Predmet: Masinski elementi Navojne veze Nastavnik: Sima Pastor

Za rucni svlakac lezaja i drugih cvrstih spojeva

ostvareni preklopom delova potrebno je
odrediti:

1. Silu u vijku

M 30 x 2

rucna sila Fr = 100 ⋅ N

duzina rucice L = 220 ⋅ mm

precnik cela vijka dc = 10⋅ mm

ceona povrsina se podmazuje, pa je

koeficijent trenja izmedju cela vijka i rukavca

µc = 0.05

2. Koliki je povrsinski pritisak na ceonoj povrsini vijka

3. Odrediti precnik rucice dr ako je izradjena od C.0460

Resenje:

Job 1.

Pritezni moment je Tp = Fr ⋅ L Tp = 22 N⋅ m

Sila u vijku jednaka je priteznoj sili Fv = Fp koja je odredjena sa

Tp
Fv = Fp =
d2 Dsr
0.16⋅ P + µ ⋅ + µc⋅
2 2
gde je:

korak navoja P = 2⋅ mm

srednji precnik navoja d2 = 28.701⋅ mm Tab.4.2 str.78 ME I

dc
srednji precnik dodira vrha (ceone povrsine) vijka i podloge Dsr = Dsr = 5 mm
2

koeficijent trenja u navojnom paru, obzirom da nema podmazivanja µ = 0.15

pa je pritezna sila i sila u vijku

Tp 3
Fv = Fv = 8.469 × 10 N
d2 Dsr
0.16⋅ P + µ ⋅ + µc⋅
2 2

6.5.2005 strana 1
Predmet: Masinski elementi Navojne veze Nastavnik: Sima Pastor

Ovo je sila kojom svlacimo lezaj.

Ako podmazujemo i navojni par, koeficijent trenja u navojnom paru je µ = 0.05

a sila u vijku je

Tp 4
Fv = Fv = 1.892 × 10 N
d2 Dsr
0.16⋅ P + µ ⋅ + µc⋅
2 2
Zakljucujemo da podmazivanjem navojnog para, u ovom slucaju, znatno povecavamo silu svlacenja lezaja!

Job 2.

Povrsinski pritisak na ceonoj povrsini vijka je

2
Fv dc ⋅ π 2
p= gde je Ac = Ac = 78.54 mm
Ac 4

pa je

Fv N
p = p = 240.952
Ac 2
mm

Job 3.

L
Najveci moment savijanja na rucici je na sredini Mmax = Fr ⋅ Mmax = 11 N⋅ m
2

Dimenzionisanje rucice vrsim iz uslova

Mmax [σ]
σs = ≤ σsd =
Wx S

gde je
3
dr ⋅ π
aksijalni otporni moment rucice Wx =
32

kriticni napon, obzirom da je rucica opterecena jednosmerno promenljivim opterecenjem [σ] = σD(0)s
N
σD(0)s = 320 ⋅ Tab.2.3 str.45 ME I
2
mm

stepen sigurnosti za jednosmerno promenljivo opterecenje S = 3

σD(0)s N
dozvoljeni napon savijanja je sada σsd = σsd = 106.667
S 2
mm
Mora biti
3
32⋅ Mmax 32⋅ Mmax
≤ σsd odakle je dr = dr = 10.165 mm
3 π ⋅ σsd
dr ⋅ π

Usvaja se prvi veci standardni precnik dr = 11⋅ mm

6.5.2005 strana 2