52lVü≤dü,Ô ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢ø.Ï ..

μ nqï ø£$‘êdü+|ü⁄{ÏøÏ <=]øÏq >=|üŒ 1

bÕsƒ≈¡ î£ &ÉT nH˚+<äT≈£î nø£så k¡ Õø£´å +>± á |ü⁄düøÔ +£ ì\TdüT+Ô ~. ªø£\ø±\+ ø±yê´\T
düJe+>± ì*#˚ ñ+{≤sTTμ nqï Äø±+ø£‘å √ e÷øÏ˙&ç dü÷s¡´ uÛ≤düÿsY ‘·eT |ü⁄Å‹ø£≈î£
»qà~q ø±qTø£>± ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢ø.Ï ..μ nH˚ ø£$‘êdü+|ü⁄{Ïì Çùd,Ô |ü~
dü+e‘·‡sê\T >∑&∫É q ‘·sy¡ ê‘· n<˚ |ü⁄düøÔ +£ ô|’ lVü≤dü>Ô ±s¡T düTBs¡È düMTø£qå T Åyêdæ
ªeTqdüTqï ø£$μ>± e÷øÏ˙&çì >∑T]Ô+∫, n<˚ o]¸ø‘£ √ ø±e´ø£ìïj·TqT düèwæ+º ∫,
düeT]Œ+∫...ø£Hê´<ëq |ò\ü + bı+<ä>√s¡≥+ eTs√ eT+>∑fiø¯ s£ ¡ $wüjT· +. ø£$ì ø£$
dü‘ÿ· ]+#·Tø√e≥+ n+fÒ Ç<˚Hy˚ ÷Ó !!
ªª∫qï‘·q+`eTqdüTqï‘·q+!μ n+≥÷, ø£$ ÅyêdüT≈£î+≥÷ b˛‘˚, Å|‹ü
ø£$‘·˝Àq÷ <ë–q ø£$‘ê∫Å‘ê\qT yÓ*øÏBdæ, ø£$˝Àì ∫Å‘ø· ±s¡Tì Å|‹ü dü+<äs“¡ +¤
˝ÀqT Å|Xü +¯ dæ+#ês¡T düMTø£≈å î£ \T. ns¡T<Óq’ |ü⁄døÔü +£ `#·~$ Äq+~<ë›+, n_Ûq+~<ë›+.
eT]ø=+<ä] n_ÛÅbÕj·÷\T...
dü÷s¡´ uÛ≤düÿsY >±] #·ø£ÿì ø£$‘·\T, yê{Ïô|’ düeTÅ>∑yÓTÆq $X‚¢wDü !
n_Ûq+<äq\‘√... ` yês¡D≤dæ Hê>∑\øÏàå , ø£$`∫Å‘ø· ±]DÏ, ôV≤’ <äsêu≤<äT
...Congtrats and the work has come out very well. My
appreciations to Srihastha. He is also a ‘Mansunna Kavi’.
Otherwise he could not have done it. - Yellapu Mukunda
Ramarao, Poet and Writer, Hyderabad.
eTqdüTqï ø£$ |üP]Ô>± #·~yêqT. s¡#s· TT‘· lVü≤dü>Ô ±s¡T ≈£L&É eTqdüTqï
ø£$˝≤>∑THêïs¡T. #ê\ u≤>± ÅyêkÕs¡T. H˚qT MTMT<ä #˚dqæ |æôV≤#Y.&ç B∏ddæ øt +£ fÒ
u≤>± ÅyêkÕs¡T. MT Ç<ä]› ø° Hê n_Ûq+<äq\T
`yê´bÕs¡+ $»j·T≈£îe÷sY, ]ôd]à kÕÿ\sY, Hê>±s¡Tq® $X¯«$<ë´\j·T+
‘Manasunna Kavi’ is a nice book containing critical review on Makineedi’s
poems. Srihastha garu wrote very well. Congratulations to you both...
- Kalasagar, Editor, 64kalalu.com
Pleasure reading the book ‘Mansunna Kavi’. The poems are
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
full of feeling and the analyses on the poems are full of adumbrance. eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
Both are great. A good work indeed! - Huggihalli
123456789012345678
123456789012345678
2
123456789012345678
123456789012345678 51
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
eTdüdTü qï ø£$ e÷øÏ˙&ç Ä‘·à≈£Ls¡T
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678 sêeTø£èwüí
eTs¡#
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678 s¡#s· TT‘·: ªq>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$μ lVü≤düÔ l e÷øÏ˙&ç dü÷s¡´ uÛ≤düÿsY $s¡∫‘· ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢ø.Ï ..μ nH˚
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678 ø±e´ uÛ≤e⁄ø£‘˝· À¢ eTTì– ‘˚*q lVü≤düÔ ‘·q<Óq’ XË*’ ˝À kÕe÷q´ bÕsƒ≈¡ î£ \
q
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
Å|<ü eä∏ T eTTÅ<Dä : nø√ºãs¡T, 2015 eTqdüT‡\≈£î Vü≤‘·T≈Ô î£ H˚˝≤...$X¯Bø£]dü÷,Ô z \|òTü TdüMTøå± Å>+∑ <∏ëìï Ä$wüÿ]+#ês¡T.
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
~«rj·T eTTÅ<Dä : nø√ºãs¡T, 2017 ˇø£ bÕsƒ≈¡ î£ &ÉT ‘êqT #·~$q |ü⁄düøÔ +£ jÓTTø£ÿ ø£$‘·
düT
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
˝Ò<ë s¡#q· ˝Àì uÛ≤e⁄ø£‘q· T @ kÕúsTT˝À n+<äT
≈£îHêï&√, eTs=ø£ bÕsƒ≈¡ î£ &çøÏ >±ì, s¡#s· TT‘·≈î£ >±ì
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
qï
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
‘Ó*ùd neø±X¯+ #ê\ ‘·≈î£ ÿe. eTVü‰ nsTT‘˚ z
ñ‘·sÔ +¡ eTTø£ÿ. n+‘·≈î£ $T+∫ düŒ+<äq\T <=s¡øì£
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678 s√E*$.ø=+<ä] s¡#q· \≈£î bÕsƒ≈¡ î£ \T>± s¡#s· TT‘·\T
ø£
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
ñ+{≤s¡ì á |ü⁄düøÔ +£ <ë«sê ‘Ó\TdüT+Ô ~.
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678 ªq>∑sX¡ ÀuÛÑ ø£$μ>± U≤´‹>±+∫q lVü≤dü>Ô ±s¡T
$
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
e÷øÏ˙&ç dü÷s¡´ uÛ≤düÿsY>±] ø£$‘êdü+|ü⁄{Ïô|’ düMTø£å Åyêdæ e⁄+fÒ $X‚wyü T˚ eTT+~?
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678 Å|‘ü T· \≈£î: Ä düMTø£≈å î£ z |ü⁄düøÔ £ s¡÷|ü$T∫à ªeTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&çμ nqï ù|s¡ yÓ\Te]+∫,
e÷
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
|æ._.$.mdt. eT÷]Ô (lVü≤düÔ) Ä Å>+∑ <∏ëìï Ä ø£$øπ n+øÏ‘$· T∫à ø£Hê´<ë‘· |ò˝ü ≤ìï bı+<ä>√s¡≥+ #ê\ >=|üŒ.
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
ªªsêe÷j·TD≤ìøÏ yê´U≤´q+ eT]+‘· s¡deü ‘·sÔ y¡ T˚ ø£<ë!μμ nqï≥T¢ eTs√
mdt`3, &=ø±ÿdt mdt mdt s¬ dæ&˙Ó ‡
øÏ
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678 64`3`3, yê≥sY {≤´+ø˘ e<ä›
‘·s>¡ ‹∑ bÕsƒ≈¡ î£ ìøÏ eT]+‘· #˚sT¡ ee⁄‘T· +~. ªªe#·HêìøÏ e#·q+ |ü#q· + ne⁄‘T· +~μμ
nqï~ Hê n_ÛÅbÕj·T+.
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678

˙
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
Å|‘ü ê|tq>∑s,Y ø±øÏHê&
ê&É`533 004 e÷øÏ˙&ç ø£\+ e&ç>\∑ >∑TÅs+¡ . sê•˝ÀqT, yêdæ˝ÀqT ‘·q≈£î ‘·H˚ kÕ{Ï,
‘·q≈£î ‘êH˚ b˛{°. Ç|üŒ{ÏøÏ m+‘√ ÅyêkÕs¡T. Ç+¬ø+‘√ ÅyêkÕÔsT¡ . Äj·Tq>±s¡T
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
#·sy¡ êDÏ: 94940 51021
Åyêj·T≥y˚T ø±<äT, ÅyêsTTkÕÔsT¡ ≈£L&Ü. á düMTøå±Å>+∑ <∏+ä n+<äT≈£î Å|‘ü ´· ø£å ì<äsÙ¡ q+.
&ç
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
Ç`yÓTsTT˝Ÿ: ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢ø````` .Ï ..μ ø£$‘êdü+|ü⁄{Ï #·~$q Åøe£ T+˝À yÓTT<ä{Ï
-
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
psrihastha@gmail.com qT+&ç ∫e] es¡≈î£ ø£*–q nqTuÛ÷Ñ ‘·T*ï yê´U≤´ìdü÷Ô dü<´ä :dü÷Œ¤]>Ô ± d”«ø£]+∫
ÅyêdæqeTqdü
s¡#q· >±Tqïø±ø£ø£, $Ç+<äe÷øÏ
T˝À ˙Hê≈£&çî s¡#s· TT‘· Ä‘·
q>∑àdüs+¡ ‘·XÀuÛ
è|æ,Ô |üÑ sø£e¡ $X¯+lø£ìVü
|æ+≤dü#êsTT.
Ô
123456789012345678
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç
123456789012345678
123456789012345678 q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 50 3
&܈ˆ k˛eTdüT+<äsY #Ó|Œæ q≥T,¢ ªªªø£$‘ê«ìøÏ uÛ≤e+ Ä\+ãq, uÛ≤yêìøÏ
ø£$‘·«+ ÄuÛsÑ D¡ + ø±yê\μμH˚ Äø±+ø£‘å √ ø£$ á eTõ© sTT+ø± ø=qkÕ–kÕÔq+≥THêïs¡T n+øÏ‘+·
>∑qTø£ eTT+<äT eTT+<äT eT]+‘· X¯ã˝› ≤*‘·´+‘√ ø£$‘·\≈£î eT]ìï eT]ìï n+<äyTÓ qÆ
kıã>∑T\T, kı>∑dTü \T n~› eTH√Vü≤s¡+>±, eTH√»„+>± r]à ~<ë›\ì Äø±+ø£.å
uÛ≤wü MT<ä M]øÏ >∑\ |ü≥Tº, yê&çq Á|ürø£\T nyÓ÷|òTü +. Å|rü ø£\qT e´+»q+ #˚ùd
s¡d$ü <ä´ á ø£$øÏ u≤>± ‘Ó\TdüT. ø£$øÏ ø£*–q nqTuÛyÑ ê\qT, }Vü≤\qT ø£$‘·\T>±
nqTe~+∫q H˚sT¡ Œ nyÓ÷|òTü +. Äj·Tq #·÷dæq Å|øü è£ ‹ k˛j·T>±\qT e÷qMø£]+#·&+É
<ë«sê kÕe÷õø£ dü÷Œ¤]ìÔ ≈£L&É düTìï‘·+>± e´ø£|Ô sü #¡ >· *∑ >±s¡T. Bì<ë«sê ˇø£
‘ê‹Ô«ø£ <äèwæº á ø£$‘·«+˝À #√≥T#˚dTü ≈£îqï≥Tº ‘Ó\TdüT+Ô ~. á ø√D+˝À #·÷ùd,Ô
n+‘·≈î£ eTT+<ä] ø£$‘êdü+|ü⁄{≤\ ø£+f… á ø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«\T eT]+‘·>±
ÄkÕ«<äj÷Ó >∑´+ nj·÷´j·Tì H=øÏÿ #Ó|Œü e#·TÃ. n‹~∏ ø£$‘·˝À >=|üŒ ñ|üeT <=]¢+~.
Ç~ ø£$ ñ|ü»≈„ î£ ìø£c˛|ü\+. ø£$‘·˝À¢ì nø£så ê\T s¡kÕìï ∫+~kÕÔsTT. >=|üŒ ne÷àsTT˝Òì¢ Hê#˚‘·
e÷<ÛTä sê´ìï ø£*–kÕÔsTT.
ø£Hê´<ëq+ #˚sTT+#·&ÜìøÏ |Å j
ü T· ‹ï+∫q $TÅ‘T· \T
M] ø£$‘ê e÷<ÛTä sê´ìï ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢øμÏ |ü⁄düøÔ ±ìï dü«+‘·+
#˚dTü ≈£îì bÕsƒ≈¡ î£ \T ÄkÕ«~kÕÔsì¡ Äø±+øÏdå ÷ü .Ô .. dü«dæ!Ô
e÷øÏ˙&ç dü÷s¡´ uÛ≤düÿsY >±]øÏ...

á ∫ìï |ü⁄düøÔ +£ n<˚|› *ü y¢ ê]#˚ Ä$wüÿ]+|ü

#˚j÷· \H˚ e÷ ø√]ø£ yês¡T nø√ºãsY 2015˝À
no‹düu≈ÑÛ î£ $»j·Tyê&É yÓfiS¯ Ô s¬ \’ T Å|j
ü ÷· D+˝À
ªª eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙& μç μ
#·÷dæ Äq+~+∫ n_Ûq+~+#·&+É ‘√ nH˚ á ∫s¡T>Å +∑ <∏ëìï n+øÏ‘$· T∫Ã
|üs√ø£+å >± r]+~.
ø£Hê´<ëq |ò*ü ‘êìï bı+<ä>√s¡T‘·THêïqT!
~«rj·T eTTÅ<D
ä y˚fi¯ lVü≤dü,Ô e÷øÏ˙&ç
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ -ø£$lVü
l Vü≤dü
≤düÔ Ô
 4 m+<äT≈£î yÁ êkÕq+fÒ ...
ªeTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&çμ yê´kÕìøÏ H˚|<ü ´ä∏ + e⁄+~. ~.09`08`2015q
ø±øÏHê&É˝À »]–q kÕVæ≤r Ádüe+‹ ~«rj·T yê]¸ø√‘·‡yêq+‘·s+¡ e÷øÏ˙&ç dü÷s¡´
uÛ≤düÿsY >±s¡T ªø£fi≤ kÕVæ≤r ‘√s¡D+μ (yê´dü ø£<+ä ã+) n+<ä]‘√bÕ≥T Hê≈£L
Ç#êÃs¡T. Ä eTs¡THê&ÉT Ä |ü⁄düøÔ ±ìï ∫e] es¡≈î£ n+fÒ düTe÷s¡T 100 ù|J\˝À
>∑\ $$<Ûë+XÊ\ MT<ä 1992`97 eT<Û´ä ø±\+˝À Áyêdæq Ä yê´kÕ\˙ï Ädüø>ÔÏ ±
#·<eä &É+ »]–q~. Hê≈£î ‘Ó*dæq+‘·es¡≈î£ kÕ<Ûës¡D+>± yê´kÕ\T Á&Ó’ >± e⁄+&ç
#·<eä &É+ eTT+<äT≈£î kÕ>∑<Tä . nsTT‘˚ M] yê´kÕ\T ô|ô’ |q’ Áyêdæq≥T¢>± ø±ø£ u≤>±
n<Û´ä j·Tq+ #˚dæ yê{ÏøÏ dü+ã+~Û+∫q ]|òs¬ü qT‡\T, dü+<äsꓤqTkÕs¡+ bÕ<ä dü÷∫ø£\T
sTTdü÷Ô ø=qkÕ>∑&+É e\q bÕsƒ≈¡ î£ &ç #˚‘· #·~$+#˚ ø£fi¯ M] e<ä› e⁄qï≥T¢, ∫qï
ej·TdüT qT+#˚ sTT+‘· $düèÔ ‘·+>± Áyêj·T&É+ M] kÕVæ≤‘·´ H˚|<ü ë∏ ´ìøÏ ‘êsêÿD+
nì|æ+∫+~. me] kÕVæ≤‘·´yÓTHÆ ê q∫Ãq|ü⁄&ÉT yê]‘√ Hê düŒ+<äqì |ü+#·Tø√e&É+
n\yê≥T. n<˚ $<Û+ä >± Ä s√Eq #·sy¡ êDÏ˝À yê]‘√ Hê düŒ+<äq |ü+#·Tø√e&É+
»]–q~. n+‘·es¡≈L£ e÷ sTTs¡Te⁄]øÏ eT<Û´ä ø=~›bÕ{Ï |ü]#·jT· + e÷Á‘·yT˚ . n~
≈£L&Ü Ç{°e\ H˚qT ø±øÏHê&É˝À dæsú |¡ &ü qç |üŒ{Ï qT+N.
ø£$ düV≤ü è<äjT· ‘·≈î£ <äsŒ¡ D+>±, ~.06`09`2015q &܈ˆn<˚|› *ü ¢ yê]
no‹ ÁbÕs¡+uÛÑ düuÑÛ e<ä› eTs=ø£ Hê\T>∑T |ü⁄düøÔ ±\T HêøÏ∫à #·<eä eTHêïs¡T. n$
ª¬s+&ÉT m*J\ eT<Û´ä μ 2004˝À |ü⁄düøÔ +£ >± e∫Ãq 2001`03 eT<Û´ä ø±\+˝À
Áyêdæq Á|üeTTK ø£e⁄\ kÕVæ≤‘·´+ô|’ yê´kÕ\T, ªeTTìy˚fifl¯ eTè<äTdüŒs¡Ù ` ÁbÕø£è‹ø£
ø£fi≤ dü+düŒs¡Ùμ n+≥÷ kÕ{Ï ø£$`∫Á‘·ø±s¡Tìô|’ düyTé ª~∏+ø˘μ ôdŒwü˝Ÿ n+≥÷ e÷øÏ˙&ç
yê´dü+‘√ ≈£L&çq Ä‘·à≈£Ls¡T sêeTø£èwüí >±] ª‘·TbòÕqT sêÁ‹μ Bs¡øÈ $£ ‘· |ü⁄düøÔ +£ ,
e÷øÏ˙&ç yê´U≤´q+‘√ e∫Ãq ø=+&˚|Pü &ç ‘ê‘·u≤“sTT >±] ªneTàμ X¯‘ø· +£ , ˝≤dtº
ã{Ÿ Hê{Ÿ ~ ©dtº ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢øμÏ nH˚ M] ø£$‘êdü+|ü⁄{Ï. 7e ‘˚Bq
ª¬s+&ÉT m*J\ eT<Û´ä μ kÕVæ≤‘·´ yê´kÕ\T eTT+<äT>± #·$yêqT. Á|üC≤ø£$ ø±fiÀõ
qT+&ç &܈ˆ<ë«.Hê.XÊÁdæÔ kÕVæ≤‘·´+ es¡≈î£ Áyêdæq á |ü⁄düøÔ +£ ˝À ªª‘·q≈£î ‘Ó*j·T<äT
/ ‘·q eTs¡D+ ø£Då eTsTT‘˚ / e÷ eTs¡D+ ø£Då ø£Då eTìμ nì nsêú+‘·s+¡ >± ‘·eTqT
$&ç∫ eTqdü Tqï ø£≈£$îe÷¬e÷øÏ
yÓ[flb˛sTTq sqÔ T ˙‘·&ç
\#·T≈£îì ø£q>∑
˙ïs¡s ¡ XÀuÛsÑ q’ ø£$&܈ˆmHé
T eTT˙ï¬ l Vü.>√|æ
≤düÔ >±]
49
#Ó|Œæ X¯+ø£s¡ uÛ>Ñ e∑ ‘êŒ<äT\qT »„|øÔæ Ï ‘Ód÷ü .Ô .. J$‘· dü‘ê´ìï |ü⁄qsê$wüÿ]+∫,
eTs¡D+ n+#·T\<ëø£ yÓ[flq|ü&ÉT ø£*–q nqTuÛyÑ ê*ï #·÷|æd÷ü .Ô .. Jeq
|ü]D≤eTÁø£eT+, JeyÓ$’ <Û´ä +` düeTdüÔ Jeø√{Ï‘√ düV≤ü Jeq<Ûsä à¡ +>± ª¬s+&ÉT
bı<ä\ eTTU≤eTTœμ>± dü÷∫dü÷.Ô ..J$‘·+ yÓTT‘êÔìï dü+MøÏ+å #ês¡T...düMTøÏ+å #ês¡T
Jeq ø±e´+:
Ç+‘· J$‘êìï u≤\´+‘√ yÓTT<ä\Tô|{Ϻ nìï <äX\¯ T <ä]Ù+|üCdÒ æ ∫es¡>±
|æ|*” ø£+ qT+∫ $Vü≤+>∑+ es¡≈î£ ÁøÏjT· ˇø£f,Ò J$+#·&+É n+≥÷ dü+kÕs¡
dü+#ês¡yTÓ HÆ ê dü+#ês¡ dü+kÕs¡yTÓ HÆ ê n~ Jeq dü+u≤s¡yT˚ nì eTT–kÕÔsT¡ .
Áø£eT•ø£Då ‘√ yÓT*π>yêfiËfl’ Hê, ùd«#·Ã>¤ ± ‹]π> yêfiËfl’ Hê eTs¡D e÷düqï
eTj˚T´es¡≈î£ J$+#·&+É ø√dü+ ìs¡+‘·s+¡ ÁX¯$Tdü÷HÔ ˚ ñ+&Ü\H˚ dü‘ê´ìï Á|üuÀ~ÛkÕÔsT¡ .
Äu≤\´ eTs¡D|üs´¡ +‘·+ kÕ–q J$‘êìï Ä$wüÿ]+∫q H˚|<ü ´ä∏ +˝À á
ø£$‘êdü+|ü⁄{ìÏ ªJeq ø±e´+μ>± uÛ≤$+#·&ÜìøÏ m≥Te+{Ï dü+ø√#·eT÷ nedüs+¡
˝Ò<Tä . ncÕº<Xä ¯ es¡qí \÷ düøè£ ‘·T>Ô ± neT] ñ+&É&+É >∑eTì+#·>\∑ +. bÕj·Tdü+˝À
J&ç|ü|ü˝≤, kÕe÷õø£ düŒèVü≤ Å|üø£è‹ es¡íq˝À¢H˚ e÷qMø£]+|üã&ç+~.
ñ|üdü+Vü‰s¡+:
{≤˝ŸkÕºjTY ùV≤CŸ H√ÁøÏ{øÏ ‡˘ n+{≤s¡T. n˝≤π> e÷øÏ˙&ç ø£$, $eTs¡Ù≈£î&ÉT
ø£qT≈£ ‘·>∑T C≤Á>∑‘·Ô\T, yÓT\≈£îe\T rdüT≈£îì á ø£$‘ê dü+|ü⁄{Ïì
bÕsƒ≈¡ î£ \eTT+<äT+#ês¡T. ø£$‘·\˙ï uÛ≤e ã+<ÛTä s¡yTÓ Æ qMq+>± ñHêïsTT.
ø£$‘·\*¢q düeTj·T+, ø£$‘·\ ø±˝≤qT Áø£eTDÏø£ Á|üø±s¡+ |ü~ |ü~ùV≤qT
dü+e‘·‡sê\≈£î eTT+<äTyÓq’ |üŒ{ÏøÏ M] ø£$‘ê düTe÷\T eTs¡TeT˝…\¢ |ü]eTfi¯+˝≤
ì‘·´ q÷‘·q+>± ñHêïj·Tq&É+ n‹X¯j÷Ó øÏÔ ø±<äT.
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 48
$bÕŒ]q qj·Tq+‘√ MøÏå+#ê\ì, ª$»j·T+ ∫s¡THêe÷ n|ü&ÉT
ø£qT>=q>∑\eT+{≤s¡T. |ü&TÉ ‘·÷˝Òd÷ü Ô ˝Òd÷ü Ô |ü&TÉ ‘·Tqï |ü⁄s¡T>∑T J$‘êìï eTìwæ
J$‘êìøÏ nq«sTTdü÷,Ô neTà‘·Hêìï bı<äTe⁄≈£î+<äT≈£î ø£$ ny˚Tà ne⁄‘ê&ÉT.
J$‘·+ ñ‘·‡e+ ` ˇø£ ø£fi¯:
yÓHïÓ ˝À¢ Vü≤]$\T¢qT e÷qkÕø±X¯+˝À Ä$wüÿ]+∫, |üP‘·sπ ≈£î\ s¡T∫
#·÷|æ+∫, Á|üDj·Ts¡a]˝À eTT+∫... ìX¯Ã\düe÷~Û n+≥÷ eTìwæ øπ eå T+ ø√πs
#Ó≥TºHê$wüÿ]+∫, j·÷+Á‹ø£‘· qT+∫ j·÷+Á‹ø£‘˝· Àìπø C≤s¡T‘·÷... e÷s¡T‘·Tqï
eTq dü+düÿè‹|ü≥¢ Äy˚<qä e´ø£+Ô #˚d.æ .. Hê>∑]ø£‘· eTTdüT>∑T˝À ìC≤*ï ì»+>±
ìs¡“j¤ T· +>± ˇ|üø√˝Òì‘·q+, ˙&É\ ˙&É\ n+‘·s+¡ >∑ C≤&É\qT nH˚«wæ+#·&+É ,
J$‘√‘· ‡ e+, J$‘· + , JyêkÕ+‘· « q+... Á|ü X Ê+‘· ‘ ˚ Jeqø£ fi ¯ nì
‘Ó*j·TC…|Œæ ...ì<ëqy˚T Á|ü<ëÛ q+>± düeT<Ûèä ‹˝À $»j·T<äT´‹ yÓ*–+∫... sT÷
ø£Då y˚T Mø£Då yÓTÆ dü+Mø£Då yÓTÆ eè<Ûë #˚jT· ≈£î+&Ü $dü]Ô +#ê* nì ø±\+ $\Te
eTs√e÷s¡T ‘Ó*j·TCÒd÷ü .Ô ..•Ksê\q~Ûs√Væ≤+#ê\H˚ Äø±+ø£ìå dü÷∫dü÷Ô dü÷∫dü÷,Ô
uÛ$Ñ ‘˚+Á<ä #êbÕìï MøÏ+å |üCdÒ .æ .. ø±s¡TD´+ bı+>∑T˝…‘Ô˚ Vü≤è<äj÷· ˙ï $#·øDå£ ‘√
ì+&çq ãT~∆˙ düeTq«j·T+ #˚ùdÔ e#˚à düŒ+<äq eTqdüT n+≥÷ Jeq ‘ê‹Ô«ø£‘q· T
|ü+&ç+#ês¡T. á ‘ê‹Ô«ø£‘· ñ‘·eÔ T+. <ëìï ø£$r«ø£]+∫q rs¡T n‘·T´‘·eÔ T+.
M&√ÿ\T düeTj·T+ Ädüqï+ ø±ø£ ‘·|üŒ<äT:
ªÁã‘·T≈£î sπ e⁄˝À møÏÿq Hêe ne‘·* sπ e⁄≈£î #˚sø¡ £ ‘·|Œü <äTμ nH˚ J$‘·
dü‘ê´ìï Ä$wüÿ]+∫... »s¡»s¡ e#˚à »s¡ <˚V≤ü Á|ü$T<ä˝À Jeq‘Ó\’ + ‘·–Z ÁbÕDB|ü+
$TDT≈£îÿeT+≥÷+&É>± Ä>±$T eTs¡D≤ìøÏ dü+πø‘êìï n+~+#·&É+...
ÅbÕD$TÁ‘·Tì‘√ M&√ÿ\+≥÷, Áã‘·T≈£î Á|üj÷· D≤ìï ªˇø£ eTs¡D+.. ˇø£»qq+μ>±
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
yê´ø±´\T >∑Ts¡TÔ e∫Ãq|ü⁄&ÉT Hê Vü≤è<äjT· +˝À y˚<qä düTfi¯ófl ‹s¡T>∑T‘·T+~. 5Hê @¬øø’ £
dü+‘êq+, e÷ ne÷àsTT ‘·\|ü⁄˝À¢ yÓT<äT\T‘·T+~. ª∫s¡+Je ∫s¡+Jeμ nH˚ eT÷>∑
y˚<qä ‘√ eTqdüT |òTü ÀwædTü +Ô ~μμ n+{≤s¡T yê´düøs£ Ô¡ nsTTq e÷øÏ˙&ç. á yêø±´\T
#·~yêø£ e÷øÏ˙&çøÏ >∑\ ÄÅs‘›¡ ,· düV‰ü qTuÛ÷Ñ ‹ uÀ<Û|ä &ü +ç ~. ny˚ Ä˝À#·q\ eT<Û´ä
ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢øμÏ |ü⁄düøÔ +£ ‘Ó]#êqT.
á |ü⁄düøÔ ±ìï yê] ≈£îe÷¬sÔ ∫ˆˆkÂeT´≈£î |ü⁄{Ïqº s√E ø±qTø£>± sTTdüTqÔ ï≥T¢
ù|s=ÿHêïs¡T. |üøÿ£ ù|J˝À¢ ªø£fiø¯ fi£ ˝¯ ≤&Ü* e+<˚fió¯ flμ e÷ bÕbÕsTT n+≥÷ #êk˛,
#·\+, Hêj·Tì, ø£èwüXí ÊÁdæ,Ô n&É$ u≤|æsêE >±s¡¢ dü+‘êHê˝≤¢ ‘·q ≈£îe÷¬sÔ
yÓ\T>=+<ë\ì Äø±+øÏ+å #ês¡T. Ä |üøÿ£ ù|J˝À¢ bÕ|ü ujÓ÷&˚{≤, ‘·+Á&çøÏ ‘·>Z∑
‘· q j· T nì|æ + ∫+~. Ä ‘· s ¡ T yê‘· ù|J˝À¢ ø£ è ‘· » „ ‘ · \ T n+≥÷ yê]
düV≤ü è<äj÷· Hêï$wüÿ]+#ês¡T. sTT+‘ê #ÓbÕŒø£ sTT+ø± ª#ÓbıŒ<ä÷μ› n+≥÷ ‘·q
nqTuÛ÷Ñ ‘·T\qT, nqTuÛyÑ ê\qT m+<äT≈£î |ü⁄døÔü +£ >± ‘ÓdTü HÔ êïs√ #ÓbÕŒs¡T. Ç+‘· #ÓbÕŒø£
ø£$‘·\˝ÀøÏ yÓfifl¯ ≈£î+&Ü @ bÕsƒ≈¡ î£ &ÓH’ ê e⁄+{≤&Ü? n+<äTøπ ª#ê+~˙ ‘·Tqø£μì
eT~˝À ø¬ ‘·T≈Ô î£ ì ªJeq dü+u≤s¡+μ eT÷≥ ø£≥Tº≈î£ ì eT∞fl n<˚ s√E sêÁ‹ #·sy¡ êDÏ˝À
yê]‘√ Hê nqTuÛ÷Ñ ‘·T\T |ü+#·T≈£îHêïqT.
Çø£ÿ&É $∫Á‘·yTÓ qÆ $wüjT· + @$T≥+fÒ s¬ +&ÉT <äXÊu≤›\ ø±\+˝À düTe÷s¡T
q\uÛ’… es¡≈î£ |ü⁄düøÔ ±\T yÓ\Te]+∫q kÕVæ≤reT÷]Ô‘√ H˚qT e÷{≤¢&TÉ ‘·THêïqT
nqTø√≈£î+&Ü ej·TdüT˝À ∫qïyê&Óq’ +<äTq ˇø£ k˛<äsT¡ ì‘√ e÷{≤¢&qç ≥T¢ Hê
eTH√uÛ≤yê\T yê]‘√ |ü+#·T≈£îHêïqT. 8e ‘˚BHê{Ï SMS ˇø£kÕ] sTTø£ÿ&É ù|s=ÿHê*.
11.54 Hrs: The first and the foremost thing that
I would like to mention is the wonderful and
amazing power of analysis. That too in a very short
period of merely one day. Kudos to you. If you put
your analyses on the white paper, they make much more
impressive and authentic pieces of literary criticism.
Ä ‘·Tsqï
eTqdü T¡ yê‘·ø£$eTs√kÕ]
e÷øÏ˙&çªø£\\ ô|<äeq>∑
⁄\ qe⁄«˝À¢
øμÏ Ñ yÓø£[$fl eT~
s¡ XÀuÛ l Vü>∑~≤dü˝ÀÔ Hê
Ä˝À#·q\T <ë∫ >=fiËfl+ô|{≤ºqT. ôdô|+º ãs¡T 20q &܈ˆnøÏÿH˚ì »j·T+‹ dü+<äs“¡ +¤ >±
Á|ükÕs¡y6TÓ qÆ >∑‘+· ˝À yês¡T Ç∫Ãq Ç+≥s¡÷«´ #·÷düT+Ô fÒ e∫Ãq #Ó‘’ q· ´+‘√ ªeTqdüTqï
ø£$ e÷øÏ˙&çμ nì yê´dü+ yÓTT<ä\Tô|{Ϻ 21 Hê{ÏøÏ |üP]Ô#k˚ ÕqT. Vü≤è<äjT· +˝Àì
ø£sT¡ D, ãT~∆˝Àì $#·øDå£ düeTq«j·T+ #˚ùdÔ e#˚à düŒ+<äH˚ eTqdüT nì M] ø£$‘·˝À
ÁyêkÕs¡T. ø£$ Ä \ø£Då ≤\T |ü⁄wüÿ\+>± ñqï e´øÏÔ ø£qTø£H˚ á yê´kÕìøÏ ô|q’
ù|s=ÿqï o]¸ø£ ô|≥º&+É »]–q~. 23q yê]øÏ &ç{|Ï æ Á|ü‹q+<äCdÒ ÷ü Ô ªe÷øÏ˙&ç
>±s¡÷ @<ÓH’ ê ø£$‘·«+ q∫Ñ˚ <ëì >∑T]+∫ Hê\T>∑Tø£ãTs¡T¢ #Ó|Œü &É+ ‘·|Œü ø±–‘·+
MT<ä ô|≥º&+É n\yê≥T ˝Òì Hê#˚‘· ø±–‘ê\ MT<ä ô|{Ï+º #ês¡T.nsTT‘˚ MT n+#·Hê\≈£î
K∫Ñ·+>± <ä>sZ∑ >¡ ± e⁄+&É<ìä Vü‰$TsTTdüTHÔ êïqTμ nì H√{Ÿ ô|{≤ºqT.
kÕVæ≤‘·´+ MT<ä yê´dü+ Áyêj·T&É+ sTT~ Hê ‘=* Á|üjT· ‘·ï+. \ã∆ Á|ü‹wüß˝º q’…
yê] kÕVæ≤‘·´+ MT<ä yê´kÕ\T Áyêdæq e÷øÏ˙&ç ø£$‘·\ô|’ yê´dü+ Áyêj·T&ÉeT+fÒ
dü÷s¡T´&ç eTT+<äT ~${°˝≤ e⁄+≥T+~. nsTT‘˚ á yê´dü+ e÷øÏ˙&ç ø£$‘·\ø√
eT˝…|¢ Pü \ <ä+&É. |ü]eTfi¯+ m˝≤ e⁄+<äH~˚ bÕsƒ≈¡ î£ \ #˚‹˝À e⁄qï yê´düyT˚ #ÓbÕŒ*.
∫es¡>±, á yê´dü+ Áyêj·T&ÜìøÏ ø±s¡D+ Ç≥Te+{Ï ø£$‘êdü+|ü⁄{Ïì j·TTer
j·TTe≈£î\T #·~$‘˚ e÷qe‘·«eTT düV‰ü qTuÛ÷Ñ ‹ düV≤ü è<äjT· ‘·\‘√ ì+&çq düe÷»+
eTqeTT #·÷&É>\∑ eTH˚ Äø±+ø£.å
ø±øÏHê&É, 25`9`2015 l Vü≤düÔ
~«rj·T eTTÅ<äD y˚fi¯..
á |ü⁄düøÔ +£ Ç+‘· ‘·«s¡˝À s¬ +&√ eTTÅ<Dä ≈£î edüT+Ô <äqTø√˝Ò<Tä . Ä<ä]+∫q
kÕVæ≤r $TÅ‘T· \≈£î, bÕsƒ≈¡ î£ \≈£î, Å|‘ü ´˚ øÏ+∫ düŒ+~+∫q s¡#s· TT‘·\≈£î, düMTø£≈å î£ \≈£î
Hê Vü≤è<äjT· |üPs¡«ø£ ø£è‘·»‘„ \· T.
ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢ø.Ï ..μ ø£$‘êdü+|ü⁄{ÏøÏ u…+>∑Tfi¯Ss¡T dæ.|æ.ÅuÖHé
nø±&ÓMTyês¡T C≤„q|”sYƒ nyês¡T¶ Å>V∑ ≤” ‘· &܈ˆ sêeP] uÛsÑ <¡ ë«» kÕàs¡ø£ |ü⁄s¡kÕÿs¡+
n+~+∫q+<äT≈£î yê]øÏ e÷øÏ˙&ç>±] ‘·s|¡ ⁄ü q ø£è‘·»‘„ \· T ‘Ó\T|ü⁄‘÷· , n+‘· #·øÿ£ ì
ø£$‘·\ô|’ |ü⁄düøÔ +£ sêdæq+<äT≈£î m+‘√ dü+‘√wædTü HÔ êïqT.
eTqdü
ø±øÏHTê&Éqï, 1.10.2017
ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ll VüVü≤dü≤düÔ Ô
47
ø£*>π |üdeæ j·TdüT qT+∫...bÕ|ü+ #·+<äe÷eTøÏ neTà˝Ò<Tä nì u≤<Û|ä &ü ,ç
|æ\\¢ +<äs÷¡ qy˚« |ü⁄e⁄«\T ø±yê\ì Äø±+øÏ+å ∫ sT÷ ø£$‘ê dü+|ü⁄{Ï kÕs¡ø∆ £ HêeT
ø£sD¡ yÓTqÆ ø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢øÏ HÓeTà~>± C≤s¡T≈£îì...
bÕ|ü+ bÕ\yê&ÉT ‹≥¢y\Ó T¢e˝À ‘·&eÉ &É+ #·÷&É˝øÒ £ J$‘·|⁄ü ndæ‘Ô «· |ü⁄
C≤&É\ nH˚«wüD yÓTT<ä\Tô|{Ϻ Áã‘·T≈£îHê>∑]ø£‘q· T XÀ~Û+∫,sê*q|ü⁄e⁄« dü+<˚XÊìï
Á|ü|+ü #·eT+‘ê |ü+∫...ªs√*+>¥ k˛ºHé >π <äs‡Y H√e÷dtμ nì >∑T\ø£sêsTTì Ä<äsÙ¡ +>±
rdüT≈£îì J$‘êìï Ä≥Tb˛≥T\ eT<Û´ä m˝≤ >∑&bÉ Õ˝À dü+<˚XÊìïdü÷.Ô .. H√{Ï
e<ä› ≈£L&ÉT Á>∑<›ä ‘·qTï≈£î b˛sTT+~ nH˚ HêqT&ç e÷Á‘·yT˚ ‘Ó*dæq eTq≈£î bÕ|ü+
es¡¸+˝À Á>∑<›ä H√{Ï≈L£ &ÉT n+≥÷ ÄÅsy›¡ TÓ .Æ ..e÷qeJ$‘êìøÏ yÓT\Æ Tsêfi¯ófl #·]Á‘·≈î£
|ü⁄Hê~sêfi¯ófl ø±˝≤ìï ø=*#˚ J$‘ê\T n+≥÷ eTT+<äT≈£îkÕ–...mH√ï ‘·sê\≈£î
Ädüsê>± ñqï ø±qTŒ\bÕqTŒ e+{Ï+{Ï n≥ø£ì neTàˇ&ç>± #˚dTü ø√e&É+ ˝≤+{Ï
$wüj÷· \qT |üd>æ {∑ .ºÏ ..Áù|eT dü+yê<ëìï #Ó*j·T\ø£≥º <ë{Ï+∫, #Ó‘’ q· ´+ ø√s¡T
≈£îH˚yês¡T eT~ øÏ{øÏ ° ‘Ó]#˚ ñ+#ê\+{≤s¡T.
nH˚«wüD ` J$‘· dü‘·´+:
uÛ≤wü •~∏\yÓTHÆ ê uÛ≤e+ n+<äT≈£îH˚ eTÚqdüŒ+<äq\ sê>∑ø#£ ]˚ #˚d÷ü ,Ô
&=ø£ÿ ø√dü+ s¬ ø£ÿ˝≤&ç+#˚ ø°≥ø£+ <Ûqä eT<ë~Ûø±s¡+ |ü+ø± s¬ ø£ÿ\ øÏ+<ä s¬ ø£ÿ\T
‘Ó–, q*–b˛>± Áã‘·T≈£î ∫ÛÁ<äyÓTÆq kÕe÷qT´ì <ä]Ù+∫...eT÷dü J$‘êìï
e´‹πsøÏd÷ü ,Ô ‘·q<Óq’ ndæ‘Ô ê«ìï Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ @s¡Œs¡TÃø√yê\H˚ ø£$‘êXÊ«düqT ø£$
ÄkÕ«dü>± Å|øü {£ +Ï ∫ ... ìsêeTj·T kÕj·T+ dü+<Û´ä ˝À @ø±+‘· dü+‘·ø+£ eTT–+∫,
s¬ |üŒbÕf…qÆ J$‘êìï Ä$wüÿ]+∫q s¬ +&ÉT >¬ \T|ü⁄\ eT<Û´ä ì]«sêeT ø±s¡´ø£˝≤|ü+
kÕ–+∫... ø±˝≤ìï e÷Á‘·+ m|ü&É÷ zø£Hï˚ dæ ñ+#ê\+{≤s¡T.
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 46
#·~yêø± á ø£$‘·\˙ï bÕsƒ≈¡ î£ &ç eTH√j·Teìø£ô|q’ yÓTs¡Tdü÷HÔ ˚ ñ+{≤sTT.
|òüT˙uÛÑ$+∫q nqTuÛÑ÷‹ e÷øÏ˙&ç:
ªªô|q’ m–πs Á>∑<q›ä T #·÷dü÷Ô / #Ûêj·÷‘·s+¡ >∑+μμ uÛ≤eùd«#·Ã≈¤ î£ s¬ ø£ÿ\T ‘=&ç–‘˚
ªªVü≤è<äj÷· ø±X¯+˝Àq÷/m>∑Ts¡T‘·T+<=ø£/ ùd«#êä$Vü≤+>∑+ #Ûêj·÷+‘·s+¡ >∑+μμ.
n+‘·s+¡ >∑+˝À ∫Á‘·ø±s¡T&ÉT <ä]Ù+∫q düìïy˚XÊìï Ä$wüÿ]+#ê&ÉT ø£$.
ø£$ Vü≤è<äj÷· ø±X¯+˝À j·T<Û#˚ ÷ >¤ ± m–]q ùd«#êä$Vü≤+>∑|⁄ü uÛ≤eùd«#·Ã‘¤ √
nqTuÛ÷Ñ ‹ ‘·q≈£î ‘êqT>± s¡÷|ü⁄ rdüT≈£îqï ø£$‘·© ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«\Tμ.
ÅøÏj·T ˇø£fÒ ` J$+#·&É+ y˚s¡T:
ªªÁøÏjT· ˇø£fÒ / J$+#·&yÉ T˚ μμ n+≥÷
ªªdü+kÕs¡ dü+#ês¡yTÓ HÆ ê / dü+#ês¡ dü+kÕs¡yTÓ HÆ êμμ
n~ Jeq dü+u≤s¡yT˚ μμ n+{≤s¡T.
ùd«#·Ã>¤ ± m–πs |üøø¬åÏ H’ ê, Áø£eT•ø£Då ‘√ u≤s¡T\Tr] bÕπø NeT¬øH’ ê ÁøÏjT·
ˇø£f.Ò J$+#·&+É e÷Å‘+· y˚sT¡ . ªy˚sT¡ y˚sT¡ düs[¡ — $ì|æ+#˚~ e÷Å‘+· ˇπø s¡e[.
Jeq$<Ûëq+ y˚s¬ H’ ê, yÓTT‘êÔìøÏ Jeq dü+u≤s¡yT˚ .
|ü]D≤eT+ ` |ü]Dr:
á e+<äø$£ ‘·\ |ü]D≤eT Áø£eT+, |ü]DÏ‹ ø£$‘·\ Áø£eT+˝ÀH˚ ñHêïsTT.
∫ìïbÕ|ü`e÷eTj·T´ ô|[¢ Äq+<ä ø£Då ≤\T, >∑eTà‘ÓqÌÔ ‘·Tyê«\T, ≥bÕ, eTqdüT
∫\ø£\ MT+∫ <ë]˝À ‘·#êÃ&ç Á|ü•ï+#·T≈£îì #ê˝≤ n+<ä+>± ñ+&˚ u≤˝≤´ìï
düŒè•+∫ ≈£îø£ÿ ‘√ø£q÷|ü⁄‘·T+<ë ‘√ø£ ≈£îø£ÿq÷|ü⁄‘·T+<ë nH˚ dü+<˚V‰ü \T
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
7
nãT“s+¡ >± d”«ø]£ düTHÔ êï ...
ø£e⁄\+ ø£*dæq|ü&ÉT |ü⁄düøÔ +£ ‘√ ø£s#¡ ê\q+ #˚dTü ø√e&É+ n\yê≥T. Ä
$<Û+ä >± Hê ø£$‘êdü+|ü⁄{Ï ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«\μ‘√ kÕVæ≤r$TÅ‘T· \T lVü≤düÔ
>±]‘√ ø£s#¡ ê\q+ #˚XÊqT. |üP]Ô>± 24 >∑+≥\T <ë≥≈£î+&ÜH˚ Äj·Tq Hê‘√
dü«s¡#ê\q+ #˚XÊs¡T. 54 ì$TcÕ\T #·sy¡ êDÏ <ë«sê Hê ø£$‘·«+ #·~$q|ü&ÉT
Äj·Tq≈£î ø£*–q nqTuÛ÷Ñ ‹ì $ì|æ+#ês¡T. H˚qT #ê\ $düàj·÷ìøÏ >∑Ts¡j÷· ´qT.
m+<äTø£+fÒ, lVü≤düÔ >±]øÏ Hê‘√ eTØ |ü]#·jT· + ˝Ò<Tä . á eT<Û´ä H˚ Äj·Tq
ø±øÏHê&É e∫à dæsú |¡ &ü ¶É ø±s¡D+>± e÷ |ü]#·jT· + kÕ<Û´ä yÓT+Æ ~.
nsTT‘˚ ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢øμÏ ø£$‘êdü+|ü⁄{Ï Ç≥Te+{Ï $düàj·÷ìï
Hê≈£î #ê\kÕs¡T¢ ø£*–+∫+~. ‘·÷s¡TŒ >√<ëe] õ˝≤¢ ôdH’ ‡é Ä|òd” sü ,Y H˚wqü ˝Ÿ Å^Hé
ø√sY õ˝≤¢ ø£˙«qsY, l dü‹Ô yÓ+ø£≥s¬ &ç¶ >±s¡T düTe÷s¡T eT÷&˚fifl¯ Åø‘Ï +· Ç<˚ $düàj·÷ìï
46 ì$TcÕ\ bÕ≥T ø£*–+#ês¡T. n˝≤ #ê˝≤ eT+~ ø£*–+#ês¡T á
mì$T~qïπsfi¯fl˝À.
lVü≤düÔ >±] $wüjT· +˝À Ç+ø√ $düàj·Ty˚TeT+fÒ, s¬ +&ÉT yêsê\T <ë≥≈£î+&Ü
düTBs¡yÈ TÓ qÆ yê´dü+ &ç.{Ï.|æ. ø±|”‘√ ˇø£ sêÅ‹ ne÷+‘·+>± e÷ Ç+{À¢ Å|‘ü ´· ø£eå Tj·÷´s¡T.
54 ì$TcÕ\ bÕ≥T qHêïq+<ä |üs∫¡ q+<äT≈£î ø£è‘·»‘„ >· ± H˚H√ dü+øÏ|å Ôü düe÷#êsêìï
ôdô|+º ãsY 8q Äj·Tq≈£î #·sy¡ êDÏ<ë«sê |ü+bÕqT, n+<ä]ø° |ü+|æqfÒ.¢ yÓ+≥H˚
Äj·Tq, 12.00 Hrs “Maakineedi Gaaru Dhanyavadalu. Prayathnisthanu”
nì Hêø√ dü+øÏ|å Ôü düe÷#ês¡+ |ü+bÕs¡T. n~+‘· |üì #˚dTü +Ô <äqTø√˝Ò<Tä . ÄX¯Ãs¡´+
MT<ä ÄX¯Ãs¡´+ ø£*–+#·&+É Äj·Tq≈£î düV≤ü »eTqT≈£î+{≤. Hê≈£î n+øÏ‘$· T∫à eT∞fl
ÄX¯Ãs¡´|ü]#ês¡T. Å‹>∑TD°øè£ ‘·yTÓ qÆ $düàj·÷X¯Ãsê´q+<ä+‘√, Hê MT<äTqï nyê´»yÓTqÆ
Åù|eT‘√ Äj·Tq Ç∫Ãq á n+øÏ‘êìï d”«ø£]düTHÔ êïqT.
eTqdü
ø±øÏHTê&É
qï, ø£25`9`2015
$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£˙$&çldü÷Vüs¡´≤düuÛÔ≤düÿsY
` e÷øÏ
 8 45
yê´U≤´Hê‘·àø£ dü<´ä :düŒ+<äq
s¡#q· s¬ +&ÉT $<Ûë\T>± »s¡T>∑T‘·T+~. @ $wüjT· + >∑T]+#ÓH’ ê sêj·÷\qT
≈£îqï|ü&ÉT, <ëì >∑T]+∫ u≤>± $y˚∫+∫, eTqdüT˝À ˇø£ s¡÷|ü+ rdüT≈£îHêïø±
ø±–‘·+ MT<ä ô|≥º&+É — n˝≤ ø±≈£î+&Ü, @<ÓH’ ê #·~$q|ü&√, #·÷dæq|ü&√ ø£*–q
Äq+<ëH√ï, <äT:U≤H√ï ...n~ ø£*–+∫q nqTuÛ÷Ñ ‹ì dü<´ä :dü÷Œ¤]>Ô ± d”«ø£]+∫
nø£så ê˝À¢øÏ nqTe~+#·&+É .
á $<ÛëqyÓTqÆ s¡#q· ≈£î ˇø£ Å|Dü ≤[ø£+≥÷ ñ+&É<Tä . ø£*–q nqTuÛ÷Ñ ‹ì
n<˚ Åøe£ T+˝À $e]+#·&yÉ T˚ Ç+<äT˝À eTTK´+. ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢ø.Ï ..μ
ø£$‘ê dü+|ü⁄{Ïì #·<eä &É+ |üP]Ô #˚kÕø±, n~>√ n˝≤ ø£*–q ‘·q nqTuÛ÷Ñ ‘·T\
qìï{Ï˙ lVü≤düÔ düTBs¡È yê´dü+>± ≈£LsêÃs¡T. Ç<√ $eTs¡Ù |ü<‹∆ä . ø£*–q nqTuÛ÷Ñ ‘·T\qT
es¡Tdü>± yê´U≤´ì+#·T≈£î+≥÷ b˛e&Éy˚T. dü<√´:$eTs¡Ù! Ç+<äT˝À nìj·T‘·
(informal) >√#·]dü÷Ô Äràj·T‘· #√≥T #˚dTü ≈£î+≥T+~.
ˇø£ ø£$‘êdü+|ü⁄{Ïì #·~$q Åøe£ T+˝À, yÓTT<ä{qÏ T+&ç ∫e] es¡≈î£ ˇø√ÿ
ø£$‘· ø£*–+∫q nqTuÛ÷Ñ ‹ì yê´U≤´ìdü÷Ô Äràj·T+>± $e]+#·&yÉ T˚ á $eTs¡Ù
|ü<‹∆ä . n+<äTøπ Bìï ªyê´U≤´Hê‘·àø£ $eTs¡Ùμ nqe#·TÃ. ø£$ dü+y˚<qä qT Å>V∑ ≤æ dü÷,Ô
n<Ó˝≤ ‘·q eTqdüT˝À nqTuÛ÷Ñ ‹ì ø£*–+∫+<√ $e]+#·&yÉ T˚ á yê´U≤´Hê‘·àø£
$eTs¡Ù.
á |ü<‹∆ä ˝À ø£\\ô|<äe⁄\ qe⁄«*ï #·~$, ø£*–q nqTuÛ÷Ñ ‹ì Å>+∑ <∏dä +úü
#˚dqæ eTqdü
lVü≤dü>Ô T±]ì
qï ø£n_Û +~dü˙THÔ &çêïqT. q>∑`se÷øÏ
$ qe÷øÏ ¡ XÀuÛ˙Ñ&çø£$dü÷ls¡´ VüuÛ≤dü≤düÔ ÿsY.
–jáT
nK+&É Á|üXÊ+‹øÏ eTs¡DXÊdüq+μμ
n+{≤s¡T ªˇø£ eTs¡D+ eTs=ø£ »qq+μ ø£$‘·˝À. ªª|ü⁄qs¡|æ eTs¡D+ |ü⁄qs¡|æ »qq+
»sƒsπ¡ X¯jT· H˚μ n+{≤s¡T Ä~X¯+ø£sT¡ \ yês¡T. ˇø£ eTs¡D+ eTs=ø£ »qHêìøÏ Hê+<˚
ø£<ë!
eT+∫ Bs¡Èø£$‘·:
s¬ +&ÉTbı<ä\ eTTU≤eTTF ø£$øÏ düTe÷s¡T 30 dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· ø£*–q
j·T<ësê∆qTuÛeÑ + nsTT‘˚, 2007˝À »„|øÔæ Ï ‘Ó#T· Ã≈£îì ‘·q nqTuÛyÑ êìï bÕsƒ≈¡ î£ \
eTT+<äT+#·&ÜìøÏ ø£$r«ø£]+∫q≥T¢ ø£ì|ædTü +Ô ~.
ªªm<äTs¬ <äTs¡T bı<ä\T / s¬ +&ÉT eTTU≤eTTF
dü÷s¡T´&ç+ø± ˝Àø±ìï #·÷&Éì ÁbÕ‘·:ø±\+μμ n+≥÷ yÓTT<ä\Tô|{Ϻ
ªªm<äTs¬ <äTs¡T bı<ä\T s¬ +&É÷/eTTU≤eTTF uÛ{Ò /° X¯_+› #·ì #·÷|ü⁄\‘√μμ nì
ªªeTìwæø° düØdüèbÕìø° / |ü]D≤eT Áø£eT+˝À eT÷\uÛ÷Ñ ‘·yTÓ qÆ <˚<√
ˇø£ ùdïVü ≤ ã+<Û ä + Hê eTT+<ä T bÕeTT˝≤ ì*∫+<ë?μμ nì
Á|ü•ï+#·T≈£î+{≤&ÉT.
edüTeÔ ⁄ì ã{Ï,º dü+<äsꓤìï ã{Ϻ ø£$ m+|æø£ #˚dTü ≈£îH˚ ø£$‘ê \ø£Då ≤˝À¢
Ç~ ˇø£{.Ï d”«j·T nqTuÛyÑ ê\qT, Äj·÷ dü+<äsꓤ\˝À |ü&qç e÷qdæø£ eT<∏Hä êìï
‘·<ë«sê e∫Ãq Ä˝À#·q\ì nø£Øå ø£]+#·&ÜìøÏ #˚dqæ Á|üjT· ‘·ï+ sT÷ Bs¡øÈ $£ ‘·.
Ä<ä´+‘·+ ñ‘·ÿ+sƒ‘¡ ‘· √ kÕ– ∫e]øÏ |ü]D≤eTÁø£eT+˝À düV≤ü »+>± eT÷\uÛ÷Ñ ‘·yTÓ qÆ
ùdïVü≤ã+<Ûëìï ‘êqT yÓTT<ä{>Ï ± >∑T]Ô+#ê&Ü ˝Ò<ë nqï~ sTT|üŒ{Ïø° ‘Ó*j·T˝Ò<ìä ,
ø±˙ bÕeTT $&ç∫q C≤„|øü ±\ ≈£îãTdü+ ‘·q eTqdüT|ü⁄≥ºMT<ä s¬ |üs¬ |ü˝≤&ÉT‘·÷
yÓTs¡Tdü÷HÔ ˚ ñ+~ nì eTT–kÕÔsT¡ .
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 44
dæ<ë›sT¡ &∆ TÉ ãT<äT&∆ TÉ >± e÷s¡ø£ eTT+<äT #ÓqTï&ÉT‘√ ø£*dæ q>∑se¡ T+‘ê ‹]–
#·÷dæq q>∑ïdü‘ê´\˝À »s¡ ≈£L&Ü ñ+~.
ªªÄø±X¯+ ‘Ó\㢠&ç+~ / n<ä+› eTT&É‘\· T |ü&+ç ~μμ nì yÓTT<ä\Tô|{Ϻ
ªª<˚V≤ü Á|ü$T<ä˝À / Jeq‘Ó\’ + ‘·–Z / ÁbÕDB|ü+ $TDT≈£îÿeT+{Àμμ.
Ä~Hé ldü‹ ø=|üô|’ ‘·qTe⁄ô|’ nqï≥T¢>± •s¡dTü ‡ qT+&ç bÕ<ë\ es¡≈î£
»s¡ es¡qí ∫Á‘·D #ê˝≤ n<äT“¤‘+· >± kÕ>±ø£`
ªª<äe&É\T ô|ø’ ° ÁøÏ+~ø° / m|ü&É÷ @<√ qeTT\T‘·Tqï≥÷º
C≤„|øü ±\ HÓeTs¡Ty˚‘μ· μ y˚kÕÔsT¡ .
ª»s¡ »s¡μ ø£$‘· J$‘· dü‘ê´\≈£î <äsŒ¡ D+ |ü&TÉ ‘√+~. eè<ë∆|´ü + MT<ä
|ü&‘ç ˚ ªM&√ÿ\Tμ rdüTø√ø£ ‘·|Œü <äT.
ªªM&√ÿ\T }|ü⁄\≈£î / ìX¯Ã\ <äèX¯´+ ø±kÕÔ
Je+ b˛düT≈£î ø£<Tä \T‘·T+~μμ.
J$‘·+ ≈£L&Ü s¬ \’ T Á|üj÷· D+ ˝≤+{Ï<.˚ me] ùdwº Hü é sê>±H˚ yêfi¯ófl
~>∑&+É nìyês¡´+. uÛ≤s¡yTÓ HÆ ê, m&Éu≤f…HÆ ê $TÁ‘·Tì‘√, ÁbÕD+‘√ n+≥÷, øÏ{øÏ °
ne‘·\ eTãT“ |æ+»˝À¢+∫ ‘=+– #·÷dü÷qÔ ï ÁbÕD$TÁ‘·T&ÉT, n+<äs÷¡ eTTdüT>π dæ
|ü&TÉ ≈£î+fÒ yÓHïÓ \ <äT|üŒ{° ø£|ü ‘ê&ÉT n+{≤s¡T ø£$. m+‘·{Ï uÛ≤e⁄ø£‘.· ø£|Hüò ˚ yÓHïÓ \
<äT|üŒ{Ï.
ˇø£ eTs¡D+ ` eTs=ø£ »q|ü+:
ªªnVü≤+ø±s¡y÷Ó eTeTø±s¡y÷Ó / $ø±s¡y÷Ó Äø±s¡y÷Ó μμ n+≥÷
ªª<Ûë´q+ qT+∫ ãj·T≥|ü&ç / |üs<¡ ëÛ ´q+˝ÀøÏ |üjT· q+ /
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
9
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç
Ä<ÛTä ìø£ kÕVæ≤‘·´˝Àø±ìøÏ e÷øÏ˙&ç dü÷s¡´uÛ≤düÿsY ø£$>±, $eTs¡Ù≈£î&ç>±,
∫Á‘·ø±s¡T&ç>± düT|ü]∫‘·T\T. ‘·q<Óq’ XË*’ , eTTÁ<ä düTdüŒwü+º >± M] s¡#q· \˝À
ø£ì|ædTü +Ô ~. düTe÷s¡T eT÷&ÉT <äXÊu≤›\T Áø£eT+ ‘·|Œü ≈£î+&Ü ô|q’ ù|s=ÿqï nìï
Á|üÁøÏjT· \˝ÀqT ø£èwæ#d˚ Tü qÔ ï düV≤ü è<äjT· o* e÷øÏ˙&ç.
düV≤ü »+>± yÓj
’ T· øÏøÔ £ nqTuÛyÑ ê\T, nqTuÛ÷Ñ ‘·T\T kÕ{Ïyê]‘√, eTTK´+>±
$TÁ‘·T\‘√ |ü+#·Tø√yê\ì nì|ædTü +Ô ~. yê] düŒ+<äqqT ‘Ó\TdüTø√yê\H˚ Äø±+ø£å
≈£L&Ü ñ+≥T+~. á ø£$ ≈£L&Ü n+<ä]˝≤ düŒ+~kÕÔ&TÉ ` Ç≥Te+{Ï nqTuÛyÑ ê\≈£î,
nqTuÛÑ÷‘·T\≈£î. nsTT‘˚ n‘·ì $TÁ‘·T\T bÕsƒ¡≈£î\T >∑qTø£ ‘·q e<ä›qTqï
ø£$‘êe÷<Û´ä e÷ìï ÄÁX¯sTT+∫ Ç˝≤ ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢ø.Ï ..μ e+{Ï |ü⁄düøÔ +£
<ë«sê ø£$‘ê‘·àqT Ä$wüÿ]kÕÔ&TÉ . ‘·<ë«sê ‘·q eTqdüT≈£î q∫Ãq~ ÁyêkÕqH˚ ‘·è|æÔ
#Ó+<äT‘ê&ÉT.
ø£$ e÷≥˝À` ªª˝ÖøÏø£ kÕe÷õø£ nqTuÛyÑ ê\qT $T+∫q$>± nì|æd÷ü Ô
e#êÃsTT Áù|eT, kÂ+<äs´¡ nqTuÛ÷Ñ ‘·T\T. dü]>±Z Ä düeTj·T+˝À H˚qT ø£|ü ≈£îqï
kÕe÷õø£ düŒèVü≤ eTTdüT>∑TqT |”øÏ ne‘·\ bÕπsdæ <ëìøÏ+<ä Çs¡T≈£îÿb˛sTTq nqTuÛ÷Ñ ‹
düŒèVü‰eTTdüT>∑TqT $|æŒ #·÷bÕs¡T &܈ˆ¬s+{≤\ l yÓ+ø£fXÒ «¯ s¡sêe⁄ >±s¡T ` ªMT
eTqdüT≈£î q∫Ã+~ MTs¡T sêj·TfÒ<¢ y˚ ÷Ó !μμ n+≥÷. s¬ +{≤\H˚ ã\|ü]#ê&ÉT $TÁ‘·T&ÉT
<˚e<ëdüT ≈£L&Üμμ.
2008˝À Á|ü#T· ]‘·yTÓ qÆ á ø£$‘ê dü+|ü⁄{Ï ø£$‘·\ ø±˝≤qTÁø£eTDÏø£ Á|üø±s¡+
1999`2007 eT<Û´ä ø±\+˝À düTe÷s¡T <äXÊã ø› ±\+˝Àì d”«j·T nqTuÛ÷Ñ ‘·T\,
C≤„|øü ±\, ø£\\ bıs¡˝À¢+∫ e∫à ø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢øÏ s¡÷bÕ+‘·s+¡ #Ó+~qy˚.
ˇø£ ∫Á‘·ø±s¡T&ÉT ø£$‘·«+ ÁyêùdÔ m˝≤ ñ+≥T+<√ n˝≤ ñ+≥T+~ M] ø£$‘·«+.
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 10
n+‘· n+<äyTÓ qÆ }Vü‰∫Á‘ê\T ø£fifl¯ ≈£î ø£{qºÏ ≥T¢>± ñ+{≤sTT. n+‘˚ø±≈£î+&Ü
ø£$‘·\≈£î eTT+<äT Ms¡T ∫Á‹+∫q ∫Á‘ê\T kÕVæ≤‘·´+ |ü≥¢ ne>±Vü≤q ˝Òìyê]øÏ
ø£sB¡ |æø\£ T>±qT, kÕVæ≤‘ê´_ÛsT¡ ∫ ø£\yê]øÏ ø£$‘·\˝Àì kÕs¡+ ~«>∑TD°øè£ ‘·+
ø±e&ÜìøÏ <√Vü≤<ä|ü&É‘êsTT. uÛ≤eHê |ü{ÏeT, nqTuÛÑ÷‹, Vü≤è<äj·TdüŒ+<äq,
kÕVæ≤r#Ó‘’ H· ê´\ ø£\uÀ‘·\ H˚‘· nsTTq|üŒ{Ïø° sTT+<äT˝À kÕe÷õø£ düŒèVü≤ ≈£L&Ü
n+‘·Øq¢ +>± <√´‘·øy£ TÓ ,Æ ø£$ jÓTTø£ÿ dü+kÕÿsêìøÏ <äsŒ¡ D+ |ü&TÉ ‘·T+~. m+<äs¬ +<äs√
\ã∆Á|ü‹wüß˝˜ q’… kÕVæ≤ry˚‘\Ô· s¡#q· \≈£î yê´düB|æø£ |ü{qºÏ e÷øÏ˙&ç, ªdü«j·T+>±
ø£$>± sTT+¬ø+‘· n+<ä+>±, n<äT“¤‘+· >±, ø√eT\+>± ø£$‘·\qT Ä$wüÿ]+∫
ñ+{≤s¡T?μ nH˚ Á|üXï¯ ≈£î düe÷<Ûëq+ eTq≈£î sT÷ ø£$‘êdü+|ü⁄{Ï˝À ìdü‡+X¯jT· +>±
<=s¡T≈£î‘·T+~.
M] ø£$‘·«+˝ÀøÏ yÓfifl¯ &ÜìøÏ eTT+<äT ªª#ÓbıŒ<ä÷.› ..μμ, n+≥÷ Ms¡T #Ó|Œæ q
$wüj÷· \T ` ˇø£kÕ] Äj·Tq‘√ bÕ≥T ªø£$‘êyê´Vü‰´[øÏ sTT∫Ãq ÄVü‰«q+μ #·÷<ë›+.
ªªô|fi¯flj˚T´+‘·es¡≈î£ H˚H|Ó ü &É÷ Åd\Ô” >∑T]+∫ Ä˝À∫+#·˝<Ò Tä . n+fÒ Áù|eT
>∑T]+#·ì Hê n_ÛÁbÕj·T+. Áù|eTø£<\ä∏ ÷ #·<eä ˝Ò<Tä — düT≈£îe÷s¡yTÓ qÆ @ uÛ≤eqø°
}–b˛˝Ò<Tä . ô|fi¯flj·÷´ø±, ÄyÓT kÕ+>∑‘ê´ìï Áù|eT>± ø£qT>=q>∑*>±qT. Ä Áù|eT≈£î
Á|ü‹s¡÷|ü+>± ª<˚e⁄&ç∫Ãq≈£L‘·Ts¡TμnqTsê>±˙ï, ÄbÕ´j·T‘·˙ ªkÂeT´μ+>±
nqTuÛ÷Ñ ‹+#·>*∑ >±qT. <ëìøÏ ‘√&É÷ ` Ä&É|\æ \¢ dü÷ÿ\T˝À y˚TcÕºsT¡ <√´>∑+. Ç+{À¢qT,
ãj·T≥... eè‹Ô˝ÀqT, Á|üeè‹Ô˝ÀqT... Ä˝À#·q˝À¢qT, Ä#·sD¡ ˝À¢qT... Áã‘·T≈£+‘ê
ÅdeÔ” Tj·TyÓT+Æ ~. eTT+<äTqT+N eTè<äTy˚ nsTTq dü«uÛ≤e+, |üP]Ô>± ÁôdDÌÔ ´yÓTqÆ ‘·sê«‘·
eT]+‘· e÷s¡y› ê˙ï, kÂ≈£îe÷sê´˙ï n\es¡#T· ≈£î+~μμn+≥÷, ªÁôdDÌÔ ´ kÕ+>∑‘ê´ìøÏ
qyÓ÷yêø£+!μ #ÓãT‘ês¡T.
ªªø±+‘ê dü$Tà‘·‘j · ÷· ñ|ü<X˚ j ¯ T· TCÒμμ nqï ø±e´ \ø£Då ≤ìï M] ø£$‘ê«ìøÏ
ns¡+∆ ‘·e÷cÕ>± e÷]à #·eT‘êÿs¡+>± nq«sTTùdÔ ªªne÷àsTT\ dü÷ÿ˝À¢ |üì#˚jT· &É+
e\¢ ` nsê∆+– e˝Òμ¢ μ sTT+‘· düè»q o\‘· e∫Ã+<äì ns¡e∆ Te⁄‘√+~ ø£<÷ä !
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
43
m˝≤ ñ+≥T+<√ #ÓãT‘ês¡T.
ªªmìïs¡+>∑T˝À e÷≥øÏ/ mHÓïìï Vü≤+>∑T˝À /Vü≤+>∑T\ bı+>∑T˝Àμμ n+≥÷
ªªdü+‘·è|æ>Ô ± ‘·\ |ü+øÏd÷ü Ô / ì+&ÉT ≈£î+&É˝≤ ‘=Dø£ì e÷≥
eTÚqeTÚ‘·T+~μμ n+{≤s¡T.
uÛ≤dædTü +Ô ~ ‘Ó\>¢ ±, Vü‰dædTü +Ô ~ #·\>¢ ± n+{≤s¡T.
eTqdüT ø£$-eTqdüTqï ø£$:
Vü≤è<äjT· +˝Àì ø£sT¡ D≈£î ãT~›$#·øDå£ ‘√&Ó‘’ ˚ ø£*>π düŒ+<äq M] ø£$‘·.
ªªVü≤è<äjT· + ô|≥Tºø=∫Ãq/ yÓT<ä&TÉ øÏØ≥+˝À
s¡‘ï· +˝≤ ‘ê|ü&yÉ TÓ bÆ ˛‘·÷μμ eTqdüT n+{≤s¡T ø£$.
eTqdü+fÒ yÓT<ä&÷É ø±<äT— Vü≤è<äjT· eT÷ ø±<äT— Ä s¬ +&ç+{Ï ø£\sTTø£‘√ ñ<ä“$¤ +#˚
neT÷s¡uÔ ≤Û eq. n~-
ªªVü≤è<äj·÷ìøÏ Ä˝À#·q eT|æŒ / $#·ø£åD H˚]Œ‘˚ ø£*π> düŒ+<äqμμ
n+{≤s¡T.n+<äTøπ M]ì ªeTqdüT ø£$...eTqdüTqï ø£$μ nHê\ì|ædTü +Ô ~.
¬s+&ÉT rsê\ / Å|ü|ü+#ê\ eT<Ûä´:
s+&É
ªª¬s+&ÉT rsê\ eT<Û´ä / |üsT¡ >¬ ‘˚Ô ìs¡+‘·s¡ #Ó‘’ q· ´+ / Á|üyêVü≤+
s¬ +&ÉT Á|ü|+ü #ê\ eT<Û´ä / Á|üeVæ≤+#˚ ìs¡+‘·s¡ #Ó‘’ q· ´+ ø£<ë / J$‘·+μμ
n+≥÷, ªªÁã‘·T≈£î sπ e⁄˝À møÏÿq Hêe / ne‘·* sπ e⁄≈£î #˚sø¡ £ ‘·|Œü <äTμμ
nH˚ Jeq dü‘ê´ìï ªπse⁄qT+∫ sπ e⁄≈î£ μ nH˚ ø£$‘·˝À $e]kÕÔsT¡ . yÓT\≈£îe sπ e⁄˝À
møÏÿq Hêe ne‘·\ ìÁ<äsπ e⁄qT #˚sø¡ £ ‘·|Œü <ä+{≤s¡T. J$‘êìï Ä sπ e⁄≈£î q&çù|
eTõ© eè<ë∆|´ü +.
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 42
ªª~>∑&+É düT\Ty˚ / mø£ÿ&ÉyT˚ ø£Hê ø£w+ºü / ~>∑&Üì<˚eTT+~
|üsT¡ >∑T |üsT¡ >∑Tq ñs¡ø˝£ r… /Ô mø£ÿ&ÉyT˚ eTTK´+μμ <äsÙ¡ qeTyê«\+fÒ!
ªªø=+&ÉyTÓ f…HÌ¢ ê Áã‘·T≈£îyÓTf…HÌ¢ êμμ.
ø£wyºü TÓ HÆ ê ‘·|Œü <äT ø£<ë eT] @<ÓH’ ê kÕ~Û+#ê\+fÒ n+{≤s¡T ªyÓT≥Tμ¢ ø£$‘·˝À.
yÓHÓï˝≤¢+{Ï ø£$‘·«+:
ªªøÏ+<ä ˇ*øÏb˛sTTq / ‘Ó\ì¢ |æ+&çì / ø=+#Ó+ ø=+#Ó+ m‘·T‘Ô ÷·
|ü~ùV≤qT kÕs¡q¢ T≈£î+{≤/ &Éu≤“˝À y˚dæ / ˇ_“&ç #˚ùddæ
eT÷‘· ô|fÒkº Õ&Ü nu≤“sTTμμ.
|üø+å£ s√E\T n+‘·≈î£ eTT+<äT |æ+&Üs¡uÀdæq≥T¢qï yÓHïÓ \ì ˇø=ÿø£ÿ s√CÒ
‘·–+Z #·T≈£î+≥÷ ∫e]øÏ ∫eTàNø£{Ï ø£eTTàø=∫Ã+~ ne÷yêdü´>±. m+‘· n+<äyTÓ qÆ
|ü<∫ä Á‘·D. ne÷yêdü´ì n+<ä+>± #·÷|æ+#·&ÜìøÏ ø£$ ‘Ó\ì¢ |æ+&çì ø=+#Ó+
ø=+#Ó+ m‘·T‘Ô ÷· ø£$‘·«|ü⁄ yÓHïÓ \ ø±kÕs¡T.
Äø±X¯|ü⁄ ø±Hê«düT MT<ä nø£ås¡ ∫Å‘ê\T:
ªªdü÷s¡T´DÏí y˚T˝§ÿ\T|ü⁄‘·÷ / s¡+>∑T yÓqTø£ s¡+>∑T˝≤ / sê>∑+ yÓqTø£ sê>∑+˝≤
ì+&Ü |üs#¡ T· ≈£îqï ˙* Äø±X¯+μμ Ä Äø±X¯+˝À |ü≈îå£ \T-
ªª}s¡øπ m>∑Ts¡T‘·Tqï≥¢ì|æ+#˚ / Je >∑&j ç ÷· sê\T / ñJ®e dü&sç êyê\Tμμ
∫Á‘·ø±s¡T&Óq’ ø£$ø£qTø£ Äø±X¯|⁄ü ø±Hê«düTô|’ >=|üŒ ø£$‘ê∫Á‘·+ ^dæ #·÷|ü⁄‘ês¡T.
$T‘·uÛ≤ùw ø±<äT— eTè<äTuÛ≤wæ ≈£L&Ü:
$T‘·u≤Û wæ‘«· +, eTè<äTuÛ≤wæ‘«· +- <ëìì $T+∫ eTÚq+ m|ü&É÷ ã+>±s¡yT˚
ø£<ë! ø£$ ‘·q düV≤ü » >∑TD≤ìï sT÷ ø£$‘·˝À Á|üyX˚ ô¯ |&ÉT‘·÷ n≥Te+{Ï e÷≥
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
11
n|ü&˚ ˇø£ ìs¡j í ÷· ìøÏ sêø£+&ç. ªªÄ‘êàyÓ’ |ü⁄Á‘·Hêe÷dæμμ` M] $wüjT· +˝À
sT÷ dü+|ü⁄{ÏøÏ Áù|s¡D |ü⁄Á‘·, |ü⁄Á‹ø£ ˇø£føÒ <£ ë eT]. n+<äTHê, ∫ˆˆ kÂeT´ ˝≤+{Ï
|ü⁄Á‹ø£qT bı+~q <Ûqä T´&ÉT ø±ãfÒº Ä ªª#ê+~˙ ‘·Tqø£μμ |ü⁄{Ïqº s√EøÏ ø±qTø£>±
sTT+‘· n<äT“¤‘y· TÓ qÆ ø£$‘ê dü+|ü⁄{ìÏ ãVüQeT‹>± sTT#êÃs¡T. u≤\´+˝À »s¡T|ü⁄≈î£ qï
|ü⁄{Ïqº s√E |ü+&É>\∑ M&çj÷Ó \ì, bòı{À Ä\“yéT\ì ‘·sT¡ yê‘· ô|<äy› êfi¯flj·÷´ø£
düV≤ü »+>± Ädüø>ÔÏ ± #·÷kÕÔsT¡ ø±ì, sT÷ neT÷\´yÓTqÆ ø±qTø£ ‘·s‘¡ s· ê\≈£î ì*∫b˛j˚T
ãVüQeT‹.
Çø£ sT÷ ø£$ H˚|<ü ë∏ ´ìøÏ eùdÔ Äj·Tq ‘Ó*Œq ø£è‘·»‘„ \· C≤_‘êj˚T eTq≈£î
#ÓãT‘·T+~— ‘·qT me¬se] kÕVæ≤‘ê´ìøÏ $eTs¡ÙHêyê´kÕ\T ÁyêkÕs√, me¬se]
kÕVæ≤‘·´+‘√ Áù|s¡D bı+<ës√, me¬ses¡T ‘·q s¡#q· \qT Á|ü#T· ]+∫ Áb˛‘·‡Væ≤+#ês√,
ˇø£ÿ]˙ eTs¡Te≈£î+&Ü >∑Ts¡Te⁄\ì, ùdïVæ≤‘·T\ì ≈£L&Ü >∑Ts¡T+Ô #·Tø√e&É+ M]
dü+kÕÿsêìøÏ ñ<ëVü≤s¡D. á ø£$øÏ sTT+‘· #·øÿ£ {Ï $<ä´, $qj·T dü+|ü<\ä T n+~+∫q
M] >∑Ts¡Te⁄\T, ‘·*<ä+Á&ÉT\T <Ûqä T´\T. Ç≥Te+{Ï H˚|<ü ´äÛ + >∑\ ø£$ qT+∫ bÕsƒ≈¡ î£ &ÉT
Ä•+#˚ ø£$‘·«+ô|’ n+#·Hê\T ‘·|Œü ≈£î+&Ü ñ+{≤sTT. áj·Tq m+‘·yT˚ s¡≈î£
ø£è‘·øè£ ‘·T´&ÓH’ ê&√ #·÷<ë›+.
n+‘·ø+£ fÒ eTT+<äT ªø£fiø¯ fi£ ˝¯ ≤&Ü* e+<˚fió¯ flμ n+≥÷ ‘·q ∫Hêï]Hêos¡«~dü÷,Ô
Äj·Tq eTqdüT˝Àì ø√]ø£qT m˝≤ yÓ*ãT#êÃs√ #·÷<ë›+.
ªª|ü~ edü+‘ê\ u≤*ø±|üØeTfi¯+/ y˚~e÷$ô|’ b˛&çjT· + >∑TãTs¡T˝À¢+∫
ø£qã&Éì ø£$‘ê>±qyÓTÆ / eTVü‰düu˝ÑÛ À $qã&ÉT‘·T+fÒ
k˛eT`‘·T\d” eqyÓT+Æ ~ Vü≤è<äjT· + / Ä eq+˝À n#·\yÓTÆ kÂØdüT >∑+<∏+ä
kÕVæ≤‘·´+ |ü⁄≥ºMT<ä |ü~à˙es¡qú eTÚ‘·÷
kÕ+ã•e ‘ê+&Ée eT+E\ ‘·s+¡ –‘·yTÓ Æ / Hêj·TH√ |üXe¯ Tq+˝≤
ø£èwüeí èwæº ≈£î]j·T>∑\<äì|æk˛Ô+~
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 12
ø£èwüXí ÊÅdj
Ô” T· yÓTqÆ ãTC≤®sTT˝≤ |òDü ‘Ï \· ˝À $»j·T eTDÏ˝≤
s¡+>∑T\ yÓTs¡T|ü⁄\‘√ Á|üø±X¯e÷qeTÚ‘·T+<äì|æk˛Ô+~
n&ç$ kÂuÛÁÑ <äøy£ TÓ qÆ ≥÷º / ÄyÓT ‘√&ÉT>± á J$‘·eT÷
n&ç$ sê<Ûëedü+‘·yTÓ qÆ ≥÷º / düT≈£îe÷s¡ kÂeT´ ≈£îdüTe÷ø£s¡
q+<äqeqyÓT+Æ B |ü<fi˚ S¯ fl!
ø£fi≤kÕVæ≤r yês¡d‘ü «· yÓTÆ / ø£fiø¯ fi£ ˝¯ ≤&Ü* e+<˚fió¯ flμμ ndüT.Ô
Ç{°e\ <ë«.Hê. dü+bÕ<äø£‘·«+˝À yÓ\Te&çq ªe÷ Hêqï>±s¡Tμ
yê´düdü+|ü⁄{Ï˝À ‘·+Á&ç>±] kÕVæ≤r yês¡dü‘ê«ìï ≈£îe÷¬sÔ˝Ò m≈£îÿe>±
ø=qkÕ–+∫q≥T¢>± ‘Ó\Tk˛Ô+~.
M] ø£$‘ê o]¸ø\£ T ∫Á‘·+>± ñ+{≤sTT ne<Û]ä +#·+&ç.
ªªe÷eTj·T´ ô|[fl#˚jT· &ÜìøÏ/ á eT<Û´˚ e÷ Ç+≥ |ü⁄{Ï+º <√ bÕbÕsTT
˝Ò‘· #ê+~˙ ‘·Tqø£˝≤ / |üd$æ T yÓqï eTT<ä˝› ≤!μμ ô|<äHêqïì ‘·&|ç +æ ~μμ
sT÷ es¡¸+ Vü≤s¡¸+>±H˚ ñ+≥T+~ eT]!
ªªô|[fls√E / B|ü‘√s¡D≤\T ÁbÕ+>∑DeT+‘ê |üs#¡ T· ≈£îHêï
#·Tø£ÿ\BbÕ\T ˇø£ÿ{° ˇø£ÿ{° / Äø±X¯+˝À $TqT≈£î$TqT≈£îÿeTHêï
ìÁ<äb˛≈£î+&Ü / ô|<ë›]+<ë˝≤, sêÁ‘·+‘ê y˚T\T≈£îì
#˚‘T· ˝À¢+∫ yÓT‘·>Ô ± / #˚‘T· ˝À¢øÏ C≤s¡T‘·÷
yÓTTKeT˝Ÿ qe⁄«\ ø±+‘·T\‘√ / ø£fi≤´D eT+&ÉbÕìï yÓ*–+∫+~μμ
yÓTTKeT˝Ÿ qe⁄«\T |ü<ä Á|üj÷Ó >∑+ düTìï‘·+>± eTè<äTe⁄>± ñ+≥T+~.
n+‘˚>±≈£î+&Ü, #ê+~˙ ‘·Tqø£ yÓTTKeT˝Ÿ qe⁄«\T qe«&É+ düV≤ü »y˚T. ªªπø]+‘·\
nø£‘å \· T #·*,¢ / B$+∫+~ ∫{Ï‘º *· !¢ μμ u≤˝≤<ä|æ düTuÛ≤wæ‘+· ! ª#·\>¢ ± ñ+&É+&ç
e÷eT, n‘·!Ô μ n+{À+~.
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
41
e´øÏÔ‘·« $ø±dü+:
ªªì<ëqy˚T Á|ü<ëÛ q+ / Ä\dü´+ neTè‘·+ $wü+
@~ ì»+ / @~ nã<ä+∆ / ˇø£<ëì yÓ+≥
ˇø£{>Ï ± Ä$wüÿ]+|üã&˚ / yÓs’ T¡ <Ûë´\|ü⁄≥º ø£<ë Áã‘·Tø£+fÒμμ
n+≥÷ yÓTT<ä\Tô|{Ϻ `
ªªø=dü\+{≤ b˛j˚T n‹ / ∫≈£îÿ\T |ü&qç |ü⁄s√>∑‹
ì+bÕ~>± $|ü≈£î+≥÷ b˛e&ÉyT˚ düeT<Ûèä ‹
yÓ\T>∑T‘·T+<ä|ü &˚ $»j·T<äT´‹μμ n+{≤s¡T.
ô|<ä\› T #Ó|Œæ q e÷≥\T dü+<äsꓤqTkÕs¡+ eT\#·T≈£î+fÒ $»j·T<äT´‘˚ ø£<ë.
ªªáø£Då y˚T / Mø£Då yÓTÆ / dü+Mø£Då yÓTÆ / |ü⁄wæŒ+#ê* / |ò*ü +#ê*
$dü]Ô +#ê* / ‘·]+#ê*μμ
uÛ÷Ñ ‘· uÛ$Ñ wü´‘Y es¡eÔ ÷Hê\qT dü÷∫dü÷Ô ªáø£Då y˚Tμ Mø£Då eTyê«\H˚ ø£$‘ê
Mø£Då +. ìqï{Ï ‘·eTdüT‡≈£î M&√ÿ\T |ü*øÏ H˚{Ï ìsêXÊ ìdüŒèVü≤\ô|’ <Û«ä »yÓT‹Ô sπ |ü{Ï
ñwüdTü ‡ HêVü‰«ì+#·&+É dü+kÕs¡ ø°så ¡ kÕ>∑s¡ eT<Ûqä \ø£Då + ø£<ë!
ªªπsDTe⁄ sπ DTe⁄>± ÇdüTø£ / uÛ÷Ñ ‘·sê•ì ø£\TdüT+Ô &É>±
>∑&j
ç ÷· s¡+ eTT\T¢ / eTT+<äT≈£î »]–q ø£Då +
>∑‘y· TÓ Æ düe÷~Û>‘∑ y· TÓ Æ / eTT>∑TdüT+Ô &É>±μμ n+≥÷
ªªes¡eÔ ÷q+ ø£ã[+#·ã&Éø£ |üPs¡«+ / *|übÔ Õ≥T yÓ*>π dü+~Ûø±\y˚T n|üPs¡«+μμ
Ä dü+~Û ø±\+ nqTdü+~Û+#·ã&çq|ü&˚ ªuÛ$Ñ ‘˚+Á<ä#ê|ü+μ rdüT≈£î+≥T+<√ s¡÷|ü+
n+{≤s¡T sT÷ ø£$‘·˝À.
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 40
s√E s√p ø=‘·Ô ø=‘·>Ô ± / Ä$wüÿ]kÕÔ&TÉ μμ...
ªª~>∑+‘·|⁄ü ø√≥˝À / »\yêj·TT dæ+Vü‰düq+ MT<ä
»«\Hêj·TTe⁄‘√ / uÛ÷Ñ $Tì bÕ*dü÷Ô dü÷s¡T´&ÉTμμ.
»\yêj·TTe⁄, »«\Hêj·TTe⁄ #ê˝≤ ø=‘·Ô |ü<ä Á|üj÷Ó >±\T. áj·Tq
kÕVæ≤‘·´+˝À Ç≥Te+{Ï ø£$‘·\ ø√düyTÓ HÆ ê sT÷ |ü⁄düøÔ ±ìï dü«+‘·+ #˚dTü ø=ì #·~$
ÄkÕ«~+#ê\ì ø±+ø£.å
ù|s¡T˝À Ç<äs› T¡ dü÷s¡T´fi¯flqT ÇeTT&ÉTÃ≈£îqï e÷øÏ˙&çì kÕVæ≤r$TÅ‘T· \+
eTT<äT>› ± Ç<äs› T¡ dü÷s¡T´\ Å|‘ü ê|ü+‘√ #Ó\sπ >∑T‘·THêï&Éì nqT≈£î+≥T+{≤+.
yÓ’j·TøÏÔø£ nqTuÛÑ÷‘·T\ dü«#·Ã¤+<ä >±q+:
ªªC≤>∑è‘· dü«bÕï\ q&ÉTeT / ns¡ú bÕs¡<sä Ù¡ ø£ s¬ {°Hê ‘ÓsM¡ T<ä
#˚‘q· n#˚‘q· \ n_Ûdsü D¡ yÓTÆ C≤>∑è‘· dü«|üïyÓ÷
kÕ«|æïø£ C≤>∑è‘√ / ‘Ó*j·Tì <äèXÊ´düŒwüyº TÓ qÆ s¡dÁü <ä÷|ü+
}|æ]>=≥º+˝À ÁbÕD düŒ+<äqyÓTÆ / }|æ }|æ bÕπsùd
˝ÀqT+∫ ô|\T¢_øπ dü«#·ÃH¤ ê<ä+ / z dü«#·Ã+¤ <ä>±q+ Hê ø£$‘·«+μμn+{≤s¡T.
ªHê ø£$‘·«+ Ç~μ n+≥÷ kÕÿì+>¥ ]b˛s¡Tº eTqeTT+<äT+#ês¡T. ªªÁbÕø£è‘·
MDÏjT· ô|q’ ~qø£s¡ eTj·T÷K ‘·+Á‘·T\˝Àq C≤>∑è‘· $Vü≤+>∑‘‹· HÓμ’ μ nqï dæ]yÓHïÓ \
>∑Ts¡TøÔ =düTHÔ êï&ÉT ø£<÷ä ! C≤>∑è‘·d«ü |üï+ ø±<äT— kÕ«|æïø£ C≤>∑èr ø±<äT— n+<äyTÓ qÆ ,
Äq+<äeTj·TyÓTqÆ J$‘·+ ø√dü+, düe÷»+ ø√dü+ nH˚«wüDÒ sT÷ dü«#·Ã+¤ <ä>±q+.
J$‘·+ bÕf…‘Æ ˚ ø£fi≤´Dsê>∑+ yÓ÷Vü≤q+>± kÕ– Áã‘·T≈£î Äq+<äus’…Û $¡ ne⁄‘·T+~
nq&ÜìøÏ sT÷ dæ>π ï#·sY b˛jÓTÁ{°jT˚ ñ<ëVü≤s¡D.
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
13
>∑eTà‘·TÔ:
ªªn+<äì m‘·T˝Ô Àì Äø±X¯+˝À / \ø£\å ø±+‘·T*ï #·÷&É>\∑ +
#=s¡˝ìÒ ˝À˝À‘·T˝À¢ì e÷qkÕø±X¯+˝À / \ø£\å \ø£\å uÛ≤yê*ï #·<eä >∑\+μμ
e÷eT÷\T>± nsTT‘˚ Nø£{À¢ <˚˙ï #·÷&É˝eÒ TT. nsTTHê n˝≤+{Ï q\¢ì
ø±s¡TNø£{À¢ #·÷&É>\∑ >∑&+É >∑eTà‘˚Ô eT]! #ê˝≤ >∑eTà‘ÓqÌÔ uÛ≤e+ ø£<÷ä ! Ç˝≤+{Ï
uÛ≤yê\T ø√ø=\¢\T e÷øÏ˙&ç ø£$‘·«+˝À. ˇø£{Ï ø±<äT, #ê˝≤ >∑eTà‘·T\Ô T! yê{Ï˝À¢
eTs=ø£{,Ï ªyÓ\T‘·Ts¡T ‘·Tyê«\Tμ.
yÓ\T‘·Ts¡T ‘·Tyê«\T:
ø±<˚B ø£$‘· ø£qs¡Ω+ n+{≤s¡T ll. á ø£$ ≈£L&Ü-
ªªs√»+‘·{Ï / ì]«sêeT ø±s¡´ø£˝≤bÕ\‘√ / Nø£{>Ï ± ù|s¡T≈£îqï
ìX¯Ùã› ìXËÃ‘Ì q· ´ düãÔ ‘∆ ì· / ãVüQdüTìï‘·+>± ‘·T&ç#d˚ .æ .,
eTs¡Tdü{Ï JeH√‘·‡yêìï / ìs¡T|üe÷q+>± yÓ*–düT+Ô ~ Å|øü è£ ‹`
ªª@ s¡V≤ü dü´|ü⁄ CÒãT˝À <ëdüT+Ô <√ / yÓ\T‘·Ts¡T ‘·Tyê«\Tμμ n+{≤s¡T.
Ç~ >∑eTà‘·TÔ uÛ≤e+ ø±<äq>∑\e÷! Ç˝≤+{ÏyHÓ √ï sTT+ø±. yÓ\T‘·Ts¡T ‘·Tyê«\T
˝≤+{Ï ø=‘·Ô |ü<ãä +<Ûë\‘√ n\sêπs ø£$‘·˝H… √ï ñHêïsTT. n+<äT˝À ªyÓ\T‘·Ts¡T
N|ü⁄s¡Tμ ˇø£{.Ï
ªªs√»+‘·{Ï ÁX¯eT n\dü≥˙ / ìÁ<ä >∑÷{À¢ uÛÁÑ <ä+>± <ë#˚dæ
˝Ò∫+<ëyÓT Äe⁄*dü÷Ô / yÓ\T‘·Ts¡T N|ü⁄s¡T‘√
˝Àø£|⁄ü {Ï+{Ï ø£deü ⁄ }&ÉÃ&ÜìøÏ
‘·÷s¡T|ü⁄ø=+&É n+#·T\ ø£qTu§eT\ eT<Û´ä
n+<ä+>± ≈£î+≈£îeT u§≥Tº ~~›μμ n+≥÷
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 14
ø£$‘ê«ìï n+<ä+>± ~~› ∫Árø£]kÕÔsT¡ , Á|üøè£ ‹ì e]íd÷ü .Ô (ª˝Àø£|⁄ü {Ï+{Ï
ø£deü ⁄ }&ÉÃ&ÜìøÏμ nH˚ ø£$‘·)
≥bÕ! ∫qT≈£î ∫qT≈£î≈£L |ü⁄\ø£]+#˚ sT÷ ø£$, Á|üøè£ ‹ ‘·qø£+~+∫q
≥bÕ>± esê¸ìï ÄkÕ«~kÕÔ&TÉ , ùd<ä rπsà Vü‰sTT |ü\ø£]+|ü⁄>±!
áj·Tq eTqk˛ ∫\ø£:
ªª|ü–*q ã÷s¡Tø±ÿj·T / yÓ<»ä *¢q ‘Ó\ì¢ <ä÷~|æ+»˝≤¢
Äø±X¯+˝À ‘˚\T‘·÷ b˛‘·Tqï eTãT“‘·Tqø£*ï / N\TÃ≈£î+≥÷ m>∑Ts¡T‘·÷μμ
n+{≤s¡T. Ç~ ∫Á‘·ø±s¡T&Óq’ ø£$øÏ e÷Á‘·yT˚ kÕ<Û´ä +.
ªª#Ó≥ø¢ =eTà\ |”≥\MT<ä / Ä≈£î\ >=&ÉT>∑T\ ˙&É˝À
≈£Ls¡TÃì ùd<ä Bs¡T‘·T+fÒ/ ≈£Ls¡T≈£îb˛sTTq Ä˝À#·q˝À¢+∫
‘˚sT¡ ≈£îqï nqTuÛeÑ + |ü#÷ >± / $XÊ\ $˙\ $Vü‰j·Tdü+˝À
ùd«#·Ã>¤ ± $Vü≤]+#˚μμ ªeTqdüT ∫\ø£μì |ü+»s¡+˝À ñ+∫‘˚ ìX‚Ñ·qy˚T
ø£<ë eT].
n≥Te+{Ï ìX‚Ñ·q+˝ÀøÏ Çs¡T≈£îÿb˛≈£î+&Ü ‘·q ª<ë]μ @$T{À, Ä <ë]øÏ
>∑eT´+ @$T{À #·øÿ£ >± uÒØE y˚dTü ≈£î+{≤s¡T ø£$>±, e÷øÏ˙&ç.
ªª‘Ó©ì‘·q+‘√H˚ ‘·#êÃ&Üø± / m+‘√ m+‘Ó+‘√ <ä÷s¡+ q&ç#êø±
‘Ó\TdüT+Ô ~ ndü\T <ë] / ø£\TdüT+Ô ~ <ä>sZ∑ ¡ <ë]μμ sTT<˚ J$‘·eT+fÒ.
‘êqT ø£qT>=qï <ë]˝À,ø£\\ ‘·è|æÔ y˚Ts¡≈î£ Vü‰sTT>± |üjT· ìkÕÔsT¡ , ªø£\\
ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢ø.Ï ..μ á o]¸øπ #ê\ >∑eTà‘·T>Ô ± ñ+~ ø£<÷ä !
bÕbÕsTTì düe÷<Ûëq+ #Ó|Œü ˝Òì Á|üXï¯ \T nHêj·÷dü+>± y˚kÕø±, ‘·qe+‘·T
e∫Ãq|ü⁄&ÉT, Ä ne÷àsTT`
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
39
$Ts¡T$T≥T¢ >=*ù| >±E\ eT˝≤sê\T:
ªªz >±E\ eT˝≤s¡+ / ì+&Ü $s¡ã÷dæq ø£˝≤Ωs+¡ μμ n+{≤s¡T ø£$
ˇø£|ü &ÉT Á>±e÷˝À¢ >±E\ eT˝≤s¡+ e∫Ã+<ä+fÒ |ü+&É>\∑ T, ô|[flø£fi¯
e∫ÃqfÒ.¢ #·+{Ï_&É\¶ q<äT≈› î£ qï Á¬ø#Y‘*· ¢ z >±E\ eT˝≤s¡+, z Ç+Á<ä<qäÛ TdüT‡
n+{≤s¡T ø£$. m+‘· n+<äyTÓ qÆ |ü<∫ä Á‘·D.
ˇ+≥] düeT÷Vü≤+ ø£$:
ªªz&çq ndæ‘Ô ê«\T / düeT÷Vü≤|ü⁄ »‘·\T ø£&‘É êsTT / yÓTTø£ÿC£qï –+»˝≤¢
bı‘·T‘Ô √ ñqï≥÷º ñ+≥÷H˚ / <˚ìø£$>± $&ç$&ç>±
>¬ \T|ü⁄qT ˇ+≥] #˚jT· &É+˝À / »‘·\T ø£&TÉ ‘·T+{≤sTTμμ
e´≈£î\Ô ndü÷j·TøÏ, kÕ«sê∆ìøÏ >¬ \T|ü⁄ ˇ+≥]<Í‘·T+~. nsTT‘˚ n<˚
Åù|s¡D. Ç+ø±, Ç+ø± $»j·÷\T n+<äTø√e&ÜìøÏ. düeT÷Vü‰\T ‘·eT˝À ø£\T|ü⁄ø√e⁄.
@ø±øÏ‘q· + ne⁄‘+· ~ $»j·T+. ø±˙, düeT÷Vü≤+˝À ø£\e(˝Ò)ì ˇ+≥]<Ó,’ eTÚq+˝À
<Ûë´q+ #˚d÷ü Ô ˇø√ÿ yÓT≥Tº, ˇø√ÿ yÓT≥Tº mπøÿdüT+Ô ~ $»j·T+, ∫e] •Ks¡+
#˚s&¡ ÜìøÏ. n+<äTøπ >¬ \T|ü⁄qT ªˇ+≥] düeT÷Vü≤+μ n+≥THêïs¡T ø£$. á ø£$ ‘·q
eè‹Ô, Å|eü è‘·T˝Ô À¢ ˇ+≥] düeT÷Vü≤yÓTÆ n$ÅXÊ+‘·+>± |üì #˚kÕÔ&TÉ . n+<äTøπ ,
Ç|üŒ{Ïøπ ø£$>±, $eTs¡Ù≈£î&ç>±, ø£<≈ä∏ î£ &ç>±, ø£fi≤$eTs¡Ù≈£î&ç>±, ∫Å‘ø· ±s¡Tì>±,
$<ë´y˚‘>Ô· ±, u≤\kÕVæ≤‘·´ø±s¡Tì>±, j·÷uÛ’… |ü⁄døÔü ±\T Å|#ü T· ]+#ês¡T. Å|#ü T· ]+#ê*‡q
|ü⁄düøÔ ±\T ns¡y’Ó es¡≈î£ ñHêïsTT.
Ç<ä›s¡T dü÷s¡T´\ Å|ü‘ê|ü+:
ªªeT+#·T‘Ós\¡ / dæ>T∑ Z |üs<¡ ë\qT / øÏsD¡ ≤\ eTTìy˚fifl¯ ‘√
düT‘ês¡+>± ‘·|Œæ dü÷Ô / Á|üøè£ ‹ |ü&‹É / eTT>∑∆ yÓ÷Vü≤q‘ê«ìï
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 38
‘·eT˝À ãs¡Te⁄˝Òì ‘Ó\ì¢ |æ+C…\T Äø±X¯+˝Àμμ
$T–*‘˚ n|ü»j·÷\ es¡¸+ ≈£îs¡eø£ ‘·|Œü <äì ôV≤#·Ã]kÕÔsT¡ . J$‘·+˝À Å|‹ü $wüj÷· ìï
Çì«õ˝Ò{Ÿ #˚dTü ≈£î+≥÷ ñ+fÒH˚ $»j·T+. Äø±X¯+ mìï J$‘· dü‘ê´\T #ÓãT‘·T+<√!
ªªs¡+>∑T\T e÷s¡TÃ≈£î+≥÷ / >∑e÷´\T ù|s¡TÃ≈£î+≥÷ Äø±X¯+
eTãT“\‘√ |ü≈îå£ \‘√ / s√Es√p m>∑Ts¡T‘·THêï
$düT>∑Tì j·÷+Á‹ø£+ #ÓjT· ´<äT/ s¡+>∑T\T e÷s¡Ã≈£îHêï
>∑eT´+ #˚sá ≈£îHêï ‘√≥/ s√p s√p / düTyêdüq\qT >±*ø£<Tä ‘› ÷·
|ü+|ü⁄‘·÷H˚ ñ+≥T+~ ‘·q dü+<˚X+¯ μμ
J$‘·+ bÕ‘·<˚ nsTTHê, m|üŒ{Ïø|£ ü &ÉT ø=‘·>Ô ± J$+#·&+É H˚sT¡ Ãø√yê*.
ø£fi¯ nqTdü]+#˚ J$‘êìï ø£fi¯ n&ÉT>∑TC≤&É˝À¢øÏ nqTe ª~+#ê*μ n+{≤s¡T e÷øÏ˙&ç.
bı>∑s¡T ≈£î\T≈£î\ qe⁄«|ü⁄e⁄«:
ªªˇ+|ü⁄˝§+|ü⁄\T b˛‘·÷ / |ü+≥ø±\e / n+‘· bı>∑s¬ +<äTø√μμ >∑eTìdü÷,Ô
ªªˇ+|ü⁄ kı+|ü⁄˝§\ø£uÀdü÷Ô / ˇj·÷´s¡+>± ∫qï~/ n+‘· bı>∑s¬ +<äTø√μμ
n+≥÷, ªªbı>∑sT¡ ˝Ò≈î£ +&Ü ≈£î\T≈£î+≥T+<ë!μμ n+{≤s¡T ø£$, ªbı>∑sT¡ ≈£î\T≈£îμ
ø£$‘·˝À. |ü+≥ø±\Ty˚ ø±<äT, |ü&‹É ‘ê\Ty˚ ø±<äT— eTìwæøÏ eTìwæ m<äTs¡T
|ü&|¶É ü &ÉT` ªªø£fió¯ fl ø£\ã&ܶ\÷ / #˚‘T· \T #ê\ì+#·Tø√&Ü\÷
H√fi¯ófl |ü\ø£]+#·Tø√&Ü\÷ / eTqdüTr>∑*ï MT≥T‘êj·÷μμ nì Å|•ü ïdü÷,Ô
ªªô|<ë\ ø=eTà˝À¢+∫ / qe⁄«|ü⁄e⁄« $]j·÷* / ø£qTbÕ|ü˝À¢ yÓTs¡yê*μμ
ªªqe⁄«|ü⁄e⁄« |ü]eTfi¯+ m|üŒ{Ïø° yê&Éì düTs¡_fiÛ +¯ μμ n+{≤s¡T, ªqe⁄«|ü⁄e⁄«μ
ø£$‘·˝À.
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
15
ªªneTà ˙¬ø+<äT≈£î q∫Ã+~? /ne÷sTTø£+>±H˚ n&ç–q≥÷º
ne÷+‘·+>± n&ç>π ùdÔ / @+ düe÷<Ûëq+ #Ó|Œü >∑\qT?
neTà ˙≈£î neTàsTTq+<äT≈£î / n+{≤q+‘˚!μμ nì
>∑&TÉ düT>± düe÷<Ûëq+ ≈£L&Ü #Ó|Œü >∑\&ÉT sT÷ ø£$.
∫qï‘· q e÷!...Vü ≤ è∫ä q ï‘· q e÷!:
ªª|üøÿ£ >∑T&çôd eTT]øÏ u≤\´+ / eT{Ïsº √&ÉTM¶ T<ä≈î£ / bÕ≈£îÿ+≥÷ e∫Ã+~μμ
ªª>∑Tø£ÿ|ü{qºÏ u≤\´+ / _ø£ÿb˛sTT @&ÉTdüT+Ô fÒ / eTqdüTøπ <√ ñø£ÿb˛‘·μμ
Ä ∫qï‘·q+ ªeTqdüTqï‘·q+μ! á ∫qï‘·q+ ªVü≤è∫äqï‘·q+μ n+≥÷,
m‘·T≈Ô î£ ì düeTT<ësTT+#ê\ì|æ+∫Hê, #˚jT· ˝Òì‘·q+ sT÷ ø£$‘·˝À <äsÙ¡ q$TdüT+Ô ~.
nsTT‘˚, ∫qï‘·q+ nqTø√≈£î+&Ü, ‘·q Vü≤è∫äqï‘·Hêìï ‘êH˚ #Ó|ü ≈£îqï rs¡T
#Óù|Œ<˚$T{Ï? ø£$ Ç|üŒ{Ïø° ∫qï‘·Hêìï n˝≤ nfÒôº |≥Tº≈î£ Hêï&ÉH˚ ø£<ë! n≥Te+{Ï
eTT>∑ú düT≈£îe÷s¡ kÂ+<äs´¡ |ü⁄ ∫qï‘·q+qT+∫ ≈£îdüT$T+∫qy˚ ªø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«\Tμ.
ÄyÓT, ª#ê˝≤ n+<ä+>±...μ ñ+~. |ü⁄\T>∑&–ç q eTT‘·´+˝≤ ñ+~.
ªªyÓT&É e+|ü⁄˝À y˚˝≤&˚ #Ó$˝À\ø£+...eTT‘·´+ n+#·TMT<ä #·+Á<√<äjT· +!μμ
m~–Hê, ∫qï‘·Hêìï n˝≤π> nfÒôº |≥Tºø√e&É+˝À+∫ e⁄_øÏq uÛ≤e⁄ø£‘·
e⁄qï ø£$ e÷Á‘·yT˚ <ä]Ù+#·>*∑ –q kÂ+<äs´¡ +. eTT+–≥ s¡+>√∞ ~~›+#·>*∑ –q
∫Á‘·ø±s¡T&ÉT ≈£L&Ü sT÷ ø£$. ª#ê˝≤ n+<ä+>±μ e⁄+~ ø£<÷ä sT÷ ø£$‘·.
∫qï‘·Hêìï n˝≤π> nfÒôº |≥Tºø√ìe«ì ô|<ä\› ª‘˚&Üμ Å|eü s¡qÔ qT m‹Ô #·÷|ü⁄‘ês¡T
ªª‘√≈£L|ü⁄≈£î+≥÷ n~ / ˝Ò∫ / yÓqø±ÿfi¯‘¢ √ Hê≥´+ #˚d÷ü Ô
e∫à / eTT+>±fi¯fl‘√ ã≥º\MT<ä / ø£\+ø±Ø n<äu› À‘·T+fÒ
ˇ&ÉT|ü⁄>± yê{Ïì |ü≥Tº≈î£ ì / ‘·\qT+∫ ‘√ø£<ëø± /
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 16
ì\Te⁄Hê ìeTTs¡T‘ês¡T / ne÷à HêHêï!
H˚q÷ n˝≤π> >±sê\Tb˛‘·÷ yÓ[‘˚ / Áø£eT•ø£Då eTTdüT>∑T˝ÒdTü ≈£î+{≤s¡T
Hê≈£î ‘√ø£ ˝Òøb£ ˛e&ÉyT˚ qqT≈£î+{≤ / ñqï ‘˚&Ü n˝≤¢!μμ
u≤\´+˝À n˝≤ nì|æ+∫Hê >±s¡+ mø£ÿ&É m+‘·es¡≈£î #Ój·÷´˝À
‘·+Á&Éj÷· ´ø£ ‘Ó\TdüT≈£î+{≤&ÉT. n<˚ u≤˝≤´ìø° |ü]|üø«£ ‘·ø° ‘˚&Ü.
ªªeTãT“ ˇfiÀfl #·+<äe÷eT / H˚H‘’Ó ˚ m+#·ø±ÿ neTà ˇfiÀflμμ nì yÓTT<ä˝’…
ªªHêø√dü+ #·+<äe÷eTì / s¡eTàì |æ\TdüT+Ô ~ neTà
‘·q ø√dü+ qqTï |æ*#˚ neTà / #·+<äe÷eT ø¬ ‘’ ˚ ˝Ò<Tä bÕ|ü+ μμ
|üd‘æ q· + ì+|ü⁄≈£îqï ∫qï‘·q+ #·+<äe÷eTqT #·÷∫ øπ ]+‘·\T ø=≥º&yÉ T˚
ø±<äT C≤*≈£L&Ü |ü&TÉ ‘√+~!
ªªne÷j·Tø£‘«· |ü⁄ dü+øπ ‘ê\ düs√esê\T s¡V≤ü dü´ kÕúesê\Tμμ n+≥÷
ªªãT*¢ yÓTTVü‰\øÏ/ ˝Ò‘· n]{≤≈£î\T #·T≥Tº≈î£ +fÒ /
Á|ü|+ü #·+ e÷j·TyÓTbÆ ˛‘·T+~μμ n+{≤s¡T.
ô|<äy› êfi¯fløÏ ‘Ó*j·Tì <ë>∑T&ÉTeT÷‘·\ |æ\\¢ s¡V≤ü dü´ kÕúesê\qT ø£$ nH˚«wækÕÔsT¡ .
ªªø£qT\T eT÷dæHê / eTq‘√ e÷{≤¢&TÉ ‘·÷
ìÁ<ä ô|<ä$ $#·TÃ≈£îH˚ / ìs¡à\ eT+<äV‰ü dü+μμ
#·+Á<äTì |üsT¡ |ü⁄ Ä ãT*¢ ô|<ä$ n+{≤s¡T ø£$, ãE®qï ãTõ® HêqïqT #·÷dæ.
uÛTÑ $ dü«s¡+Z ø±yê\+fÒ, ~$ uÛTÑ $ô|’ yê˝≤\+fÒ... ªªqy˚« |ü⁄e⁄«\T, m–πs
>∑Te«\T, yÓ*>π ~yÓ«\T ø±yê* |æ\\¢ +<äs÷¡ μμ n+{≤s¡T. |æ\\¢ +fÒ m+‘· Áù|eT!
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
37
b˛>=&ÉT‘·T+~. JyêkÕ+‘·«q ø£$‘·˝À`
ªª}|æ] rdüT≈£î+≥÷H˚ / n+<äT˝Àì ‘·&Hç êkÕ«~+#ê*
eTT<ä› $T+>∑T‘·÷H˚ / eTT<äC› dÒ qæ X¯ø˙ÔÏ Äs¡–+#·Tø√yê*
˙s¡T ‘ê>∑&yÉ T˚ ø±<äT / ñ‘ê‡Vü≤+ ˙s¡T>±]b˛≈£L&É<Tä
Á|üøè£ ‹˝Àì JyêkÕ+‘·«q / Jeqyê´bÕs¡+ ø±yê*
J$‘√‘·‡eyÓTÆ yÓ\>±*μμ n+{≤s¡T ø£$.
Á|ü‹ nqTuÛ÷Ñ ‹ì ÄkÕ«~ùdÔ J$‘·+ ñ‘·‡ey˚T>± eT]. n≥Te+{Ï
J$‘√‘·‡yêìï eT~ì+&Ü ì+|ü⁄≈£îì, $s¡∫+∫q ø£$‘·\T Çe˙ï.
ªªu≤<Û˝ä Àq÷ / Äq+<ä+ bı+<ä>*∑ –q ø£Då +, #êe⁄ ˝Òì
eTè‘·T´ìX¯Ùã›+ qT+&ç / ˇø£ÿ ø£Då + Áã‹øÏ+#˚ nqTuÛ÷Ñ ‹ /z ø=‘·Ô nqTuÛeÑ +μμ
n+{≤s¡T ªJeqø£fi¯ ø£$‘·˝À. nqTuÛyÑ ê\≈£î, nqTuÛ÷Ñ ‘·T\≈£î yÓqø£qTqï ìC≤*ï
‘Ó\TdüTø√yê\qï ˝≤\ùd ªJeqø£fi¯ ne⁄‘·T+<ä+{≤s¡T.
Çì«õ˝Ò{Ï+>¥ bıjÓTÅ{°:
bÕdæ+>¥ øö¢&‡é , bÕdt ø±ì øÏ&‡é ! ªbÕdt ø±(˝Ò)ì eTãT“\Tμ ` ø£$
Çì«õ˝Ò≥sY nsTT‘˚ Ä ø£$‘· sTT˝≤ ñ+≥T+~.
ªª>∑ã>∑ã e∫Ãq s¬ +&Éøså£ ê\÷ / ù||üsT¡ MT<ä >∑TeTà]+∫q≥÷º
<äã<äu≤ s¬ +&ÉT »\T¢\T ≈£î]|æ+#˚dæ
<ä÷~ |æ+»˝≤¢ Äø±X¯+˝À ‘˚*b˛‘·÷μμ n+≥÷,
ªª‘·\˝À düsT¡ ≈£î ˝Òì |æ\\¢ T ‘·s>¡ ‹∑ >∑~˝À
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 36
neT÷s¡Ô uÛ≤eq\qT nø£så ê˝À¢ #Ó|Œü &É+ ø£wkºü Õ<Û´ä eTj˚T´ |üì. |ü⁄\T|ü⁄qT
e]í+∫q rs¡T #·÷&É+&ç`
ªªHê\Tø£qT N˝Òà |ü<Tä qT ø√‘· / }]q ˝≤˝≤»\+...>=+‘·T ~>∑T‘·T+&É>±
∫øÏ*+#·ã&çq ø£fió¯ fl / |üfifl¯ _>∑Te⁄q ø°#T· eTqï / >∑÷ã\ »\<ä]+|ü⁄!μμ
|ü⁄\T|ü⁄>± e⁄+&˚J$‘· dü‘ê´\ì ‘˚H\Ó e÷≥\˝À eTT+∫ n+<ä+>±
|ü+#˚ >∑Ts¡Te⁄+fÒ sT÷ |æ\\¢ T #·|Œü ]+∫ sπ |ü{Ï eT+∫ bÂs¡T\T ne⁄‘ês¡T nì|ædTü +Ô ~
sT÷ ø£$‘·qT #·~$q|ü&ÉT. Hê]+» $TsƒêsTT˝Ò #ê˝≤ ø£$‘·\T.
Jeq ˝≤\dü\ ø£$ø√‘·‡e+:
ªªJeq˝≤\dü\ / kÕVü≤dü •KsêÁ>∑+ / nø£så V¡ ≤ü è<äjT· + / Vü≤è<äj÷· ø£så y¡ TÓ Æ
å T· yÓTμÆ μ yÓ\T>=+<äTqT |ü<´ä + n+≥÷,
Vü≤è<ä´ø£så y¡ TÓ Æ nø£j
Vü≤è<ä´+>± ÁyêkÕs¡T, ª|ü<´ä +μ ø£$‘·. J$‘·eT+‘· ì\TyÓ‘T· Ô |ü<´ä + m|üŒ{Ïø° bı\T¢
$‘·qÔ + ø±<ä+{≤s¡T.
ªª>∑+≥ ˇø£ ìX¯Ã\ <äèX¯´+ / ì$Twüy÷Ó ø£ì|æ+#·ì ø£<*ä ø£
y˚>+∑ >± ø£~˝Ò ø±\+ ôdø£H/˚ n+<äq+‘· y˚>+∑ >± /
ôdø£qT >∑&eÉ &ÜìøÏ / ôdø£qT ≈£L&Ü |ü≥ìº / <ëìì |ü≥Tºø√e&ÉyT˚ J$‘√‘·‡e+μμ
n+{≤s¡T ø£$. ªne⁄qTμ\T ªø±<äTμ\ eT<Û´ä }–dü˝≤&˚ ô|+&ÉT´\+ n+{≤s¡T J$‘·+!
ªªHê\Tø£ |æ&#É ø· {£ ºÏ / ns¡+ú ‘·s+¡ >± ns¡sú êÁ‹ /
y˚T\T≈£îqï $Vü≤«\‘·μμ nì yÓTT<ä\Tô|{Ϻ
ªªì•Ã+‘·>± ì<äs√‘·Tqï düqÔ ´+ / Ç+ø± ì•Ã+‘·>± ì<äs√j˚T ãT*¢H√{À¢μμ
Á|üXÊ+‘·+>± ñqï Ä <äèX¯´+ qø£ÿ\ }fi¯fl,, ø°#T· sêfi¯fl s=<ä ô|{Ïqº uÛj
Ñ ÷· ìï
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
17
ªªs√»+‘ê >¬ +‹q ‘·T[fl+‘· / ‘˚\T‘·Tqï ì&ÉTbÕ{Ï Äe⁄*+‘Ó’
HÓeTà~>± C≤s¡T‘·T+~ / ø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢øμÏ μ
#·&û #·|ü &ÉT ˝Ò≈î£ +&Ü edüT+Ô ~ ìÁ<ä|øü åÏ n+≥÷ ø£<\ä∏ ‘√ Væ≤|üïf…CÆ Ÿ #˚dæ
ø£\\ ô|<äe⁄\ qe⁄«˝À¢øÏ ìÁ<äqT HÓeTà~>± Ç+»ø˘º #˚kÕÔsT¡ sT÷ ø£$.
yêdüÔyêìøÏ n≥TqT+∫:
ªªÇfi¯fl ãj·T{Ïø=∫Ãq q&Éø\£ ÷...yêVü≤Hê\÷
m<äTs¡T#·÷|ü⁄\ ‘√s¡D≤˝…/’ M~∏ bı&Ée⁄Hê y˚˝≤&ÉT‘·÷ kÕ«>∑‹düj Ô TY !μμ
n+<ä]ø° X¯óuÛdÑ ÷ü #·|⁄ü m<äTs¡jT˚ ´+<äT≈£î/yê&ÉT k˛¢y÷Ó wüHé sπ dt ne⁄‘ê&ÉT
ø±˙ n+‘·˝À/ eTT+<äT q&ÉTdüTqÔ ï ‘Ó\¢ eTTdüT>∑TqT <ë{Ï...
Ç+ø± eTT+<äTø¬ fi¯flø£b˛‘˚/ m<äTs¡T#·÷|ü⁄\T ø=ìï ‹≥Tº≈î£ +≥jYT!
Ç+‘·˝À yê&ÉTø£ Ç˝§¢ø{£ Ï yÓqøÏÿ bı‘˚, bÕ|ü+ yÓqT~]– yÓfifl‚ dü]øÏ, ø±|òø” Ï
Ä\dü´yÓT+Æ <äì Ä Ç+{Ï˝Àyêfi¯ófl ÄÅ>ô∑ VA<äÅ>T∑ \T ne⁄‘ês¡T. ‘êqTe÷Á‘·+ ‹≥¢˝À
‘·&dç æ ‘·˝ e+#·T≈£îì ø£<Tä \T‘ê&ÉT y˚sπ #√≥ (‹≥¢‘√) ‘·&ùç d+<äT≈£î bÕ\yê&ÉT.
ì‘·´+ #·÷ùd bÕ\yê&˚ ø£$øÏ Á|ü‘´˚ ø£+>± m˝≤ ø£ì|ædTü HÔ êï&√ sT÷ ø£$‘· $ì|ædTü +Ô ~
eTs√ ø£$‘· ª˙&É #·∫Ãb˛‘˚μ`
ªª˙&É / ˙ ndæ‘Ô «· |ü⁄ C≤&Éμμ nì yÓTT<ä\Tô|{Ϻ J$‘·eT+‘ê ‘√&ÉT+&˚ ˙&É
>∑T]+∫` ªª˙&É / ˙ Áã‘·T≈£î C≤&Éμμ nì ÁyêkÕÔsT¡ .
Á|üeTTK ø£$ $eTs¡Ù≈£î\T &܈ˆ n<˚|› *ü ¢ m|ü&É÷ ªªqTe⁄« ì{≤s¡T>±
ñqï+‘· ùd|ü⁄ ˙ ˙&É e+ø£s>¡ ± |ü&ܶ uÛj Ñ T· |ü&≈É î£ μμ nH˚e÷≥ |ü<|˚ <ü ˚ >∑Ts¡TøÔ =düT+Ô ~.
á ø£$‘·˝À¢ yêdüyÔ êìøÏ n≥TqT+∫ <ä]Ù+∫q ø√D+ >∑eTà‘·T>Ô ±, #·øÿ£ >±
Ä$wüÿ]+|üã&ç+~.
ªªπsDTe⁄≈£î / sπ DTe⁄qT ø£*|æ / eT{Ïìº ny˚Tj·T+ #˚ùd
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 18
õ>∑Ts¡T ˝Ò|qü + / ˙s¡Tμμ nì
ªªÁX¯eT ˙{Ï_+<äTe⁄˝Ò / >∑\>∑\\ –+»˝…’ / |ü+≥\ ã+>±sêH√ï
ã+>±s¡|Œü +≥H√/ >±<Ó\ <√dæfió¯ fl ì+|ü⁄‘êsTTμμ n+≥÷
ªª˙{Ï‘√&ç<˚ Áã‘·T≈£î / yÓTT\ø£≈î£ yÓT‘·T≈£î/ ñeTà˙¬s’ ÁbÕD+≈£îs¡yTÓ qÆ <˚
bı&ÉT>∑THê ÁbÕD≤<Ûës¡yTÓ Æ / ∫e]øÏ / ∫\¢≈î£ +&É ‘·sŒ¡ DyÓTÆ
eTs¡DXÊdüq+ sêdüT+Ô ~μμ n+≥÷,
J$‘·(ø±\) dü‘ê´ìï #ê≥T‘ês¡T, ˙πs ªÁã‘·T≈£î Hê>∑]ø£‘μ· ø£$‘·˝À.
edüTÔ yÓ’$<∏ä´+ eTdüTÔ>± ñqï ø£$‘·:
mes¡÷ }Væ≤+#·ì $wüj÷· ìï ≈£L&Ü ø£$‘êedüTeÔ ⁄qT #˚kÕÔsT¡ ø£$.
#·*ø±\+˝À Vü‰sTT>± ø£|ü ≈£îì |ü&TÉ ≈£îH˚ u§+‘· >∑T]+∫ ª~>∑+‘ê\ ìÅ<μä ø£$‘·˝À`
ªªu§+‘· ~>∑+‘ê\˝À / ø£eTàì ø£\\ ìÁ<ä / düTK bÕs¡eX¯´|ü⁄ eTTÁ<äμμ
eT∞fl eTq+ ø±<˚B ø£$‘·øq£ s¡Ω+ >∑Ts¡T≈Ô î£ ‘Ó#T· Ãø√yê*. u§+‘· ÄbÕ<äeTdüøÔ e£ T÷
eTT+#Ó‘Ô˚ yÓ#÷ ì neTàeTà Ä*+>∑qy˚T n+{≤s¡T. ÇB e÷qe dü+ã+<Ûë\ bÕs¡Ù «+
ªªsê*q |ü⁄e⁄« / m>∑Ts¡T≈£î+≥÷ b˛sTT |ü&+ç ~
ô|+≥≈£î|üŒ≈£î øÏØ≥yÓTμÆ μ n+≥÷,
ªªn+‘·es¡≈L£ / HêHê ø£+|ü⁄*ï yÓ÷dü÷Ô / nø£ÿ&çøÏ #˚]Ãq >±*ø°
|ü]eTfi¯+ n~›+~μμ
Ä |ü⁄e⁄« >±*<ë«sê ‘·q dü+<˚XÊqï+~+∫+~ Á|ü|+ü #·eT+‘ê` Á|”‹
|ü]eTfi≤\‘√ ì+bÕ\ì. n#·Ã+ e÷øÏ˙&ç ø£$‘·«+ #˚ùd~ ≈£L&Ü n<˚.
ªªÄ≥Tø° b˛≥Tø° / Ä|ük˛bÕ\T |ü&TÉ ‘·÷ / @+ Áã‘·T≈£îμμ
nH˚ dü«>∑‘+· ˝À+∫ >∑\>∑\\ dü+^‘·+ $ì|æd÷ü ,Ô ªne⁄qT >∑T\ø£sêsTTH˚μ n+{≤s¡T
ø£$. q~øÏ >∑\>∑\\ dü+^‘·+ H˚sπ Œ~ >∑T\ø£sêfi‚fl. >∑T\ø£sêsTT düe÷»+˝Àì n‹
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
35
s¡eTD°jT· +>±H˚ $T–*b˛sT÷ / n≥T~≥T <Í‘·÷ / eTs¡Dj
° T· eTÚ‘√+~
ø£wdºü Tü U≤\+<ä]M nqT≈£îì / ˇø£]ø=ø£sT¡ >± eTdü˝Ò / Vü≤èqï>∑ï‘·
Á|ü‘´· j·÷ìï ø√˝ÀŒsTT / Vü≤è<äj÷· ìï b˛>=≥Tº≈î£ +≥÷ /Á|ü‘´· ø£å q>∑ï‘·>±μμ
e÷s¡T‘√+<ä+≥÷, ªÁ|æ|≈æò î£ ‡\T ø√˝ÀŒ‘·÷μ nH˚ ø£$‘·˝À eTqeT÷ eTq dü+düÿè‹
m˝≤ e÷]b˛‘·THêïjÓ÷ nH˚ Äy˚<qä e´ø£eÔ TÚ‘·T+~.
ªdü‘´· +Áã÷j·÷‘Y Á|æjT· +Áã÷j·÷‘Y qÁã÷j·÷‘Y dü‘´· eTÁ|æjT· +μ nqï
dü‘ê´ìï e+≥ã{Ï+º #·T≈£îqï ø£$ ø£qTø,£ ªìC≤*ï ì»+>±μ ø£$‘·˝À ªªe÷≥\ >∑T≥Tº\
eTsêà\T $|üŒ˝Ò+...ìC≤*ï ì»+>± #Ó|Œü ˝Ò+μμ n+{≤s¡T. m+<äTø£+fÒ, yêdüeÔ +˝ÀH˚
m+‘√ ø=+‘· düeÔ + ñ+<ä+{≤s¡T.
|ü&≈É î£ ÿØÃqT+∫ Äø±X¯+ ÄØÃøÏ y˚dqæ ø=dü\+<äì Ä˝À#·Hê <ësê\T
~≈£îÿ‘√#·ø£ ∫≈£îÿ\T $|ü‘·T+&É>±`
ªª˙{Ï <Ûës¡\ }#·\ yÓqø£ / Ä ø£Då yÓT+Æ ~ ã+B
yêq»sTT\T˝À M&Éì C≤„|øü ±\‘√/ yÓ*>π yÓTôV≤+Bμμ
Hê]+» $TsƒêsTT\T:
á eT<Û´ä e∫Ãq ˇø£ dæìe÷˝À HêsTTø£ u≤\´+˝À ‹qï Hê]+» $TsƒêsTTì
ô|<ä<› j
ä ÷· ´ø£ ≈£L&Ü $TÁ‘·TDÏï ø=ìeTàì n&ÉT>∑T‘·T+~ n~ >∑Ts¡TøÔ =düT+Ô ~ ª|ü⁄\T|ü⁄
yÓTTVü‰\Tμ ø£$‘·qT #·÷düT+Ô fÒ. nsTT‘˚ sTTø£ÿ&É e÷Á‘·+ Hê]+» ‹j·T´>± ø±≈£î+&Ü
|ü⁄\¢>± ñ+&É&+É ‘√`
ªªs¡T∫ì e÷≥˝À¢øÏ nqTe~dü÷/Ô ‹qH˚ ‹qq+≥÷
H˚\øπ dæ ø={≤ºsT¡ / |ü⁄\T|ü⁄ yÓTTVü‰\‘√ / qs¡‡Ø |æ\\¢ Tμμ
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 34
Nø£{Ï >=|üŒ |æ]øÏ~ n+≥÷H˚, m+‘√ >∑&TÉ düT~ n+{≤s¡T á ø£$‘·˝À >∑&TÉ düT>±!
Ç+ø±, ªªm|ü&É÷ ø£$«dü÷Ô / ˙&É\T / |ü>\∑ ÷ sêÁr / yÓ\T>∑T\T |üs∫¡ q ˙&É\T
n&ÉT>∑T‘êsTT / ‘·eT ˙&É*ï |ü≥Tºø√eTìμμ
˙&É\ ˙&É\T n+‘·s+¡ >∑ C≤&É˝>Ò ± eT]! n$ |ü≥Tºø√&ÜìøÏ ø£qã&˚yê?
ª#·÷|ü⁄μ&ÉT y˚\T <ës¡Ùìø£‘·:
#·÷|ü⁄&TÉ y˚\T nq>±H˚ m<äT{Ïyê] yÓ|’ ⁄ü #·÷ù| ‘·sH®¡ ˚ >∑Ts=ÔdTü +Ô ~. ø±ì sT÷
ø£$ n+‘·s]›¡ Ù.
ªªeTT&ç∫q eT÷&ÉTy˚fió¯ fl / qqTï Hê˝ÀìøÏ ˝À˝ÀìøÏ
eTTe÷às¡T #·÷düTø=eTà+{≤jYTμμ n+{≤s¡T.
M] ø£$‘·\T ª#·÷|ü⁄μ&ÉTy˚fifl‚ — ø=ìï `
ªªeT{Ϻ bÕ<ë\‘√ y˚fiS¯ flqT≈£îì / yÓT≥Tº yÓT≥Tºø√ kÕ\uÛ+Ñ õø£μμ nì yÓTT<ä\Tô|{Ϻ
ªªãj·T{Ï j·÷+Á‹ø£‘· ˇ‹Ôfifl¯ ‘√ n\dæ / ã&É* e∫Ãq X¯Øsê˙ï eTqdüT˙μμ
‘·q sTT+{À¢ yÓT≥Tº yÓT≥Tºø° ≈£î+&û\ bÕ<ë\‘√ m<äTs¡T#·÷ùd |ü#÷ ì ∫s¡T yÓTTø£ÿ\T
|ü]eTfi≤\ bı‹Ôfifl¯ ˝À ˝≤*dü÷Ô ùd<ä rs¡TdüTHÔ êï uÛ≤s¡+>± M&√ÿ\T |ü*øÏ yÓT\¢>±
sTT+{Ï˝ÀìøÏ ndüVü≤q+>± ø£<äT\T‘êqT n+{≤s¡T ø£$, ªj·÷+Á‹ø£‘·qT+∫
j·÷+Á‹ø£‘˝· ÀìøÏμ nH˚ ø£$‘·˝À. m+‘· n+<äyTÓ qÆ düV≤ü »yÓTqÆ es¡qí ! >=|üŒ nqTuÛ÷Ñ ‹!!
ªªX¯Øs¡+ j·T+Á‘·yTÓ qÆ |ü&ÉT / J$‘·+ düTKdü+‘√cÕ\‘√ n+<ä–+∫+~
J$‘·+ j·÷+Á‹ø£eTÚ‘·Tqï|ü&ÉT / X¯Øs¡+ <äT:K s√>±\‘√ eT+<ä–k˛Ô+~μμ
j·÷+Á‹ø£ J$‘·+˝À ø√˝ÀŒ‘·Tqï düTKdü+‘√cÕ\≈£î <äsŒ¡ D+ |üf~ºÒ sT÷ ø£$‘·.
ªªˇø£|ü &ÉT / ∫s¡dàü s¡Dj
° T· yÓTqÆ dü+düÿè‹ / düàs¡Dj
° T· <äXq¯ T <ë{Ï
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
19
kÕe÷q´ ã&ÉT>∑T J$øÏ Å|rü ø£. n+‘˚ ø±<äT, >∑T\ø£ sêsTT dü«>∑‘+· ˝À+∫ dü+^‘·yT˚
ø±<äT, #·\qo\‘· Jeq <Ûsä à¡ +≈£L&Ü nì <Û«ä ìeTj·T+ #˚kÕÔsT¡ .
ªªm>∑Ts¡T‘·÷ / Äø±X¯+˝À ‘·&dç qæ Á>∑<›ä / –≥º ø£s#¡ T· ≈£îqï e÷+dü+ eTTø£ÿμμ
ªes¡¸+˝À Á>∑<μ›ä ø£$‘·qT |ü]o*ùdÔ ø£$ <ä]Ù+∫q ne‘·* yÓ|’ ⁄ü eTq≈£î
ne>∑‘e· TÚ‘·T+~. kÕ<Ûës¡D+>± H√{Ï<ëø£ e∫Ãq ≈£L&ÉT Á>∑<›ä ‘·qTï≈£îb˛sTTq≥T¢
nqï~ HêqT&ç. es¡¸+˝À Á>∑<øπ›ä Ä |ü]dæ‹ú eùd!Ô Ç˝≤ ø£$‘·>± e÷s¡T‘·T+~.
J$‘êìøÏ ø=\e÷q+:
ªJ$‘êìï ø±\+‘√ ø=\yê˝≤?μ, ªø±˝≤ìï J$‘·+‘√ ø=\yê˝≤?μ nH˚
Á|üXï¯ \≈£î düe÷<Ûëq+ ªø±˝≤ìï ø=*#˚ J$‘ê\Tμ ø£$‘·˝À sTT˝≤ <=s¡T≈£î‘·T+~.
ªªø±˝≤ìï ø=*#˚ J$‘ê˝Ò #·]Á‘·≈î£ |ü⁄Hê~sêfi¯fle⁄‘êsTTμμ n+{≤s¡T ø£$.
Åd”Ô kÕqT‘ê|ü+:
n≥πø neTà ˇ&ç. eTq <Óq’ +~q J$‘·+˝À nH˚ø±H˚ø£ $wüj÷· \T
#·÷düT+Ô {≤eTT. yê{ÏøÏ düŒ+~düT+Ô {≤eTT. nsTT‘˚ ø£$ø°, kÕe÷q´yÓTqÆ e´øÏøÔ ° ‘˚&Ü
Ä düŒ+<äqì e´ø°øÔ ]£ +#·&+É . eTqøÏ #ê˝≤ ∫qï~>± ø£ì|æ+#˚ n+X¯+˝À ≈£L&Ü
yê{Ï |üse¡ ÷s¡+ú ˇø£ÿ ø£$øπ uÀ<Û|ä &ü TÉ ‘·T+<˚y÷Ó ! n+<äTHê Ä ø£$ $eTs¡Ù≈£î&ÉT ≈£L&Ü
nsTT‘˚ n~ Ç˝≤ ñ+≥T+~. ø±qTŒ\ bÕqTŒøÏ e+{Ï+{Ï n≥πø neTà ˇ&ç n+≥÷
ªª|ü+≥qT $‘˚Ô |ü{eºÏ T+#·+ / sê»<äsŒ¡ +‘√ |ü&øÉ >£ ~∑ ˝À
|üsT¡ |ü⁄\ yÓT‘·<Ô qä + ø£|ü ≈£îì |ü&TÉ ≈£î+fÒ
|ü+≥q+~+#˚ |ü⁄]{ÏeT+#·+ / e+{Ï+{Ï n≥ø£øπ |ü]$T‘·+
e+{Ï+{Ïøπ n+øÏ‘e· TsTTq / neTà˝≤ neTàeTà˝≤ ‘ê‘·eTà˝≤μμ
Ç+‘·≈î£ $T+∫q ÅdyÔ” ê<ä+ @eTT+~? Åd‘Ô” ê«ìøÏ qyÓ÷yêø£+ #Óù|Œ ø£$,
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 20
yê] |ü≥¢ kÕqT‘ê|ü+ Å|øü {£ kÏ ÕÔsT¡ . ªneTà˝…‘’ μ˚ nqï ø£$‘·˝À zs¡TŒ>±,
H˚sT¡ Œ>±, düTìï‘·+>±, düT+<äs+¡ >± ùdyêeè‹Ôì ìs¡«Væ≤+#·>*∑ >π ~ ÅdÔ” e÷Å‘y· T˚
n+{≤s¡T. n+<äTøπ `
ªªz {°#s· .Y ..z &Üø£sº .Y ..z ˝≤j·TsY... neTà˝…q’ |ü&ÉT`
˝Àø±ìï ˇfiÀfl y˚dTü ≈£îì / ˝≤*dü÷Ô eT+∫ì #ÓãT‘ês¡T...
e÷qe‘·«+ eT|ü‘êμμs¡+{≤s¡T. ÇB Åd\Ô” |ü≥¢ ø£$ uÛ≤eq.
á nìï ø£$‘·˝À¢q÷ ªuÛ≤eq≈£î n≥TyÓ|’ ⁄ü qT+∫ Ä˝À∫ùdμÔ @ $<Û+ä >±
ñ+≥T+<√ ‘Ó*j·TCÒkÕÔs¡T ø£$. mH√ï ø√D≤˝À¢ $y˚∫ùdÔH˚ |ü⁄≥Tºø=düTÔ+~
Ä˝À#·HêeTè‘·+.
ªª•\\eq+˝À / }düTb˛ø£ ‹s¡T>∑T‘·Tqï ñ*μμ nì yÓTT<ä\Tô|{Ϻ
ªª•\\eq+ yÓ*–+~ <˚yê\j·TyÓTμÆ μ n+{≤s¡T ª•\\ eq+μ ø£$‘·˝À.
ªªqTeP« sêsTTy˚ , H˚q÷ sêsTTH˚... ìqTï yÓTT≈£îÿ‘ês¡T qqTï ‘=≈£îÿ‘ês¡T
m+<äTμø£ì?μμ >∑&|É ü •˝≤Œìï n&ÉT>∑T‘·T+~. ªªˇø£ <Óã“‹ì qTe⁄« >∑&|É yü ’Ó |ü&TÉ Hêïe⁄.
mH√ï ñ* <Óã“\T ‹ì •\Œ+>± H˚qT ì*#êqT. n+<äTøπ n+<äs÷¡ Hê≈£î
yÓTT≈£îÿ‘·THêïs¡Tμμ n+≥T+~ •\Œ+. sTT~ z dæìe÷˝À #·eT‘êÿs¡+>± »]–q
dü+uÛ≤wüD. n+‘·≈î£ eTTqTù| ø£$ sT÷ s¡V≤ü kÕ´ìï |üd>æ {∑ ºÏ ø£$r«ø£]+#ês¡T.
Nø£fÒ ˝Òø£b˛‘˚!:
Nø£{Ï ñ+fÒH˚ ø£<ë sπ |ü{Ï ñwüdTü ‡ ø√dü+ ÄX¯>± ÄÁ‘·+>± m<äTs¡T#·÷ùd~.
ªNø£fÒ ˝Òøb£ ˛‘˚μ nH˚ ø£$‘·˝À ªªm+‘·u≤e⁄+≥T+B Nø£{À¢μμ n+≥÷,
ªªyê*q $TDT>∑Ts¡T ø±+‹˝À / yÓ*>π Áø√≥Hé Ä≈£î
qø£Áå ‘ê\‘√ $T&çd|æ &ü ˚ / Äø±X¯|⁄ü ‘·Tqø=ø£{Ï / sê* |ü&qç ≥¢ì|ædTü +Ô ~
|ü>{∑ Ï n\dü≥ qT+∫ / sê*|ü&qç ˇø£ ndæ‘Ô «· |ü⁄ uÛ≤eH˚<√
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
33
Äø±X¯eT÷, |ü≈£åî\÷ ` eTs√ Äu…‡wüHé:
Äø±X¯+ q\T|ü⁄, ‘Ó\T|ü⁄\T>± ¬s+&ÉT Å|ü|ü+#ê\T>± $&çb˛e&É+
dü÷∫+#·&ÜìøÏ ø±øÏì, ø=+>∑ì m+#·T≈£î+{≤s¡T, ª¬s+&ÉT>±μ nH˚ ø£$‘·˝À. Ç<=ø£
n+<äyTÓ qÆ ôV≤’ ≈£î uÛ≤eq. M] ø£$‘·*ï >∑eTìùdÔ e÷øÏ˙&ç eTÚ*ø£+>± ôV≤’ ≈£î ø£$.
ôV≤’ ≈£î ˇø£ ø£$‘êÅ|Åü øj Ï T˚ ø±e#·TÃ.
ôV≤’ ≈£î sêùdHÔ ˚ ôV≤’ ≈£î ø£$ ø±<äT— ôV≤’ ≈£î nH˚~ ˇø£ dü+<äs“¡ +¤ . Å|‘ü ´˚ ø£yTÓ qÆ
eT÷&é. Ä dü+<äsꓤìï, eT÷&éqT |ü≥Tºø=+fÒ ø±ì ôV≤’ ≈£î Åyêj·T&É+ nj˚T´ |üì
ø±<äT.
ôV≤’ ≈£î ø£$ nH˚ Å|‘ü ´˚ ø£ eTTÅ<ä ˝Òøb£ ˛sTTHê e÷øÏ˙&ç ªôV≤’ ≈£L ∫Å‘ê\Tμ,
ªsê*q |ü⁄bıŒ&çμ, ªãTT‘·T düsê>∑+μ, ªÅ|øü è£ ‹μ, ªôV≤’ ≈£î`ôV≤’ >±μ nH˚ ◊<äT ôV≤’ ≈£Ldü+|ü⁄{≤\qT
‘˚e&ÉyT˚ ø±≈£î+&Ü, ‘Ó\T>∑T˝À ôV≤’ ≈£îô|’ yÓTT≥ºyTÓ T<ä{Ï $eTs¡Ù Å>+∑ <∏+ä , ªªôV≤’ ≈£î
ø£$‘·«+`nqTo\q, ˇø£ |ü]o\qμ nH˚ |ü⁄düøÔ ±ìï ≈£L&É rdüT≈£îe#êÃs¡T. n˝≤π>
Hê˙\ô|,’ s¬ ø£ÿ\ô|,’ HêH√\ô|’ ‘=* $eTs¡Ù |ü⁄düøÔ ±\T e÷øÏ˙&ç>±]y˚.
n+<äy˚T Äq+<ä+:
|ò*ü ‘· øπ XÊìï q\¢ì Äø±X¯+˝À yÓTs¡T|ü⁄r>∑‘√ b˛\TkÕÔsT¡ sT÷ ø£$.
n+‘˚ø±≈£î+&Ü `
ªª»s¡ eTè‘·T´yÓ’ / Á|üøè£ ‹ ˇfiÀfløÏ rdüT≈£îqï|ü&ÉT
n+<äyT˚ n~ / Äq+<äyT˚ eT]μμ n+{≤s¡T.
XËX’ e¯ + qT+∫ yês¡øú ´£ + es¡≈î£ n+<ë\T ~<äT‘› ÷· H˚ ñ+≥T+~ sT÷ Á|üøè£ ‹.
n<˚ Á|üøè£ ‹ \ø£Då +. eTs√ \ø£Då + yÓ\T>∑T˙&É\ düj÷· ´≥.
ªªyÓ\T‘·Ts=ùdÔ #ê\T / edüTeÔ ⁄\ yÓqø£ <ë≈£îÿ+≥T+~μμ n+≥÷
ªªyÓ\T‘·Ts√¢ ôd‘’ +· / ndæ‘Ô ê«ìï ì\T|ü⁄≈£îH˚ ñ+≥T+~ / ˙&É\T>±μμ
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 32
ì»y˚T eT] |üP‘·sπ ≈£î\T ‹q&ÉeT+fÒ |üP\πs≈£î\qT Hê\Tø£‘√ düŒè•+∫qfÒ.¢
ªªeT&É‘· $|æŒ Hê\Tø£ C§ì|æ‘/˚ s¡T∫qsê\ ø=dü\ø£+<˚
∫s¡T‹j·T´ì ˝≤˝≤»\|ü⁄ ‘·&ç / X¯‘· düV≤ü Ådü ˝≤\dü\ »&ç!μμ n+{≤s¡T.
eT] ø=ìï |üP‘·sπ ≈£î\T`
ªªm+&ç ;≥˝Òdqæ ø±j·T+ / #·÷d” #·÷&É˝ìÒ Äø±X¯+ / yÓTs¡T|ü⁄ ø=s¡&Ü‘√
‘·qqT ‘êqT yÓ÷<äT≈£î+fÒ / ∫{Ïq¢ Nø£{‘Ï √ / ;≥˝Òdqæ >±j·T+
düV‰ü qTuÛ÷Ñ ‹ì ≈£î]dæ+~μμ nì
ªªsêÁ‹ ≈£î]dæq / s¡V≤ü dü´|ü⁄ ‘=\ø£] / <ÛëÁ‹ eTT]dæq
eTVü≤‘·«|ü⁄ Á|üDj·T s¡a]μμ m+‘· n+<äyTÓ qÆ |ü<∫ä Á‘·+ sT÷ ø£$‘ês¡a].
|ü<∫ä Å‘ê\T ˇø£<ëìMT<ä ˇø£{>Ï ±, |üs+¡ |üsê>∑‘+· ‘·>±, Å|yü êVü≤+>±,
yÓHïÓ \ Å|yü êVü≤+>± kÕ>∑&+É >∑eTìkÕÔ+.
#Ó{Àº Äu…‡wüHé:
ª#Ó≥Tºø$£ μ ÇkÕàsTT˝Ÿ ‘·sê«‘· #Ó≥Tº ø£$‘êedüTeÔ ⁄>± mH√ï ø£$‘·\T ÅyêkÕs¡T
e÷øÏ˙&ç. Ç+{Ï m<äT≥ ø±qT>∑ #Ó≥Tº yÓTT\¬ø‹Ô‘˚ ø£$‘·, m<äT>∑T‘·T+fÒ ø£$‘·,
$dü]Ô düT+Ô fÒ ø£$‘·— $<äT´‘Y XÊKyês√, Å|øü ÿÏ +{Ïyês√ ø=eTà\T q]πøùdÔ ø£$‘·, M]
#Ó≥Tº ªdæ˝º |Ì¢… μtò ∫Å‘+· `
ªª#Ó≥T¢ ìX¯Ã\ düe÷~Û˝À eTÚq+>± <Ûë´q+ #˚ùd neTè‘·eT÷s¡T˝Ô ≤¢ ˙
øπ eå T+ ø√πs ~e´dü÷Œ¤sT¡ ˝Ô ≤¢μμ n+≥÷ Á|üøè£ ‹øÏ eTìwæ m+‘· Vü‰ì#˚dHæ ê, ‘·qT
e÷Á‘·+ eTìwæ øπ eå Ty˚T ø√s¡&+É sT÷ ø£$‘·˝À eTq+ #·÷kÕÔeTT.
#Ó≥Tº |ü⁄e⁄«\ qe⁄«— eTìwæ qe⁄«\ |ü⁄e⁄«. ª|ü⁄e⁄«qe⁄«μ ø£$‘· ôV≤’ ≈£î
s¡÷|ü+˝À düTìï‘·+>± ñqï‘·yTÓ qÆ uÛ≤yêìï $e]düT+Ô ~.
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
21
∫eTà Nø£{À¢ ∫+<äT˝ÒdTü +Ô ~...
Nø£fÒ ˝Òøb£ ˛‘˚ / ø£\\ ìÁ<ä\T+{≤j·÷ / ø£\ø£\\ eTTÁ<ä\T+{≤j·÷
Nø£{À¢ ø£fió¯ fl eT÷düT≈£î+fÒ / eTqdü+‘ê ø£Hï’Ó / Ç+¬ø+‘· u≤>±
#·÷&É>\∑ T>∑T‘êyÓ÷μμ n+{≤s¡T.
ì»y˚T m+‘· u≤e⁄+≥T+B Nø£{À¢ nì|ædTü +Ô ~ á ø£$‘· #·<Tä e⁄‘T· +fÒ! n+<äTøπ H˚y÷Ó `
ªªø£eTà>±/n˝≤H˚ ñ+&Éì<ë›+/∫eTàNø£{ìÏ / ∫s¡TB|üyTÓ HÆ ê yÓ*–+#=<äT!›
eT÷dæq s¬ |üŒ\ ø£\\ <=+‘·s\¡ T / #Ó˝≤¢#<Ó sä T¡ ø±≈£î+&Ü #·÷ùd
ù||üsY yÓsTT{Ÿ ø£<ë / ãs¡TyÓq’ ~ Nø£{μÏ μ n+{≤s¡T. m+‘· #·øÿ£ {Ï Á|ürø£!
Åù|eT dü+yê<ä+ ` Vü≤è<äj·T dü+y˚<ä+:
ªÁù|eT dü+yê<ä+μ nH˚ ø£$‘·˝À nVü≤+ø±s¡+‘√ eTeTø±s¡+ sTT˝≤ n+≥T+~:
ªª˙ Áù|eT m+‘· >=|üŒ<√ / Hê ø√dü+ #Ó*j·T* ø£fºÒ <ë≥˝Òì~
n+<äTøπ H˚H˚ #Ó*HÓ’ / ø£≥Tº <ë{Ï ìqTï #˚s‘¡ êqTμμ.
Áù|eT≈£î ªsTTBμ nH˚ ìs¡«#·q+, ªsTT+‘·es¡øπ μ nH˚ m\¢\T ˝Òe⁄. #·÷ùd
ø£fifl¯ ≈£î eTqdüT+fÒ »>∑eT+‘ê Áù|eTeTj·Ty˚T. Ç˝≤+{Ï uÛ≤yê\÷, uÛ≤eq\÷
ø£\>±\+fÒ ªøÏ{øÏ ° ‘Ó]#˚ ñ+#ê*μ.
ªª#·\>¢ ± M#˚ / eT+<äe÷s¡T‘·+ / eT+<ädàæ ‘·+ #˚d÷ü Ô sêyê\Hêï
ã\T“ yÓ\>±ZH˚ / Nø£{Ï >∑_“\+ m–] bÕ]b˛yê\Hêï
øÏ{øÏ ° ‘Ós#¡ ˚ ñ+#ê*...
M~∏˝Àì #Ó‘’ q· ´+ / Ç+{À¢øÏ sêyê\Hêï
Ç+{À¢ì düãÔ ‘› ì· / eT÷≥>∑{ºÏ ô|+≥~ã“ô|ø’ Ï $düsê\Hêï /
øÏ{øÏ ° ‘Ós∫¡ ô|fÒº ñ+#ê*...
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 22
uÛ≤yê\ >±\T\÷ / nqTuÛ÷Ñ ‘·T\ |ü]eTfi≤\÷
ùd«#·Ã>¤ ± e∫Ãb˛j˚T~ øÏ{øÏ >° T∑ +&ÜH˚μμ n+{≤s¡T.
eT~ø° >∑~ø° >∑yêøå±\T+{≤sTT nHêï&ÉT e÷qe‘êyê~ ‹\ø˘. Ä
uÛ≤yêìï Ç+ø± $X¯<+ä >±, nyÓ÷|òTü +>± #Ó|Œæ +~ á ø£$‘·. ªs√&ɶ |üøÿ£ øÏ{øÏ μ°
nH˚ eTs√ ø£$‘·˝À `
ªªãj·T{Ïø° ˝À|ü*ø° e+‘Óq / |ü#÷ ì#˚‘√Ô ø=eTà $düqø£Ás¡ $dæsπ
>±* ã+‹ì ˇ&ÉT|ü⁄>± |üfºÒ >√\T / |æ≥\º ≈£L‘·\÷ ø√‘·T\ øÏ#ø· #Ï \· ÷
∫>∑Ts¡T{≤≈£î˝…’ MT<ä sê*|ü&˚ –*–+‘·μμ n+{≤s¡T.
ªs√&ÉT¶ |üøÿ£ øÏ{øÏ ° `
ªªeTq*ï Á|ü|+ü #·+˝ÀøÏ / Á|ü|+ü #êìï eTq˝ÀøÏ
ˇ~–+#˚ neTà ˇ&ç / nqTuÛ÷Ñ ‘·T\»&çμμ.
eTìwæ eTqT>∑&≈É î£ >∑yêøå±\T n|ü&É÷ sTT|ü&É÷ nedüsy¡ T˚ . ø£+|üP´sY
j·TT>∑+˝À≈£L&Ü $+&√ùd ø£<ë $XÊ«ìï Ä$wüÿ]düTqÔ ï~. ªs√&ÉT¶ |üøÿ£ øÏ{øÏ μ°
eTTe÷à{Ïø° Áã‘·T≈£î Á|üyêVü≤y˚T @Hê{Ïø.°
uÛ≤yê˝…ìï ‘·{HºÏ ê, uÛ≤eq˝…ìï e∫ÃHê, eTs=ø£]øÏ ‘Ó*ù| kÕ<Ûqä +
uÛ≤wü. ˇø√ÿkÕ] uÛ≤ùw eT÷>∑y√j˚T dæ‹ú edüT+Ô ≥T+~. n≥Te+{Ï dæ‹ú ˝À
≈£L&É eTqdüT\T j·T<Û#˚ ÷ >¤ ± e÷{≤¢&TÉ ≈£î+{≤j·T+{≤s¡T, ªuÛ≤wü •~∏\yÓT‘Æ .˚ ..μ
ø£$‘·˝À.
ªªuÛ≤wü / •~∏\yÓT‘Æ H˚ ˚ / eTqdüT\T e÷{≤¢&TÉ ≈£î+{≤sTT/ Ä&ÉT≈£î+{≤sTT
|ü⁄s¡T\T $|æŒq HÓeTfi¯fl˝≤ / bıs¡\T $|ü≈£îì / $bÕŒs¡T≈£îìμμ
n+{≤s¡T.
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
31
nqTuÛ÷Ñ ‘·T*ï bı<ä>&∑ +É ` m+‘Ó+‘· eT<∏qä + m+‘Ó+‘· Á>∑<qäÛ +?μμ
n+{≤s¡ T ªø£ $ ‘êdü « sê\Tμ ø£ $ ‘· ˝ À. mH√ï s¡ e s¡ e \ ≈£ î e≈£ î e\T
Ä$wüÿ]+#·ã&É‘êsTT, ‘·<Tä |ü] |ü⁄≥˝À¢, dü]>±Z e+<ä ø£$‘·\Tqï á dü+|ü⁄{Ï˝À.
eTqdüT≈£î |ü⁄\ø£]+|ü⁄ $+<äT |ü\ø£]+|ü⁄ n+{≤s¡T sT÷ ø£$.
ªªs¡T∫sês¡ú |ü<ë\ dü+uÛ≤wüD+/ eT\j·÷ì\ esê\ dü+uÛ≤wüD+
ÁXÊe´ düTdü«sê\ dü+uÛ≤wüD+ / |üØeTfi¯ dü+uÛ]Ñ ‘· dü+uÛ≤wüD+
kÂ+<äs´¡ ø£+<ä[‘· dü+uÛ≤wüD+μμ eTqdüT≈£î |ü⁄\ø£]+|ü⁄ $+<äT.
u≤Vü≤´ n+‘·πs+Á~j·÷\øÏ @y˚$ m˝≤{Ï $+<äT ø£*–düTÔ+{≤jÓ÷
kÂ+<äsê´‘·àø£+>± $e]kÕÔsT¡ . yê>∑÷“¤wDü + uÛ÷Ñ wüD+ ø£<ë eT]!
yÓHÓï˝À¢ Vü‰jYT Vü‰jYT:
ªªyÓHïÓ ˝À¢ Vü‰jYT Vü‰jYT... eT˝…˝¢ À¢ Vü‰jYT Vü‰jYT... esê\ »˝Ò¢ ≈£î]ùdμμ
nH˚ sTT{°e* dæìe÷ bÕ≥ >∑Ts¡TøÔ =düT+Ô ~, ªyÓHïÓ ˝À¢ Vü≤]$\Tμ¢ o]¸ø£ #·÷&É>±H˚.
nsTT‘˚ m|ü&√ |ü<fi˚ fl¯ ÁøÏ‘y· T˚ sTT˝≤ ø£$r«ø£]+#ês¡T, e÷øÏ˙&ç.
ªª‘˚*ø£ ã÷&ç<sä +¡ >∑T‘√ Äø±X¯+ / dæ<|∆ä sü ∫¡ q ø±Hê«düT˝≤>∑T+~
eTãT“˝À¢ Äø±sê*ï }Væ≤düT+Ô &É>± / ø£qã&Éì @ ≈£î+#Ó qs¡qÔ yÓ÷
@ ∫Á‘·ø±s¡Tì $Hê´düy÷Ó / ˙¬s+&É q>∑e⁄\T ∫qT≈£î˝…’ sê\T‘·T+&É>±...μμ
e+–q @&ÉT s¡+>∑T\ <äèX¯´+μμ (Vü≤]$\T¢). sêÁ‹ ≈£î]dæq nø±\es¡¸+
e÷qkÕø±X¯+˝À Ä$wüÿ]+∫q }Vü‰•\Œ+ sT÷ ø£$‘·. Ç~ ∫Á‘·ø±s¡T&ÉT ø±Hê«düTô|’
^dæq ∫Á‘·+˝≤ ˝Ò<÷ä ! áj·THê ∫Á‘·ø±s¡T&˚ eT]!!
|üP‘·πs≈£î˝≤¢+{Ï ø£$‘·\T:
á ø£$ eTqøÏ ÄÁ‘˚jT· |ü⁄s¡+ |üP‘·sπ ≈£î\T ≈£L&Ü s¡T∫ #·÷|æ+#ês¡T.
ÄÁ‘˚jT· |ü⁄s+¡ nì Ms¡T Áyêj·Tø£b˛sTTHê |üP‘·sπ ≈£î\T nq>±H˚ n<˚ >∑Ts¡TøÔ =düT+Ô ~.
ª|üP\πs≈£î*ï, |üP‘·sπ ≈£î*ï sTTwü|º &ü ìÉ yê&ÉT eTìùwHê?μ nì Á|ü•ïkÕÔsT¡ .
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 30
ñqï ÄdüøìÔÏ s¡#H· êX¯ø>ÔÏ ± e÷πsÃkÕs¡T e÷øÏ˙&ç. <ä]$T˝≤ Äj·Tq ªyÓHïÓ \ yêqμ>±
‘·q ôV≤’ ≈£L\qT »qe] 2006˝À dü+|ü⁄{°ø]£ +#ês¡T.
Ç+ø± Ç˝≤ #Ó|üø√<ä>∑Zyês¡T k˛eTsêE (ãT*¢‘Ós¡ e÷<Ûä´eT+˝À
|üì#˚dTü HÔ êïs¡T), $. $»j·T≈£îe÷sY, ‘˚CXÒ «¯ s¡ sêe⁄, ...#ê˝≤ eT+~. $»j·T≈£îe÷sY
e÷øÏ˙&ç düeTÅ>∑ kÕVæ≤‘·´+ô|’ |æ.ôV≤#Y&ç., #˚dæ á dü+e‘·‡s¡y˚T Hê>±s¡T®q
$X¯«$<ë´\j·÷ìøÏ B∏ddæ Tü ‡ düeT]Œ+#ês¡T. ‘˚CXÒ «¯ s¡ sêe⁄ n<˚ u≤≥˝À ñHêïs¡T.
Ä+Å<,äÛ Hê>±s¡Tq® , jÓ÷– y˚eTq, øπ +ÅBj·T, ‘·~‘·s¡ $X¯«$<ë´\j·÷\ Øôd]Ã
kÕÿ\s¡T¢ ‘·eT |ü]XÀ<Ûqä ˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|&ÉT‘·÷, e÷øÏ˙&ç ÄodüT‡\ ø√dü+ ekÕÔsT¡ .
n˝≤+{Ïyê]˝À eTTKT´\T ø£Øï&ç eTH√Vü≤sY, |ü*yÓ\ ∫s¡+J$, <äe⁄\÷] lìyêdt
yÓTT<ä˝q’… yês¡T. eTH√Vü≤sY, ‘·q ø£$‘·\qT b˛düTøº ±s¡TM¶ T<ä sêdæ, <ëìøÏ ‘·–q ∫Å‘êìï
^dæ uÛ≤düÿsY>±]øÏ |ü+|ü⁄‘ês¡T. áj·Tq #·~$, ‘·>T∑ dü÷#·q\‘√ Åb˛‘·‡Væ≤dü÷Ô
dü+øÏ|å Ôü düe÷#ês¡ e´edüú (môd‡yÓTàdt) <ë«sê, $X‚w¢ dæ ÷ü Ô (yÓsTT´ ø±´¬s({Ÿ)ø£sº \Y )
düTBs¡È düe÷#êsêìï |ü+|ü⁄‘·T+&˚yês¡T. ªkÕVæ≤rdüT<Ûμä nH˚ ø£\+ ù|s¡T‘√ eTH√Vü≤sY
kÕøÏ,å Ä+Å<ÅäÛ |uü ÑÛ ~q|üÅ‹ø£˝À¢ ø£$‘·\T, ø£<\ä∏ T ÅyêdüTHÔ êïs¡T. ∫s¡+J$ s¡Tu≤sT÷\T
ÅyêdüTHÔ êïs¡T.n+<äT˝À e÷øÏ˙&ç>±] düV≤ü ø±s¡yTÓ +‘√ ñ+~.
ø£\\ |ü&Ée˝À ø£qã&Éì rsê\≈£î:
ªªeT÷‘·\T |ü&TÉ ‘·Tqï / ø£fifl¯ MT+N / düT‹yÓT‘·>Ô ± C≤s¡T‘·÷
#˚‘q· qT Äe]düT+Ô ~ ‹$Tà]>±μμ— n~` ªªn\dü≥ rπsà neTàˇ&ç
Ä<ä]+#˚ #ÓeTà‘·&ç / düqï>∑ eTTdüTs¡T≈£î+≥÷/ ∫qï>∑ ≈£î]ùd ìÁ<ä»&çμμ
ø£\\ |ü&eÉ ˝À ø£qã&Éì rsê\≈£î ø£\e]+‘·\ |üjT· q+ #˚sTTkÕÔsTT M]
nø£så ê\ s¡es¡e\T...ø£$‘·«|ü⁄ >∑Te«\ ≈£îe≈£îe\T.
ªªnqTuÛyÑ ê\ s¬ ø£ÿ\øÏ+<ä / Ä˝À#·q\ |ü#÷ ì düŒs¡Ù˝À
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
23
ªuÛ≤wü •~∏\yÓT‘Æ μ˚ ø£$‘·˝À ‘·q Á|æjT· $TÁ‘·T&ÉT Hê>∑sêE, ‘·q ªn+‘·k‡+<äs´¡ +μ
ø£<\ä∏ dü+|ü⁄{Ïì n+øÏ‘+· rdüT≈£îì yÓfió¯ ‘·Tqï dü+<äs“¡ +¤ ˝À, Ä $TÁ‘·TìøÏ M&ÉTø√\T
|ü*øπ ≥|ü&ÉT uÛ≤wü •~Û\yÓTÆ eTqùd e÷{≤¢&TÉ ‘·T+~. Ä |ü]dæ‹ú ì dü+<äsꓤìøÏ ‘·–q
uÛ≤wü˝À e´+»Hê‘·àø£+ #˚kÕÔsT¡ `
ªªeTÚq düŒ+<äq\ sê>∑ ø£#Ø˚ / >∑T+&Ó #·|ü fi¯fl nuÛØÒ !μμ n+≥÷.
sø£
¬sø£ÿ\ ø£cÕºìøÏ e´edüú ≈£Lπsà nedüú:
ªª¬sø£ÿ\T –s¡–s¡˝≤&çd÷ü Ô / ø£sÿ¡ X¯+>± n~
s¬ ø£ÿ\T n\¢˝≤¢sT¡ Ñ·÷ / düT‘ês¡+>± Ç~μμ (¬sø£ÿ\T ø£$‘·)
y˚<qä ì nø£så s¡ ÷¡ |ü+ #˚ùdÔ d”*+>¥ bòÕ´Hé, d”‘êø√ø£∫\Tø£ sTT˝≤ ne⁄‘êsTT.
<ÛHä ê~Ûø±s¡+, eT<ë+<Ûøä ±s¡+‘√ $T&çd|æ &ü ˚ <=s¡u≤≥T nVü≤$Tø£≈î£ e´‹πsø£+>±
b˛sê&Ü\+fÒ, kÕe÷qT´&ç e´øÏ‘Ô «· + m+‘· >∑{<ºÏ ’Ó ñ+&Ü˝À ø£<ë!
eT÷dü uÛ≤yê\T ø±ì uÛ<Ò ëuÛ≤dü J$‘· XÊ«dü n+≥÷ eT÷düì >∑]Ωd÷ü Ô
e´øÏ‘Ô ê«ìï ì\T|ü⁄ø√e&É+ J$‘· |üse¡ ÷e~Û>± dü÷∫düT+Ô ~ ªeT÷düμ ø£$‘·. ª¬sø£ÿ\Tμ
ø£$‘·≈î£ uÛ≤e+˝À |üPs¡ø+£ >± ‘√∫Hê, ªeT÷düμ ø£$‘· #Óù|Œ $wüjT· + eTTK´yÓT+Æ ~
eTs=ø£{Ï e⁄+~. ˇπø eT÷dü˝À ~~›q •˝≤Œ\T m+‘√ n+<ä+>± ñ+&Ée#·Tà ø±˙,
#·÷|ü⁄≈î£ $düTe⁄qT ø£*–kÕÔsTT. n+<äTøπ düè»q ˇø£ eT÷dü˝ÀøÏ y=~π>~ ø±<ä+{≤s¡T,
‘·q ø£$‘·˝≤¢.
ªª˝Òøb£ ˛e&ÉyT˚ Hê eT÷dü / <ëìMT<äH˚ <Ûë´dü
Å|‹ü eT Å|‹ü eTø° uÛ<Ò ëuÛ≤dü / ø£*ŒdüT+Ô ~ JeXÊ«dü!μμ n+{≤s¡T.
n˝≤+{Ï JeXÊ«dü‘√ á ø£$ #˚dqæ @ø±+‘· dü+‘·ø±\T á ø£$‘·\˙ï.
ª@ø±+‘· dü+‘·ø+£ μ ø£$‘·˝À `
ªªC≤„|øü ±\ ˝À\ø£+ }– }^ / ãs¡TyÓøÿÏ q Vü≤è<äjT· +
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 24
eTÚq eèø£+å ˙&É˝Àμμ ... ªªeTãT“ ≈£î]dæ+~ / @ø±+‘· dü+‘·ø+£ eTT–dæ+~μμ
nì eTT–kÕÔsT¡ . á ø£$‘ê ∫Á‘·+ MT<ä ø£$ dæ>π ï#·sY düŒwü+º >± ø£ì|ædTü +Ô ~.
neTà `Å|üø£è‘·eTà ` eT÷\|ü⁄≥eTà:
neTà qT+∫ Á|üøè£ ‘·eTà ˇ&ç˝ÀøÏ Ä>∑eTq+. Á|üøè£ ‹ qT+∫ |ü+#·u÷ÑÛ ‘ê˝À¢øÏ
eT÷\|ü⁄≥eTà e<ä≈› î£ Á|üj÷· D+. ªø£qTï ‘Ó]ùdÔ »qq+, ø£qTï eT÷ùdÔ eTs¡D+,
s¬ |üŒbÕfÒ J$‘·+!μ nH˚ dü‘ê´ìï, Ä ‘·<Tä |ü] |üsêdü‘´· +‘√ jÓ÷–+∫ #Ó|Œæ q
ÄJeqàs¡D ì‘·´ dü‘´· + ª¬s+&ÉT >¬ \T|ü⁄\ eT<Û´ä μ.
s¬ +&ÉT >¬ \T|ü⁄\ eT<Û´ä Á|üj÷· D+ nìyês¡´+. <ëH˚ï Jeq Áø£eT+˝À
u≤\´, j·TÚeq, øöe÷s¡, yês¡ø∆ ±´\T>± sT÷ ø£$‘·˝À dü÷∫kÕÔsT¡ . ô|>’ ± `
ªª¬s+&ÉT >¬ \T|ü⁄\ eT<Û´ä Å|j
ü ÷· D+ / eTT–j·Tì <Ó|Œü {Ïøμ° μ nì ‘ê‹Ô«ø£+>±
|ü\T≈£î‘ês¡T. ˝ÖøÏø£ e´eVü‰s¡+˝À ôd‘’ +· , s¬ +&ÉT >¬ \T|ü⁄\ eT<Û´ä Å|j ü ÷· D+
$»j·Te+‘·+ ø±yê\+fÒ, ª¬s+&ÉT ø£Då ≤\Tμ #ê˝≤ nedüs+¡ . @e÷ ø£Då ≤\T?
ndü\T dædü\T ìsêàD+:
ªªì]«sêeT ø±s¡´ø£˝≤|ü+ ìsêàD+ ìsêàD+
$sêeT dü+^‘·+˝≤ / qe⁄«\‘√ ~>∑T‘·Tqï {° #·Tø£ÿ
n\dü≥ì ]+>∑T\T #˚dæ e~*q <Û÷ä eTbÕq+
‘˚\T‘·Tqï |ü]Vü‰kÕ\ >±* |ü]ùw#·q+
m&É‘]Ó |æ˝ìÒ |üì‘√ / m&Éu≤≥T ø£Då ≤\T s¬ +&ÉT
ì]«sêeT ø±s¡´ø£˝≤|ü+ HÓs|¡ &ü ÜìøÏ / ì+|ü⁄≈£îH˚ »e#Ó‘’ q· ´+
ndü\T dæd\ü T ìsêàD+μμ
ìs¡T|üV≤ü ‹dü\ú +ãT, s¡eTD° Á|æjT· <ä÷‹ø£ ‘Ó∫à sTT#·Tà ø£|ü s¡|⁄ü $&ÓeTT,
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
29
>∑Ts¡Te⁄. ªdüsêÿsY mø˘‡Åô|dtμ ~q|üÅ‹ø£˝À ªø=‘·bÔ Õ∞μ o]¸ø˝£ À ‘êqT ø£e⁄\T>±
eT\∫qyê]ì m+<ä]H√ |ü]#·jT· + #˚XÊs¡T.
#Û ê Å‘√bÕ<Û ë ´j· T T\T u≤¢ ø ˘ { ° ∫ +>¥ ÅbÕø° º d ü T ø√dü + dü ÷ ÿfi¯ fl ≈£ î
øπ {≤sTT+|üã&ÉT‘·T+{≤s¡T Å|‹ü dü+e‘·‡s¡+. yê] •ø£Då dü÷ÿ\T nôd+;¢ ìs¡«Væ≤+#·&+É
qT+∫ yÓTT<ä˝Ö‘·T+~. n˝≤π> q\¢ã\¢ MT<ä s√Eø√ dü÷øÏÔ sêj·Te\dæ ñ+≥T+~.
19`10`2006q ∫+<ë&É ∫H√ï&ÉT nH˚ #ÛêÅ‘√bÕ<Ûë´j·TT&ÉT ªø±\+ ã+>±s¡+
ø£+fÒ $\TyÓq’ ~μ nH˚ dü÷øÏìÔ uÀs¡TM¶ T<ä sêXÊ&ÉT. #ÛêÅ‘√bÕ<Ûë´j·TT\+<ä]˙ |æ*∫,
Ä dü÷øÏ˝Ô Àì uÛ≤yêìï Ä<Ûës¡+>± #˚dTü ≈£îì ø£$‘· Åyêj·TeTHêïs¡T e÷øÏ˙&ç.
Åyêj·TeTì #Ó|Œæ }s¡Tø√s¡T. ‘êq÷ Åyêdæ #·÷|æ+∫, $<ë´s¡T*ú ï ñ‘˚Ô
õ‘·T\T>± #˚kÕÔsT¡ . n˝≤ Ä s√E, 9`10 eT<Û´ä ˇø£ >∑+≥˝À Åyêdæ yê]øÏ
#·÷|æ+∫q ø£$‘· ªeTìwæH˚ ÄuÛÑs¡D+>±μ +>±μ.
ªªÇqT|ü <Óã“\T |ü&ø˚ =B› / ÇqTeT&çdTü +Ô ~ / ñ* #Ó≈î£ ÿ&ÉT\ #·øÿÏ *–*‘√
õ\T>∑T\T ~<äT≈› î£ +≥T+~ / ÄuÛsÑ D¡ yÓTÆ n+<ä–düT+Ô ~μμ
ã+>±s¡+ ˝≤+{Ï<˚ ø±\+ ≈£L&Ü n+{≤s¡T. ne⁄qT ø±\+ ã+>±s¡+ø£+fÒ
$\TyÓq’ <˚. ø£qTø£H˚ ã+>±s¡+ ˝≤+{Ï ø£e⁄\T, s¡#s· TT‘·\T ‘·j÷· s¡j÷· ´s¡T e÷øÏ˙&ç
#ÛêÅ‘$· TÅ‘· •ø£Då ˝À. #ÛêÅ‘√bÕ<Ûë´j·TT*ï $TÅ‘T· \T>± #·÷kÕÔsT¡ . ∫H√ï&ÉT ‘·<Tä |ü]
s¡#s· TT‘·>± e÷sês¡T. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü, kÕVæ≤‘ê´\ô|’ b˛{°|Øü ø£\å ≈£î ñ|üj÷Ó >∑|&ü ˚
$<Û+ä >± s¬ +&ÉT |ü⁄düøÔ ±\T ÅyêkÕs¡T. X‚KsY nH˚ eTs√ #ÛêÅ‘√bÕ<Ûë´j·TT&ÉT e÷øÏ˙&ç
ø£$‘·«+ô|H’ ˚ |ü]XÀ<Ûqä #˚dæ m+.|ò˝æ Ÿ |ü{≤º bı+<ës¡T.
#Û ê Å‘· $ TÅ‘· T ˝Ò ø±<ä T , M] dü ì àÅ‘· T \T ≈£ L &É ø£ e ⁄\T>± e÷]q
dü+<äsꓤ\THêïsTT. M] ÅbÕDùdïVæ≤‘·T\T Ç<ä]› ˝À ‹s¡TeT\XË{ºÏ <˚e<ëdt ˇø£sT¡ .
ùdwº Hü é y˚TH˚»s¡T>± ø±øÏHê&É b˛s¡T,º {ÖHé s¬ ˝’ «Ò ùdwº qü ˝¢ À düTe÷s¡T nsTT<˚fió¯ fl
ñ<√´–+#ês¡T. ôV≤’ ≈£L\T $]$>± edüTqÔ ï ø±\+ n~. <ëì|ü≥¢ <˚e<ëdüT>±]øÏ
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 28
ªªeTTìy˚fifl¯ ø=dü\≈£î / qTqT˝Ò‘· øÏd˝ü ≤\≈£î
Áù|eTuÛ≤wü˝À / ìX¯Ùã› X¯è‹˝À/ e÷{≤¢&&É +É ‘Ó\TdüTμμ n+{≤s¡T.
ùd«#·Ã¤ $ø±dü+ ` ã+<Ûäq+ $˝≤|ü+:
ªªkÕ>∑T`ã&ç / e<ä*q ø±\e\T / ‘Ós∫¡ q ã&ÉT\T
ã+~Û+|üã&çq ˙s¡T / ø±\e˝À¢øÏ $&ÉT<佑’… ˚
Ç+{Ï ùd«#·Ãq¤ T+∫ u≤\´+ / ã&ç ã+<Ó\<=&罶 À ã+Bμμ
ªùd«#·Ã¤ $ø±dü+, ã+<Ûqä + $˝≤|ü+μ n+≥÷, ª$»j·T+ ∫s¡THêe÷μ m|ü&ÉT
$ø±düyT˚ n+{≤s¡T. ne>±Vü≤q $ø±dü<Xä ˝¯ À ñ+fÒ n+‘ê düsπ . $˝≤|ü<Xä ˝¯ À
|ü&+ç <ë, MT<ä Åø+Ï <Óq’ |ü⁄s¡T>∑T˝≤ –\–˝≤ ø=≥Tºø√e\dæ+<˚.
ªªyÓ\ø¢ ˝Ï ≤ / M|ü⁄ øÏ+<Óq’ J$‘·+ / nwüøº c£ Õº\ bÕ˝…q’ ≥÷º
mì$T~ ø±fi¯flqT n\¢˝≤&çd÷ü μÔ μ
n+‘·˝ÀH˚ |ü&TÉ ‘·÷ ˝Òd÷ü Ô eT∞fl |ü&TÉ ‘·÷ sT÷ J$‘·+ |ü⁄s¡T>∑T n+≥÷,
|ü&qç Á|ü‹kÕ] ˝Òyê* nì Á|üuÀÛ ~düT+Ô ~ ª|ü⁄s¡T>∑T J$‘·+μ ø£$‘·. Å|øü è£ ‹˝À
düV≤ü Jeq+ #˚dTü qÔ ï n\ŒyÓTqÆ ÅbÕDT\qT+∫ J$‘· bÕsƒê\T ‘êqT H˚sT¡ Ã≈£î+≥÷
eTq≈£L H˚sT¡ Œ‘ês¡T ø£$.
ªª∫{Ϻ ø±fi¯fl‘√ / ã*¢ bÕ≈£î‘·Tqï düŒs¡Ù /
sê‹>√&É >∑T+&Óø¬ H’ ê |ü⁄\øÏ+‘· / ì{≤s¡T>± ì*ù| ì•Ã+‘·μμ
n+<äTøπ neTà‘·Hêìï bı<äTe⁄≈£î+<äT≈£î #ÓeTà<äHêìï #·<Tä e⁄≈£î+<äT≈£î ø£$ ‘·qqT
neTà>± #˚dTü ≈£îì |üsø¡ ±j·TÁ|üyX˚ +¯ #˚kÕÔsT¡ .
$<ë´s¡T*ú ï ø£e⁄\T>±: ªeTìwæ
ª H˚ ÄuÛsÑ D¡ +>±μ ø£$‘·≈î£ á ~>∑Te H˚|<ü ´ä∏ + e⁄+~.
‘·q $<ë´s¡T\ú HÓ+<ä]H√ ø£e⁄\T>± eT*#ês¡T ` sT÷ j·TTeø£e⁄\, uÛ≤$ø£e⁄\
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
25
Á|üã+<Ûä ø±\+˝À ø±e´kÕeTÁ– C≤_‘ê˝À ñ+&˚$. Ä<ÛTä ìø£ ø±\+˝À
Äø±X¯ Vü≤sêà´\ ìsêàD≤ìøÏ kÕeTÁ– C≤_‘ê˝À (‘êCŸeTVü≤˝Ÿ) ìsêàD≤ìøÏ sêfiËfl‹Ôq
≈£L©\qT <ä]Ù+#ê&ÉT ø£$.
ndü\T dæd\ü T kÕVæ≤‘ê´ìï n<Û´ä j·Tq+ #˚dqæ ø£$ ø£qTø£, e÷øÏ˙&ç,
ª¬s+&ÉT ø£Då ≤˝Ò...μ n+≥÷, ndü\T dæd\ü T ìsêàD eTs¡à+ $&ÉeTs¡∫ #ÓãT‘ês¡T.
b˛{° Å||ü +ü #·+˝À m&É‘>Ó ≈∑ î£ +&Ü n<Û´ä j·Tq+ #˚ùd Åøe£ T+˝À >∑+≥ø√kÕ] ˇø£ÿ
◊<äT ì$TcÕ\T eTqdüTqT #·<Tä e⁄qT+∫ eT[flùdÔ Ä ‘·sT¡ yê‹ >∑+≥ n<Û´ä j·Tq+
>∑+&ç ˝Ò≈î£ +&Ü kÕ>∑T‘·T+<äì $<ë´y˚‘\Ô· T #ÓãT‘ês¡T ø£<ë!
|ü<ä∫Å‘ê\ CÀs¡T ` ø£$‘êôVAs¡T:
Å|‹ü ø£$‘·˝À |ü<∫ä Å‘ê\T CÀs¡T>± kÕ>∑T‘êsTT. eT+∫ ø£$‘·«|ü⁄ ôVAs¡TqT
$ì|ækÕÔsTT. ªkÕj·T+sêÁ‹μ ø£$‘·˝À kÕj·T+dü+<Ûä´ sêÁ‹ Nø£{À¢ìøÏ m˝≤
C≤s¡T≈£î+≥T+<√ e]í+#˚ |ü<ä ∫Á‘êìï MøÏ<å ë›+.
ªªø=+>∑\ u≤s¡Ty˚T|òTü + / eT÷\*ï ø£\T|ü⁄‘·÷+fÒ
Äø±X¯+ ø±Hê«düTMT<ä/ ø£~˝Ò y˚T|ò÷ü ìøÏ |üèwüu˜ ÷ÑÛ $T>±
dæ‘êÁsê>±\ es¡dí +ü ^‘·+ n<äT‘› ÷· Á>∑T+≈£î‘ê&ÉT, dü÷s¡T´&ÉTμμ n+≥÷
ªª>∑÷fi¯fl˝À qøÏÿq ø±≈£î˝≤¢ / Nø£{Ï n\TeTT≈£î+≥T+~ »>∑eT+‘ê
$T+{Ï#T· ø£ÿ\T $TqT≈£îÿeT+{≤sTTμμ.
dü+»¬ø+C≤j·TqT+&ç ìo~Û n+<Ûøä ±s¡+˝ÀøÏ |üjT· qyÓTHÆ ê $T+{Ï #·Tø£ÿ\T
$TqT≈£îÿ eT+≥÷ Nø£≥T¢ ø=+‘· y˚Ts¡≈î£ bÕs¡Á<√\T‘êsTT nH˚ ÄXÊ<äèø£Œ<∏ëìï Äø±X¯+
ø±Hê«düTMT<ä ø£$‘ê ∫Á‘·D+ #˚dqæ ∫Á‘·ø±s¡T&Óq’ ø£$, e÷øÏ˙&ç.
‘Ó*j·Tì Ä*+>∑q+:
ø=ìï Ä*+>∑Hê\ì e÷Á‘·yT˚ e]í+#·>\∑ s¡T ø£e⁄\T. ñ<ë: |ü⁄Á‘· >±Á‘·
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
 26
|ü]wü«+>∑ düTK+. Äràj·T+>±, e÷s¡e› +>±, eTs¡às¡ <Û«ä ì‘√, ÄbÕ´j·T+>±...|ü<Vä ‰ü sπ fi¯fl
|æ\˝¢ ≤ sT÷ y˚d+ü – |æ\‘¢ eÓ Tàs¡ n+{≤s¡T ø£$. |æ\‘¢ eÓ Tàs¡ Ä*+>∑Hêìï me]øÏ yêπs
dü+|üPsêíqTuÛ÷Ñ ‹ bı+<äT‘ês¡T. á ø£$‘· Ä nqTuÛ÷Ñ ‹ìdüT+Ô ~.
ªª#Ó≥¢ eT<Û´ä ˝À¢+N >∑TãTs¡T˝À¢+N / MD MT≥T‘·÷ y˚DTeP<äT‘·÷
mes√ mes√ q]ÔdTü qÔ ï n*øÏ&ç / $˙ $qã&Éì ≈£îe≈£îe\ n\»&ç
<ä÷s¡+>± ø=+&Éô|q’ / >∑]d® Tü qÔ ï |òsæ +¡ – <äfi≤\ <ä+&ÉT
˝Ò»sY $#·TÃø£‘T· \Ô #ê\q+... ...
@ øö–*˝ÀøÏ rdüT≈£îb˛‘êsê ø£$ nì|ædTü +Ô ~.
ªªuÛj
Ñ T· + Nø£{À¢ Nø£{Ï uÛj
Ñ T· +‘√ eTØ eTTD>∑BdüT≈£îHêïμμ, yÓ#÷ >± eTTdüT>∑T
<äT|üŒ{À¢ ìÁ<ä |ü&‘ç H˚ ê! n+<äTø𠪪ã&ÜsTT ã<äø∆ +£ ‘√ <=s¡T‘¢ ÷· bıs¡T‘¢ ÷· eTTdüT>∑T
<äT|üŒ{À¢ H˚qT. eTTdüTs¡T <äT|üŒ{À¢ »>∑‹μμ n+{≤s¡T ø£$. »>∑‹ e÷fÒy÷Ó ø±˙,
bÕsƒ≈¡ î£ DÏí <äT|üŒ{Ï øö–{À¢øÏ HÓfdºÒ æ ‘·e÷cÕ #·÷kÕÔsT¡ .
sêdæ+~ø£Hêï ø={Ϻy˚dæ+<˚ m≈£îÿe:
á ô|qTï sêdæ+~ ø£Hêï ø={Ïyº d˚ +æ <˚ m≈£îÿe n+{≤s¡T, ª^‘·\ y˚‘\· Tμ
ø£$‘·˝À, >∑{Ÿ‡ e⁄qï sT÷ ø£$.
ªªø±–‘·MTà<ä ^‘·\>∑T+&Ü / #·ø£ #·ø± b˛‘·T+~
eTT+<äTø° yÓqø°ÿ / ‘·#êÃ&ÉT‘·T+~/ ^‘·\ ø=ÿ+#Ó+ MT<äT>±
ø=‘·Ô ^‘·\T ^düT+Ô ~ / ∫‘·TÔ y˚‘\· T y˚dTü +Ô ~μμ n+≥÷.
ªn‹~∏μ ø£$‘· <ÛTä eT<ÛTä eT˝≤&çq m+&É kÕj·T+Á‘·+ eT‘ÓøÔ +Ï #˚ eT{Ïyº êdüq‘√
|òTü TeT|òTü TeT\ yêHÓ’ ≈£î]dæ+~ n+≥÷ m+‘· n+<ä+>± ∫Árø£]+#ês√! ø£∫Ñ·+>±
sT÷ ø£$‘· Åyêùd≥|ü&ÉT mH√ï ø=‘·^Ô ‘·\T ^d”, #Ó]ù| ñ+{≤s¡T.
ªªns¡+ú ‘·s+¡ >± / @+ ø£ãTs=∫Ã+<√ @yÓ÷ / Äø±X¯+ eT&çø√dü+
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ
27
#·+Á<ädsü d¡ Tü ˝À eTT+∫ / ã≥ºqT |æ+&ÉT‘√+~ ø±uÀ\T / á ∫s¡T»&çμμ
n+≥÷` ªªsêÁ‹øÏ sêqTqï n‹~∏øÏ / e+≥ dæ<y∆ä TÓ +Æ ~˝≤>∑T+~μμ n+{≤s¡T.
ô|s¡˝Ÿ mdtãø˘ ª>∑T&émsYμÔ ù|J\ eT<Û´ä qT+∫ e#˚à ∫qT≈£î|ü&¶É bı&Ü]q
H˚\MT+∫ e∫Ãq ÁbòÕÁ¬>Hé‡ HêÁ|ò÷ü ì+∫q≥T¢ sT÷ ø£$‘·qT #·<Tä e⁄‘÷· +fÒ eT‘ÓøÔ ÿÏ +#˚
eT{Ïyº êdüq |òTü TeT|òTü TeT\T eTq Hêdæø±|ü⁄{≤*ï #˚s‘¡ êsTT. bÕsƒ≈¡ î£ &ç |ü+#˚+Å~j·÷\‘√
Ä&ÉT≈£î+{≤s¡T.
ø±\+ eTVü≤‘·«+:
ªªNø£{>Ï ~∑ / Nø£{Ï bÕ‘·<˚ / ‘·#êÃ&ç‘˚ <ëì / HÓd’ ]ü øZ ‘£ · ‘·&TÉ ‘·T+~
‘·&TÉ eTT≈£î+fÒ/ edüT‘Ô ‘· ê«\÷ / ‘·>T∑ \T‘êsTT...
yÓ\T‘·Ts¡T >∑~ /|ü≥|º >ü {∑ Ï sêÁ‹ /ã≥ºãj·T\ <ÛëÁ‹ /#·]Á‘· düèwæμº μ n+≥÷,
ªªNø£{Ï ø=‘·<Ô q’Ó |ü&ÉT m˝≤ ‘·#êÃ&çHê HÓd’ ]ü øZ ‘£ · ‘·≥<º Tä sTT<˚ ø±\+
eTVü≤‘·«+μμ n+{≤s¡T ø£$. ì»y˚T ø±˝≤ìï <ëì ‘·‘ê«ìï ns¡+ú #˚dTü ø√e&É+
ˇø√ÿkÕ] m+‘· ‘·#êÃ&çHê ø£wyºü T˚ . ø±˙, ø£$~ ª$bÕŒ]q qj·Tqy˚Tμ!
ªª≈£î<äTe ô|{Ïqº uÛ≤eC≤\+ / $&ç|+æ #·T≈£îHêïø± /
ms¡Te⁄ edüTeÔ ⁄ m{À m–]b˛sTT+~μμ n+≥÷ ø£fió¯ fl ‘Ó]|æ+#˚ ø£$‘·«+`
ªªeTqdüT m&Ü]˝À / ˇ+≥] ˇ+f… |üjT· qy˚T
ˇ+f… ˇ+≥] X¯jT· qy˚T / $bÕŒ]q qj·Tqy˚Tμμ n+{≤s¡T.
$bÕŒ]q qj·Tq+‘√ ªy˚fifl¯ uÛ≤wüμ˝À Åyêdæq ø£$‘·\T sTTe˙ï. y˚fifl¯ uÛ≤wü
Åù|eT uÛ≤ùw eT].
ªª|ü⁄e⁄«qT düT‘ês¡+>± ‘êøÏq|ü&ÉT / qe⁄«\ s¡+>∑T\‘√
es¡í Áø£e÷˝…’ e÷{≤¢&≥É + ‘Ó\TdüTμμ y˚fifl¯ uÛ≤wü˝À.
eTqdüTqï ø£$ e÷øÏ˙&ç q>∑s¡ XÀuÛÑ ø£$ l Vü≤düÔ