SENARAI KANDUNGAN

ISI KANDUNGAN HALAMAN

Bahagian A : Kemahiran Geografi
Bab 1 : Skala dan Jarak 2–5
Bab 2 : Peta Topografi 6 – 11

Bahagian B : Geografi Fizikal

Bab 3 : Pengaruh Pergerakan Bumi terhadap Cuaca dan Iklim 12 – 16
Bab 4 : Cuaca dan Iklim di Malaysia 17 – 22

Bahagian C : Geografi Manusia

Bab 5 : Pengangkutan di Malaysia 23 – 32
Bab 6 : Telekomunikasi di Malaysia 33 – 38

Bahagian D : Geografi Kawasan

Bab 7 : Kepelbagaian Iklim dan Pengaruhnya terhadap Kegiatan Manusia di Asia 39 – 46
Bab 8 : Jenis dan Kemajuan Pengangkutan di Asia 47 – 52

Bahagian E : Isu dan Pengurusan Alam Sekitar

Bab 9 : Pemanasan Global 53 – 58
Bab 10 : Teknologi Hijau 59 – 63

© Semua hak cipta terpelihara. Sebarang bahagian dalam buku ini tidak boleh diterbitkan semula, disimpan dalam cara yang
boleh dipergunakan lagi, atau dipindah dalam sebarang bentuk atau cara lain tanpa kebenaran terlebih dahulu daripada penulis.

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 1
 Skala lurus
Bab 1 : Skala dan Jarak  Skala yang dilukis dalam bentuk garisan lurus dan dibahagikan kepada
beberapa bahagian yang sama jaraknya.
 Terdapat dua jenis skala lurus iaitu :-
1 000 m 0 1 2 km
1.1 Skala
a) Skala lurus mudah b) Skala lurus penuh

Skala penyata
 Skala ialah nisbah perbandingan antara jarak di atas peta dengan  Skala yang dinyatakan dalam bentuk pernyataan atau ayat.
jarak sebenar di atas permukaan bumi Contoh : 1 cm mewakili 1 km
(1 cm di atas peta mewakili 1 km di atas permukaan bumi)
 Skala digunakan untuk :-
a) Mengukur jarak antara dua lokasi. Pecahan wakilan
b) Menentukan panjang sungai atau tali air.  Skala yang dinyatakan dalam bentuk nisbah atau pecahan.
c) Membuat pelan bandar atau bangunan. Contoh : 1 : 100 000
d) Mengecilkan ruang atau kawasan di dalam peta. (disebut sebagai 1 nisbah 100 000)

 Terdapat tiga jenis skala iaitu :-

a) Skala lurus
b) Skala penyata Skala boleh diubah atau ditukar bentuknya kepada jenis skala yang lain.
c) Pecahan wakilan Namun begitu, nilai skala ini masih sama.

Contoh:
Tahukah anda? 1 cm mewakili 2 km 1 : 200 000
Antara pekerjaan yang memerlukan
kemahiran membaca dan memahami skala
1 cm mewakili 2 km
dengan baik ialah jurutera, arkitek dan
perancang bandar.

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 2
 Bab 2 : Peta Topografi 2.2 Garisan Timuran dan Garisan Utaraan

Garisan timuran
2.1 Maksud Peta Topografi  Garisan menegak
 Dinombor menuju
ke timur

Peta topografi
- Gambaran atau lukisan yang menunjukkan ciri pandang
darat fizikal dan ciri pandang darat budaya di sesebuah
kawasan.
- Mempunyai garisan grid yang dilukis secara menegak Garisan utaraan
dan melintang yang digunakan untuk menentukan  Garisan melintang
kedudukan.  Dinombor menuju
- Perlu dilengkapi dengan tajuk, petunjuk, skala, simbol, ke utara
mata angin utara dan bingkai.
- Ciri-ciri pandang darat fizikal dan ciri-ciri pandang
darat budaya ini diwakilkan oleh simbol.

Peta topografi dilengkapi dengan rujukan grid yang terdiri daripada

Tahukah anda?
- Berbanding dengan peta lakar, peta topografi
dilengkapi dengan rujukan grid yang digunakan untuk
menentukan kedudukan dengan lebih tepat.
- Peta topografi juga menggunakan simbol yang
standard bagi mengelakkan sebarang kekeliruan.
garisan menegak dan garisan melintang.
Kedua-dua garisan ini disebut sebagai garisan timuran (garisan menegak)
dan garisan utaraan (garisan melintang).
Nombor yang mewakili garisan timuran bertambah apabila menuju ke arah
timur manakala nombor bagi garisan utaraan bertambah apabila menuju
ke arah utara.
Persilangan di antara kedua-dua garisan ini disebut sebagai rujukan grid.

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 3
 3.2 Putaran Bumi
Bab 3 : Pengaruh Pergerakan Bumi
Terhadap Cuaca dan Iklim
Bumi berputar pada paksinya dan condong sebanyak 23½º dari satah tegak.
Satu putaran mengambil masa 24 jam atau 1 hari.
Arah putarannya adalah dari barat ke timur
atau melawan pusingan jam.
3.1 Pergerakan Bumi Kesan putaran bumi adalah :-
a) Perbezaan siang dan malam
b) Perbezaan waktu tempatan
Bumi dan planet-planet lain bergerak mengelilingi matahari. c) Pembiasan angin lazim dan arus lautan
Bumi berputar di atas paksinya dan pada masa yang sama bumi d) Kejadian pasang surut
juga beredar mengelilingi matahari.
Terdapat 2 jenis pergerakan bumi:- Kejadian Siang dan Malam
a) Putaran b) Peredaran

Tahukah anda?
Pergerakan bumi ini mempengaruhi semua hidupan di bumi.
Dari kejadian siang dan malam sehinggalah kejadian empat
musim. Kehidupan di bumi sentiasa berubah mengikut Semasa berputar, permukaan bumi yang menghadap matahari akan
pergerakan ini. Contohnya, aktiviti manusia pada musim
mengalami siang, manakala permukaan bumi yang terlindung daripada
panas berbeza dengan aktiviti pada musim sejuk. Hidupan
liar juga bermigrasi apabila berlakunya perubahan musim.
cahaya matahari akan mengalami malam. Kejadian ini silih berganti
kerana bumi sentiasa berputar.

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 4
 Malaysia mengalami iklim Khatulistiwa.
Bab 4 : Cuaca dan Iklim Ciri iklim Khatulistiwa adalah panas dan lembap sepanjang tahun.
Ini kerana Malaysia terletak berhampiran Garisan Khatulistiwa.
di Malaysia Iklim jenis ini terdapat di kawasan yang terletak di antara garisan lintang
0º hingga 10ºU dan hingga 0º hingga 10ºS Garisan Khatulistiwa.
Ciri iklim Khatulistiwa ini dapat dijelaskan melalui tiga aspek iaitu :-
a) Suhu
b) Hujan
4.1 Jenis dan Ciri Iklim di Malaysia c) Angin

Tahukah anda?
Terdapat beberapa negara lain
yang mengalami iklim sama seperti
negara kita iaitu :-
- Colombia
- Brazil
- Ghana
- Nigeria
- Zaire
Malaysia - Malaysia
- Indonesia
Lembangan Zaire - Singapura
Garisan Khatulistiwa (0º)
Lembangan Amazon Indonesia

Kawasan Iklim Khatulistiwa

Lembangan Amazon

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 5
 Pengangkutan darat di Malaysia terdiri daripada jalan raya, lebuh raya dan jalan kereta api.
Kepentingan pengangkutan darat adalah untuk :-
Bab 5 : Pengangkutan - Menghubungkan kawasan luar bandar dengan bandar.
- Mengangkut hasil pertanian dan bahan mentah ke kilang.
di Malaysia - Meluaskan pasaran barangan di kawasan bandar.
- Meningkatkan darjah ketersampaian di antara satu tempat dengan tempat yang lain.
Hampir semua kawasan di Semenanjung Malaysia dihubungkan dengan jalan raya kecuali kawasan hutan
dan pedalaman.
5.1 Pengangkutan Darat di Malaysia Manakala jaringan pengangkutan darat di Sabah dan Sarawak masih kurang kerana faktor muka bumi
berbukit dan bergunung ganang serta kawasan hutan yang tebal menyukarkan pembinaan jalan raya.

Lebuh raya utama di Malaysia Peta : Jaringan Lebuh Raya Utama di Malaysia

1. Lebuh raya Utara Selatan

2. Lebuh raya Timur Barat
3. Lebuh raya Kuala Krai-Gua
Musang – Kuala Lipis
4. Lebuh raya Pantai Timur
5. Lebuh raya Kuala Lumpur –
Karak
6. Lebuh raya Persekutuan
7. Lebuh raya Tun Razak
8. Lebuh raya Pan Borneo
(dalam pembinaan)

Lebuhraya Pan Borneo

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 6
 Bas Teksi E-panggilan
5.3 Pengangkutan Awam di Malaysia

Jenis Pengangkutan
Pengangkutan Darat
Awam di Malaysia
LRT KLIA Ekspres ETS

Pengangkutan
Udara

Pengangkutan
Kapal Terbang Air
Feri Bot Ekspres

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 7
 Bab 6 : Telekomunikasi
di Malaysia

Telegraf diperkenal oleh pihak Telefon diperkenalkan di Tanah

British pada tahun 1876 Melayu pada tahun 1891

6.1 Alat Telekomunikasi di Malaysia

Tahukah anda?

Telekomunikasi bermaksud interaksi yang

melibatkan jarak jauh. Mesin faks ialah alat yang boleh Mesin teleks ialah alat yang
Pada zaman dahulu, pelbagai kaedah yang memindahkan salinan dokumen dan menyerupai telefon tetapi
digunakan untuk menyampaikan maklumat. menghantarnya melalui rangkaian menghantar pesanan dalam bentuk
telefon teks
Burung merpati pernah dilatih
untuk digunakan bagi menyampaikan
pesanan ringkas.
Masyarakat terdahulu juga
menggunakan asap sebagai isyarat.
Malah kini, jika anda sesat di hutan,
asap juga mungkin boleh dijadikan
ikhtiar hidup untuk memberitahu
lokasi anda kepada pasukan
penyelamat. Telefon bimbit mula dperkenalkan di
Malaysia pada tahun 1980 an Telefon pintar ialah peranti telekomunikasi
dengan pelbagai fungsi yang boleh
mengaplikasikan pelbagai perisian

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 8
 6.2 Kemajuan Alat Telekomunikasi di Malaysia

Penggunaan Satelit Kabel Fiber Optik Telefon Pintar

Stesen satelit bumi telah Kabel ini diperbuat daripada Telefon yang bukan
mula dibina di Kuantan (Pahang) gentian kaca sekadar berkomunikasi tetapi
pada 6 April 1970. atau plastik dilengkapi
Satelit yang yang mampu dengan
Kemajuan Alat Pertama TiungSAT 1 memindahkan pelbagai
telah dilancar arus data aplikasi lain
Telekomunikasi pada tahun 2000. dengan kapasiti seperti
di Malaysia Ia diikuti dengan yang laju dan tinggi. facebook,
RazakSAT dan beberapa siri MEASAT. Kabel optik ini amat membantu email, video
Fungsi satelit adalah untuk pengurusan data yang cepat dan dan kamera.
pencerapan data dan siaran televisyen cekap. Pelbagai stail dan gaya yang
serta radio. menepati kehendak generasi baru.

Syarikat Telekomunikasi Komputer Koridor Raya Multimedia (MSC) Rangkaian Jalur Lebar
Kewujudan syarikat Alat telekomunikasi yang Peranan kerajaan mewujudkan Suruhanjaya Komunikasi dan
telekomunikasi Telekom Malaysia dilengkapi dengan satu kawasan koridor raya Multimedia (SKMM) telah
(TM) telah pelbagai multimedia bagi meluaskan kemudahan jalur lebar
membantu perisian yang menarik pelabur ke semua kawasan di negara ini.
menyediakan boleh merekod, asing datang Hal ini adalah untuk memastikan
kemudahan memproses, melabur capaian
berkaitan menyimpan dan memindahkan data. di Malaysia. internet 95 %
telekomunikasi di Malaysia. Dilengkapi jaringan internet dan Melalui usaha ini, syarikat- dalam kalangan
Kini, terdapat syarikat swasta perisian komputer seperti internet syarikat berkenaan ditawarkan rakyat Malaysia.
yang menawarkan perkhidmatan explorer, google chrome yang dapat dengan pelbagai kemudahan yang
sama seperti Celcom, Maxis, Digi. meningkatkan ICT di Malaysia. disediakan.
u- m

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 9
 6.3 Kepentingan Telekomunikasi di Malaysia
Meningkatkan
integrasi penduduk
dan perpaduan
dengan negara lain.
Merancakkan urusan
perniagaan melalui pasaran
barangan atas talian seperti
Lazada, Shoppe dan
Facebook.
Meningkatkan kualiti
pendidikan melalui
pertukaran maklumat
melalui telesidang dan
e-pembelajaran.
Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat]
Memudahkan komunikasi Urusan kewangan dapat
dan perhubungan dengan dilakukan dengan mudah
orang lain ke seluruh seperti penggunaan kad
dunia. ATM, kad debit dan kad
kredit.
Kepentingan
Telekomunikasi
di Malaysia
Amaran awal cuaca dan
Dapat menyimpan data Siaran langsung dapat
dan maklumat dengan bencana alam dapat
ditonton di seluruh
segera dan selamat. dilakukan melalui
dunia
pemantauan oleh satelit.
Urusan pentadbiran
kerajaan dan swasta
menjadi lebih mudah dan
cepat dengan adanya
kemudahan internet.
Memudahkan pencarian
maklumat kerana dapat
dicapai di mana sahaja
melalui penggunaan
internet.
Dapat menonton siaran
secara langsung dari
seluruh dunia.
10
 Peta: Taburan Iklim di Asia

Peta : Taburan Iklim Di Asia

Bab 7 : Kepelbagaian Iklim
dan Pengaruhnya terhadap
Kegiatan Manusia di Asia

7.1 Kepelbagaian iklim di Asia

 Zon iklim di Asia mengikut garisan latitud

90ºU
Zon
Iklim Tundra Sejuk

65ºU
Iklim Iklim Zon Sejuk
Siberia Laurentia Sederhana

45ºU
Iklim Iklim Iklim
Mediterranean Steppe China Zon Panas
Sederhana
30ºU
Iklim Iklim
Petunjuk :-
Gurun Panas Monsun Tropika
Iklim Tundra Iklim China Iklim Gurun Panas
Zon
10ºU
Panas Iklim Siberia Iklim Steppe Iklim Monsun Tropika

Iklim Khatulistiwa 0ºU Iklim Laurentia Iklim Mediterranean Iklim Khatulistiwa

10ºS Iklim Pergunungan

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 11
 7.3 Zon Iklim Sejuk • Perikanan
• Penduduk menangkap ikan sebagai sumber protein
• Kegiatan ini dijalankan di kawasan utara Siberia.
Iklim Tundra • Antara ikan yang ditangkap ialah ikan paus, kod dan salmon.

Iklim ini mengalami musim sejuk yang panjang dan ekstrem. • Pemburuan
• Apabila musim sejuk, pemburuan dijalankan untuk mendapatkan
sumber makanan dan kulit haiwan.
• Haiwan yang diburu seperti singa laut, serigala dan karibu.
Ciri Huraian

Kawasan - Kawasan utara Siberia yang terletak di Garisan Artik

Suhu di sini sangat ekstrem.
Penduduk perlu
Suhu - Min suhu ialah -14ºC mengadaptasikan diri
- Musim panas dengan suhu sekitar 10ºC selama 4 bulan mereka dengan
iaitu bulan Mei hingga Ogos persekitaran yang sejuk
- Musim sejuk yang panjang selama 8 bulan dengan suhu dan beku
sekitar -32ºC hingga -5ºC
- Julat suhu tahunan 42ºC

Angin - Hujan maksimum pada musim panas

- Ribut salji sering berlaku dengan kelajuan 200 km sejam

Hujan - Menerima kerpasan yang sedikit pada musim panas iaitu

antara 250 mm hingga 300 mm setahun
- Musim sejuk yang sentiasa diliputi salji

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 12
 7.6 Zon Iklim Panas • Pertanian
• Penanaman kurma dijalankan secara ladang di kawasan seperti Wilayah
Qasim (Arab Saudi).
Iklim Gurun Panas • Pokok-pokok kurma ditanam untuk dieksport ke negara-negara lain.
Iklim ini mengalami keadaan cuaca yang panas dan kering
sepanjang tahun. • Penternakan
• Haiwan seperti biri-biri, unta dan kambing diternak untuk mendapatkan
susu, daging dan juga kulit.
• Haiwan diternak kerana rumput dapat tumbuh di kawasan ini dan
Ciri Huraian dijadikan sebagai makanan kepada haiwan ternakan.

Kawasan - Gurun Arab

Suhu - Min suhu tahunan kira-kira 25ºC Suhu yang panas dan kering
- Suhu sangat panas pada musim panas sekitar menyukarkan penduduk
32ºC – 36ºC mendapatkan air. Menggunakan
teknik “penyahgaraman” untuk
- Sederhana sejuk pada musim sejuk sekitar 16ºC memproses dan menyimpan air
- Julat suhu antara 17ºC – 20ºC

Angin - Angin timuran yang bertiup kering dari kawasan

darat dan tidak membawa hujan

Hujan - Jumlah hujan kurang dari 250 mm setahun

- Menyebabkan keadaan gersang iaitu kering
kontang kerana kekurangan hujan

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 13
 Peta : Jaringan Pengangkutan Kereta Api Asia

Bab 8 : Jenis dan Kemajuan

Pengangkutan di Asia Landasan
Kereta Api
Trans-Siberian
Landasan
Kereta Api
8.1 Jenis Pengangkutan di Asia Shinkansen

Pengangkutan Darat di Asia

• Pengangkutan darat yang utama di Asia lebih tertumpu Landasan Kereta Api
kepada pengangkutan kereta api. Berkelajuan Tinggi
• Kereta api dapat mengangkut penumpang, barangan pukal Beijing-Shanghai
dan kosnya lebih murah berbanding pengangkutan darat Kereta Api
yang lain. Berkelajuan Tinggi
• Negara-negara seperti Jepun, China, Korea Selatan dan di Korea Selatan
Hongkong kini memiliki kereta api yang efisien, laju dan
berteknologi tinggi.
• Antara landasan dan rangkaian utama di Asia ialah :- Landasan
Kereta Api
a) Landasan Kereta Api India (66 687 km). India
b) Landasan Kereta Api Trans – Siberian (9 288 km).
c) Landasan Kereta Api Shinkansen (kelajuan 320 km/j).
d) Kereta Api Berkelajuan Tinggi di Korea Selatan.
(kelajuan 350 km/j)
e) Landasan Kereta Api Berkelajuan Tinggi
Beijing – Shanghai (250 km/j – 300 km/j)

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 14
 2 Pertambahan gas-gas
Bab 9 : Pemanasan Global ini menyebabkan haba
terperangkap dan
bertindak seolah-olah
selimut kepada bumi

9.1 Maksud Pemanasan Global Secara semula jadi,

cahaya matahari
diperlukan untuk
memanaskan suhu
bumi agar sentiasa
 Pemanasan global ialah peningkatan suhu atmosfera yang sesuai untuk semua
berlaku akibat peningkatan aktiviti manusia seperti aktiviti hidupan
perindustrian, pembakaran hutan/sampah, pembakaran 3
bahan api fosil dan kegiatan pembalakan tanpa kawalan.
 Aktiviti ini telah meningkatkan jumlah kandungan gas rumah Kesannya, suhu di bumi menjadi semakin
hijau di udara. panas dan situasi ini boleh memudaratkan
 Gas-gas ini boleh memerangkap haba dan menjadikan suhu kehidupan di bumi jika ianya berterusan
bumi semakin panas.
 Antara gas-gas rumah hijau ialah :-
- Karbon dioksida
Tahukah anda?
- Karbon monoksida
Konsep rumah hijau digunakan
- Kloroflorokarbon (CFC)
untuk tanaman sayuran pada
- Metana
musim sejuk. Haba diperangkap
- Nitrogen oksida
dalam rumah hijau bagi
- Sulfur dioksida
memanaskan suhu di dalam
rumah tersebut.
Ini membolehkan tanaman
tersebut ditanam walaupun
pada musim sejuk.
Rumah Hijau untuk tanaman sayuran

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 15
 10.2 Ciri-ciri Produk Teknologi Hijau
Bab 10 : Teknologi Hijau

10.1 Konsep Teknologi Hijau

Maksud Teknologi Hijau

 Teknologi Hijau merujuk kepada pembangunan dan

aplikasi produk, peralatan serta sistem untuk memelihara
alam sekitar dan sumber semula jadi.
 Teknologi hijau dapat meminimumkan atau
mengurangkan kesan negatif daripada aktiviti manusia.

 Tujuan teknologi hijau ialah untuk :-

Meningkatkan tahap kesihatan dan kehidupan.
Melindungi ekosistem semula jadi.
Mengurangkan kesan negatif akibat aktiviti manusia.
Menggalakkan perkembangan ekonomi.

Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat] 16
 10.5 Amalan Berkonsepkan Teknologi Hijau
Penjimatan tenaga
 Tutup lampu
jika tidak
digunakan.
 Tutup dan cabut plag
peralatan elektrik yang tidak
digunakan.
Zon bebas asap rokok
 Wujudkan lebih banyak zon
larangan merokok.
 Mengenakan denda dan
tindakan tegas kepada
pesalah yang merokok
di tempat awam.
Menggunakan produk
hijau
 Mengutamakan penggunaan
produk hijau dan mesra alam
 Guna kenderaan hibrid atau
pengangkutan awam.
 Kitar semula kertas.
Belilah yang original untuk mendapat keberkatan ilmu [cikgu zulhazlia/cikgu mamat]
Pengangkutan Amalan 5R
 Utamakan pengangkutan  Menggunakan tong kitar
awam semula dengan betul.
 Amalan  Amalan ‘paperless’ atau
berkongsi boleh guna kedua-dua belah
kenderaan. muka surat dalam urusan
pejabat dan kerajaan.
Gunakan tong kitar semula
Mengurangkan sisa
Penyediaan makanan
 Mengamalkan amalan kitar
 Menggunakan pembungkus
semula.
makanan yang mesra alam.
 Menggunakan peralatan
 Amalkan penggunaan pinggan
boleh guna semula seperti
dan bekas minuman kitar
lampin kapas.
semula.
Pembungkus makanan mesra alam
Menjimatkan air Landskap
 Memastikan paip air  Menanam pokok di kawasan
sentiasa ditutup dengan persekitaran rumah, sekolah
betul dan jangan membazir dan tempat kerja.
air ketika membasuh pakaian.  Memastikan sistem
 Baiki paip yang rosak dengan perparitan berkeadaan baik.
kadar segera. Pokok dapat menyederhanakan suhu
17