1) μακρόχρονη, όταν έχει μακρό φωνήεν (η,ω) ή μακρόχρονη δίφθογγο ή μακρόχρονο δίχρονο (α,ι,υ) π.χ. χῶρα, σφαῖρα, πρᾶγμα. 2) βραχύχρονη, όταν έχει βραχύ φωνήεν (ο,ε) ή βραχύχρονη δίφθογγο ή βραχύχρονο δίχρονο π.χ. λόγος, δάσος Φωνήεντα Δίφθογγοι Βραχύχρονα ο,ε, οι και αι (στο τέλος κλιτής λέξης) Μακρόχρονα η,ω Κύριοι: αι, ει, οι, υι – αυ, ευ, ηυ, ου Καταχρηστικοί: ᾳ, ῃ, ῳ Δίχρονα α,ι,υ ----------
Βασικοί κανόνες Τονισμού
1) Μια βραχύχρονη συλλαβή παίρνει πάντοτε οξεία, ποτέ περισπωμένη: π.χ. Θεός, τέλος, μέγας 2) Η προπαραλήγουσα παίρνει πάντοτε οξεία, ποτέ περισπωμένη: π.χ ὁ ἄνθρωπος, ἡ δύναμις 3) Όταν η λήγουσα είναι μακρόχρονη, η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται: π.χ. ὁ ἄνθρωπος, τοῦ ἀνθρώπου (κατεβαίνει ο τόνος στη γενική) 4) Μια μαρόχρονη παραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει οξεία όταν η λήγουσα είναι μακρόχρονη π.χ. ἡ μνήμη [μακρό πριν από μακρό = ΄ ] 5) Μια μακρόχρονη παραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει περισπωμένη όταν η λήγουσα είναι βραχύχρονη: π.χ. νῆσος, σπεῦδε, παῖδες, μῆκος [μακρό πριν από βραχύ = ~ ] 6) Η μακροκατάληκτη γενική και δοτική των ονομάτων όταν τονίζεται παίρνει πάντοτε περισπωμένη: νικητοῦ, νικητῇ, ὁδηγοῦ, ὁδηγῷ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΟΝΙΣΜΟΥ 1. Να τονιστούν οι παρακάτω λέξεις: Φιλανθρωπος θεοι κωμαι πλειστοι