Professional Documents
Culture Documents
A. {π/3, π, 5π/3}
B. {2π/3, π, 4π/3}
C. {0, 2π/3, 4π/3, 2π}
D. {0, π/3, 5π/3, 2π}
E. {0, π/3, 4π/3, 2π}
Pembahasan :
cos 2x = -cos x
cos 2x + cos x = 0
(2cos2x - 1) + cos x = 0
2cos2x + cos x - 1 = 0
(2cos x - 1)(cos x + 1) = 0
cos x = 1/2 atau cos x = -1
cos x = 1/2, 0 ≤ x ≤ 2π
Cosinus bernilai positif di Kuadran I dan IV.
K.I → x = 60°
K.IV → x = 360° - 60° = 300°
cos x = -1, 0 ≤ x ≤ 2π
→ x = 180°
Jawaban : A
Baca juga cara konversi satuan derajat ke satuan radian atau sebaliknya dalam
materi Satuan Ukuran Sudut : Derajat dan Radian.
UN 2017
Himpunan penyelesaian persamaan 4sin2x - 5sin x - 2 = 2cos2x untuk 0 ≤ x ≤ 2π adalah
...
A. {π/6, 5π/6}
B. {π/6, 7π/6}
C. {5π/6, 7π/6}
D. {5π/6, 11π/6}
E. {7π/6, 11π/6}
Pembahasan :
4sin2x - 5sin x - 2 = 2cos2x
4sin2x - 5sin x - 2 = 2(1 - sin2x)
4sin2x - 5sin x - 2 = 2 - 2sin2x
6sin2x - 5sin x - 4 = 0
(3sin x - 4)(2sin x + 1) = 0
sin x = 4/3 atau sin x = -1/2
Jawaban : E
UN 2016
Himpunan penyelesaian dari persamaan trigonometri cos 2x + sin x = 0 untuk 0 ≤ x ≤
360° adalah ...
A. {60°, 120°, 150°}
B. {60°, 150°, 300°}
C. {90°, 210°, 300°}
D. {90°, 210°, 330°}
E. {120°, 250°, 330°}
Pembahasan :
cos 2x + sin x = 0
1 - 2sin²x + sin x = 0
2sin²x - sin x - 1 = 0
(2sin x + 1)(sin x - 1) = 0
sin x = -1/2 atau sin x = 1
sin x = 1, 0 ≤ x ≤ 360°
→ x = 90°
Jawaban : D
UN 2015
Himpunan penyelesaian persamaan cos 2x + 3cos x - 1 = 0 pada 0 ≤ x ≤ 360° adalah ...
A. {60°, 120°}
B. {60°, 240°}
C. {60°, 300°}
D. {120°, 240°}
E. {120°, 300°}
Pembahasan :
cos 2x + 3cos x - 1 = 0
(2cos2x - 1) + 3cos x - 1 = 0
2cos2x + 3cos x - 2 = 0
(2cos x - 1)(cos x + 2) = 0
cos x = 1/2 atau cos x = -2
Jawaban : C
UN 2014
Himpunan penyelesaian dari persamaan 2cos 3x = 1 untuk 0° ≤ x ≤ 180° adalah ...
A. {0°, 20°, 60°}
B. {0°, 20°, 100°}
C. {20°, 60°, 100°}
D. {20°, 100°, 140°}
E. {100°, 140°, 180°}
Pembahasan :
0° ≤ x ≤ 180° → 0° ≤ 3x ≤ 540°
2cos 3x = 1
cos 3x = 1/2, 0° ≤ 3x ≤ 540°
Cosinus bernilai positif di kuadran I dan IV.
K.I → 3x = 60° atau 3x = 60° + 1(360°) = 420°
K.IV → 3x = 360° - 60° = 300°
3x = 60° → x = 20°
3x = 420° → x = 140°
3x = 300° → x = 100°
Jawaban : D
UN 2014
Himpunan penyelesaian dari persamaan 2cos2x + 5sin x - 4 = 0 untuk 0° ≤ x ≤ 360°
adalah ...
A. {30°, 150°}
B. {30°, 300°}
C. {60°, 150°}
D. {60°, 300°}
E. {150°, 300°}
Pembahasan :
2cos2x + 5sin x - 4 = 0
2(1 - sin2x) + 5sin x - 4 = 0
2 - 2sin2x + 5sin x - 4 = 0
2sin2x - 5sin x + 2 = 0
(2sin x - 1)(sin x - 2) = 0
sin x = 1/2 atau sin x = 2
Jawaban : A
Himpunan penyelesaian persamaan trigonometri cos 2x - sin x = 0 untuk 0° ≤ x ≤ 180°
adalah ...
A. {30°, 150°}
B. {60°, 120°}
C. {30°, 60°, 150°}
D. {60°, 90°, 120°}
E. {60°, 120°, 150°}
Pembahasan :
cos 2x - sin x = 0
(1 - 2sin2x) - sin x = 0
2sin2x + sin x - 1 = 0
(2sin x - 1)(sin x + 1) = 0
sin x = 1/2 atau sin x = -1
UN 2012
Himpunan penyelesaian persamaan cos 4x + 3sin 2x = -1 untuk 0° ≤ x ≤ 180° adalah ...
A. {120°, 150°}
B. {150°, 165°}
C. {30°, 150°}
D. {30°, 165°}
E. {15°, 105°}
Pembahasan :
cos 4x + 3sin 2x = -1
(1 - 2sin22x) + 3sin 2x = -1
-2sin22x + 3sin 2x + 2 = 0
2sin22x - 3sin 2x - 2 = 0
(2sin 2x + 1)(sin 2x - 2) = 0
sin 2x = -1/2 atau sin 2x = 2
2x = 210° → x = 105°
2x = 330° → x = 165°
Jawaban : -
UN 2010
Himpunan penyelesaian persamaan sin 2x + 2cos x = 0 untuk 0 ≤ x < 2π adalah ...
A. {0, π}
B. {π/2, π}
C. {3π/2, π}
D. {π/2, 3π/2}
E. {0, 3π/2}
Pembahasan :
sin 2x + 2cos x = 0
2sin x cos x + 2cos x = 0
cos x (2sin x + 2) = 0
cos x = 0 atau sin x = -1
cos x = 0, 0 ≤ x < 2π
→ x = 90°
Jawaban : D
UN 2009
Himpunan penyelesaian sin (2x + 110)° + sin (2x - 10)° = 1/2, 0° < x < 360° adalah ...
A. {10, 50, 170, 230}
B. {50, 70, 230}
C. {50, 170, 230, 350}
D. {20, 80, 100}
E. {0, 50, 170, 230, 350}
Pembahasan :
sin (2x + 110)° + sin (2x - 10)° = 1/2
Gunakan sifat :
sin A + sin B = 2sin(A+B2)(A+B2) cos(A−B2)(A−B2) pada ruas kiri persamaan diatas,
sehingga diperoleh
Solusi I :
2x + 50 = 30 + k.360
2x = -20 + k.360
x = -10 + k.180
Untuk k = 1 → x = 170
Untuk k = 2 → x = 350
Solusi II :
2x + 50 = (180 - 30) + k.360
2x = 100 + k.360
x = 50 + k.180
Untuk k = 0 → x = 50
Untuk k = 1 → x = 230
UN 2008
Himpunan penyelesaian persamaan cos 2x + 7sin x - 4 = 0, untuk 0 ≤ x ≤ 360° adalah ...
A. {240°, 300°}
B. {210°, 330°}
C. {120°, 240°}
D. {60°, 120°}
E. {30°, 150°}
Pembahasan :
cos 2x + 7sin x - 4 = 0
(1 - 2sin2x) + 7sin x - 4 = 0
-2sin2x + 7sin x - 3 = 0
2sin2x - 7sin x + 3 = 0
(2sin x - 1)(sin x - 3) = 0
sin x = 1/2 atau sin x = 3
Jawaban : E
UN 2005
Nilai x yang memenuhi persamaan 2√3 cos2x - 2sin x cos x - 1 - √3 = 0, untuk 0° ≤ x ≤
360° adalah ...
A. {45°, 105°, 225°, 285°}
B. {45°, 135°, 225°, 315°}
C. {15°, 105°, 195°, 285°}
D. {15°, 135°, 195°, 315°}
E. {15°, 225°, 295°, 315°}
Pembahasan :
Acos x + Bsin x = k cos (x - θ)
dengan
k = √ A2+B2 A2+B2
tan θ = BABA atau θ = arctan(BA)(BA)
Catatan : Sudut θ berada di kuadran yang sama dengan titik (A, B).
Diperoleh persamaan
√3 cos 2x - sin 2x = 2cos (2x - 330°) .........(2)
Solusi I :
2x - 330° = 60° + k.360°
2x = 390° + k.360°
x = 195° + k.180°
Untuk k = -1 → x = 15°
Untuk k = 0 → x = 195°
Solusi II :
2x - 330° = -60° + k.360°
2x = 270° + k.360°
x = 135° + k.180°
Untuk k = 0 → x = 135°
Untuk k = 1 → x = 315°
Jawaban : D
UN 2004
Himpunan penyelesaian persamaan √6 sin x + √2 cos x = 2, untuk 0° ≤ x ≤ 360° adalah
...
A. {15°, 105°}
B. {15°, 195°}
C. {75°, 105°}
D. {75°, 345°}
E. {105°, 345°}
Pembahasan :
√6 sin x + √2 cos x = 2
⇔ √2 cos x + √6 sin x = 2 .........................(1)
Diperoleh persamaan
√2 cos x + √6 sin x = 2√2 cos (x - 60°) ......(2)
Solusi I :
x - 60° = 45° + k.360°
x = 105° + k.360°
Untuk k = 0 → x = 105°
Solusi II :
x - 60° = -45° + k.360°
x = 15° + k.360°
Untuk k = 0 → x = 15°
Jawaban : A
UN 2003
Untuk 0° ≤ x < 360°, himpunan penyelesaian dari sin x - √3 cos x - √3 = 0 adalah ...
A. {120°, 180°}
B. {90°, 210°}
C. {30°, 270°}
D. {0°, 300°}
E. {0°, 300°, 360°}
Pembahasan :
sin x - √3 cos x - √3 = 0
⇔ -√3 cos x + sin x = √3 ..........................(1)
Diperoleh persamaan
-√3 cos x + sin x = 2cos (x - 150°) .............(2)
Solusi I :
x - 150° = 30° + k.360°
x = 180° + k.360°
Untuk k = 0 → x = 180°
Solusi II :
x - 150° = -30° + k.360°
x = 120° + k.360°
Untuk k = 0 → x = 120°
Jawaban : A