Baøi hoïc 05

Moùc noái hai HT theå töï nhieân

1. Moùc noái hai HT caùch nhau quaõng 4 hoaëc quaõng 5 (quaõng ñi leân):
- Khuoân khoå giöõ nguyeân, coù theå cho beø Basso vaø Tenore ñoàng aâm vôùi nhau.
- Beø Basso ñi leân (hoaëc xuoáng) quaõng 4 hoaëc quaõng 5, mieãn laø trong taàm cöõ tieáng.
- Ba beø treân (Tenore + Alto + Soprano) khoâng ñöôïc ñi quaù quaõng 3, vôùi hai kieåu sau:
a) Hoaø ñieäu: Moät beø ngaân daøi (laø noát chung cuûa hai HT)
b) Ca ñieäu: Ba beø treân ñi ngöôïc chieàu vôùi beø Basso

Ca ñieäu 

           

Hoaø ñieäu
       
 

  
        


         
  
 
 
         
   
       
  4 
 5   5  
4 


   4  
4 

Khi laøm baøi taäp, ñeà laø beø Basso thì vôùi moùc noái hoaø ñieäu, ta traùnh ñeå noát chung cuûa hai
HT ôû beø Soprano. Vì beø Soprano laø beø doøng ca, caàn chuyeån haønh linh ñoäng neân haïn
cheá laäp laïi noát hoaëc ngaân daøi. Ñieàu naøy khuyeán khích vôùi hai beø trong laø Alto vaø
Tenore.
Ví duï treân laø moùc noái I - IV (C - F) vaø I - V (C - G) trong thang aâm C. Ñoù laø ba HT
chính cuûa thang aâm.
2. Moùc noái hai HT caùch nhau quaõng 2 hoaëc quaõng 7:
- Beø Basso ñi leân (hoaëc xuoáng) quaõng 2.
- Ba beø treân khoâng ñöôïc ñi quaù quaõng 3 vaø ngöôïc chieàu vôùi beø traàm (chæ vôùi kieåu ca
ñieäu do khoâng coù noát chung naøo).
- Khuoân khoå giöõ nguyeân.

 3  5 
8
  
 
3
  



8 3
 
5
 

 

 
   
    
   
        
       
        
  
          
   
     
 

     

 


 
         
         
ROÄNG HEÏP
 Baøi hoïc 05 (2)
Ta thaáy ôû oâ 2, ta thaáy beø Basso ôû noát F1 (thaáp hôn taàm cöõ tieáng ñeà nghò), beø Tenore ôû
noát D2 cuõng mang saéc tieáng toái. Coøn oâ 3, beø Soprano quaù cao ôû noát A4, beø Alto cuõng
cao ôû noát C4. Vì vaäy, coù nhöõng moùc noái bò keït taàm cöõ tieáng thì ta phaûi chænh söûa laïi
caùc moùc noái tröôùc (hoaëc sau) ñoù. Laøm baøi hoaø aâm vaát vaû laø vaäy!
Ví duï treân laø moùc noái IV - V (F - G) cuûa thang aâm C. Do chuùng ta duøng moùc noái IV - V
nhieàu vaø nghó moùc noái V - IV bò caám. Trong hoaø aâm coå ñieån, xin nhaéc laïi laø khoâng coù
moùc noái naøo caám, chæ coù khuyeân duøng hoaëc khuyeân traùnh. Cho neân, moùc noái V - IV

  
duøng bình thöôøng do cuõng thoaû maõn khuynh höôùng noát chuyeån aâm nhö moùc noái V - I:

   
  
  
 

   

  
   
 
Khoâng neân duøng do lieân heä
     
    
 quaõng 4 taêng ôû hai beø cöïc





  

  
  
3. Moùc noái hai HT caùch nhau quaõng 3 hoaëc quaõng 6:
- Beø Basso ñi leân (hoaëc xuoáng) quaõng 3, khoâng neân cho ñi quaõng 6 vì khoù haùt.
- Ba beø treân: Hai noát chung thöïc hieän kieåu hoaø ñieäu, beø coøn laïi ñi lieàn baäc vaø ngöôïc
chieàu vôùi beø Basso.
- Theå cuûa hai HT giöõ nguyeân. Ñaây laø ñieåm ñaëc tröng cuûa hoaø aâm coå ñieån, ñeán thôøi kì
aâm nhaïc Romantic - Laõng maïn (1820-1900) thì coù ñoåi theå trong moät vaøi tröôøng hôïp
(xem baøi hoïc 17, soá 4, phaàn (**) veà moùc noái IV - II6).
    

  
  
 

  
 
 
  
      
        

 
    

BAØI TAÄP
1. Thöïc hieän moùc noái hai HT caùch nhau quaõng 4 hoaëc quaõng 5 (laàn löôït hai kieåu hoaø
ñieäu vaø ca ñieäu, vôùi hai khuoân khoå roäng vaø heïp, laàn löôït ba vò trí 8-3-5): Dm - Gm,
A - D, G - C, D - A, E - B.
2. Thöïc hieän moùc noái hai HT caùch nhau quaõng 2 hoaëc quaõng 7 (laàn löôït ôû hai khuoân
khoå roäng vaø heïp, laàn löôït ba vò trí 8-3-5): G - A, D - E, Cm - D.
3. Thöïc hieän moùc noái hai HT caùch nhau quaõng 3 hoaëc quaõng 6 (laàn löôït ôû hai khuoân
khoå roäng vaø heïp, laàn löôït ba vò trí 8-3-5): G - Bm, Cm - Eb, Bb - Gm.