You are on page 1of 46

BHASA MADHURA KELAS 3 SEMESTER 1

M. Rasyad, Guru SDN Cenlecen 2, Pakong, Pamekasan, Madura

Artena/Laen Oca’na
1. eparenta artena esoro
2. po-sapo lente artena pakakas dari lente kaangghuy
abhersean taneyan
3. po-sapo kellot artena pakakas dari seppet kaangghuy
abhersean taneyan
4. saellana artena samarena, saamponna
5. pakakas artena parabhut
6. asaor mano’ artena nyambhit areng-bhareng
7. adhabu artena ngoca’, abala, acaca, abhanta
8. abharis artena ajhirjhir
9. bhajheng artena pateng
10.saoddha artena sambhitta
11.bhudhu artena bughung, dongol, gendeng
12.ghutong rojhung artena salang tolong
13.aghariyungan artena gharidu’, enger, ghighir, ramme
14.bang-sabang artena kraba’
15.kas-rakas artena bu-rombu, sarka

Artena/Maksoddha Oca’
1. atatele’ artena ………………
2. melana artena sababba
3. nyanda’ artena nyapot
4. celleng ngalereng artena ce’ cellengnga, celleng talebat
5. bhala artena famili, kalowarga
6. toron sakola artena mole sakola
7. rok-ngerok artena ca-nganca, nget-nengnget
8. abhetthek artena amassa’, ala-ola
9. ngandha’ aghi artena nyareta’aghi
10.kantos artena sampe’, kangse, kongse, dhala, dhagha, tagher

Oca’ Sambhatan
1. Taretan ngoda’an esambhat ale’
2. Taretan bine’ se towa’an esambhat embhuk
3. Reng towa lake’na eppa’ otaba embu’ esambhat kae/emba
4. Ana’na majhadi’ esambhat sapopo
5. Reng towa bine’na eppa’ otaba embu’ esambhat nyae/emba

Artena Parebhasan
Conto;
1. Abaddhay oca’ artena ekoca’aghi da’ oreng se dhujan ngacaca oreng laen.
2. Abeddha’ e dalem aeng artena lalakon se tada’ ghunana.
3. Aba’ kesa cethak gherrang artena asor tor mesken.
Tetene!
1. Bhelling kaojhanan artena ta’meddas baburughan
2. Noro’ bhabang artena noro’ pato ta’ngarte ka maksodda
3. Nompa’ jharan apajungan artena ontong dukale
4. Aora’ kaba’ atolang besse artena ce’ kowadda
5. Nyaba’ tellor e batton artena ngalakone settong kalakowan se sanget bhabhajha

Artena Oca’
1. ghutong rojhung artena salang tolong
2. abharis artena ajhijhir, ajhajhar
3. atatele artena ………….
4. abaddhay artena ajhuwal
5. abhettek artena asa’-massa’, ala-ola

Bhasa Engghi Bhunten


1. entar bhasaepon nyabis, meyos
2. nengghu bhasaepon ngoladi, nengale
3. dateng bhasaepon rabu
4. iya bhasaepon engghi
5. sengko’ bhasaepon kaula, abdhina

Oca’ se Sorop (sambhatan)


1. Taretan lake’ se towa’an asambhat kaka’
2. Taretanna reng towa esambhat majhadi’(anom/ghutte, nyannya / bhibbhi’)
3. Oreng bine’ se ngejhung neng tabbhuwan esambhat …………
4. Se anyanyi neng orkes esambhat …………..
5. Se ngajhar e sakola’an esambhat ghuru

Ondhaggha Bhasa
Enjha’ Iya Engghi Enten Engghi Bhunten
1. sengko’ - bula - kaula, abdhina, abdhi dhalem
2. ngakan - neddha, madhang - adha’ar
3. ba’na - dhika - sampeyan, ajunan, panjhennengan
4. dimma - dimma - ka’emma, ka’dimma
5. ngeding - ngeding - mereng, meyarsa
6. arapa - anape - aponapa
7. acaca - acaca - ngandhika, adhabu
8. areya - aneka, aneko- ka’into, ka’dinto
9. atanya - atanya - modhut pareksa
10.atemmo - atemmo - apangghi

Bhasa Engghi Bhunten


1. Eppa’ entar ka masjid.
Eppa’ meyos ka masjid.
2. Fiyan aghabay lajangan.
Fiyan abhadhi lajangan.
3. Pa’na Eko ngakan e dapor.
Ramana Eko adha’ar e dapor.
4. Sapa se aghabay lajangan?
Pasera se abhadhi lajangan?
5. Kalambhina Eppa’ esassa.
Rasoghanepon Rama esassa.

Bhasa Engghi Bhuntenna


1. Sengko’ bhasa engghi bhuntenna kaula, bhadhankaula, abdhina, abdhi dhalem
2. Ba’na bhasa engghi bhuntenna sampeyan, panjhennengan, junan
dhalem, ajunan
3. Bhantal bhasa engghi bhuntenna kajhangsera
4. Pereng bhasa engghi bhuntenna ambeng, lantaran
5. Sello’ bhasa engghi bhuntenna sesser
6. Calana bhasa engghi bhuntenna …………….
7. Songko’ bhasa engghi bhuntenna kocca
8. Tasmak bhasa engghi bhuntenna pangoladhan
9. Odheng bhasa engghi bhuntenna sengel
10.Samper bhasa engghi bhuntenna senjhang

Artena Oca’
1. alenteng artena apeddhel
2. lagghang artena sempat, kobher, bada bakto
3. asela artena toju’ kalaban soko epelkot
4. adhekkong artena nengkong
5. atempo artena toju’ alerpo’

Papareghan
1. Pak-tepak ban ghuddhuna, tapapak pada buddhuna.
2. Ajhamo neng amperra, tatemmo pada caleperra.
3. jhang bu’ jhang mor, lanjhang obu’ lanjhang omor.
4. Ka Sarongghi ngeba are’ mon la soghi jha’ re’-cerre’.

Noles Laten Madhura


Ter-ater : a ban e
Panoteng ; a, e, an, ana, na, ban aghi
Conto:
- sapo = asapoan kodhuna etoles asapowan
esapoe kodhuna etoles esapowe
sapoana kodhuna etoles sapowana
sapoa kodhuna etoles sapowa
sapoaghi kodhuna etoles sapowaghi
- Belli = bellia kodhuna etoles belliya
belliaghi kodhuna etoles belliyaghi
- Tojjhu = tojjhuaghi kodhuna etoles tojjhuwaghi
1. temmo = atemmo, etemmo, atemmowa, etemmowe, temmowan, temmowana,
temmona, temmowaghi.
2. soro = asorowan, esoro, sorowan, sorowana, sorona, sorowaghi.
3. pako = apako, epako, epakowa, epakowe, pakowan, pakowana, pakona,
pakowaghi.

Eja’an sebender
1. ekatoe kodhuna etoles ekatowe
2. esareaghi kodhuna etoles esareyaghi
3. etoghui kodhuna etoles etoghuwi
4. epakoa kodhuna etoles epakowa
5. eondhua kodhuna etoles eondhuwa

Artena Oca’
1. bakto lagghang artena baja sempat
bakto artena baja, naleka
2. dhadhingghalan artena nan-dhinan
3. epalanggheng artena epateptep ta’ba-oba
4. ngeter artena ………………
5. ngeper artena ngeppek, possa’

Papareghan
1. Sampan parao, tabu’ lapar da’ reng tao.
2. Pangkor nyangkornyangan, oreng dapor nyang-kennyangan.
3. Engli toneng, aeng aghili batona neng-enneng.
4. Ajhamo neng amperra, tatemmo pada caleperra.
5. Ellang jha’ dharaa pote, korang jha’ badaa pole.
6. Nyangle, sekennyang mole.
7. Nyanglongbi’, sekennyang tolong dhibi’.
8. Lenglong, malengnga ekapolong.
9. Engli toneng ta’ jhi, aeng agili bato neng-enneng kata’ se ngajhi.
10.Walkaelah walkaelu, ngakan tela kael gallu.
11.Parperpor, mon lapar jha’ lajhu ka amper tape lajhu ka dapor.
12.Bangbingcengno’, tabing alobang koceng se nyono’.
13.Wetattoe koddhu’ lenteng, owa’ reng atae nondu’ baceng.
14.Nengnong nengghar panjhalin rosak, oreng ghunong capo’ tengghar buri’na soak.
15.Tak-tak-dur ka bara’ ka tengghina, se bhutak nabbhu jhidhur aghella’ da’ ghighina.

Nyamana Kembhang
1. Kembhangnga gheddhang nyamana tongkol
2. Kembhangnga tarnya’ nyamana rentep, jhagghur
3. Kembhangnga sere nyamana apa
4. Kembhangnga accem nyamana mengos
5. Kembhangnga apokat nyamana kennes
6. Kembhangnga baluntas nyamana prapos
7. Kembhangnga bhalimbhing nyamana clekker, maya
8. Kembhangnga bhako nyamana bunga
9. Kembhangnga cabbhi nyamana kacowes, menne’, mellek
10.Kembhangnga cengke nyamana polong
11.Kembhangnga dhalima nyamana ako
12.Kembhangnga dhurin nyamana dlungop
13.Kembhangnga jhambhu monyet nyamana lancang
14.Kembhangnga jhaghung nyamana tongghul
15.Kembhangnga kates nyamana rambay, jhantel

Abhasa Engghi Bhunten


1. Sapa se molong ghangan langker?
Pasera se mondhut ghangan langker?
2. Ebhuna Suliha melle tarnya’.
Ebhuna Suliha ngobange tarnya’.
3. Kalambhina Rama abarna pote.
Rasoghanepon Rama abarna pote.
4. Ebhu nengghu televisi.
Ebhu ngoladhi televisi.
5. Rama entar ka maseghit.
Rama meyos ka maseghit.

Tabhaliggha Oca’
1. cakang x lemmos, males, dhalmos
2. ro’om x baceng, baseng
3. jhau x semma’, para’
4. mekko x mekkar, marok
5. nemor x nambhara’, mosem ojhan
6. landhu x kajal
7. jhurbhu x kernet, kotet
8. epapolong x epapesa
9. perak x sossa
10.towa x ngoda

Papadanna Oca’
1. nyambhit = nyaot, ajawab
2. tegghal = talon
3. ba’a = banjir
4. edhu’um = ebagi
5. ghumbhus = ghambha’
6. ngardunge = nyarbhu, aghura’
7. Sabatara = sampe’ ghandinna’ ghallu, sakejjha’, sabagian, bi’- dhibi’an
8. Sabbhan = jhaman lamba’, kona, bilan, dhimen, sambharang, sabharang
9. Baratta = alarbhat sajan jhau, tada’ ka-lopotan pada epamelo.
10.Barbar = birbir, marbar

Artena Oca’
1. cakang artena parekas, bhajheng
2. ta’ cokba artena ta’ tobang, ta’ kadhik ambu, ta’ cobbha, ta’ katek ambu, ta’ kadhik
ambu
3. baraghat artena bhandha
4. ontong artena pojhur
5. ekabhuto artena ekaparlo
6. nyarbhu artena ngardunge, aghura’
7. nyarbu artena abu se ngebbhul amargha esapsap angen

Tabhaliggha Oca’
1. jhurbhu x kernet, kotet
2. mekkar x kencop, mekko
3. bhunga x sossa
4. baceng x ro’om
5. ajhuwal x melle

Nyamana kembhang
1. Kembhangnga tarnya’ nyamana jhagghur
2. Kembhangnga gheddhang nyamana tongkol
3. Kembhangnga sere nyamana apa
4. Kembhangnga padi nyamana jheppon
5. Kembhangnga jhaghung nyamana tongghul

Artena Oca’
1. notobhan artena ngenteppan
2. kaalok artena kaonang, kalonta, kaonar, kaoncar, kaotara
3. kalonta artena kaonang, kaonar, kaotara, kaoncar
4. congkop artena papajunna kobhuran
5. mandhapa artena pandhapa, pancanete
6. jhujhuk artena teppa’, lajhu nojjhu ka settong kennengngan
7. pasareyan artena makam, kobhuran, asta, astana, paluadhan
8. esambhat artena esebbhut
9. gharabhan artena lalakon
10.parsasat artena akanta, akadi

Abhasa Engghi Bhunten


1. Iya, Bu, sengko’ se noro’a!
Engghi, Bu, kaula se ngerenga!
2. Enja’, Nom, sengko’ ta’ mekola!
Bhunten, Nom, kaula ta’ mekola!
3. Iya, sengko’ pas moleya!
Engghi, kaula pas palemanna!
4. Arman esoro alako apa’an?
Arman epakon ngastane ponapaan?
5. Epabaramma rombu jareya bi’ ramana Arman?
Epakadhiponapa rombu ghapaneka sareng ramana Arman?

Artena Oca’
1. akalenjar artena apalessir, apaseyar, akalenjang
2. pasarean artena makam, asta
3. paesan artena kejhingan, pattok, maesan
4. soko raba artena pangpangnga roma se neng tengnga
5. mandhapa artena pandhapa, pancanete
6. ghaliddhighan artena ghiridhan
7. cindramata artena .............
8. re’-are’an artena tok-petokan
are’ artena modus, petok, sada’
9. jhurkonce artena pajagana makam
10.bis mini artena ...........................

Oca’ asal eberri’i ter-ater (awalan) ban panoteng (akhiran): e, a, na, ban an
1. buku + na = bukuna
2. entar + a = entara
entar + na = entarra
3. a + somaja + an = asomajaan
4. e + pakan + e = epakane
5. e + polong = epolong

Oca’ se sorop
1. dapor banne dhapor
2. daina banne dhaina
3. dhaba’ banne daba’
4. petthat banne petat
5. petthes banne petes

Oca’ se Teppa’
1. pada banne padha
2. dhag-ondhaggha banne dhak-ondhagha
3. kella pathe banne kela pate
4. dhara banne dara
5. saketengnga banne sakethengnga

Panebbhussa Oca’ Bhangsalan


1. Eatore dha’ar pasae, konye’ ghunong samotemmona. (konye’ ghunong
artena temmo, maksodda samonemmona/etemmo)
2. Dhurin raja, ba’na dhujan nyangka. (dhurin raja artena nangka,
maksodda nyangka)
3. Kalowang kene’, ale’ tako’ epokol lajhu buru. (kalowang kene’ artena
bhabbhuru, maksodda buru/ru-kabhuru)
4. Balang paghar, Edi ajhuwal jhuko’ ollena ajharing. (balang paghar artena
jherring, maksodda eghiring/ajharing)
5. Obu’ mongghing cangkem, margha ngarte Edi pas nondu’. (obu’
mongghing cangkem artena janggu’, maksodda nondu’)

Okara Bhasan
1. konye’ ghunong reya bhangsana temmo, pas dhaddhi samotemmona.
2. Bighi accem reya maghi’, pas dhaddhi paghi’, dagghi’, lagghi’.
3. Paghar lesan reya ghighi, pas dhaddhi pangghi, soghi, pangghina, baghi.
4. Nyeyor kepa’ reya nyeyor burung, pas dhaddhi burung.
5. Perreng malang e songay reya tete, pas dhaddhi te-ngate, ngastete,
ghate.
6. Ghanta’ tabing reya ghanta’ cettet, pas dhaddhi epacettet.
7. Dhurin raja reya nangka, pas dhaddhi nyangka, mengka, sengka.
8. Klowang kene’ reya bhabbhuru, pas dhaddhi kabhuru, buru.
9. Ghumo’ dapor reya tomang, pas dhaddhi katomane, toman.
10.Brakay moara reya bhaja, pas dhaddhi bhabhaja, raja, ja-kaja.

Aghabay Okara Bhangsalan


1. bighi accem : Pabhajheng jhar-ajharan ma’ le bighi accem ta’ kasta ka
budi.
2. nyeyor kepa’: Adu, ma’ pas nyeyor kepa’ se jhar-kalenjharra sengko’ la
kadung akarep.
3. paghar lesan: Kaka’na Parno rowa sateya la dhaddhi oreng paghar
lesan.
4. brakay mowara: Ja’ amaen lajangan e lorong brakay mowara!
5. ghumo’ dapor: Sengko’ lamba’ ghumo’ dapor dapa’ da’ Ghuwa
Pajhuddhan.

Nyamana Budhu’na Keban


1. Budhu’na kerbuy enyamae dhil-gudhil
2. Budhu’na kata’ enyamae dhaba’
3. Budhu’na bhanyak enyamae blengngor
4. Budhu’na caceng enyamae ellur
5. Budhu’na cakalan enyamae cengke’, panet
6. Budhu’na dhara enyamae pejji
7. Budhu’na embi’ enyamae cacempe
8. Budhu’na etek enyamae re-merre
9. Budhu’na entok enyamae mente, endil
10.Budhu’na ghalte’ enyamae caratcat

Abhasa Engghi Bhunten


1. Iya, Bu’, sengko’ menta’a!
Engghi, Bhu, kaula nyo’onna!
2. Enja’, Pa’, sengko’ ta’ enda’!
Bhunten, Pa’, kaula ta’ poron/ta’ kasokan.
3. Eko esoro tedung?
Eko epakon asaren?
4. Emba ngakan samangka.
Aghung adha’ar samangka.
5. Sengko’ mellea buku.
Kaula ngobanganna buku.

Okara Bhangsalan
1. Nyeyor kepa’, Ali se ngakana pas burung.
2. Dhurin raja, jha’ bur-lebur nyangka oreng.
3. Tengate perreng malang e songay, mon ajhalan!
4. Eyatore dha’ar pasae, konye’ ghunong samotemmona.
5. Balang paghar, Edi ajhuwal jhuko’ ollena ajharing.

Artena Oca’
1. nanggha’a kolom artena ngonjhangnga kompolan ngajhi
2. nyellep bherras artena aghiling bherras
3. nas-panasan ka’-angka’ artena jhung-ejjhungan ri’-berri’ (dha’aran)
4. tambul artena jhajhan
5. biddhang poka’ artena aeng gula mera campor serre

Rora Bhasa
Conto oca’na:
- nyekot klambhi = nyekot kaen eghabaya klambhi.
- mogher gheddhang = mogher bhungkana gheddhang ngala’a buwana
Conto okarana:
- Ma’el esoro nae’ nyeyor.
- Eppa’na mesel roko’.

Okara se Agandhu’ Rora Bhasa


1. Amina esoro merres pate.
merres pate = merres rot-parotta nyeyor ekala’a patena
2. Ima nyekot kalambhi e kottha.
nyekot kalambhi = nyekot kaen eghabaya klambhi
3. Kaka’ noles sorat e amper.
noles sorat = noles dhalubang ekaghabaya sorat.
4. Arman nae’ kates e budina langghar.
nae’ kates = nae’ bhungkana kates ngala’a buwana.
5. Ebhu ngandhel kopi e dapor.
ngandhel kopi = ngandhel baddha se aesse aeng eghabaya biddhang kopi
6. Ebhuna matoro’ jhuko’ da’ nyannya se ka pasar.
matoro’ jhuko’ = matoro’ pesse kaangghuy melle jhuko’.
7. Anom arao panjha’.
arao panjha’ = arao rebbha se tombu e panjha’.
8. Bari’ Embuk araghii tapay.
Araghii tapay = araghii wab-towabbha/la-kellana tengghang e kaghabaya
tapay.
9. Eppa’ mekol aeng.
mekol aeng = mekol baddhana aeng.
10.Ka’ Samman ngale somor.
ngale somor = ngale tana ekaghabaya somor.
11.Bari’ sengko’ ngakan seang neng barung bhi’ Sarendhi.
ngakan seang = ngakan nase’ ebakto seang.
Artena Oca’
1. pangadhunan= baddha kaangghuy por-nyampor bharang
2. acemeng = ru-kabhuru, su-kasusu
3. ghasek = ghassa’, sekghut
4. pajhat = lakar
5. paro duwa’ = paron, epaduwa

Birjhi’anna Oca’
1. ajhellingngaghi birjhi’anna a + jhelling + na + aghi
2. aghabaya birjhi’anna a + ghabay + a
3. kaojhanan birjhi’anna ka + ojhan + an
4. kadhaddhiyan birjhi’anna ka + dhaddhi + an
5. ecampore birjhi’anna e + campor + e

Artena Oca’
1. nanggha’ kolom artena ngonjhang kompolan reng ngajhi
2. nyellep bherras artena aghiling bherras
3. reng-mancoreng artena mancerreng, ngabas bharang kalaban makene’ mata
polana ta’ terrang.
4. pangadhunan artena bhaddha kaangghuy camporanna pan-saponapan bharang
kaangghuy aghabay jhajhan/jhamo/racekan.
5. ranta artena sanat, rampong

BHASA MADHURA KLS 3 SEMESTER 2


Artena Oca’
1. notobhan artena ngenteppan
2. kaalok artena kaonang,kalonta,kaonar, kaoncar, kaotara
3. kalonta artena kaonang,kaonar, kaotara, kaoncar
4. congkop artena papajunna kobhuran
5. mandhapa artena pandhapa, pancanete
6. jhujhuk artena teppa’,lajhunojjhuka settong kennengngan
7. pasareyan artena makam, kobhuran, asta, astana, paluadhan
8. esambhat artena esebbhut
9. gharabhan artena lalakon
10.parsasat artena akanta, akadi

Abhasa Engghi Bhunten


1. Iya, Bu, sengko’ se noro’a!
Engghi, Bu, kaula se ngerenga!
2. Enja’, Nom, sengko’ ta’ mekola!
Bhunten, Nom, kaula ta’ mekola!
3. Iya, sengko’ pas moleya!
Engghi, kaula pas palemanna!
4. Arman esoro alako apa’an?
Arman epakon ngastane ponapaan?
5. Epabaramma rombu jareya bi’ ramana Arman?
Epakadhiponapa rombu ghapaneka sareng ramana Arman?

Artena Oca’
1. akalenjar artena apalessir, apaseyar, akalenjang
2. pasarean artena makam, asta
3. paesan artena kejhingan, pattok, maesan
4. soko raba artena pangpangnga roma se neng tengnga
5. mandhapa artena pandhapa, pancanete
6. ghaliddhighan artena ghiridhan
7. cindramata artena ..................................
8. re’-are’an artena tok-petokan
are’ artena modus, petok, sada’
9. jhurkonce artena pajagana makam
10.bis mini artena .....................................

Oca’ asal eberri’i ter-ater (awalan) ban panoteng (akhiran): e, a, na, ban an
1. buku + na = bukuna
2. entar + a = entara
entar + na = entarra
3. a + somaja + an = asomajaan
4. e + pakan + e = epakane
5. e + polong = epolong

Oca’ se sorop
1. dapor banne dhapor
2. daina banne dhaina
3. dhaba’ banne daba’
4. petthat banne petat
5. petthes banne petes

Oca’ se Teppa’
1. pada banne padha
2. dhag-ondhaggha banne dhak-ondhagha
3. kella pathe banne kela pate
4. dhara banne dara
5. saketengnga banne sakethengnga

Panebbhussa Oca’ Bhangsalan


1. Eatore dha’ar pasae, konye’ ghunong samotemmona. (konye’ ghunong
artena temmo, maksodda samonemmona/etemmo)
2. Dhurin raja, ba’na dhujan nyangka. (dhurin raja artena nangka,
maksodda nyangka)
3. Kalowang kene’, ale’ tako’ epokol lajhu buru. (kalowang kene’ artena
bhabbhuru, maksodda buru/ru-kabhuru)
4. Balang paghar, Edi ajhuwal jhuko’ ollena ajharing. (balang paghar artena
jherring, maksodda eghiring/ajharing)
5. Obu’ mongghing cangkem, margha ngarte Edi pas nondu’. (obu’
mongghing cangkem artena janggu’, maksodda nondu’)

Okara Bhasan
1. konye’ ghunong reya bhangsana temmo, pas dhaddhi samotemmona.
2. Bighi accem reya maghi’, pas dhaddhi paghi’, dagghi’, lagghi’.
3. Paghar lesan reya ghighi, pas dhaddhi pangghi, soghi, pangghina, baghi.
4. Nyeyor kepa’ reya nyeyor burung, pas dhaddhi burung.
5. Perreng malang e songay reya tete, pas dhaddhi te-ngate, ngastete,
ghate.

Nyamana Budhu’na Keban


1. Budhu’na kerbuy enyamae dhil-gudhil
2. Budhu’na kata’ enyamae dhaba’
3. Budhu’na bhanyak enyamae blengngor
4. Budhu’na caceng enyamae ellur
5. Budhu’na cakalan enyamae cengke’, panet
6. Budhu’na dhara enyamae pejji
7. Budhu’na embi’ enyamae cacempe
8. Budhu’na etek enyamae re-merre
9. Budhu’na entok enyamae mente, endil
10.Budhu’na ghalte’ enyamae caratcat

Abhasa Engghi Bhunten


1. Iya, Bu’, sengko’ menta’a!
Engghi, Bhu, kaula nyo’onna!
2. Enja’, Pa’, sengko’ ta’ enda’!
Bhunten, Pa’, kaula ta’ poron/ta’ kasokan.
3. Eko esoro tedung?
Eko epakon asaren?
4. Emba ngakan samangka.
Aghung adha’ar samangka.
5. Sengko’ mellea buku.
Kaula ngobanganna buku.

Okara Bhangsalan
1. Nyeyor kepa’, Ali se ngakana pas burung.
2. Dhurin raja, jha’ bur-lebur nyangka oreng.
3. Tengate perreng malang e songay, mon ajhalan!
4. Eyatore dha’ar pasae, konye’ ghunong samotemmona.
5. Balang paghar, Edi ajhuwal jhuko’ ollena ajharing.

Artena Oca’
1. nanggha’a kolom artena ngonjhangnga kompolan ngajhi
2. nyellep bherras artena aghiling bherras
3. nas-panasan ka’-angka’ artena jhung-ejjhungan ri’-berri’ (dha’aran)
4. tambul artena jhajhan
5. biddhang poka’ artena aeng gula mera campor serre

Rora Bhasa
Conto oca’na:
- nyekot klambhi = nyekot kaen eghabaya klambhi.
- mogher gheddhang = mogher bhungkana gheddhang ngala’a buwana
Conto okarana:
- Ma’el esoro nae’ nyeyor.
- Eppa’na mesel roko’.

Okara se Agandhu’ Rora Bhasa


1. Amina esoro merres pate.
merres pate = merres rot-parotta nyeyor ekala’a patena
2. Ima nyekot kalambhi e kottha.
nyekot kalambhi = nyekot kaen eghabaya klambhi
3. Kaka’ noles sorat e amper.
noles sorat = noles dhalubang ekaghabaya sorat.
4. Arman nae’ kates e budina langghar.
nae’ kates = nae’ bhungkana kates ngala’a buwana.
5. Ebhu ngandhel kopi e dapor.
ngandhel kopi = ngandhel baddha se aesse aeng eghabaya biddhang kopi
6. Ebhuna matoro’ jhuko’ da’ nyannya se ka pasar.
matoro’ jhuko’ = matoro’ pesse kaangghuy melle jhuko’.
7. Anom arao panjha’.
arao panjha’ = arao rebbha se tombu e panjha’.
8. Bari’ Embuk araghii tapay.
Araghii tapay = araghiiwab - towabbha/la-kellana tengghang e kaghabaya
tapay.
9. Eppa’ mekol aeng.
mekol aeng = mekol baddhana aeng.
10.Ka’ Samman ngale somor.
ngale somor = ngale tana ekaghabaya somor.
11.Bari’ sengko’ ngakan seang neng barung bhi’ Sarendhi.
ngakan seang = ngakan nase’ ebakto seang.

Artena Oca’
1. pangadhunan= baddha kaangghuy por-nyampor bharang
2. acemeng = ru-kabhuru, su-kasusu
3. ghasek = ghassa’, sekghut
4. pajhat = lakar
5. paro duwa’ = paron, epaduwa

Birjhi’anna Oca’
1. ajhellingngaghi birjhi’anna a + jhelling + na + aghi
2. aghabaya birjhi’anna a + ghabay + a
3. kaojhanan birjhi’anna ka + ojhan + an
4. kadhaddhiyan birjhi’anna ka + dhaddhi + an
5. ecampore birjhi’anna e + campor + e

Artena Oca’
1. nanggha’ kolom artena ngonjhang kompolan reng ngajhi
2. nyellep bherras artena aghiling bherras
3. reng-mancoreng artena mancerreng, ngabas bharang kalaban makene’ mata
polana ta’ terrang.
4. pangadhunan artena bhaddha kaangghuy camporanna pan-saponapan bharang
kaangghuy aghabay jhajhan/jhamo/racekan.
5. ranta artena sanat, rampong

BHASA MADHURA KELAS 4 SEMESTER 1


M. Rasyad, Guru SDN Cenlecen 2, Pakong, Pamekasan, Madura

Artena Oca’
1. telassa artena: nan-dhinanna
2. nyembhur ,, : nancel
3. molang ,, : ngajhar, moter
4. nambhara’ ,, : mosemma ojhan
5. adhadhuko ,, : akampong
6. sasaka ,, : pangpang
7. dhangka ,, : bengko, kennengngan (roma)
8. engghun ,, : kennengngan
9. nodhuwaghi ,, : nuddhingaghi
10. kalonta ,, : kaonar, kaotara, kaoncar

Ngoba da’ okara panyapa ngangghuy bhasa engghi bhunten


Conto: - Embhuk ka pasara.
- Meyosa da’ ka’ dimma, Bhuk?
1. Emba maca sorat kabhar.
Maos ponapa, Ghung?
2. Kaka’ noles caretana Ke Moko.
Nyerrat ponapa, Ka’?
3. Embhuk ghi’ bhuru mole dari pasar.
Bhuru paleman dari ka’dimma, Bhuk?
4. Le-ollena Nom Suryo ce’ bannya’na.
Abakta ponapa, panjhennengngan, Nom?
5. Basri melle embi’.
Ngobange ponapa, Bas?

Ca’-oca’ se sorop
Bhasa Enja’Iya - Bhasa Engghi Enten - Bhasa Engghi Bhunten
1. ngakan - neddha, madhang - adha’ar
2. sake’ – anglo - songkan
3. sengko’ – bula - kaula, bhadan kaula, abdhina
4. ba’na – dhika - sampeyan, panjennengan, junan dhalem, ajunan
5. enja’ – enten - bhunten
6. iya – engghi - engghi
7. apa – nape - ponapa
8. arapa – anape - aponapa
9. ajja’ – empon – ampon
10. aba’ - aba’ – salera
11. ales – ales - membha
12. ale’ - ale’ - raji, jaji’
13. ana’ - ana’ - pottra, pottre
14. abala – abala - mator, adhabu
15. abas – abas - oladhi, pareksane
16. abhareng – abhareng - asareng
17. abine – abine - araji, arobiya
Maksoddha oca’
1. sakte maksoddha kajunelan se ta’bisa etero
2. assre ,, endha, bhagus abasanna,
3. pokpara ,, ..................
4. ngandhas ,, ngambang nyese ka pengghir
5. bungbung ,, kettoghanna rowasanna perreng
6. magharsare ,, ra’yat, bargha
7. panggharus ,, barang dhagangan se ejhuwal moda sopaja lekkas paju
8. majhuntrong,, maloros
9. telassa ,, nan-dhinanna, na’-dhina’na
10. asola ,, atengka

Ngatokaghi okara
1. Pamesemma Dewi Sumenten seddha’ manes.
2. Palembayya kana’ rowa meltas panjhelin.
3. Alessa tebbel andaun membha.
4. Obu’na ghambha’ nyasar bangkong.
5. Pajhalanna kana’ rowa neter kolenang.

Pangalemma angghutana bhadhan


1. Pangalemma le’er se bhaghus ngalong tontonan, angghulu manjhangan.
2. Pangalemma tengnga se bhaghus angghaghatteng.
3. Pangalemma bettes se bhaghus podhak nyongsang, ngembhang podhak.
4. Pangalemma elong se bhaghus marseng, abhangnger bajang, ngaleppon nongko’.
5. Pangalemma bhau se bhaghus bhau tembhangan, bhidhang.

Abhasa kalaban aghunaaghi ondhaggha bhasa engghi bhunten


1. Pasera se meyos da’ dhalemepon Ke Moner ?
2. Nom Rasid katamoyan Ke Moner.
3. Manabi sakolaan notop, Rama meyossa ka Bhangkalan.
4. Saponapa arghana senjhang sarong ghapaneka ?
5. Pangoladhanepon Rama kadhingghalan e compo’na Nom Sakur.

Artena oca’
1. atong artena akor, rokon, pada ase.
2. jhuntrong ,, loros (pekkeran)
3. aghalebbher ,, agalubhuk (lembangnga)
4. kandhas ,, ngambang nyese kapengghir
5. arontong ,, ajijir, abhareng
6. magharsare ,, ra’yat, bargha
7. kobher ,, sempat, kongang,lagghang,bada bakto,
8. nambhak ,, jhujhuk, mengghir, ngandhas
9. pokpara ,, ....................................
10.apalesser ,, akalenjar, lan-jhalanan

Oca’ sesorop
Angghuta Bhadhan – Pangalemma – Panyalena
1. Bhadhan - manjhangan rampeng - pentet, pendha’
2. Elong – marseng - pese’,mergang, pernong
3. gharighi’ - angrajhung duri - kokol, ketteng
4. dai - angapeteng, dai kapeteng - nonong, ghanol
5. bettes - podhak nyongsang - daber, beber, keras
6. dada – jheppak - amano’ ngadak
7. pepe - ngalompang,andhurin saleneng - kelpot, kelpong
8. bibir - jherruk salone, dhalima marekka - dalbig,dhangnger,ghalba
9. pajhalanna - neter kalenang - ghigghi’,nyerek,dhippang
10.lengngen - angandhiba epenthang - dhingkol, cekot

Artena Oca’
1. panodhan artena: conto bagus
2. tareka artena: rencana
3. nombuaghi artena: maodhi’, manemmo
4. sakobhengnga artena: sakalelenga
5. parembhaghan artena: parembhukan, paron dingan
6. mamajhu artena: makaada’
7. amargha artena: asabab, karana, polana
8. apareng artena: aberri’, ajhulu, maghi
9. ngangghit artena: ngarang, nyoson
10. pamangghi artena: panemmo

Maksodda Oca’
1. bekkas maksodda: tomandaddi,lampet,rekarena
2. dhel-ngandhelaghi maksodda: bhunganbhuaghi
3. onggha ajjhi maksodda: nae’ ajjhi
4. sakolaan ra’yat maksodda: nyamana SD ejaman lamba’
6. sakolaan pangreh praja maksodda: sakolaan kaangguy madaddi pongghaba pangreh
praja

Laen Oca’na/artena
1. bhabhar = rembi’, laher
2. maghang = ajar alako tape ta’ narema gaji
3. tedda’ dari = toronan dari
4. dhel-ngandhelaghi = bhu-ngambhuaghi
5. bekkas gubernur = toman daddi gubernur

Artena Oca’ Rangkep Buto Biyasa


1. ja’-raja’an artena: paleng raja
2. nes-manesan artena: paleng manes
3. ghus-bhaghusan artena: paleng bhaghus
4. theng-ganthengngan artena: paleng gantheng
5. ghi-tengghiyan artena: paleng tengghi

Oca’ Rengkessan
1. Abdul Kadir erengkes: Abd. Kadir
2. Sarjana Hukum erengkes: SH
3. Insinyur erengkes: Ir.
4. Republik Indonesia erengkes: RI
5. Keluarga Berencana erengkes: KB

Sa’ir Madhura
Conto:
Ghunana Andi’ Elmo bhul-ombhul (= judul)

Pongghi’ ngoda nyare elmo bhiri (bada 8 keccap/suku kt)


Elmo dhunnya empon tanto enyamae paddha (= bait)
Kangghuy ghabay bhandha lako 1 paddha (bada 4 bhiri/baris)

Sangona odi’ sanonto


Brinto jhugan elmo paghi’ ......... ghi
Paalos pekker ghi’-ghighi’ ......... ghi keccap budina: ghi
Dhina maske carghi’-carghi’......... ghi rumussa: a-a-a-a
Dhalatene kantos merghi’ ......... ghi
Bila towa pon ta’ kasta
Dhunnya bada elmo bada
Kabbhi kabhar kabbhi berta
Empon jharna’ sarta moddha
(S. Sun)

Se parlo ekataoe neng sa’ir:


1. Bhiri maksodda: bharis
2. Paddha maksodda: bait (kadaddiyan dari bannya’ bharis)
3. Keccap maksodda: ucap, satu suku kata (sakeccap).
4. Pongkasanna/sowara keccap budina: a-a-a-a

Sa’ir eattas agandhu’:


1) bada 12 bhiri, 1 bhiri aesse 8 keccap,
2) bada 3 paddha, 1 paddha aesse 4 bhiri,
3) pongkasanna amonye: a, a, a, a,
4) essena: nasehat nyare elmo dhunnya (pangataoan umum) ban elmo paghi’ (pangataoan
agama Islam),
5) bhul-ombhulla”Ghunana Andi’ Elmo”,
6) 6) sengangghit nyamana: S. Sun.

Atoran pantun:
1) Pantun sowara keccap budina amonye: a-b-a-b.
2) Duwa’ bharis se da’-ada’ enyamae samperan/ghambharan.
3) Duwa’ bharis ka budina enyamae tegghes/esse.

Artena Oca’
1. nyalendha = bannean, bhida, ta’ pada, laen
2. andhap asor = kalakoan mamaba tengka pola becce’, tao adhat, tata krama
3. ajhumenneng= ngaddhek
4. badhana = wedana, pembantu bupati
5. kanengradhan= katoronan rato, kabangsawanan
6. salerana = aba’na
7. adhat parnata= tatakrama, andhap asor
8. asaor mano’ = nyambhit areng-bhareng
9. abhakte = nyembha, atoro’ oca’
10. nyaradang = katon/paddhang/ekatela maske ta’ pate terrang

Oca’ Tabhaliggha
1. andhap asor x sombong
2. akher x da’-ada’, awwal
3. edhukane x ealem
4. abhakte x alaban, nyalakanta, nyalogha
5. eajhum x epaklacer

Laen Oca’na
1. kasohor = kalonta, kaonang, kaonar, kaoncar, kaotara
2. sneyap =
3. bhan-sabbhan = tong-settongnga, bangsebangnga, bi’-dibi’
4. nyoppre = sopaja, ma’le
5. maghang = alako tape ta’ narema gaji, aparaktek

Artena Oca’
1. anjhir artena: pancer, panjher
2. labang saketheng ,, : ghappora
3. kaca rasa ,, : pakakas kaangghuy akaca
4. ta’ ghinjhegghan ,, : ta’ ghunjhegghan, ta’ ghulian
5. tokang tongko’ ,, : tokang tompa’na sape kerrap
6. kaleles ,, : pakakassa sape kerrab se eghabay panongko’anna
tokang tongko’
7. manca nagara ,, : naghara laen
8. sape sono’ ,, : sape pajhangan
9. sronen kennong tello’artena : ...........................
10.pangonong ,, : kaju akanta pekolan kaangghuy macekka’ sape
kerrabbhan otaba nangghala

Bhasa Engghi Bhunten


1. andi’na bhasaepon : ghadhuwanepon, kaghunganepon
2. mon ,, : manabi
3. ella, kabbhi ,, : ampon, sadhaja
4. taona ,, : onenga, ngaghali dce
5. etemmo, baramma ,, : epangghi, kadhiponapa
6. ban ,, : sareng
7. melle ,, : mondhut, ngobange
8. barampa ,, : sanapa, saponapa
9. coma, sateya ,, : namong, samangken
10.oba’ ,, : aghung

Artena Oca’
1. kantos artena : sampe’, kangse, kongse’, dhala, dhagha, tagher
2. ondhak artena: gha’-tenggha’
3. rateng ,, : ranta, sanat, rampong
4. rarengghanna artena: pajhanganna
5. sakobhengnga,, : sakalelengnga
6. apangereng ,, : etoro’ bunte’
7. earak ,, : epajhalan arengbhareng
8. ejhamange ,, : ejhambhulle
9. sasat ,, : akanta, pada moso, mara, marabhut
10. angkreng ,, : sengger, jagra’
11. rasras ,, : retto
12. ngatowe ,, : ngolok
13. matagher ,, : maghunjheg
14. san la ,, : bila la, mon la
15. anjhir ,, : gharis akher, gharis bates
16. akor ,, : atong, rokon
17. pongkasanna ,, : di-budina, aherra
Okara kakanthen
1. Oca’ : tar-ter-tor
Okarana :Ja’entar ka moso mon ketter ma’le ta’ e pacentor
2. lang-leng-long
Oreng palang aorak maleng sambi abhallong.
3. ras-res-ros
Ella mon kerras ta’ akerres ja’ ros-mangaros.
4. dar-dir-dur
mandar teppa’a da’ Kadir se penter asandur
5. kratap-kretep-krotop
6. ta-ta-ta
Bhata etata eparata

Abhasa Ngangghuy Bhasa Engghi Bhunten


1. Entara da’ dimma Nom, ma’ ce’ lagghuna se asalen?
Meyossa da’ ka’ dimma Nom, ma’ ce’ lagghuna se asalen?
2. Rama ban Ebhu ta’ cokba maenga’ jhar-ajharan patarongghu.
Rama sareng Ebhu ta’ tobang maemot jhar-ajharan patarongghu.
3. Kalambhina, sarongnga rama elanyo’ aeng.
Rasokanepon, senjang sarongepon Rama elanyo’ aeng.
4. Oca’na Embu’, olle nengghu televisi bila mare ajhar.
Dhabuepon Ebhu, olle nengghu televisi bila mare ajhar.
5. Ca’na Rama, mon amaen jha’ kantos jhau.
Dhabuepon Rama, mon amaen jha’ kantos jhau.

BHASA MADHURA KELAS 4 SEMESTER 2


Artena Oca’
1. bhakte artena: sembha, songkem
2. ajhajhuluk ,, : anyama laen, alias
3. nyeppowe ,, : nowae
4. mamajhu ,, : makaada’
5. ngastane ,, : ngalakone
6. abhanto ,, : atolong
7. atareka ,, : arencana
8. ajhumenneng ,, : ngennengnge
9. ngen-angenna ,, : pangaterrona
10. kaparengan ,, : eberri’i

Abhasa Ngangghuy Bhasa Engghi Bhunten


1. Sengko’ ghella’ sake’ tabu’.
Kaula ghella’ sake’ tabu’.
2. Mon ebaghi ban Eppa’, sengko’ noro’a Nom Ramli.
Manabi eparengaghi sareng Rama, kaula nge renga Nom Ramli.
3. Ca’na ghuru; ”ngen-angenna ba’na kabbhi pada bhaghus”.
Dhabuepon ghuru, ”ngen-angenna ba’na kabbhi pada bhaghus”.
4.. Barampa na’-kana’ se terro dhaddhiya ghuru?
Saponapa na’-kana’ se kasokan dhaddhiya ghuru?
5. Pa’ ghuru ngeba buku ka sakola’an.
Pa’ ghuru abhakta buku ka sakola’an.
6. Fatima ban Nida bharenteng se terro dhaddhi ya ghuru.
Fatima sareng Nida ce’ kasokanna se dhaddhi ya ghuru.
7. Baramma kodhuna mon terro dhaddhiya dokter?
Kadhiponapa wajibba manabi kasokan dhaddhia dokter?
8. Fatima maghi pesse ka Ebhuna.
Fatima apareng obang ka Ebhuna.
9. Tasmaggha Aghung ceccer e langghar.
Pangoladhanepon Aghung kadhingghalan e langghar.
10. Kalongnga Ebhu takae’ ka carang.
Sangsangepon Ebhu takae’ ka carang.

Maksodda Oca’
1. ebhabharraghi laen oca’na : erembi’aghi
2. ngastane ,, : ngalakone
3. salerana ,, : mowana, ropana, aba’na
4. sanare ,, : sopaja, ma’le
5. nyerrat ,, : noles

Artena Oca’
1. pasar sape artena :kennenganna oreng ajuwal ban melle sape
2. lomare pakeyan,, : ra’ kennengan naro kalambhi
3. roma kaca ,, : roma se ata’ ban tabingnga dari kaca
4. buku toles ,, : buku se egunaaghi ka angghuy tet-nyatet
5. korse males ,, : korse ka angghuy dung-tedungan

Kerata Bhasa
1. terbhang = sala bunter kebbhang
2. kottha = ekotkot sambi apettha
3. marongghi = macalerong ka gighi
4. dhamar = mapalasdha bharang se samar
5. songko’ = se kosong nongko’

Artena Kerata Bhasa


1. cangker = nyancang pekker
2. kona = pengkona parana
3. rojhak = esoro jhak-ngajhak
4. dhukon = dhu-buddhuna lalakon
5. soleng = esoso leng-neleng

Aghabay Kerata Bhasa


1. copet = ngeco’ pet-ngopet
2. dasi = dada maaksi
3. dhapor = kennengana marda so kompor
4. elmo = ngel-nongngel ta’ etemmo
5. koceng = lakona aceng-lecceng
6. kento’ = epasekken ghi’ ngalto’
7. kotap = pengko etaptap
8. manto = ekaeman ekabhuto

b. Abhasa Ngangghuy Bhasa Engghi Bhunten


1. Pa’ Oemar Sastrodiwirjo dhaddhi ghuru HIS.
Pa’ Oemar Sastrodiwirjo ngastane ghuru HIS.
2. Tang ghuru ngajhi entara ka Mekka bulan dateng.
Ghuru ngajhi kaula meyosa ka Mekka bulan dateng
3. Arapa ba’na ma’ ta’ entar ka langghar?
Aponapa sampeyan ma’ ta’ meyos ka langghar?
4. Pa’ Gafur ngenep e bengkona Pa’ Umar.
Pa’ Gafur kelem e compo’na Pa’ Umar.
5. Ekobhurraghi e dimma oreng se tasellem jareya?
Emakammaghi e ka’dimma oreng se tasellem ghapaneka?

Maksodda Oca’
1. pasar mano’ = kennengana oreng ajuwal ban melle mano’
2. somor tanto = somor towa, somor se ella ta’ ekataoe sengale
3. dhukon rana’ = dhukon rembi’
4. dhalubang mennya’= dhalubang sengennyes ban naradang
5. sapeda pancal = sapeda engkol
6. nae’ nyeyor = ongga ka bungkana nyeor
7. pasar kojhu’ = kennengana oreng ajuwal ban melle mano’ kojhu’
8. roma kaca = bengko se ekaghabay dari kaca kaangghuy men-tamennan
9. mor lorong = temor jhalan, temor embung
10.asta raja = makam raja

Artena / Maksodda Oca’


1. pos-apos artena: lem-alem
2. dhadhingghalan,, : nan-dhinan, na’-dhina’
3. aghandhu’ ,, : aghindhung, aghan dhung
4. malepor ,, : masenneng, maleggha
5. ebay-kaghabay,, : erang-karang, eda-pabada

Ondhagga Bhasa
1. sengko’ – bula – kaula, abdhina
2. ba’na – dhika – sampeyan, ajunan
3. sapa – sera – pasera
4. ngakan – madhang – neddha, adha’ar
5. ta’tao – bikan – ta’oneng, dhukan, ta’ ngaghali

Artena Oca’
1. kacatora = kacareta’a, kakandha’a
2. ngastane = alako
3. sareyang = ana’ wa’towa’an
4. ghancang atotoran = santa’ kandha
5. langghar = kobhung
6. anekkane = atakabbhulli
7. salerana = aba’na
8. ghubhar = bhubhar, mole
9. sedha = mate, adhinggal omor
10. amargha = asabab, polana

Artena Oca’
1. mettek = mellek
2. ngejjhel = nanges talebat
3. berdha = talebat kennyang
4. thal-metthal = talebat mera
5. paker = talebat pae’ otaba talebat accen

Maksod / Karebbha Rora Bhasa


1. nyekot kalambhi artena ajhai’ kaen ekaghabaya kalambhi
2. mogher gheddhang artena natta’ bhungkana gheddhang
3. mekol latthong artena mekol baddhana lattong
4. nengghu volli artena nengghu oreng amaen ebbal volli
5. melle bhathek artena melle kaen se agambar bhatek
6. nae’ nyeyor artena nae’ kabhungkana nyeor
7. ngakan dapor artena ngakan nase’ neng e dapor
8. noto teppong artena noto berras ekaghabayya teppong
9. majar listrik artena majar biayana laganan listrik
10.matoro’ ghangan artena matoro’ pesse kaangghuy emelleaghi ghangan.

Abhasa Ngangghuy Bhasa Engghi Bhunten


Kardi: ”Ta’langkong, saporana, Nom, sengko’ bari’ rowa ta’ tao jha’ ba’na se toju’ e lencak
rowa.”
”Ta’langkong, saporana, Nom, kaula bari’ ka’rowa ta’oneng jha’ sampeyan se alengghi
e lencak ka’rowa.
Kardi: ”Sengko’ bari’ rowa, Nom, ru-kabhuru polana adantos Eppa’.”
”Kaula bari’ ka’rowa, Nom, ru-kabhuru parmelana ngantos Rama.”
Kardi: ”Esoro ngone’e obhaddha Juju’ e apotek.”
”Epakon ngone’e obhaddha Juju’ e apotek.”
Kardi: ”Enja’, Nom, malemma Juju’ aserro sake’ cethak, ban Eppa’ dhuli eghiba ka dokter.”
”Bhunten, Nom, malemma Juju’ aserro songkan sera, sareng Rama dhuli ebhakta ka
dokter.”
Kardi: ”Alhamdulillah, Nom, ella olle pendhanan.”
”Alhamdulillah, Nom, ampon abak sae.”

Artena / Maksodda Oca’


1. raji ampeyan artena seller ta’ resmi, gundik
2. abhabhat alas artena molae kalakoan se da’-ada’, ce’ malaraddha
3. kabun artena kala bakto aperrang
4. nyeppeng artena ce’ jhauna
5. ghundhas artena tada’ sakale di’-andi’na

Ca’-oca’ Talebat
1. talebat lanjhang= lanjur, ngolor
2. talebat koros = reggik, keres
3. talebat possa’ = ngeper
4. talebat panda’ = pentet, kotet
5. talebat jhau = cemot, cemmeng, ceppeng

Aghabhay Okara Ngangghuy Rora Bhasa


1. mogher penang: Bari’ oreng se mogher penang rowa kaka’na Saidi.
2. melle bhathek: Se ajaga toko bhatek rowa dhagha posang amarga possa’ban oreng
se melle bhatek.
3. nae’ nyeyor: Ka’ Samman mon nae’ nyeor ce’ ceppetta.
4. noto teppong: Ebulan pasa sabbhanna bannya’ oreng noto teppong.
5. nyekot kalambhi: Nyekot kalambhi reya marloaghi kapenterran elmo etong.

BHASA MADHURA KELAS 5 SEMESTER 1


M. Rasyad, Guru SDN Cenlecen 2, Pakong, Pamekasan, Madura

Artena Oca’
1. urbanisasi = ..............
2. magharsare= ra’yat, bargha
3. menangka = kaangghuy (sebagai)
4. internet = ............
5. bargha = ra’yat, magharsare
6. kasap = pangorebhan, badhal, pangaselan
7. fasilitas = ............
8. jhangkep = ghenna’
9. elampa’aghi= elakonnaghi, ejhalannaghi
10. akses = .............
11. aghandhu’ = ngeba
12. iptek = ..............

Oca’ Tabhaliggha
1. mangkat x abali, mole
2. sakone’ x bannya’, sajhaghat
3. sakejjha’ x abit
4. leggha x sella’, ropet, cope’
5. kennyang x lapar, algung
6. panda’ x lanjhang
7. jhau x semma’
8. sella’ x leggha
9. korang x tamba
10. koros x lempo
11. sake’ x baras
12. entar x abali

Artena Oca’
1. ana’ kebaan = ana’ kaballun
2. ana’ bungso = ana’se laher paleng modhi
3. ana’ sareyang = ana’ wa’towa’an
4. ana’ kaballun = ana’ kebaan dari selake’ otaba se bine’
5. ana’ ontang-anteng = ana’ settong tada’ taretanna pole
6. ana’ jatem = ana’ sabellunna laher eppa’na mate
7. ana’ cangkoghan = ana’ kala’an
8. ko’ong bunter =ana’ se ta’ andi’ taretan ban adhina mate oreng towana
9. pejji nongghal = ana’ settong

Sastra Madhura
1. Syair Madhura: Iya areya puisi kona, kadhaddhiyan dari empa’ bhiri. Ri-sabhirina bada
ballu’ sampe’ sapolo keccap. Ghuru laghuna aswara pada: a-a-a-a.
2. Pantun: Tamaso’ puisi kona, bada empa’ bhiri, bhiri kapeng settong sareng duwa’
enyamae bhibhidhan, bhiri kapeng tello’ sareng empa’ menangka karebbha tor ghuru
laghuna: a-b-a-b.

Macemma Oca’ Serro


1.Adu, 2.Wah, 3.Innalillahi, 4.O, 5.Astaghfirullah, 6.Abba, 7.Pya, 8.Adda, 9. ban
salaenna.
Conto carana aguna’aghi:
1) ”Adu, kandhangnga tang ajam ekaloppae ta’ etotop labangnga!”
2) ”Wah, emanna! Oca’na ale'
3) Cong, ma’da’iya. Adda, paggun bhai ba’na alalako nga’ jreya!

Aghabay Okara Ngangghuy Bhasa Engghi Bhunten


1. Sapa nyamana ba’na, Ka’?
Pasera asmana sampeyan, Ka’?
2. Ebhu ngembhan ale’ entar ka posyandu!
Ebhu nyandhang jaji’ meyos ka posyandu!
3. Bila ba’na se molea, Nom?
Dhumen panjennengngan se bhubharra, Nom?
4. Sengko’ terro molea ka ada’ ya, Bhuk?
Kaula terro palemanna dhimen ghi, Bhuk?
5. Kompoyya Bu Mina nyamana Aisyah!
Bajana Bu Mina asmana Aisyah!
6. Sadapa’na dhuli bukka’ se e bhundhu’ plastek rowa ma’ ta’ uwwem!
Saampona tandhuk dhuli bukka’ se e bhundhu’ palastek ka’rowa ma’ ta’ uwwem!
7. Rama ban Ebhu pada bhunga, polana neng are Sennen Aghung datengnga.
Rama sareng Ebhu same bhunga, menangka neng are Sennen Aghung rabua.
8. Tamennan reya pada ngakan, molana jha’ cokba bhan are seram.
Tamennan paneka same ngakan, parmelana jha’ tobang bhan are seram.
9. Sandalla Aghung ceccer e moshollana Pa’ Sumo.
Teteyanna Aghung kadhinggalan e moshollana Pa’ Sumo.
10. Sarongnga Rama beddha margha takae’ ka paghar carang.
Senjhang sarongepon Rama beddha margha takae’ da’paghar carang

Artena Oca’
1. ebhabharraghi maksodda : erembi’aghi
2. sabharundhut ,, :sataretanan, sabhalaan
3. epondhut ,, : epenta, ekala’, eenjham
4. alorok ,, : nompo mosona
5. kompenne ,, : sardadu Blandha
6. atellok ,, : atalok, atondu’
7. salerana ,, : mowana, ropana, aba’na
8. amargha ,, : asabab
9. parjhurit ,, : sardadu
10. pangraja ,, : pembesar
11. jhumenneng ,, : jhagha, naddhek, manjheng

Oca’ Tabhaliggha
1. mennang x kala, kabun, tato, asor
2. ngongse x nettep, paggun
3. tako’da’ x bangal da’, tatak da’
4. jhujhur x lecek, carpak, corpot, lopot janji
5. nabang x dhina, buru
6. ajhuwal x melle
7. ecale x epojhi, ealem
8. morok x ajhar, menta bala
9. abhillai x edhina
10. ngala’ x aberri’, magi

Tabhaliggha Oca’
1. lamba’ x sateya
2. maancor x mabuto
3. soddhi x nola’
4. ajhumenneng x ngalle, ta’ nettep
5. asabbhil x ajhajha
6. abhillai x amosoe
7. kalonta x kaloppa
8. ngongse x nettep
9. atellok x mennang
10. jhajhuluk x nyama dhaghing (nyama kene’)

Laen Oca’na
1. lamba’ = kona, bilan, sabbhan
2. maancor = malessa, mabhasa
3. soddhi = enda’, rida’, soka’, kenceng
4. ajhumenneng = ngennengnge, daddi
5. asabbhil = abillai,alabanaghi,aparjhuangaghi
6. abhillai = aparjhuangaghi, alabanaghi
7. kalonta = kaalok,kaonang,kaonar,kaoncar,kaotara
8. ngongse = ngalle, nyengga,nyengker,majau
9. atellok = atondu’
10. jhajhuluk = nyama laen, alias

Artena Oca’
1. abhillai = alabannaghi
2. magharsarena = ra’yatta
3. ajhumenneng = jhagha
4. panembhaan = yang dipertuan
5. kalonta = kaonar, kaotara, kaoncar
6. tatengkan = tengka pola
7. pojhina = pojhana
8. saneyap = teyap, sabbhan
9. kembhangnga nagara = pahlawan nagara

Aghunaaghi Ondhaggha Bhasa Enggi Bhunten


1. Areya bhantal ban sapo’na, angghuy ma’le nyaman tedung!
Ka’dinto bhantal sareng sapo’na, aghem ma’ le sae asaren.
2. Mon la mare ngakan, pas terros bhai entar ka juju’na!
Mon la mare ngakan, pas terros bhai entar ka juju’na!
3. Sapa se nanges ghella’ rowa, Man?
Pasera se molar ghella’ ka’ rowa, Man?
4. Sarong, kalambhi, ban salebbarra la mare ebaghi kabbhi.
Senjhang sarong, rasokan, sareng lancenganna ampon lastare eparengaghi sadaja.
5. Rama para’ datengnga, tape anom ghi’ bhuru mangkat
Rama para’ rabua, namong anom ghi’ bhuru meyos.
6. Sateya osomma oreng sake’, ale’ sake’ mata, anom sake’ ghighi.
Samangken osomma oreng sake’, ale’ sake’ soca, anom songkan bajha.
7. Mon acopaa ling-jhelling oreng ghallu.
Manabi aedhu lad-oladhi oreng dhimen
8. Sapaan bhai se nengghu televisi e bengkona embhuk rowa?
Paseraan saos se ngoladhi televisi neng compo’na embhuk ka’ rowa?
9. Areya bhai, sengko’ ta’ andi’ se ebaghia pole.
Paneka saos, kaula ta’ aghadhue se eparengaghiya pole.
10. Toju’ pateppa’, ma’ le bhaghus abasanna!
Lengghi pasae, ma’ le sae oladhana”

Abhasa Engghi Bhunten


1. Oca’na Emba, ”senga’ sataretanan jha’ atokaran!”
Dhabuepon Aghung, ”senga’ sataretanan jha’ atokaran!”
2. Bila ba’na se dateng, ma’ sengko’ ta’ tao.
Bilaepon sampeyan se rabu, ma’ kaula ta’ oneng.
3. Mon bhajheng ajhar, bhakal majhembhar odi’na.
Manabi tarongghu ajhar, bhadi mabhunga odi’na.
4. Areya sengko’ melleaghi kalambhi e pasar temor.
Ka’dinto kaula ngobangaghi rasokan e pasar temor.
5. Rama entara ka bengkona keyae abhareng Nom Parto.
Rama meyosa ka dhalemepon keyae asareng Nom Parto.

Artena Otaba Maksodda Oca’


1. kembhangnga naghara = oreng seabhillai naghara ban bhangsana
2. soddhi = enda’, rida’, soka’, kenceng
3. tatak = bangal
4. karaton = romana rato
5. alorok = nompo
6. pote mata = malo, todus
7. nyata = terrang
8. epojhi = ealem, enyo’onaghi
9. ngongse = ngalle, nyengga,nyengker,majau
10. kalonta = kaalok,kaonang,kaonar,kaoncar,kaotara
11. sattreya pojjhaan = sattreya pojhian
12. mongghing = esettong kennengngan
13. ketter = tako’, kobater
14. ponjhul = .................
15. pote tolang = mate
16. kaca kebbhang = panodhan, daddi conto
17. bhinteng = kennengngan ajaga dari serbuwan moso
18. abhillai = aparjhuangaghi, alabanaghi
19. asengghak = nantang, asasombhar
20. pangeran = sekobasa (Tuhan), jhuluk ana’na rato

a. Artena Oca’
1. bherse artena ressek, bhanas, tada’ karena sakale, epatada’
2. ase-bherse artena asek-ressek
3. masenga’ artena maemot
4. anglebadhi artena talanjuk
5. sakobhengnga artena sakalelengnga
6. ekaleburi artena ekaleduri, ekasennengnge
7. tatengka artena pola
8. jhujhur artena loros
9. balli artena wali

Oca’ Denotatif ( D = arte saongghuna ) ban Oca’ Konotatif ( K = arte keasan )


1. akandha (D) = acaca, acareta, abhanta
2. odi’ kandha (K) = bannya’ caca, caca malolo, malolo careta, bannya’ bhanta
3. pesse tampes (D) = pesse kareneng
4. koceng (D) = nyamana keban
5. soko ban tanangnga (D) = nyamana angghutana badhan
6. ekasokotanang (K) = ekapeyat,ekaparlo lakona
7.. amata pesse (K) = se katon coma pesse malolo
8. eng-aengan (D) = alangngoy
9. aengnga (D) = bhanyona
10. elong koceng (K) = dhujan ngonges kakanan

Aghabay Okara Petanya


1. Sopaja aengnga leke reya ta’ ngalowa, kas-rakas se nyandhet mara dhuli angkes
paonggha!
Da’ remma carana sopaja aeng leke reya ta’ ngalowa?
2. Ahmad mon amaen leker malolo roce, maske kalowar ekabala maso’.
Da’remma Ahmad mon amaen leker?
3. Mored kellas 5 entar apalesser da’ ghuwa Pajhuddhan.
Da’ dimma mored kellas 5 apalesser?
4. Ahmad senneng da’ kembhang malathe, amargha bauna ro’om.
Arapa Ahmad ma’ senneng da’ kembhang malate?
5. Ebakto tellasan bhuru, Ahmad entar ka bengkona Mina.
Da’ dimma Ahmad e bakto tellasan bhuru?

Artena Parebhasan Madhura


1. Ambujai saghara artena: Ngalakone settong kalakoan se tada’ hasella.
2. Nompa’ jharan apajungan, artena: Ontong dukale
3. Etapok ekala’ odhengnga, artena: Palang dukale.
4. Kellar melle ta’ kellar ngangghuy, artena: Tebbas ngaandi’, tape ta’ bisa ngopene.
5. Aba’ sampayan, artena: Ekoca’aghi da’ ka oreng se ngangghuy apaa bhai patot.
6. Mowang abbha baceng, artena: Ngabala kajhuba’anna dhibi’.
7. Abeddha’ e dalem aeng, artena: Kalakoan ta’paghuna.
8. Aeng epeddhang ta’apesa,artena: Sataretanan saabiddha akor, padhuna coma
sabatara.
9. Du’-nondu’ koceng, artena: Ekoca’aghi da’ ka oreng se neng-enneng, tape sanyatana
bada se eyara.
10. Mandhar badaa pae’ darana, artena: Oreng se apangarep mandhar ontongnga e budi
are.

Aghabay Okara Ngangghuy Parebhasan


1. Parebhasan: Penter adhalang, artena: Penter ngator kabada’an
Okarana: Bhing, ba’na penter adhalang ongghu reya essena tokona ce’ teppa’na
sosonanna.
2. Tada’ aeng aghili kaolo, artena: Babateggha ana’ noron dari oreng towana.
Okarana: Iya, kabhajhenganna ba’na Cong tantona tada’ aeng aghili kaolo la da-pada
so eppa’na ghi’ bakto asakolah.
3. Nompa’ jharan apajungan, artena: ontong dukale
Okarana: Namen ka’-bhungka’an reya pada ban nompa’ jharan apajungan sabab
salaenna bisa metthek buwana pas olle naongnga.
4. Oreng jhujhur mate ngonjhur, artena: Oreng jhujhur odi’na paleng pojhur.
Okarana: Ongghuan ongghu Le’ akanta Pa’ Saimin oreng jhujhur mate ngonjhur
daganganna ce’ gharussa lantaran kajhujhuranna.
5. Ta’ tao celleng polo’na, artena: Ta’tao atana’ polana segghut eonjhang ngakan.
Okarana: Pa’Sadin re-saarena ta’ tao celleng polo’na lantaran kaonjangan terros.
6. Akanta jhuko’ kaasadhan aeng, artena: Oreng se kabhutoanna edalem re-saarena ta’
nyokobhi.
Okarana: Sabadin rowa re-saarena posang akanta jhuko’ kaasadhan aeng aserro ta’
cokop malolo.

Arte Keasan ban Arte Saongghuna


1. lanjhang omor, artena lanjhang odi’
Okarana: Hasan rowa lanjhang omor ongghu kantos sateya eparenge baras slamet.
2. ajam bagisar, artena ajam coker. Okarana: Eppa’ senneng ngobu ajam coker sabab
bulu ban kongko’na lebur.
3. paghar carang, artena pakarangan dari ca’-ranca’na perreng
Okarana: Kabannya’an ma-roma e disa apaghar carang.
4. aeng odi’, artena aeng se aghili dari sombherra
Okarana: Aeng odi’ reya bannya’ gunana ka tamenanna reng tane.
5. colo’ songay, artena tada’ tampeggha kakanan
Okarana: Ella, mon se anyama Kacong acolo’ songai ongghu, kakanan mololo ban
arena.
6. tabu’ bhudhak, artena tabu’ se raja
Okarana: Tabu’ bhudhak ongghu ba’na Cong mare ngakan nase’ sapereng ronto ghi’
ngakanna pole..
7. maso’ angen, artena ecapo’ cap
8. angen bharat, artena angen ghendhing
9. bherse, artena ressek, bhanas, tada’ karena sakale, epatada’
10. alas, artena tana se etombui ju-kajuan se ta’ eator.

Artena Oca’
1. tambhuruwan, artena: gampang aromasa
2. marengngot,artena: mareddeng, marongo’
3. manglo, artena: ghighir, dat-ngodat, nyalaaghi, ngaleroaghi
4. palares, artena: pagharus, papajhu
5. ban-aban, artena: bakto antara pokol 10 seang
aban, artena: re’nare’, seang
6. asemmonan, artena: asendelan
7. apangrasa, artena: aromasa
8. ngambri, artena: nyoppre, anggher, sopaja
9. jhujhuk, artena: lares, teppa’
10. moghuk artena: ta’ kellar tor lesso

f. Parebhasan ban Artena


1. Jha’da’-ngada’e kenneng sada’,artena: Jha’o-matao,ma’ta’ abuddhuan
2. Ta’ ka ada’ ta’ ka budi, artena: Ta’ ghuliyan, ghun-pagghun.
3. Ajam sapatarangan ta’ pada buluna, artena: Sataretanan ta’ pada batek ban pekkerra.
4. Mara ajam pote molos, artena: Oreng bine’ se ta’ paraten ka ana’na.
5. Ta’ ekenneng ajhum pole, artena: Ta’ ekenneng epateppa’ pole.
6. Tada’ aeng aghili ka olo, artena: Babateggha ana’ noron dari oreng towana.
7. Martabhat aeng e daunna tales, artena: Ta’ meddhas baburughan.
8. Abhabhat alas, artena: Sakabbhinna mamolan tanto malarat.
9. Du’-nondu’ mente tampar, artena: Alako bhajheng bannya’ ollena.
10. Tada’ dhalang kakorangan lakon, artena: Nemmo bhai bhab se ekacacaa.

BHASA MADHURA KELAS 5 SEMESTER 2


Artena Oca’
1. pajhat = lakar
2. mantep = teptep, tarongghu, koko karebbha
3. dhujan = bhair, lekkas, ceppet
4. margha = sabab
5. kellerra = barnana
6. aremmo = lebur robana
7. nyregga’ = nyerrong
8. tekel = rampe
9. nyoppre = sopaja
10. tarongghu = ongghuwan
11. gharabhanna = lalakonna
12. tengkas = tengghi ban kerreng
13. naleka = tatkala, ebakto
14. antes = massa’
15. lajhir = tanyeng ta’ bilu’
16. ghaghang = dhalangkedhanna un-daunan
17. mela = sabab
18. baraghaddha = bhandha
19. mokka’ tana = agharap tana
20. bhuthok = balutong, cabhuk
21. po’on = bhungka
22. ghungghungnga= ollena hasella
23. panarep = panabar
24. tokang tebbhas = tokang melle bannya’
25. katon = paddhang
26. tokang tarep = tokang tabar
27. papa = pase

Maksodda Oca’
1. dhaghang bhako maksodda juwal bhako.
2. dhaghang buja maksodda juwal buja.
3. dhaghang tana maksodda juwal tana.
4. tana ghadhin maksodda tana tanggungan otang.
5. dhaghang cecelan maksodda juwal bharang cecelan.
6. dhaghang ajam maksodda juwal ajam.
7. adhaghang embi’ maksodda ajuwal embi’
8. tana dhaghang maksodda tana juwal belli
9. mabudu’ pesse maksodda maenjam pesse balina lebbi bannya’.
10. adhaghang dhupa maksodda ajuwal dhupa
Ajharbaaghi Bhangsalan
1. ”Ba’na ma’ ngembhang penang, Ka’, pas loppa ka jhanjhina!”
Bhangsalanna : ngembhang penang
Tegghessa : paloppa
Panebbhussa : loppa
2. ”Nyomet mercon neko kenneng koca’ brakay moara, te-ngate sabab bhabhaja!”
Bhangsalanna : brakay moara
Tegghessa : bhaja
Panebbhussa : bhabhaja
3. ”Kaula samangken akalambhi dalem, alu-bulu ban otang!”
Bhangsalanna : akalambhi dalem
Tegghessa : kotang
Panebbhussa : otang
4. ”Sampeyan ngembhang bhako, tanto bhunga ngaghunge pottra penter!”
Bhangsalanna : ngembhang bhako
Tegghessa : bunga
Panebbhussa : bhunga
5. ”Eatore kaghali dhimen neyaddha, bighi accem, ghi’-ghighi’ paalos!”
Bhangsalanna : bighi accem
Tegghessa : maghi’
Panebbhussa : ghi’-ghighi’

Artena Ca’-oca’ se Malarat


1. kantos artena: sampe’, kangse, dhala, dhagha, tagher
2. kacatora ,, : kacaretaa, kakandhaa
3. kona ,, : abit, laju
4. ebhaba ,, : e daerah
5. mengka ,, : tarbuka, lekkas ngarte
6. tada’ omor ,, : mate
7. ebulangngaghi,, : eajharraghi
8. saraju’ ,, : pada rampa, pada ngompake
9. pangghaliyanna,, : pangataoanna, pangarteyanna, pangaonenganna
10. ghajang ,, : ghi’ ta’ tao alake, ta’ abine
11. mara ,, : akadhi, akanta, pada ban
12. kapeng ,, : se ka
13. parnata ,, : adhat, tatakrama
14. alalana ,, : ajhalanan

Oca’ Ghante
Oca’ gante bada 3 macem:
1. Oreng kapeng settong: sengko’, bula, kaula, abdhina, ban abdhi dhalem.
2. Oreng kapeng duwa’: ba’na, seda, dhika, sampeyan, panjhennengngan, ajunan, ban
junan dhalem.
3. Oreng kapeng tello’: aba’na, dhibi’na, salerana.

Ca’-Oca’ se Olle Panoteng ”na”


1. bhako + na : bhakona
2. sabbhu’ + na : sabbhu’na
3. sabun + na : sabunna
4. labang + na : labangnga
5. accem + na : accemma
6. kapal + na : kapalla
7. samper + na : samperra
8. kapas + na : kapassa
9. tapay + na : tapayya
10. serap + na : serappa otaba serabbha

Oca’ Bhangsalan, Tegghes ban Panebbhus se Bada neng Tembang Kasmaran


1. Bhangsalanna : peyol kene’
Tegghessa : libali
Panebbhussa : li-bali
2. Bhangsalanna : bhator langghanna roma
Tegghessa :
Panebbhussa :
3. Bhangsalanna : sapeda roda tello’
Tegghessa : beca’
Panebbhussa : kecca’
4. Bhangsalanna : bengkona ebin
Tegghessa : kandhang
Panebbhussa : kasandhangan
5. Bhangsalanna : kaca kenneng pelkot
Tegghessa : meka
Panebbhussa : jhatmeka, tengka lako becce’

Tegghes ban Panebbhussa Oca’ Bhangsalan


1. Bhangsalanna : paghar lesan settong-settong
Tegghessa : ghighi
Panebbhussa : pangghi, mangghi, ghi’-gighi’ tong-etong
2. Bhangsalanna : kalowang kene’
Tegghessa : bhabbhuru
Panebbhussa : ru-kabhuru
3. Bhangsalanna : jhangka’ tengghi
Tegghessa : korse
Panebbhussa : koros
4. Bhangsalanna : cobbhu’ raja
Tegghessa : bhudhak
Panebbhussa : ecandhak
5. Bhangsalanna : ancor emmas
Tegghessa :
Panebbhussa :

Oca’ Tabhaliggha
1. tana kerreng x tana bacca
2. tana sarang x
3. bau nyerga’ x bau asareddhengngan
4. ajhuwal kroso’ x ajuwal bhako
5. dhagang anyar x dhaghang laju
6. tana tengkas x tana beccer
7. tana aop x tana tegar
8. tana nyaba x tana se akanta saba
9. bhako nepes x bhako tebbel
10. tajha’an lajhir x tajha’an loros

Laen Oca’na
1. tana lemmo =
2. bhuthok = balutong, cabhuk
3. bhako nepes = bhako dhammang
4. baraghat = bhandha
5. kokos = owa’
6. antes towana = samporna towana
7. tana kerreng = tana panengghin
8. talebat = talambhas, talanjhuk, talebbi
9. jharna = na’na’, terrang, jhatna
10. apalesser = akalenjar

Artena Oca’
1. ngabidhi artena: molae
2. kaonang ,, : kalonta, kaalok
3. manca naghara,, : lowar naghara
4. ghumantong ,, : baramma ca’na
5. lumbra ,, : kappra, biyasa
6. dhalaten ,, : tlaten
7. ekalkal ,, : ekella, eandhel
8. samane ,, : malolo
9. nyoppre ,, : sopaja
10. kalongedhan artena : pa-apa se andhaddhiaghi endhana
11. angger ,, : bates, sampe’,sopaja
12. emmet-remmet,, :
13. esogha ,, : ecellup ka sogha
14. ekoddhu’ ,, :
15. elorot ,, : ebuwang, educcole, epatoron
16. semmo ,, : abak
17. ebeddhel ,, : ecellup
18. bertana ,, : kabharra
19. langgheng ,, : teptep ta’ ba-oba
20. ebarissaghi ,, : ejhudhuaghi

Ghunana Pakakas
1. petok/are’ kene’: kaangghuy arao rebbha
2. jharum : ,, ajhai’ kaen
3. pasa : ,, marata kaju
4. landu’/pacol : ,, mokka’ tana
5. pecco’ : ,, ngale bato
6. todi’/laddhing : ,, ra’-ngerra’
7. are’/sada’ : ,, ngare’/arabas
8. tellennan/langgadhan: ,, langganna nyacca daging ban salaenna
9. cobbhu’/ketombhu: ,, baddhana berras
10. salagha : ,, marata tana
11. kanjheng : ,, namen jhaghung
12. sengghut/ember/temba: ,, ngala’ aeng
13. jhala/jharing : ,, megha’ jhuko’
14. tanen/jhira’ : ,, megha’ mano’
15. dhajung/war-guwar: ,, aguwar parao
16. jharing : ,, megha’ jhuko’/mano’
17. bubu : ,, megha’ jhuko’
18. sondhit : ,, ………………
19. pathel : ,, marata kajhu
20. peyol/todi’ se bhangonna bilu’: kaangghuy marata kajhu

Oca’ Sambhung (halaman 65)


1. sampe’ 2. sanajjan 3. margha 4. ban 5. sampe’ 6. sanajjan
7. sopaja’a 8. saellana 9. kalamon 10. akanta.

Ca’-Oca’ Olle Panoteng ”a”


1. malem + a = malema banne malemma
2. moseng+ a = mosenga banne mosengnga
3. kerrep + a = kerrepa
4. tales +a = talesa
5. enten + a = entena
6. salep + a = salepa
7. celleng + a = cellenga
8. laken + a = lakena
9. apes +a = apesa
10. kocek + a = koceka

Ondhaggha Bhasa
1. sengko’ – bula – kaula, abdhina
2. ba’na – dhika – sampeyan, panjhennengan, junan dhalem, ajunan
3. maju – maddha – ngereng, eatoranna
4. reya – neko – paneka, ka’dinto
5. tedung – tedung - saren
6. sateya – sanonto – samangken
7. ta’tao – sope, bikan – ta’oneng, dhukan
8. ngakan – madhang – neddha, adha’ar
9. sateya – sanonto – samangken
10. dissa – dissa – ka’dissa’
Abhasa Ngangghuy Bhasa Engghi Bhunten
1. Kalamon mangkaddha da’ emmaa bhai, becce’na ngeba KTP.
Manabi meyossa da’ka’dimmaa saos saena abakta KTP.
2. Iya, mara sengko’ dhulia mangkat, ma’le dhuli tagheppok ban orengnga.
Engghi, nyara/tore kaula dhulia mangkat, ma’le dhuli tapangghi sareng orengnga.
3. Bhatek Madhura reya ella kalonta da’ manca naghara.
Bhatek Madhura ka’dinto ampon kalonta da’ manca naghara
4. Mon kanta jareya, ba’na jha’ jhalanan, ame’ bada tamoy.
Manabi kadhighapaneka, panjhennengan jha’ yos-meyosan, tako’ bada tamoy.
5. Enghale sengko’ ella poma-poma, bila dapa’ dhuli nelpon.
6. Sapa ghuruna ba’na, sengko’ terro entara ka bengkona.
Pasera ghuruepon sampeyan, kaula terro nyabisa ka dhalemma.
7. Areya ghiba, ghabay le-olle ka ana’na.
Ka’dinto bakta, badhi reng-pareng ka pottrana.
8. Are Minggu sadumalem reya, sengko’ mangkadha.
Are Minggu sadumalem paneka, kaula mangkadha.
9. Entara da’dimma ba’na, Nom?
Meyossa da’ ka’dimma panjhennengngan, Nom?

Oca’ Bhangsalan
1. Oca’ bhangsalan : ngembhang penang
angsalanna : Dhika ma’ pas ngembhang penang da’ ka bula le’. (paloppa = loppa, maloppa)
2. konye’ ghunong
Nyara eatoranna adha’ar, konye’ ghunong. (temmo = samo nemmona,
sanemmona,etemmo)
3. Anggumo’ dapor
Kaula anggumo’ dapor dapa’ da’ka’dinto dhimen asareng Rama. (tomang = toman)
4. balang pagar
Sapena Pa’Sabadin ka’dissa balang pagar da’ kandhangnga sareng pottrana. (jherring
= eghiring)
5. angghumo’ dada
Adhu, Le’, ma’ angghumo’ dada ghi’bhuru dapa’ pon palemanna. (soso = kasusu)

BHASA MADHURA KELAS 6 SEMESTER 1


M. Rasyad, Guru SDN Cenlecen 2, Pakong, Pamekasan, Madura

Maksoddha Oca’
1. jhaman kona= bakto lamba’
2. bhan-sabbhan= yap-teyap, saneyap
3. bhar-kabhar = ta-berta
4. asa’-longsa’ = aleg-selleg
5. bilan = lamba’, sabbhan
6. tatompa’an = teteyan
7. dhaksakala = dhakkala, dhadhaghan
8. alantaran = asabab, dhaddhi sabab
9. ngobasane = ngaandi’ kakowadan
10. sala angghuy= klero aguna’aghi
11. pakakas = parabhut
12. jhung-kejhungan= dhing-ghendhingan
13. la-mala = jan-sajan,
14. so’e = sajan
15. adhumbel = adhulit
16. hajhaddha = neyatta, pangarana, kaparlowanna
17. etojju = eara
18. bhajheng = pateng
19. adhat parnata= atoran, tatakrama
20. parsasat = akanta, akadi

Okara samporna ban okara ta’ samporna.


1. Okara samporna
Conto: 1) Embhuk ajuwal soto.
embhuk enyamae: jhejjher (pokok kl)
ajuwal enyamae: careta (predikat)
soto enyamae: lesan (keterangan)
2) Kaka’ toju’ (ta’parlo lesan/intransitif)
kaka’ enyamae: jhejjher (subyek)
toju’ enyamae: careta (predikat)

Sepada ban no.2) (intransitif)


- Ebhu asaren.
- Ale’ ka pasar.
- Kaka’ maca.
- Brudin ngaji. Otaba: Brudhin tedung

2. Okara ta’samporna
Conto: 1) Kae sape (tada’ caretana/predikat)
Kae ..............sape.
2) Embhuk melle (tada’lesanna/obyek)
Embhuk melle ..................
3) Mega’ seset (tada’jhejjherra/subyek)
...............mega’ seset.

Tabhaliggha oca’
1. bhunga x sossa
2. tobuk x korang, tobang
3. jhau x semma’, para’
4. larang x moda, lo’or
5. marenges x lebur, senneng
6. ngada’ x modhi, akher
7. palang x pojur, salamed
8. lebur x ontep,bajhi’,cremmed
9. apolong x apesa, apencar, aen-laen, aebang
10. rokon x asattro, amoso

Bhangsalan
Conto:
1. Eyatore dha’ar pasaeyaghi, sanaossa konye’ ghunong, samo-temmona.
2. Kaula ngembhang bhako, ajunan kasokan rabu da’ ka’ dinto, bhungatalebat.

Bhangsalan - Arte/Tegges - Panebbhus /karep


1. konye’ ghunong – temmo - samo-temmona
2. cabbhi kene’ - cabbhi lete’ - te’-lette’an
3. brakay moara – bhaja - laloja,bhabhaja,ja-ngaja
4. bato kene’ – baliker - epekker
5. adhasar kaca – rasa - aromasa
6. bighi accem - maghi’ - saghi-mangghina
7. kalambhi dalem – kotang - aotang
8. ghaghang padi – roman - man-ngoman
9. kalowang kene’ – bhabbhuru - kabhuru
10.dhurin raja – nangka - nyangka

Laen oca’na
1. berta = kabhar
2. ta’nambhu = ta’mambhu, ta’parlo
3. mancanaghara= lowar naghara
4. apolong = akompol
5. ghamba’ = ghumbhus
6. tampeyassa = tampessa
7. senneng = bhunga, lebur
8. arembhak = arembhuk, aronding
9. nekkane = nerrossaghi hajhaddha
10. sajjeggha = molae

Oca’ tabhaliggha
1. malarat x ghampang
2. nako’e x naremtemaghi
3. marenges x naremtemaghi
4. lagghu’ x sateya (lagghu x nare’, ban-aban)
5. kottha x dhisa
6. pojhur x palang, calaka’
7. lamba’ x sateya (lambha’ x cerre’, barikkeng)
8. tartep x salbut, ta’atoran
9. lerres x sala, kalero
10. lagghang x repot

Artena/maksoddha oca’
1. saor mano’ = nyambhit areng-bhareng
2. arembhak = arembhuk, aronding
3. patang torkop = salang terkem
4. ngobasane = ngoasae
5. nyalethak = klacer
6. bungso = ana’ dhibudhina, ana’ selaher dhibudhi
7. pakabharan = pabertaan
8. so’e modern= sajan modern, sajan majhu
9. ngalelenge = ngedherri, ngobhengnge, ngeterre, moterre
10. ne’marene’ = apangako ta’andi’, ken-mamesken, ne’makene’

Agunaaghi oca’ bhangsalan


1. balang paghar artena jherring karebbha eguring.
Okrana: Sae karepe’ ka’dhinto engghalla balang paghar, guring sopaja kengeng
edha’ar.
2. bato kene’ artena baliker karebbha epekker.
Okarana: Ampon, Ka’, ja’ bato kene’ terros barang dhagangan se ampon roghi ja’
kapekker terros ta’ sae..
3. peyol kene’ artena li-bali karebbha eli-bali
Okarana: Se maemot ce’ segghuddha sampe’ e peyol kene’ maske eli-bali tada’ obana.
4. brakay moara artena bhaja karebbha alaloja.
5. paghar lesan artena ghighi karebbha pangghi, mangghi
6. gheddhang tepes kole’na artena gheddhang susu karebbha kasusu
7. bighi accem artena maghi’ karebbha pangghi
8. kembhang penang artena paloppa karebbha loppa
9. kembhang nyamplong artena sare karebbha esare otaba nyare.
10. daun oto’ artena lambhajhung karebbha ebhujung otaba erampas.

Artena Oca’
1. jhaman purba = jaman lamba’,jaman kona
2. lamba’ = bilan, sabbhan, kona
3. pakakas = alat, parabut
4. baratta = alarbat, dapa’da’man-dimman,
5. tomang = pangobbharan
6. ngalelenge = ngedherri, ngobhengnge, ngeterre,moterre
7. lemmos = dhalmos, sengkah, males
8. sanajjhan = sanare, maske, someleya
9, ngabula = abhakte,ababu,daddi bareng, daddi ro-soro
10. cakang = bajheng alako, caccel, parekas

Artena Oca’
1. nyabis = meyos, entar, mangkat
2. maemodha = maenga’a
3. Aghung = emba, ma’aja
4. kobhung = langghar
5. yos-meyosan = lan-jhalanan
6. adhabu = acaca, ngoca’
7. maskeya = sanajjhan
8. pakakas = parabhut
9. ka’-angka’ = ri’-berri’
10. kabater = mangmang, was-was

Aghunaaghi Bhasa EngghiBhunten


1. Entara da’ dimma Samsul ban Kadir jareya?
Meyossa da’ ka’ dimma Samsul sareng Kadir ghapaneka?
2. Apa se e kakarep Kadir ban Samsul nyabis da’ Ghung Masna?
Ponapa se e kakarsa Kadir sareng Samsul nyabis da’ Aghung Masna?
3. Baja apa Samsul ban Kadir se entara ka Ghung Masna?
Bakto napa Samsul sareng Kadir se meyossa ka Ghung Masna?
4. Apa maksoddha Kadir ta’ maghi ngajhak kanca bannya’?
Ponapa karsana Kadir ta’ marengaghi ngatore kanca bannya’?
5. Baja apa Kadir ban Samsul se arembhak jareya?
Bakto ponapa Kadir sareng Samsul se arembhak ghapaneka?

Artena Oca’
1. mara = akadhi, akanta, pada ban
2. eyagem = eangghuy
3. sengel = odheng
4. eyastane = etanange
5. nongghul = nyongkol
6. asta = tanang, kobhuran, palowadhan, pasarean
7. epente = epeles
8. ngagem = ngangghuy
9. kantos = sampe’, kangse, kongse, dhala, dhagha, tagher
10. katengal = katela, paddhang
11. paraba’anna = bhadhanna
12. mundhut = ngala’, ngenjham
13. sogha’na = gaga’na
14. pera’ = ghun, coma, keng, neng, namong
15. rarengghan = pajhangan
16. ngadhek = manjheng, jhagha
17. nyerrat = noles sorat
18. ejharba’aghi = eterrangaghi
19. rambhanan = un-daunan (pakanna keban)
20. ghalak = ngekke’an

Bhasa Engghi Bhuntenna


1. epakon bhasa enja’iyana : esoro
2. ngatorraghi serrat ,, : ngaterraghi sorat
3. sarengan pole ,, : ban pole
4. maemoddha ,, : maenga’a
5. dhabuna,andhikana bhasa enja’iyana: oca’na
6. poron ,, : enda’
7. meyossa ,, : entarra
8. adha’ar ,, : ngakan
9. aseram ,, : mandi
10. edhikane ,, : esoro

Aghabay Okara Petanya


1. Eko melle odheng e pasar malem.
E dimma Eko melle odheng?
Otaba: Eko melle odheng e dimma?
2. Mored kellas ennem abhersean leke.
Abhersean apa mored kellas ennem?
3. Pa’ Ghafur molang bhasa Madhura.
Molang ponapa Pa’ Ghafur?
4. Dhalemma Pa’ Gafuri e temorra Pasar Anyar.
Eka’dimma dhalemma Pa’ Gafur?
5. Tari ghambu asal dari Songennep.
Asal dari dimma tari ghambu?

Artena Oca’
1. paanabhan endha = pangabasan alam bagus (pemandangan alam yang indah)
2. pasareyanna = astana, makamma, koburanna
3. rarengghanna = pakakassa
4. ampon kalonta = ella kaalok, ella kaonang
5. satengkes = saghintel

Artena/Maksodda Oca’
1. mahlok, artena: bharang
2. keban kene’ ,, : ebin kene’
3. gharesghes,,, : cellep ban panas
4. partandha ,, : tetengnger
5. nalekteghi ,, : nalete, mareksane
6. ngastete ,, : tengate
7. ngobasane ,, : ngoasae
8. samasthena ,, :saongghuna,satantona, sabenderra
9. eobhate ,, : etambhai
10. aenneng ,, :apagghun,ngennengnge

Laen Oca’na
1. ongghar gherring = bhuru baras sake’
2. tapengsor = ghila, ta’ baras pekker
3. sake’ moros = kaberradan, ataean terros
4. sake’ kalesma = sake’ amero’an
5. arabat aba’ = aromat bhadhan, meyara bhadhan
6. mepes jhamo = maalos jhamo
7. tabu’ sembeng = padha’aran kembung
8. sake’ enco’ = ngaroyoan resoan
9. kapoleen = sake’na molat, sake’ pole
10. ecapo’ pat-sarapat =
Maksodda Oca’
1. toko obhat = apotek
2. ta’ nyaman rassa= sake’ bhadhan
3. pae’ eber = sake’ ta’ nyaman ngakan
4. ngelkel = ta’ bu-ambu, ros-terrosan
5. ressep = cateddhanna obhat
6. ngamar = ngenep, obname
7. einfus = ..............
8. sangkal putung = tokang peletta oreng potong
9. panyake’ alleyan= panyake’ se nolaran
10. apotek = toko obhat

Artena Oca’
1. kadokterran= ..........
2. ngoperasi = ..............
3. eter = ...........
4. ombhalanna= opana
5. nyacak = ngoddhi
6. ajaib = .............
7. ngadudu = serrona oreng amargha sake’
8. nyelo = sala settong rassa sake’
9. iklan = ...............
10. kaparengan = olle ri’-berri’, olle baberri’

Aghabay Okara Panyoro


1. toju’ : Eya’ toju’ da’ dinna bhai, ja’ u-jau.
2. dung-tedung : Ayo, dung-tedung la malem.
3. kakan : Ba’na mon la mare jhar-ajharan jajan reya olle kakan.
4. males : Bha’na jha’ daddi oreng males, kodhu bhajheng jhar-ajharan.
5. melle : Mon melle bharang ba’na mele se bagus banne se larang.

Aghabay Okara Pamojhi


1. ebaghia : Tabaranna ba’na gella’ rowa moga-moga so orengngaebaghia.
2. akora : Sengko’ noro’ sennneng mon ba’na ce’ akora sataretanan.
3. dhapora : Dhapora ba’na berse lebur abasanna.
4. enga’a : Iya, Le’ sengko’ ban ba’na mandar pada enga’a terros akanca maske u-
jauan ta’ apolong kennengngan.
5. gharusa : Adhu baddinna ba’na Bhing se wal-juwal edissa rowa, iya
mandar gharusa daganganna ba’na.

Artena Oca’
1. taresna = neser
2. ta’dim = ...............
3. akor = atong, rokon, cocok
4. parenta = dhabuan
5. endha = bhagus
6. ghumate = talebat ghate
7. bu-rombu = kas-rakas, sarka
8. bhiri = jhijhir
9. samarambha = karokonan
10. ngen-angen = pangaterro

Ca’-oca’ se Malarat E Dalem Tembhang Maskumambang


1. ondhur dateng artena = nyenggha pas abali
2. laher bhaten,, = lowar dalem (bhadan ban ate)
3. ghudha ,, = anca, tengnget
4. etondhung ,, = eojhuk
5. tola’ bali ,, = mare dapa’ pas mole, laggalik
6. mogha ,, = mandhar
7. Ghuste ,, = sambhadhanna da’ se kobasa (Allah)
8. majungana ,, = ajagaaghiya
9. sasat ,, = akanta,pada moso,mara, marabhut, acora’
10. pajhat ,, = lakar

BHASA MADHURA KELAS 6 SEMESTER 2


Artena Oca’
1. bhandhingaghi artena: akorraghi
2. taon tapongkor artena: taon se sabbhan
3. bilan ,, : lamba’, sabbhan
4. tandhuk ,, : tondu’, dapa’
5. jhujhuk ,, : teppa’
6. nodhuwaghi ,, : aberri’tao
7. bang-abang ,, : antarana bhume ban langnge’
8. ghu’agghu’ ,, : di-budi are
9. nyepta ,, : aghabay
10. tatompa’an ,, : teteyan
11. entasa ,, : narabassa, alebaddha
12. tompangan ,, : tompa’an
13. lares ,, : gharus, jhujhuk, nojjhu da’ settong kennengan
14. palabbhuan ,, : kennenganna prao/ kapal ambu
15. ambhu ,, : mambhu, parlo

Artena/Laen Oca’na
1. saroju’ = pada rampa, pada ngompake
2. nangko = nyeddhing
3. ngen-angen = pangaterro
4. palabbhuwan = paambuwanna kapal ban parao
5. baratta = alarbat sajan jhau
6. nyabis = entar, meyos
7. arembhak = arembhuk
8. laodhan = ambu sakejjha’ se alako, ngaso
9. pangataowan = pangaonengan
10. makkele = aballii

Artena Oca’
1. ngadhek = manjheng, jhumenneng, jhagha
2. alabbhu = ambu
3. palasdhana = paddhangnga
4. sasat = akanta, pada moso, mara, marabhut
5. ngelta’ = alhang, arjhang, ce’pelka’na
6. palataran = taneyan
7. tambhangan = sampan, parao
8. menangka = aropa (sebagai)
9. arongan = dalemma tase’
10. arasoghan = akalambhi
11. ngastane = alako
12. masinis = oreng se majhalan messinna seppor
13. arompak = arosak
14. pongghabana = pegawainya
15. serrang = serreng, serbu
16. tandhuk = tondu’, dapa’
17. pandhighana = jhurmudhina parao/kapal
18. hajhaddha = neyaddha, pangarana, kaparlowanna
19. addhreng = ongghuan
20. narekae = arencanae
21. asanat = maranta, aneyat, hajhat, asajjha
22. caro’ = jharing kene’ kaang ghuy megha’ jhuko’
23. sango = ban-ghiban
24. bhalai = calaka’, mosiba
25. ngen-angen = pangaterro

Artena Oca’
1. maddha artena: maju, ayo’
2. maleng ,, : oreng se dhujan ngeco’
3. lebbhu ,, : maso’
4. ceccer ,, : kare, akare
5. ota’an ,, : bharang se kalowar bakto modhar
- alabbhu ,, : ambu, mandi ojan
- pandhigha,, : jhurmodhina parao/kapal

Partandha Kabadaan
1. Ba’-koba’an tandhana menta tolong/ngajhak.
2. Nyongjhung tanang tandhana atanyaa/abalaa.
3. Marongo’ sambi malengos tandhana pegghel.
4. Atampa cangkem tandhana sossa.
5. Dadana dhek-ghadhegghan tandhana tako’/ngetek/takerjhat.

Artena Oca’
1. ngen-angen = pangaterro
2. so’e = sajan
3. maddhek = mamanjheng, aghabay
4. magharsare = ra’yat, bargha
5. epantha = epandha, ebagi
6. patarongghu = paongghuan
7. kantha = mara, cora’
8. bheddhu = gha’bur
9. ban-aban = bakto antara pokol 10.00 seyang (aban = re’-nare’, seyang)
10.parsasat = akantha, akadhi

Jawabhan se Paleng Bhender


1. kalonta =kaonang,kaotara, kaoncar
2. masenneng = mabhunga
3. angenna ta’ tandes = ser-ngalesser
4. dadar = bhaghianna daun (daun se kerreng/se ghagghar ka tana otaba
nyamana jhajhan)
5. ngadharbhang = mera talebat
6. ngamennyor = koneng talebat
7. le’erra = ......................
8. bangket = bates
9. arengreng = ngejhung re-lere
10.erengreng = mereng

Artena Oca’
1. ngombar artena: katon, paddhang
2. nyonar artena: nyinar
3. babulangan artena: pangajharan, baburughan
4. taresna artena: neser
5. bilangan artena: etongan
6. nantang perrang artena: ngajhak perrang
7. aghubhek bhume artena: aghaluy tana
8. ghumbingnga iman artena: ghempella kaparcajaan
9. arengreng rembhak artena: ngarang / rencana rembhuk
10.tabhughel artena: tatale

Okara Nongghal ban Okara Rangke’


Conto 1. Mejana bhaghus. (okara nongghal)
Korsena anyar. (okara nongghal)
Mejana bhaghus dhineng korsena anyar. (okara rangke’/rampet atong)
2. Andi mangkat
Fajar dateng.
Andi mangkat tape Fajar dateng. (okara rangke’/rampet saleser)
1. Kyae meyos.
Santrena mangkat.
Kyae meyos jhughan santrena mangkat.
2. Kaka’na bada e amper.
Ale’na amaen ebudiyan.
Kaka’na bada e amper tape ale’na amaen e budian.
3. Ebhuna mondhut wa’-buwa’an.
Embhuk melle temon.
Ebhuna mondhut wa’-buwa’an dhineng Embhuk melle temon.
4. Rama meyos ka pasar.
Ebhu abhetthek e dapor.
Rama meyos ka pasar namong Ebhu abhettek e dapor.
5. Rama meyos ka kantor dhisa.
Yanti mangkat asakola.
Rama meyos ka kantor dhisa seddhengngan Yanti mangkat asakola.

You might also like