5 Γενάρη

Αρχική Αρχείο Αφιερώματα International Editions Ταυτότητα

Αναζήτηση
90 χρόνια από την ίδρυση της ΟΚΝΕ : Βάδισε στον ηρωικό
Τεύχος 998 : Νοεμβρίου 2012
δρόμο που βαδίζει και το Κόμμα μας

Μήνας μπαίνει
έτος το Κόμμα μας συμπληρώνει 94 χρόνια ζωής και δράσης. Το Νοέμβρη του 1918
Μήνας βγαίνει
Πολιτική Φ συνέρχεται στον Πειραιά το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΕΚΕ (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα
Ελλάδας) που αργότερα, το 1924 μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας.
Από την πρώτη στιγμή το Κόμμα μας έβαλε στο επίκεντρο τα προβλήματα της
Μαθητές νεολαίας, διαμόρφωσε αιτήματα για τους νέους των λαϊκών στρωμάτων. Στο πρώτο
Νέοι εργαζόμενοι Πρόγραμμα του Κόμματος, στο κεφάλαιο Α “Απαιτήσεις Πολιτικαί”, αναφέρεται στο σημείο 16:
«Εκλαΐκευσις της εκπαιδεύσεως. Αυστηρά εφαρμογή της υποχρεωτικής εκπαιδεύσεως.
Κατάρτιση
Παροχή τροφής και των μέσων διδασκαλίας εις τα παιδιά, υπό των δήμων και κοινοτήτων.
Αμφιθέατρα Ανώτατος αριθμός δι’ έκαστον διδάσκαλον 25 μαθηταί και τάξεων εις ας διδάσκει δύο.
Εκδημοκράτησις της διοικήσεως της εκπαιδεύσεως. Κατάργησις του άρθρου του Συντάγματος
Πολυτεχνείο
περί γλώσσης και εισαγωγή της δημοτικής γλώσσης εις όλην την εκπαίδευσιν. Εισαγωγή εις
Ιστορία τα σχολεία της γλώσσης των διαφόρων εθνικοτήτων διά τους εκ τούτων μαθητάς». Και στο
σημείο 17: «Ανοικοδόμησις σχολικών κτιρίων και πολλαπλασιασμός των σχολείων». Στο δε
90 χρόνια από την ίδρυση κεφάλαιο Β “Απαιτήσεις υπέρ των εργατών”, αναφέρει στο σημείο ιβ: «Τη μεταρρύθμισιν του
της ΟΚΝΕ : Βάδισε στον ηρωικό νόμου 4029 περί ανηλίκων, ούτως ώστε οι κάτω των 16 ετών να μην επιτρέπεται να
δρόμο που βαδίζει και το Κόμμα εργασθούν», ενώ στο σημείο ιγ, αναφέρει: «Τη διά νόμου απαγόρευσιν της νυκτερινής
μας εργασίας διά παιδιά…». Στο 1ο ιδρυτικό συνέδριο του ΣΕΚΕ, δεν υπάρχει καμιά αναφορά για
μορφή συγκρότησης οργανώσεων νεολαίας.
Ιδεολογία
Προτάσεις
"Οδηγητής" Η ίδρυση της ΟΣΕΝΕ και της ΟΚΝΕ

Νέοι στρατευμένοι Η ανάγκη αυτή βέβαια προκύπτει άμεσα και έτσι στο Καταστατικό του Κόμματος, που ψηφίστηκε στο
Σκάκι 2ο Συνέδριο του ΣΕΚΕ, (Απρίλης 1920), στο κεφάλαιο θ με τίτλο “Όμιλοι νέων και γυναικών”, στο
άρθρο 39 αναφέρει ότι: «Διά την ευκολίαν της προπαγάνδας του Κόμματος και διά την σοσιαλιστικήν
Διεθνή
μόρφωσιν των νέων δύναται να οργανωθούν εντός των τμημάτων όμιλοι νεολαίας. Εις τους ομίλους
Κατέβασε PDF τούτους ανήκουν όλοι οι νέοι, οι οποίοι δεν έχουν τα προσόντα να γίνουν μέλη του Κόμματος. Οι όμιλοι
ούτοι παρακολουθούνται και εξελέγχονται παρ’ αντιπροσώπου του τμήματος οριζομένου υπό της
τοπικής επιτροπής». Στο ίδιο κεφάλαιο στο άρθρο 40 αναφέρει: «Οι όμιλοι ούτοι με την συγκατάθεσιν
της ΚΕ δύνανται να ενώνωνται εις κεντρικήν οργάνωσιν, η δικαιοδοσία και ο ρόλος της οποίας
κανονίζεται από την ΚΕ του Κόμματος. Η κεντρική οργάνωσις της νεολαίας παρακολουθείται παρ’
αντιπροσώπου του Κόμματος, εκλεγομένου κατ’ έτος υπό του συνεδρίου και εξελεγχομένου από την
ΚΕ». Ουσιαστικά στο 2ο Συνέδριο αποφασίζεται η ίδρυση οργάνωσης της νεολαίας του
Κόμματος και καθορίζεται το πλαίσιο οργάνωσής της και η σχέση της με το Κόμμα. Στο Έκτακτο
Εκλογικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ (Κ), (Σεπτέμβρης 1920), παίρνει μέρος για πρώτη φορά η “Ομοσπονδία
Σοσιαλιστικών Εργατικών Νεολαιών Ελλάδας” (ΟΣΕΝΕ). Η Ομοσπονδία λειτούργησε και έδρασε
για δύο χρόνια έως το Νοέμβρη του 1922, που με πρωτοβουλία του ΣΕΚΕ ιδρύθηκε η
Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας, η ηρωική ΟΚΝΕ.

Η πορεία της ΟΚΝΕ, από τη στιγμή της ίδρυσής της μέχρι την αυτοδιάλυσή της, έχει ανεξίτηλα πάνω
της τα σημάδια της πορείας του Κόμματός μας, την ανιδιοτέλεια, την αδιαλλαξία απέναντι στον ταξικό
αντίπαλο. Την πρωτοπόρα δράση στους χώρους που ζει, δουλεύει και μορφώνεται η νεολαία για να
οργανωθεί η πάλη. Τη δράση κάτω από όλες τις συνθήκες για να φτάνει στη νεολαία η πολιτική του
ΚΚΕ, για να κερδίζονται νέοι εργάτες, σπουδαστές και μαθητές με αυτήν. Η ΟΚΝΕ ανδρώθηκε και
ατσαλώθηκε στους μεγάλους ταξικούς αγώνες της περιόδου του Μεσοπολέμου, στάθηκε άξια ως
νεολαία του ΚΚΕ. Δεκάδες ήρωες του Κόμματος και του λαού μας βγήκαν από τα σπλάχνα της ΟΚΝΕ.
Ενδεικτικά αναφέρουμε το Χρήστο Μαλτέζο, τον Άρη Βελουχιώτη, το Ναπολέοντα Σουκατζίδη,
την Ηλέκτρα Αποστόλου, τον καπετάν Διαμαντή, το Νίκο Μπελογιάννη αλλά και εκατοντάδες
άλλοι που δίδαξαν και ακόμα διδάσκουν τους νέους κομμουνιστές με το παράδειγμά τους.
Γραμματέας της ΟΚΝΕ διετέλεσε και ο Νίκος Ζαχαριάδης.
Η ΟΚΝΕ ανέπτυξε πλούσια ιδεολογικοπολιτική παρέμβαση στη νεολαία. Φρόντιζε συστηματικά
μέσα από την καθημερινή της δράση να διαπαιδαγωγεί τα μέλη της στο πνεύμα του πατριωτισμού
και του προλεταριακού διεθνισμού, για το ανέβασμα του πολιτικού-ιδεολογικού επιπέδου των μελών
της. Όπλο για την παρέμβασή της αυτή ήταν τα έντυπά της, η “Νεολαία”1 και ο “Νέος Λενινιστής”2.

Η δράση της ΟΚΝΕ στη στρατευμένη νεολαία

Η ΟΚΝΕ παρεμβαίνει σε όλα τα μέτωπα πάλης. Ξεχωρίζει όμως η δράση που αναπτύσσει για τη
στρατευμένη νεολαία. Το 1925 κυκλοφορεί στη Θεσσαλονίκη πολυγραφημένο το έντυπο “Φαντάρος”
ενώ από το 1928 κυκλοφορούν κι άλλες εφημερίδες για τους φαντάρους όπως η “Στρατώνα” (όργανο
των στρατιωτών), η “Τσιμινιέρα” (όργανο των ναυτών), ο “Τηλεγραφητής”, ο “Σκαπανέας”, ο “Κόκκινος
Ναύτης”, ο “Κόκκινος Σκαπανέας”. Αυτά τα έντυπα κυκλοφορούσαν από χέρι σε χέρι. Σε πολλές
περιπτώσεις οι φαντάροι κάτω από την καθοδήγηση της ΟΚΝΕ έδωσαν μάχες μέσα στο στρατό για
καλύτερους όρους ζωής αλλά συμμετείχαν και στο φιλειρηνικό κίνημα. Ξεχωριστή ηρωική σελίδα της
δράσης της ΟΚΝΕ αποτελεί η συγκρότηση και δράση παράνομων οργανώσεων μέσα στο στρατό.

Ουλαμός Καλπακίου

Το αστικό κράτος θέλοντας να απομονώσει τα μέλη και τα στελέχη της ΟΚΝΕ αλλά και θέλοντας να
τους κάνει να “μετανοήσουν” για τη στράτευσή τους στην υπόθεση του κομμουνισμού, βάζει σε
λειτουργία το 1924 τον “Πειθαρχικό Ούλαμο Καλπακίου”. Το Καλπάκι ήταν το χειρότερο στρατιωτικό
κάτεργο της εποχής, ένα πραγματικό, μ’ όλη τη σημασία της λέξης, στρατόπεδο συγκέντρωσης. Εκεί
έστελναν τα μέλη της ΟΚΝΕ αλλά και όποιους καταγγέλλονταν ως τέτοιοι. Το λαϊκό κίνημα εκείνη την
περίοδο έβαζε μπροστά σταθερά το αίτημα για να κλείσει το κάτεργο στο Καλπάκι, ενώ
χαρακτηριστικά για τις συνθήκες του στρατοπέδου είναι τα όσα αναφέρει η Αύρα Βλάσση: «Οι
νεολαίοι, άμα τελείωναν το στρατιωτικό τους, γύριζαν απ’ το Καλπάκι κουρεμένοι, μαυριδεροί,
σκελετωμένοι κι αγνώριστοι, οι περισσότεροι με χαντακωμένη την υγεία τους για πάντα».3
Ο Ουλαμός Καλπακίου στιγματίστηκε από τη “Δίκη των 7”, κατά την οποία πέρασαν από
στρατοδικείο επτά κομμουνιστές φαντάρους, σκηνοθετώντας κατηγορίες και καταδικάζοντας σε
θάνατο δύο ΟΚΝίτες, το Μαρκοβίτη και τον Πανούση. Ο μεγάλος ξεσηκωμός σε όλη την Ελλάδα και οι
διαμαρτυρίες οργανώσεων και προσωπικοτήτων από το εξωτερικό για να παρθεί πίσω η απόφαση,
είχαν αποτελέσματα, οι ποινές δεν εκτελέστηκαν. Το στρατόπεδο του Καλπακίου έκλεισε τελικά το
1934 χωρίς βέβαια να πάψουν οι διώξεις, τα βασανιστήρια για τα μέλη του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ.

Η περίοδος της Μεταξικής Δικτατορίας

Στις 4 Αυγούστου του 1936 εγκαθιδρύεται η δικτατορία του Μεταξά. Στα βασανιστήρια στις φυλακές,
στα μπουντρούμια της Ασφάλειας, το ΚΚΕ γράφει μία από τις πιο λαμπρές σελίδες της Ιστορίας του.
Δεκάδες στελέχη της ΟΚΝΕ φυλακίζονται αυτήν την περίοδο. Με κομμουνιστικό ηρωισμό και
ταξικό μίσος, εκατοντάδες κομμουνιστές στέκονται σαν θηρία απέναντι στους δυνάστες τους
με όπλο την πίστη στους σκοπούς του ΚΚΕ, με όπλο την πίστη στην πρωτοπόρα θεωρία του
μαρξισμού-λενινισμού. Τέτοιο παράδειγμα αποτελεί ο Χρήστος Μαλτέζος4, γραμματέας της ΚΕ της
ΟΚΝΕ. Το Μάιο του 1938, ο Μαλτέζος συλλαμβάνεται στην Αθήνα και βασανίζεται απάνθρωπα στην
Ασφάλεια. Κατατσακισμένο τον μετέφεραν στις φυλακές της Κέρκυρας, όπου συνεχίζονται τα
βασανιστήρια: φάλαγγα, καυτό λάδι, ορθοστασία. Μία απάντηση είχε για όλα όσα τον ρωτούσαν οι
βασανιστές: «Ζήτω το ΚΚΕ». Ανίκανοι να τον λυγίσουν, τον αποτελείωσαν οι δήμιοί του το Νοέμβρη
του 1938, τις ημέρες που το ΚΚΕ και η ΟΚΝΕ έκλειναν 20 και 16 χρόνια δράσης αντίστοιχα.

Ακροναυπλία – Χαϊδάρι – Καισαριανή…

Την ίδια περίοδο εκατοντάδες στελέχη του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ φυλακίζονται στην Ακροναυπλία. Ένας
από αυτούς είναι ο Ναπολέων Σουκατζίδης5, ΟΚΝίτης και στέλεχος του συνδικαλιστικού κινήματος.
Εξορίστηκε στην αρχή στον Άι-Στράτη και μετά στην Ακροναυπλία. Την περίοδο της Κατοχής (και
αφού το μεταξικό καθεστώς αρνείται το αίτημα των φυλακισμένων να μεταφερθούν και να
πολεμήσουν στο μέτωπο) μεταφέρεται στα στρατόπεδα των Τρικάλων και της Λάρισας και το
Σεπτέμβρη του 1943 στο Χαϊδάρι. Την Πρωτομαγιά του 1944 ο Σουκατζίδης εκτελέστηκε στην
Καισαριανή. Σε πρόταση του Γερμανού να εκτελεστεί κάποιος άλλος στη θέση του, ο Σουκατζίδης
απάντησε: «Η ζωή των συντρόφων μου είναι πολύτιμη, όπως και η δική μου» και στάθηκε περήφανα
στο εκτελεστικό απόσπασμα.
Ανάμεσα στους 200 κομμουνιστές που εκτελούνται βρίσκεται και ο Σάββας Σαββόπουλος6, επίσης
στέλεχος της ΟΚΝΕ. Στην εργατική εξέγερση του 1936 στη Θεσσαλονίκη όντας στρατιώτης,
αναπτύσσει δράση για τη συναδέλφωση του λαού και του στρατού. Το Φλεβάρη του 1937
συλλαμβάνεται και στέλνεται στην Ακροναυπλία κι αργότερα μεταφέρεται στη Λάρισα και στο Χαϊδάρι.
Πήρε κι αυτός τον ηρωικό δρόμο για την Καισαριανή μαζί με τους 200 συντρόφους του όπου έπεσε
φωνάζοντας: «Εκδίκηση! Ζήτω το ΚΚΕ». Τέτοιους ήρωες έβγαλε το ΚΚΕ και η ΟΚΝΕ. Ακέραιους,
αδιάλλακτους, άφοβους μπροστά στον ταξικό αντίπαλο.

Κατοχή-ΕΑΜική Αντίσταση

Την περίοδο της κατοχής, δεκάδες ήταν τα στελέχη του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ που οργάνωσαν
αποδράσεις από τις φυλακές και μπήκαν μπροστά στην οργάνωση της ΕΑΜικής Αντίστασης. ‘Έτσι,
με πρωτοβουλία της ΟΚΝΕ, ιδρύεται στις 5 Φλεβάρη 1942 στην Αθήνα το Εθνικό Απελευθερωτικό
Μέτωπο Νέων (ΕΑΜΝ), στο οποίο συμμετέχουν εκτός από την ΟΚΝΕ η “Φιλική Εταιρεία Νέων”, η
“Λεύτερη Νέα”, η “Σοσιαλιστική Επαναστατική Πρωτοπορία Ελλάδας” και η “Δημοκρατική Ένωση
Νέων”. Στις 14 Γενάρη 1943 συνέρχεται η Ολομέλεια της ΚΕ του ΕΑΜ Νέων και αποφασίζει την
ίδρυση της ενιαίας οργάνωσης της νέας γενιάς. Στις 23 Φλεβάρη 1943, σε ένα σπίτι, στην οδό
Δουκίσσης Πλακεντίας 3, στους Αμπελόκηπους, με πρόταση της ΟΚΝΕ και με τη συμμετοχή
εκπροσώπων όλων των οργανώσεων νέων που συμμετείχαν στο ΕΑΜΝ, καθώς και άλλων ενιαίων
οργανώσεων, πραγματοποιείται σύσκεψη που καταλήγει στην απόφαση ίδρυσης της ΕΠΟΝ, με
την αυτοδιάλυση όλων των οργανώσεων νεολαίας. Έτσι με την ίδρυση της ΕΠΟΝ, η ΟΚΝΕ
αυτοδιαλύεται με τη σύμφωνη γνώμη και του ΚΚΕ.
Αργότερα, στα χρόνια της τρίχρονης εποποιίας του ΔΣΕ, ιδρύεται η Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας, η
νεολαία του Δημοκρατικού Στρατού. Στις γραμμές της εντάχθηκαν, χιλιάδες νέοι μαχητές και νέες
μαχήτριες του ΔΣΕ, που αποτελούσαν και τον κορμό του.

Τα χρόνια μέχρι την ίδρυση της ΚΝΕ

Στα χρόνια που ακολουθούν, το Κόμμα μας δε σταματά με ιδιαίτερη φροντίδα να ασχολείται με
ζητήματα της νεολαίας, να παλεύει ώστε τα παιδιά της εργατικής τάξης, των φτωχών λαϊκών
στρωμάτων να επιλέγουν τον ανυπότακτο, γεμάτο αυτοθυσία και ηρωισμό δρόμο για την κατάργηση
της εκμετάλλευσης, για την οικοδόμηση της νέας κοινωνίας.
Είναι όμως βασική έλλειψη το γεγονός ότι δεν υπάρχει η μορφή οργάνωσης της νεολαίας που θα
αποτελεί το σχολείο των νέων κομμουνιστών, θα εξασφαλίζει τη διάδοση της επιστημονικής
κοσμοθεωρίας του μαρξισμού-λενινισμού στη νέα γενιά και την ίδια στιγμή θα συνδυάζει την
πρωτοπόρα θεωρία με την πρωτοπόρα δράση, που θα συσπειρώνει και θα καθοδηγεί για να παίξει η
νεολαία το δικό της ξεχωριστό ρόλο στο πλευρό του εργατικού και λαϊκού κινήματος.
Λείπει η μορφή οργάνωσης της νεολαίας, που δρώντας ακόμα και στις δύσκολες συνθήκες, θα
διαμορφώνει την επόμενη γενιά της συνειδητής, πολιτικά και ιδεολογικά, πρωτοπορίας της εργατικής
τάξης και ταυτόχρονα θα βάζει τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του κινήματος της νεολαίας στο
πλευρό του εργατικού κινήματος.
Η έλλειψη αυτή συνδέεται και με συνολικότερα προβλήματα στρατηγικής του Κόμματος αυτή την
περίοδο, τα οποία οξύνθηκαν και εκφράστηκαν με τη λαθεμένη απόφαση για τη διάλυση των
Κομματικών Οργανώσεων στην Ελλάδα, το 1958. Αφετηρία αυτών των προβλημάτων ήταν η δεξιά
οπορτουνιστική στροφή που σημειώθηκε στην 6η Πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, το 1956.
Τα προβλήματα αυτά, μπόρεσε να αντιμετωπίσει η 12η Πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, με την
απόκρουση του αναθεωρητικού-οπορτουνιστικού ρεύματος που δρούσε οργανωμένα στις γραμμές
του Κόμματος. Παρά τις αδυναμίες της, η 12η Ολομέλεια, με τις αποφάσεις της, έβαλε τις βάσεις για τη
δημιουργία παράνομων Κομματικών Οργανώσεων, και την ίδρυση της ΚΝΕ.
Έτσι, το Σεπτέμβρη του ‘68, το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, αποφάσισε την ίδρυση της Κομμουνιστικής
Νεολαίας Ελλάδας, που στο 1ο άρθρο του καταστατικού της γράφει: «Η ΚΝΕ δέχεται το Πρόγραμμα
του ΚΚΕ, καθοδηγείται ιδεολογικά και πολιτικά από αυτό, προωθεί την πολιτική του στη νεολαία,
στηρίζεται στην ολόπλευρη βοήθειά του. Η ΚΝΕ διαπαιδαγωγεί τα μέλη και στελέχη της στα ιδανικά του
ΚΚΕ, την πίστη και αφοσίωση σε αυτά. Προετοιμάζει τα μέλη της να καταχτήσουν τον τιμημένο
τίτλο του μέλους του ΚΚΕ».

Στα βήματα της ηρωικής ΟΚΝΕ, με μπροστάρη και καθοδηγητή το Κόμμα μας, προχωράμε σταθερά,
αταλάντευτα στο πλευρό της τάξης μας και του λαού μας! Με την ορμή των νιάτων να βάλουμε το
δικό μας λιθαράκι στο δρόμο της πάλης για την κατάργηση του σάπιου συστήματος της
εκμετάλλευσης, τον καπιταλισμό, στο δρόμο της ρήξης, της σύγκρουσης μέχρι την τελική νίκη, στο
δρόμο για το σοσιαλισμό!

Παραπομπές

1Κεντρικό Όργανο της ΚΕ της ΟΚΝΕ. Πρωτοκυκλοφόρησε από την ΟΣΕΝΕ την 1η Αυγούστου 1922.
Στο ιδρυτικό συνέδριο της ΟΚΝΕ αποφασίστηκε η μετατροπή του περιοδικού σε κεντρικό όργανο της
Ομοσπονδίας.
2 Μηνιάτικο θεωρητικό πολιτικό όργανο της ΟΚΝΕ. Ξεκίνησε την κυκλοφορία του ως μηνιαίο δελτίο
της ΟΚΝΕ για να εξελιχθεί στην πορεία σε περιοδικό.
3 από το βιβλίο της Αύρας Παρτσαλίδου “Aναμνήσεις από τη ζωή της ΟΚΝΕ”
4, 5, 6
Τα στοιχεία αντλήθηκαν από το βιβλίο “ΟΚΝΕ Λενινιστικό μαχητικό σχολείο των νέων”,
παράνομη έκδοση της ΚΝΕ, Νοέμβρης 1972

Νέος Λενινιστής”, μηνιάτικο θεωρητικό – πολιτικό

όργανο της ΟΚΝΕ

Ηρωικές μορφές-στελέχη της ΟΚΝΕ*

Ηλέκτρα Αποστόλου: Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1912. Από 14 χρονών μπήκε στην ΟΚΝΕ. Το 1930
έγινε μέλος της καθοδήγησης της Κομμουνιστικής Νεολαίας της Αθήνας και μέλος του ΚΚΕ. Το 1932-
1936 βρίσκεται στις πρώτες γραμμές της αντιφασιστικής πάλης του ελληνικού λαού. Το 1933 διεύθυνε
την εφημερίδα της ΟΚΝΕ “Νεολαία”. Το 1935 πήρε μέρος στο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς
των Νέων σαν μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας. Αργότερα έγινε μέλος του γραφείου της ΚΕ της
ΟΚΝΕ. Φυλακίστηκε και εξορίστηκε πολλές φορές. Η μεταξική δικτατορία την έκλεισε στις γυναικείες
φυλακές Αβέρωφ. Με την αποφυλάκισή της πέρασε στην παρανομία και στάλθηκε στη Θεσσαλονίκη,
γραμματέας του Γραφείου ΟΚΝΕ Μακεδονίας-Θράκης. Πιάστηκε το 1939 και στάλθηκε εξορία στην
Ανάφη. Το Σεπτέμβρη του 1942 δραπέτευσε από το τμήμα μεταγωγών της Αθήνας. Με την ίδρυση της
ΕΠΟΝ έγινε μέλος του Κεντρικού της Συμβουλίου. Αργότερα χρεώνεται υπεύθυνη διαφώτισης της
Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας. Στις 25 Ιούλη 1944 την έπιασε η ασφάλεια και τη βασάνισε φριχτά.
Την κρεμάσανε, τη μαστίγωσαν, την κάψανε. Στο τέλος την άλειψαν με οινόπνευμα σε διάφορα μέρη
του σώματός της και της έβαλαν φωτιά. Η Ηλέκτρα ξεψύχησε στις 26 Ιούλη 1944.

Γιάννης Αλεξάνδρου (καπετάν Διαμαντής): Γεννήθηκε το 1914. Σπούδασε νομικά στο

Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, Σαν φοιτητής ήταν μέλος της ΟΚΝΕ κι αργότερα μέλος του ΚΚΕ.
Πήρε μέρος στο αλβανικό μέτωπο και το 1942 σχημάτισε την πρώτη ανταρτοομάδα στην
Παρνασσίδα. Αργότερα αναδείχτηκε καπετάνιος του 34 Συντάγματος του ΕΛΑΣ και πήρε μέρος σε
πολλές μάχες. Πήρε το βαθμό του ταγματάρχη του ΕΛΑΣ. Ήταν από τους πρώτους μαχητές του ΔΣΕ
στη Ρούμελη, επικεφαλής της Ι Μεραρχίας του ΔΣΕ. Αναδείχτηκε για τις στρατιωτικές του ικανότητες
υποστράτηγος του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε από τον αστικό στρατό τον Ιούνη του 1949.

Αραμπατζής Νίκος: Γεννήθηκε στα Μάλγαρα της Θεσσαλονίκης το 1906. Καπνεργάτης και στέλεχος
του καπνεργατικού κινήματος της Καβάλας, της Ξάνθης, της Κομοτηνής. Έγινε μέλος της ΟΚΝΕ το
1924. Στο 7ο συνέδριο του ΚΚΕ εκλέχτηκε στην Κεντρική Επιτροπή. Σκοτώθηκε το Φλεβάρη του
1948.

Βασιλειάδης Αρίστος: Εργάτης οικοδόμος. Ζούσε στην Καλλιθέα Αττικής. Ήταν μέλος του Γραφείου
της Αθήνας της ΟΚΝΕ. Συνέβαλε στην ίδρυση της Ομοσπονδίας Εργατικού Αθλητισμού το 1929.
Φυλακίστηκε και εξορίστηκε πολλές φορές. Εκτελέστηκε στη Θεσσαλονίκη το 1948.

Ζαγουρτζής Νίκος: Καπνεργάτης από τη Δράμα. Στέλεχος της ΟΚΝΕ και στέλεχος του
καπνεργατικού κινήματος. Στο 7ο συνέδριο εκλέχτηκε μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Φυλακίστηκε στην
Ακροναυπλία, στο στρατόπεδο της Λάρισας και στο Χαϊδάρι, από όπου και δραπετεύει το καλοκαίρι
του 1944. Ξαναπιάστηκε το 1946 και στάλθηκε εξορία. Στις 18 Γενάρη 1947 στο δρόμο προς την
εξορία πνίγηκε κατά το ναυάγιο του ατμόπλοιου “Χειμάρα”. Τον είχαν δεμένο με τις χειροπέδες ακόμα
και την ώρα που το πλοίο βυθιζόταν.

Καλή Σιντό: Οργανώθηκε σε νεαρή ηλικία στην ΟΚΝΕ, φτωχόπαιδο από την Τούμπα Θεσσαλονίκης.
Τον Οχτώβρη του 1936 πιάστηκε από τους χαφιέδες και κακοποιήθηκε. Στάλθηκε εξορία στον Άι-
Στράτη. Αναδείχθηκε στην καθοδήγηση των μελών της ΟΚΝΕ στον Άι-Στράτη. Έπαιξε καθοριστικό
ρόλο στην επαναστατική διαπαιδαγώγηση των εξόριστων. Στα χρόνια της κατοχής η ζωή των
εξόριστων έγινε ανυπόφορη. Η Γκεστάπο για να λυγίσει τους εξόριστους έβαλε μπροστά τον
οικονομικό αποκλεισμό σαν μέσο εξόντωσης. Μήνες ολόκληρους οι εξόριστοι του Άι-Στρατή μείνανε
χωρίς ψωμί, λάδι και αλάτι.
Ο Σιντό έγινε σκελετός από την πείνα. Όμως δεν σπάει. «Ότι και αν συμβεί δεν γίνομαι προδότης.
Είμαι παιδί του Μαλτέζου. Δε θα με λυγίσει τίποτα. κι αν πεθάνω θα είναι περήφανη η ΟΚΝΕ γιατί
κάνω σαν μέλος της το χρέος μου απέναντι στη νεολαία και το λαό μας».
Το Φλεβάρη του 1942 ο Σιντό ζει φριχτές μέρες και ώρες. Μια μέρα συγκεντρώνοντας όλες του τις
δυνάμεις φωνάζει: «Σύντροφοι. Πεινώ! Όσοι ζήσετε και βγείτε έξω, πέστε στους φίλους μου, στους
συγγενείς και γνωστούς μου: ο Σιντό πέθανε από την πείνα μα δεν πρόδωσε! Το ακούτε σύντροφοι;
Να μην ξεχάσετε… Ζήτω το ΚΚΕ. Ζήτω η ΟΚΝΕ». Και ο Σιντό έκλεισε για πάντα τα μάτια.

Κάλφας Χρήστος: Γεννήθηκε το 1915. Στέλεχος της ΟΚΝΕ. Πιάστηκε το 1936 και κλείστηκε στην
Ακροναυπλία. Δραπέτευσε μαζί με άλλους 56 αγωνιστές από το νοσοκομείο “Σωτηρία” με τη βοήθεια
τμήματος του ΕΛΑΣ. Γραμματέας του Δυτικομακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ. Σκοτώθηκε από τους
χιτλερικούς στα Λιβερά Κοζάνης το 1944.

Νικητίδης Νίκος (Κολιός): Γεννήθηκε το 1914 στις Σέρρες. Στέλεχος της ΟΚΝΕ, εξορίστηκε στην
Ακροναυπλία. Στέλεχος της ΕΠ Σερρών του ΚΚΕ. Πιάστηκε στις Σέρρες όπου είχε καταφύγει για
θεραπεία τραύματος που πήρε πολεμώντας με το ΔΣΕ. Εκτελέστηκε το 1947.

Χατζημάλης Κώστας: Γεννήθηκε το 1908 στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας. Ήρθε στην Ελλάδα
πρόσφυγας το 1922. Στο επαναστατικό κίνημα μπήκε από μαθητής γυμνασίου. Ανέπτυξε πλούσια
δράση σαν φοιτητής των μαθηματικών, σαν στέλεχος της ΟΚΝΕ. Χρεώθηκε στην εφημερίδα
“Νεολαία” το 1932 και στην Εργατική Βοήθεια Ελλάδας. Το 1934 δούλεψε στο “Ριζοσπάστη”. Για τη
δράση του εξορίστηκε και φυλακίστηκε πολλές φορές. Στην κατοχή χρεώθηκε γραμματέας της ΚΟΑ
και μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Από το Φλεβάρη του 1943 ήταν γραμματέας της ΚΟ Θεσσαλονίκης και
μέλος του Γραφείου Περιοχής Μακεδονίας του ΚΚΕ. Το Μάρτη του 1944 πιάστηκε και το Μάη του
ίδιου χρόνου εκτελέστηκε στο στρατόπεδο “Παύλου Μελά”.

* τα στοιχεία αντλήθηκαν από το βιβλίο “ΟΚΝΕ Λενινιστικό μαχητικό σχολείο των νέων”, παράνομη
έκδοση της ΚΝΕ, Νοέμβρης 1972

Μόνιμος σύνδεσμος

Σελίδες Σύνδεσμοι

Αρχική 902
Αρχείο Ριζοσπάστης
Αφιερώματα ΚΚΕ
International Editions ΚΝΕ
Ταυτότητα ΚΟΜΕΠ
Σύγχρονη Εποχή