ درگ ﺣﺪود ‪ %۸۰‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ]‪ .[4‬ﯾﮑﯽ از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی‬
‫در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﮑﺲﺑﺮداری ﭘﺮﺳﺮﻋﺖ و ﺗﮑﻨﯿﮏ ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ در اﻟﺘﺮاﺳﻮﻧﺪ درﻣﺎﻧﯽ در اﻋﻤﺎل‬ ‫ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮ ﺣﺒﺎب در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫ﺟﺮاﺣﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ؛ ﻃﻮر ی ﮐﻪ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ اﻧﺮژ ی ارﺗﻌﺎﺷﯽ‬ ‫دو ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻨﺲ ﭘﻠﮑﺴﯽﮔﻠﺲ ﮐﻪ ﺳﺒﮏ و ﺷﻔﺎف‬
‫اﻟﺘﺮاﺳﻮﻧﯿﮏ را ﺑﻪ اﻧﺮژ ی ﺣﺮارﺗﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ]‪ .[5‬ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ‬ ‫اﺳﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺎ دﺑﯽﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺟﺮ ﯾﺎن آب ﻣﻮرد آزﻣﺎﯾﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﻓﺮاوان دﯾﮕﺮی ﻧﯿﺰ دارﻧﺪ وﻟﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ روشﻫﺎی‬ ‫ﭘﺲ از ﺗﺰرﯾﻖ ﻫﻮا ﺑﻪ داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دورﺑﯿﻦ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻ از ﺟﺮﯾﺎن‬
‫دوﻓﺎزی ﻋﺒﻮری از داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری ﻋﮑﺲﺑﺮداری ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻋﮑﺲﻫﺎی ﺗﻬﯿﻪﺷﺪه‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ ﮔﺮانﻗﯿﻤﺖ ﯾﺎ ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮماﻓﺰار ﻣﺘﻠﺐ ﻣﻮرد ﭘﺮدازش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ و ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫ز ﯾﺎد ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻧﻤﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اﺧﯿ ًﺮا راه ﺣﻞﻫﺎی اﻣﯿﺪوارﮐﻨﻨﺪهای‬ ‫آوردن ﻗﻄﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺣﺒﺎبﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮ ﺣﺒﺎبﻫﺎ و ﺳﺮﻋﺖ در ﻣﺮﮐﺰ ﻟﻮﻟﻪ‬
‫ﺑﺮای ﺣﻞ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ]‪.[6, 7‬‬ ‫وﻧﺘﻮری ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه و ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ و ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻫﺮ ﯾﮏ رﻓﺘﺎر ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻪﻓﺮدی از ﺧﻮد‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه ﺑﺎﻋﺚ رﯾﺰﺗﺮﺷﺪن ﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺎ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ در‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ دﺑﯽ ﺟﺮﯾﺎن در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری ﻧﯿﺰﺣﺒﺎبﻫﺎ رﯾﺰﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮ‬
‫ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺼﻔﯿﻪ آب دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ و ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ دارای ﺳﻄﺢ وﯾﮋه‬ ‫ﮐﻠﯿﺪواژهﻫﺎ‪ :‬ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮ ﺣﺒﺎب‪ ،‬ﻣﺘﻠﺐ‪ ،‬ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی‪ ،‬ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ‪ ،‬ﻋﮑﺲﺑﺮداری ﭘﺮﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﻄﺮ ﺣﺒﺎب‪ ،‬ﺳﻄﺢ وﯾﮋه آنﻫﺎ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ]‪ .[8‬اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر داﺧﻠﯽ و ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺧﯿﻠﯽ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ‪۱۳۹۷/۹/۱۱ :‬‬
‫ز ﯾﺎد اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺸﺎر ﮔﺎز درون ﯾﮏ ﺣﺒﺎب ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻓﺸﺎر ﺑﯿﺮون آن اﺳﺖ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪۱۳۹۸/۳/۰۵ :‬‬
‫*‬
‫ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﺸﺶ ﺳﻄﺤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺸﺎر داﺧﻠﯽ ﺣﺒﺎبﻫﺎ از‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪saghravani@shahroodut.ac.ir :‬‬

‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﯾﺎﻧﮓ‪ -‬ﻻﭘﻼس ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد]‪ .[9‬ﻋﻠﺖ دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ‬

‫ﺛﺒﺎت ﺣﺒﺎب ﻧﺎﻧﻮ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﻪ ﺑﺎر اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺳﻄﺢ ﺣﺒﺎب ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽﺷﻮد‬ ‫‪ -۱‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﮐﻪ در اﻧﺪازهﮔﯿﺮ یﻫﺎی ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ زﺗﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻖ‬ ‫ﻓﻨﺎوری ﻧﺎﻧﻮ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ را ﺑﺎ دﻗﺖ و ﻇﺮاﻓﺖ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ‬
‫ﺑﺎﻻی ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ زﺗﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻋﺪم ﺑﻪﻫﻢﭘﯿﻮﺳﺘﻦ ﺣﺒﺎبﻫﺎ را از ﻃﺮﯾﻖ‬ ‫اﺗﻤﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽآورد‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ دﻗﯿﻖ ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر در‬
‫ﻧﯿﺮوی داﻓﻌﻪ ﯾﻮنﻫﺎ روی ﺳﻄﺤﺸﺎن ﺗﻮﺟﯿﻪ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻧﻘﺒﺎض ﮔﺎزﻫﺎی‬ ‫ﺣﺪ ﻣﯿﻠﯿﺎردﯾﻢ ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ دﻗﺖ‬
‫داﺧﻞ ﺣﺒﺎب ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺬب ﯾﻮنﻫﺎ روی ﺳﻄﺢ ﺣﺒﺎب ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت وﯾﮋه و ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻪﻓﺮدی از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن‬
‫ﺗﻌﺎدل ﻧﯿﺮوﻫﺎی داﻓﻌﻪ ﮐﻮﻟﻦ ﺑﺎ ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﮐﺸﺶ ﺳﻄﺤﯽ ﻣﯽﺷﻮد و‬ ‫ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ۲۰۵۰‬ﻣﯿﻼدی اﯾﻦ ﻓﻨﺎوری ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﭼﻬﺮه‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺛﺒﺎت ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﻧﺎﻧﻮ ﻣﯽﺷﻮد]‪.[10‬‬ ‫زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺸﺮ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ‪ .‬دﻟﯿﻞ اﻫﻤﯿﺖ ﻓﻨﺎوری ﻧﺎﻧﻮ ﻓﻘﻂ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻآﻣﺪن ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ و ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻨﺪ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﮐﻮﭼﮏﺑﻮدن اﺑﻌﺎد آن ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﮐﻮﭼﮏﺑﻮدن اﺑﻌﺎد ﻣﻮاد در ﻣﺤﺪوده ﻧﺎﻧﻮ‬
‫ﻌﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺧﻮد ﻣﯽرﺳﺪ]‪.[11‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺗﺸﮑﯿﻞ ﯾﮏ ﺣﺒﺎب ﺳﺮ ﯾ ً‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮ در وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ذاﺗﯽ آنﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ رﻧﮓ‪ ،‬اﺳﺘﺤﮑﺎم‪،‬‬
‫ﺑﺮای ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ ﮐﺮوی اﻧﺪازه ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫واﮐﻨﺶﭘﺬﯾﺮ ی و ﻏﯿﺮه ﻣﯽﺷﻮد و ﻫﻤﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ در وﯾﮋﮔﯽﻫﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫اﺳﺘﻮک ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺖ]‪ .[12‬ﺑﺎر ﺳﻄﺤﯽ و ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻآﻣﺪن‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد داﻧﺸﻤﻨﺪان‪ ،‬ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻓﻨﺎوری ﻧﺎﻧﻮ در‬
‫ﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی اﺻﻠﯽ در ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ و‬ ‫رﺷﺘﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺑﺮای ﺑﻬﺘﺮﺷﺪن زﻧﺪﮔﯽ اﻧﺴﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‬
‫ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ اﺳﺖ]‪ .[13‬ﺑﺎر ﺳﻄﺤﯽ ﻫﺮ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎب ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ‬ ‫ﻓﻨﺎوری ﻧﺎﻧﻮ ﯾﮏ ﻓﻨﺎوری ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻐﯿﯿﺮ در‬
‫ﺣﺮﮐﺖ آن و ﻣﻘﺪار ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ زﺗﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬ ‫وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻣﻮاد در ﻣﺤﺪوده اﺑﻌﺎدی ﻧﺎﻧﻮ اﺳﺖ و ﺑﺮ ﺗﻤﺎم ﻓﻨﺎوریﻫﺎﯾﯽ‬
‫اﯾﺴﺘﺎﯾﯽ ﺑﺎﻻی ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻣﻘﺪار ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ زﺗﺎی آنﻫﺎ را ﻣﯽﺗﻮان‬ ‫ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺑﻪ دﺳﺖ آورده اﺳﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد‪ .‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ‬
‫ﺑﻪ راﺣﺘﯽ اﻧﺪازهﮔﯿﺮ ی ﮐﺮد‪ .‬در آب ﻣﻘﻄﺮ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎی ﻫﻮا‪ ،‬زﺗﺎ‬ ‫ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﺑﺴﯿﺎر ز ﯾﺎد ﻓﻨﺎوری ﻧﺎﻧﻮ و ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﯾﮏ آن ﺑﺎ ﻋﻠﻮم و‬
‫ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ را ﺗﺎ ﺣﺪود ‪۳۵‬ﻣﯿﻠﯽوﻟﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯽﺗﻮان‬ ‫ﻓﻨﺎور یﻫﺎی دﯾﮕﺮ و ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻦ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻓﻨﺎوری ﯾﮏ ﻓﻨﺎوری ﺑﯿﻦ‬
‫ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ در داﻣﻨﻪ ﮔﺴﺘﺮدهای از ‪ ،pH‬دارای ﺑﺎر ﻣﻨﻔﯽ‬ ‫رﺷﺘﻪای اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺗﻮان آن را ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﯾﮏ رﺷﺘﻪ ﯾﺎ زﻣﯿﻨﻪ ﻋﻠﻤﯽ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و در واﻗﻊ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺛﺒﺎت ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺎر اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺳﻄﺢ‬ ‫ﺧﺎص داﻧﺴﺖ و ﺑﺮای ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در اﯾﻦ ﻓﻨﺎوری ﻫﻤﮑﺎری ﺑﯿﻦ رﺷﺘﻪﻫﺎی‬
‫ﺣﺒﺎب ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ]‪ .[14‬ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﻄﺮ ﺣﺒﺎب‪ ،‬ﻓﺸﺎر داﺧﻠﯽ ﺣﺒﺎب‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺿﺮوری اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺮوزه ﺣﻮزهﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻧﺎﻧﻮ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﯽ‪ ،‬اﻧﺤﻼلﭘﺬﯾﺮ ی ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش ﺑﺴﯿﺎری ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﺣﻮزهﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﻮاص‬
‫در آب اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﯽ‬ ‫ﻧﺎﻧﻮﺳﯿﺎﻻت اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻔﻬﻮم ﻧﺎﻧﻮﺳﯿﺎل ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺟﺪﯾﺪی از ﻣﺤﯿﻂﻫﺎی‬
‫اﻧﺤﻼل ﮔﺎز در ﻣﺎﯾﻊ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻧﺮخ ﮐﻮﭼﮏﺷﺪن ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻓﺎزی اﺷﺎره ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻌﻠﻖﺳﺎﺧﺘﻦ ذرات ﺑﺎ اﻧﺪازه ﻧﺎﻧﻮ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﮐﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ]‪ .[15‬اﻧﺪازه ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺑﻪ‬ ‫در ﺳﯿﺎل ﭘﺎﯾﻪ ﺗﻬﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫دوره ‪ ،۱۹‬ﺷﻤﺎره ‪ ،۱۲‬آذر ‪۱۳۹۸‬‬ ‫ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ‪ -‬ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ ﻣﺪرس‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ﺗﺤﻠﯿﻞ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮ ی ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮ ﺣﺒﺎب در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻋﮑﺲﺑﺮدار ی ﭘﺮﺳﺮﻋﺖ و ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪۳۰۴۱‬‬
‫ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ را در ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﺮ ﻣﺪلﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺳﺎده ﮐﻪ ﺑﺘﻮان از آنﻫﺎ‬
‫در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻠﻤﯽ و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده و ﺑﻪ ﻣﻌﺎدﻻت‬
‫ﺳﺎدهﺗﺮ ی دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺖ‪ ،‬اﺷﺎره ﮐﺮد]‪.[20‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻠﯽ ﺑﺎ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی اﻧﻮاع ﺣﺎﻻت ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮک ﺑﯿﻦ دو‬
‫ً‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎ رژﯾﻢ ﯾﺎ اﻟﮕﻮی ﺟﺮﯾﺎن ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻓﺎز ﮔﺎز و ﻣﺎﯾﻊ ﮐﻪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ و ﺗﻔﺴﯿﺮ اﯾﻦ ﻧﻮع ﺟﺮ ﯾﺎنﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ‬
‫داﺷﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ رژ ﯾﻢﻫﺎی ﺟﺮﯾﺎن ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ﺑﻪوﺳﯿﻠﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ و ﺷﮑﻞ‬
‫ﻫﻨﺪﺳﯽ ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ و ﺟﻬﺖ ﺟﺮﯾﺎن و ﺧﻮاص ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺷﺪت ﺟﺮﯾﺎن‬
‫ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻓﺎزﻫﺎ و ﺷﺎر ﺣﺮارﺗﯽ وارد ﺑﺮ دﯾﻮاره ﻟﻮﻟﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﯾﺎن ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻠﯽرﻏﻢ ﮐﻮﺷﺶﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدی ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮای ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی اﻧﻮاع رژ ﯾﻢﻫﺎی ﺟﺮﯾﺎن دوﻓﺎز ی ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه اﺳﺖ‪،‬‬
‫وﻟﯽ اﻏﻠﺐ اﯾﻦ روشﻫﺎ ﮐﯿﻔﯽ و ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮات ﺷﺨﺼﯽ‬
‫ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن رژ ﯾﻢﻫﺎی ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮔﺮدﯾﺪه و داﻣﻨﻪ ﮔﺴﺘﺮدهای از اﺳﺎﻣﯽ ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ۷ .‬ﻧﻮع اﻟﮕﻮی ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮای ﺟﺮ ﯾﺎنﻫﺎی‬
‫دوﻓﺎزی در ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ اﻓﻘﯽ وﺟﻮد دارد‪ :‬ﺟﺮﯾﺎن ﺣﺒﺎﺑﯽ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﺗﻮﭘﯽ‬
‫ﯾﺎ ﻗﺎﻟﺒﯽ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﻻﯾﻪای‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﻣﻮﺟﯽ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﻟﺨﺘﻪای‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن‬
‫ﺣﻠﻘﻮی‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﻗﻄﺮهای]‪.[21‬‬
‫ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل از ﻧﺎزل ﯾﺎ روزﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﺷﻮد]‪ .[22‬ﺣﺒﺎبﻫﺎی ر ﯾﺰ ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ واﺳﻄﻪﻫﺎی ﺧﻠﻞ و‬
‫ﻓﺮجدار]‪ ،[23‬ﻧﺎزلﻫﺎی ﺟﺮﯾﺎن ﺛﺎﺑﺖ]‪ ،[22‬ﻏﺸﺎ]‪ ،[24‬ﭘﺨﺶﮐﻨﻨﺪه ﮔﺎز ﮐﻪ‬
‫ﺑﺎ ﻣﯿﮑﺲﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪهاﻧﺪ]‪ [25, 26‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ روشﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺑﻪﻫﻢآﻣﯿﺨﺘﮕﯽ‬
‫ﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ]‪ .[27‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ‬
‫وﺳﯿﻠﻪ روشﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮان آنﻫﺎ را‬
‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﻣﮑﺎﻧﯿﺰﻣﺸﺎن ﺑﻪ ‪ ۳‬دﺳﺘﻪ ﻧﻮع ﻓﺸﺎری‪ ،‬ﻧﻮع ﮐﺎوﯾﺘﺎﺳﯿﻮﻧﯽ‬
‫و ﻧﻮع ﺟﺮﯾﺎن ﭼﺮﺧﺸﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎب ﻧﻮع ﻓﺸﺎری‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﻫﻨﺮی اﺳﺘﻮار‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن در ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ ﮔﺎز ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ داﺧﻞ‬
‫ﻣﺎﯾﻊ ﺣﻞ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻮﻟﺪ ﻧﻮع ﻓﺸﺎری‪ ،‬ﻣﺎﯾﻊ در ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ ﺑﺎ ﮔﺎز اﺷﺒﺎع‬
‫ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﮐﺎﻧﺎل ﻧﺎزل در ﻣﺤﯿﻂ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر‬
‫اﺗﻤﺴﻔﺮ ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺳﻘﻮط ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﻓﺸﺎر‪،‬‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع روش ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎب‬
‫در ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی ﺗﺼﻔﯿﻪ آب و ﻓﺎﺿﻼب ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺷﻨﺎورﺳﺎزی ﻫﻮای ﻣﺤﻠﻮل )‪ (DAF‬از اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ﻫﻮا‬
‫در ﻓﺸﺎر ‪ ۰/۴‬ﺗﺎ ‪ ۰/۵‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﮑﺎل در آب ﺣﻞ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﻧﺎزلﻫﺎی ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺨﺰن آزاد ﻣﯿﺸﻮد‪ .‬اﻧﺪازه ﺣﺒﺎبﻫﺎی‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻮع ﻓﺸﺎری ﺑﯿﻦ ‪ ۱۰‬ﺗﺎ ‪۱۰۰‬ﻣﯿﮑﺮوﻣﺘﺮ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ]‪ ،[28‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ اﻧﺪازه ﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر‬
‫اﺷﺒﺎع ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ اﻣﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر در ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪۰/۵‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﮑﺎل‬
‫ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻤﯽ ﺑﺮ اﻧﺪازه ﺣﺒﺎبﻫﺎ دارد]‪ .[29‬در ﻧﻮع ﮐﺎوﯾﺘﺎﺳﯿﻮﻧﯽ‪،‬‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﺤﯿﻄﯽ در ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ از ﺳﯿﺎل ﺑﻪ ز ﯾﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر‬
‫ﻣﯽرﺳﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺎل در دﻣﺎی ﻣﺤﯿﻂ دﭼﺎر ﯾﮏ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺎز ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺧﺎﻟﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﮐﺎوﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﮐﺎوﯾﺘﺎﺳﯿﻮن در ﭘﻤﭗﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮواﻧﻪﻫﺎ و ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ رخ‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ در ا ﮐﺜﺮ اﯾﻦ ﻣﻮارد ﻓﺮآﯾﻨﺪی ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب و ز ﯾﺎنآور‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎب از اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ؛ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری ﯾﮏ ﻣﺜﺎل از ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻮرد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪[30,‬‬
‫]‪ .31‬ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری دارای ﯾﮏ ﺷﮑﻞ ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﯾﮏ ﭘﻤﭗ‪،‬‬
‫ﺳﯿﺎل را ﺑﻪ داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﺪ‪ ،‬در ﺑﺨﺶ ﻓﺸﺮده ﻟﻮﻟﻪ‬
‫وﻧﺘﻮری اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ رخ ﻣﯽدﻫﺪ و ﻫﻢزﻣﺎن ﻓﺸﺎر ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا‬
‫‪Modares Mechanical Engineering                                                                                                                                 Volume 19, Issue 12, December 2019‬‬
‫ﻋﻠﺖ اﻧﺤﻼل ﮔﺎزﻫﺎی دروﻧﯽ در آب و اﯾﺴﺘﺎﯾﯽ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬در اﺛﺮ اﻧﺤﻼل و ﻣﺘﻼﺷﯽﺷﺪن ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﻨﺪ و در ﻃﯽ اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ رادﯾﮑﺎلﻫﺎی آزاد ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ واﮐﻨﺶﭘﺬﯾﺮ ی ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﺪ ﺑﺎﮐﺘﺮی و ﺿﺪ ﺑﻮ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ]‪.[16‬‬
‫ﯾﮏ ﺣﺒﺎب ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ )ﻣﺎﮐﺮوﺣﺒﺎب( ﻣﺴﯿﺮی ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ را ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ز ﯾﺎد ﻃﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﭘﺲ از رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﺘﻼﺷﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ‬
‫ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎب ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ درون آب در ﺟﻬﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ و ﺑﺮای‬
‫ﻣﺪت زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ )ﻣﺜ ًﻼ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه( ﭘﺎﯾﺪار ﺑﻤﺎﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﮐﻮﭼﮏ‬
‫ﺷﺪه و ﻣﺤﻮ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺟﻬﺖ ﺗﺨﺮﯾﺐ آﻻﯾﻨﺪهﻫﺎ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد ﭼﺮا ﮐﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎب در ﻣﯿﺎﻧﻪ راه‬
‫ﻣﺘﻼﺷﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ رادﯾﮑﺎلﻫﺎی ‪ [17] OH‬و ﻣﻮج ﺷﻮک‬
‫در آن ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺗﺮﮐﯿﺪن ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎب ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺘﻼﺷﯽﺷﺪن آﻻﯾﻨﺪهﻫﺎی آﻟﯽ ﻣﺤﻠﻮل در آب ﻣﺜﻞ آﻓﺖﮐﺶﻫﺎ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺮﮐﯿﺪن ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎب ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﯿﮑﺮوبزداﯾﯽ آب ﮐﻤﮏ‬
‫ﮐﺮده و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روشﻫﺎی ﻣﺮﺳﻮم ﻣﺜﻞ ﮐﻠﺮزﻧﯽ آب‪ ،‬ﮐﻢﻫﺰ ﯾﻨﻪﺗﺮ ﺑﻮده‬
‫و اﺛﺮات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﭼﯿﺰی دارد‪ .‬ﮔﺎز ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎب در ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬ﻫﻮا ﯾﺎ‬
‫ﻧﯿﺘﺮوژن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺎز ازن ﻧﯿﺰ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎب‪،‬‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮات ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ در رﻓﻊ آﻟﻮدﮔﯽ آب دارد‪ .‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺑﺮﺧﻼف‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻗﺪرت ﺗﺨﺮﯾﺒﯽ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻧﺪارﻧﺪ اﻣﺎ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎری ﺑﺎﻻﯾﯽ‬
‫داﺷﺘﻪ و ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺖﻫﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ‬
‫ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺣﻤﻞ و ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﯾﯽ ذرات‬
‫ﻣﻌﻠﻖ و آﻻﯾﻨﺪهﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در آب ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻄﺢ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮی در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺣﺒﺎبﻫﺎی‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ دارﻧﺪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ ذرات ﻣﻌﻠﻖ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺎ ﺧﻮد ﺣﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺟﻬﺖ ﭘﺎﮐﺴﺎزی و رﻓﻊ آﻟﻮدﮔﯽﻫﺎی‬
‫ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت ز ﯾﺮ آب ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در‬
‫ﺟﻬﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﺬ ر ﯾﺰ ﻧﯿﺰ ورود ﭘﯿﺪاﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ‬
‫اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ آﻟﻮدﮔﯽﻫﺎی ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺳﻄﻮح و درزﻫﺎ در ز ﯾﺮ‬
‫ﺳﻄﺢ آب را ﺟﺪا ﮐﺮده و ﺑﺎ ﺧﻮد ﺣﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ رﺳﻮﺑﺎت و آﻟﻮدﮔﯽﻫﺎ‬
‫ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮای رﺷﺪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﻤﺎریزا ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت وﯾﮋه‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ را ﺟﻬﺖ رﻓﻊ رﺳﻮﺑﺎت از روی ﻣﻨﺎﻓﺬ ﻏﺸﺎﻫﺎی‬
‫ﻓﯿﺒﺮی ﯾﺎ ﻏﺸﺎﻫﺎی ﻧﺎﻧﻮﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار دارد‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻓﻨﺎوری ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﺸﻤﮕﯿﺮی ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ و ﮐﺎرﮐﺮد‬
‫ﻏﺸﺎ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ دو ﺳﯿﺎل ﻣﺘﻔﺎوت )ﻣﺎﻧﻨﺪ آب و ﻫﻮا( ﺑﺎ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻢزﻣﺎن در ﯾﮏ ﻣﺠﺮا ﺟﺮﯾﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن‬
‫دوﻓﺎزی ﺷﮑﻞ ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬اﻧﺪرﮐﻨﺶ ﺑﯿﻦ دوﻓﺎز ﺳﺒﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺟﺮﯾﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﯽ رخ دﻫﺪ]‪ .[18‬اﻟﮕﻮی‬
‫ﺟﺮﯾﺎن ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺮ ﻓﺎز ﺟﺮﯾﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎز دﯾﮕﺮ‪ ،‬در ﻣﺠﺮای‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﺳﯿﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮ ﯾﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺟﺮ ﯾﺎنﻫﺎی دوﻓﺎزی‬
‫وﺟﻮد ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮک ﺑﯿﻦ ﻓﺎزﻫﺎی ﮔﺎز و ﻣﺎﯾﻊ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ‬
‫دارد‪ .‬از دﯾﺪﮔﺎه ﻧﻈﺮی‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﭘﯿﺪاﯾﺶ داﻣﻨﻪ ﻧﺎﻣﺤﺪودی از ﻓﺼﻮل‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮐﺸﺶ‬‫ً‬ ‫ﻣﺸﺘﺮک ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﯿﻦ دو ﻓﺎز وﺟﻮد دارد‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫ﺳﻄﺤﯽ ﺑﯿﻦ دو ﻓﺎز ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮکﻫﺎی ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺷﮑﻞ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد و در ﭘﺎﯾﺎن ﺗﻤﺎﻣﯽ آنﻫﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ اﺷﮑﺎل ﮐﺮوی )ﻧﻈﯿﺮ ﻗﻄﺮهﻫﺎ‬
‫و ﺣﺒﺎبﻫﺎ( ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ]‪.[19‬‬
‫ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺟﺮ ﯾﺎنﻫﺎی دوﻓﺎزی ﻧﯿﺰ از ﮐﻠﯿﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ‬
‫ﺳﯿﺎﻻت ﺗﺒﻌﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺎدی ﺳﺒﺐ ﻧﺎﻣﻌﯿﻨﯽ‬
‫و ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ اﯾﻦ ﻧﻮع ﺟﺮ ﯾﺎنﻫﺎ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺟﺮ ﯾﺎنﻫﺎی ﺗﮏﻓﺎز ی‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی ﺟﺮﯾﺎن دوﻓﺎزی ﺑﻪ ﺷﺪت ﭘﯿﭽﯿﺪهاﻧﺪ )ﺣﺘﯽ‬
‫ﺟﺮﯾﺎن دوﻓﺎزی ﯾﮏﺑﻌﺪی در ﻣﺠﺎری(‪ .‬ﺑﺮای ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ اﯾﻦ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽﻫﺎ‪،‬‬
‫‪ ۳۰۴۲‬ﻣﻬﯿﻦ ﻗﻨﺎدی و ﻫﻤﮑﺎران ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ‪ ‬‬
‫آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﺎﺗﺮﯾﺴﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬در زﻣﺎن ﮐﻤﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﮑﺶ ﮔﺎز از ﻃﺮﯾﻖ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ زﺑﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ C‬ﯾﺎ ﻓﺮﺗﺮن ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﺮماﻓﺰار دارای‬ ‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر در ﭘﺎﯾﯿﻦدﺳﺖ دوﺑﺎره ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮد ﺣﺒﺎبﻫﺎی‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهای از راه ﺣﻞﻫﺎی ﮐﺎرﺑﺮدی ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟﻌﺒﻪاﺑﺰار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ‬ ‫واردﺷﺪه ﺑﻪ ﺳﯿﺎل ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﺟﻌﺒﻪاﺑﺰار ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای از ﺗﻮاﺑﻌﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ file‐M‬ﯾﺎ ‪M‐function‬‬ ‫ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮد]‪ .[32‬ﮔﺎز ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪه ﺣﺒﺎب ﻧﯿﺰ ﺑﺮ وﻗﻮع‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻣﺘﻠﺐ را ﺑﺮای ﺣﻞ ﯾﮏ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺨﺼﻮص ﮔﺴﺘﺮش‬ ‫ﮐﺎوﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ﺗﺄﺛﯿﺮ دارد‪ .‬ﻫﺎل در ﺳﺎل ‪ ۱۹۷۰‬در ﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﮐﺎوﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ﺑﻪ‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﺟﻌﺒﻪاﺑﺰارﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎر ﮐﺎرﺑﺮدی ﻣﺘﻠﺐ‪ ،‬ﺟﻌﺒﻪاﺑﺰار‬ ‫ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮی ﻫﻮای ﻧﺎﻣﺤﻠﻮل ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﮐﺎوﯾﺘﺎﺳﯿﻮن را‬
‫ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ )‪ (IPT‬ﻧﺎم دارد‪ .‬اﯾﻦ ﺟﻌﺒﻪاﺑﺰار و ﮔﻮﯾﺎﯾﯽ زﺑﺎن ﻣﺘﻠﺐ‬ ‫ﻣﯽﺗﻮان از ﻃﺮﯾﻖ اﻓﺰودن ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ آﻟﯽ ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪ‪ .‬ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺸﺮده و واﺿﺢ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮاد ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺧﺎﻟﯽ‬
‫ﻣﯿﺴﺮ ﮔﺮدد و از اﯾﻦ رو ﻣﺘﻠﺐ را در رده ﻧﺨﺴﺖ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎی ﭘﺮدازش‬ ‫ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺜﺒﯿﺖ اﯾﻦ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺧﺎﻟﯽ و‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺮماﻓﺰار ﻣﺘﻠﺐ‪،‬‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ﻣﺘﻼﺷﯽﺷﺪن و ﺑﻪﻫﻢآﻣﯿﺨﺘﮕﯽ آنﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﻟﺪ ﻧﻮع‬
‫از اﯾﻦ ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه‬ ‫ﺟﺮﯾﺎن ﭼﺮﺧﺸﯽ دارای ﺷﮑﻞ ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎب ﺑﺎ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﻤﭙﺎژ آب از ﻣﺴﯿﺮ ﻣﻤﺎﺳﯽ ﺑﻪ داﺧﻞ ﻣﻮﻟﺪ آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺳﯿﺎل ﺑﺎ ﯾﮏ‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﭼﺮﺧﺸﯽ در راﺳﺘﺎی دﯾﻮار داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ‬
‫‪ -۲‬ﻣﺮوری ﺑﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﯿﺸﯿﻦ ‬ ‫ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﮔﺮداﺑﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺮﮐﺰ ﮔﺮداﺑﻪ دارای ﺳﻄﺢ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﯾﯿﻦ‬
‫ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺌﻮر ی و ﺗﺠﺮﺑﯽ درﺑﺎره ﺗﺄﺛﯿﺮ‬ ‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﮔﺎز ﺑﻪ داﺧﻞ آن وارد ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﺎر ی ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﺑﺮ ﻓﺸﺎر و ﺳﺮﻋﺖ در داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ‬ ‫ﺳﯿﺎل ﻫﻮا را از ﻣﻮﻟﺪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﭼﺮﺧﺸﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ ﺧﺎرج ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻮا‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .‬رودﯾﻮ و ﮐﺎﻧﮕﺪو ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی‬ ‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﻣﯿﮑﺮو ﻣﯽﺷﻮد]‪.[7‬‬
‫ﺑﻬﯿﻨﻪﺷﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﮐﺎوﯾﺘﺎﺳﯿﻮن را ﺑﺮای ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد‬ ‫ﯾﮏ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی از ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ اﺻﻠﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶ اﻧﻘﺒﺎض‪ ،‬ﺑﺨﺶ‬
‫ﮐﺮدهاﻧﺪ]‪ .[38‬ﮔﻮﭘﺘﺎ و ﻫﻤﮑﺎران آزﻣﺎﯾﺶ ﺟﺮ ﯾﺎن دوﻓﺎزی ﻫﻮا و آب را در‬ ‫ﮔﻠﻮﮔﺎه و ﺑﺨﺶ اﻧﺘﺸﺎر ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺟﺮ ﯾﺎن از ﻗﺴﻤﺖ ﮔﻠﻮﮔﺎه‬
‫ﯾﮏ ﮐﺎﻧﺎل وﻧﺘﺮور ی را اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ و در ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻀﺎی‬ ‫ﻋﺒﻮر ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺮ ﯾﺎن را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬
‫ﺧﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺿﺮ ﯾﺐ ﺟﺮ ﯾﺎن دوﻓﺎز ی اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ]‪ .[39‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش‬ ‫ﯾﮏ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺛﺮ وﻧﺘﻮری‬
‫ﺗﺠﺮﺑﯽ و ﻧﻈﺮ ی‪ ،‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی اﺳﮑﺮاﺑﺮ وﻧﺘﻮر ی از ﺟﻤﻠﻪ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر درون‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺧﻼء ﻣﯽﺷﻮد و ﭘﺪﯾﺪه ﮐﺎوﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‬
‫ﮔﻠﻮ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎر ﻗﻄﺮه و ﺿﺮ ﯾﺐ ﺟﺬب ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ‪ .‬در ﺳﺎلﻫﺎی اﺧﯿﺮ‪ ،‬ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی وﻧﺘﻮر ی ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮدهای‬
‫از ﻣﯿﺎن اﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ‪ ،‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺗﺎﺑﻌﯽ از ﻧﺴﺒﺖ ﮔﺎز‪ -‬ﻣﺎﯾﻊ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ‬ ‫در اﻧﺪازهﮔﯿﺮ ی ﺟﺮ ﯾﺎن‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﯽ‬
‫ﮔﺎز در ﮔﻠﻮﮔﺎه و ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮔﻠﻮﮔﺎه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ]‪ .[40‐42‬ژو و ﻫﻤﮑﺎران ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻮﺗﻮر و ﺗﺼﻔﯿﻪ ﭘﺴﺎب ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﺣﺬف ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ روش ﻋﺪدی ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ زاوﯾﻪ ﭘﺨﺶ‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬در اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺖ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﺎر ﺟﺮﻣﯽ ﻣﯽﺷﻮد و ﯾﮏ زاوﯾﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻄﻠﻮب ‪٣٠‬درﺟﻪ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ اﺧﺘﻼط ﺑﯿﻦ ﮔﺎز ﺗﻮﻟﯿﺪﺷﺪه ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﮐﻢ و ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ‬
‫را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد]‪.[35‬‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد]‪ .[33, 34‬در ﺗﻤﯿﺰﮐﺮدن ﻓﺎﺿﻼبﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ‪ ،‬اﺳﮑﺮاﺑﺮ وﻧﺘﻮر ی‬
‫ﺳﺎن و ﻧﯿﻮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﺪدی اﺛﺮات ﻧﺴﺒﺖ اﻧﻘﺒﺎض و زاوﯾﻪ ﭘﺨﺶ را در‬ ‫ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﺨﻠﯿﻪ آب ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﮔﺎز ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻ در ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه ﺑﻪ‬
‫ﺷﺎر ﺟﺮﻣﯽ و درﺟﻪ ﺧﻼء در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ اﯾﻦ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر ﺣﺬف ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد]‪ .[35‬ﮐﻮﯾﺮز و‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺸﺎر در ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑﯿﻦ ﺑﺨﺶ اﻧﻘﺒﺎض و ﮔﻠﻮ‬ ‫ﻫﻤﮑﺎران]‪ [36‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺌﻮر ی در ﻣﻮرد ﮔﺎز ﺗﻮﻟﯿﺪﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی‬
‫اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ]‪ .[43‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر ﺑﯿﻦ ورودی و ﺧﺮوﺟﯽ‬ ‫در ﭼﺎه ﮔﺎز ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی در‬
‫ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ورودی ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﮔﻠﻮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺐ و ﺑﻬﺒﻮد واﮐﻨﺶ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ورودی‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر ﺑﯿﻦ‬ ‫ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ درک ﺟﺮ ﯾﺎن ﺳﯿﺎل و ﺗﻐﯿﯿﺮات‬
‫ورودی و ﺧﺮوﺟﯽ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﮔﻠﻮ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬ ‫ﻓﺸﺎر در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﯾﯽ در اﻧﺮژ ی ﺻﻨﻌﺘﯽ اﻫﻤﯿﺖ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر ﺑﯿﻦ ورودی و ﺧﺮوﺟﯽ و ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫ز ﯾﺎدی دارد‪.‬‬
‫اﻧﻘﺒﺎض‪ ،‬ﺷﺎر ﺟﺮﻣﯽ ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ]‪ .[35, 44‬ﺟﯿﺎﻧﮓ و ﻫﻤﮑﺎران‬ ‫ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻪ در ﻋﻠﻢ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮏ ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫ً‬ ‫ﯾﮑﯽ از روشﻫﺎی‬
‫در ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺰان اﻧﻘﺒﺎض‪ ،‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎر در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی را‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺼﺎوﯾﺮ دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ اﻧﻘﺒﺎض ﺑﯿﻦ ‪ ٠/٢٥‬ﺗﺎ‬ ‫ﺻﺮﻓﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ دﯾﺪن ﻣﺤﺪوده‬‫ً‬ ‫آنﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﻼف ﭼﺸﻢ اﻧﺴﺎن ﮐﻪ‬
‫‪ ٠/٥٥‬ﺑﺎ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ‪ ٦٠‬ﺗﺎ ‪٨٣‬ﮐﯿﻠﻮﭘﺎﺳﮑﺎل ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ]‪ .[45, 46‬ﻣﺎﻧﺰاﻧﻮ و‬ ‫ﻣﺮﺋﯽ ﻃﯿﻒ اﻟﮑﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ﻧﻮر اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎی ﺗﺼﻮﯾﺮﺑﺮداری‬
‫ﻫﻤﮑﺎران در ﺳﺎل ‪ ٢٠١٦‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ازﻧﺮماﻓﺰار ﻓﻠﻮﯾﻨﺖ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی‬ ‫ﺗﻘﺮ ﯾ ًﺒﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻃﯿﻒ اﻟﮑﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺲ ﮐﻪ از اﺷﻌﻪ ﮔﺎﻣﺎ ﺗﺎ اﻣﻮاج‬
‫ﻫﻨﺪﺳﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ را ﺑﺮ اﻓﺖ ﻫﺪ در ﺗﺰر ﯾﻖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎی وﻧﺘﻮری‬ ‫رادﯾﻮﯾﯽ ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ را ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﺮدازش ﺗﺼﺎوﯾﺮ‬
‫ﻣﯽﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار دادﻧﺪ و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻫﻨﺪﺳﯽ را ﺑﺮای‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﮔﺴﺘﺮده وﻣﺘﻨﻮﻋﯽ را در ﺑﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ را ﻣﯽﺗﻮان‬
‫دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺗﺎﺑﻊ دوﺑﻌﺪی )‪ f(x ,y‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد ﮐﻪ ‪ x , y‬ﻣﺨﺘﺼﺎت‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﮔﺮدﮐﺮدن ﮔﻮﺷﻪﻫﺎی ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺑﺨﺶ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯽ و ‪ f‬ﺷﺪت ﺗﺼﻮﯾﺮ در آن ﻣﺨﺘﺼﺎت ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺧﺎص ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻧﻘﺒﺎض ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه و ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه ﺑﻪ ﺑﺨﺶ اﻧﺘﺸﺎر در ﻟﻮﻟﻪ‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ )‪ y ،f(x ,y‬و ‪ ،x‬ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺤﺪود و ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪،‬‬
‫وﻧﺘﻮر ی ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮد و وﻗﻮع ﮐﺎوﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ﺑﻪ ﺗﻌﻮﯾﻖ‬ ‫ﺗﺼﻮﯾﺮ را ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻫﺮ ﺗﺼﻮﯾﺮ‬
‫ﻣﯽاﻓﺘﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻃﻮل ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه ﺗﺄﺛﯿﺮ‬ ‫دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺎ اﻧﺪازه ‪ M×N‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﻧﻤﺎﯾﺶ داد ﮐﻪ‬
‫ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﺮ اﻓﺖ ﻫﺪ ﻧﺪارد وﻟﯽ ﻗﻄﺮ ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه و ﻗﻄﺮ ﺑﺨﺶ اﻧﻘﺒﺎض‬ ‫آن را ﻣﺎﺗﺮ ﯾﺲ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ دراﯾﻪ اﯾﻦ آراﯾﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻟﻤﺎن‬
‫و ﺑﺨﺶ اﻧﺘﺸﺎر ﺗﺄﺛﯿﺮ ز ﯾﺎدی ﺑﺮ اﻓﺖ ﻫﺪ دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ آنﻫﺎ در ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ‬ ‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ﯾﺎ ﭘﯿﮑﺴﻞ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد]‪ .[37‬ﻧﺮماﻓﺰار ﻣﺘﻠﺐ ﯾﮏ زﺑﺎن ﺳﻄﺢ‬
‫ﮐﻪ ﻗﻄﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل زاوﯾﻪ ﭘﺨﺶ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ ﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد‬ ‫ﺑﺎﻻ ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻓﻨﯽ اﺳﺖ و اﻟﻤﺎن اﺻﻠﯽ آن‪ ،‬آراﯾﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ‬
‫ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ را دارد]‪.[47‬‬ ‫ً‬
‫ﺼﻮﺻﺎ‬ ‫ﺗﺮﺗﯿﺐ در ﻣﺘﻠﺐ ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ‪ ،‬ﻣﺨ‬
‫دوره ‪ ،۱۹‬ﺷﻤﺎره ‪ ،۱۲‬آذر ‪۱۳۹۸‬‬ ‫ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ‪ -‬ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ ﻣﺪرس‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ﺗﺤﻠﯿﻞ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮ ی ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮ ﺣﺒﺎب در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻋﮑﺲﺑﺮدار ی ﭘﺮﺳﺮﻋﺖ و ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪۳۰۴۳‬‬
‫وﻧﺘﻮری ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫وﯾﮋه ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ورود ﺑﻪ ﺑﺨﺶ اﻧﺘﺸﺎر ﻗﺒﻞ از‬
‫ﺷﮑﺴﺘﻪﺷﺪن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﺑﺰرﮔﺘﺮ در ﺑﺨﺶ اﻧﺘﺸﺎر‬
‫ﺷﮑﺴﺘﻪ و رﯾﺰﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و اﻓﺰاﯾﺶ دﺑﯽ ﺟﺮﯾﺎن ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﺣﺒﺎبﻫﺎ را‬
‫ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ وﻟﯽ ﻣﺤﻞ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﺣﺒﺎب را ﭼﻨﺪان ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﻧﻤﯽدﻫﺪ]‪.[53‬‬
‫در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ از ﻧﻮع ﮐﺎوﯾﺘﺎﺳﯿﻮﻧﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎب‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬از ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری ﺑﺮای اﯾﺠﺎد ﮐﺎوﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ﺑﻬﺮه ﺑﺮده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎمﺷﺪه ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﺣﺒﺎبﻫﺎ در ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی اﻓﻘﯽ و ﻋﻤﻮدی ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و روی ﻣﯿﮑﺮو–‬
‫ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎی اﯾﺠﺎدﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﭼﻨﺪاﻧﯽ‬
‫ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺳﻌﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻋﮑﺲﺑﺮدار ی ﭘﺮﺳﺮﻋﺖ و ﺗﮑﻨﯿﮏ ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ‪ ،‬ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯿﮑﺮو‪-‬‬
‫ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎب در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی و ﺳﺮﻋﺖ و ﻗﻄﺮ ﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار‬
‫ﮔﯿﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ دو ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و‬
‫ﺑﺎ دﺑﯽﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺟﺮ ﯾﺎن آب ﻣﻮرد آزﻣﺎﯾﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺒﺎب از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻗﻄﺮ و ﻃﻮل‬
‫‪ -۳‬ﻣﻮاد و روشﻫﺎ ‬
‫در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ دو ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری از ﺟﻨﺲ ﭘﻠﮑﺴﯽ ﮔﻠﺲ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﺑﻪ ﻋﺮض ‪ ۱/۶‬و ارﺗﻔﺎع ‪۳‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ ‪۱/۵‬ﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ارﺗﻔﺎع ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه‬
‫‪۰/۳‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺮ ﯾﺎن آب ﺑﺎ ﺳﻪ دﺑﯽ ‪ ۰/۱۶‬و ‪ ۰/۲۹‬و ‪۰/۴۲‬ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺮ‬
‫ﺛﺎﻧﯿﻪ از داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ ﻋﺒﻮر داده ﺷﺪه اﺳﺖ و در ﮐﻞ ‪ ۶‬ﻣﺪل آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺟﻨﺲ ﭘﻠﮑﺴﯽ ﮔﻠﺲ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮﺑﯽ‬
‫دارد و ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﻔﺎﻓﯿﺘﯽ ﮐﻪ دارد ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻣﯽﺗﻮان از ﺟﺮ ﯾﺎن‬
‫ﺳﯿﺎل در داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ در ﻣﺤﯿﻂ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻋﮑﺲﺑﺮدار ی ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺮای‬
‫ﺿﻤﻨﺎ ﺑﺎ‬
‫ﺑﺮش ﻓﻮﻣﯿﺰه داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ از دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺮش ‪ CNC‬اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ ﺗﺎ‬
‫ﺷﯿﺐﻫﺎ از دﻗﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﺴﯿﺮ ﺟﺮﯾﺎن آب ﭘﺲ از ﭘﻤﭗ‬
‫ﯾﮏ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﯿﺮ آن‬
‫ﻣﯿﺰان آب ورودی ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖﺷﺪن‬
‫ﺟﺮ ﯾﺎن آب در داﺧﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻮا ﺑﻪ داﺧﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺰر ﯾﻖ ﺷﺪ و از‬
‫رﻓﺘﺎر ﺟﺮﯾﺎن و ﺣﺒﺎبﻫﺎی اﯾﺠﺎدﺷﺪه ﺗﺼﻮﯾﺮﺑﺮداری ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮای‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻬﺘﺮ ﺣﺒﺎبﻫﺎ از آب رﻧﮕﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﮑﻞ‬
‫ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ دﺳﺘﮕﺎه و اﺑﻌﺎد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎی آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﺟﻬﺖ‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮﺑﺮدار ی در ﺷﮑﻞ ‪ ۱‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻓﺎزﻫﺎی ﮔﺎز و ﻣﺎﯾﻊ و ﻧﻮاﺣﯽ اﺧﺘﻼط‪،‬‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻮرﭘﺮدازی‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ دورﺑﯿﻦ از ﻣﺪل و ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺒﺎبﻫﺎ و ﺣﺮﮐﺖ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از دورﺑﯿﻦ ﭘﺮﺳﺮﻋﺖ ‪dimax s1‬‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻧﺪه ‪ Pco‬ﺳﺎﺧﺖ ﮐﺸﻮر آﻟﻤﺎن ﺑﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺳﺮﻋﺖ ‪٤٥٠٠‬ﻓﺮ ﯾﻢ‬
‫ً‬
‫ﺣﺪودا ﯾﮏ ﻣﺘﺮی از ﻣﺪل ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه و در ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ ﺗﺎ ﺗﺼﺎوﯾﺮ وﺿﻮح ﮐﺎﻓﯽ‬
‫ﺑﺮای ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻓﺎزﻫﺎ از ﻫﻢ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻧﻮرﭘﺮدازی ﺗﻮﺳﻂ دو‬
‫ﭘﺮژﮐﺘﻮر ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮای ﺗﻔﮑﯿﮏﭘﺬﯾﺮی ﺑﻬﺘﺮ ﻓﺎزﻫﺎ از ﻫﻢ‪ ،‬ﻧﻮر در‬
‫ﭘﺸﺖ ﻣﺪل ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪای ﺳﻔﯿﺪ ﺗﺎﺑﺎﻧﯿﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﮐﻢﮐﺮدن ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ روﺷﻨﺎﯾﯽ‪ ،‬آزﻣﺎﯾﺶ در اﺗﺎق ﺗﺎرﯾﮏ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ‬
‫آﺷﮑﺎرﺳﺎزی و ردﯾﺎﺑﯽ واﻗﻊ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﺮﮐﺰی داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ‬
‫ﺷﺎﻫﺮود اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬رزوﻟﻮﺷﻦ ﺗﺼﺎوﯾﺮ ‪١٠٠٨×١٠٠٨‬ﭘﯿﮑﺴﻞ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت دورﺑﯿﻦ روی ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪٤٥٠٠‬ﻓﺮ ﯾﻢ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﯾﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺎﻻﺑﻮدن ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺮﯾﺎن در ﺻﺪم ﺛﺎﻧﯿﻪ رﻓﺘﺎر‬
‫‪Modares Mechanical Engineering                                                                                                                                 Volume 19, Issue 12, December 2019‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ ،٢٠١٧‬ژاﻧﮓ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮماﻓﺰار ﻓﻠﻮﺋﻨﺖ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﺮﻋﺖ و‬
‫ﻓﺸﺎر در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬وی ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ دادن ﻧﺴﺒﺖ اﻧﻘﺒﺎض‪،‬‬
‫زاوﯾﻪ ﭘﺨﺶ و ﻧﺴﺒﺖ ﻃﻮل ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی و ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻓﺸﺎر ورودی و ﺧﺮوﺟﯽ در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات‬
‫ﺳﺮﻋﺖ و ﻓﺸﺎر در داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬وی ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫رﺳﯿﺪ ﮐﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ اﻧﻘﺒﺎض ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ٠/٢‬و زاوﯾﻪ ﭘﺨﺶ ﮐﻤﺘﺮ از‬
‫‪٣٥‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ در ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﺗﻮز ﯾﻊ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن دارد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ وی ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺸﺎر در ﻣﺤﻞ ﺗﻘﺎﻃﻊ‬
‫ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه و ﺑﺨﺶ اﻧﻘﺒﺎض در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ ﯾﻌﻨﯽ‬
‫دﻗﯿ ًﻘﺎ در ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ ﻃﻮل ﺑﺨﺶ‬
‫ﮔﻠﻮﮔﺎه ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮐﻤﯽ ﺑﺮ ﺳﺮﻋﺖ در داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی دارد وﻟﯽ ﺑﺎ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺴﺒﺖ اﻧﻘﺒﺎض ﺳﺮﻋﺖ در داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ]‪.[48‬‬
‫در ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﻮدﮐﺎر ﺣﺒﺎب در ﺟﺮﯾﺎن‬
‫ﺣﺒﺎﺑﯽ‪ -‬اﺳﻼﮔﯽ در ﯾﮏ ﻟﻮﻟﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﮐﻮﭼﮏ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس ﺗﮑﻨﯿﮏ ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ اﺳﺖ )ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺑﺮای ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻧﻮﯾﺰﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟﺒﻪﻫﺎ و آﺳﺘﺎﻧﻪﮔﯿﺮ ی(‪ .‬اﯾﻦ روش ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر‬
‫ﺣﺒﺎب را ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﯿﻖ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ را در‬
‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﻀﺎی ﺧﺎﻟﯽ و رﻓﺘﺎر ﻓﻀﺎی ﺧﺎﻟﯽ در‬
‫ﺟﺮﯾﺎن دوﻓﺎز ی ﺑﺎزی ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺑﺴﯿﺎری از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎی ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و راﮐﺘﻮرﻫﺎی ﻫﺴﺘﻪای ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ]‪.[49‬‬
‫در ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﺪلﺳﺎزی آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺟﺮﯾﺎن دوﻓﺎز ی آب و‬
‫ﻫﻮا در ﺗﻮﻧﻞﻫﺎ و ﻣﺠﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر و ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮ ی از ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎی‬
‫ﭘﺮدازش ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت وﯾﮋه ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ ﺟﺮﯾﺎن‬
‫دوﻓﺎزی آب و ﻫﻮا ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ دﺑﯽ آب‪،‬‬
‫ً‬
‫ﻃﻮل ﻣﻮج اﻣﻮاج ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ و ارﺗﻔﺎع اﻣﻮاج ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ دﺑﯽ ﻫﻮا‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﻣﻮج و ﻃﻮل آن ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﮐﯿﻔﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ دﺑﯽ ﻫﻮا ﭘﺮﯾﻮد اﻣﻮاج‬
‫ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ ﻣﻨﻈﻢﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﻃﻮل ﻣﻮج و ﭘﺮﯾﻮد ﻣﻮج ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮرﺳﯽ اﻧﺠﺎمﺷﺪه روی اﻃﻼﻋﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‬
‫ﮐﻪ ﻃﻮل ﻣﻮج در اﻣﻮاج ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﻣﺠﺮا اﺳﺖ]‪.[50‬‬
‫در ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﻪ اﻧﺪازهﮔﯿﺮ ی‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺟﺮﯾﺎن دوﻓﺎزی در ﺟﺮﯾﺎن اﺳﻼگ در ﻟﻮﻟﻪ اﻓﻘﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ﺣﺒﺎب از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ‪ ،‬اﺑﻌﺎد و ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺨﻤﯿﻦ زده ﻣﯽﺷﻮد]‪ .[51‬در‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻖ دﯾﮕﺮی از ﯾﮏ ﺳﺘﻮن ﺣﺒﺎﺑﯽ ﻣﮑﻌﺒﯽ در اﻧﺪازه آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻋﮑﺲﺑﺮدار ی ﭘﺮﺳﺮﻋﺖ و اراﺋﻪ‬
‫روشﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ‪ ،‬ﻣﻬﻢﺗﺮ ﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی‬
‫ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺟﺮﯾﺎن ﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﻄﺮ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬ﺧﻄﻮط ﺟﺮﯾﺎن‬
‫ﻓﺎز ﮔﺎز و ﺑﺴﺎﻣﺪ ﻧﻮﺳﺎن ﺗﻮده ﺣﺒﺎبﻫﺎ اﻧﺪازهﮔﯿﺮ ی ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺘﻮن‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه دارای ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ‪٥×٢٠‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ و ارﺗﻔﺎع ‪١٢٠‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ ﻇﺎﻫﺮ ی ﮔﺎز ﺑﯿﻦ ‪٠/١‬ﺗﺎ ‪٠/٧‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ در ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬از ‪ ٣‬دورﺑﯿﻦ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖﻫﺎی ‪ ٥٠٠ ،٢٠‬و ‪٦٠٠‬ﺗﺼﻮﯾﺮ در‬
‫ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﺮای اﻧﺪازهﮔﯿﺮ ی وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﺣﺒﺎبﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و ﺑﺮای‬
‫ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﺣﺒﺎب از‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار ﻣﺘﻠﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺴﺎﻣﺪ ﻧﻮﺳﺎن ﺗﻮده ﺣﺒﺎب ﺑﺎ روﺷﯽ ﻧﻮ و‬
‫ﺑﺎ دﻗﺖ ‪ %٩٥‬ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ‪ .‬اﻧﺪازه ﻗﻄﺮ ﺳﺎﺗﺮ ﺣﺒﺎبﻫﺎ‪ ،‬در ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﯽ ﺣﺒﺎبﻫﺎ از ‪ ٦/٥‬ﺗﺎ ‪٨/٥‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و ﺑﺎ دﻗﺖ ‪ %٩٩/٨‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ]‪.[52‬‬
‫ژاﺋﻮ و ﻫﻤﮑﺎران ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﻣﻨﻔﺮد در داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ‬
‫‪ ۳۰۴۴‬ﻣﻬﯿﻦ ﻗﻨﺎدی و ﻫﻤﮑﺎران ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ‪ ‬‬
‫ﭘﺲ از ﭘﺮدازش ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻋﮑﺲﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ در ﻫﻤﻪ‬ ‫ﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﺗﻬﯿﻪﺷﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮماﻓﺰار‬
‫ﻓﺮ ﯾﻢﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻤﻮدار ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﮑﺮو‪-‬‬ ‫‪ MATLAB R2016a‬ﻣﻮرد ﭘﺮدازش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﮐﺪﻧﻮﯾﺴﯽ در‬
‫ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻣﺎن ﺑﺮای ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪ ۱‬و ‪ ،۲‬در ﺳﻪ دﺑﯽ ﻣﻮرد‬ ‫ﻣﺘﻠﺐ‪ ،‬ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪١٠٠٠‬ﻣﯿﮑﺮوﻣﺘﺮ ﮐﻪ ﻣﺮز ﺑﯿﻦ ﻣﯿﮑﺮوﺣﺒﺎب و‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ در ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ‪ ۱‬و ‪ ۲‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﺣﺒﺎب اﺳﺖ ﺣﺬف ﺷﺪه و ﺣﺒﺎبﻫﺎی ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ‪١٠٠٠‬ﻣﯿﮑﺮوﻣﺘﺮ‬
‫ﻃﺒﻖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺛﺒﺖﺷﺪه در ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ‪ ۱‬و ‪ ،۲‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﺬر‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺷﻤﺎرش ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫زﻣﺎن ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮد ﯾﺎ ﺗﻘﺮ ﯾ ًﺒﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﺬر زﻣﺎن ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎی ﺗﺸﮑﯿﻞﺷﺪه‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮده و ﺑﻪ ﺟﻠﻮ رﻓﺘﻪاﻧﺪ و از ﻣﺤﺪوده ﻋﮑﺎﺳﯽ ﺧﺎرج ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫اﻣﮑﺎن ﻋﮑﺎﺳﯽ از ﮐﻞ ﻟﻮﻟﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﻮد ﻣﯽﺗﻮان ﭘﺎﯾﺪاری ﻣﯿﮑﺮو‪-‬‬
‫ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬ﻧﻤﻮدار ﻣﺎﮐﺰ ﯾﻤﻢ ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ در‬
‫دﺑﯽﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮای ﻣﺪلﻫﺎی ﺷﻤﺎره ‪ ۱‬و ‪ ۲‬در ﻧﻤﻮدار ‪ ۳‬رﺳﻢ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫)اﻟﻒ(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ (١‬اﻟﻒ‪ :‬ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ دﺳﺘﮕﺎه )‪ -١‬ﻣﺪل‪ -٢ ،‬ﺷﯿﺮ ‪ -٣ ،bypass‬ﭘﻤﭗ آب‪-٤ ،‬‬
‫ﻣﺨﺰن آب‪ -٥ ،‬ﺗﺰر ﯾﻖ ﻫﻮا(‪ ،‬ب‪ :‬ﻧﻤﻮﻧﻪ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪ ،١‬ج‪ :‬ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪ ٢‬‬

‫‪ -۴‬ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ‬

‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻋﮑﺲﻫﺎی ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪه ﺑﺎ ﮐﺪﻧﻮﯾﺴﯽ در ﻧﺮماﻓﺰار ﻣﺘﻠﺐ ﻣﻮرد‬
‫ﭘﺮدازش ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻧﻤﻮﻧﻪ ﯾﮑﯽ از ﻋﮑﺲﻫﺎی اوﻟﯿﻪ و ﭘﺮدازشﺷﺪه‬
‫ﺑﺮای ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪ ۲‬ﺗﺤﺖ دﺑﯽ ‪۰/۲۹‬ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ ۲‬آورده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫)ب(‬

‫)ج(‬

‫ﻧﻤﻮدار ‪ (١‬ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ در زﻣﺎنﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪١‬؛ اﻟﻒ‪:‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ (٢‬اﻟﻒ‪ :‬ﺗﺼﻮﯾﺮ اوﻟﯿﻪ‪ ،‬ب‪ :‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺎﯾﻨﺮی‪ ،‬ج‪ :‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ﭘﺮدازشﺷﺪه در ﻣﺪل‬
‫‪ Q=0.16lit/s‬ب‪ Q=0.29lit/s :‬ج‪Q=0.42lit/s :‬‬ ‫ﺷﻤﺎره ‪ ٢‬ﺑﺎ دﺑﯽ ‪٠/٢٩‬ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ‬

‫دوره ‪ ،۱۹‬ﺷﻤﺎره ‪ ،۱۲‬آذر ‪۱۳۹۸‬‬ ‫ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ‪ -‬ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ ﻣﺪرس‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ﺗﺤﻠﯿﻞ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮ ی ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮ ﺣﺒﺎب در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻋﮑﺲﺑﺮدار ی ﭘﺮﺳﺮﻋﺖ و ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪۳۰۴۵‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ‪ ۲ ،۱‬و ‪ ۳‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﻫﺮ دو ﻣﺪل‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ دﺑﯽ ﺟﺮ ﯾﺎن ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎی ﺗﺸﮑﯿﻞﺷﺪه ﻧﯿﺰ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﺎﻣ ً‬
‫ﻼ ﺑﺎ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ژاﺋﻮ و ﻫﻤﮑﺎران]‪[53‬‬

‫ﺗﻄﺎﺑﻖ دارد‪ .‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ در ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪ ۲‬ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﮑﺮو‪-‬‬

‫ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎی ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه در ﻫﺮ ﺳﻪ دﺑﯽ ﻣﻮرد آزﻣﺎﯾﺶ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از‬
‫ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪ ۱‬اﺳﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻃﻮل ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه ﮐﻮﺗﺎه ﺗﺮ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎی ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫دﺑﯽ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎی ﺗﺸﮑﯿﻞﯾﺎﻓﺘﻪ در‬
‫ﻫﺮ دو ﻣﺪل ﺗﻘﺮ ﯾ ًﺒﺎ ﯾﮑﺴﺎن اﺳﺖ و ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﺷﺪن ﻃﻮل ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه‬
‫ﺗﺄﺛﯿﺮ ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﺮ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎب ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)اﻟﻒ(‬
‫ﺑﺮای ﺑﻪدﺳﺖآوردن ﺳﺮﻋﺖ از ردﯾﺎﺑﯽ ﺣﺒﺎب در ﻓﺮ ﯾﻢﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ﻣﺪل و رزوﻟﻮﺷﻦ دورﺑﯿﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدهﺷﺪه‪ ،‬ﻫﺮ ﭘﯿﮑﺴﻞ ‪۰/۰۱۴‬ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ دورﺑﯿﻦ ﺑﺎ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ‪m‬ﻓﺮ ﯾﻢ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﻋﮑﺲﺑﺮدار ی ﮐﻨﺪ و ﺣﺒﺎب ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ ∆X‬را ﺑﻌﺪ‬
‫از ‪n‬ﻓﺮ ﯾﻢ ﻃﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ از راﺑﻄﻪ ‪ ۱‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫∆‬ ‫∆‬ ‫‪∆ .‬‬ ‫‪.‬‬
‫ )‪0.014 (۱‬‬
‫∆‬
‫ﺑﺮای ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ردﯾﺎﺑﯽ ﺣﺒﺎبﻫﺎ در ﻓﺎﺻﻠﻪ دو ﮔﺎم زﻣﺎﻧﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻌﺎدل‬
‫‪۰/۴۴۴‬ﻣﯿﻠﯽﺛﺎﻧﯿﻪ در دﺑﯽ ‪۰/۱۶‬ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﺮای ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪ ۲‬در ﺷﮑﻞ‬
‫‪ ۳‬آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﮑﻞ ‪ ،۴‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺧﺮوج ﺣﺒﺎب از ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه‬
‫و واردﺷﺪن آن ﺑﻪ ﺑﺨﺶ اﻧﺘﺸﺎر و ﺗﺮﮐﯿﺪن و رﯾﺰﺷﺪن ﺣﺒﺎب در‬
‫ﻓﺮ ﯾﻢﻫﺎی ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﺑﺮای ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪ ۲‬ﺗﺤﺖ دﺑﯽ ‪۰/۱۶‬ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ‬ ‫)ب(‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ دورﺑﯿﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻪ‬
‫‪۴۵۰۰‬ﻓﺮﯾﻢ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﻓﺮﯾﻢ ﺑﺎ ﮔﺎم زﻣﺎﻧﯽ ‪۰/۲۲۲۲‬ﻣﯿﻠﯽﺛﺎﻧﯿﻪ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﺣﺒﺎب ﺑﻌﺪ از ﺧﺮوج از ﮔﻠﻮﮔﺎه ﮐﻪ وارد ﺑﺨﺶ‬
‫اﻧﺘﺸﺎر ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری‬
‫در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮد و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺮﯾﺎن ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﻢﺷﺪن‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻓﺸﺎر ﺷﺮوع ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺪﯾﺪه ﮐﺎوﯾﺘﺎﺳﯿﻮن اﺗﻔﺎق‬
‫اﻓﺘﺎده و ﺣﺒﺎب ﺑﺰرگ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪه و ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺣﺒﺎبﻫﺎی رﯾﺰﺗﺮ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ ۴‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ورود ﺣﺒﺎب ﺑﻪ‬
‫ﻌﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻣﯽدﻫﺪ و ﭘﺲ از ورود ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺨﺶ اﻧﺘﺸﺎر ﺣﺒﺎب ﺳﺮ ﯾ ً‬
‫ﺑﺨﺶ اﻧﺘﺸﺎر دﭼﺎر ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ژاﺋﻮ و ﻫﻤﮑﺎران]‪[53‬‬ ‫)ج(‬
‫ﮐﺎﻣ ًﻼ ﺗﻄﺎﺑﻖ دارد‪ .‬ﭘﺲ از ردﯾﺎﺑﯽ ﺣﺒﺎبﻫﺎ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﻧﻘﺎط‬ ‫ﻧﻤﻮدار ‪ (٢‬ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ در زﻣﺎنﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪٢‬؛ اﻟﻒ‪:‬‬
‫‪ Q=0.16lit/s‬ب‪ Q=0.29lit/s :‬ج‪Q=0.42lit/s :‬‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻧﻤﻮدار ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﻋﺖ در ﻣﺮﮐﺰ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری ﺑﺮای ﺗﻤﺎﻣﯽ‬
‫ﻣﺪلﻫﺎ رﺳﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻤﻮدار ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﻋﺖ در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ در‬ ‫‪1400‬‬
‫‪Max. Count of Micro Bubbles‬‬

‫ﻣﺮﮐﺰ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی‪ ،‬ﺑﺮای ﻣﺪلﻫﺎی ﺷﻤﺎره ‪ ۱‬و ‪ ۲‬در ﺳﻪ دﺑﯽ ﻣﻮرد‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ در ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ‪ ۴‬و ‪ ۵‬آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪1200‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮدار رﺳﻢﺷﺪه در ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ‪ ۴‬و ‪ ۵‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ‬ ‫‪1000‬‬
‫ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ دﺑﯽ در ﻫﺮ دو ﻣﺪل‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺑﺎ راﺑﻄﻪ ﺗﺌﻮر ی دﺑﯽ ‪ Q=A.V‬ﺗﻄﺎﺑﻖ دارد و ﺻﺤﺖ ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‬ ‫‪800‬‬
‫را ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮدارﻫﺎی رﺳﻢﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﻗﺴﻤﺖ ﮔﻠﻮﮔﺎه‬ ‫‪600‬‬
‫ﭼﻮن ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ‪ ۰/۱‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ در ورودی ﻟﻮﻟﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا اﻧﺘﻈﺎر‬ ‫‪400‬‬
‫ﻣﯽرود ﮐﻪ ﺳﺮﻋﺖ در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻘﺮ ﯾ ًﺒﺎ ‪ ۱۰‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺮﻋﺖ در ورودی ﻟﻮﻟﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﯿﺰ از اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‬ ‫‪200‬‬
‫ﭼﻮن اﺑﻌﺎد ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪ ‪۳×۱/۶‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫در ﻗﺴﻤﺖ ورودی ﻣﺪلﻫﺎی ‪ ۱‬و ‪ ۲‬ﺑﺎ دﺑﯽ ‪۰/۱۶‬ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬ ‫‪Q(lit/s) 0‬‬
‫‪0.16‬‬ ‫‪0.29‬‬ ‫‪0.42‬‬
‫‪۰/۳۳۳‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﻤﻮدار ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ دﺑﯽ در‬ ‫‪model 1‬‬ ‫‪299‬‬ ‫‪624‬‬ ‫‪1024‬‬
‫ً‬
‫ﺣﺪودا ‪۴‬ﻣﺘﺮ‬ ‫ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ‪ ۴‬و ‪ ،۵‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﮔﻠﻮﮔﺎه‬ ‫‪model 2‬‬ ‫‪333‬‬ ‫‪1060‬‬ ‫‪1273‬‬
‫ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻘﺮ ﯾﺐ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎ ‪۳/۳۳‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ‬ ‫ﻧﻤﻮدار ‪ (٣‬ﻣﺎﮐﺰ ﯾﻤﻢ ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ در دﺑﯽﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮای ﻣﺪلﻫﺎی‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ی ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻤﺎره ‪ ١‬و ‪٢‬‬

‫‪Modares Mechanical Engineering                                                                                                                                 Volume 19, Issue 12, December 2019‬‬
‫‪ ۳۰۴۶‬ﻣﻬﯿﻦ ﻗﻨﺎدی و ﻫﻤﮑﺎران ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ‪ ‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ (٣‬ردﯾﺎﺑﯽ ﺣﺒﺎبﻫﺎ در زﻣﺎنﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﺮﮐﺰ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪ ٢‬ﺑﺎ دﺑﯽ ‪٠/١٦‬ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ (٤‬ردﯾﺎﺑﯽ ﺣﺒﺎبﻫﺎ در زﻣﺎنﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺷﮑﺴﺘﻪﺷﺪن ﺣﺒﺎب ﺑﻌﺪ از ﺧﺮوج از ﮔﻠﻮﮔﺎه در ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪ ٢‬ﺑﺎ دﺑﯽ ‪٠/١٦‬ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ‬

‫دوره ‪ ،۱۹‬ﺷﻤﺎره ‪ ،۱۲‬آذر ‪۱۳۹۸‬‬ ‫ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ‪ -‬ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ ﻣﺪرس‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ﺗﺤﻠﯿﻞ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮ ی ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮ ﺣﺒﺎب در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻋﮑﺲﺑﺮدار ی ﭘﺮﺳﺮﻋﺖ و ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪۳۰۴۷‬‬
‫داد زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ دﺑﯽ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﻮل ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه ﺗﺄﺛﯿﺮ‬ ‫‪10‬‬
‫‪Q=0.16 lit/s‬‬ ‫‪Q=0.29 lit/s‬‬ ‫‪Q=0.42 lit/s‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ در ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻧﺪارد و ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ دﺑﯽ‬ ‫‪9‬‬
‫‪8‬‬
‫ﺟﺮﯾﺎن و ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﺷﺪن ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه‪ ،‬ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎی ﺑﯿﺸﺘﺮی‬ ‫‪7‬‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﺷﺪن ﻃﻮل ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه ﺗﺄﺛﯿﺮ ﭼﻨﺪاﻧﯽ‬ ‫‪6‬‬

‫)‪U (m/s‬‬
‫روی ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﻋﺖ در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫‪5‬‬
‫در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻌﺪی ﺳﻌﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﯿﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺪدی‬ ‫‪4‬‬
‫‪R² = 0.9851‬‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮماﻓﺰار ‪ OpenFOAM‬ﻗﺮار ﮔﯿﺮد و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از‬ ‫‪2‬‬ ‫‪R² = 0.9896‬‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻋﺪدی ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪R² = 0.9071‬‬
‫‪0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0‬‬
‫ﺗﺸﮑﺮ و ﻗﺪرداﻧﯽ‪ :‬ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘﺎﻟﻪ از ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ ﻣﺤﺘﺮم آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه‬
‫)‪X (cm‬‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ آﺷﮑﺎرﺳﺎز ی و ردﯾﺎﺑﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺎﻫﺮود ﺗﻘﺪﯾﺮ و‬
‫ﻧﻤﻮدار ‪ (۴‬ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﻋﺖ در ﻣﺮﮐﺰ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری در ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪١‬‬
‫ﺗﺸﮑﺮ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎﯾﯿﺪﯾﻪ اﺧﻼﻗﯽ‪ :‬اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑﯿﺎن ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫ﺗﻌﺎرض ﻣﻨﺎﻓﻊ‪ :‬اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑﯿﺎن ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫‪Q=0.16 lit/s‬‬ ‫‪Q=0.29 lit/s‬‬ ‫‪Q=0.42 lit/s‬‬
‫‪9‬‬
‫ﺳﻬﻢ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن‪ :‬ﻣﻬﯿﻦ ﻗﻨﺎدی )ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه اول(‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ اﺻﻠﯽ‬
‫‪8‬‬
‫)‪(%٣٤‬؛ ﺳﯿﺪﻓﻀﻞاﻟﻪ ﺳﺎﻏﺮواﻧﯽ )ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه دوم(‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ اﺻﻠﯽ‬ ‫‪7‬‬
‫)‪(%٣٣‬؛ ﺣﻤﯿﺪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ )ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﺳﻮم(‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ اﺻﻠﯽ )‪(%٣٣‬‬ ‫‪6‬‬

‫)‪U (m/s‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ‪ :‬ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺎﻫﺮود ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪4‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‬ ‫‪3‬‬
‫‪R² = 0.9773‬‬

‫ ‪1‐ Prevenslik T. Stability of nanobubbles by quantum‬‬ ‫‪2‬‬

‫ ‪mechanics. In: Proceeding of topical problems of fluid‬‬
‫ ;‪mechnics‬‬ ‫ ‪2014‬‬ ‫ ‪Feb‬‬ ‫ ;‪19‐21‬‬ ‫ ‪Institute‬‬
‫ ‪Thermomechanics, Czech Academy of Sciences, Prague. p.‬‬
‫ ‪113‐116.‬‬
‫ ‪2‐ Zimmerman WB, Al‐Mashhadani MKH, Bandulasena‬‬
‫ ‪HCH. Evaporation dynamics of microbubbles. Chemical‬‬
‫ ‪Engineering Science. 2013;101:865‐877.‬‬
‫ ‪3‐ Wataneabe K. Washing effect of Microbubbles. In:‬‬
‫ ‪Proceedings of FLUCOME 2013. 12th International‬‬
‫ ‪Conference on Fluid Control, Measurements, and‬‬
‫ ‪Visualization; 2013 Nov 18‐23; Nara, Japan. p. OS1‐01‐1.‬‬
‫ ‪4‐ Madavan NK, Deutsch S, Merkle CL. Reduction of‬‬
‫ ‪turbulent skin friction by Microbubbles. The Physics of‬‬
‫ ‪Fluids. 1984;27(2):356.‬‬
‫ ‪5‐ Kanagawa T. Focused ultrasound propagation in water‬‬
‫ ‪containing many therapeutical Micro‐bubbles. In:‬‬
‫ ‪Proceedings of FLUCOME 2013. 12th International‬‬
‫ ‪Conference on Fluid Control, Measurements, and‬‬
‫ ‪Visualization; 2013 Nov 18‐23; Nara, Japan. p. OS6‐04‐4.‬‬
‫ ‪6‐ Zimmerman WB, Tesař V. Bubble generation for‬‬
‫ ‪aeration and other purposes. British Patent‬‬
‫ ‪GB20060021561, Filed Oct 2006 [cited 2018 Sep 23].‬‬
‫ ‪Available‬‬ ‫ ‪from:‬‬
‫ ‪https://patents.google.com/patent/US20100002534‬‬
‫ ‪7‐ Zimmerman WB, Tesar V, Butler S, Bandulasena HCH.‬‬
‫ ‪Microbubble generation. Recent Patents in Engineering.‬‬
‫ ‪2008;2(1):1‐8.‬‬
‫ ‪8‐ Li H, Hu L, Xia Z. Impact of groundwater salinity on‬‬
‫ ‪bioremediation enhanced by micro‐nano bubbles.‬‬
‫ ‪Materials. 2013;6(9):3676‐3687.‬‬
‫ ‪9‐ Atkins PW, De Paula J. Atkins physical chemistry. 8th‬‬
‫ ‪Edition. New York: Oxford University Press; 2006.‬‬
‫ ‪10‐ Ushikubo FU, Forukawa T, Nakagawa R, Enari M,‬‬
‫ ‪Makino Y, Kawagoe Y, et al.Evidence of the existence and‬‬
‫ ‪the stability of nano‐bubbles in water. Colloids and‬‬
‫ ‪Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects.‬‬
‫ ‪2010;361(1‐3):31‐37.‬‬
‫ ‪11‐ Li P, Tsuge H. Water treatment by induced air flotation‬‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫ ‪using microbubbles. Journal of Chemical Engineering of‬‬ ‫ ‬
‫‪R² = 0.9775‬‬
‫‪R² = 0.9258‬‬
‫‪1‬‬
‫ ‪of‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0‬‬
‫)‪X (cm‬‬
‫ﻧﻤﻮدار ‪ (۵‬ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﻋﺖ در ﻣﺮﮐﺰ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری در ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪٢‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ در ورودی ﻣﺪلﻫﺎی ‪ ۱‬و ‪ ۲‬ﺑﺎ دﺑﯽ ‪۰/۲۹‬ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬
‫‪۰/۶‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ اﺳﺖ و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﻤﻮدارﻫﺎی رﺳﻢﺷﺪه در ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ‪۴‬‬
‫و ‪ ۵‬ﺑﺮای اﯾﻦ دﺑﯽ‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﻗﺴﻤﺖ ﮔﻠﻮﮔﺎه ﺑﺮای‬
‫ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪ ۱‬در اﯾﻦ دﺑﯽ ﺗﻘﺮ ﯾ ًﺒﺎ ‪۶‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ و ﺑﺮای ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪۲‬‬
‫ﯾﺒﺎ ‪۷‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ‬ ‫ﺗﻘﺮ ً‬
‫‪۶‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ی ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺮﻋﺖ در ورودی ﻣﺪلﻫﺎی ‪ ۱‬و ‪ ۲‬ﺑﺎ دﺑﯽ ‪۰/۴۲‬ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪۰/۹‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ اﺳﺖ و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﻤﻮدارﻫﺎی رﺳﻢﺷﺪه در ﺷﮑﻞ ‪۴‬‬
‫و ﻧﻤﻮدار ‪ ۴‬ﺑﺮای اﯾﻦ دﺑﯽ‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﮔﻠﻮﮔﺎه ﺑﺮای ﻣﺪل ﺷﻤﺎره ‪ ۱‬و ‪ ۲‬در اﯾﻦ دﺑﯽ ﺗﻘﺮ ﯾ ًﺒﺎ ‪۹‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ‪۹‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ی ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ‪ ۴‬و ‪ ۵‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﺷﺪن ﻃﻮل‬
‫ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬اﻧﺪﮐﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ وﻟﯽ در ﮐﻞ ﻣﯽﺗﻮان‬
‫ﮔﻔﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﻮل ﮔﻠﻮﮔﺎه ﺗﺄﺛﯿﺮ ﭼﻨﺪاﻧﯽ روی ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺪارد و‬
‫ﻓﻘﻂ ﺗﻐﯿﯿﺮات دﺑﯽ روی ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﻌﺪی اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﻋﺪدی ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖﻧﺒﻮدن ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﻋﺖ‬
‫در ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ‪ ۴‬و ‪ ۵‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺷﯽ از وﺟﻮد ﺣﺒﺎب و ﺣﺮﮐﺖ ﺣﺒﺎب‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -۵‬ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮ ی ‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﺷﺪن ﻃﻮل ﺑﺨﺶ ﮔﻠﻮﮔﺎه ﺗﻌﺪاد‬
‫ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ دﺑﯽ ﺟﺮﯾﺎن در داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮری‬
‫ ‬ ‫ﻣﯿﮑﺮو‪ -‬ﻧﺎﻧﻮﺣﺒﺎبﻫﺎی ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬وﻟﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن‬

‫‪Modares Mechanical Engineering                                                                                                                                 Volume 19, Issue 12, December 2019‬‬
  ‫ ﻣﻬﯿﻦ ﻗﻨﺎدی و ﻫﻤﮑﺎران ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬۳۰۴۸
Series. 2016;739:012058. Japan. 2006;39(8):896‐903.
32‐ Tutsumi K. Water treatment technology and facility in 12‐ Clift R, Grace JR, Weber ME. Bubbles, drops and
future. Kagaku Soti. 2004;1:71‐80. [Japanese] particles. Mineola: Dover publications Inc; 2005.
33‐ Zhou Y, Shun Z, Gu H, Miao Z. Injection performance 13‐ Agarwal A, Jern Ng W, Liu Y. Principle and applications
and influencing factors in self‐priming Venturi scrubber. of microbubble and nanobubble technology for water
CIESC Journal. 2015;66(1):99‐103. treatment. Chemosphere. 2011;84(9):1175‐1180.
34‐ Wang XJ, Tang L, Jiang Z. Numerical simulation of 14‐ Takahashi M. Zeta potential of microbubbles in
venturi ejector reactor in yellow phosphorus purification aqueous solutions: electrical properties of the gas‐water
system. Nuclear Engineering and Design. 2014;268;18‐ interface. Journal of Physical Chemistry B.
23. 2005;190(46):21858‐21864.
35‐ Zhu Y, Chao MA, Zhang XW. Study on flow in Venturi‐ 15‐ Tsuge H, editor. Micro‐ and Nano bubbles:
mixer EGR for a turbo charged diesel engine. Transactions fundamentals and applications. Boca Raton: CRC press;
of CSICE. 2002;(6):546‐550. 2014.
36‐ Quiroz‐P´erez E, V´azquez‐Rom´an R, Lesso‐Arroyo R, 16‐ Takahashi M. Base and technological application of
Barrag´an‐Hern´andez VM. An approach to evaluate micro‐bubble and nanobubble. Materials Integration.
Venturi‐device effects on gas wells production Journal of 2009;22(5):2‐19.
Petroleum Science and Engineering. 2014;116:8‐18. 17‐ Takahashi M, Chiba K, Li P. Free‐radical generation
37‐ Gonzalez RC, Woods RE. Digital image processing. 3rd from collapsing microbubbles in the absence of a dynamic
Edition. New York: Pearson Prentice Hall; 2008. stimulus. Journal of Physical Chemistry B.
38‐ Rodio MG, Congedo PM. Robust analysis of cavitating 2007;111(6):1343‐1347.
flows in the Venturi tube. European Journal of Mechanics 18‐ Martin CS. Entrapped air in pipelines. In: Proceeding
‐ B/Fluids. 2014;44(2):88‐99. of the 2nd International Conference on Pressure Purges;
39‐ Gupta B, Nayak AK, Kandar TK, Nair S. Investigation of 1976 Sep 22‐24; Cranfiled, Bedford, England.
air‐water two phase flow through a venture. 19‐ Hewitt GFH, Taylor NSH. Annular two‐phase flow.
Experimental Thermal and Fluid Science. 2016;70:148‐ Oxford: Pergamon Press; 1970.
154. 20‐ Beggs HD, Brill JP. A study of two‐phase flow in
40‐ Pulley RA. Modelling the performance of venturi inclined pipes. Journal of Petroleum Technology.
scrubbers. Chemical Engineering Journal. 1997;67(1):9‐ 1973;25(5):607‐617.
18. 21‐ Levy S. Two‐phase flow in complex systems. New
41‐ Viswanathan S. Development of a pressure drop York: John Wiley & Sons, Inc; 1999.
model for a variable throat venturi scrubber. Chemical 22‐ Terasaka K, Tsuge H. Bubble formation at a single
Engineering Journal. 1998;71(2):153‐160. orifice in highly viscous liquids. Journal of Chemical
42‐ Ahmadvand F, Talaie MR. CFD modeling of droplet Engineering of Japan. 1990;23(2):160‐165
dispersion in a Venturi scrubber. Chemical Engineering 23‐ Miyahara T, Tanaka A. Size of bubbles generated from
Journal. 2010;160(2):423‐431. porous plates. Journal of Chemical Engineering of Japan.
43‐ Sun Y, Niu W. Simulating the effects of structural 1997;30(2):353‐355.
parameters on the hydraulic performances of Venturi 24‐ Yazawa T, Nakamichi H, Tanaka H, Eguchi K.
Tube. Modelling and Simulation in Engineering. Permeation of liquid through porous glass membrane
2012;2012:458368. with surface modification. Journal of the Ceramic Society
44‐ Konstantinov S, Tselischev D, Tselischev V. Numerical of Japan.1988;96(1109):18‐23.
cavitation model for simulation of mass flow stabilization 25‐ Forrester SE, Rielly CD, Carpenter KJ. Gas‐inducing
effect in ANSYS CFX. Modern Applied Science. impeller design and performance characteristics.
2015;9(4):21‐31. Chemical Engineering Science. 1998;53(4):603‐615.
45‐ Jiang Y, Yang M, Guo C, Shen S. Numerical simulation 26‐ Johnson BD, Gershey RM, Cooke RC, Sutcliffe WH. A
of asymmetric flow in Venturi tube. CIESC Journal. theoritical model for bubble formation at a frit surface in
2014;6(S1):223‐228. a shear field. Separation Science and Technology.
46‐ Shen SW, Yang M, Jiang YH, Wang ZY. The numerical 1982;17(8):1027‐1039.
simulation of the influence of Venturi burner’s structure 27‐ Vlyssides AG, Mai ST, Barampouti EMP. Bubbles size
on rich/lean separation. Journal of Engineering distribution formed by depressurizing air‐saturated
Thermophysics. 2015;36(2):347‐350. water. Industrial & Engineering Chemistry Research.
47‐ Manzano J, Palau CV, de Azevedo BM, do Bomfim GV, 2004;43:2775‐2780.
Vasconcelos DV. Geometry and head loss in Venturi 28‐ Han M, Park Y, Lee J, Shim J. Effect of pressure on
injectors through computational fluid dynamics. bubble size in dissolved air flotation. Water Supply.
Engenharia Agrícola. 2016;36(3):482‐491. 2002;2(5‐6):41‐46.
48‐ Zhang JX. Analysis on the effect of venturi tube 29‐ Fujiwara A, Takagi S, Watanabe K, Matsumoto Y.
structural parameters on fluid flow. AIP Advances. Experimental study on the new micro‐bubble generator
2017;7(6):065315. and its application to water purification system. In:
49‐ Bui Dinh T, Choi TS. Application of image processing Proceeding of the 4th Joint Fluids Summer Engineering
techniques in air/water two phase flow. Mechanics Conference; 2003 July 6‐10; Honolulu, Hawaii, USA.
Research Communications. 1999;26(4):463‐468. ASME/SME; 2003. p. 469‐473.
50‐ Kabiri Samani A. Fluctuating characteristics of two‐ 30‐ Makuta T, Takemura F, Hihara E, Matsumoto Y, Shoji
phase air‐water slug flow in pressurized pipelines. M. Generation of micro gas bubbles of uniform diameter
Journal of Water and Wastewater. 2009;20(2):62‐68. in an ultrasonic field. Journal of Fluid Mechanics.
[Persian] 2006;548:113‐131.
51‐ do Amaral CEF, Alves RF, da Silva MJ, Arruda LVR, 31‐ Wiraputra IGPAE, Edikresnha D, Munir MM,
Dorini L, Morales REM, Pipa DR. Image processing Khairurrijal. Generation of submicron bubbles using
techniques for high‐speed videometry in horizental two‐ venturi tube method. Journal of Physics: Conference

۱۳۹۸ ‫ آذر‬،۱۲ ‫ ﺷﻤﺎره‬،۱۹ ‫دوره‬ ‫ ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ ﻣﺪرس‬-‫ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ‬

۳۰۴۹ ‫ ﻧﺎﻧﻮ ﺣﺒﺎب در ﻟﻮﻟﻪ وﻧﺘﻮر ی ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻋﮑﺲﺑﺮدار ی ﭘﺮﺳﺮﻋﺖ و ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ‬-‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ﺗﺤﻠﯿﻞ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮ ی ﻣﯿﮑﺮو‬
column. NSMSI Journal. 2014;32(4):71‐80. [Persian] phase slug flow. Flow Measurment and Instrumentation
53‐ Zhao L, Mo Z, Sun L, Xie G, Liu H, Du M, Tang J. A 2013;33:257‐264.
visualized study of the motion of individual bubbles in a 52‐ Asadi H, Hormozi F. Develop a high speed
venturi‐ type bubble generator. Progress in Nuclear
Energy. 2017;97:74‐89.
photography technique and image processing to
determine the bubble characteristics in the bubble

Modares Mechanical Engineering                                                                                                                                 Volume 19, Issue 12, December 2019