F. SIONIL JOSÉ: Why Are Filipinos So Poor
Why are Filipinos so Poor?
In the ’50s and ’60s, the Philippines was the most
What did South Korea look like after the
Korean War in 1953? Battered, poor - but look
at Korea now. In the Fifties, the traffic in Taipei was
composed of bicycles and army trucks, the streets
flanked by tile-roofed low buildings. Jakarta was a
giant village and Kuala Lumpur a small village
surrounded by jungle and rubber
plantations. Bangkok was criss-crossed with canals,
the tallest structure was the Wat Arun, the Temple of
the Sun, and it dominated the city’s skyline.
Ricefields all the way from Don Muang airport —
then a huddle of galvanized iron-roofed bodegas, to
the Victory monument.Visit these cities today and
weep — for they are more beautiful, cleaner and
prosperous than Manila. In the Fifties and Sixties we
were the most envied country in Southeast Asia.
Remember further that when Indonesia got its
independence in 1949, it had only 114 university
graduates compared with the hundreds of Ph.D.’s that
were already in our universities. Why then were we
left behind? The economic explanation is simple. We
did not produce cheaper and better products.
The basic question really is why we did not
modernize fast enough and thereby doomed our
people to poverty. This is the harsh truth about us
today. Just consider these: some 15 years ago a
survey showed that half of all grade school pupils
dropped out after grade 5 because they had no money
to continue schooling.Thousands of young adults
today are therefore unable to find jobs. Our natural
resources have been ravaged and they are not
renewable. Our tremendous population increase eats
up all of our economic gains. There is hunger in this
country now; our poorest eat only once a day.But this
physical poverty is really not as serious as the greater
poverty that afflicts us and this is the poverty of the
spirit.
Why then are we poor? More than ten years ago,
James Fallows, editor of the Atlantic Monthly, came
to the Philippines and wrote about our damaged
culture which, he asserted, impeded our development.
Many disagreed with him but I do find a great deal of
truth in his analysis.This is not to say that I blame our
social and moral malaise on colonialism alone. But
we did inherit from Spain a social system and an elite
that, on purpose, exploited the masses. Then, too, in
the Iberian peninsula, to work with one’s hands is
frowned upon and we inherited that vice as well.
Colonialism by foreigners may no longer be what it
was, but we are now a colony of our own elite.
envied country in Southeast Asia. What happened?
By F.SionilJose
We are poor because we are poor — this is not a
tautology. The culture of poverty is self-perpetuating.
We are poor because our people are lazy. I pass by a
slum area every morning - dozens of adults do
nothing but idle, gossip and drink. We do not save.
Look at the Japanese and how they save in spite of
the fact that the interest given them by their banks is
so little. They work very hard too.
We are great show-offs. Look at our women, how
overdressed, over-coiffed they are, and Imelda
epitomizes that extravagance. Look at our men, their
manicured nails, their personal jewelry, their
diamond rings. Yabang - that is what we are, and all
that money expended on status symbols, on yabang.
How much better if it were channeled into
production.
We are poor because our nationalism is inward
looking. Under its guise we protect inefficient
industries and monopolies. We did not pursue
agrarian reform like Japan and Taiwan. It is not so
much the development of the rural sector, making it
productive and a good market as well. Agrarian
reform releases the energies of the landlords who,
before the reform, merely waited for the harvest.
They become entrepreneurs, the harbingers of
change.
Our nationalist icons like Claro M. Recto and
Lorenzo Tanada opposed agrarian reform, the single
most important factor that would have altered the
rural areas and lifted the peasant from poverty. Both
of them were merely anti-American.
And finally, we are poor because we have lost our
ethical moorings. We condone cronyism and
corruption and we don’t ostracize or punish the
crooks in our midst. Both cronyism and corruption
are wasteful but we allow their practice because our
loyalty is to family or friend, not to the larger good.
We can tackle our poverty in two very distinct ways.
The first choice: a nationalist revolution, a
continuation of the revolution in 1896. But even
before we can use violence to change inequities in
our society, we must first have a profound change in
our way of thinking, in our culture. My regret about
EDSA is that change would have been possible then
with a minimum of bloodshed. In fact, a revolution
may not be bloody at all if something like EDSA
would present itself again. Or a dictator unlike
Marcos.
The second is through education, perhaps a longer
and more complex process. The only problem is that
it may take so long and by the time conditions have
changed, we may be back where we were, caught up
with this tremendous population explosion which the World War II.
Catholic Church exacerbates in its conformity with I am not looking for a foreign power for us to
doctrinal purity.We are faced with a growing challenge. But we have a real and insidious enemy
compulsion to violence, but even if the communists that we must vanquish, and this enemy is worse than
won, they will rule as badly because they will be the intransigence of any foreign power. We are our
hostage to the same obstructions in our culture, the own enemy. And we must have the courage, the will,
barkada, the vaulting egos that sundered the to change ourselves.
revolution in 1896, the Huk revolt in 1949-53. F. Sionil Jose, whose works have been published in
To repeat, neither education nor revolution can 24 languages, is also a bookseller, editor, publisher
succeed if we do not internalize new attitudes, new and founding president of the
ways of thinking. Let us go back to basics and the PhilippinesÕ PEN Center. The foregoing is an
remember those American slogans: A Ford in every excerpt from a speech delivered by Mr. Jose
garage. A chicken in every pot. Money is like in Manila, Philippines.
fertilizer: to do any good it must be spread
around.Some Filipinos, taunted wherever they are,
are shamed to admit they are Filipinos. I have,
myself, been embarrassed to explain, for instance,
why Imelda, her children and the Marcos cronies are
back, and in positions of power. Are there redeeming
features in our country that we can be proud of? Of
course, lots of them. When people say, for instance,
that our corruption will never be banished, just
remember that Arsenio Lacson as mayor of Manila
and Ramon Magsaysay as president brought a clean
government.We do not have the classical arts that
brought Hinduism and Buddhism to continental and
archipelagic Southeast Asia, but our artists have now
ranged the world, showing what we have done with
Western art forms, enriched with our own ethnic
traditions. Our professionals, not just our domestics,
are all over, showing how accomplished a people we
are!
Look at our history. We are the first in Asia to rise
against Western colonialism, the first to establish a
republic. Recall the Battle of Tirad Pass and glory in
the heroism of Gregorio del Pilar and the 48 Filipinos
who died but stopped the Texas Rangers from
capturing the president of that First Republic. Its
equivalent in ancient history is the Battle of
Thermopylae where the Spartans and their king
Leonidas, died to a man, defending the pass against
the invading Persians. Rizal — what nation on earth
has produced a man like him? At 35, he was a
novelist, a poet, an anthropologist, a sculptor, a
medical doctor, a teacher and martyr.We are now 80
million and in another two decades we will pass the
100 million mark.
Eighty million — that is a mass market in any
language, a mass market that should absorb our
increased production in goods and services - a mass
market which any entrepreneur can hope to exploit,
like the proverbial oil for the lamps of China.
Japan was only 70 million when it had confidence Ang Pagtatamo at Pagkatuto ng Wika (W1 at W2):
enough and the wherewithal to challenge the United Mga Teorya at Praktika 
States and almost won. It is the same confidence that
enabled Japan to flourish from the rubble of defeat in
INTRODUKSYON                                                 
            Sa kabanatang ito, malalaman natin kung anu-
ano ang iyong mga pananalig at paniniwala sa
mabisang pagtuturo ng wika. Nariyan ang
sosyolohikal, motibasyon, pokus sa mag-aaral, mga
batayang teorya at simulain kung saan mas mapag-
aaralan at maiintidihan kung anu nga ba ito. Narito
rin ang pag-aaral ukol sa istruktural na pagtuturo,
komunikatibong pagtuturo, whole language
approach, at ang content-based instruction. Halina’t
tuklasin ang mga ito.
MGA DULOG TEORETIKAL SA
PAGTATAMO AT PAGKATUTO WIKA
            Mahaba-habang panahon na ang inilaan ng
maraming pantas sa larangan ng pag-aaral ng wika
upang maipaliwanag kung paano natutuhan ang wika.
Ngunit totoong mailap ang ang mga kasagutan ditto.
Upang maliwanagan tayo kahit kaunti, marapat
sigurong alamin natin kung anu-ano na ang
pinaniniwalaan ng marami mula noon hanggang
ngayon… ang pagtatamo at pagkatuto ng wika,
misteryosoat may mahika ng aba?
            Sa katunayan, may dalawang klasipikasyon
ang mga salita ayon sa mga sinaunang pilosopong
Griyego: Una- iyong tumitiyak sa kilos na
isinasagawa sa isang pangungusap;
ang Ikalawa- ang tao o bagay na nagsasagawa ng
kilos. Si Dionysius Thrax, isang Griyego, ay
tumutukoy ng walong iba’t ibang klasipikasyon ng
mga salita. Dahil dito, ang kanyang aklat na The Art
of Grammar ay sumikat at ginawang modelo sa pag-
aaral ng mga balarilang Latin at Griyego.
ANG PRESCRIPTIVE GRAMMAR
            Bukambibig ng marami noong panahong iyon
ang balarilang Latin sa mga pag-aaral ng Wika.
Noong unang ituro ang Filipino sa ating mga
paaralang bayan, nakaangkla ito sa balarila ng
wikang Ingles. Sa kayarian at istruktura ng Ingles
ibinatay ang anumang pagpapaliwanag hinggil sa
wikang Filipino. Kaya ang paniniwala noong una,
kung ano ang ayos ng pangungusap sa Ingles ay
ganoon din sa Filipino.
            Ang mga pananalig at mga paniniwalang
binanggit hinggil sa pagkatuto ng wika ay naglundo
sa metodong grammar-translation sa pagtuturo ng
wika. Sa metodong ito, ang mga mag-aaral ay
nagmememorya ng mahabang talaan ng mga
talasalitaan, mga anyo ng pandiwa at mga
pangngalan.
ANG DESCRIPTIVE LINGUISTIC
            Sinuri ng mga naunang Linggwist ang mga
yunit ng tunog ng wika, kung paano nabuo ang mga
                                                 
ito, at nailarawan din nila ang istruktura ng mga
pangungusap. Nakabuo sila ng isang metodo sa
pagtukoy ng mga tunog ng wika, ng pagsusuri at
pagtukoy ng mga morpemang bumubuo ng isang
salita, at ng pagsusuri ng mg anyo ng pangungusap.
            Sumibol nang panahong ito ang
pagbabalangkas o dayagramming bilang gamiting
paraang pedagohikal sa paglalarawan ng wika. Isang
mahalagang tungkulin ng guro ng wika noon ang
kaalaman sa istruktura ng una at ikalawang wika
upang maipalaiwanag ang target na (W2) sa tulong
ng kaalaman sa kayarian ng unang wika.
ANG TEORYANG BEHAVIORISM:
PAKINGGAN AT ULITIN
            Bagama’t hindi tuwirang teoryang linggwistik
ang behaviorism, malaki ang nagging impluwensya
nito bilang teorya sa pagkatuto ng una at
pangalawang wika.
Ipinahahayag ng teoryang behaviorism na
ang mga bata ay ipinanganak na may kakayahan sa
pagkatuto at ang kanilang kilos at gawi ay maaaring
hubugin sa pamamagitan ng pagkokontrol ng
kanilang kapaligiran. Ang kakayahang intelektwal ng
mga bata ay mapapayaman at mapapaunlad sa tulong
ng mga angkop na pagpapatibay rito. Binigyang-diin
at ni Skinner (1968), isang pangunahing behaviorist, na
kailangang “alagaan” ang pag-unlad na intelektwal sa
pamamagitan ng pagganyak at pagbibigay-sigla at
pagpapatibay sa anumang mabuting kilos o gawi.
Ayon sa mga behaviorist, ang pagkatuto ng wika ay
bunga ng panggagaya, paulit-ulit na pagsasanay
hanggang sa mamaster ang tamang anyo nito, at
positibong pidbak.
May paniniwala rin si Skinner na maaaring
maisagawa ng bata ang anumang Gawain kung
tuturuan at bibigyan siya ng tamang direksyon.
Halimbawa, posibleng pagkaanak pa lamang ay
maaaring hubugin na ng mga magulang ang kanilang
anak para maging isang doctor o isang abugado. Ang
mga gurong umaayon sa paniniwalang ito ni Skinner
ay palaging kariringgan ng mga papuring
“Magaling.” “Tama ang sagot mo.” Kahanga-hanga
ka.” “Sige, ipagpatuloy mo.”
Ang teoryang behaviorism sa pagkatuto ay
nagbibigay sa mga guro ng set ng mga simulain at
mga pamaraang madaling isagawa sa pagtuturo.
Ang Audio-Lingual Method (ALM) na nagging
popular noong mga taong 1950 at 1960 ay ibinatay sa
teoryang behaviorism. Ang mga pangunahing
katangian ng ALM ay inilahad sa ibaba.
·         Binibigyang-diin ang mga kasanayang
pakikinig at pagsasalita;
·         Binibigyang-diin ang pag-uulit at mga
dril;
 ·         Paggamit lamang ng target na wika;
·         Kagyat na gantimpala/pagpapatibay
sa bawat tamang sagot;
·         Kagyat na pagwawasto ng kamalian;
at
·         Ang pagtuturo at pagkatuto ay
nakatuon sa guro
TEORYANG INNATISM: NASA ISIPAN
LAHAT IYAN
            Ang teoryang innatism sa pagkatuto ay
nakabatay sa paniniwalang ng bata ay ipinanganak na
may “likas na talino” sa pagkatuto ng wika.
Ipinaliwanag ni Chomsky (1975,1965) na ang
kakayahan sa wika ay kasama na pagkaanak at likas
itong nalilinang habang ang mga bata ay nakikipag-
interaksyon sa kanyang kapaligiran.
            Ayon pa rin kay Chomsky, ang mga bata
ay biologically programmed para sa pagkatuto ng
wika at ang wikang ito ay nalilinang katulad nang
kung paano nalilinang ang iba pang tungkuling
biyolohikal ng tao. Halimbawa, pagdating ng bata sa
takdang gulang, nagagawa niya ang paglalakad lalo
na kung nabibigyan ng tamang nutrisyon bukod pa sa
Malaya siyang nakakakilos at nakakagalaw.
            Tinukoy ni Chomsky ang espesyal na abilidad
na ito na Language Acquisition Device (LAD). Ang
aparatong ito ay karaniwang inilalarawan bilang
isang likhang isip na ‘black box’ na matatagpuan sa
isang sulok ng ating utak. Sa kasalukuyan, inilaglag
na ni Chomsky at ng kanyang mga kapanalig ang
terminong LAD; sa halip, Universal Grammar (UG)
na ang tawag nila sa aparatong pang-isipan na taglay
ng lahat ng mga bata pagsilang (Chomsky, 1981;
Cook, 1988; White, 1989).
TEORYANG COGNITIVE
            Ayon sa pananaw ng teoryang cognitive, ang
pagkatuto ng wika ay isang prosesong dinamiko kung
saan ang nag-aaral ng wika ay palaging
nangangailangang mag-isip at gawing may saysay o
makabuluhan ang bagong tanggap na impormayon,
alamin ang pumapailalim sa tuntunin, at mailapat ang
mga ito upang makabuo ng orihinal na pangungusap.
Ayon sa mga cognitivist, ang pagkakamali ay isang
palatandaan ng pagkatuto at eksperimentasyon at
hindi ito kagyat at tuwirang iwinawasto.
            Nakapokus ito sa pagtuklas na pagkatuto sa
pamamagitan ng mga dulog na pasaklaw at pabuod.
Sa dulog na pabuod, ginagabayan ng guro ang
pagkatuto sa pamamagitan ng ilang tiyak na
halimbawa at ipasusuri niya ang mga ito upang
makatukalas sila ng isang paglalahat. Ang dulog na
pasaklaw na kabaligtaran ng dulog na pabuod. Kung
ang dulog na pabuod ay nagsisimula sa mga
halimbawa patungo sa paglalahat o pagbubuo ng
tuntunin; ang dulog na pasaklaw naman ay
nagsisismula sa paglalahad ng tuntunin patungo sa
pagbibigay ng mga halimbawa. Ang
teoryang cognitiveay palaging nakapokus sa
kaisipang ang mga impormasyong ito’y maiuugnay
ng mga mag-aaral sa kanilang umiiral na istrukturang
pangkaisipan at sa kanilang dating kaalaman.
            Ang teoryang cognitive at
teoryang innatism ay magkatulad sa maraming
aspekto. Parehong pinanghahawakan ng mga
teoryang ito na ang mga tao ay ipinanganak na may
likas na kakayahan upang matutuhan ang isang wika
(page at pinnel, 1979). Pinaniniwalaan ng mga
innativist na hindi kailangang suportahan ang bata sa
pagtatamo ng wika dahil likas niya itong
matututuhan. Samantalang sa kampo ng mga
cognitivist, kailangan ang pagtuturo at mga kaligiran
sa pagkatuto na magpapabilis sa pagkatuto ng wika.
TEORYANG MAKATAO
            Ang teoryang makatao sa pagkatuto ay
nagbibigay-diin sa kahalagahan ng mga salik na
pandamdamin at emosyunal. Tungkulin ng guro na
maglaan at lumikha ng isang kaaya-ayang kaligiran
sa klasrum at isang pagkaklaseng walang pananakot
kung saan maginhawa ang pakiramdam ng bawat
mag-aaral at malaya nilang nagagamit at nasusuri ang
bagong wikang natutuhan.
            Ilan sa mga metodo sa pagtuturo ng wika na
may kaugnayan sa makataong tradisyon ay ang
sumusunod: Community Language Learning ni
Curran; ang Silent Way ni Gattegno at
ang Suggestopedia ni Lazonov.
MGA NAPAPANAHONG TEORYA SA
PAGTATAMO AT PAGKATUTO NG WIKA
            Ang umiiral na pananalig na natutuhan ang
wika sa pamamagitan ng palagiang paglalaan ng mga
input na berbal at may katugong pagpapatibay
(reinforcement) ay malinaw na ipinahayag sa aklat ni
B.F Skinner na VerbalBehavior (1957). Samantala,
noong 1959, sa isang matinding rebyuna isinagawa ni
Chomsky sa aklat ni Skinner, pinanindigan niya na
kung ang wika ay matututuhan lamang sa
pamamagitan ng pagpaptibay, magiging mahirap para
sa isang taal na tagapagsalita ng wika (W1) ang pag-
unawa sa mga pangungusap na hindi pa niya
naririnig. Idinagdag pa rin ni Chomsky na hindi
lamang sa mga proseso ng pagmememorya at pag-
uulit natutuhan ang wika.
             Ang ating isipan ay may taglay na isang
aktibong prosesor ng wika, ang Language
Acquisition Device (LAD), na nakalilikha ng mga
tuntunin sa pamamagitan ng walang-kamalayang
pagtatamo ng pansariling pagbabalarila. May tatlong
pangunahing ideya ang nakaimpluwensya sa
pagtuturo at pagkatuto ng wika sa kasalukuyan.
·         Una, ang paglipat sa isang paradigmang kognitib na
nagsasabi ng pangunguna ng pagkatuto bago pa man
ang pagtuturo nito.
·         Ikalawa, naisasaalang-alang nang lubos ang
proseso ng pagtuturo/pagkatuto kung ito ay katugma
(compatible) ng mga prosesong likas na nagaganap sa
ating utak.
·         Ikatlo, ang integrasyon ng mga kaalaman ay isang
mahalagang kaisipang kontemporaryo na may
kaisahan sa mga layunin ng lahat ng mga lawak
pangnilalaman at pagsanib ng pagtuturo ng pagsulat,
pagsasalita, pakikinig, pag-iisip, at ang pagkilos ay
isang nangungunang simulain sa kasalukuyang
kaisipan tungkol sa pagkatuto ng wika.
ANG BALARILANG TRANSPORMASYONAL
(TRANSFORMATIONAL GRAMMAR)
            Anng mga mambabalarilang
transpormasyonal gaya ni Chomsky ay nananalig na
ang isang wika ay may taglay na set ng mga tuntunin
na walang malay na nalalamman at nagagamit ng
isang tao sa kanyang pang-araw araw na
pakikipagtalastasan. Tunguhin ng balarilang
transpormasyonal na maipaliwanag at mailarawan
ang likas na mga tuntuning ito ng wika.
            Bagama’t hindi nagging modelo ang
paradigmang ito sa pagtuturo ng wika perse, malaki
ang naiambag nito sa monitormodel ni Krashen.
MONITOR MODEL NI KRASHEN
            May iminungkahing teorya bsi Krashen
(1981b, 1982) hinggil sa pagtatamo ng pangalawang
wika (W2) na nagging batayan ng isang balangkas
para sa pag-unawa ng mga proseso kung paano
natutuhan ang pangalawang wika. May limang
haypoteses na nakapaloob sa teoryang ito ni Krashen:
ang acquisition learning hypothesis, na nagpapakita
ng kaibahan ng pagtatamo (na patungo sa katatasan)
sa pagkatuto (na sangkot ang kaalaman sa mga
tuntuning pangwika); ang natural order hypothesis,
nagpapahayag na ang mga tuntuning pangwika ay
natatamo sa isang mahuhulaang pagkakasunod-
sunod; ang monitor hypothesis, na nagpapalagay na
may isang paraan ng pag-iisip para   sa pagtatamo ng
katatasan; ang input hypothesis, nagpapahayag din na
ang unawa sa mga mensahe; at ang affective filter
hypothesis, na nagpapaliwanag hinggil sa mga
sagabal na pang-isipan at pandamdamin para sa
ganap na pagtatamo ng wika.
            Bagama’t marami ring pagtuligsa ang ibinato
sa monitor model, nakapaglaan naman ito ng isang
matibay na kaisipang teoretikal para sa natural
approach, na malaki ang impluwensya sa pagtuturo
at pagkatuto ng pangalawang wika.
            Ang acquisition learning
hypothesis(pagtatamo-pagkatuto). Isinasaad ng
haypotesis na ito na ang pagtatamo at pagkatuto ay
dalawang magkahiwalay na proseso sa pagiging
dalubhasa sa wika. Ang pagkatuto ay “kaalaman
tungkol” sa wika.
            Ang natural order hypothesis. Ayon sa
haypotesis na ito, may mga tuntuning pangwika na
mas naunang natamo kaysa sa iba. Nananalig din ito
sa paniniwalang may likas na sinusunod sa natural na
order ang bata sa pagtatamo ng wika.
            Ang monitor hypothesis. Malinaw na
isinasaad ng haypotesis na ito ang ugnayan ng
pagtatamo at pagkatuto ng wika. Sa tulong ng
kaisipang Monitor ni Krashen, napag-ibayo ang
kalakaran sa pagtuturo ng wika sa pamamagitan ng
paglalaan ng isang language-rich environment na
makapagpapadali sa natural o likas na pagkatuto nito.
            Ang input hypothesis. Naninindigan ang
haypotesis na ito na ang wika ay natatamo sa isang
prosesong payak at totoong kamangha-mangha-kapag
naunawaan natin ang mga mensahe. Ang kahusayan
ay mapauunlad kung patuloy na tatangkilikin ang
mga sinasabi ni Krashen na comprehensible input.
Ipinagpapalagay ni Krashen na ito ay input na
maaaring ihalintulad sa “caretaker speech,” anyo ng
pagsasalita para sa mga batang bago pa lamang
nagsasalita na maririnig sa mga yaya o caregiver.
Ang caretaker speech (maikling pangungusap,
madaling maintindihan, kontrolado ang bokabularyo,
iba’t-ibang paksa) ay nakapokus sa komunikasyon.
            Ang affective filter
hypothesis. Ang hypothesis na ito ay may kaugnayan
sa mga baryabol na pandamdamin gaya ng
pagkabahala, motibasyon, at pagtitiwala sa sarili.
Mahalaga ang kabatiran ukol dito dahil nagagawa ng
mga ito na mahadlangan ang mga input para gisingin
ang Language Acquisition Device (LAD). Kung
mahahadlangan ng affective filter ang ilan sa
mga comprehensible input, maaaring kaunting input
lamang ang makapapasok sa LAD ng mag-aaral. Ang
isang kontekstong affective at positibo ay
nakapagpapataas ng input.
MGA GAWAING PAMPAGTUTURO NA
UMAALINSUNOD SA MONITOR MODEL
            Isang maikling buod ni Krashen ay ang
pananalig na matatamo ang mga istrukturang
pangwika (W1 o W2) sa isang mahuhulaang
pagsusunod-sunod kung may
 natatamong comprehensible input at kung mababa
ang affective filters at maluwag na makakapasok ang
input.
            Pagtatamo vs. Pagkatuto. Ang bahagyang
komprehensyon at di-kumpletong pagsasalita ay
tinatanggap.
            Natural Order. Inaasahang tatanggapin ng
mga guro na ang pagbubuo sa isipan ng mga
pangungusap ay hindi nagsisimula sa payak patungo
sa mas kompleks na mga pangungusap.
            Monitor.Maaaring maglaan ng mga
karagdagang pantulong sa pamamagitan ng mga
mungkahi o tuwirang tuntuning gramatikal.
            Comprehensible Input. Ang pinagaang wika
gaya ng caretaker speech ay maaaring epektibo sa
ibang mag-aaral.
            Ang Affective Filter. Mapabababa ng mga
guro ang affective filter sa pamamagitan ng isang
pagkaklase na relaks ang lahat ng bata, may
paggalang ang bawat bata.
ANG PAGTUTURONG NAKAPOKUS SA MAG-
AARAL
(LEARNER-CENTERED TEACHING)
            Ang pagtuturong nakapokus sa mag-aaral ay
gumagamit ng mga teknik na:
·         Nakapokus sa mga pangangailangan, tunguhin, at
istilo sap ag-aaral;
·         Nagbibigay ng ilang pagkontrol sa mga mag-aaral
(halimbawa: pangkatang gawain o pagsasanay)
·         Nakadaragdag ng pagtitiwala sa sariling kakayahan
at kagalingang pansarili;
·         At kurikulum na may konsultasyon at isanasaalang-
alang ang input ng mag-aaral at hindi itinatakda
kaagad-agad ang mga layunin.
Ang ganitong kalagayan sa loob ng klasrum ay
nagbibigay ng kamalayan na “maangkin” ng mga
mag-aaral ang kanilang pagkatuto at nakadaragdag sa
kanilang intrinsic na motibasyon.
            Mapadadali ang paggamit ng wika kung ang
pansin ay nakapokus sa pagbibigay at pagtanggap
awtentikong mensahe (mensaheng taglay ang
impormasyong kawili-wili sa nagsasalita at
tagapakinig). Ayon kay Wells, ang palitang-salita ang
siyang pangunahing yunit ng dikors. Ang
interaksyong panlinggwistika ay isang sama-samang
gawain na nangangailangan ng triyadikong pag-
uugnayan ng nagpapadala (sender), tagatanggap
(receiver), at ng konteksto ng sitwasyon sa isang
komunikasyong pasalita o pasulat man.
            Karaniwang makikita sa isang klaseng
interaktib ang mga sumusunod:
·         Madalas ang mga gawaing
dalawahan o pangkatan
·         Paggamit ng mga awentikong
wika bilang input sa konteksto ng
tunay na paggamit nito.
·         Paglikha ng mga tunay na wika
para sa makabuluhang
komunikasyon
·         Pagsasagawa ng mga gawaing
pangklasrum bilang paghahanda
para sa aktwal na paggamit ng wika
sa “labas”
·         Pagpapasulat na totoo ang target
na awdyens

ANG PAGKATUTO NA TULONG-TULONG

(COOPERATIVE LEARNING)
            Ang isang klasrum na kooperatib-
samakatuwid ay hindi pagalingan o paligsahan
kaugnay ng mga katangian ng pagkatutong
nakapokus sa mag-aaral. Ang mga mag-aaral ay
isang “koponan” na ang layunin ng bawat manlalaro
ay mapagtagumpayan ang anumang itinakdang
gawain.
ANG WHOLE LANGUAGE EDUCATION
            Dagdag na konotasyon ng “kooperatib” ay
            Ang katawagang ito ay bunga ng mga
ang pagbibigay diin nito sa sama-samang
pananaliksik sa pagbasa at ginagamit upang bigyang-
(collaborative) pagsisikap ng guro at mag-aaral
diin a) ang “kabuuan” ng wika laban sa pananaw na
upang matamo ang mga itinakdang layunin.
pagbabahagi ng wika sa mga maliliit nitong element
gaya ng ponema, morpema, at sintaks; b) ang
ANG PAGKATUTONG INTERAKTIB
interaksyon at pag-uugnayin sa pagitan ng pasalitang
(INTERACTIVE LEARNING)
wika (pakikinig at pagsasalita) at wikang pasulat
(pagbasa at pasulat); at c) ang kahalagahan ng
alituntunin sa pagsulat na ito’y likas at umuunlad, na
katulad din ng alituntuning pasalita.
            Ang whole language ay isang leybel na
ginagamit upang mailarawan ang:
·         Tulong-tulong na pagkatuto
·         Pagkatutong partisipatori
·         Pagkatutong nakapokus sa mag-
aaral
·         Integrasyon ng “apat na
kasanayan”
·         Paggamit ng mga awtentiko at
natural na wika

CONTENT-CENTERED EDUCATION
            Ayon kina Brinton, Snow, at Weshe (1989),
ang content-centered education ay ang integrasyon
ng mga pagkatuto ng mga nilalaman sa mga layunin
ng pagtuturo ng wika.

ANG PAGKATUTONG TASK-BASED

            Ayon kay Micheal Breen (1987), ang task ay
alinmang binalangkas na pagkatutong pangwika na
may tiyak na layunin, nilalaman, paraan, at mga
inaasahang matatamo ng mga magsasagawa ng task.
ANG BRAIN-BASED LEARNING
Sa ganitong kalagayan, marapat sigurong
alamin natin ang mga teoryang neurofunctional at
ang pagtatangka nitong ipaliwanag ang koneksyon sa
pagitan ng tungkulin ng wika at neuroanatomy-para
matukoy hangga’t maaari kung aling mga bahagi ng
utak ang may tungkulin para gumana ang wika sa
pakikipagtalastasan.
Inilahad sa talahanayan sa ibaba ang mga
simulain hinggil sa brain-based learning (Caine at
Caine, 1991) at naglaan ito ng paraan kung paano
ilalapat ang ilang kaalaman sa utak sa pagtuturo ng
wika.
 MGA SIMULAIN AT IMPLIKASYON SA
PAGTUTURONG BRAIN-BASED
Simulain
1.Nagagawa ng utak na makapagproseso nang
maramihan at sabay-sabay.
2.Kasangkot sa anumang pagkatuto ang kabuuan
ng ating physiology (katawan at mga bahagi nito).
3.Ang paghahanap at pagbuo ng kahulugan ay
likas sa tao.
4.Ang utak ay nakadisenyo upang makapaghulo at
makalikha ng mga larawan.
5.Ang mga emosyon ay mahalaga sa memorya.
6.Sabay-sabay na pinoproseso ng utak ang mga
bahagi at kabuuan ng isang kaisipan.
7.Kasangkot sa pagkatuto ang atensyong may tiyak
na pokus at mga pang-unawa sa kapaligiran
kaugnay nito.
8.Ang di-malay at may malay na pagpoproseso ng
isip ay lagging kasangkot sa anumang pagkatuto.
9.Tinatayang may dalawang uri ng memorya: ang
memoryang spatial at ang memoryang rote.
10.Nagiging mabisa ang pagkatuto kung ang mga
kaalaman at kasanayan ay nakapaloob sa likas na
memoryang spatial.
11.Ang pagkatuto ay napasisigla ng mga hamon at
nahahadlangan ng pagbabanta at pananakot.
12.Bukod-tangi ang bawat utak.
Mga Implikasyong Pampagtuturo
Ang mga karanasan sa pagkatuto ay kailangang
maiplano nang mabuti (orchestrated) upang mapakilos
at maisangkot ang maraming bahagi ng utak.
Dapat isaalang-alang ang nutrisyon, ehersisyo, labis na
pagkabahala, at kahandaan ng mag-aaral sa anumang
okasyon ng pagtuturo at pagkatuto.
Ang anumang pagkatuto sa wika ay kailangang maglaan
ng kapanatagan at pagpapalayag-loob bukod pa na
tumutugon ito sa kawilihan at pagkamausisa ng mga
mag-aaral.
Ang ideyal at mabisang proseso ng pagtuturo ay
naglalahad ng mga impormasyon sa paraang magagawa
ng utak na makahugot ng mga hulwaran at aktibong
makalikha ng pagpapakahulugan.
Kinakailangang suportahan ng anumang pagtuturo ang
kaligirang kabatiran ng mag-aaral at ang kanyang taglay
na wika.
Ang mga kasanayang pangwika gaya ng balarila at
talasalitaan ay lubusang natutuhan sa isang awtentikong
kaligirang pangwika (paglutas ng suliranin, pagtatalo sa
isang isyu, pagtuklas).
Ang musika, sining, at iba pang mga katulad na
pampasigla sa ating kaligiran ay maaaring makaragdagat
makaimpluwensya sa likas na pagtatamo ng wika.
Kailangang bigyan ng pagkakataon ang mga mag-aaral
na balik-aralan ang anumang pagkatuto upang mapag-
isipan itong mabuti, at mapamahalaan nang maayos ang
paglinang ng sariling pagkatuto.
Gamitin ang rote learning system sa mga teknik sa
pagtuturo na nakapokus sa pagsasaulo ng mga salita at
mga tuntuning panggramatika samantalang sa mga
pagtuturong kailangang isangkot ang mag-aaral sa
pagbabahagi ng naiibang karanasan.
Ang isa-sa-isang paglinang ng mga kasanayang
pangwika ay lubos na matututuhan kung nakatutok sa
mga gawain at karanasang awtentiko (lakbay-aral,
pagtatanghal, dula, kwento, at iba pa).
Dapat sikapin ng guro na ang kanyang klasrum ay
kaaya-aya at walang anumang palatandaan ng panankot
a mayaman sa mga hamong pang-isipan.
Ang mga teknik sa pagtuturo ay kailangang marami at
magkakaiba.