Natuur & Milieu

‘Opwarming beperken tot 1,5°C

wordt een herculeswerk’

We hebben een kleine marge om de ergste e ecten van

klimaatsverandering te vermijden, zegt een expertpanel
van het IPCC.

De klimaatopwarming beperken tot 1,5°C boven het pre-industriële niveau

wordt een herculeswerk, zegt het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate
Change). Het vereist snelle en ingrijpende veranderingen van overheden,
industrieën en samenlevingen. De aarde is nu al met 1 graad opgewarmd.

Er is nog een sprankeltje hoop: de mensheid heeft tien tot dertig jaar langer de
tijd om haar koolstofgewoontes af te leren dan wetenschappers tot nu toe
dachten.

Om niet boven dat plafond van 1,5 graden te gaan, zijn gargantueske
maatregelen nodig. De wereld moet hard de rem zetten op haar koolstofuitstoot
– tegen 2030 moet die met minstens 49 procent omlaag vergeleken bij 2017. Nog
eens twintig jaar later, tegen 2050, moeten we koolstofneutraal leven.
Dat staat in het recentste IPCC-rapport, dat is verschenen op 8 oktober en dat
verderbouwt op onderzoek verricht in de nasleep van het klimaatakkoord van
Parijs in 2015. De leden van het akkoord trachten de broeikasgasemissies te
bedwingen en de mondiale temperatuurstijging te beperken tot 1,5 tot
maximaal 2°C.

Als we geen grote stappen ondernemen om de broeikasgasuitstoot te reduceren

en aan het huidige tempo verderdoen, kijken we aan tegen een opwarming van
3°C, en dat tegen het einde van deze eeuw. De kaap van 1,5 graden hebben we
dan al ergens tussen 2030 en 2052 gerond. 

Gekwelde wereld

Wetenschappers zeggen met ‘grote waarschijnlijkheid’ dat een opwarming van

1,5 graden leidt tot intense hittegolven, vooral in de tropen. Met ‘gemiddelde
waarschijnlijkheid’ neemt het aantal extreme stormen in hogergelegen
gebieden, oost-Azië en het oosten van Noord-Amerika toe. Het risico op dit
soort extreem weer is nog groter in een wereld waarin de opwarming 2°C
bedraagt. Bij een klimaatopwarming van 1,5°C kunnen temperaturen op extreem
hete dagen in gematigde en subtropische regio’s met 3°C toenemen. Bij een
opwarming van 2°C stijgt dat cijfer naar 4°C.

Aan het huidige tempo hebben we de kaap

van 1,5 graden al ergens tussen 2030 en 2052
gerond

Een opwarming van 2°C kan ecosystemen op ongeveer 13 procent van de

landoppervlakte vernietigen. Vele insecten, planten en dieren lopen gevaar om
uit te sterven. De opwarming beperken tot 1,5°C vermindert dat risico met de
helft. In een 2°C-wereld kan het noordpoolgebied een keer per twee decennia
ijsvrije zomers kennen, tegenover een keer in een eeuw bij 1,5°C.
Als we niet agressief actie ondernemen, wordt de wereld voor de meeste
inwoners een vrijwel onmogelijke plaats om te leven, zegt Ove Hoegh-Guldberg,
directeur van het Global Change Institute aan de University of Queensland in
Australië. ‘Dat moeten we rechttrekken.’

Onmogelijke droom

Omdat de huidige nationale maatregelen over broeikasgasemissies niet voldoen

aan de doelen die zijn uiteengezet in het klimaatakkoord van Parijs, stellen veel
wetenschappers dat het vrijwel onmogelijk is om zelfs onder de 2°C te blijven.
Vragen over haalbaarheid gaat het rapport van het IPPC echter uit de weg. In de
plaats focust het op nagaan wat overheden, bedrijven en individuen moeten
doen om het doel van 1,5°C te halen.

Het IPCC schrijft meerdere maatregelen voor, waaronder meer koolstofarme

energiesystemen met wind- en zonne-energie. Deze installaties moeten tegen
2050 voorzien in 70 tot 85 procent van de globale elektriciteitscapaciteit. Verder
moeten we meer CO2 uit de lucht halen. Dat kan door meer te bebossen.
Ove Hoegh-Guldberg (Global Change Institute): 'Zonder agressieve actie wordt de wereld
een onmogelijke plaats om te leven'

De meeste scenario’s in het rapport suggereren dat de wereld zelfs dan nog
aanzienlijke hoeveelheiden koolstof uit de atmosfeer moet halen en het onder
de grond te pompen in de tweede helft van deze eeuw. De technologie om dat te
doen zit in de vroege ontwikkelingsfase. Veel onderzoekers zeggen dat het
moeilijk wordt om die te ontwikkelen voor globaal gebruik. Andere voorstellen
zijn haalbaarder. Zij mikken op een verandering van levensstijl: minder vlees
eten, etsen en minder vliegen.

Het rapport ging moeilijke vragen over ethiek en waarden niet uit de weg. Het
benadrukt dat overheden klimaatsverandering en duurzame ontwikkeling in
tandem moeten aanpakken. Anders riskeren ze toenemende armoede en
ongelijkheid.

Groter budget
Het rapport van het IPCC bevat recent onderzoek waarin staat dat de
hoeveelheid koolstof die de mensheid kan uitstoten in een 1,5°C-wereld groter
kan zijn dan eerder werd gedacht. Het vorige rapport van het IPCC (2014)
schatte dat de wereld de grens van 1,5°C in het begin van het volgende
decennium zou overschrijden. Voor die schatting baseerde het zich op de
toenmalige emissies. Het recentste rapport stelt dat we ‘pas’ in 2030 of 2040
voorbij die grens zijn. Daarvoor baseert het zich op studies die stellen dat het
plafond van uit te stoten koolstof hoger ligt dan eerder werd aangenomen.

Veel wetenschappers zeggen dat het vrijwel

onmogelijk is om zelfs onder de 2°C te blijven

Toch is dat geen reden om het allemaal maar blauwblauw te laten. ‘Elke extra
ton koolstof die we vandaag in de atmosfeer dumpen is een ton die we aan het
einde van de eeuw moeten afschrobben’, zegt Myles Allen, een
klimaatwetenschapper aan de University of Oxford en een van de hoofdauteurs
van het rapport.

‘We moeten een debat beginnen over wie ervoor gaat betalen. De
fossielebrandsto ndustrie en haar klanten geniet vandaag van de voordelen en
verwacht dat de volgende generatie zal betalen om het allemaal op te ruimen.
Dat moet veranderen’, zegt Allen.

Bovendien stellen wetenschappers dat de bovenvermelde studies over de

herziene koolstofbegrotingen niet helemaal sluitend zijn, zegt Thomas Stocker,
een klimaatwetenschapper aan de universiteit van Bern in Zwitserland. In 2021
verschijnt een nieuwe klimaatstudie. Die moet volgens Stocker uitsluitsel
brengen.

In de tussentijd kan de nieuwe en grotere koolstofbegroting de verkeerde

boodschap naar beleidsmakers sturen, zegt Oliver Geden, een sociaal
wetenschapper verbonden aan het Max Planck Institute for Meteorology in
Hamburg. Hij vreest dat het IPCC-rapport de uitdaging om de limiet van 1,5°C te
respecteren onderschat. ‘Het is altijd vijf voor twaalf. Beleidsmakers raken dat
gewoon en beginnen te denken dat er altijd wel een uitweg is.’

©Nature; vertaling Iris van Gerwen

Meer over de volgende onderwerpen:

Natuur & Milieu klimaatverandering IPCC Klimaatakkoord Parijs broeikasgas

Gepubliceerd op:
09 oktober 2018

Dit artikel delen op:

Facebook Twitter Linkedin

Gerelateerde artikels
 Natuur & Milieu

Klimaatopwarming doet insecten nu al de das om

Sommige tropische wouden hebben al een opwarming van twee graden achter de
rug. De gevolgen voor koudbloedige dieren zijn navenant.

Natuur & Milieu

Minder en duurder bier in warmer klimaat?

Tegenvallende gerstoogsten kunnen de bierproductie in de problemen brengen.

Natuur & Milieu

Yellowstone en Yosemite warmen dubbel zo snel op

De nationale parken in de Verenigde Staten krijgen de volle laag van de
klimaatopwarming.

Keuze van de redactie

 Voeding
1. Hoe de zuivelsector kaas gezond maakt

Gezondheid
2. Opvallend: Genetici onderzoeken altijd maar dezelfde
genen

Gezondheid
3. Vlaamse universiteiten slordig met klinische studies

Natuur & Milieu

4. Waarom waait het niet meer zoals vroeger?

Gezondheid
5. "Superbloedklonter" heelt alle wonden

Gezondheid
6. Alzheimer, MS en hart- en vaatziekten straks op te sporen
via oogscan?

Kies je nieuwsbrief

Eos Wetenschap
2 x week

Tracé
Wekelijks

Psyche & brein

Tweewekelijks

Geschiedenis
Maandelijks

Iedereen wetenschapper
Maandelijks

E-mailadres

Inschrijven
Eos Wetenschap
Eos maandblad
Digitale themanummers
Eos Psyche&Brein
Eos Geschiedenis
Eos Tracé
Iedereen Wetenschapper
Onze nieuwsbrieven
Grijze cellen
Eos Pipet
Breinbreker
Ons Manifest

Contact
Abonnementendienst
Tijdschriftenwinkel
Adverteren
Redactie
Stages en jobs

Volg ons op

© EOS
DISCLAIMER
PRIVACY
VERKOOPSVOORWAARDEN
COOKIES AANPASSEN

SITE BY