Professional Documents
Culture Documents
Matematik Tarihi-Etkinlikler
Matematik Tarihi-Etkinlikler
Orduya Girişi
Mustafa Kemal, 1905 yılında Ali Fuat ile Şam’da 5. Ordu’ya atanmıştır. Bu arada
memlekette zulüm ve baskılar baş göstermektedir. Mustafa Kemal, kötü durumdaki
memleketi kurtarmak amacıyla Yafa’daki görev yerinden gizlice kaçmıştır. Vatan ve Hürriyet
Cemiyeti’nin Selanik’teki şubesi için üye toplamaya çalışan Mustafa Kemal, izinsiz görev
yerinden ayrıldığından ve oradakilerin dikkatini çekeceğinden Yafa’ya geri dönmüştür.
20 Haziran 1907’de topçu eğitimini tamamlayan Mustafa Kemal, ‘Kolağası’ rütbesine
terfi etmiştir. Eğitim programının son aşaması olarak Şam’daki 5. Ordunun kurmaylığına
atanmıştır. 1908 Ekiminde İstanbul’a gelen Mustafa Kemal, Jöntürk harekâtının liderlerinin
bir araya geldiğini görmüş. Mustafa Kemal, arkadaşlarını izleyerek, İttihat ve Terakki
cemiyetine katılmıştır.
Osmanlı’nın Dış devletle olan çekişmeleri, Reval görüşmeleri ve Meşrutiyet süreci
içerisindeyken, Mustafa Kemal’de Selanik’te 3. Ordu komutanı İbrahim Paşa’nın kurmay
heyetinde çalışmayı sürdürmektedir.
13 Eylül 1911’de Mustafa Kemal, İstanbul’daki Genelkurmayın 1. Şubesine atanmıştır.
Mustafa Kemal, İtalya’nın, Trablus ve Bingazi topraklarını ele geçirmek istemesi üzerine,
Trablusgarp’a gönderilir. Ekim 1912’de Balkan Savaşı’nın başlamasıyla Mustafa Kemal,
Gelibolu Yarımadası ile Çanakkale Boğazı’nı korumak için Bolayır Harekât Şubesi
Müdürlüğüne getirilmiştir. Mustafa Kemal, 1913’de Dimetoka ve Edirne’nin geri alınışında
gösterdiği başarılardan dolayı Sofya Ateşemirliğine atanır. Mustafa Kemal, 1 Mart 1914’te
yarbaylığa yükselmiştir.
Sayfa: 752
Açıklama:
Türkiye’nin, bağımsızlığı ve varoluşu yolunda Atatürk gibi bir liderle yakaladığı olağanüstü
şansı irdeleyen yazar, onu salt lider özellikleriyle değil, yakın çevresi ve insan ilişkileriyle de
yansıtmayı başarırken, dönemin toplumsal yapısı ve güç dengelerine de açıklık kazandırıyor.
Prof. Geoffrey Lewis Atatürk için “O, tek bir insanın neler yapabileceğini gösteren 20.
yüzyılın olağanüstü lideri” diyor. Evet, kitleleri ardından sürükleyebilen, insanları birbirine
kenetleyebilen siyasal önder… Ancak sonuçta Atatürk de herkes gibi bir insan… Karizması,
zaafları, kadınlarla olan ilişkileri, dostlukları, nefretleri, iyilikleri ve hatta kıskançlıklarıyla bir
insan… Mango, bu olağanüstü çalışmasıyla, Atatürk’ü işte bu yönleriyle daha bir
yakınlaştırıyor bize.
ETKİNLİK KÜNYESİ
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
Resim:
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
ETKİNLİK KÜNYESİ
Etkinlik 2.
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
KİTAPTAN ÖNCE
2. Kitabın açıklama kısmında bahsi geçen “20. yüzyılın olağanüstü lideri” sözünün kişiye
verdiği sorumluluklar nelerdir?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Kendinizi, bir toplumun zorlu günlerinde onların yanında olan ve onlarla bağımsızlık
için savaşan bir askeri lider olarak hayal edin. Kendinizi nasıl hissederdiniz ve
yapacağımız ilk iş ne olurdu? Nedenleriyle açıklayınız.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
KİTAPLA BİRLİKTE
1. Mustafa Kemal Atatürk, askeri okula girebilmek için sınava girerek, Selanik Askerî
Rüştiyesi’ni kazanmıştır. Mustafa Kemal’in öğrenim gördüğü askeri okulları sırasıyla
yazarak, askeri okula girmek istemesinin sebebini açıklayınız?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. 6 Mart 1912’de Mustafa Kemal Derne hattının tümünü ele geçirdiğinde, Selanik’teki
arkadaşı Salih’e (Bozok) gönderdiği mektupta şu sözleri sarf ediyor:
“…Kalbimde büyük bir hiss-i sürür ve gurur hâsıl oldu. Ve arkadaşlarıma dedim:
Vatan mutlaka selamet bulacak. Millet mutlaka mesut olacaktır. Çünkü kendi
selametini, kendi saadetini memleketin ve selamet ve saadeti için feda edebilen vatan
evlatları çoktur.”
Yukarıda geçen “kendi selameti, kendi saadetini memleketin ve milletin saadeti için
feda edebilen vatan evlatları” sözcüğünün anlamı ne olabilir? Bu ifade sizde ne gibi
duygular uyandırır?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
4. Kitabın içinde geçen Mustafa Kemal Atatürk’ün sözlerinden sizi en etkileten cümleyi
sebebiyle yazınız.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
KİTAPTAN SONRA
1. Adım: Gözlem
a. İki dakika resmi incele. Resimdeki her bir kişi ve nesnenin izlenimlerini belirle. Sonra
resmi dörde böl ve her bir bölümdeki detayın ne olduğunu belirle.
b. Aşağıdaki tabloya kişi, nesne ve neler olup-bittiği hakkında olanları yaz.
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Adım: Sorular
A. Bu resim zihninde hangi soruları canlandırdı?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Belgesel
Yazı
Video
BİYOGRAFİ FORMU
Aşağıdaki soruları Mustafa Kemal Atatürk’ün biyografisine uygun olarak
cevaplayınız.
2. Eğitim Yaşantısı:
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
4. Kişilik Özellikleri:
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Cebirin temelini atan ve sıfırı ilk defa kullanan kişinin kim olduğunu…
830 yılında onluk sistem ile ilgili işlemlerin nasıl yapılacağını gösteren ilk kişinin kim
olduğunu…
İkinci derece denklemlerin çözümü için orijinal çözüm yolları bulan ilk kişinin kim
olduğunu…
Analitik geometriye ait örnekleri Fransız matematikçi Descartes’ten 800 yıl önce
ortaya koyan kişinin kim olduğunu…
Matematik problemleri çözmek için dünyada ilk defa sembolik mantığı kullananın kim
olduğunu…
Ad-Soyad: Sınıfı:
4.Maryam MİRZAKHANİ ile bir görüşme yapabilseydiniz ona neler sorardınız? Neden?
5 6
6 4
7
5
8
10
9
10
15
11
12 13
14 11 8
7
14
15
1
16
13 9
SOLDAN SAĞA
3.Maryam MİRZAKHANİ’nin en iyi arkadaşı ……….…’dir.
5.……….. kelimesi birbirinin içine girmiş, birbirine karışmış şeyler için kullanılır.
10.Nobel Ödülü'nün ön yüzünde ismi bulunan kişi ……………..…’tir.
12.Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nin yapıldığı yer ………….’dür.
13.Maryam MİRZAKHANİ simit ve kupanın ortak yanlarını ele alırken ………... yüzeylerinden
yararlanmıştır.
14.Maryam MİRZAKHANİ’nin doğum yeri ………..…’dır.
15.Maryam MİRZAKHANİ’nin gittiği ortaokul …………....’dır.
16.Maryam MİRZAKHANİ’nin profesörlük yaptığı üniversitenin ismi …………..……’dur.
YUKARIDAN AŞAĞI
1.Maryam MİRZAKHANİ’nin küçükken ilgi duyduğu alan ………….. tır.
2............ terimi hiperbol biçiminde olan şekiller için kullanılır.
4.Fields madalyasını alan ilk kadın matematikçinin soyadı ………....’dir.
6.Maryam MİRZAKHANİ’nin üzerinde çalıştığı konulardan biri ……….…. Teorisi’dir.
7.Nobel ödülü ……….. yılda bir verilir.
8.Maryam MİRZAKHANİ’nin 2004-2008 yıllarında görev yaptığı üniversitenin ismi …..……
Üniversitesi’dir.
9.Maryam MİRZAKHANİ’nin altın ödül aldığı olimpiyatın adı “Uluslar arası ….……… Olimpiyatları”
dır.
11.Maryam MİRZAKHANİ'nin doktora eğitimini tamamladığı üniversitenin ismi ………….’tır.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Şifre:
Prof. Dr. Maryam MİRZAKHANİ’nin Hayatı İle İlgili Kavram Bulmaca
ETKİNLİK: Aşağıdaki kelimeleri tespit edip bulmacada tarayınız. Tarama işlemi bittikten
sonra geriye kalan harfleri sırası ile bulmaca tablosunun altındaki yere yazınız. Bakalım
Maryam MİRZAKHANİ hakkında arkadaşları neler demiş?
S İ M P L E K T İ K
T E A N U O B E E İ
A R R L E Ö D İ Ü T
N G Y L S İ Ü C N A
F O A Ü A J H H L M
O D M A N O İ M N E
R İ M F A L P Ü İ T
D K İ A R O E L L A
R A R R H N R L K M
A R Z Z A K B E R K
V M A A T E O R İ U
R A K N A T L D E Z
A Ş H E I N İ M M A
H I A G A T K E A Y
M K N A A T İ K N Ç
P R İ N C E T O N İ
ETKİNLİK: Merhaba arkadaşlar. Şimdi ise Maryam MİRZAKHANİ ile ilgili sorulan
soruların doğru cevabını soldan sağa ve yukarıdan aşağıya istenilen bir biçimde sorulara cevap
vererek bulmacaya yerleştiriniz.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
1
7 2 4
2
3
3
9 8
4
10 6 5
5
14
6
7
8
13 12
9
15
10
11
11
12
13
16
14
15
SOLDAN SAĞA
2.Maryam MİRZAKHANİ’nin, matematiğin Nobel’i olarak sayılan ve ilk kadın matematikçi olarak
almaya hak kazandığı ödülün ismi nedir?
4.Uluslararası Matematikçiler Birliği’nin kısaltılmışı nedir?
9.Maryam’nın soyadının 4., 5. ve 6. harfleri nelerdir?
11.Maryam MİRZAKHANİ’nin en iyi arkadaşının ismi nedir?
13.Fields madalyasının verildiği Güney Kore’nin başkenti nedir?
15.Maryam MİRZAKHANİ’nin çalıştığı geometri konulardan birinin ismi nedir? Maryam
MİRZAKHANİ nerede doğmuştur?
YUKARIDAN AŞAĞIYA
1.Maryam MİRZAKHANİ’nin gittiği ortaokulun ismi nedir? Maryam MİRZAKHANİ hangi ülkenin
vatandaşıdır?
3.Maryam MİRZAKHANİ’nin gittiği üniversitenin ismi nedir?
5.Maryam MİRZAKHANİ’nin üzerinde çalıştığı teorilerden birinin ismi nedir?
10.Maryam MİRZAKHANİ’nin çalışma alanlarından biri nedir?
15.Maryam MİRZAKHANİ’nin görev yaptığı üniversitelerden birinin ismi nedir?
Şifre: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
GALOIS’İN HAYAT HİKÂYESİ ile İLGİLİ OYUN METNİ
1. SAHNE
(Galois ve François muhabbet ediyor. Bir hoca, çalışma masasının yanında bir öğrenci
ile konuşuyor.)
GALOIS:“François, artık bu yere daha fazla dayanamıyorum. Her şey o kadar katı ki.
Ne tek başımıza düşünmemize, ne de kendi fikirlerimizin olmasına izin veriyorlar. Ne
uyumak mümkün, ne de yemek yemek.”
FRANÇOIS:“Evet, yiyecek az, her şey sıkıcı; ancak sabırlı olmalısın. Burada Yunanca,
Latince ve bizi geleceğe hazırlayacak her şeyi öğreniyoruz.”
GALOIS:“Ben Yunanca ve Latince ile ilgilenmiyorum. Dahası öğretmenler…” (Diğer
öğrenci ile konuşan hoca sesini yükseltiyor ve onu ensesinden yakalayıp tokatlıyor.)
ÖĞRETMEN:“Demek sana Latince ve Yunanca öğrettiğim ifadeleri hatırlamıyorsun.”
GALOIS: (Hocaya doğru fırlayarak) “Yeter! Onu dövmeyi bırak. Buna hakkın yok!”
ÖĞRETMEN:“Yok mu? Tabi ki var. Sana kapat çeneni demeye de hakkım var. Hele
de sen ki dersi tekrar aldığın halde Latince ve Yunancayı geçemiyorsun ki bunların hepsine
hakkım var.”
GALOIS:“Bana ne! Bizi bunun için cezalandıramazsın!”
ÖĞRETMEN:(Kendisine destek çıkan birisine denk geldiği için artık daha sakindir.)
“Galois, sana hayret ediyorum. Annen ve baban bu derslerde çok başarılıydı. Sense başarılı
olamıyorsun. Ömür boyu da vasat kalacaksın. Söyle bakalım, ilgini çeken bir şey var mı? “
GALOIS:“Geometriyi severim. Onda görebiliyorum, hissedebiliyorum ve
düşünebiliyorum. Ayrıca cebiri de severim. Bu yüzden matematik dersini seçtim ve artık
hayatta ne olmak istediğimi biliyorum. Bir matematikçi olacağım. Analiz ve Abel cebiri
üzerine çalışacağım. Mühendislik fakültesine gideceğim.”
ÖĞRETMEN:“Hah, hah, hah!…Çok hayalcisin. Bana öyle geliyor ki tüm hayatın
boyunca hep başarısız olacaksın.”
2. SAHNE
(Diğer öğrenciler sahneden ayrılır. Galois hareket eder ve bir sandalyeye oturur. O
konuşurken, sahne mühendislik fakültesine dönüştürülür.)
GALOIS:“Gerçekten iyi hazırlanmalıyım. Fakülteye girmek zor; ama en iyi
matematikçiler oradan çıkıyor. Oradaki dâhilerden denklemler üzerine yazdıklarımı bilimler
akademisine sunmalarını rica edeceğim.”
(Galois çalışmaya devam eder. Bu arada mühendislik fakültesinden Dinet ve Cauchy
artık hazırdır. Galois defterini alır ve onlara doğru gider.)
GALOIS:“Herkese günaydın. Siz büyük matematikçi Cauchy misiniz?”
CAUCHY:“Evet, benim. Bu da senin sınav kâğıdını okuyan Profesör Dinet.”
DINET:(O çok yaşlı ve biraz da sağırdır.)“Söyle bakalım genç adam. Bazı
denklemlerin kök kullanılarak çözülmesinin mümkün olduğunu yazmışsın. Bununla neyi
kastettin? “
GALOIS:“Bizi sonuca götürebilecek katsayı formüllerini incelerken o söylediğinizi
keşfettim. Çünkü bir cebir denklemini analiz ederseniz…”
DINET:(Söze karışarak) “Hayır, hayır, hayır…Bana böyle tuhaf keşiflerle, icatlarla
gelme. Senin gibi genç birisi ne keşfedebilir ki. Niye bütün işlem basamaklarını
göstermemişsin? Niye sana öğretildiği gibi her şeyi yazmamışsın?”
GALOIS:“Fakat hocam, açık olan bir şey var. Keşfettiğim çözümleri açıklamama izin
verin.
DINET: (Söze karışarak) “Hem bu logaritmalar da ne? (Cauchy bakar.) Besbelli ki
düzenli bir eğitim almamışsın.”
GALOIS: (Cauchy yardım istermiş gibi bakar.)“Beyler lütfen.”
DINET ve CAUCHY:“Kaybolllllllll.”
GALOIS: (Ümitsizce.) “Beyler bekleyin; beyler lütfen bekleyin. (Onları durdurup
notlarını gösterir.) Teoremlerime kulak verin. Haklı olduğumu göreceksiniz. 2. ve 3.
derecedeki denklemlerin çözümünün kök kullanılarak nasıl yapılacağını buldum…”
CAUCHY: (Defteri alıp sayfalarını çevirir.) “Saçmalık, saçmalık. Niye 17 yaşındaki
bir çocuğun notlarını okuyayım ki? Hem de bunlardan bir şey anlamıyorum.”(Cauchy defteri
çöpe atar.)
GALOIS:“Siz ikiniz iki aptalsınız. Öyle de görünüyorsunuz!” (Galois masanın
üstündeki tüm kâğıtları onların yüzüne fırlatır.)
DINET ve CAUCHY:“Cehenneme kadar yolun var.”
Bitiş Cümlesi
Biz kendimizi hayatın birçok yönü ve Galois’in tecrübesi ile tanımlarız. Kendimize
şunu sorarız: “Ne kadar zaman sonra, daha sığ olan derin olana karşı üstün gelecek? Okulda
kendimizi geliştirme imkânlarımıza arkamızı mı döneceğiz? İnsanlığımızı kaybedecek miyiz?
O öldüğü zaman sadece yirmi bir yaşındaydı. Döneminin sözde dehaları tarafından büyük
haksızlıklara maruz bırakıldı. Hırsızlığa, düşmanlığa ve umursanmayışa rağmen, yıllar sonra
onun matematikteki en önemli şahsiyetlerden biri olmasını engelleyemediler. İnanıyoruz ki
adalet sonunda yerini buldu; ama biz adaletin doğru zamanda yerini bulmasını istiyoruz.
Yıllar sonra değil.”
MATEMATİK TARİHİ YA DA MATEMATİKÇİLERİN YAŞAM ÖYKÜLERİ İLE
İLGİLİ FİLMLER
8. Sizce filmdeki kıyafetlerle günümüz kıyafetleri arasında fark var mı? Varsa bu farkları
yazınız.
14.Film sizde ne ile ilgili merak uyandırdı? Filmden sonra neyi merak ediyorsunuz?
15. Filmi seyrettikten sonra aklınıza takılan sorular oldu mu? Varsa bu sorularınızı
yazınız.