1.

OSNOVE DIMENZIONIRANJA
PARCIJALNI FAKTORI SIGURNOSTI UTJECAJA

G Q

- povoljno djelovanje 1,00 0,00

- nepovoljno djelovanje 1,35 1,50
sti 1,00 1,00

PARCIJALNI FAKTORI SIGURNOSTI MATERIJALA

situacija dimenzioniranja M
osnovne kombinacije
-Puno drvo, iverica (particleboards),
vlaknatice (fiberboards), drvo u spojevima 1,30
- 1,25
- (plywood), OSB (oriented
strand board) 1,20
- 1,10
1,00

FAKTORI KOMBINACIJA

GSN GSU
utjecaj
0 1

- prostorije za stanovanje, biroi, trgovine do 50m2, prolazi, balkoni, 0,7 0,5

prostori u bolnicama
- 0,8 0,8

- 0,8 0,8
0,6 0,5
op 0,7 0,2
svi ostali utjecaji 0,8 0,7

Osnovna kombinacija
G ,i G k ,i Q ,1 Q k ,1 Q, j 0, j Qk, j
i j 2

Pojednostavljene kombinacije
G G k ,i Q Q max - 1.pojednostavljeno pravilo
i

G G k ,i Q Q k, j - 2.pojednostavljeno pravilo
i j

1
 mikroklima prostora
primjer
vlage u drvu
20 i 65% relativne
1 grijani prostori
nekoliko tjedana u godini
20 i 85% relativne
natkrivene
2
konstrukcije
nekoliko tjedana u godini
mikroklimatski uvjeti koji konstrukcije
3 u > 20%
drva atmosferilijima

RAZREDI TRAJANJA UTJECAJA

razred tr
stalno
dugo od 6 mjeseci do 10 godina
srednje od 1 tjedna do 6 mjeseci
kratko vjetar, snijeg
vrlo kratko udarno , vjetar

FAKTORI UTJECAJA RAZREDA

materijal i razred
1 2 3 1 2 3
trajanja utjecaja
GSN kmod GSU kdef
puno drvo i LLD
- stalno 0,60 0,60 0,50 0,60 0,80 2,00
- dugo 0,70 0,70 0,55 0,50 0,50 1,50
- srednje 0,80 0,80 0,65 0,25 0,25 0,75
- kratko 0,90 0,90 0,70 0,00 0,00 0,30
- vrlo kratko 1,10 1,10 0,90 0,00 0,00 0,00

-
k mod k mod,1 k mod,2
k def 2 k def ,1k def , 2

2
Tablica 1: Vrijednosti kmod (Table 3.1, prEN 1995-1-1:2003, str.27.)

3
 Tablica 2: Vrijednosti kdef (Table 3.2, prEN 1995-1-1:2003, str.28.)

napomene:
- a kmod uzimamo za

-
kdef

VRIJEDNOSTI KARAKTERISTIKA MATERIJALA ZA DIMENZIONIRANJE

k mod X k
Xd
M

k def X k
Xd
M

4
Tablica 3:

Tablica 4: Puno drvo (Tablica 17, DK prema EN, Bjelan

5
Tablica 5:

Tablica 6:

6
 savijanje:

Kod pravokutnog presjeka punog drva ( k 700kg / m3 ) vrijednosti iz tablica odnose se

vlakom dimenzija od 150mm. Za sve manje dimenzije presjeka vrijedn m,k i

ft,0,k h:

0, 2
150
kh min h
1,3

oznake:
h-

Kod pravokutnog presjeka LLD vrijednosti iz tablica odnose se na: elemente

m,k i ft,0,k
h:

0 ,1
600
kh min h
1,1

oznake:
h - visina presjeka za

7
2. PRORA
VLAK U PRAVCU VLAKANA
Ft ,0,d
t ,0,d f t ,0,d
A neto

napomena:
(Ft,0,d t,0,d)

Ft,0,d -
Aneto -
ft,0,d -
t,0,d -

Oslabljenja presjeka ne uzimamo u obzir kod:

-
-
-
krutosti drva

fektivnog presjeka treba uzeti u obzir sva oslabljenja koja se nalaze

amin amin podrucje

amin/2 amin amin/2

amin
amin podrucje

amin/2 amin amin/2

A neto A n AO A neto A n A O A'

n- A' - bilo kakvo drugo oslabljenje
AO - A-

- A neto 0,8 A

8
VLAK OKOMITO NA PRAVAC VLAKANA
Ft ,90,d
t ,90,d k disk volf t ,90,d
A neto

- faktor volumena
k vol 1,0 - za puno drvo
0, 2
V0
k vol - za LLD i LVL
V

- faktor koji uzima u obzir nelinearnu raspodjelu naprezanja

k dis 1,0 - za n
k dis 1,4 -
k dis 1,7 - za sedlaste

Ft,90,d -
Aneto -
ft,90,d -
t,90,d -
3
V-
V0 = 0,01m3 - usporedni volumen

TLAK U PRAVCU VLAKANA

Fc,0,d
c , 0,d f c , 0 ,d
A

napomena:

Fc,0,d -
A-
fc,0,d - lak u pravcu vlakana
c,0,d -

TLAK OKOMITO NA PRAVAC VLAKANA

Fc,90,d
c,90,d k c,90 f c,90,d
A

Fc,90,d -
A-

9
fc,90,d - ka nosivost drva na tlak okomito na pravac vlakana
c,90,d -
kc,90 -
deformiranja pod tlakom ( 1,0 k c,90 4,0 )

Z kc,90
h
- a :
3
l h
k c ,90 2,38 1
250 12l
-
l h
k c ,90 2,38 1
250 6l

Slika 1: Greda na osloncima (prEN 1995-1-1:2003, str.37.)

- h 2,5b :
0 ,5
l lef
k c ,90 2,38
250 l

10
 Slika 2: 2,5, (a) i (b) s kontinuiranim
osloncima, (c) s koncentriranim osloncima (prEN 1995-1-1:2003, str.38.)

(uz uvjet da je nagib

rasprostiranja naprezanja po visini 1:3, udaljenost od ruba od minimalno a / 2 , odnosno
nja minimalno l1 / 4 ):
- za sliku 6.3a:
h
l ef l
3
-za sliku 6.3b:
2h
lef l
3
- za sliku 6.3c (uz uvjet da je a h i l1 2h ):
2h
lef 0,5 l l s
3

gdje je h - visina elementa ali ne manje od 40mm

11
- ukoliko je h 2,5b l
vrijednosti h ili 100mm, kc,90
l ef
k c ,90
l

Slika 3: b 2,5, (a) s kontinuiranim

osloncima, (b) s koncentriranim osloncima (prEN 1995-1-1:2003, str.40.)

-
lef l.

12
 Fc,d
c , ,d k c, f c , 0,d
A

1
k c,
f c , 0 ,d
sin 2 cos 2
k c ,90f c ,90,d

Fc,d -
A-
fc,0,d -
fc,90,d -
kc,90 - faktor koji uzima u o
deformiranja pod tlakom ( 1,0 k c,90 4,0 )
-
k - vcu vlakana
-

Fc, ,d

c, ,d

Slika 4: (Figure 6.7, prEN 1995-

1-1:2003, str.43.)

13
SAVIJANJE (JEDNOOSNO I DVOOSNO)
- savijanje samo oko jedne osi (y-y)
M y ,d
m , y ,d f m ,d
Wy
m , y ,d
1
f m ,d

- dvoosno savijanje
m , y ,d m , z ,d
km 1
f m , y ,d f m ,z ,d
m , y ,d m , z ,d
km 1
f m , y ,d f m ,z ,d

napomena:

Md - -y
Wy - moment otpora oko osi y-y
m,y,d - naprezanje od savijanja oko y-y osi
m,z,d - naprezanje od savijanja oko z-z osi
fm,y,d - -y osi
fm,z,d - -z osi
fm,d -
km - ovaj faktor primjenjujemo samo kod dvoosnog savijanja
km = 0,7 - za pravokutne presjeke
km = 1,0 - za ostale presjeke

b h2 Iy
Wy
6 y

b-
h - visina presjeka
Iy - moment tromosti oko osi y-y
y-

14
POSMIK
Vd
d 1,5 f v ,d
A

d - naprezanje od posmika
Vd -
fv,d -
A-

5):

Slika 5:
(Figure 6.6, prEN 1995-1-1:2003, str.42.)

Ukoliko se sila nalazi unutar udaljenosti h ili hef

uprotnoj strani od

Vd
d 1,5 k v f v ,d
b he

kv - faktor redukcije zbog oslabljenja

he -

kv = 1,0 -

15
 1

1,1 i1,5
kv min kn 1 -
h
x 1 2
h 1 0,8
h

Slika 6: (Figure 6.11, prEN 1995-1-1:2003, str.53.)

-
he
h

- mjera za energiju sloma

kn = 4,5 - za LVL
kn = 5,0 - za puno drvo
kn = 6,5 - za LLD

x-
i - nagib oslabljenja (slika 6)

16
TORZIJA

tor,d k shapef v ,d

- naprezanje od torzije
tor,d
kshape - faktor ovisan o obliku presjeka
fv,d -

k shape 1,2 -
h
1 0,15
k shape min b -
2,0
h-
b-

M tor,d
tor,d
Wtor

Mtor,d - moment torzije

Wtor - moment otpora torzije

-
I tor hb 3
Wtor hb 2
-

h
1,00 1,25 1,50 2,00 3,00 4,00 6,00 10,00
b
0,140 0,171 0,196 0,229 0,263 0,281 0,299 0,313 0,333
0,208 0,221 0,231 0,246 0,267 0,282 0,299 0,313 0,333
-

-
I tor r4
2
Wtor r3
2

17
INTERAKCIJA VLAKA I SAVIJANJA
Vlak i jednoosno savijanje (oko osi y-y)
t , 0 ,d m , y ,d
1
f t , 0 ,d f m , y ,d

Vlak i dvoosno savijanje

t , 0 ,d m , y ,d m , z ,d
km 1
f t , 0,d f m , y ,d f m , z ,d
t , 0 ,d m , y ,d m , z ,d
km 1
f t , 0,d f m , y ,d f m , z ,d

t,0,d -
ft,0,d - u vlakana
m,y,d - naprezanje od savijanja oko y-y osi
m,z,d - naprezanje od savijanja oko z-z osi
fm,y,d - -y osi
fm,z,d - -z osi
km - ovaj faktor primjenjujemo samo kod dvoosnog savijanja
km = 0,7 - za pravokutne presjeke
km = 1,0 - za ostale presjeke

18
3. PRORA ELEMENTA
TLAK U PRAVCU VLAKANA S IZVIJANJEM
DOKAZ IZVIJANJA
Fc,0,d Fc,0,d
c , 0 ,d k c , y f c , 0 ,d c , 0, d k c , z f c , 0, d
A A

c,0,d - vcu vlakana

fc,0,d -
kc,y - faktor izvijanja za os y-y
kc,z - faktor izvijanja za os z-z
1 1
k c, y k c, z
ky k 2y 2
rel , y kz k 2z 2
rel ,z

rel,y- relativna vitkost za os y-y

rel,z relativna vitkost za os z-z
-
f c ,0 ,k y f c ,0 ,k f c,0 ,k z
f c , 0, k
rel , y rel , z
c ,crit E 0,05 c ,crit E 0,05

ako je rel 0,3 k c 1,0 , tj. nije potrebno provoditi dokaz izvijanja
fc,0,k -
E0,05 -
y vitkost za os y-y
z vitkost za os z-z
l i,y l i ,z
y z
iy iz

li,y - duljina izvijanja elementa za os y-y

li,z - duljina izvijanja elementa za os z-z
iy - polumjer tromosti presjeka za os y-y
iz - polumjer tromosti og presjeka za os z-z
Iy Iz
iy iz
A A

Iy - za os y-y
Iz - -z
A-
c = 0,2 - za puno drvo, c = 0,1 - za LLD i LVL
2 2
ky 0,5 1 c rel , y 0,3 rel , y kz 0,5 1 c rel , z 0,3 rel ,z

- za os y-y i z-z
2 2
E 0, 05 E 0,05
c ,crit , y 2 c ,crit , z 2
y z

19
SAVIJANJE

m , y ,d k crit , y f m,d

rel,m,y - -y
f m ,k
rel ,m , y
m ,crit , y

m,crit , y -

-
0,78 b 2
m ,crit , y E 0, 05
h l ef , y

-
M y,crit E 0,05I z G 0,05I tor
m,crit
Wy l ef , y Wy

E0,05 -
G0,05 - G 0,05 5 / 6 G 0,mean )
Iz - moment tromosti oko osi z-z
Itor - moment torzije
lef,y - za os y-y
(tablica 7)

Tablica 7: (Table 6.1, prEN 1995-1-

1:2003, str.46.)

20
kcrit,y - -y

za rel ,m , y 0,75 k crit , y 1,0

za 0,75 rel , m, y 1,4 k crit , y 1,56 0,75 rel ,m , y

1
za 1,4 rel , m , y k crit , y 2
rel ,m , y

Itor - moment inercije torzije

-
I tor hb 3
Wtor hb 2
-

h
1,00 1,25 1,50 2,00 3,00 4,00 6,00 10,00
b
0,140 0,171 0,196 0,229 0,263 0,281 0,299 0,313 0,333
0,208 0,221 0,231 0,246 0,267 0,282 0,299 0,313 0,333
-

21
INTERAKCIJA TLAKA I SAVIJANJA
Tlak i dvoosno savijanje
-
rel , y 0,3 , rel , z 0,3 i rel , m , y 0,75 , rel , m , z 0,75
2
c , 0 ,d m , y ,d m ,z ,d
km 1
f c , 0 ,d f m , y ,d f m , z ,d
2
c , 0 ,d m , y ,d m ,z ,d
km 1
f c , 0 ,d f m , y,d f m , z ,d

- i:
rel , y 0,3 , rel , z 0,3 i rel , m , y 0,75 , rel , m , z 0,75
c , 0 ,d m , y ,d m , z ,d
km 1
k c , y f c , 0 ,d k crit , y f m , y ,d k crit ,z f m ,z ,d
c , 0 ,d m , y ,d m , z ,d
km 1
k c , z f c , 0 ,d k crit , y f m , y ,d k crit ,z f m ,z ,d

c,0,d -
fc,0,d -
kc,y - faktor izvijanja oko osi y-y osi
kc,z - faktor izvijanja oko osi z-z osi
m,y,d - naprezanje od savijanja oko y-y osi
m,z,d - naprezanje od savijanja oko z-z osi
fm,y,d - -y osi
fm,z,d - z-z osi
kcrit,y - -y osi
kcrit,z - -z osi
km - ovaj faktor primjenjujemo samo kod dvoosnog savijanja
km = 0,7 - za pravokutne presjeke
km = 1,0 - za ostale presjeke

Tlak i jednoosno savijanje (oko osi y-y)

c , 0, d m , y, d
1
k c, min f c,0,d k crit , y f m, y,d

- -y te postoji problem
izvijanja oko osi z- -y:
2
c ,0, d m , y ,d
1
k c , z f c , 0, d k crit , y f m , y , d

22
4. PORABLJIVOSTI

uinst
-
zasebno

-za stalna djelovanja

u fin u inst 1 k def
-za nazovistalana djelovanja
u fin u inst 1 2 k def

oznake:
ufin -
uinst -
kdef -

Tablica 1 2 za objekte (Table A1.1, prEN 1990:2001,

str.51.)

-ukoliko
njemu svojstven faktor kdef, a utjecaje kombiniramo prema tablici 2

23
 Tablica 2: Kombiniranje utjecaja (Table A1.4, prEN 1990:2001, str.56.)

Klizanje spajala

Fd
u inst
K ser

oznake:
uinst -
Fd - sila koja djeluje na spoj
Kser -

Tablica 3 ser (Table

7.1, prEN 1995-1-1:2003, str.55.)
vrsta spajala drvo-drvo, materijal na bazi drva- -drvo
1,5
k d
23
1, 5
k d 0 ,8
30
1, 5
d 0 ,8
klamfice k
80
k ,1 i k ,1 , k

prema k k ,1 k ,2 .
K ser
oznake:
3
k - ]
d - promjer spajala [mm]

24
Tablica 4
Table 7.2, prEN 1995-1-1:2003, str.56.)
progib
l l
u inst od do
300 500
slobodno oslonjena greda
l l
u fin od do
150 300
l
u inst
150
konzola
l
u fin
100
l
u ukupno
500
spregovi
l
u promjenjivo
700

Ukupni progib

u fin u inst 1 k def u0 u dop

u0 -
udop -

25
5. SPOJEVI S METALNIM SPAJALIMA
-drvo

Kar

drvo):

-za jednorezna
izraza:

(a) Fv ,Rk f h ,1,k t 1 d

(b) Fv ,Rk f h , 2,k t 2 d
2 2
f h ,1,k t 1 d 2 t t2 3 t2 t2 Fax ,Rk
(c) Fv ,Rk 2 1 2 1
1 t1 t1 t1 t1 4

f h ,1,k t 1 d 4 2 M y , Rk Fax ,Rk

(d) Fv ,Rk 1,05 2 1 2
2 f h ,1,k t 1 d 4

f h ,1,k t 2 d 2
4 1 2 M y,Rk Fax ,Rk
(e) Fv ,Rk 1,05 2 1 2
1 2 f h ,1,k t 2 d 4
2 Fax ,Rk
(f) Fv,Rk 1,15 2 M y ,Rk f h ,1,k d
1 4

-za dvorezna spaj

izraza:
(g) Fv,Rk f h ,1,k t 1 d
(h) Fv ,Rk 0,5 f h , 2,k t 2 d
f h ,1,k t 1 d 4 2 M y ,Rk Fax ,Rk
(j) Fv,Rk 1,05 2 1 2
2 f h ,1,k t 1 d 4
2 Fax ,Rk
(k) Fv,Rk 1,15 2 M y,Rk f h ,1,k d
1 4

26
 Slika 1 -1-1:2003 E, 63.str.)

(1) - jednorezni spoj

(2) - dvorezni spoj

Spojeve dijelimo na (t 0,5d ) i (t d, s

tolerancijo

-za spojeve u jednoreznom spaju

najmanja
(a) Fv ,Rk 0,4 f h ,k t 1 d
Fax ,Rk
(b) Fv ,Rk 1,15 2 M y,Rk f h ,k d
4
-za spojeve u jednoreznom spaju

4 M y ,Rk Fax ,Rk

(c) Fv ,Rk f h ,k t 1 d 2 2
1
f h ,k t 1 d 4
Fax ,Rk
(d) Fv ,Rk 2,3 2 M y,Rk f h ,k d
4
(e) Fv ,Rk f h ,k t 1 d

27
-za spojeve ama

(f) Fv,Rk f h ,1,k t 1 d

4 M y ,Rk Fax ,Rk
(g) Fv,Rk f h ,1,k t 1 d 2 2
1
f h ,1,k t 1 d 4
Fax ,Rk
(h) Fv,Rk 2,3 2 M y,Rk f h ,1,k d
4
-za spojeve s

(j) Fv,Rk 0,5 f h , 2,k t 2 d

Fax ,Rk
(k) Fv,Rk 1,15 2 M y,Rk f h , 2,k d
4
-za spojeve s

(l) Fv,Rk 0,5 f h , 2,k t 2 d

Fax ,Rk
(m) Fv ,Rk 2,3 M y,Rk f h , 2,k d
4
Slika 2 spoja (Figure 8.3, prEN 1995-1-1:2003 E, 64.str.)

Napomena: Potrebno je provjeriti i nosivost grupe spajala.

oznake:
2
fh,i,k - ]
f h , 2 ,k
- jala
f h ,1,k
My,Rk -
ti - debljina drvenih elementa u spoju [mm]
d - promjer spajala [mm]

Fax,Rk -

-ukoliko je nepoznata vrijednost Fax,Rk se uzima da je nula

-maksimalna vrijednost Fax,Rk
vrijednosti Fax,Rk
vijke 25% i trnove 0%.

28
Redukcija broja spajala

Fv ,ef ,Rk n ef Fv ,Rk

n ef n k ef
Tablica 3: Vrijednosti kef (Table 8.1, prEN 1995-1-1:2003 E, 67.str.)
Razmak - ti kef
linearno interpolirati
a1 14d 1,00
a1 10d 0,85
a 1 7d 0,70
a1 4d - 0,50

Unos sile pod nekim kutom

Kod unosa sile pod nekim kutom u odnosu na pravac vlakan

odnosno vlak okomito na pravac vlakana.

Slika 4: Primjer unosa sila pod nekim kutom (Figure 8.1, prEN 1995-1-1:2003 E, 61.str.)

Provjera vlaka okomito na pravac vlakana:

Fv,Ed F90,Rd

-za utjecaj
Fv,Ed max Fv ,Ed ,1 , Fv,Ed , 2

-otpornost na sile cijepanja odnosno vlak okomito na pravac vlakana:

h he
F90,Rk 14bw
h he

he - udaljenost najdaljeg spajala od ruba elementa [mm]

h - visina elementa [mm]

29
 0,5
w pl
w max 100 -

1,0
w = 1,0 -za sva ostala spajala

wpl -

nih ili srednje trajnih utjecaja za

utjecaj uzimamo:

FEd Ft ,Ed 0,5Fc,Ed ili Fc,Ed 0,5Ft ,Ed

Minimalni razmaci

Slika 5: Minimalni razmaci (Figure 8.7, prEN 1995-1-1:2003 E, 69.str.)

1 - spajalo, 2 -
a) razmak spajala u pravcu i okomito na pravac vlakana
b) razmak spajala od ruba i kraja elementa

30
-
- duljinu stranice;
-
broj spajala u redu (slika 6);

Slika 6 -1-1:2003 E, 67.str.)

-
-
-

zabijanih okomito na pravac vlakana;

- do
-

-
-je dubina zabijanja minimalno 10d,
-drvo nije u uvjetima klase 3 i
-su ispunjeni uvjeti minimalnih razmaka;
3
- i ukoliko je

-
manja od:
7d
t max k
13d 30
400
-ukoliko se radi o drvu posebno osjetljivom na cijepanje (jela i smreka - definiraju se Nacionalnim
k 420kg / m 3 a4 10d , te za
3 3
420kg / m k 500kg / m a4 14d
su:
14d
t max k
13d 30
200

gdje je:
d-
3
k - ]

31
- 1 i t2 su:

Slika 7: Vrijednosti t1 i t2 (Figure 8.4, prEN 1995-1-1:2003 E, 66.str.)

(a) jednorezni spoj (b) dvorezni spoj

-kod dvoreznih spojeva drvo- t t2 4d

Slika 8 N 1995-1-1:2003 E, 66.str.)

- u = 600N/mm2,
spajala je:
fu
M y ,Rk 180 d 2, 6 -
600
fu
M y ,Rk 270 d 2,6 -
600
- kar je:
0,3
f h ,k 0,082 k d -
f h ,k 0,082 1 0,01 d k -

32
-
u pravcu vlakana
f h , 0, k 0,082 1 0,01 d k

-
f h , 0, k
fh , ,k
k 90 sin 2 cos 2

k90 1,35 0,015 d - za LVL i meka drva

k90 0,90 0,015 d - tvrda drva

0,3
f h ,k 0,11 k d -
0, 3
f h ,k 30 d t 0, 6 -
0, 7
f h ,k 65 d t 0,1 -za iverice (particleboard) i OSB

gdje je:
o
- ]
3
k - ]
2
fu - ]
t-

- Fax,Rk je manja vrijednost od:

-
(a) Fax ,k f ax ,k d t pen
(b) Fax,k f head,k d 2h

-
(a) Fax ,k f ax ,k d t pen
(b) Fax,k f ax ,k d t f head,k d 2h

gdje je:
2
fax,k - ]
fhead,k - karakte [N/mm2]
tpen -
t-
dh -

-
6 2
f ax ,k 20 10 k
6 2
f head,k 70 10 k

33
-
t pen
2 nja je 6d, a za dubinu zabijanja
4d
t pen
2 .
2d
-
nosivost samo onog dijela koji nije gladak;
-k ax,k i fhead,k
-

Slika 9 -1-1:2003 E,
72.str.)

-
Fax ,Ed Fv ,Ed
1
Fax ,Rd Fv ,Rd

-
2 2
Fax ,Ed Fv ,Ed
1
Fax ,Rd Fv,Rd

34
 Tablica 10 (Table 8.2, prEN 1995-1-1:2003 E, 68.str.)
minimalni razmaci

oznaka kut
420 kg/m3 420 k 500
k
kg/m3
za d 5mm :
a1 5 5 cos d
a1 0o 360 o a1 7 8 cos d a1 4 cos d
za d 5mm :
a1 5 7 cos d
a2 0o 360 o a2 5d a2 7d a2 3 sin d
a3,t 90o 90 o a 3, t 10 5 cos d a 3, t 15 5 cos d a 3, t 7 5 cos d
a3,c 90o 270o a 3, c 10d a 3, c 15d a 3 ,c 7d
za d 5mm : za d 5mm : za d 5mm :
a 4, t 5 2 sin d a 4, t 7 2 sin d a 4, t 3 2 sin d
a4,t 0o 180 o za d 5mm : za d 5mm : za d 5mm :
a 4,t 5 5 sin d a 4, t 7 5 sin d a 4,t 3 4 sin d
a4,c 180 o 360 o a 4 ,c 5d a 4,c 7d a 4 ,c 3d
a1 i a 2
-a za vrijednosti:
a 3 ,c a 4,c 3d
a 3, t a 4, t 3 4 sin d

oznake:
a1 -
a2 -
a3,c, a3,t, a4,c, a4,t -
o
- ]

35
SPOJEVI S KLAMFICAMA

upute za spojeve s klamficama:

- a promjer d uzimamo
d bh
- 2 slika 11) najmanje
14d;
-u spoju mora biti najmanje dvije klamfice;
-
o
, a ukoliko je manji ili jednak 30o
-ukoliko postoji red klamfica paralelno s pravcem vlakana moramo odrediti efektivni broj klamfica nef;

- u = 800N/mm2,
spajala je:
M y,Rk 240 d 2,6

- je:
0, 3
f h ,k 0,11 k d -
0, 3
f h ,k 30 d t 0, 6 -
0, 7
f h ,k 65 d t 0,1 -

gdje je:
3
k - ]
d - promjer klamfice [mm]
t-

Slika 11: Geometrija klamfice (Figure 8.9, prEN 1995-1-1:2003 E, 73.str.)

Slika 12: Minimalni razmaci klamfica (Figure 8.10, prEN 1995-1-1:2003 E, 74.str.)

36
 Tablica 13: Minimalni razmaci klamfica (Table 8.10, prEN 1995-1-1:2003 E, 74.str.)
oznake kut minimalni razmaci
a1
30 o a1 10 5 cos d
za 0o 360 o
za 30 o a1 15 5 cos d
a2 0o 360 o a2 15d
a3,t 90 o 90 o a 3,t 15 5 cos d
a3,c 90o 270 o a 3, c 15d
a4,t 0o 180 o a 4, t 15 5 sin d
a4,c 180 o 360 o a 4, c 10d

oznake:
a1 - m]
a2 -
a3,c, a3,t, a4,c, a4,t -
o
- ]
o
- ]

37
SPOJEVI S VIJCIMA

upute za spojeve s vijcima:

-
-
-vijke treba zategnuti do pun
drvu ponovno zategnuti;
-
n
n ef min a1
n 0 ,9 4
13d

0o 90 o , nef
gornjeg izraza.

- za vijke je:
2, 6
M y,Rk 0,3 f u ,k d

- za vijke promjera do 30mm je:

f h , 0, k
fh , ,k
k 90 sin 2 cos 2

-
f h , 0,k 0,082 1 0,01d k -
f h , 0,k 0,11 1 0,01d k -
0, 6 0, 2
f h,0,k 50 d t -

k90 1,35 0,015 d - za LVL i meka drva

k90 0,90 0,015 d - tvrda drva

gdje je:
o
- ]
3
k - ]
2
fu,k - ]
t-

-na utjecaj vijka provjeravamo:

(za nosivost drva uzimamo 3 f c,90,d ) ili -drvo - kao
- t- -promjer
vijka)

Tablica 14: Minimalni razmaci vijaka (Table 8.4, prEN 1995-1-1:2003 E, 75.str.)
oznake kut minimalni razmaci
a1 0o 360 o a1 4 cos d

38
 a2 0o 360 o a2 4d
a3,t 90 o
90 o a 3, t
90 o 150 o a 3, c 1 6 sin d ; 4d)
a3,c 150 o 210 o 4d
210 o 270 o a 3, c 1 6 sin d ; 4d)
a4,t 0o 180 o a 4, t 2 2 sin d ; 3d)
a4,c 180 o 360 o a 4, c 3d

oznake:
a1 -
a2 -
a3,c, a3,t, a4,c, a4,t -
o
- ]

39
SPOJEVI S TRNOVIMA

upute za spojeve s trnovima:

-promjer trna iznosi minimalno 6mm i maksimalno 30mm, s tolerancijom od 0,1mm;
- jera trna;
-
n
n ef min a1
n 0 ,9 4
13d

0o 90 o , nef
gornjeg izraza.

- za trnove je:
2, 6
M y,Rk 0,3 f u ,k d
- za trnove promjera do 30mm je:
f h , 0, k
fh , ,k
k 90 sin 2 cos 2
-
f h , 0,k 0,082 1 0,01d k -
f h , 0,k 0,11 1 0,01d k -
0, 6 0, 2
f h,0,k 50 d t -za iverice (partic

k90 1,35 0,015 d - za LVL i meka drva

k90 0,90 0,015 d - tvrda drva

gdje je:
o
- ]
3
k - ]
2
fu,k - ]
t-

Tablica 15: Minimalni razmaci trnova (Table 8.5, prEN 1995-1-1:2003 E, 77.str.)
oznake kut minimalni razmaci
a1 0o 360 o a1 3 2 cos d
a2 0o 360 o a2 3d
a3,t 90 o
90 o a 3, t
90 o 150 o a 3, c a 3, t sin d ; 3d)
a3,c 150 o 210 o 3d
210 o 270 o a 3, c a 3, t sin d ; 3d)
a4,t 0o 180 o a 4, t 2 2 sin d ; 3d)
a4,c 180 o 360 o a 4, c 3d

40
SPOJEVI S VIJCIMA ZA DRVO

upute za spojeve s vijcima za drvo:

-minimalna dubina uvrtanja dijela vijka s "lozom" je 6d;
-za meka drva i promjer vijaka za drvo d 6mm
za promjere vijaka d 6mm promjera i duljine
glatkog promjera, a za dio s "lozom" promjera 70% glatkog promjera;
- k 500 kg/m3 promjer rupe se treba odrediti ispitivanjem;
-za promjer vijaka za drvo uzimamo vrijednost d ef koji je:
-kod vijaka koji imaju isti promjer glatkog i dijela s "lozom" d ef je promjer glatkog dijela
pod uvjetom da glatki dio prodire za minimalno 4d u element u kojem se nalazi vrh vijka,
-kod ostalih vijaka def = 1,1d - neto promjer dijela s "lozom".

Tablica 16: Minimalni razmaci vijaka za drvo (Table 8.6, prEN 1995-1-1:2003 E, 78.str.)
minimalni razmaci
spajala i ruba elementa
okomito na pravac vlakana 4d 4d
u pravcu vlakana 4d 2,5d

- avamo:
-za vijke s glatkim dijelom s promjerom d 6mm ;
-za vijke s glatkim dijelom s promjerom d 6mm vrijede pravila za vijke.
- :
-kod nosivosti na silu u pravc
-
-
i moramo provjeriti i nosivost grupe vijaka,
-
-
0,8
Fax , , Rk n ef dl ef f ax , ,k
gdje je:
d - vanjski promjer dijela s "lozom" [mm]
lef - duljina uvrtanja dijela s "lozom" umanjen za jedan promjer [mm]
f ax , ,k - avac vlakana [N/mm2]
f ax ,k
f ax , ,k 2
sin 1,5 cos 2
3 1,5
f ax ,k 3,6 10 k
nef -
n ef n 0, 9
n - broj vijaka

-k provjeravamo prema:
2 2
Fax ,Ed Fv ,Ed
1
Fax ,Rd Fv,Rd

41
 t A A B
t B t A tB

= +
A B
Rd R d ,A R d ,B

t t A B
t t t t t
A

= +
B
Rd 2 R d ,A 2 R d ,B

t A t A A B A
t t t t
A
B A B A

= +
B
Rd R d ,A 2 R d ,B R d ,A
oznake:
Rd,A - otpornost spoja A
Rd,B - otpornost spoja B
Rd -

42
SPOJ KOJI PRENOSI MOMENT

z
F F
F
T T
M

F
N
FN

M
M FM
F x
M
F F
T
N T
F
FM T M

e e F
N FN

F
M

M
- FM
2e
M N V
- FM , FN , FV
4r 4 4
2 2
ukupno Fukupno FN FMx FV FMz

Raspored spajala veze koja prenosi moment

- - pravokutni raspored
z
x3 x3
x2 x2
x1 x1
n 2
n 1

M x
M

a a
2a

M r2 M a2 b2
FM FM
n1 r12 n 2 r22 n x x i2
i
n z z i2
i

43
ZASJEK

Nd

celo zasjeka

N
dubina zasjeka
lv leda zasjeka

Pravila za dubinu zasjeka tv :

-
h
50 tv
4
h
50 tv
6
- dvostrani zasjek:
h
tv
6
- dvostruki zasjek:
t v ,1 0,8 t v , 2 t v , 2 10mm

-
tv
A1 b
cos
2
-

N1,d N d cos
2
-

N1,d N d cos 2
2
c , ,d
2
A1 tv b
- dokaz nosivosti:

c , ,d
2
1
f
c , ,d
2

44
Pravila za duljinu posmika:
lv 8 tv 200mm

Dokaz naprezanja u ravnini posmika:

-
Av lv b
-
Hd N d cos
-
Hd N d cos
d
Av lv b
- dokaz nosivosti:
d N d cos
1 , tj. l v
f v ,d l v f v ,d

45