Auto Swiat Poradnik 03 2018

WADLIWE AIRBAGI: SPRAWDŹ, CZY NIE MASZ ICH W AUCIE
poradnik
NR 3 • MARZEC 2018 WWW.AUTOPORADNIK.PL
52 STRONY
EKSPLOATACJA NAPRAWY TECHNIKA PRAWO GADŻETY
SKASOWANE ZA GRANICĄ
JAK DOBRAĆ OPONY
I FELGI DO AUTA
Różnice w osiągach,
komforcie jazdy
i trwałości
NA POLSKIE DROGI
Atrakcyjne ceny KWITNIE HANDEL
rozbitków zachęcają M I AU TA MI
do kupna ROZ B I T Y
Przed sprzedażą
CHECK ENGINE naciągane tylko „dla oka”
Jak się dowiedzieć, „Lekko uszkodzone”
co nie działa? to kompletne wraki!
Pułapki, w które
wpadają nawet
handlarze
DYNAMICZNE
WYWAŻANIE KÓŁ
Pomoże w trudnych
przypadkach
KLUCZE PŁASKOOCZKOWE
Czym się różnią, na co zwrócić uwagę przed zakupem?
PEUGEOT 205 RALLYE ZAWODNIK WAGI LEKKIEJ

NEXTO : OrderID: 2628441 : q q : z3333@wp.pl
01_ASP_03_okladka.indd 1 19.02.2018 16:01

Jakość identyczna z produktem montowanym fabrycznie. Zestawy dedykowane do poszczególnych
modeli samochodów. Gwarancja idealnego dopasowania: długości, precyzji docisku na całej długości
oraz typu zaczepu na ramieniu wycieraczki.
Wycieraczka płaska
 N
ajlepsze wycieraczki marki VALEO
 Dostarczane są na pierwszą linię montażu dla największych producentów
samochodów
+30% zwiększona siła docisku w stosunku do konstrukcji szkieletowej dzięki

ultrapłaskiej budowie
Wycieraczka szkieletowa
 1
00% metalowa konstrukcja i najwyższej jakości kauczuk
 Czujnik zużycia
 Specjalistyczne rozwiązania (dodatkowy spojler, wygięty kształt
czy dysza spryskiwacza)
Wycieraczka hybrydowa
 O
.E. design
 Specjalny, zewnętrzny spojler zwiększający docisk do szyby
Krótka gama 10 długości kompatybilna z 10 mln samochodów w Europie

(głównie marki azjatyckie)
Upgrade
 +
20% zwiększona siła docisku w stosunku do konstrukcji szkieletowej dzięki
symetrycznemu spojlerowi
 Znakomita alternatywa dla wycieraczek konwencjonalnych
NAJWYŻSZA JAKOŚĆ NIEMIECKA MARKA –

W KAŻDYCH WARUNKACH NIEZAWODNA JAKOŚĆ
Valeo_03_2018.indd 1 19.02.2018 14:12

WSTĘP
TEMAT MIESIĄCA
LISTY
Macie jakieś pytania lub
własną opinię? Piszcie:
Powierzchownie stuknięty? ..............................4
EKSPLOATACJA
listy@auto-swiat.pl
Takata: miny zamiast airbagów .......................10
Redaktor prowadzący
Kupujemy opony krok po kroku ...................... 14
MACIEJ
BRZEZIŃSKI Używane samochody na CNG: stare, tanie.
Ekologiczne?....................................................18
ZOBACZ, CZYM JEŹDZISZ! WARSZTAT

rzedziwne są losy samocho-
Pdów po wypadku. Okazuje

się, że mocno rozbity po-
jazd ma nieracjonalnie du-
Co mogą zniszczyć niesprawne
wtryskiwacze w silniku Diesla? ..................... 22
żą wartość i zanim trafi do handlarza, BEZPIECZNA JAZDA NA ZIMNO Wyważanie kół z „testem drogowym” ............ 24
który przed sprzedażą naprawi go „do- Od lat regularnie czytam nie tylko klasyczny „Auto Świat”, Check engine: spokojnie, to tylko awaria! .....28
celowo”, często przechodzi nawet kil- lecz także „Auto Świat Poradnik”. Wasze rady bardzo czę-
kakrotne „naprawy częściowe” albo kos- sto mają wpływ na moje postępowanie, stąd mam pytanie
metyczne, mające jeden cel: zmylić nie-
doświadczonego nabywcę, który planu-
dot. artykułu pt. „11 zimowych usterek: jak ich uniknąć”
z lutowego „Poradnika”. Chodzi mi o kwestię rozruchu silni-
AKCESORIA
je ten pojazd naprawić, co do faktycz- ka. Zarówno mechanicy, jak i starsi koledzy mający sporą Klucze płaskooczkowe: wszystkie
nego zakresu szkód. wiedzę na temat mechaniki zalecają, żeby w okresie zi- takie same?..................................................... 32
Nie będziemy litować się nad losem ku- mowym i ogólnie na zimnym silniku nie przesadzać z jego Do auta i do garażu.........................................38
pujących te auta – ślepi w karty nie gra- obrotami, gdyż można wydmuchać uszczelkę pod głowi-
ją, jeśli świadomie kupuje się rozbity sa- cą. Napisaliście, że należy unikać jazdy na niskich obro-
mochód, warto się znać. Szokujący jest
jednak zakres uszkodzeń w tych pojaz-
tach. Jak jest w rzeczywistości? Pytam jako użytkownik
nowego auta, którym chciałbym się cieszyć jak najdłu-
RUBRYKI STAŁE
dach w porównaniu z ich cenami: pro- żej. Oczywiście, jestem przeciwnikiem notorycznej jazdy AUTO Z OGŁOSZENIA
sty rachunek mówi, że naprawić tych na granicy zdławienia silnika. Marcin BMW X3: kondycja (prawie) idealna.............36
aut dobrze się nie da, nie opłaca się, na- Od redakcji: Nie sugerujemy, żeby w fazie rozgrzewania
ODPOWIADAMY NA PYTANIA .........................40
wet jeśli użyje się części z poznańskiej zimnego silnika jechać na obrotach zbliżonych do mak-
giełdy! A jednak naprawia się je i sprze- symalnych, gdyż zimny silnik szczególnie nie lubi skraj- YOUNGTIMER Peugeot 205 Rallye 1.9:
daje jako auta „po stłuczce” albo wręcz nych warunków pracy. Niemniej nowoczesne konstruk- rajdówka wagi lekkiej ..................................... 42
„bezwypadkowe” – w komisach jest za- cje, a przynajmniej wiele z nich, jeszcze bardziej niż PRAWO Dlaczego nie warto uciekać? ............ 45
trzęsienie takich okazji! starsze są wrażliwe na przeciążenia występujące pod-
W dalszej części „Poradnika” radzi- czas pracy na niskich obrotach. Do podzespołów szcze-
my, jak dobrać opony do auta i jak wy-
ważyć koła, które „nie chcą” dać się wy-
gólnie narażonych na usterkę należą skrzynia biegów
i dwumasowe koła zamachowe, które są montowane nie TECHNIKA
ważyć. Dowiecie się też, o czym pamię- tylko w dieslach. W czasie, gdy są smarowane zimnym O czym pamięta Twój samochód? ..................46
tają Wasze samochody i czemu ta coraz olejem, przeciążenia są dla nich szczególnie szkodliwe.
lepsza pamięć służy. Polecam! W samochodach użytkowanych przez kierowców stosu-
jących się do zasad ekojazdy i bojących się jazdy na wyż-
szych obrotach koła dwumasowe psują się już po kilku-
ZAPOWIEDZI
dziesięciu tys. km – podobnie inne elementy. Tanie radia w standardzie 2DIN .....................50
REDAKTOR NACZELNY: Stanis∏aw Sewastianowicz OPRACOWANIE GRAFICZNE: PREZES ZARZĄDU: Mark Dekan HR I KOMUNIKACJA: Monika Remiszewska SPRZEDAŹ INTERNETOWA WYDAŃ ARCHIWALNYCH,
ZASTĘPCA REDAKTORA NACZELNEGO: Ewa Czechowska Marcin Dulat, Andrzej Gawęda, Natalia Królikowska, PREZES HONOROWY: Wies∏aw Podkański PR KORPORACYJNY: Agnieszka Odachowska SPECJALNYCH I PRENUMERATA:
REDAKTOR PROWADZĄCY: Maciej Brzeziński Sebastian Sękalski DYREKTOR FINANSOWY: Krzysztof Stopa KOLPORTAŹ: Rafał Kamiński http://www.kiosk.literia.pl
SEKRETARZ REDAKCJI: Rafał Sękalski WYDAWCA: Roman Dębecki DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY MARKĄ: Paweł Paczuski PRODUKCJA: Mariusz Gajda Redakcja nie zwraca materia∏ów niezamówionych,
ZESPÓŁ REDAKCYJNY: RINGIER AXEL SPRINGER POLSKA SP. Z O.O. DYREKTOR MARKETINGU: Olga Korolec DRUK: zastrzega sobie prawo redagowania nades∏anych tekstów,
Piotr Szypulski, Piotr Wróbel, Andrzej Jedynak, Piotr Cz∏onek Izby Wydawców Prasy REKLAMA: Media Impact Polska, Quad/Graphics Europe Sp. z o.o., Wyszków nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam i og∏oszeń.
Karczmarczyk, Marcin Matus, Tomasz Kamiński, Piotr Szykana, i Związku Kontroli Dystrybucji Prasy e-mail: autoswiat.reklama@axelspringer.pl PRENUMERATA KRAJOWA: Poczta Polska, Ruch SA
Robert Pykała, Przemysław Wąworek www.ringieraxelspringer.pl Marek Drzewiecki, tel. 22 232 01 04, oraz Kolporter SA na terenie ca∏ego kraju
FOTO: Andrzej Kondratczyk Adres: 02-672 Warszawa, Wojciech Mistewicz, tel. 22 232 01 03, PRENUMERATA ZAGRANICZNA: można zamawiać
KOREKTA: Michał A. Zieliński ul. Domaniewska 52 Agnieszka Laskowska (traffic), tel. 22 232 01 50 pod adresem http://www.kiosk.literia.pl PRINTED IN POLAND
AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018 3
OK03_ASP_03_spis tresci.indd 3 19.02.2018 16:15

TEMAT MIESIĄCA TAK WYGLĄDAŁO TWOJE AUTO!
POWIERZCHOWNIE ST U a mogę sprzedać Panu nie się roześmiał: – Szkoda, że nie są „podprostowane” albo „przypu- Wydaje się zabawne, ale może mieć
J tę maskę, lampę i zde-

rzak (do Suzuki Grand
Vitary – red.), ale – je-
widział Pan jej miesiąc temu – by-
ła o metr krótsza!
Dziś po rozbite, a jeszcze niena-
drowane”, żeby wyglądały na mniej
rozbite, niż są w istocie. Ostatecz-
nie ktoś te samochody kupuje, na-
znaczenie – im mniej powtórnie
lakierowanych elementów, tym
większy sens odbudowy. Pierwsze
śli wolno się ciekawić – czy to ma prawione samochody, nie trzeba prawia i sprzedaje, a ktoś potem zdjęcie w ogłoszeniu – jeśli samo-
być do tej Vitary, która stoi pod Ber- jeździć tak daleko – handel nimi znów kupuje i jeździ. chód jest uderzony przodem – za-
linem? – spytał handlarz używany- kwitnie w Polsce. Wraki skupowa- Interes prowadzi się komforto- wsze pokazuje auto od tyłu; jeśli
mi częściami kolegę redaktora, któ- ne na aukcjach ubezpieczeniowych wo. Nie trzeba łgać, że samochód rozbity jest tył, na fotce widać przód
ry wyszukał w niemieckim komi- są oferowane zarówno przez pro- bezwypadkowy – wystarczy lako- auta.
sie kosmetycznie „trafione” Suzu- fesjonalnych importerów, jak i han- niczny opis: „Auto czyste, zadba-
ki w dobrej cenie. Planował kupić dlarzy działających na czarno. Wie- ne, uszkodzone jak na zdjęciu”. Przypadek pierwszy: wstępnie
ten samochód i naprawić, potrze- le tych ofert łączy jedno: są to au- Czasem zdarzają się i dopi- podprostowany
bował więc używanych części, najta znacznie bardziej uszkodzone, ski mówiące o tym, że Na placu w Rykach (woj. lubelskie)
lepiej w pasującym kolorze. – No... niż się wydaje. Wiele z nich jest przed wypadkiem rozbitych aut jest ponad setka. Uda-
powiedzmy -– odpowiedział ostroż- już „częściowo naprawionych”, dany pojazd był... jemy zawodowców szukających
nie kolega, a głos po drugiej stro- choć lepiej chyba powiedzieć, że bezwypadkowy. rozbitków do naprawy, na których
Tylko delikatnie trafiony?

MERCEDES W204
CENA 19 900 ZŁ
Typowy przypadek: ten Mercedes BŁOTNIK: charaktery-

klasy C (rocznik 2010, stan licz- styczne pęknięcia zdradza-
nika 223 tys. km, cena 19 900 ją „wyciąganie”. Zderzak
umocowano do błotnika
zł) wygląda na powierzchownie opaskami z tworzywa.
uszkodzony. Widać, że połamał
się zderzak, pogięły się błotnik,
maska i grill, nie ma reflektora chodu już przed wypad-
– to tyle. W rzeczywistości kiem jego naprawa nie ma
obiekt, z którym zderzył się ten sensu – trzeba przecież wy-
samochód, zatrzymał się na sil- mienić całą „ćwiartkę”
niku, po drodze wyrywając koło, i zmieścić się w budżecie rzę-
ZDJĘCIA: ROBERT PYKAŁA, PIOTR SZYKANA
miażdżąc podłużnicę i wyrywa- du 20 000 zł! Nie bójcie się PODŁUŻNICA zmiaż-
jąc różne elementy. Oficjalna jednak o nabywcę: samochód dżona, wyrwany wydech.
wersja: wahacz jest wymieniony, naprawi i sprzeda jako bezwy- Uszkodzone okablowanie,
żeby auto można było przeta- padkowy albo tylko delikatnie m.in. od świateł, połamane
liczne elementy z tworzywa.
czać. Z racji na zużycie samo- uderzony przodem.
4 AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018
04-09_ASP_03_Chandlarze.indd 4 19.02.2018 15:11

T UKNIĘTY?
Wśród handlarzy nastała nowa moda: samochody po
poważnych kolizjach są wstępnie „prostowane” i ofe-
rowane na sprzedaż jako „lekko uszkodzone”. Oglą-
dając same zdjęcia z ogłoszenia, łatwo naciąć się
na poważną „minę” – oto raport z miejsca zdarzenia
da się trochę „przyciąć”. Jeszcze ciom – stoi z grubsza prosto. Takie Tymczasem stoimy przed tym sa- to żeby dało się przetaczać. Sprze-
w Warszawie spodobał nam się samo auto, ale nieuszkodzone, jest mochodem na placu i zastanawia- dawca zgadza się, że raczej trzeba
Mercedes klasy C, w którym na oko warte 48-55 tys. zł. Ten egzem- my się, z której strony dostał, że przespawać całą „ćwiartkę”. Wstęp-
trzeba wymienić: maskę, zderzak, plarz wystawiono za niecałe 20 tys. jest aż tak zmasakrowany. Błotnik nie liczymy: zderzak z przyległoś-
błotnik i reflektor, może przednie Liczymy: naprawi się na używa- niby na swoim miejscu, choć ze ciami, maska, błotnik, chłodnice,
prawe drzwi, może trochę plasti- nych częściach za drugie 20, a że zderzakiem trzyma się na tzw. try- airbagi z osprzętem, deska roz-
ków. Niestety, odpaliły poduszki, jest uszkodzony powierzchownie, tytkę, koło stoi prosto, a za kołem.... dzielcza, szyba, podłużnica (ćwiart-
ale koło – przyglądamy się zdję- to pozostanie bezwypadkowy. długo, długo nic. Podłużnica spra- ka), Bóg jeden wie, co jeszcze do
sowana, niemal wyrwana wraz wymiany. Jak tu się zmieścić w za-
z otaczającymi ją elementami, łożonym budżecie?
DESKĘ rozdzielczą trzeba wymie- chłodnica zgięta, wiszą kable. Sym-
nić, choć są tacy, co... szpachlują. patyczny sprzedawca tłumaczy, że Przypadek drugi: trafiony,
Poduszka powietrzna? Nie wiadomo,
co dla końcowego użytkownika lep- wahacz, owszem, został wymie- ale czy tylko raz?
sze: całkowity jej brak czy też część niony, dlatego koło stoi prosto, ale O wiele bardziej obiecująco wyglą-
używana, która i tak ma małe szanse nie po to, żeby coś tu ukrywać, da 5-letni Mercedes klasy A z dies-
na to, żeby poprawnie działać. przecież wszystko widać, tylko po lem pod maską – ładny kolor,
ZACHĘCAJĄCE ogłoszenie.
Podobnie wyglądają auta
za granicą – początkujący są
gotowi kupić je w ciemno!
NIETRWAŁA tapicerka (ten

model tak ma) była już zszywana,
zapewne przed wypadkiem. Auto
ma już ponad 200 tys. km – prze-
bieg robi swoje.
PODUSZKA kolanowa kie-

rowcy jest charakterystycznie po-
cięta. To robota ubezpieczyciela
– zachował się racjonalnie, unie-
możliwiając jej naprawę.

tapicerka. Zachęcająco prezen- styczne fałdy, pęknięcia na błotni- się z błotnikiem. Podsumujmy: roz- ną Lagunę coupé. Handlarz prosi,
tuje się na zdjęciach w ogłoszeniu ku: ktoś go wyciągał. Przyglądamy bity przód (w warunkach polowych żeby przy klientach przemierzyć
i nieźle na placu. To droższa opcja się śrubom: odkręcane bez dbało- nie da się stwierdzić, jak mocno), Lagunę czujnikiem, chce pokazać,
(42 900 zł) niż oglądana wcześ- ści o estetykę, a jakże! Zastanawia wypalone poduszki, popękana szy- że samochód jest niemalowany.
niej klasa C, ale i bardziej poszu- nas, czemu panoramiczny szklany ba, odstający szyberdach, przesu- Nie wzbudzamy podejrzeń, tu wie-
kiwany towar. Owszem, w miejscu dach odstaje od przedniej części nięty tylny zderzak, mijające się lu ludzi robi zdjęcia dokumentują-
lewego reflektora jest dziura, ale dachu o centymetr? Lewa tylna elementy nadwozia... Kupujecie? ce uszkodzenia aut, liczy koszty.
może wystarczy klasyczny zestaw lampa jest jakby wciśnięta do środ- Podchodzimy do Laguny – maska
powypadkowy: lampa, zderzak, ka, zdradza ją fatalnie wyglądają- Przypadek trzeci: Laguna tylko lekko odstaje, silnik pracuje.
błotnik, maska, airbagi, deska roz- ce, choć oryginalne zagięcie bla- naprawiona... prawie Pomiędzy zderzakiem a chłodnicą
dzielcza? Już prawie przeszliśmy chy na klapie, którego normalnie Z zadumy nad losem Mercedesa walają się jakieś plastiki, ale auto
do negocjacji ze sprzedawcą, gdy nie widać. Okazuje się też, że wyrywa nas młody sprzedawca, sprawia dobre wrażenie. Świeci się
naszą uwagę zwróciły charaktery- i klapka wlewu paliwa nie licuje próbujący opchnąć lekko uderzo- kontrolka airbagów (zdjęcia w ogło-
VW GOLF VII 1.8 TSI

Pechowa licytacja z Kanady CENA 29 500 ZŁ
W tym wypadku zapewne ktoś ku miejscach naprawiano się też trochę zniechęcił
miał pecha: czerwony Golf VII sprejem, na nadwoziu widać i sprzedaje samochód w takim
z 2012 r. z małym przebiegiem całkiem sporo rys, zaskakują- stanie, jak stoi, choć więk-
wydawał się pewnym strza- co brudne i podrapane wnę- szość innych swoich aut na-
łem, przynajmniej na zdjęciach trze. Do planowanych kosztów prawia. Trzeba jednak uczci-
z ubezpieczalni. Polski han- związanych z odbudową do- wie przyznać, że nikt tu BRZYDKO:
dlarz „łyknął” ofertę, ale gdy szło więc kilka nowych kwe- niczego nie ukrywa, nie ma podrapane plastiki,
VW dotarł na miejsce, okazało stii, poza tym handlarz chyba mowy o „ściemach” – na sa- poplamione fotele
się, że nie wszystko jest takie, mochód jest wystawiana pełna – tak wygląda VW
Golf po 30 tys. km?
jak być powinno. Lakier w kil- faktura. Ale i tak... nie warto.
PO NAPRA- PODŁUŻNI-
WIE: ktoś już tu CE w dobrym sta-
działał, i to w bar- nie, widać, że moc-
dzo mało wyrafino- nego „dzwona” nie
wany sposób. Wraz było. Uderzenie
z blachą pomalowa- przeszło wyżej.
no też uszczelkę.
SPREJEM: również maska

nosi ślady mało fachowej inter-
wencji „lakiernika”. Tu wraz
z pokrywą silnika pomalowano
też jej zamek (rygiel).
TYLNY ZDERZAK:
jest brzydko podrapany
i odkształcony. Nasz Golf ALTERNATOR: uderzenie
najwyraźniej już wcześniej WYCIEK SPOD POKRYWY: nie było mocne i „poszło górą”. Po-
miał jakąś drobną przygo- jest niby duży, da się go zmyć, ale znów dłużnice są więc całe, ale ucier-
dę tyłem. – takie rzeczy po przebiegu 30 tys. km?! piała m.in. obudowa alternatora.

MERCEDES A 200 CDI
Klasa A pełna niespodzianek CENA 42 900 ZŁ
AIRBAGI
Ten samochód – patrząc z przodu ne, krzywe. To naprawdę szkoda
wystrzelone, ale nie-
– został nieznacznie uszkodzony. całkowita – wrak, z któ- pocięte, mają swoją
Połamany zderzak, pogięte błot- rego można wyciąg- wartość. Pozostaje
nik, maska, popękane plastiki, wy- nąć parę części. ufać, że nikt nie ze-
strzelone poduszki – to wszystko. Cena jednak su- chce ich regenero-
Ale, ale... wprawne oko dostrzeże, geruje, że jesz- wać, pewności brak.
że błotnik przesunął się względem cze pojeździ.
śruby mocującej. W wyniku wy-
padku? Chyba nie tylko, bo na OKNO DACHOWE
śrubie widać ślad po kluczu. Dalej: pomimo domknięcia od-
okno panoramiczne nie licuje się staje o kilka milimetrów.
Naprawa? Trudna, prawie
z dachem, uszkodzone drzwi niemożliwa!
(spotkały się z błotnikiem), co
gorsza, klapka wlewu paliwa nie
licuje się z błotnikiem, a tylna lam-
pa jest wciśnięta na kilka milime-
trów do bagażnika. O co chodzi?
Otóż wszystko wskazuje
na to (nie da się tego
potwierdzić na pla-
cu), że nadwozie
auta jest skręco- KLAPKA wle-
wu paliwa nie licu-
je się z błotnikiem,
ŚRUBA krawędź tylnej
mocująca klapy odstaje od
błotnik nosi lampy i odsłania
ślady manipu- brzydkie wykoń-
lacji. Kiedy, czenie elementu.
kto i po co ją
odkręcał
PIĘKNY NA
– tego już
ZDJĘCIU,
sprawdzić się
POKAZANY
nie da. Auto
ze swojej lepszej
wygląda na
strony. Zepsuty
„podprosto-
bardziej niż się
wane”.
wydaje.
szeniu są jednak zrobione tak, by go do Polski z myślą o naprawie, nie to, że naprawę wykonano jak- go weźmie i sobie zarobi. Widać, że
nie było jej widać (przypadek?), zapłacił cło – na zdjęciach z aukcji by... sprejem. Niemal na całym nad- „lekko uszkodzony” pojazd może
od słowa do słowa wychodzi, że szkoda wydaje się niegroźna. Nie- woziu rysy, zmatowiały lakier, wnę- zaskoczyć nawet profesjonalistę.
już wymieniono kokpit. Ktoś zain- stety, Golf był już wcześniej w Ka- trze jak na 30 tys. km zaskakują-
westował pieniądze, uruchomił au- nadzie malowany. I nie byłoby co zmęczone. Mieliśmy go napra- Przypadek piąty: malowany
to, a zostawił potłuczoną szybę w tym w sumie nic złego, gdyby wiać, ale jest tyle roboty, niech ktoś Passat „na Niemca”
i pogięte blachy – uwierzycie? Sprzedający z Kowalówki pod Ra-
domiem niby przedstawia się jako
Przypadek czwarty: Golf prawie osoba prywatna, ale pod jego do-
nowy, a przecież jak stary mem stoją lawety i co najmniej kil-
Sympatyczny handlarz spod Skar- ka samochodów z wyglądającymi
żyska-Kamiennej chyba trochę „wto- na podrobione (tzw. komisowe)
pił”. Niby zrobił wszystko zgodnie tablicami z Niemiec. Niektóre po-
ze sztuką, czyli wynalazł na kana- jazdy są już po naprawie, inne
dyjskiej aukcji uderzonego przo- – tak jak interesujący nas Passat
dem VW Golfa VII 1.8 TSI z mini- B7 – dopiero na nią czekają. Cze-
malnym przebiegiem, sprowadził mu handlarz niektóre auta re-
Seat Exeo z Ryk nosi
widoczne ślady prostowania błotnika.
Naszym zdaniem – auto na części, ale
ktoś je pewnie naprawi i sprzeda dalej...

Laguna po szybkiej wymianie kokpitu

Czarne Renault nie było naszym celem nu- nika bałagan, walają się jakieś połamane
mer jeden, ale okazało się, że stoi za nim plastiki. W prawym reflektorze luźno lata-
bardzo ciekawa historia. Na pierwszy rzut ją... żarówki świateł postojowych. Silnik
oka auto wygląda bowiem na jedynie lekko ładnie pracuje – to niewątpliwie zaleta
„trącone”: zagięta maska, połamana kratka francuskiego auta. Czemu więc znalazło
wlotu powietrza, prawie żadnych dodatko- się ono w Polsce, czyżby we Francji nie
wych uszkodzeń blacharskich. Dopiero po chciało się nikomu tego zrobić? Odpowiedź RENAULT LAGUNA COUPÉ
otwarciu maski można się zorientować, że czeka w środku: wymieniona deska roz- CENA: 18 900 ZŁ
działo się tu coś grubszego: w komorze sil- dzielcza, komunikat o usterce airbagów.
A CO TO ZA KOMUNI-
KAT? Zdjęcie w ogłoszeniu poka-
zuje co prawda zegary, ale zrobiono
je tak, żeby akurat zasłonić informa-
cję o błędzie airbagów.
Coś podczas wymiany kokpitu po-
szło nie tak, jak powinno...
Pordzewiały Passat VW PASSAT (B7)

NA NIEM-
CA: nie ma fak-
tury, umowę
z umową „na Niemca” CENA: 29 800 ZŁ podpisujesz
z Niemcem, któ-
Handlarz spod Radomia, notabene – stąd ślady korozji m.in. na podłużnicach ry podobno wy-
przedstawiający się jako sprzedawca oraz na zawiasie drzwi. Ciekawostka: silnik pełnił dokumen-
ty in blanco.
prywatny, mówi, że po swoje samocho- odpalono na kable, akumulatora... brak. Kiepski pomysł...
dy sam jeździ za granicę. Jeśli tak, to
trochę dziwne, że zdecydował się aku-
rat na ten egzemplarz – same uszko-
dzenia nie są może zbyt mocne i na
pewno samochód jeszcze rokuje.
Problem polega na tym, że malowana
była już wcześniej cała jedna strona,
a to oznacza, że potencjalny klient bę-
dzie kręcił nosem. Nie da się napisać
klasycznego: „przed kolizją – bezwy-
padkowy”. Co gorsza, samochód przez
dłuższy czas stał pod chmurką, za-
pewne niczym nieprzykryty
TROCHĘ STAŁ:
tu rdza, tam... brak aku-
mulatora. Nie prze-
szkodziło to jednak
w uruchomieniu silnika. ELEKTRYKA: wymaga
To jednak zabójstwo dla trochę pracy, ale ogólnie ten
alternatora, szybko Passat nie jest „przystankiem”
wyłączamy motor. – coś z niego jeszcze będzie.

DOPROWADZE-
NIE tego auta do peł-
nego ładu będzie, wbrew
pozorom, trudne – wiele
drobnych wad!
Klasyka z internetu: VW Golf

Internauci trzymają rękę na pulsie, towany” do dalszej sprzedaży.
co trochę utrudnia handlarzom Wszystkie najgorsze uszkodzenia
działalność. Powyżej zrzut ekranu zostały profesjonalnie zamaskowa-
przedstawiający rozbitego VW Gol- ne, niemiecki kompakt wygląda tak,
POŁAMANE PLASTIKI: ude- fa VII – auto w takiej formie zostało jakby tylko delikatnie o coś zaha-
rzenie nie było mocne, ale wystarczyło, sprzedane handlarzowi. Ku zasko- czył. Tymczasem w rzeczywistości
żeby połamały się zaczepy i – co najważ- czeniu wszystkich samochód nieba- jest to już niemal kupa złomu, wy-
niejsze – doszło do odpalenia poduszek
powietrznych. wem znów pojawił się w internecie magająca ogromnych nakładów fi-
– zapewne ze znacznie wyższą ceną nansowych od kogoś, kto zechce ją
niż pierwotnie i elegancko „przygo- porządnie wyremontować.
montuje, a inne sprzedaje łączeniu z ewentualną naprawą

„z uszkodzeniami widocznymi na bieżących szkód sprawi, że elemen-
zdjęciach”? Brak czasu czy może ty malowane fabrycznie będą
szkoda okazała się poważniejsza, w tym aucie w mniejszości. Dziś,
niż początkowo zakładał? O tym w czasach gdy coraz więcej kupu-
przekona się dopiero ktoś, kto sta- jących ma przy sobie miernik la-
nie się szczęśliwym nabywcą rze- kieru, to już niemal dyskwalifika-
czonego „paska”. A sam samochód? cja, zwłaszcza przy tej cenie:
Gdy przyjeżdżamy, silnik jest już 29,8 tys. zł za samochód w tym
odpalony, ale pod maską brakuje... stanie (rocznik 2011) to stanow-
akumulatora. Doceniamy ten trud czo za dużo. Uczciwa naprawa
– silnik pracuje dla nas, możemy uszkodzeń pochłonie z pewnością
posłuchać melodyjnego klekotu co najmniej 10-12 tys. zł, a jeszcze le (także krajowi), bo pozbywają zarobią. Nie zapominajmy też
diesla 2.0 TDI, tyle że dla alterna- musi być miejsce na zarobek... się złomu – i to za pieniądze. Pol- o handlarzach częściami blachar-
tora to „masakra”. scy biznesmeni, bo kupując za gra- skimi – zarówno legalnymi zamien-
Zabieramy się do oględzin – au- Podsumowanie nicą wraki, mogą liczyć na dobry nikami z Chin, jak i oryginałami
to naprawdę nie wygląda źle. Co Handel rozbitkami kwitnie. Zado- zarobek. I naprawiacze, bo pod- z „różnych źródeł”. Klient końco-
prawda, brakuje lewej lampy, po- woleni są niemal wszyscy: zagra- prostują auto o drzewo, zapacyku- wy się cieszy, bo tanio kupił Mer-
łamany jest zderzak i nie ma przed- niczni handlarze i ubezpieczycie- ją byle czym i też godnie na tym cedesa (cieszy się przynajmniej do
niego błotnika, jednak np. podłuż- chwili, gdy ktoś zajrzy pod ten sa-
nice są proste, pod maską dużych mochód). Stan tych aut robi jed-
szkód nie widać. W oczy od razu Niby nic, a jednak podłużnica mogła nak największe wrażenie – to prze-
rzuca się korozja – brązowy nalot „dostać”. Te samochody naprawdę nie- cież te same pojazdy, które potem
przypadkowo trafiają do nas z zagranicy
stwierdziliśmy m.in. na podłużni- – w tym wypadku z Francji. stoją w komisach i przy drogach!
cy i zawiasie lewych drzwi. Cóż, A teraz spróbujcie w radomskich
Passat już jakiś czas od kolizji mu- komisach ogłaszających się na Oto-
siał stać pod chmurką. Czyżby więc moto.pl znaleźć auto, które nie jest
okazja? Nie do końca – wyjmuje- „bezwypadkowe”. Takie oferty to
my miernik i badamy powłokę la- malejący margines rynku, taki nasz
kierniczą. Szybko wychodzi na jaw, polski yeti.
że cały bok był malowany, co w po- MACIEJ BRZEZIŃSKI, PIOTR WRÓBEL
OK04-09_ASP_03_Chandlarze.indd 9 19.02.2018 16:41

EKSPLOATACJA WADLIWE PODUSZKI POWIETRZNE
TAKATA:
MINY ZAMIAST
AIRBAGÓW
To najpoważniejsza wpadka producenta w historii
motoryzacji. Ponad 100 milionów poduszek powietrz-
nych wyprodukowanych przez firmę Takata zagraża życiu
pasażerów. Ty też możesz mieć taką poduszkę w aucie!
100 mln
iemal wszyscy intere- odnotowywać powtarzające się przy- Wyszło na jaw, że Taka-
N sujący się choć trochę

motoryzacją słyszeli
o aferze z volkswage-
padki, kiedy to podczas błahych wy-
padków pasażerowie aut odnosili
poważne obrażenia. Okazało się, że
ta przez lata używała w ge-
neratorach gazu poduszek
azotanu amonu, czyli jed-
nowskimi dieslami, które mogą był to efekt nieprawidłowego dzia- nego z najtańszych i najła-
w praktyce emitować więcej zanie-
czyszczeń, niż deklarował to produ-
cent. Sprawa poważna, ale wobec
łania poduszek powietrznych. Od-
palały one z taką siłą, że dochodzi-
ło do rozerwania obudowy genera-
twiej dostępnych materia-
łów wybuchowych. Więk-
szość konkurentów stosowa-
airbagów
skandalu związanego z poduszka-
mi powietrznymi marki Takata to
pikuś! Bo choć w naszym kraju nie-
tora gazu – ładunku wybuchowego,
który ma za zadanie napełnić gazem
worek tekstylny poduszki. Poduszki
ła w tamtym okresie głów-
nie mieszaniny zawierają-
ce znacznie droższy azy-
do wymiany!
wiele się o tym mówi, to w przypad- są bowiem „powietrzne” tylko z na- dek sodu, którego wadą jest
ku tej afery mamy do czynienia z naj- też to, że jest on trujący.
większą akcją naprawczą w historii Materiał tańszy, Przedstawiciele Takaty
motoryzacji.
Skala problemu jest porażająca
ale niestabilny podczas przesłuchań przed
specjalną komisją w amery-
– dotyczy on prawdopodobnie na- zwy – gaz, który je wypełnia, to pro- kańskim Senacie bronili się,
wet 100 mln aut 50 różnych marek, dukt spalania ładunku pirotechnicz- że wprowadzając ten mate-
wyprodukowanych od 2002 do 2015 nego. W efekcie niekontrolowanej riał, nie kierowali się wcale
roku! Dotychczas odnotowano już eksplozji metalowe odłamki rozry- chęcią znacznego obniżenia
ponad 20 potwierdzonych przypad- wały materiał i były wystrzeliwane kosztów produkcji, lecz właśnie
ków śmierci i kilkaset osób rannych w kierunku głów i klatek piersio- tym, że tańszy materiał pirotech-
na skutek niewłaściwego zadziała- wych pasażerów, których poduszki niczny jest jednocześnie mniej tok-
ZDJĘCIA: BMW, REUTERS, CRASH DATA POLAND
nia wadliwych poduszek powietrz- miały chronić. Pierwsze podejrzenia syczny. Niestety, azotan amonu
nych wyprodukowanych przez Ta- były takie, że do napełnienia gene- – powszechnie używany jako na-
katę, a niewykluczone, że jest to tyl- ratorów użyto zbyt dużych porcji wóz sztuczny, ale także składnik ma-
ko wierzchołek góry lodowej. materiału wybuchowego. Okazało teriałów wybuchowych stosowa-
O całej sprawie najpierw zrobi- się, że to nieprawda – problem tkwił nych np. do wyburzeń czy w kamie-
ło się głośno w USA. Tamtejsze służ- nie w ilości użytego środka, lecz w je- niołomach, a z racji dostępności wy-
by i firmy ubezpieczeniowe zaczęły go jakości i składzie. korzystywany też chętnie przez
10-13_ASP_03_poduszki_tanaki.indd 10 19.02.2018 15:55

Akcja naprawcza dotyczy poduszek kie-
rowcy i pasażera, a BMW serii 3 (E46)
jest jednym z popularniejszych aut
na polskim rynku, których może
dotyczyć ten problem.
Poduszki Takaty źle znoszą

wilgoć oraz wysokie temperatury
Dobra wiadomość jest taka, że w na- nych krajach akcję naprawczą rozpo-
szym klimacie ryzyko tego, że zamon- częto znacznie wcześniej, a produ-
towana w normalnie eksploatowanym cenci z większym zaangażowaniem
aucie poduszka marki Takata eksplo- poszukiwali aut dotkniętych usterką.
duje w niekontrolowany sposób, nie Warto mieć świadomość tego, że po
jest przesadnie duże. Do nieko- naszych drogach porusza się wiele
rzystnych zmian w materiale pojazdów, w których – wbrew obo-
wybuchowym, którym jest wiązującym, ale martwym przepisom
wypełniony generator ga- – zamontowano poduszki powietrzne
zu wadliwych poduszek, „z odzysku”, czyli np. pochodzące
dochodzi z reguły pod z aut rozbieranych na części. W przy-
wpływem długotrwałe- padku takich podzespołów ryzyko
go narażenia tego ele- jest oczywiście większe, bo nie wia-
mentu na działanie wy- domo, w jakich warunkach wymonto-
sokich temperatur wraz wane poduszki były przechowywane.
z towarzyszącą temu wy- Zdarza się, że takie części po prostu
soką wilgotnością powie- leżą na otwartym powietrzu lub są
trza. W naszym klimacie nie- pozyskiwane z wraków, które stały
pożądane procesy w podusz- miesiącami bez szyb czy drzwi. Po-
kach również zachodzą, tyle że duszki Takaty narażone na działanie
znacznie wolniej, m.in. dlatego w in- wilgoci są skrajnie niebezpieczne!
AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018 1 1

EKSPLOATACJA WADLIWE PODUSZKI POWIETRZNE
terrorystów – też idealnym wy-
Jak sprawdzić, czy poduszki danego auta powinny borem nie był. Substancja ta jest hi-
groskopijna, a pod wpływem wyso-
zostać wymienione w ramach akcji naprawczej? kich temperatur i wilgoci wykona-

ny z niej ładunek może z czasem
Prawdopodobnie po polskich drogach kich, które były serwisowane w ASO), mogą być wyposażone w poduszki zmienić swoje właściwości.
jeździ co najmniej kilkadziesiąt tysięcy z komunikatu na stronie internetowej pochodzące od różnych dostawców. Początkowo Takata, podobnie
aut wyposażonych w potencjalnie wad- UOKiK-u (Urząd Ochrony Konkurencji Ważne: jeśli samochód pochodzi np. jak konkurenci, używała mieszanki
liwe poduszki powietrzne marki Takata. i Konsumentów – www. uokik.gov.pl, z rynku amerykańskiego, to informa- na bazie azydku sodu, będącego
Problem polega jednak na tym, że w zakładce „Powiadomienia przedsię- cji o tym, czy zamontowano w nim rozwinięciem materiałów wybucho-
znaczna część z nich trafiła na nasz biorców o produktach niebezpiecz- wadliwe poduszki, lepiej szukać na wych używanych m.in. w torpedach
rynek poza oficjalnymi kanałami dys- nych”), a także z wyszukiwarek tamtejszych stronach internetowych. i pociskach rakietowych. W drugiej
trybucyjnymi, np. w formie prywatne- umieszczonych na stronach większo- Problemy z airbagami nie dotyczą tyl- połowie lat 90. XX wieku inżynie-
go importu. O tym, że auto podlega ści producentów i importerów aut, ko Takaty – niedawno potężną akcję rowie tej firmy stworzyli nowy, ucho-
akcji naprawczej z powodu wadliwych których dotyczy problem. Oczywiście, serwisową ogłosiła też firma Autoliv dzący za przełomowy materiał do
poduszek powietrznych, jego użyt- można też po prostu zapytać w ASO (do naprawy 113 tys. aut marek: BMW, napełniania poduszek, którego głów-
kownik może się dowiedzieć na kilka lub w przedstawicielstwie danej firmy. Dacia, Land Rover, Maserati, Mini, nym składnikiem był tetrazol. Oka-
sposobów: z listu z zaproszeniem na Uwaga! W większości przypadków nie Nissan, Opel, Toyota i Volvo), a Mer- zał się on łatwiejszy i bezpieczniej-
bezpłatną naprawę od przedstawi- wystarczy podać modelu i rocznika cedes wzywa do warsztatów 400 tys. szy w obróbce od azydku sodu, w do-
cielstwa danej marki (dotyczy to auta, zwykle trzeba też wpisać numer aut wyprodukowanych między 2011 datku mniej toksyczny. Niestety, nie
głównie aut z polskiego rynku i ta- VIN konkretnego egzemplarza – auta a 2017 rokiem. dość, że jego dostępność była ogra-
niczona, to na dodatek kosztował
znacznie więcej od konkurencyjnych
produktów. Inżynierowie Takaty do-
stali więc zlecenie, żeby znaleźć ma-
teriał, który będzie równie efektyw-
Mieli świetny produkt,

ale wybrali tańszy
ny, a przy tym tańszy, tak żeby fir-
ma mogła zwiększyć swoje udziały
w dynamicznie rosnącym rynku air-
bagów. Wtedy właśnie pojawił się
pomysł, żeby wykorzystać w gene-
ratorach gazu azotan amonu, któ-
ry kosztował zaledwie jedną dzie-
siątą ceny tetrazolu i był dostępny
w niemal nieograniczonych iloś-
ciach. Większość fachowców, z któ-
rymi to konsultowano, zareagowa-
ła sceptycznie. Problem polega na
Producenci aut starają się dotrzeć do tym, że azotan amonu jest związ-
właścicieli niesprawnych aut, ale cza- kiem niestabilnym.
sem nie warto czekać na ich ruch.
W generatorach gazu airba-
gów materiał wybuchowy ma
postać niewielkich tabletek o pre-
cyzyjnie dobranej wadze. Prob-
lem polega na tym, że tabletki
z azotanu amonu wraz ze zmia-
nami temperatury i wilgotności
na przemian puchną i kurczą się,
a z czasem mogą rozsypać się
w pył, dokładnie tak, jak np. tab-
letka aspiryny wyjęta z opakowa-
nia. Rozkruszone tabletki materia-
łu wybuchowego spalają się ze
znacznie większą szybkością od
OK10-13_ASP_03_poduszki_tanaki.indd 12 19.02.2018 16:29

Honda należy do firm, które intensyw-
nie prowadzą akcję naprawczą. Trud-
no się temu dziwić, bo większość
głośnych wypadków z airbagami
Takaty dotyczyła aut tej marki.
Jak odbywa się wymiana wadliwych poduszek?

Niezależnie od wieku samochodu i od te- proszeniem do warsztatu, trzeba się to przesadnie skomplikowany zabieg duszki „na wynos” – naprawa musi zo-
go, którymi z kolei jesteśmy właściciela- umówić na konkretny termin. W więk- – warsztat powinien się z tym uporać stać wykonana w autoryzowanym ser-
mi, wymiana odbywa się bezpłatnie. Nie szości modeli aut objętych akcją na- w 1-2 godziny, choć są modele, w któ- wisie. Co ciekawe, w części aut,
ma co jednak liczyć na to, że wymianę prawczą nie są wymieniane kompletne rych może to trwać znacznie dłużej. w których poduszki wymieniono już kil-
uda się wykonać na poczekaniu, bez poduszki powietrzne, lecz same gene- Problemem może być dostępność czę- ka lat temu, konieczna może być kolej-
wcześniejszego umówienia się do ser- ratory gazu i w niektórych przypadkach ści, np. Subaru każe czekać nawet na akcja naprawcza, gdyż wymienione
wisu. Nawet jeśli otrzymamy list z za- elementy okablowania. Zwykle nie jest 2 miesiące! Nie można otrzymać po- airbagi też mogły być wadliwe.
materiału w postaci ubitych table- ją pozycję w pierwszej piątce świa- niej. To, iż jakiś model podlega ak- Almera, Navara, X-Trail, Terrano,
tek, przez co wybuch generujący towych dostawców zabezpieczeń cji naprawczej np. w USA czy w Chi- a także w licznych Hondach (ta fir-
gaz przebiega o wiele gwałtowniej, pirotechnicznych. Teraz trwają śledz- nach, nie musi wcale oznaczać, że ma była jednym z największych od-
niż przewidzieli to konstruktorzy. twa mające ustalić to, ile tak na- egzemplarze sprzedawane u nas biorców poduszek Takaty), Maz-
Choć firma znała zagrożenia prawdę wiedzieli sami producenci również były wadliwe. Bywa, że au- dach, Subaru, Land Roverach, Le-
związane ze stosowaniem azotanu ta przeznaczone na rynek europej- xusach czy VW. W przypadku aut
amonu w airbagach, najwyraźniej Jak nie sprawdzisz, ski są wyposażone w airbagi dostar- kupionych w polskich salonach moż-
uznano, że przeważają korzyści. Po-
duszki Takaty były tańsze od wyro-
to się nie dowiesz czane przez innych producentów.
Nie zmienia to jednak faktu, że prob-
na liczyć na to, że importerzy zgło-
szą się do ich właścicieli i zaproszą
bów konkurencji i dzięki mocniej- aut i czy również z ich strony doszło lem dotyczy bardzo wielu modeli do serwisów na bezpłatną naprawę.
szemu materiałowi wybuchowemu do świadomego narażenia nabyw- popularnych na naszym rynku. Wad- Użytkownicy samochodów pocho-
mogły być też mniejsze, przez co ła- ców na poważne ryzyko. liwe airbagi Takaty zamontowano dzących spoza oficjalnej sieci diler-
twiej je było wkomponować w kie- USA łatwo znaleźć na bieżąco m.in. w wielu Audi A3, A4, A6, BMW skiej dla własnego dobra powinni
rownice i deski rozdzielcze. Koncer- aktualizowane listy samochodów, serii 3 (E46), serii 5 (E39) i X5 (E53), sami sprawdzić, np. w ASO danej
ny motoryzacyjne rzuciły się więc w których stosowano wadliwe po- w Toyotach: Yaris, RAV4, Hilux, Au- marki lub na stronach importerów,
na ofertę i Takata ugruntowała swo- duszki, ale w Europie jest z tym trud- ris, Corolla i Avensis, w Nissanach: czy ich również dotyczy problem.

EKSPLOATACJA DOBÓR OPON
KUPUJEMY
OPONY KROK
PO KROKU
Opony, które kupujemy, muszą pasować do sa-
mochodu i do felg, jakie mamy lub jakie chcemy
kupić. Byłoby dobrze, gdyby spełniały nasze
oczekiwania także w odniesieniu do osiągów
samochodu. Często dodatkowym problemem
w wyborze opon jest kwestia ceny. Jak zatem
wybrać optymalne ogumienie?
upując opony do sa- -trzy) rozmiary felg różniących się
K mochodu, mamy do
wyboru nie tylko pro-
dukty wielu marek,
średnicą. Jeśli mamy już fabrycz-
ne felgi lub w seryjnym rozmia-
rze, po prostu wybieramy opony
lecz czasem i różnych modeli tej pasujące do auta i do obręczy. Przy-
samej marki. W wielu wypadkach kład: w przypadku Hondy CR-V
możemy rozważyć różne warian- z 2004 roku i 16-calowych felg se-
ty dotyczące parametrów opon ryjny rozmiar pasujących opon to
oraz ich rozmiaru. Zastanówmy 215/65 R 16. Ten sam model sa-
Opony sezonowe czy wielosezonowe? Oba rozwiązania mają i wady, i zalety, jednak
się zatem – krok po kroku – nad mochodu może być również wy-
gumy całoroczne są najbardziej sensowne, gdy samochodem raczej mało jeździmy.
rozsądnym wyborem. posażony w 15-calowe ogumienie
1. Wybieramy rodzaj opony: czy

mają być to opony letnie, czy
też – dla uproszczenia logi-
styki związanej z utrzymaniem sa-
mochodu – uniwersalne, całorocz-
uwagę obiektywne wady opon ca-
łorocznych: oponę sezonową śred-
niej klasy może godnie zastąpić je-
dynie całoroczna klasy premium
– a więc wyraźnie droższa. Dodat-
nym kompletem opon do zdarcia,
a w przypadku opon sezonowych
– dwoma kompletami, okazuje się,
że w sumie całoroczne wychodzą
taniej, ale nie aż tak tanio, jak się
(205/70 R 15), żeby jednak paso-
wało, potrzebujemy felg 15-calo-
wych.
ne? Oba rozwiązania mają swoje wydaje. Na pewno nie wystarczą

wady i zalety. Dzięki ogumieniu Dwa komplety starczą na cztery lata intensywnej eksplo-
całorocznemu oszczędzamy czas
związany z przekładaniem opon
na trzy razy dłużej atacji. Opony całoroczne mają sens
wtedy, gdy mało jeździmy, a nasz
czy też kół (ważne, jeśli przekła- kowo opony całoroczne z reguły samochód nie jest pojazdem o wy-
danie kół oznacza kłopot i wyda- zużywają się nieco szybciej niż se- sokich osiągach.
tek związany np. z czujnikami ciś- zonowe, co wynika z ich konstruk-
nienia), no i pieniądze: montaż
i wyważenie kół, w zależności od
rozmiaru samochodu, kosztuje z re-
guły 80-150 zł, i to dwa razy do
roku. Trzeba jednak wziąć pod
cji – żeby zapewnić uniwersalne
osiągi, producenci zmuszeni są po-
święcić ich trwałość. Jeśli jeszcze
doliczymy to, że mając opony ca-
łoroczne, dysponujemy tylko jed-
2. Wybieramy rozmiar opon:
prawie każdy samochód
„przyjmuje” więcej niż je-
den rozmiar ogumienia i z reguły
więcej niż jeden (czasami dwa-
Inne koła, złożone z felg o różnej średni-
cy i opon w różnym rozmiarze, mogą pa-
sować do tego samego samochodu.
OK14-17_ASP_03_Kupujemy OPONy.indd 14 19.02.2018 15:32

O czym mówi etykieta?
Każdej nowej oponie – tak jak np. pralce – towarzyszy etykieta
podająca jej podstawowe parametry deklarowane przez produ-
centa. Przynajmniej w teorii warunki testów fabrycznych są
zgodne z precyzyjnymi wytycznymi.
HAMOWANIE W MOKRYCH WARUNKACH: osiągi są wyzna-

czane literami od „A” (najlepsze) do „G” (najgorsze), jakkol-
wiek litery „D” oraz „G” nie są wykorzystywane. Różnica
w drodze hamowania z prędkości 80 km/h pomiędzy oponami
klas A i F to 18 metrów.
OPÓR TOCZENIA – ma wpływ na zużycie paliwa. Najniższe

opory stawiają opony klasy A, najwyższe są charakterystycz-
ne dla opon klasy G. Litera „D” nie jest wykorzystywana
w przypadku opon do samochodów osobowych. Możliwa róż-
nica w spalaniu auta wyposażonego w najbardziej i najmniej
„ekonomiczne” opony to nawet 7,5 proc.
HAŁAŚLIWOŚĆ ZEWNĘTRZNA jest podawana w decybelach,

a także – dla ułatwienia – w postaci zaczernionych pasków
przy symbolu głośności (są trzy klasy). Cichsza opona jest
uznawana za przyjaźniejszą środowisku niż głośna, jakkol-
Etykieta ułatwia porównanie parametrów różnych
wiek wpływ głośności ogumienia na poziom hałasu we wnę- opon. Niestety, ważnych parametrów opon jest
trzu auta nie jest wprost proporcjonalny – istotna jest ja- znacznie więcej niż tych, które tu widzimy.
kość wyciszenia samochodu.
3. Coś do zmiany? Niektóre au-

ta mogą być fabrycznie wy-
posażone w felgi o nawet
trzech różnych średnicach, np. 16-,
17- i 18-calowe. Każda z tych op-
Rozmiar opony – jak to czytać: 225/45 R 17 94 V?
1 225 – szerokość opony, po-
dana w milimetrach.
określając minimalny indeks nośności
opony, zwyczajnie podzielić dopusz-
km/h, H – 210 km/h, Q – 160 km/h.
Indeks prędkości opon nie może być
cji istotnie wpływa na komfort ko- 45 – profil opony, czyli sto- czalnej masy całkowitej auta przez niższy niż maksymalna prędkość, jaką
rzystania z samochodu. Co do za-
2 sunek wysokości do szeroko- cztery – minimalny indeks nośności rozwija samochód. Wyjątek dotyczy
sady, im większa felga, tym niższa ści opony. W podanym przykładzie wy- opony podaje producent auta i nie na- opon homologowanych jako zimowe
musi być opona – w rezultacie sa- sokość opony to 45 proc. szerokości, leży stosować opon, które mają zani- – można w zgodzie z prawem założyć
mochód wygląda efektowniej, ale która wynosi 225 mm. żony ten parametr. W przypadku więk- do samochodu ogumienie o obniżo-
wraz ze wzrostem średnicy obrę- R – opona radialna; obecnie szości aut stosuje się jednak opony nym indeksie prędkości, przepisy wy-
czy maleje komfort resorowania.
3 wszystkie opony do samocho- standardowe, których indeks nośno- magają jednak w takim wypadku
Większej feldze musi towarzyszyć dów osobowych mają konstrukcję ra- ści jest powiązany z rozmiarem opon. umieszczenia w aucie informacji wi-
niższa opona, żeby zachować nie- dialną. docznej dla kierowcy o maksymalnej
zmienioną średnicę zewnętrzną ko- 17 – średnica osadzenia opo- V – indeks prędkości opony prędkości opon wynikającej z indeksu
ła. Opona jest niedocenianym ele-
4 ny, podawana w calach; śred-
6 (V = 240 km/h), czyli maksy- prędkości.
mentem resorującym w układzie nica osadzenia opony musi być zgod- malna prędkość, którą wytrzymuje
jezdnym samochodu. Im ma wyż- na ze średnicą felgi – oponę opona przy maksymalnym dopusz-
szy profil (i co za tym idzie – wyż- 15-calową można założyć jedynie na czalnym obciążeniu. Inne
4 6
szą ściankę boczną), tym samochód felgę o średnicy 15 cali, 16-calową przykładowe indeksy
3
ZDJĘCIA: PIOTR CZYPIONKA, MAREK KORLAK, ARCHIWUM
jest wygodniejszy; maleje też ryzy-

ko uszkodzenia felgi, rośnie „tere-
oponę można założyć tylko na felgę
„szesnastkę” itd.
prędkości:
T – 190 2
nowość” samochodu. Duże felgi 94 – indeks nośności opony,
5 w tym przypadku 615 kg. Przy-
i opony o ekstremalnie niskim pro-
filu często uniemożliwiają wjazd kładowe wartości indeksów: 1
na krawężnik! To, że na niższych 92 – 630 kg, 93 – 650 kg, 94
oponach samochód zachowuje się – 670 kg. Nie można jednak,
stabilniej podczas szybkiej jaz- 5
OK14-17_ASP_03_Kupujemy OPONy.indd 15 19.02.2018 15:31

EKSPLOATACJA DOBÓR OPON
dy, to prawda, jednak w przy- radzą, żeby takie wzmocnione ogu-
padku większości kierowców i aut mienie stosować w przypadku za-
nie ma to praktycznego znaczenia. stąpienia opon run flat zwykłymi.
Zestaw złożony z dużych felg i ni-
skoprofilowych opon jest też z re-
guły wyraźnie droższy niż zestaw
skonfigurowany z mniejszych ob-
ręczy i wyższych opon.
6. Opony run flat czy zwykłe?
Jeśli nasz samochód opuścił
fabrykę na zwykłych opo-
nach, to nie ma żadnych wątpliwo-
4. Indeks prędkości: to nie jest

tylko kwestia tego, jak szyb-
ko będziemy jeździć. Więk-
szość opon występuje w kilku wer-
sjach, różniących się w obrębie jed-
Wielu kierowców latem używa kół z felgami o większej średnicy i oponami o niższym
profilu. Nie pozostaje to jednak bez wpływu na komfort jazdy i trwałość zawieszenia.
nego rozmiaru indeksami prędko-
no tylko dla opon zimowych (oraz będzie prawidłowy. Wyjątkiem są
całorocznych – opony te w więk- samochody wymagające ogumie-
szości są homologowane jako zi- nia o konkretnie zwiększonej noś- Opona typu run flat zwiększa bezpie-
mowe). Oznacza to, że nie wolno ności czy też po prostu wzmocnio- czeństwo, jednak ma też liczne wady,
zastosować ogumienia o zbyt ni- nego – to niektóre vany, samocho-
których wielu użytkowników samocho-
dów nie może zaakceptować.
skim indeksie prędkości, można na- dy dostawcze lub pojazdy oferowa-
tomiast zamontować opony odpor- ne z tym samym zawieszeniem ści: nie zakładamy w nim opon run
Indeks prędkości jest wyrażany literami. ne na prędkość wyższą niż osiąga- i w wersjach osobowych, i dostaw- flat! Wątpliwości pojawiają się
Najpopularniejsze w osobówkach to:
T = 190 km/h, H = 210, V = 240 km/h. na przez nasze auto. Przesada nie czych. Niektórzy wulkanizatorzy w przypadku samochodu na run
ma jednak żadnego sensu. flatach, które w odczuciu większo-
ści, przy czym zmiana indeksu z re- ści kierowców mających z nimi kon-
guły wiąże się ze zmianą parame-
trów trakcyjnych opony, np. sztyw-
ności. Przepisy mówią wprost, że
indeks prędkości opon zamontowa-
nych w samochodzie musi być do-
5. Indeks nośności: w przypad-
ku opon standardowych roś-
nie on proporcjonalnie wraz
z rozmiarem i jeśli kupujemy ogu-
mienie we właściwym rozmiarze XL – symbol opony wzmocnionej. Zwięk-
takt wykazują poważne wady: są
twarde, obniżają komfort jazdy,
a do tego są drogie. To, że można
na nich po przebiciu dojechać do
warsztatu, to jedno, ale inna rzecz
stosowany do prędkości maksymal- i z właściwym indeksem prędkości, szoną odporność na obciążenie widać to ryzyko czy wręcz niedopuszczal-
nej pojazdu. Wyjątek przewidzia- indeks nośności opony zapewne też w indeksie nośności. ność naprawy takiej opony po prze-
Taki sam samochód, całkiem różne koła

Podstawowa zasada przy dobieraniu do auta opon w in- wać nieco węższe opony (np. 195 mm), jednak żeby da się do samochodu dopasować felgi o większej
nym rozmiarze niż stosowany standardowo jest taka, nie były za niskie, zwiększamy profil do 60 – pasują- średnicy, za to o mniejszej – z uwagi na rozmiar tar-
że zewnętrzna średnica opony nie może znacząco się cy rozmiar opony to 195/60 R 15. Można też założyć czy hamulcowej i zacisku – niekoniecznie, bo hamu-
różnić od oryginału. Przykład: auto jest fabrycznie oponę 205/50 R 16 lub 195/50 R 16, jednak wówczas lec może nie zmieścić się pod mniejszą felgę! Ograni-
wyposażone w opony 205/55 R 15. Możemy zastoso- trzeba zastosować 16-calowe felgi. Uwaga: z reguły czenia dotyczą zwłaszcza aut z większymi silnikami.
16" 17" 18"
205/55 R 16: typowy rozmiar do samochodu klasy 225/45 R 17: rozmiar opon do auta klasy kompaktowej, 225/40 R 18 – koło dla „ulicznych sportowców”: agre-
kompaktowej, gwarantujący dobry kompromis po- jednak to już oferta dla osób ceniących bardziej precy- sywny wygląd, duża sztywność, bardzo niski komfort
między komfortem jazdy a precyzją prowadzenia. zję kierowania niż codzienny komfort jazdy. jazdy. Możliwe szybkie zużycie elementów zawieszenia.
14-17_ASP_03_Kupujemy OPONy.indd 16 19.02.2018 15:00

jechaniu choćby kilku km bez po-
wietrza: dojeżdżamy zatem do war-
sztatu na flaku, w warsztacie nie
Na czym polegają profesjonalne
ma takiej opony, jak potrzebna,
więc.... zostajemy! Wielu właści- porównawcze testy opon?
cieli np. BMW wyposażanych fa- Testy opon, o ile nie jest mierzona
brycznie w run flaty chwali sobie trwałość ogumienia, nie wymagają
wymianę tych opon na zwykłe, a do przejechania na poszczególnych
bagażnika wkłada normalne koło modelach bardzo długiego dystan-
zapasowe. Czy to bezpieczne? Trud- su. Pomiary są wykonywane w wa-
no powiedzieć. Nawet wśród przed- runkach laboratoryjnych i na przy-
stawicieli koncernów oponiarskich stosowanych do tego odcinkach
nie ma w tej sprawie zgody! toru. Mierzy się: drogę hamowania
na nawierzchni suchej i mokrej, od-
7. Czy warto czytać etykietę?

Wszystkim nowym oponom
towarzyszy etykieta „europej-
ska”, która zawiera deklaracje pro-
ducenta w kwestii osiągów opony
porność na aquaplaning, prowadze-
nie na różnych nawierzchniach,
opory toczenia, hałaśliwość i in.
Większość pomiarów wykonuje się,
obiektywnie mierząc wyniki opon, są
Test podatności na aquaplaning na za-
kręcie: jak duży jest uślizg po wjechaniu
w trzech kategoriach: opory tocze- jednak konkurencje – np. komfort na łuku w głęboką kałużę?
nia, hałaśliwość, skuteczność ha- resorowania – oceniane subiektyw-
mowania na mokrej nawierzchni nie przez testujących. Czytelnik po-
(nie mylić z innymi „deszczowymi” winien zwrócić uwagę nie tylko na
ostateczną klasyfikację opon, lecz
także na wyniki w poszczególnych
konkurencjach: jeśli są dla nas waż-
niejsze niż dla testujących np. osiągi
na mokrej nawierzchni, możemy wy- Prowadzenie na suchym torze (po lewej) oraz pomiar odporności na aquaplaning
brać własnego zwycięzcę. – samochód jedzie po szynie, żeby zawsze poruszać się tym samym torem.
Etykieta „unijna” podaje w czytelny spo-

sób wybrane osiągi ogumienia. Niestety,
nie gwarantuje ona jakości opony.
zdolnościami opony – nie oznacza

wa klasyfikacja dotyczy tego jed-
nego rozmiaru, zaś w kwestii roz-
miarów „sąsiednich” można jedy-
nie domniemywać, że wyniki będą
podobne. Może być i tak, że gdyby
9. Klasa opon. Opony wysokiej
klasy to warunek prawidło-
wego działania układów asy-
stujących kierowcy – m.in. ESP. To
także kwestia trwałości – słabe opo-
den rozmiar albo oponę odrobinę
węższą i nieco „wyższą” – może bę-
dzie taniej? Zdarza się i tak, że opła-
ca się zamiast kompletu opon 18-ca-
lowych kupić nowy komplet kół
to np. odporności na aquaplaning!). test dotyczył innego rozmiaru, koń- ny założone do mocnego samocho-
Powiedzmy to jasno: świetne wy- cowe wyniki byłyby inne. du mogą się szybko zużyć lub wręcz Czasem (nie zawsze)
niki podane na etykiecie nie gwa-
rantują choćby przeciętnej jakości
ulec uszkodzeniu, np. po 2 sezo-
nach pojawią się problemy z wy-
pasuje tani zamiennik
opon, nie mówią nic o trwałości, ważeniem ich. Z drugiej strony sta- z oponami o średnicy osadzenia 16
stabilności przy wyższych prędkoś- ry samochód wyposażony w opo- cali. W przypadku naszej Hondy
ciach itp. ny klasy premium, jeśli jest spraw- CR-V z „wyjściowym” rozmiarem
ny, może mieć lepsze wyniki np. opon 215/65 R 16 możliwe jest za-
8. Czy warto kierować się te-

stami? Niezależne testy opon,
publikowane m.in. w tygo-
w hamowaniu niż wtedy, gdy opusz-
czał fabrykę.
stosowanie opon 205/70 R 16 lub
225/60 R 16. Za komplet dobrych
gum w seryjnym rozmiarze zapła-
dniku „Auto Świat” i miesięczniku
„Auto Świat Poradnik”, składają się
nawet z kilkunastu konkurencji.
Test daje szerokie pojęcie o osią-
gach opon poszczególnych marek
10 Zdarza się, że niektóre roz-
miary opon są już wykorzy-
stywane rzadziej, a co za
tym idzie – ich ceny są dość wyso-
kie, o wiele wyższe niż rozmiarów
cimy 1400-1600 zł. Węższe opony
(205/70 R 16) w tym przypadku
mają podobną cenę. Okazuje się,
że opony w rozmiarze 225/60 R
16 to z kolei zupełny margines ryn-
i modeli. Trzeba jednak mieć świa- „sąsiednich”. Warto pokombino- ku. Zastosowanie 15-calowych kół
domość, że różnice pomiędzy opo- wać: nie możemy zmienić średni- (opony 205/70 R 15) też nie ma
nami z górnej półki nie są duże, cy osadzenia opon, bo nie będą pa- ekonomicznego sensu. Wniosek:
a wyniki testu dotyczą jedynie ba- Niektóre rozmiary opon wyróżniają się sowały na nasze felgi, ale możemy w tym konkretnym przypadku nie
danego rozmiaru. Jeśli testujemy wysoką ceną w stosunku do wielkości. zastosować oponę szerszą o jeden opłaca się kombinowanie z rozmia-
opony np. 225/55 R 16, to końco- Wtedy warto kupić zamienniki. rozmiar i z profilem niższym o je- rem opon.
14-17_ASP_03_Kupujemy OPONy.indd 17 19.02.2018 15:00

EKSPLOATACJA UŻYWANE AUTA NA CNG
Popularność aut
na CNG była do-
tychczas niewiel-
ka ze względu na
bardzo skromną
sieć stacji tanko-
wania.
UŻYWANE AUTA NA CNG:

TANIE I EKOLOGICZNE?
Sejm uchwalił przepisy, które pozwolą samorządom zamknąć centra miast przed większością aut,
nawet tych spełniających najnowsze normy emisji spalin. Na szczęście w przepisach jest wyjątek!
chwalona niedawno ta z napędami alternatywnymi. będą mogły wjeżdżać pojazdy z na- niższych niż porównywalne mo-
U ustawa o elektromo-
bilności i paliwach al-
ternatywnych to zbiór
Najtańszy nowy elektryczny (pra-
wie) samochód na naszym rynku
kosztuje 94 500 zł (dwuosobowy
pędem ekologicznym.
Nowa ustawa precyzyjnie okre-
śla, że mogą to być wspomniane
dele zasilane benzyną czy LPG.
Dotychczas auta na CNG były
ofertą dla nielicznych. Paliwo do
„kijów i marchewek”, które mają Smart), za rodzinne elektryczne wcześniej auta elektryczne, napę- nich było wprawdzie względnie ta-
sprawić, że porzucimy nieekolo- auto kompaktowe trzeba zapłacić dzane wodorem (do wyboru: To- nie, ale sieć stacji tankowania by-
giczne auta spalinowe i masowo ok. 140 000 zł. Może i powodzi się yota Mirai za ok. 330 000 zł lub ła śladowa – w całej Polsce jest za-
przesiądziemy się do aut elektrycz- Hyundai ix35 Fuell Cell za ok. ledwie ok. 30 ogólnodostępnych
nych, zasilanych prądem z pań- Auta na prąd i na wodór 270 000 zł) oraz auta napędzane stacji, spośród których nie wszyst-
stwowych elektrowni opalanych
naszym polskim węglem. Zamiast
odstraszają cenami gazem ziemnym. I to jest dobra in-
formacja, bo te ostatnie można ku-
kie są czynne przez całą dobę. Tak
rzadka sieć punktów tankowania
dymić z rur wydechowych, w przy- nam coraz lepiej, ale akurat ci, któ- pić w naprawdę przy- okazuje się tym większym
szłości mamy dymić z kominów rzy teraz jeżdżą autami emitujący- stępnych cenach, utrudnieniem, że sprężony
elektrowni. Przysłowiowych mar- mi najwięcej, raczej na takie ofer- często nawet gaz ziemny jako paliwo
chewek w przepisach jest jednak ty się nie skuszą. Tymczasem nie- zajmuje znacznie wię-
Gaz ziemny to
stosunkowo niewiele. Brakuje prze- wykluczone, że już wkrótce w nietanie paliwo, ale cej miejsca w aucie od
de wszystkim zachęt finansowych których miastach powstaną strefy stacji na razie gazu płynnego (LPG)
do tego, żeby kupować drogie au- czystego transportu, do których jak na lekarstwo. czy benzyny. Jeśli
18-21_ASP_03_CNG.indd 18 19.02.2018 14:15

W polskich realiach (prąd produkowany
głównie z węgla) auto na CNG mniej ob-
ciąża środowisko od samochodu elek-
trycznego. Dodatkowy atut tego paliwa
to jego relatywnie niski koszt – 1 m3
kosztuje ok. 3,30 zł, a wartość energe-
tyczna 1 m3 gazu jest zbliżona do warto-
ści 1 litra benzyny. Nowa ustawa o elek-
tromobilności wprowadza możliwość
tworzenia tzw. stref czystego transpor-
tu, i to nie tylko w ścisłych centrach
miast, lecz także we wszystkich obsza-
rach zwartej zabudowy z koncentracją
budynków użyteczności publicznej. Do
stref tych będzie można wjeżdżać tylko
„czystymi pojazdami” (przewidziano wy-
jątki m.in. dla policji, wojska, służb ra-
towniczych), do których zaliczono auta
elektryczne, napędzane wodorem oraz
gazem ziemnym. Co ciekawe, według
definicji podanej w ustawie autem elek-
trycznym nie jest ani samochód hybry-
dowy, ani nawet hybryda plug-in, czyli
taka, którą można ładować z sieci i któ-
ra pozwala na jazdę w trybie całkowicie
elektrycznym. Za auto elektryczne
uznano pojazd samochodowy wykorzy-
stujący do napędu wyłącznie energię
elektryczną akumulowaną z zewnętrz-
nego źródła zasilania. W przypadku aut
na gaz ziemny nie zapisano, że mają one
być napędzane wyłącznie tym paliwem,
więc przepis nie wyklucza aut benzyno-
wych z instalacją CNG. Uwaga! Nie wia-
domo, jak długo ustawa utrzyma się
w obecnym kształcie, bo już w momen-
cie jej uchwalania nawet przedstawicie-
le rządu twierdzili, że wymaga ona po-
prawek. Nie ma też żadnej gwarancji, że
urzędnicy nie będą interpretowali prze-
pisów w sposób niezgodny z ich literą.
Nowe
naklejki
na „czy-
ste” auta
ZDJĘCIA: ARCHIWUM, AUTO BILD
Samochody, które będą mogły poruszać się po strefach w przepisach ułatwień. Projekt takiego oznakowania wyposażone w naklejki umieszczane na szybach. To
czystego transportu, przewidzianych w ustawie o elek- przedstawiło niedawno Ministerstwo Infrastruktury. jednak tylko tymczasowe rozwiązanie – później auta
tromobilności, mają być odpowiednio oznakowane Na wzór rozwiązań stosowanych m.in. w strefach elektryczne i napędzane wodorem mają mieć inny
– bez tego nie będą mogły korzystać ze wskazanych ekologicznych w Niemczech samochody mają być wzór tablic rejestracyjnych.
18-21_ASP_03_CNG.indd 19 19.02.2018 14:15

EKSPLOATACJA UŻYWANE AUTA NA CNG
Volvo V70 Bi-Fuel: przestronne, praktyczne kombi dla oszczędnych

U naszych zachodnich sąsiadów
przyzwoicie utrzymane Volvo V70
w dwupaliwowej wersji można ku-
pić za ok. 4000 euro. Silnik o po-
jemności 2,4 l pozwala się rozpę-
dzić nawet do ponad 200 km/h.
Podczas spokojnej jazdy zasięg
na gazie to ok. 250 km, do tego
kolejne 300 km na benzynie.
Ciekawy design i przyzwoite materiały: nawet ponaddziesięcioletnie Volvo pre-

zentuje się całkiem atrakcyjnie. Komfort znacznie wyższy niż w dieslu.
Fiat Panda 1.2 Natural Power: idealne auto do miasta Ta wersja Pandy była wprawdzie
oferowana na polskim rynku, ale
zainteresowanie nią było znikome.
Koszt paliwa potrzebnego do
przejechania 100 km to w tym
przypadku ok. 20 zł! Zawiesze-
nie podniesione i usztywnione,
żeby zachować prześwit mimo
zbiorników pod autem.
Wnętrze jak w standardowej Pandzie: dobra jakość wykonania, twarde, ale trwałe
plastiki. Choć to instalacja fabryczna, przełącznik jak w instalacji aftermarketowej.
Opel Zafira 1.6 CNG: oszczędzanie z siedmioma osobami na pokładzie

Opel oferował wersje na CNG już
od pierwszej generacji Zafiry,
więc oferta tego modelu na ryn-
ku wtórnym jest pokaźna. Zbior-
niki zamontowano pod podłogą,
zasięg w warunkach miejskich to
ok. 300 km, w trasie można
przejechać ok. 350 km. Osiągi
raczej umiarkowane.
Typowe oplowskie wnętrze: nuda i twardy plastik. Przełącznik benzyna/CNG nie

rzuca się w oczy, poziom paliwa gazowego wyświetlany na zegarach.
18-21_ASP_03_CNG.indd 20 19.02.2018 14:16

Dane techniczne wybranych modeli z fabryczną instalacją CNG Jak w LPG:
aftermarketowe
Volvo Fiat Opel instalacje CNG róż-
Silnik/napęd R5/na przednie koła R4/na przednie koła R4/na przednie koła nią się od tych na
Zawory na cyl./wałki roz. 4/2 2/1 4/2 LPG głównie reduk-
Pojemność 2435 cm3 1242 cm3 1598 cm3 torem i zbiornikami.
Moc 103 kW (140 KM) przy 5800 obr./min 38 kW (52 KM) przy 5000 obr./min 69 kW (94 KM) przy 6200 obr./min
Moment obrotowy 192 Nm przy 4500 obr./min 88 Nm przy 3000 obr./min 133 Nm przy 4200 obr./min
Prędkość maks. 205 km/h 140 km/h 165 km/h
0-100 km/h 11,0 s 19,0 s 17,8 s
Pojemność zb. CNG 17,6 kg CNG 13,0 kg CNG 20,7 kg CNG
Skrzynia biegów man. 5 man. 5 man. 5
Wymiary (dł./szer./wys.) 4710/1804/1468 mm 3538/1589/1540 mm 4467/1801/1635 mm
Poj. bagażnika 485-1641 l 206-860 l 140-1820 l
Masa własna/ładowność 1650/500 kg 1100/340 kg 1665/605 kg
Sprawdź przed zakupem

Zarejestrowanie w Polsce sprowadzone- (Transportowy Dozór Techniczny). W aucie na CNG zbiorników
go pojazdu z instalacją CNG jest bar- Uzyskanie z TDT wymaganego do reje- gazu jest z reguły kilka. Za
dziej skomplikowane niż w przypadku stracji dokumentu „Dopuszczenia badanie każdego z nich trze-
ba zapłacić osobno, zagra-
innych wersji silnikowych. Przed zaku- zbiorników do eksploatacji” bywa dro- niczne przeglądy nie są
pem należy się upewnić, czy zamonto- gą przez mękę – może być np. wyma- zazwyczaj uwzględniane.
wane w aucie zbiorniki nie mają prze- gana dodatkowa próba ciśnieniowa
kroczonego „terminu ważności” i czy itd. Uwaga! Zbiorniki na CNG powinny
mają oznaczenia homologacyjne (E być badane co 3 lata (a nie co 10 lat,
oraz R110). Zbiorniki CNG podlegają jak w przypadku LPG), kosztuje to kil-
badaniom i legalizacji przez TDT kaset złotych za każdy zbiornik.
Jeśli fabryczne zbiorniki nie mają ważnej homologacji, to często tańszym rozwią-
zaniem jest zamontowanie nowych zbiorników uniwersalnych.
butle mają się mieścić w aucie, równywalnego diesla, ale za to aż wista. Samochody z instalacjami fa- ginalne, dostosowane do konkret-
nie zabierając zbyt dużo przestrze- o 70 proc. mniej tlenków azotu brycznymi mają z reguły lepiej roz- nego modelu zbiorniki na gaz (z ra-
ni we wnętrzu, to zasięg pojazdu i o 99 proc. mniej cząstek stałych mieszczone zbiorniki na gaz, np. cji ich wieku lub złego stanu), to
jest ograniczony do 200-300 km, – ekologia pełną gębą! pod podłogą auta. To ważne, bo but- najczęściej oznacza to ekonomicz-
a czasem nawet jeszcze krótszy. W innych krajach, np. w Niem- li jest kilka. Mają też silniki specjal- ną szkodę całkowitą. Specyficzne
Dobra wiadomość jest taka, że no- czech czy we Włoszech, CNG to do- nie przystosowane do spalania te- części do wersji CNG (np. osprzęt
we przepisy przewidują budowę syć popularne paliwo, choć Niemcy go paliwa, przez co są oszczędniej- elektroniczny, sterownik, głowica)
70 stacji tankowania gazu na tere- narzekają, że mają tylko ok. 850 sta- sze od aut z instalacjami dołożony- kosztują więcej niż do wersji ben-
nie 32 aglomeracji miejskich. Dla cji tankowania! Na rynku wtórnym mi do fabrycznych jednostek ben- zynowych i nie zawsze są dostęp-
mieszkańców większości większych dostępne są zarówno samochody zynowych. W przypadku nowych ne. Części do instalacji aftermarke-
miast w Polsce CNG stanie się więc z instalacjami montowanymi fa- aut wyższość fabrycznej wersji jest towych kosztują podobnie do ana-
realną alternatywą. brycznie, jak i w sposób warsztato- bezdyskusyjna, ale już w kilkulet- logicznych podzespołów do instala-
Auto na gaz emituje tylko nie- wy. Które są lepszym wyborem? Tu niej „używce” wygląda to nieco ina- cji LPG, czyli z reguły niewiele.
co mniej dwutlenku węgla od po- odpowiedź wcale nie jest taka oczy- czej – jeśli np. trzeba wymienić ory- PIOTR SZYPULSKI
18-21_ASP_03_CNG.indd 21 19.02.2018 14:17

WARSZTAT PROBLEMY UKŁADÓW COMMON RAIL
poradnik
CO MOGĄ ZNISZCZYĆ
EKSPLOATACJA NAPRAWY TECHNIKA PRAWO GADŻETY
we współpracy z
NIESPRAWNE
WTRYSKIWACZE?
Problemy wynikające z nieprecyzyjnie działających wtryskiwaczy
w silniku Diesla dalece wykraczają poza wzrost spalania czy
pogorszenie osiągów. Niesprawny wtryskiwacz to często pierwszy
krok do całkowitej degradacji silnika Diesla
kład Common Rail widłowych parametrów wtrysku dawanego do komór spalania ma- pedał gazu. Osiągi spadają, choć
U w silniku Diesla pra-

cuje prawidłowo pod
warunkiem, że wtry-
i wtryskiwacz zaczyna „lać” paliwo
albo dawkować go za mało. Żad-
nej z tych opcji nie zaakceptuje sil-
leje. Inaczej niż w silniku benzyno-
wym, zbyt mała ilość paliwa trafia-
jącego do komory spalania nie po-
wcale nie zmniejsza się zużycie pa-
liwa. Pojawiają się też problemy
z rozruchem zimnego silnika. Do-
skiwacze precyzyjnie dawkują i roz- nik ani jego osprzęt. woduje gwałtownego jej przegrze- datkowym efektem jest wzrost emi-
pylają paliwo. W miarę przebiegu sji tlenków azotu.
wtryskiwacz zmienia jednak swo- Za mało paliwa Wtryskiwacz zużywa
je parametry, co przez pewien czas Wtryskiwacz systemu Common Rail
się stopniowo Za dużo paliwa
jest kompensowane przez adapta- w miarę zużycia zaczyna „przele- Znacznie poważniejsze szkody wią-
cję sterownika, który dostosowuje wać”, czego jednak nie należy my- wania, raczej po prostu spada moc, żą się z dawkowaniem przez wtry-
się do zmieniających się warunków lić z dawkowaniem nadmiernej ilo- jednostka napędowa mniej chętnie skiwacz nadmiernej ilości paliwa
pracy silnika, wprowadzając korek- ści paliwa. Jeśli wtryskiwacz „prze- wkręca się na obroty. Z punktu wi- czy też wręcz z kapaniem paliwa
ty wtrysku. W pewnym momencie lewa”, zbyt duża ilość paliwa tra- dzenia kierowcy wygląda to tak, że z wtryskiwacza. Po pierwsze, nad-
nie jest już jednak moż- fia do przewodu powrotnego, zaś aby uzyskać te same osiągi, co miar paliwa powoduje wzrost emi-
liwe utrzymanie pra- ciśnienie wtrysku i ilość paliwa po- wcześniej, trzeba głębiej wciskać sji sadzy, która w przyspieszonym
Jak się diagnozuje usterkę wtryskiwaczy CR?

Na tzw. stół wtryskiwacz CR trafia po raz
pierwszy po to, żeby przekonać się, na ile nie-
prawidłowe są parametry jego pracy, a po na-
prawie – by określić precyzyjnie jego działa-
nie i dobrać korekty wtrysku, czyli
dane, które wpisuje się do ste-
rownika silnika. Wtryskiwacz
naprawiony w serwisie
Bosch otrzymuje kod,
ZDJĘCIA: BOSCH, P. SZYPULSKI
który prowadzi do bazy

z danymi na temat prze- Stół do testowania wtryskiwaczy z największą Próba przelewowa to jeden z podstawowych te-
prowadzonej naprawy. możliwą precyzją określa parametry ich pracy. stów wtryskiwaczy systemu Common Rail.
22-23_ASP_03_Wtryskiwacze.indd 22 19.02.2018 14:42

Po lewej: tłok pęknięty Zablokowany
z powodu lejącego wtry- nadmiarem sa-
skiwacza, który doprowa- dzy w spalinach
dził do zniszczenia silnika. zawór EGR. Sa-
dza niszczy też
turbosprężarkę.
Po lewej: filtr
cząstek stałych,
który uległ przy-
spieszonemu zu-
życiu za sprawą
Dymienie na czarno i obniżone osiągi: nadmiernej emisji
typowe objawy zużycia wtryskiwaczy. sadzy przez silnik.
tempie wypełnia filtr cząstek sta- ka, które czasem prowadzi do znisz- zablokowanie zaworu o naprawie, którą
łych; filtr musi się często wypalać, czenia całego silnika. EGR, usterka turbosprężar- przeszedł wtryski-
co prowadzi do jego degradacji. Pa- ki, filtra DPF i in. Co gorsza, do- wacz.
liwo dostaje się do oleju silnikowe- Więcej pali, wolniej jeździ, raźne naprawy pojawiających się Wykaz autoryzowanych serwisów Bosch
go i rozrzedza go, co pogarsza ja- psuje się usterek, jeśli silnik nie zostanie na- naprawiających systemy Diesla znajdziecie na
kość smarowania mechanicznych Najbardziej odczuwalne dla kie- prawiony kompleksowo, wracają. stronie: www.bosch-diesel-service.pl
części silnika i jego osprzętu, w tym rowcy objawy pogarszającej się kon-
turbosprężarki. Smarowane ele- dycji wtryskiwaczy w silniku z ukła- Jak sprawdzić wtryskiwacze?
menty mogą się zatrzeć. dem Common Rail to – w sumie To, co zniechęca warsztaty nieprzy-
Więcej sadzy w spalinach to tak- niezależnie od tego, co dzieje się gotowane do kompleksowej obsłu-
że problem dla układu EGR, który z wtryskiwaczem lub wtryskiwa- gi aut z silnikami Diesla do szuka-
może przestać działać prawidłowo. czami – spadek osiągów, większe nia przyczyn usterek, to brak sprzę-
Na tym etapie zazwyczaj zapala się zużycie paliwa, dymienie na czar- tu i wiedzy. Jeśli diagnostyka elek-
kontrolka „check engine”, informu- no. To, czego niedoświadczony me- troniczna nie daje odpowiedzi na
jąca o usterce silnika. Elektronicz- chanik czy użytkownik auta może pytanie, co dzieje się z silnikiem,
na diagnostyka silnika może jed- nie powiązać ze zużyciem wtryski- można poddać wtryskiwacze tzw.
RAFAŁ GRZYBOWSKI
nak nie dać jasnej odpowiedzi na waczy, to inne usterki, pozornie próbie przelewowej. Mówi ona, Bosch Diesel Service RG Serwis
pytanie, co się z nim dzieje. Skraj- niezwiązane z układem wtrysko- ile paliwa niewykorzystanego przez www.rgserwis.com.pl
ny przypadek związany z „lejącym” wym: nieprawidłowe działanie czuj- wtryskiwacz trafia do przewodu Niewłaściwa praca wtryskiwaczy
wtryskiwaczem to uszkodzenie tło- ników w układzie wydechowym, powrotnego – jeśli osiągi wtryski- pociąga za sobą kolejne usterki. Je-
waczy są nierówne albo w każdym śli wtryskiwacze przelewają, prowa-
Wzrost pozio- z nich „przelew” nie mieści się
mu oleju w sil- dzi to m.in. do degradacji pompy wy-
w normie, wiadomo, że trzeba pod- sokiego ciśnienia, w której powstają
niku za sprawą
„lania” wtryski- dać je regeneracji. Pełna diagno- opiłki metalu całkowicie niszczące
wacza to objaw styka jest możliwa jednak dopiero układ. Nadmiar czy też niewystar-
podobny do na tzw. stole do testowania wtry- czająca atomizacja paliwa powodują
problemów skiwaczy. Ten sam stół pozwala na
z filtrem DPF. też niedoskonałe spalanie, a to pro-
sprawdzenie wtryskiwacza po na-
ZDJĘCIA: BOSCH, P. SZYPULSKI
Olej rozrzedzo- wadzi do wysokiego zadymienia spa-

ny paliwem prawie, którą kończy nadanie mu lin, szkodliwego dla: układu ich
gorzej smaruje. symbolu jakości Bosch Quality- oczyszczania, turbosprężarki oraz
Scan. Za pomocą kodu QR można mechanicznych części silnika.
potem sprawdzić wszystkie dane
22-23_ASP_03_Wtryskiwacze.indd 23 19.02.2018 14:42

WARSZTAT PROBLEMY Z WYWAŻENIEM KOŁA
Wyważarka z opcją testu

drogowego jest wyposażona
w dodatkową rolkę docisko-
wą, która imituje obciążenie
koła podczas jazdy.
KOŁO WYWAŻONE, A I TAK

SIĘ TRZĘSIE. CO ROBIĆ?
To samo koło sprawdzone na jednej wyważarce może sprawiać wrażenie dobrze wyważonego,
a na innej – że wymaga zdecydowanych poprawek. Może tak się zdarzyć także w przypadku idealnie
prostych felg i fabrycznie nowych opon: na zwykłej wyważarce koło wydaje się w porządku, ale przy
wyższych prędkościach i tak trzęsą się nadwozie auta i kierownica. Co robić?
eśli felga jest prosta, na wirująca bez obciążenia, a ina- ny na obręczy i ciężarkami, a jeże- Opony nigdy nie są idealnie
J a opona nieuszkodzo-
na, zwyczajne wywa-
żenie koła powinno
czej, jeśli przenosi ona ciężar np.
400 kg.
Jeżeli chodzi o felgi, to każdy
li się to nie uda, przynajmniej wia-
domo, co jest przyczyną. Bywa jed-
okrągłe, ich masa też nie rozkłada
się w 100 proc. równomiernie,
a zdarza się i tak, że ich sztywność
Inna wyważarka,
ZDJĘCIA: MACIEJ BRZEZIŃSKI, PIOTR WRÓBEL
zredukować wibracje i umożliwić wulkanizator może ocenić, czy są nie jest taka sama w różnych punk-
szybką oraz komfortową jazdę.
W praktyce jednak nie zawsze tak
proste. Jeśli są krzywe, co zwłasz-
cza w przypadku dalekowschod-
całkiem inny wynik! tach. Niektóre opony mają fabrycz-
nie zaznaczone, np. za pomocą ko-
to działa. Pośpiech i sezonowe lu- nich podróbek markowych felg zda- nak, że felga jest niemal idealnie lorowych kropek, najcięższe miej-
zowanie tolerancji wyważarek to rza się dość często, można próbo- prosta, a koło źle się wyważa. Win- sca, inne nie, w przypadku opon
jedno, a wady opon – to drugie. wać zrównoważyć niedoskonało- ne mogą być opony – i to nieko- używanych takie oznaczenia czę-
Inaczej bowiem zachowuje się opo- ści odpowiednim ułożeniem opo- niecznie uszkodzone. sto są już niewidoczne. Niemniej
OK24-27_ASP_03_Wywazanie.indd 24 19.02.2018 15:37

1 Przyczyną bicia koła może być trwałe zabrudzenie
na styku piasta-felga. Wyszlifowanie tego miejsca
eliminuje tę (potencjalną) przyczynę. 2 Najpierw test „drogowy” kół zdjętych z auta,
mający potwierdzić obserwacje kierowcy odnoś-
nie wibracji nadwozia lub im zaprzeczyć. 3 Zastrzeżenia potwierdziły się. Charakter wibracji
wskazuje na nierównomierną sztywność podda-
nych obciążeniu dwóch z czterech opon auta.
4 Koło musi zostać rozmontowane, a opona i felga

– sprawdzone wizualnie. Wprawnemu montaży-
ście zajmuje to zaledwie chwilę. 5 Zarówno na oponę, jak i na felgę trzeba nałożyć
pastę montażową, która zapewni szczelność
i umożliwi poprawne założenie opony. 6 Ponownie zmontowane koło trafia na wyważar-
kę. Ta sugeruje przesunięcie opony na feldze, co
wymusza spuszczenie powietrza.
7 Kolejne „rozklejenie” koła (trzeba uważać, żeby

nie pokaleczyć felgi), przesuwanie opony na ob-
ręczy, pompowanie, kolejny test „drogowy”. 8 Tym razem koło spełnia już minimalne wymogi,
ale można próbować jeszcze zmniejszyć masę
ciężarków... kolejnym przesunięciem opony. 9 Koło z wyważarki kolejny raz trafia na monta-
żownicę. Koła nie trzeba całkiem rozkładać, ale
należy przesunąć oponę na feldze.
ZDJĘCIA: MACIEJ BRZEZIŃSKI, PIOTR WRÓBEL
10 Trzy z czterech opon udaje się wyważyć przy

użyciu minimalnej liczby ciężarków. Jedno
z kół jest wyraźnie gorsze, ale w normie. 11 Wyważarka za pomocą lasera wskazuje miej-
sce, które trzeba dociążyć. Im krótszy pasek
ciężarków, tym lepiej. 12 Operację kończy jazda próbna. Z reguły, jeśli
wyważarka z testem „drogowym” nie wskazu-
je na problem, kierowca też nie ma zastrzeżeń.
24-27_ASP_03_Wywazanie.indd 25 19.02.2018 14:52

WARSZTAT PROBLEMY Z WYWAŻENIEM KOŁA
standardowym działaniem wul-
kanizatora, jeśli widać najcięższy
punkt opony, jest umieszczenie
Czy wiesz, że...
opony na feldze tak, by jej cięższy Przyczyną bicia pomimo dobrze wyważonych kół
punkt znalazł się naprzeciwko za- może być warstwa brudu (np. zapieczonego
worka. Jeżeli najcięższy punkt jest smaru zmieszanego z piachem) na piaście koła
niezaznaczony, zmontowane koło lub na powierzchni tarczy w miejscu styku z fel- Oczyszczona
umieszcza się na wyważarce gą. Zapieczoną warstwę brudu można usunąć szlifierką przylgnia
tarczy hamulcowej
i sprawdza, jaka jest proponowa- ręczną drucianą szczotką albo (ładniej) za po- gwarantuje dobre,
na przez urządzenie masa ciężar- mocą szlifierki wyposażonej w szczotkę drucia- „proste” przyleganie
ków. Jeśli jest niska, wulkanizator ną lub plastikową, służącą do zdzierania farby. felgi. Pasta cera-
nabija ciężarki i po kłopocie. Jeże- Następnie wyczyszczoną piastę można zabez- miczna zapobiega
li masa ciężarków, które trzeba na- pieczyć przed korozją i zapiekaniem się z felgą przywieraniu obrę-
kleić, okazuje się zbyt wysoka, za pomocą pasty miedziowej lub ceramicznej, czy, chroni przed
korozją.
spuszcza się powietrze, oponę prze- odpornej na wysoką temperaturę.
suwa na feldze o kawałek i znów
próbuje – aż do uzyskania opty-
malnej pozycji opony na obręczy.
Z reguły to wystarcza, ale nie za-
wsze – zdarza się, że właściciele
Po co wyważanie?
aut, zwłaszcza tych z dużymi ko- Co do zasady ani opona, ani felga
łami, nie są zadowoleni z wywa- nie są idealnie okrągłe, zaś masy
żenia kół. Bywa i tak, że koło wca- opon i felg nie są rozłożone ide-
le nie jest duże, a przy prędkości alnie równomiernie. Jeśli i opo-
rzędu 120 km/h zaczyna „bić”, trzę- na, i obręcz są nowe, większe
odstępstwa od normy dotyczą
Każde koło, nawet ma- zwykle opon. W przypadku opon
łe, wymaga wyważenia możemy mieć także do czynienia
z nierównomierną sztywnością
sie się kierownica (jeśli problem promieniową, która daje o sobie
dotyczy kół lub koła przedniej osi) znać po przyłożeniu obciążenia.
albo pojawiają się niewyczuwalne To wszystko sprawia, że koło
na kierownicy wibracje całej karo- obracające się z dużą prędkoś-
serii – jeżeli źle wyważone koło tra- cią zaczyna wibrować i przeno-
fiło na tylną oś. Niestety, koło na- sić wibracje na zawieszenie oraz
łożone na zwykłą wyważarkę mo- karoserię samochodu. Niedo-
że sprawiać wrażenie dobrze usta- skonałości opony i felgi można
wionego, a po zamontowaniu zredukować do akceptowalnego
w aucie poziom wibracji jest nie- minimum, ustawiając optymalnie
akceptowalny. oponę na feldze oraz przykleja-
Tak się zdarza, jeśli się ma pe- jąc (lub nabijając) ciężarki
cha i kupi opony o średniej jako- w odpowiednich miejscach felgi
ści. To wcale nie muszą być „chiń- – w środku i na zewnątrz niej.
czyki” – to zdarza się także mar-
kom premium. Na zdjęciach widzi-
cie wielosezonowe Goodyeary
– model Vector 4Seasons Gen2
– założone w starym Mercedesie.
Najpierw powoli... Kropka na oponie na wysoko-
ści zaworka to „dzieło” wul-
To uznana marka opon, popular- Po zmontowaniu kół przez jakiś czas lepiej powstrzymać się od kanizatora. Jeśli kierowca
nie da oponom czasu, by się
ny model. Choć ten samochód wca- gwałtownego przyspieszania i hamowania – latem krócej, a zimą „przykleiły”, i za ostro ruszy,
le nie jeździ szybko, a opony były dłużej – nawet kilka godzin. Jest tak dlatego, że opona poddana od razu będzie to widoczne.
starannie wyważane, auto się źle dużemu obciążeniu może się obrócić na feldze, gdy pasta monta-
prowadziło: nagle pojawiały się wi- żowa jest świeża. Obrócenie się opony na obręczy choćby o ćwierć
bracje karoserii, można było od- obrotu powoduje konieczność ponownego wyważenia kół, z tego
nieść wrażenie, że koła „wpadają względu niektórzy wulkanizatorzy umieszczają kropkę na wysoko-
w dygot”; przyczepność opon do ści zaworka – dzięki temu, jeśli klient przyjedzie z reklamacją, od
śliskiej nawierzchni była zauwa- razu będzie widać przyczynę usterki.
żalnie słabsza niż to możliwe

Jak nie zepsuć, przykręcając?
To powinny być uwagi skierowane wyłącznie go klucza zaczynamy wkręcać śrubę – nie ma
do właścicieli aut, którzy sami wymieniają koła. szans, by poczuć w porę nietypowy opór. Po
Niestety, błędy często zdarzają się także drugie, należy bardzo uważać na śruby anty-
w warsztatach. Po pierwsze, śrubę czy na- kradzieżowe – nie wolno ich wkręcać czy wy-
krętkę koła należy włożyć w gwint ręką 1 kręcać udarem, bo są bardzo twarde, ale kru-
i ręcznie wykonać 2-3 obroty. Jeśli użyjemy che. Należy użyć ręcznego klucza 2 . Klucza
do tego klucza udarowego, jest duże ryzyko, udarowego 3 można użyć do dokręcania kół,
że wkręcimy ją krzywo i zniszczymy gwint. jednak nie może on być ustawiony na maksy-
Uszkodzić gwint można nawet za pomocą du- malny moment – najwyżej ok. 80-100 Nm.
żego klucza do kół, jeśli za pośrednictwem te- Śruby kół powinno się ostatecznie dokręcać 2
za pomocą klucza dynamometrycznego, gwa-
rantującego równomierne i niezbyt silne ich
dociągnięcie – w zależności od marki i mode-
lu auta, a także rodzaju felg (aluminiowe-sta-
lowe) jest to z reguły 80-140 Nm (większość
aut zadowala się dociągnięciem śrub kół mo-
mentem 120 Nm). Dokręcanie śrub z nad-
mierną siłą powoduje rozciągnięcie gwintów
– potem, żeby je odkręcić, trzeba skakać na
kluczu albo używać półtorametrowych prze-
dłużek klucza – w razie awarii na drodze mo-
1 że być problem. Jeśli śruby odkręcają się 3
z dużym oporem, należy wymienić je na nowe.
w przypadku ogumienia tej klasy. Innymi słowy: opony właściwie bo zmalały do akceptowalnego roz- spełniające normę, jeśli chodzi
Wulkanizator, który jako pierwszy zasługiwały na reklamację, ale kto miaru. Wyważarka z testem dro- o poziom wibracji. Problem, któ-
montował opony, z góry uprzedził, kiedykolwiek reklamował kupione gowym po zakończonej pracy in- rego nie da się rozwiązać: koło wy-
że może być coś nie tak: kombino- opony, ten wie, ile to zachodu. Le- formuje również, czy koło nadaje ważone na zwykłej wyważarce bę-
wał, dwie z czterech opon przesta- piej już ustalić, co z nimi nie tak, się do eksploatacji, czy też nie. dzie zachowywać się jak źle wy-
wiał na felgach tak i siak, nie był a może przy okazji uda się koła wy- Gdybyśmy zareklamowali opo- ważone. W przypadku przebicia
jednak zadowolony z dużej masy ważyć? Do tego celu służą wywa- ny z powodu trudności z ich wy- opony konieczne będzie ponowne
ciężarków, których musiał użyć. żarki z opcją testu „drogowego". ważeniem, zostaną one przetesto- wyważenie koła na wyważarce
Radził pojeździć i wrócić – może Tak zwane wyważanie dyna- z dociskiem.
opony „się wyrównają” i da się ich miczne pozwala określić „sztyw- Reklamujesz oponę? Ostatecznością jest doważanie
wyważenie skorygować? ność promieniową” opony i dosto-
sować do niej wyważenie koła.
Tak będą ją sprawdzać już wcześniej tradycyjnie wyważo-
nych kół na samochodzie, co mo-
O co chodzi? Jeśli – tak jak na zwy- wane na takim właśnie urządze- że skompensować niedoskonałości
Czym grozi jazda ze źle kłej wyważarce – koło wiruje bez niu. Reklamacja raczej nie będzie układu jezdnego auta – np. piast
wyważonymi kołami? obciążenia, to nie oddaje to pozio- uwzględniona, gdy producent uzna, czy półosi. Trzeba jednak pamię-
mu wibracji występujących w nor- że jest możliwość wyważenia ko- tać, by zdejmując koło, zaznaczyć
obniżony komfort jazdy – wi- malnym ruchu, wywoływanych ła, choć niekoniecznie na zwykłej jego pozycję względem piasty
bracje kierownicy (źle wyważone nierównomierną sztywnością opo- wyważarce. – w przeciwnym razie przy ponow-
koło przedniej osi) lub całego ny. Jeśli oponę dociśnie się rolką W naszym przypadku okazało nym montażu kół całą procedurę
nadwozia (koło tylnej osi) nara- tak, jak normalnie jest dociskana się, że dwie z czterech opon mia- trzeba będzie powtarzać. Zanim
stają wraz z prędkością, masą samochodu do nawierzchni, ły wysoką nierównomierność pro- jednak zdecydujemy się na dowa-
obniżona przyczepność źle wy- pojawią się takie wibracje, jak mieniową (czyli w różnych punk- żanie kół na samochodzie, warto
ważonego koła do nawierzchni, w czasie jazdy. Urządzenie do wy- tach mają różną twardość, co po- dokładnie oczyścić piasty i przy-
przyspieszone zużycie łożysk ważania kół wyposażone w rolkę woduje „podskakiwanie”, bicie lgnie obręczy. Nawet warstwa bru-
kół i innych elementów układu dociskową symulującą test „drogo- w osi pionowej), mówiąc wprost: du czy jakiejś farby w tych miej-
jezdnego, m.in. amortyzatorów, wy" pokazuje wulkanizatorowi, po okazały się jakościowo słabe, na scach może spowodować zakłóce-
przyspieszone zużycie elemen- pierwsze, jak optymalnie obrócić granicy zasadności reklamacji. Po nia w obrocie koła, co będziemy
tów wnętrza samochodu (trzaski oponę na feldze, a po drugie, gdzie starannym wyważeniu dynamicz- odczuwać jako wibracje – takie jak
i skrzypienia!) przykleić ciężarki, by po przyłoże- nym nawet najgorsza z czterech w przypadku złego wyważenia kół.
niu obciążenia wibracje zanikły al- opon pozwoliła zmontować koło MACIEJ BRZEZIŃSKI

DIAGNOSTYKA ELEKTRONIKI SAMOCHODOWEJ
CHECK ENGINE
– SPOKOJNIE,
TO TYLKO AWARIA
Pomarańczowa ikona silnika, paląca się na desce rozdzielczej,
to zmora większości kierowców: jak znaleźć usterkę? Diagno-
styka wymaga wiedzy i przyrządów pomiarowych. Od czego
zacząć, jakie możliwości ma amator, a jakie zawodowiec?
owoczesne auta same tu znajdziemy przypadki, kiedy po tylko na kodach błędów (choć ge- macji. Nieco inaczej będzie, gdy
N potrafią się zdiagnozo-

wać – podają kod błę-
du, wystarczy wymie-
wymianie teoretycznie popsutego
elementu po kilku dniach usterka
powraca. To mało komfortowa sy-
neruje je większość samochodów
jeżdżących po naszych drogach),
ale położyć znacznie większy na-
komputer nie zarejestrował żad-
nych błędów, a usterka ewidentnie
występuje. Dzieje się tak, gdy np.
nić wadliwy element i po kłopocie. tuacja nie tylko dla kierowcy, lecz cisk na właściwą, mądrą diagnozę. któryś z czujników podaje syg-
Brzmi pięknie, nie sądzicie? Nieste- także dla mechanika, bo powstaje
ty, to tylko część prawdy. Nie zawsze pytanie: kto ma za to zapłacić? Samodzielnie czy
system dokładnie wskazuje uszko-
dzony element, poza tym wymiana
Kolejny problem to brak zapisa-
nych kodów błędów – samochód
w warsztacie?
od razu wszystkich „obwinionych” szarpie lub np. trudno zapala, Czy możemy samodzielnie usta-
przez komputer części może łatwo a diagności rozkładają ręce, bo lić źródło problemu? Wszystko za-
puścić nas z torbami, bo ich ceny „komputer nie widzi błędów”. Ra- leży od modelu auta, uszkodzenia,
często są czterocyfrowe! Bez kłopo- tunek na to jest jeden: nie polegać doświadczenia i posiadanego sprzę-
tu diagnostycznego. Zasady są dość
proste: im nowszy samochód, tym
Szkolenia Inter Cars bardziej rozwinięta elektronika

i trudniejsza diagnoza. Czasy pro- PATRYK ZAWADZKI
szkolenia techniczne Inter Cars
Największy dostawca części za- stej kontrolki skończyły się bezpo-
miennych (nie tylko w Polsce) wrotnie, ale też nie każde auto wy- Organizowane przez nas szkolenia cie-
– firma Inter Cars – ma w ofer- maga diagnostyki typu Pass-Thru szą się coraz większym zaintereso-
cie również szeroką paletę na- (internetowe łączenie z serwerem waniem właścicieli warsztatów oraz
rzędzi i sprzętu diagnostyczne- producenta, do czego konieczne mechaników, którzy na koniec otrzy-
go. Dodatkowo kilkanaście razy jest wykupienie dodatkowego do- mują stosowne certyfikaty, potwier-
w miesiącu są organizowane stępu, wartego od kilkunastu euro dzające nabyte umiejętności. Duży
szkolenia z diagnozy uszkodzeń za dzień do tysięcy euro za rok). nacisk kładziemy na zajęcia prak-
oraz technologii naprawy. Przy- W razie wystąpienia usterki tyczne, podczas których pokazujemy
ZDJĘCIA: ANDRZEJ JEDYNAK, ARCHIWUM
glądaliśmy się spotkaniu doty- w wielu modelach dobrze spraw- krok po kroku, jak korzystać z urzą-
czącemu diagnostyki czujników Warszawą, ale instruktorzy często dza się schemat postępowania roz- dzeń diagnostycznych. Staramy się
samochodu za pomocą oscylosko- pojawiają się również w innych mia- poczynający się od podłączenia kom- też odpowiedzieć na praktyczne py-
pu. Część lekcji odbywa się w Cen- stach. Terminy i tematy szkoleń na: putera umożliwiającego odczyt ko- tania. Całodzienna nauka jest trak-
trum Szkoleniowym Inter Cars pod www.intercars.com.pl/szkolenia. dów błędów, a następnie – próba towana jak dobra inwestycja.
zweryfikowania uzyskanych infor-
28-31_ASP_03_DIAGNOSTYKA.indd 28 19.02.2018 15:22

CO MOŻE SIĘ PRZYDAĆ DO DIAGNOSTYKI?
Próbnik napięcia Plusy Minusy

Za czasów Poloneza, szczególnie takiego z mechanicz-
nym układem zapłonowym, kontrolką dało się sprawdzić Łatwy odczyt W nowoczesnym sa-
naprawdę dużo – w uproszczeniu można powiedzieć, że i interpretacja wyni- mochodzie urządzenie
gdy do elementu dochodziło napięcie i miał masę, a nie ków pomiarów (jeśli jest bardzo mało
działał, to był popsuty. Elektronika stawia przed diagno- w ogóle są możliwe), przydatne (w skrajnym
stami większe wyzwania – trzeba wiedzieć, jakim napię- bardzo niska cena wypadku można nawet
ciem urządzenie jest zasilane, i móc ocenić sygnał ste- zakupu kontrolki uszkodzić sterownik)
rujący, który ono generuje (wskazany oscyloskop). (10-25 zł), urządzenie – brak np. oceny
Urządzenie proste, tanie i… coraz mniej przydatne. uniwersalne (6-24 V). pracy czujników.
Co kupić: kontrolki napięcia są tanie i łatwo dostępne. Kontrolką nie sprawdzimy działania wielu czujników.
Miernik uniwersalny Plusy Minusy

Konieczność dokładnego sprawdzenia napięcia, natęże-
nia i rezystancji to niemal obowiązkowy składnik diag- Atrakcyjne ceny Często trzeba znać
nozy uszkodzeń instalacji elektrycznej. Do tego miernik urządzeń (od dokładne wytyczne
uniwersalny nadaje się znakomicie. Główne ogranicze- 25 zł), szeroki zakres producentów (np. co
nie: mierniki nie pozwalają obserwować zmian napięcia możliwych pomiarów do rezystancji
w krótkim czasie, co praktycznie uniemożliwia precy- (napięcie, natężenie, w danym elemencie).
zyjną diagnozę wielu czujników itp. opór), dość dokładne Nie można do końca
wskazania, łatwe ocenić pracy urządzeń
Dominują mierniki cyfrowe, znacząco ułatwiające Co kupić: miernik o dobrej jakości z jak największym za-
do odczytania. (np. sondy lambda).
odczyt. „Wskazówkowe” czasem sprawują się lepiej. kresem pomiarowym i kilkoma rodzajami końcówek.
Instalacja
i korzystanie Plusy Minusy
z programu
zazwyczaj
nie są skom- Bardzo duże możli- Programy uniwer-
plikowane. wości autodiagno- salne, dekodujące
styki podzespołów obowiązkowe sygnały,
(programy przypisane dają małe możliwości
do marki) – odczyt diagnostyki, wysoki
i kasowanie błędów, koszt zakupu progra-
możliwość oceny mów przypisanych
Z komputerem sygnału (czasami). do marki.
Program diagnostyczny wydaje się najlepszym na- Co kupić: program uniwersalny, ko- kiem. Lepsze są programy przypisane do marek (od
rzędziem. Rzeczywiście tak jest, ale… tylko do pew- rzystający z obowiązkowych sygnałów 200 zł do grubo ponad 1000 zł – zależnie od firmy
nego momentu. Nowoczesne układy mają rozwinięte OBD, kosztuje mało (do 50 zł, bywają darmowe), ale i marki), czasem wymagają specjalnego interfejsu lub
systemy autodiagnostyki (generują kody błędów). pozwoli odczytać tylko niektóre błędy związane z silni- złączek (50-300 zł) pomiędzy OBD a interfejsem ELM.
Oscyloskop Plusy Minusy

Programy diagnostyczne wskazują na uszkodzony ele-
ment, ale zdarza się, że po jego wymianie usterka po- Ogromne możliwości Średni koszt zakupu
wraca. Dlatego dobrze jest wspomóc się urządzeniem, diagnostyki czujników urządzenia, potrzebna
które pozwoli ocenić sygnał. Oscyloskop to bardzo do- (nie tylko silnika) wiedza do interpretacji
ZDJĘCIA: ANDRZEJ JEDYNAK, ARCHIWUM
kładny woltomierz pokazujący wyniki w funkcji czasu. – niezależnie od marki wyników i dostęp do
Co kupić: oscyloskop nie jest tani (od 5000 zł, urządze- samochodu, stosun- fachowej literatury
nie o dobrych parametrach, 4-kanałowe, z dużą liczbą kowo prosta instalacja (raczej nie do znale-
przystawek – ok. 10 000 zł), rozwiązanie dostępne (dla diagnostów zienia bezpłatnie
Oscyloskop najczęściej jest tylko przetwornikiem „znających temat”). w internecie).
głównie dla serwisów zajmujących się diagnostyką. sygnałów, współpracującym z komputerem PC.

DIAGNOSTYKA ELEKTRONIKI SAMOCHODOWEJ
Kontrola czujnika tlenu Najłatwiej spraw-

dzić sygnały na
PODŁĄCZENIE SONDY
Sondy z dwutlenkiem cyrkonu (na
Uszkodzenie układu ogrzewania sondy zostało jest to szczególnie częsta awaria (Opel Zafi- wtyczce, do pomia- fot.) sprawdzamy inaczej niż te z
rów na wejściu
wykryte podczas testu komputerowego na ra 1.7 CDTI), przed wymianą drogiego ele- przewodów do son- dwutlenkiem tytanu, szerokopas-
przeglądzie (przynajmniej raz na jakiś czas mentu (tylko oryginalny za 1270 zł!) lepiej dy potrzebne są igły. mowe lub specjalne.
warto odwiedzić warsztat) – kontrolka zbadać jego działanie – przynajmniej w pod- maks. 30
12 V
„check engine” nie paliła się. Ponieważ nie stawowym zakresie.
Sprawdzić
można opor-
ność grzałki
podgrzewacza,
napięcie zasila-
jące (takie jak
na akumulato-
rze) i sygnał.
0-1 V
1 Uniwersalny program SDPROG nie

rozpoznaje problemu z sondą
– brak komunikatów o błędach. 2 Program AutoScannerOpel infor-
muje o problemach z układem pod-
grzewania sondy (błąd: B0992). 3 Podejrzany element, czyli czujnik tlenu w spalinach. W Zafirze B z silnikiem
1.7 CDTI montowano element podgrzewany (4 przewody). Znajdziecie go za
filtrem cząstek stałych, obok ostatniego czujnika temperatury.
4 Warto skontrolować ciągłość

przewodów – mogą być prze-
rwane, skorodowane itp. 5 Napięcie sterujące – powinno się
zmieniać (patrz pkt 7), ale dla mul-
timetru ma stałą wartość 0,45 V. 6 Układ ogrzewania sondy otrzymu-
je napięcie zasilające, ale obwód
grzewczy okazuje się przerwany. 7 Kontrola poprawności sygnałów
generowanych przez sondę
– tylko z oscyloskopem.
nały z oczekiwanego zakresu na- których elementów silnika, odpo- rek, czasem nawet kilka konkuren- Programy diagnostyczne dają też
pięcia, ale o złej częstotliwości (son- wiadających za emisję spalin. Znacz- cyjnych. Decydując się na konkret- inne możliwości: można sprawdzić,
da lambda). Jednak i wtedy diag- nie lepszy jest uniwersalny tester lub ny program, trzeba sprawdzić, któ- jak wyglądają sygnały z poszczegól-
nosta nie pozostaje bezbronny. programy diagnostyczne instalowa- re modele obsługuje (może się oka- nych czujników, niektóre można po-
ne na komputerze PC i łączące się zać, że np. nie połączy się z nowszy- dejrzeć w ramach „live data” na wy-
Jaki mamy oręż? z samochodem przez gniazdo OBD. mi, wyposażonymi w sieć przesyłu kresach – jak zmieniają się w czasie
Na odczytanie kodu błędu silnika Wcale nie są wymagane zakupy danych CAN) i jakiego wymaga in- rzeczywistym. Nie zawsze będą to
może pozwolić nawet bezpłatny (lub w ASO, bo na rynku wiele jest firm terfejsu. Niektóre korzystają z uni- jednak wystarczające dane do po-
kosztujący kilkadziesiąt złotych) pro- oferujących programy przygotowa- wersalnego ELM-a, inne z przejśció- twierdzenia diagnozy lub rzetelnej
gram. Dotyczy to jednak tylko nie- ne do obsługi poszczególnych ma- wek lub własnych interfejsów. oceny danego elementu.
bus ipid utatquo dolorestent eos
Wałek rozrządu iSroodtytuli,

wał korbowy psuje sxxxię
aut offion Rail to – w sumie nieza-
leżnie od tego, co dzieje się z wtry- To, co zniechęca warsztaty nie-
Jedną z ciekawszych
skiwaczem funkcji, które –
lub wtryskiwaczami sygnały z wałkado
przygotowane i wału. Porównując
kompleksowej
możnaosiągów,
spadek sprawdzić,większe
korzystajączużycie
z oscylo- wzajemne
obsługi autpołożenie
z silnikamiwykresów z wy-
Diesla do
jest synchronizacja
skopu,dymienie
paliwa, wałkaTo,
na czarno. roz- kresem „referencyjnym”
szukania przyczyn usterek, dla danego
to brak
rządu
czego z wałem korbowym.mechanik
niedoświadczony Będzie to silnika,i można
sprzętu skontrolować,
wiedzy. czy ele-
Jeśli diagnostyka 1
czymożliwe w autach,
użytkownik autaktóre
możemająnieczujni-
po- menty są ustawione
elektroniczna nie dajeprawidłowo.
odpowiedzi
2
ki położenia
wiązać z usterkąobuwtryskiwaczy,
elementów. Dziękito naKontrola
pytanie,czujnika (tu: badanie
co się dzieje czuj-
z silnikiem,
badaniu
inne możemy
usterki, sprawdzić,
pozorneny czy np.
komplek- nika wału
można korbowego
poddać wtryskiwacze ,
silnika 1 tzw. 3
łańcuch
sowo, się nie rozciąga, czy właści-
wracają. w którym występuje problem z uru-
wie jest ustawiony rozrząd (np. po chamianiem jednostki w pewnych
wymianie) oraz – oczywiście – czy temperaturach): „zadziory” na wy-
czujniki pracują prawidłowo. Wyk- kresie 2 oznaczają anomalie w pracy
res 3 pokazuje nałożone na siebie – czujnik wymaga wyjęcia i kontroli.

Przydatne w cza-
sie diagnostyki
Urządzenia pomiarowe to nie wszystko,
podczas diagnostyki przydać się też
mogą dodatkowe elementy. Firmy ob- 2
sługujące auta jednej marki mogą po-
kusić się o wykonanie lub zakup (war-
tość: około 5000 zł) pośredniej 3
skrzynki połączeń 1 . Wpinana jest np.
między komputer sterujący pracą silnika
a dochodzące do niego przewody. Zde-
cydowanie ułatwia kontrolę sygnałów
– szukanie odpowiednich przewodów
w grubych wtyczkach i wpinanie się do
nich jest trudne. Oczywiście, przyda się
też schemat 2 pokazujący, w które
miejsce ECU trafia dany sygnał – szu- 4
kanie „po kablach” w grubych wiązkach
współczesnych aut jest praktycznie
niewykonalne, a przynajmniej ogromnie
czasochłonne. Podczas pomiarów na-
tężenia przepływającego prądu dobrze
jest używać cęgów prądowych 3 . Do
wpinania się w przewody dochodzące
1 do czujników, ECU itp. przydadzą się
igły pomiarowe 4 .
Gdy nie ma się programu (lub

w ramach dokładnego poszukiwa-
nia problemów), można skorzystać
Wtryskiwacze
z klasycznego miernika uniwersal- Analizując przebieg napięcia i prądu
nego, a jeszcze lepiej – z oscylosko- na wtryskiwaczach (CR lub bezpo-
pu. Po co? Jeśli komputer wskazu- średniego wtrysku benzyny), trzeba
je na „brak ogrzewania czujnika tle- zwracać uwagę na jednakowe pozio-
nu”, nie musi to oznaczać uszkodze- my napięć i prądów pomiędzy wtry-
nia samego obwodu grzewczego skiwaczami. Na wykresie obok widać
w tym elemencie. Problem może do- przesunięcie w czasie wtrysku
tyczyć przewodów lub wtyczek (na w dwóch cylindrach względem punk- XXYYXYXYXY XXYXYXYXY
stronie obok pokazujemy podstawo- tów odniesienia – nie pokrywają się, Cęgi prądowe pozwalają sprawdzić natężenie prądu płynącego przez wtryski-
we informacje dotyczące kontroli ty- a różnica wskazuje na usterkę. wacz. Na wykresie jest nałożony przebieg z dwóch różnych wtryskiwaczy.
powego czujnika tlenu z dwutlen-
kiem cyrkonu i podgrzewaniem, czte-
roprzewodowego). Sporo elemen-
tów możemy sprawdzić prostym
miernikiem (np. opór uzwojenia
Rozrusznik
grzewczego, zasilanie), a dodatko- Sporo informacji da sprawdzenie oscylo-
wo za pomocą oscyloskopu da się skopem prądu pobieranego podczas
dokładnie ocenić wskazania sondy pracy rozrusznika. Jeżeli nie będzie
– zakres sygnałowy (nowa: 0,1-0,9 V, gwałtownie malał, to podejrzenie pad-
zużyta np. 0,3-0,6V) i częstotliwość nie na rozrusznik. Jeśli silnik nie podej-
sygnału (wymagana 2 razy na se- mie pracy (np. odłączymy wtryskiwa-
kundę na podwyższonych obrotach). cze), można ocenić równomierność
Oscyloskopem podobnie można ba- sprężania w poszczególnych cylindrach.
dać również wiele innych czujników.

NARZĘDZIA KLUCZE PŁASKOOCZKOWE
Do domu i do warsztatu
Klucz płaski to klucz płaski – jeśli ma nam wystarczyć jeden kom-
plet, najlepiej jest wybrać klucze o konstrukcji najprostszej z moż-
liwych, za to wysokiej jakości. W przypadku szczególnych zasto-
sowań klucze płaskie można kupować pojedynczo, można też
dostosować klucze, które mamy.
1 Klucze można skracać tak, by dało się nimi operować

w ciasnych przestrzeniach, ale uwaga: klucza wyko-
nanego z dobrej stali nie przetniemy byle czym. Opła-
ca się dokupić krótki klucz, o ile to możliwe.
2 Znacznie trudniej niż o krótki klucz jest

o klucz cienki, który zmieści się w wąskiej
przestrzeni pomiędzy elementami. Taki klucz naj-
łatwiej zrobić samemu, zeszlifowując łeb normal-
nego klucza. Musi być to jednak klucz o dobrej ja-
kości, inaczej łatwo się wygnie albo pęknie.
KLUCZE PŁASKOOCZKOWE:
WSZYSTKIE TAKIE SAME?
Klucze płaskie dawniej z konieczności były podstawowymi narzędziami w domowym garażu, a dziś są
jednymi z wielu przyrządów do odkręcania śrub. Niemniej często ze względu na ograniczony dostęp
zgrabny klucz płaski jest jedynym narzędziem, którym można się posłużyć. Jak wybrać dobre klucze?
Klucze i zestawy kluczy płaskich i oczkowych

Marka/
model
NAZWA MAR-POL DEXTER 151/12M WÜRTH (Z GRZECHOTKĄ) MAR-POL NEO 09-753 PROXXON PRK 23820 CON
Klucze oczkowe gięte Duży zestaw 12 kluczy Sześć profesjonalnych Duży zestaw 17 kluczy Te dobre klucze, choć
Zestaw kluczy Ba
typ C do pracy w trudno płaskich (pełna kluczy płaskooczkowych płaskooczkowych nietanie, sprawdzą się
ZDJĘCIA: PRODUCENCI, ANDRZEJ KLESZCZ, ARCHIWUM
płaskooczkowych giętych kluczy

dostępnych miejscach. Pięć rozmiarówka 6-32 mm) z grzechotkami i po stronie w popularnych rozmiarach i w garażu, i w warsz-
do pracy w trudno zapobi
Co to jest? kluczy obsługuje w jakości adekwatnej oczkowej, i po otwartej. dostępnych 8-32 mm (uwaga, brak tacie. Dla większości
miejscach. Spe- klucza 21 mm). Praktyczny użytkowników wiczó
10 rozmiarów śrub. Wi- do ceny – do okazjonal- Idealne jako uzupełnienie cyficzny zestaw lepszy taki
rozmiarów dużo
zualna jakość wysoka nego amatorskiego użycia większego zestawu trady- futerał. Jakość? Do garażu mały zestaw niż duży, ale
– brak klucza 15 mm.
w odniesieniu do ceny. wystarczą. cyjnych kluczy płaskich. w sam raz. o gorszej jakości.
Rozmiary 10-19 mm 6-32 mm 8, 10, 12, 13, 17, 19 mm 10, 12, 13, 14, 17, 19 mm 8-32 mm 6-19 mm (bez 16 i 18 mm)
CENA ok. 40 zł ok. 100 zł ok. 300 zł ok. 50 zł ok. 210 zł ok. 145 zł
32-35_ASP_03_Klucze.indd 32 19.02.2018 15:02

d czasu, gdy Tadeusz nie, na co podatne są tanie klucze: kupimy już za ok. 25 zł, z kolei za śruby. Musimy zatem przyjrzeć się
O Tański w latach 20.

XX wieku skonstruo-
wał samochód, który
z czasem klucz zaczyna niszczyć
śruby i nakrętki, po każdym użyciu
kiepskiego klucza na nakrętce po-
250 zł dostępne są klucze zbliżone
do profesjonalnych. Szukając klu-
czy płaskich do majsterkowania
wizualnej jakości wykonania: czy
„oczko” w kluczu oczkowym jest
dokładnie wykonane, czy ramiona
– nie licząc świec zapłonowych zostaje ślad. w garażu, najlepiej wcelować gdzieś otwartego klucza płaskiego są rów-
– można było rozebrać za pomocą Wprawdzie różnica w cenie po- pomiędzy te wartości. no obrobione, jak wygląda po-
jednego klucza płaskiego, wiele się między zwykłymi kluczami płaski- wierzchnia klucza, czy całość spra-
zmieniło. Klucze płaskie to do dziś mi z dolnej półki hipermarketu bu- Gdzie jest różnica? wia wrażenie przypadkowego efek-
narzędzia niezbędne w garażu dowlanego a kluczami do zadań Jakość kluczy, przynajmniej z grub- tu pracy kowala, czy jest precyzyj-
i warsztacie, jednak bardzo często profesjonalnych lub prawie profe- sza, można ocenić gołym okiem. nie, schludnie zrobiona. Jedno jest
można albo nawet trzeba zastąpić sjonalnych jest mniej więcej 10-krot- Nie da się za to na oko ocenić twar- pewne: nie kupimy dobrego zesta-
je innymi rodzajami kluczy. Mało na, to jednak nie są to – poza sprzę- dości czy trwałości klucza, ale moż- wu kluczy w średniej cenie 2,50 zł
tego: klucz płaski nie musi już być tem z najwyższej półki – szokują- na łatwo odrzucić narzędzie, które za sztukę, przy cenie 5 zł za sztukę
jednym kawałkiem metalu, może ce kwoty. Kiepski zestaw 8-12 klu- się do niczego nie nadaje albo gro- pojawiają się już zrobione ładnie
być to precyzyjne mechaniczne urzą- czy płaskich lub płaskooczkowych zi pokaleczeniem lub obrobieniem narzędzia, ale z reguły nietrwałe,
dzenie.
Każdy klucz, czy drogi, czy tani,
jest oparty na kompromisie: im Wszystkie te klucze mają
ten sam rozmiar (pasują do
miększy materiał, z którego go zro- śrub i nakrętek 17 mm). Różnice
biono, tym łatwiej się rozkalibro- w długości kluczy i jakości są
wuje, wygina. Im jest twardszy, tym widoczne gołym okiem
większe ryzyko, że pęknie pod ob-
ciążeniem. Dobry klucz jest na ty-
le twardy, że nie wygnie się w przy-
padku większości typowych zasto-
sowań, a jednocześnie nie pęknie.
Klucze o niskiej jakości są jednak
z reguły podatne na zginanie,
a jeśli są jeszcze niedokładnie wy-
konane, to obejmują łeb śruby czy
nakrętki za luźno (częściej) albo za
ciasno – są problemy, żeby klucz
nasunąć na śrubę czy nakrętkę.
W drugim przypadku klucz można
łatwo poprawić, podpiłować, pyta- Zestaw dobrany
optymalnie
nie jednak: czy warto? Kolejna spra-
wa to postępujące rozkalibrowa-
Nie opłaca się budować dużego zestawu złożonego

z pojedynczych kluczy – to będzie kosztować nie-
racjonalnie drogo. Lepiej wyszukać dobrze skom-
pletowany zestaw.
Braki wielu, głównie tańszych zestawów dotyczą
popularnych rozmiarów kluczy – np. 15 i 19 mm.
Nie należy wykluczać, że w dalekich krajach,
w których zestawy te są komponowane, obowią-
zują zupełnie inne standardy.
820 CONDOR CON-IPO-6334 LUX VERKE ZESTAW 47 SZT. STANLEY FATMAX X 8
Wielkość zestawu: nie ma sensu kupowanie ważą-
cego 10 kg zestawu kilkudziesięciu kluczy, jeśli
choć Jakość tych kluczy Bardzo duży i ciężki zestaw większości z nich nie użyjemy nigdy. Lepiej te sa-
Bardzo duży zestaw 8 kluczy płaskich w dobrze
zą się kluczy płaskooczkowych dla wwporządku,
odniesieniu do ceny jest kluczy – w nim m.in. klucze
arsz- dobór rozmiarów typu C, płaskie torxy, płasko- dobranych rozmiarach me pieniądze wydać na mały zestaw o wysokiej
zapobiegliwych majsterko- w tym zestawie to poważna – wyjątek to największy klucz jakości – zajmie on mniej miejsca, da się go
zości oczkowe wygięte, oczkowe
wiczów, którzy chcą mieć 20/22 mm, który dostajemy
szy taki dużo kluczy i mają na nie wada: brak popularnego półotwarte... Jakość wyko- zamiast popularniejszego utrzymać w porządku, a praca z nim będzie przy-
uży, ale rozmiaru 15 mm, w zamian nania średnia, ale zestaw jemnością.
dużo miejsca. 21/24 mm.
ści. rzadko potrzebna „14-ka”. przebogaty.
Wynalazki: specyficzne klucze, np. płaskooczko-
18 mm) 6-32 mm 8, 9, 10, 11, 13, 14, 17, 19 mm 6-32 mm 6-22 mm we z grzechotką, mogą uzupełniać nasz warsztat,
ok. 210 zł 49,99 zł 280 zł 119 zł ale nie powinny być podstawowymi narzędziami.
32-35_ASP_03_Klucze.indd 33 19.02.2018 15:03

NARZĘDZIA KLUCZE PŁASKOOCZKOWE
za miękkie. Średnia cena dobre- dobrego klucza płaskooczkowego
Czym się różnią go, choć zapewne nie dość dobre-
go do profesjonalnych zastosowań
z grzechotką jest nie pierścień ma-
jący kontakt ze śrubą, lecz mecha-
te klucze? zestawu 8 kluczy w popularnych
rozmiarach w zakresie 8-19 mm to
nizm zapadkowy.
Mniej popularne są klucze pła-
Wbrew pozorom różnice pomiędzy 1 wydatek ok. 100-120 zł. Jeśli stać skie otwarte, wyposażone w profil
kluczami płaskooczkowymi nie ogra- nas na więcej, można poszukać cze- spełniający funkcję grzechotki. Ta-
niczają się do jakości i trwałości. goś bardziej wyrafinowanego. ki klucz może mieć wysuwany ząb-
O tym, czy klucz przyda się w danej -blokadę i wówczas nieco lepiej
sytuacji, decyduje jego kształt. 3. Kształt klucza – na zdjęciu klucz Oczkowe z grzechotką działa w miejscach, w których z po-
1. Wielkość główki. Na zdjęciu klu- zgięty „w literę C”. Dostępne są Wciąż stosunkowo drogie, jednak wodu dostępu nie da się podejść
cze w tym samym rozmiarze 17 mm. także klucze wygięte „w literę S” nie aż tak, jak kiedyś, są klucze pła- kluczem oczkowym, a praca klu-
Ten, który jest wyposażony w grze- i inne. Tego typu klucze używane są skooczkowe z grzechotką. Klucz czem płaskim jest bardzo utrudnio-
chotkę, jest wyraźnie większy, nie w miejscach, w któ- oczkowy z grzechotką w części „ocz- na ze względu na niewiele miejsca
wszędzie się wciśnie. rych trudno mane- kowej” ma kalibrowany ruchomy na duży ruch. Klucze z wycięciem
2. Długość klucza. Klucze wrować kluczem pierścień, wyposażony w mecha- spełniającym rolę „wirtualnej” grze-
w tym samym prostym. Używanie nizm zapadkowy. Działa on na ta- chotki wymagają bardzo dokładne-
rozmiarze takich kluczy tam, kiej samej zasadzie, jak rękojeści go przyłożenia do śruby czy nakręt-
mogą się gdzie nie ma takiej potrzeby, jest z grzechotką do kluczy nasadowych ki, co jest często niemożliwe, śliz-
istotnie 2 jednak skrajnie niewygodne. – tyle że w tym przypadku mamy gają się więc, kaleczą śrubę. Lepiej
różnić dłu- 4. Jakość: pod błyszczącą powłoką klucz płaski, który można wsunąć sprawdzają się natomiast klucze
gością. Na zdjęciu klucz płasko- może kryć się niskiej jakości, pod- w szczelinę. Taki klucz przyspiesza z ruchomą blokadą w formie trzpie-
oczkowy krótki – w rozmiarze 17 dająca się korozji stal. Takimi klu- pracę zwłaszcza w szczelinach, nia, a najlepiej te, które mają ru-
ma zaledwie 12,5 cm długości. czami uszkodzimy każdą śrubę, w których jest mało miejsca na ruch chomy „pełny ząb”. Za dobry ze-
Klucz w tym rozmiarze może która stawi jakikol- – zamiast przekładać klucz na łbie staw 8 kluczy płaskooczkowych
mieć nawet 30 cm dłu- wiek opór. śruby lub nakrętce po wykonaniu z tzw. podwójną grzechotką zapła-
gości – ma dłuższe ra- każdej 1/8 obrotu po prostu „pom- cimy jednak nie mniej niż 250-350
mię i można mocniej do- 3 pujemy” kluczem tak, jak rękojeś- zł. Warto takie klucze mieć, choć
kręcić nim śrubę, jednak nie cią wyposażoną w grzechotkę. Ta- otwarty klucz płaski z „wirtualną”
wszędzie się zmieści. ki klucz nie jest aż tak płaski, jak grzechotką nie zastąpi zwykłego ot-
Cechy kluczy decydujące o przydat- zwykły (główka jest nieco grubsza wartego klucza płaskiego – przy-
ności to: wielkość, w tym gru- i ma większą średnicę niż w klu- najmniej nie w każdej sytuacji.
bość (1), długość – na zdjęciu czu bez mechanizmu) i nie wytrzy-
klucz krótki (2), kształt, w tym muje on tak dużych momentów, Klucze gięte
wygięcie (3), oraz jakość (4) jak zwykły klucz o dobrej jakości, Klucze płaskooczkowe różnią się
4 – na zdjęciu klucz z najniższej półki. ale wystarcza w większości przy- od siebie nie tylko jakością, profi-
padków. Najsłabszym elementem lami główek czy obecnością me-
Klucze i zestawy kluczy płaskich i oczkowych

Marka/
model
NAZWA FALON-TECH LUX ZESTAW 12-CZĘŚCIOWY ZESTAW 13 ELEMENTÓW MEGA 34012H DEXTER PŁASKOOCZKOWY VERKE V35035
Zestaw 6 kluczy Zestaw tanich amatorskich Zaletą tych kluczy jest Najtańszy towar, którym Pojedyncze klucze płasko- Podobne klucze występują Zesta
z przegubem i grzechotką. kluczy płaskooczkowych, walizka, wadą toporność można odkręcić bezpiecznie oczkowe z grzechotką pod różnymi markami, oczkow
Takie klucze wymagają do oferowany w marketach (w wielu miejscach okażą tylko lekko dokręcone warto kupić przy konkretnej m.in. Mar-Pol. Jakość stronie
Co to jest? pracy dużo miejsca – duże OBI. To kolejny zestaw się za duże), ich jakość śruby. Niektóre z tych potrzebie – w wielu przeciętna, ale da się coś grze
główki i przeguby. Nie ocze- ze źle dobranych (jak na wyklucza profesjonalne kluczy da się dość łatwo garażach cały taki zestaw nimi odkręcić. W zestawie sp
kujcie w tej cenie wysokiej polskie warunki) rozmiarów zastosowanie. Zestaw nie wygiąć w rękach. będzie się głównie kurzył. – jak w wielu podobnych w miejs
ZDJĘCIA: XXXXXXXXXXXXXX
jakości i trwałości. – brakuje klucza 15 mm. zastąpi zwykłych kluczy. Nie polecamy. Dostępne różne rozmiary. – brak klucza 15 mm. jes
Rozmiary 8, 10, 13, 14, 17, 19 mm 6-22 mm 8-32 mm 6-32 mm 17 mm 10, 12, 13, 14, 17, 19 mm
CENA 55 zł 41,99 zł ok. 200 zł 29,99 zł 39,99 zł ok. 55 zł
32-35_ASP_03_Klucze.indd 34 19.02.2018 15:03

chanizmów zapadkowych. Klucze
mogą być też wyginane tak, żeby
umożliwić dostęp do specyficznie
Zastosowanie
ukrytych śrub i nakrętek: występu-
Stały klucz płaski jest potrzebny tam,
ją klucze wygięte w literę „S”, „C”,
gdzie z różnych względów nie da się
klucze łamane itp. Klucze różnią
lub nie opłaca się użyć „szybszego”
się też długością: jakkolwiek im
klucza nasadowego. Klucz płaski nie
większe ramię, tym łatwiej odkrę-
musi jednak mieć wady polegającej
cić zapieczoną śrubę czy też moc- Klucz płaski z profilem zastępującym Typowe zastosowanie klucza płaskie-
grzechotkę nie wszędzie się zmieści! go: tu nie ma miejsca na inny klucz! na tym, że jego użycie zostawia ślad
no ją dokręcić, na duży klucz pod
na śrubach i nakrętkach – dobry
maską auta nie zawsze jest miej-
klucz płaski nie niszczy śrub. Tak na-
sce. Klucz o takim samym rozmia-
prawdę jedyną „wrodzoną” wadą zwy-
rze oczka czy szczęk (np. 17 mm)
kłego klucza płaskiego otwartego czy
może mieć i 8 cm długości, i 28.
oczkowego jest konieczność
Jeśli dużo majsterkujemy, klucze
(w większości przypadków) przekła-
w najpopularniejszych rozmiarach
dania go na śrubie co np. pół obrotu.
warto mieć w różnych wersjach,
Tej wady nie mają coraz popularniej-
jakkolwiek krótki klucz zawsze moż-
Czasem potrzebne są dwa klucze w tym Niewiele miejsca na ruch? Oczko sze klucze płaskie z grzechotką, które
na przedłużyć kawałkiem rurki czy
samym rozmiarze albo klucz nastawny. z grzechotką sprawdzi się idealnie. jednak z racji większych rozmiarów
innym kluczem, zaś długiego tym-
(głównie grubość) nie wszędzie się
czasowo skrócić się nie da.
mieszczą. Są elementy (np. śruby na
Nie ma miejsca na rę-
kojeść z kluczem na- przewodach), które można odkręcić
Czy te klucze będą mi pasować? tylko najprostszym otwartym kluczem
W przypadku tańszych kluczy, czy
sadowym, jest prze-
strzeń na klucz płaskim lub otwartym oczkowym.
to pojedynczych, czy sprzedawa-
płaski.
nych w zestawach, na dużą dokład-
ność wykonania i przesadną trwa-
łość nie można liczyć – to pewne.
Na rynku jest jednak mnóstwo droż-
szych i nie zawsze dobrych kluczy
mało znanych marek – „chińczy-
ków” pakowanych w czasem ład- przed kupnem dużego zestawu war- nać dwa różne klucze z konkuren-
ne pudełka. Jest ich dużo, a o wia- to kupić jeden osobny mały klucz cyjnych zestawów, a potem kupić
rygodne informacje na temat ich i w domowym warsztacie spraw- większy zestaw narzędzi, złożony
jakości trudno. Większość przyzwo- dzić, jak się nim pracuje, czy nie z tych kluczy, które lepiej spełnia-
itych kluczy płaskich można jed- ślizga się na śrubach, czy łatwo go ją nasze oczekiwania.
nak kupić pojedynczo – czasem połamać. Można (warto!) porów- MACIEJ BRZEZIŃSKI
5 DEXTER LUX KLUCZ Z GRZECHOTKĄ SATA 08007A CORONA C7400

stępują
kami,
akość
Zestaw 12 kluczy płasko-
oczkowych z podcięciem (po
stronie otwartej) imitującym
Klucz oczkowy z grzechotką
po jednej stronie i płaski
otwarty z wycięciem
Bardzo ładnie zrobione
klucze, grzechotka po stronie Ładnie
oczkowej sprawdza się do- z
wykończone klucze
grzechotką po stronie
Gdzie to trzymać?
oczkowej i stałym kluczem Problemem większości zestawów kluczy płaskich
się coś grzechotkę. Taki klucz umożliwiającym przesuwanie brze. Klucz płaski otwarty
klucza zamiast przekładania. z zapadką wymaga dobrego płaskim po drugiej. Przydatny
estawie sprawdza się tylko jest brak dopasowanej skrzynki czy innego trwa-
kontaktu z łbem śruby, nie zestaw w amatorskim garażu,
obnych w miejscach, gdzie do śruby Otwarta strona przydatna łego opakowania. Optymalnie jest mieć je poza-
choć brakuje klucza 15 mm.
ZDJĘCIA: XXXXXXXXXXXXXX
mm. jest idealny dostęp. tylko przy dobrym dostępie. zastąpi sztywnego klucza.
wieszane na ścianie w garażu, a jeśli nie ma takiej
9 mm 6-22 mm 8 mm 8-19 mm 8, 10, 13, 17, 19 mm możliwości – pozostaje trzymać je wrzucone lu-
69,99 zł 24,99 zł ok. 145 zł ok. 97 zł zem do skrzynki z narzędziami.
32-35_ASP_03_Klucze.indd 35 19.02.2018 15:03

AUTO Z OGŁOSZENIA: BMW X3 2.5si
44 900 zł za samochód
w takim stanie to ponury
Maty już lepiej przyczepić się nie dało. Złote listwy to żart – o wiele za drogo.
Ale dobrze, że w ogóle jest, zważywszy na zapewne efekt
to, że „X3-ka” miała jakąś przygodę pra- tzw. agrotu-
wym przodem. ningu ze
Szwajcarii.
Milimetrowa
warstwa szpachli
na drzwiach. Ja-
kiegoś wielkiego
„dzwona” raczej
tu jednak nie
było.
Takiego malunku nie powstydziłby się...

sam Michał Anioł. Lakier spłynął i utwo-
rzył tzw. firankę, pod spodem znajduje
się gruba warstwa szpachli.
KONDYCJA (PRAWIE) IDEALNA

Żeby znaleźć w radomskim komisie samochód cały, nierozbity, ale bez zaznaczonej kratki „bezwy-
padkowy”, trzeba się naprawdę mocno napocić. Nam się w końcu udało – byliśmy ciekawi, w jakim
stanie technicznym może być taki pojazd, zwłaszcza gdy przyjechał ze Szwajcarii...
edyny taki, bezwypad- zji/wypadku nikt nie kupi. Efekt własne oczy widzieliśmy, jaki to- pierwszego właściciela w doskona-
J kowy, nie wymaga

wkładu, tylko lać pali-
wo i jeździć. Ile myśmy
jest taki, że nawet egzemplarze po
grubych „dzwonach” w ogłosze-
niach opisuje się jako „bezwypad-
war ładują na ciężarówki polscy
handlarze. Duże zagłębie importo-
łej kondycji zarówno blacharskiej
jak i mechanicznej. Wnętrze w bar-
dzo dobrym stanie, żadnych prze-
się już takich ogłoszeń naczytali... kowe” – wszystko po to, by zwabić Jak „szwajcar”, to tarć czy zadrapań. BMW do końca
Ba, żeby trafić na anons, w którym
nie odhaczono magicznej kratki
klienta na miejsce. W jak „dosko-
nałym” stanie musi więc być samo-
głównie z Radomia serwisowane w autoryzowanym ser-
wisie udokumentowane kśiążka ser-
„bezwypadkowy”, trzeba się na- chód przywieziony z zagranicy wanych „szwajcarów” znajduje się wisową (pisownia oryginalna).
trudzić. Wcale nie dlatego, że więk- i nieopisany magicznym hasłem? właśnie w Radomiu. Doskonała kondycja blacharska
ZDJĘCIA: ROBERT PYKAŁA
szość oferowanych u nas samocho- I to nas właśnie interesuje. Żeby Ogłoszenie jest dość lakoniczne, i mechaniczna? Maska malowana,
dów jest w tak dobrym stanie tech- było ciekawiej, wybieramy samo- ale w trzech zdaniach zawiera, ba- na dodatek kiepsko. Połamane lu-
nicznym, tylko z powodów marke- chód sprowadzony ze Szwajcarii gatela, trzy kłamstwa: Auto świe- sterko, prawe przednie drzwi ma-
tingowych – samochodu po koli- – niedawno byliśmy na miejscu, na żo sprowadzone ze Szwajcarii od ją aż milimetr szpachli, a lakier po-
36-37_ASP_03_Auto z ogloszenia.indd 36 19.02.2018 14:57

Kolejny przypadek, gdy kierowca używał zbyt mocnych
kremów do rąk. Poza tym wnętrze jest mocno zaniedbane.
Serwisowany w ASO. Jeśli książka jest autentyczna, to znaczy, że ktoś obsługiwał

ten model w serwisie dilerskim Opla. Przebieg? Akurat pokrywa się z książeczką.
Maska od spodu: ktoś tu chyba

uczył się malować sprejem.
łożono w ten spo- końca serwisowane w ASO? Tu już

sób, że w trakcie jedynie mała nieścisłość. Książka,
prac spłynął po dolnej krawędzi faktycznie, jest, a większość wpi-
i zasechł. Poza tym BMW stoi aku- sów pochodzi – owszem – z serwi-
rat nie w komisie, tylko na podwór- su dilerskiego. Tyle że nie BMW, Silnik 2.5 R6 jest pięknie umyty, ale po odpaleniu słychać niepokojące dźwięki.
ku u blacharza, który będzie wy- lecz Opla.
Poza tym warto wspomnieć
Lakier spłynął z drzwi o odpadającej macie wygłuszają-
w trakcie naprawy? cej pod maską i o dziwnych dwu-

kolorowych listwach pod szyba-
ciągał z karoserii tzw. parkingowe mi. Samochód stoi na chińskich
wgniotki. Czyli to tak wygląda sa- felgach z dekielkami z logo firmy
mochód bez adnotacji „bezwypad- M Gmbh. Cena 44 900 zł za ten
kowy”! Co do mechaniki: silnik konkretny egzemplarz to chyba
jest pięknie umyty i nawet odpa- jakiś ponury żart, zwłaszcza że
la, ale nieładnie pracuje, słychać ten sam komis ma w swojej ofer-
jakieś hałasy. Nie wzbudza to na- cie podobne „X-trójki” w niemal
szego zaufania. identycznej cenie, tyle że już na
Idźmy dalej: wnętrze w bardzo pierwszy rzut oka są one o wiele
ZDJĘCIA: ROBERT PYKAŁA
dobrym stanie. W rzeczywistości ładniejsze i mniej poniszczone!

jest paskudnie poniszczone: po- A może przeoczyliśmy jakieś za-
drapane plastiki, wyliniała kierow- lety tego BMW?
nica, poprzecierana tapicerka. Do PIOTR SZYKANA Tylna część BMW nie była lakierowana. Tablice? Klasyczne fałszywe „komisówki”.
36-37_ASP_03_Auto z ogloszenia.indd 37 19.02.2018 14:58

DO AUTA I DO GARAŻU
JEDNO LUSTERKO
I DWIE KAMERY
Zainstalowaliśmy nowe zaawansowane lusterko
samochodowe z wbudowanym akumulatorem,
dwoma obiektywami oraz funkcją wideorejestra- Wyświetlacz rejestratora zgrabnie wkompo-
tora. Jak sprawdza się taki zestaw? nowano w obudowę lusterka.
ługa nazwa i duży pro- niał pola widzenia wbudowanej bi został nam spory zapas. Nieste- wi, że tryb nocny (ekran w luster-
D dukt: Goclever Drive

Mirror Safego Full HD,
czyli zaawansowane
kamery. Tę wyposażono w dodat-
kową regulację, dzięki czemu bez
większych problemów uzyskamy
ty, żeby solidnie przymocować ka-
merę, trzeba było wiercić otwory
w klapie, dlatego zrezygnowaliśmy
ku wyłącza się po kilkunastu se-
kundach) nie jest domyślnie włą-
czony. Zaskakuje także, że fabrycz-
lusterko samochodowe za niecałe optymalne pole widzenia. W dość z montażu. nie ustawiona jest najniższa roz-
180 zł. Zawiera w sobie niewielki prosty sposób podłączymy także Producent chwali się, że luster- dzielczość wykonywanych zdjęć.
akumulator 300 mAh, wideoreje- kamerę do zasilania. Przewód zako wyposażono w powłokę anty- Słabo wypadły także nagrania.
strator z przednią kamerą oraz do- silający zakończono wtykiem do refleksyjną. Działa ona dość dobrze O ile jakość zdjęć (kamera 5 MP)
datkową kamerę cofania. W luster- nawet wówczas, gdy za nami po- jest jeszcze akceptowalna na po-
ko wbudowano nawet wyświetlacz Montaż urządzenia dąża samochód z fatalnie ustawio- stoju, o tyle fotografie wykonane
4,3”, czyli o takiej przekątnej, jaką
jeszcze do niedawna stosowano
jest bardzo łatwy nymi chińskimi ksenonami. Nie-
stety, charakterystyczna niebieska
w trakcie jazdy są rozmazane na
tyle, że ustalenie numeru rejestra-
w większości przenośnych nawiga- gniazda zapalniczki, wystarczy więc powłoka wyraźnie ogranicza też cyjnego graniczy z cudem. Słaba
cji samochodowych. tylko wykorzystać wolne gniazdo widoczność. W porównaniu ze stan- jest także jakość nagrań wideo. Nie-
Montaż urządzenia jest dość w kabinie. dardowym lusterkiem Goclever wy- trudno o wrażenie, że lepsze filmy
prosty. Przy użyciu dwóch gumo- W komplecie z lusterkiem otrzy- padł wyraźnie słabiej. uzyskamy z taniego wideorejestra-
wych zapinek sprzęt mocuje się na mujemy dodatkową kamerę cofa- W trakcie nocnej jazdy lepiej tora za 100 zł niż z lusterka Go-
dotychczas używanym lusterku. nia z bardzo długim kablem. Jest ręcznie wyłączyć ekran (trzeba to clever.
Trzeba tylko pamiętać, żeby pro- na tyle długi, że nawet podczas zrobić poprzez menu ustawień), Produkt trudno komukolwiek
dukt dopasować tak, by nie zasła- próby montażu w testowym kom- który wręcz oślepia kierowcę. Dzi- polecić. Nie sprawdza się jako wi-
deorejestrator ani jako kamera do
robienia zdjęć. Jedyny pożytek jest
Ocena z funkcji kamery cofania. Tyle że

to za mało, żeby zarekomendować
3
produkt o tak skromnych parame-
trach technicznych.
Cena: ok. 180 zł
Dobra jakość wykonania, możli-

wość ustawienia przedniej pozycji
ZDJĘCIA: TOMASZ OKUROWSKI, MATERIAŁY PRODUCENTÓW
kamery, bardzo długie przewody

połączeniowe, atrakcyjna cena.
Słaba widoczność, oślepianie przez

ekran, kiedy nie wyłączymy go
w nocy, niska jakość nagrań wideo,
Tylna kamera pozwala na zapis tego, co dzieje się za autem, przeciętna jakość zdjęć.
a przy okazji może pomagać w parkowaniu. Niestety, jakość
nagrań okazuje się niska. Na szczęście – cena też niewysoka.
38-39_ASP_03_do auta i garazu.indd 38 19.02.2018 15:20

Ocena
4
Cena: od ok. 350 zł
KONKURS
Masz dobry pomysł? Podziel się z nami. Czekamy na Wasze sugestie dotyczą-
ce wybranych modeli aut i na uniwersalne rady przydatne każdemu kierowcy,
wysyłane na adres autoporadnik@auto-swiat.pl. Będziemy je prezentować
TomTom do gniazda OBD w „Poradniku”. Najlepsze pomysły nagrodzimy upominkami. Prosimy
o dołączanie do porad adresu korespondencyjnego i numeru telefonu.
1 3
Chętnych do kupowania nawigacji jest i Google’a) jest bardzo łatwa w obsłu-
coraz mniej, więc firma TomTom szuka dze. Przyda się do odnajdywania sa- Szlifierka kątowa Flex
najwyraźniej nowych nisz. Pora na coś mochodu i podstawowej diagnostyki, L8-11/125. Mocny silnik,
nowego. TomTom Curfer to adapter do a ściślej do odczytu bieżących parame- lekka i poręczna obudo-
gniazda OBD w samochodzie. Holen- trów, takich jak: napięcie akumulatora, wa. Współpracuje z tar-
czami 125 mm.
derska firma nie poprzestała na sa- obciążenie silnika, obroty, temperatura
mym urządzeniu. Dołożono do niego płynu chłodzącego, prędkość, ciśnie-
2
jeszcze odpowiednią aplikację (do te- nie i poziom paliwa, temperatura kata-
lefonów iPhone i modeli z Androidem), lizatora i wiele innych. Każda przebyta
która ma działać wyłącznie z adapte- podróż jest analizowana i zapisywana
rem TomTom. Adapter jest bardzo mały przez program. TomTom skrupulatnie
i dobrze wykonany. Zadbano nawet wylicza takie dane, jak czas pracy na
o takie detale, jak wychylany uchwyt, biegu jałowym, średnia prędkość czy
żeby ułatwić wypięcie modułu z gniaz- przeciążenie podczas hamowania.
da w samochodzie. Po podłączeniu ad-
apter wystaje z gniazda na wysokość
Bogata funkcjonalność
zaledwie ok. 1,3 cm, nie ma ryzyka, że programu, wysoka jakość Szlifierka oscylacyjna marki Flex, Dalmierz laserowy Flex
zahaczymy nogą o moduł. Adapter ła- wykonania, kompaktowe model MS 713. W wyposażeniu dziur- ADM30. Łatwy pomiar odległo-
two łączy się przez Bluetooth z telefo- wymiary modułu. kacz do papieru i pojemnik na pył. ści, powierzchni i objętości.
nem. Trzeba jednak pamiętać o wyma-
ganiach: jeśli mamy telefon
z Androidem starszym niż 4.0.4 lub
Wysoka cena, ryzyko
rozładowania akumulatora
Nagrodzone porady
wcześniejszą wersję iPhone’a niż 4S, to w przypadku pozostawienia Samodzielna wymiana oleju to nieduży problem, większy kłopot dotyczy
wówczas zestaw nie będzie współpra- samochodu na postoju przez przepracowanego oleju: co z nim zrobić? Ja wymieniam olej, bo lubię
cował. Bezpłatna aplikacja TomTom dłuższy czas. mieć pewność, co trafiło do silnika, lubię też majsterkować. Zużyty olej do
(do pobrania ze sklepów Apple’a niedawna gromadziłem, gdyż nie wiedziałem, co z nim zrobić. Okazuje się, że
można oddać go w punktach PSZOK, które są w całej Polsce. Można je zna-
leźć, wpisując w internecie nazwę miejscowości i słowo „pszok” (punkt se-
Retrofity LED: Lampy LED nie
zawsze mieszczą
się w kloszach
lektywnej zbiórki odpadów komunalnych).
Wymieniając lampy wyładowcze typu D1S (jeden z typów tzw. palników
Andrzej
wyprzedzają dla żarówek ha-

logenowych.
w reflektorach ksenonowych – red.), warto pamiętać, żeby wymieniać
je parami. Dwie nowe żarówki świecą jaśniej, a droga przed autem jest lepiej
przepisy widoczna. Wymieniając tylko jedną lampę, narażamy się na to, że jazda nocą
może być niebezpieczna ze względu na słabsze oświetlenie drogi. Robert
Od redakcji: lampy ksenonowe, niezależnie od typu, należy wymieniać parami, po
Dobra wiadomość: nowoczesne pierwsze, z tego powodu, że w miarę zużycia zmienia się ich temperatura barwo-
zestawy diodowe mogą z powo- wa (kolor), a po drugie, wraz ze zużyciem ilość światła produkowanego przez
dzeniem zastąpić żarówki halo- lampę spada. Po wymianie jednego elementu reflektory będą świecić „nierówno”.
genowe, zużywając mniej prądu Mechanik zdiagnozował w moim Oplu Astrze uszkodzenie przewodu
ZDJĘCIA: TOMASZ OKUROWSKI, MATERIAŁY PRODUCENTÓW
i dając więcej światła. Zła wiadomość: gumowego turbiny, niestety, stwierdził, że nie ma zamiennika, a koszt
za nowoczesną technologią nie nadążają we źródła światła typu H8/H11/H16 oryginału to 1300 zł! Zapłaciłem za diagnozę, ale nie skorzystałem z usługi
przepisy i oficjalnie takich źródeł światła oraz H10 produktami w technologii LED. – za drogo! Takie przewody są produkowane przez rzemieślników i też nie są
nie wolno używać w lampach, które nie Zapewniają światło o temperaturze bar- tanie, ale tańsze (ja kupiłem za 230 zł). Przewód miał właściwy kształt, ale
były do nich homologowane. Nieoficjal- wowej 6000 K, dzięki czemu stanowią z jednej strony trochę za dużą średnicę. Rurę okręciłem szczelnie szarą ta-
nie więc informujemy, że lampy Osram dobre uzupełnienie dla diodowych świa- śmą i dokładnie zacisnąłem metalową opaskę. Jak dotąd się sprawdza – wy-
LEDriving FOG są dostępne w dwóch od- teł dziennych oraz reflektorów głównych, gląda na to, że udało mi się zaoszczędzić 1070 zł. Przemysław
mianach – pozwalają zastąpić halogeno- wyposażonych w ksenony czy lampy LED.
38-39_ASP_03_do auta i garazu.indd 39 19.02.2018 15:20

PYTANIA CZYTELNIKÓW
NASI EKSPERCI RADZĄ

Odpowiadamy na pytania Czytelników listy@auto-swiat.pl. Na tych stronach zamieszczamy jedynie część porad, których do tej pory udzieliliśmy
na stronie internetowej www.poradyekspertow.pl. Jeśli macie jakiś problem z autem, warto zapytać – staramy się odpowiedzieć na wszystkie pytania.
Zwrot wadliwych
jeśli wada zostanie zauważona w ciągu
roku od zawarcia transakcji, to na
sprzedającym ciąży obowiązek udo-
wodnienia, że towar nie miał wady
w chwili zakupu. Prawo jest po Pań-
opon – teoria
skiej stronie.
Praktyka jest jednak taka, że nie może
Pan odebrać pieniędzy za odesłany to-
war siłą – trzeba napisać pozew do są-
du. W Pańskim przypadku jest jednak in-
i praktyka
ny bardzo skuteczny środek: ponieważ
można domniemywać, że sprzedawca
oszukał Pana czy wręcz okradł świado-
mie, należy zgłosić sprawę policji lub
prokuraturze, domagając się ścigania
i ukarania sprawcy. Najważniejszy jest
fakt formalnego zgłoszenia tego zdarze-
nia. Organy ścigania przesłuchają sprze-
Jako osoba prywatna kupiłem mu dostarczone kurierem po 11 dniach zanych ze sobą, ma na dawcę i wyślą wniosek o ukaranie do są-
z oferty internetowej na OLX parę od chwili odebrania opon ode mnie. to 14 dni od chwili ode- du albo stwierdzą, że nie ma do tego
opon używanych od firmy. Zamówienie Sprzedający unika kontaktu ze mną, brania ostatniej z nich. podstaw. Nawet jeśli zrezygnują ze ści-
dostarczył kurier. Okazało się, że jedna choć odbiera pocztę elektroniczną. Nie Jeśli towar ma wadę, gania sprzedawcy, Pan jako poszkodo-
opona z bocznym uszkodzeniem nie na- reaguje na telefony, a gdy zadzwoniłem rękojmia chroni kupu- MACIEJ BRZEZIŃSKI wany po umorzeniu sprawy przez organy
daje się do dalszego używania. Czwarte- z innego numeru, odebrał i rozłączył jącego przez dwa lata. Kupujący ma ścigania będzie mógł wnieść oskarżenie
go dnia po otrzymaniu opon, tj. 22 grud- się. Co robić? CZYTELNIK rok na zgłoszenie wady, którą zauwa- jako oskarżyciel posiłkowy. To trochę za-
nia, powiadomiłem sprzedającego W teorii kupujący w przypadku żył, choćby nawet dostrzegł ją ostat- chodu, ale działa, najprawdopodobniej
telefonicznie o problemie. Obiecał na zawarcia umowy na odległość ma niego dnia trwania rękojmi. Teoretycz- sprzedawca bardzo szybko zwróci pie-
drugi dzień zadzwonić, jednak nie zrobił prawo odstąpienia od niej bez podania nie można to zrobić w ciągu 3 lat od niądze. Dla odpowiedzialności karnej
tego. Powiadomiłem sprzedającego dro- przyczyny w ciągu 14 dni od chwili ode- zawarcia umowy. W Pańskim przypad- bardzo ważna jest wartość opon – decy-
gą mejlową o odstąpieniu od umowy brania towaru od kuriera, a jeśli jedno- ku istotne jest zgłoszenie wady na- duje o tym, czy mamy do czynienia z wy-
kupna i o zwrocie opon, które zostały cześnie zamawia kilka rzeczy powią- tychmiast po kupnie – prawo mówi, że kroczeniem, czy też z przestępstwem.
Auto gaśnie. Co się zepsuło? Przyczyn jed-

norazowego
gaśnięcia sil-
Od pewnego czasu mam problem w sterowniku są zapisy- nika po uru-
z autem. Po kilkuminutowym posto- wane kody usterek, chomieniu na
ju zaraz po ruszeniu auto traci moc i gaś- a jeśli nie, trzeba po- zimno może
nie. Po przekręceniu kluczyka i ponownym zwolić mechanikowi za- być wiele,
MACIEJ BRZEZIŃSKI a diagnostyka
odpaleniu nie występuje żaden problem. obserwować zjawisko niekoniecznie
Auto „w benzynie”, silnik o poj. 1,2 l „na żywo” – czyli zostawić auto na noc jest łatwa.
z 2001 roku. Co to może być? w serwisie. W przypadku samochodu
CZYTELNIK z 2001 roku i usterki w sumie mało
Nie da się zgadnąć, co to za prob- uciążliwej być może jednak nie warto za
lem, przyczyn może być wiele. Pań- wszelką cenę dochodzić, co się dzieje, umożliwiającego dogłębną diagnostykę, już minimalnych dopuszczalnych przez
ZDJĘCIA: ARCHIWUM
ski samochód powinien już być wyposażo- dopóki objaw się nie pogłębi. Być może, konieczne będą wymiany sondy lambda producenta parametrów. Nie należy też
ny w złącze EOBD, co może ułatwić żeby doprowadzić Pański samochód do i przepływomierza – jeśli to oryginalne wykluczyć usterki mechanicznej, np. nie-
diagnostykę. Należy sprawdzić, czy porządku, a przynajmniej do stanu części, to prawdopodobnie nie trzymają szczelności układu dolotowego.
40-41_ASP_03_goraca linia.indd 40 19.02.2018 14:50

Wideorejestrator: uwaga na zoom!
Niedawno pisaliście o wątpliwej to sami: weźcie kamerę i ponagrywajcie
wartości pomiarów szybkości do- np. z wiaduktu nad Trasą Łazienkowską
konywanych za pomocą wideorejestrato- pojazdy jadące w oddali (najpierw bez
rów. Nie zwróciliście jednak uwagi zoomu, a potem na dużym zoomie).
(i mam wrażenie, że również mało kto ROBERT GOGŁOZA Jadąc w du-
to zauważa) na jeszcze jeden problem: Pisaliśmy o tym wielokrotnie. Z te- żej odległości
nagrania są często dokonywane na go względu, jeśli ktoś zostanie za- za nagrywa-
zbliżeniu (zoomie). Według mnie zoom trzymany przez policję na podstawie za- nym autem,
trudno zało-
jeszcze bardziej utrudnia ocenę, czy pisu wideorejestratora, a uważa, że dze zachować
śledzony pojazd w czasie pomiaru zmie- jechał wolniej, niż sugeruje policjant stałą odle-
nia odległość od radiowozu. Zoom za- (czy inspektor ITD – oni też korzystają głość od tego
burza też wrażenie prędkości, choć tu z wideorejestratorów), należy dokład- pojazdu.
akurat na korzyść kierowcy – zauważ- nie obejrzeć film, zwracając uwagę na
cie, że na niektórych nagraniach z wi- zoom – informacja po-
deorejestratorów widnieje prędkość jawia się na monitorze. jazdu obwinionego, sam dowód rzeczo- wymaga zaangażowania rzeczoznawcy
rzędu 200 km/h, a subiektywnie odnosi W takiej sytuacji, gdy wy (zapis wideorejestratora) jest jed- przez sąd. Ostatnio zapada sporo wyro-
się wrażenie, jakby radiowóz jechał zapis wideorejestratora nocześnie dowodem przeciwko ków korzystnych dla obwinionych kie-
mniej niż 100 km/h. Możecie sprawdzić zawyża prędkość po- PIOTR SZYPULSKI oskarżycielom, jakkolwiek jego analiza rowców.
Tanie paliwo, Niedziałający system ostrzegania

krótki zasięg? Mój samochód jest wyposażony w system
ostrzegania przed kolizją, który to system już
w sterowniku silnika może ozna-
czać, że system jest sprawny,
dwa razy uchronił mnie przed stłuczką w korku, gdy a czasem nie działa, gdyż czujnik
Czy to prawda, że jeśli tankuje się paliwo na się zagapiłem. Kiedy samochód zbliża się zbyt szyb- (radar bliskiego zasięgu) ulega za-
PIOTR WRÓBEL
stacji pod hipermarketem, to pojawia się wyż- ko do przeszkody, na przedniej szybie wyświetla się brudzeniu. Nie należy wykluczyć, że
sze zużycie paliwa? Mam takie wrażenie po zatanko- czerwone światło i uruchamia się ostry brzęczyk. jedyne, co można zrobić w tym przypadku, to dbać
waniu swojej Skody Octavii. Zatankowałem samo- Niestety, system przestaje działać podczas opadów o czystość czujnika (jego zewnętrznej osłony). Nie
chód na takiej stacji i wydaje mi się, że pali o ok. pół śniegu (pojawia się na desce rozdzielczej pomarań- da się go ochronić przed zakłóceniami podczas opa-
litra więcej na każdych 100 km. czowa kontrolka ostrzegawcza, której znaczenia dów mokrego śniegu, ale utrzymanie czystości spra-
RADEK zresztą przez jakiś czas nie byłem świadomy), zda- wi, że opady deszczu będą rzadziej albo później po-
Nie powinno tak być – paliwo z każdej stacji rza się, że system nie działa także w czasie desz- wodować zakłócenia w jego pracy. Warto wiedzieć,
musi spełniać polską normę i jednocześnie czu. Byłem z tym w serwisie już dwa razy (auto jest że w nowoczesnym aucie jest wiele systemów, które
takie paliwo spełnia wymagania każdego samocho- na gwarancji), ale zawsze, gdy jadę wymagają, by samochód
du. Jest nieliczna grupa aut, które powinny być do serwisu, błąd znika. Diagnostyka był czysty. To np. czujniki
zasilane benzyną wysokooktano- komputerowa nie pomaga – kompu- martwego pola, które
wą, ale to wyjątki. Co do pozosta- ter nie widzi błędów. Co mam robić? w niektórych samocho-
łych paliw, to najbardziej zauwa- Boję się, że gwarancja się skończy, dach są umieszczone pod
żalny efekt tankowania paliw a ja zostanę z problemem. CZYTELNIK lusterkiem zewnętrznym,
premium dotyczy diesla o zwięk- PIOTR WRÓBEL Nie jest Pan jedynym użytkow- ale mogą być także scho-
szonej odporności na mróz, i to tylko w warun- nikiem takiego systemu, który wane pod poszyciem tyl-
kach, w których ta zwiększona odporność na mróz skarży się na to, że okresowo przestaje nego zderzaka, który ła-
jest potrzebna – czyli gdy temperatura otoczenia on działać. Niestety, brak błędów two się brudzi.
spada do minus kilkunastu stopni Celsjusza. Nie-
którzy sprzedawcy paliw deklarują, że ich paliwa
wpływają na spadek spalania, jednak jest to nie-
możliwe do zweryfikowania przez kierowcę w nor-
malnym ruchu drogowym. O ile zatem paliwo,
Obowiązkowy przegląd za granicą?
które Pan kupił, spełnia obowiązujące normy (na Wyjeżdżam swoim samochodem na dłużej, na nym terminie, będzie miał Pan prob-
dużych stacjach jest tak w zdecydowanej więk- pewno pominę co najmniej jeden obowiązkowy lem z głowy przez rok. Za granicą
szości przypadków), problem nie powinien wystą- przegląd techniczny. Jak wykonać taki przegląd za nie można wykonać takiego prze-
pić, a co najmniej nie powinien być zauważalny ja- granicą, gdzie należy się zgłosić? ADAM glądu, jeśli samochód jest zareje-
kikolwiek wzrost spalania. Być może zasugerował Proszę wykonać przegląd z wyprzedzeniem strowany w Polsce – w tym celu au- MACIEJ BRZEZIŃSKI
się Pan niższą ceną – to wszystko. przed wyjazdem – można to zrobić w dowol- to musi wrócić do kraju.
40-41_ASP_03_goraca linia.indd 41 19.02.2018 14:50

YOUNGTIMER PEUGEOT 205 RALLYE 1.9
Peugeot 205 Rallye 1.9

Silnik benz. R4 Pojemność 1905 cm3
Moc 102 KM przy 6000 obr./min
Maks. moment obr. 142 Nm/3000 obr./min
Napęd przedni/skrzynia manualna 5b
Dł./szer./wys. 3705/1572/1360 mm Bagażnik 290 l
Masa własna 790 kg
OSIĄGI V maks. 191 km/h 0-100 km/h 8,8 s
Spalanie 10,5 l/100 km
RAJDÓWKA WAGI LEKKIEJ

W porównaniu z protoplastą ma mniejszą masę oraz moc silnika. Pomimo to Peugeot 205 Rallye,
zbudowany na bazie modelu GTi, również zapewnia mnóstwo sportowych wrażeń podczas jazdy
eugeot 205 to wśród Zarówno w czasach, gdy ten go GTi. Nie miał wprawdzie tak mykanego schowka przed pasaże-
P maluchów prawdzi-
wa legenda. Powstał
w latach, gdy francu-
model był produkowany, jak i obec-
nie, kiedy stał się już klasykiem,
najwięcej emocji budzą usporto-
wysokiej mocy, jak pierwowzór, ale
o około 100 kg obniżono jego ma-
sę. W jaki sposób to zrobiono?
rem z przodu, rozbudowanej kon-
soli środkowej, otworów wentyla-
cyjnych, elektronicznego zegarka
ska firma była w poważnych kło- wione odmiany. A było tego tro- ani kieszeni na drzwiach. Dzięki
potach finansowych. Tak na- chę – GTi o pojemności 1.6 GTi po odchudzeniu pozbyciu się tych i wielu innych
prawdę ten model oka-
zał się wybawieniem
lub 1.9 i mocy 105-128
KM, Turbo 16, gene-
stało się 205 Rallye elementów obniżyła się nie tylko
masa, lecz także cena pojazdu.
dla Peugeota. Dość rujące 200 KM, czy Wystarczyło zrezygnować z czę- Na szczęście przyjemność pro-
powiedzieć, że Rallye, którego sil- ści wyposażenia, które w odmia- wadzenia nie zmalała. Wprawdzie
ZDJĘCIA: AUTO BILD KLASSIK
w latach 1983-98 nik rozwijał nie GTi było w standardzie. Dlate- samochód nie jest tak dynamiczny,
powstało niemal 102 KM. Ten ostat- go w Rallye nie znajdziecie: cen- jak 130-konne GTi, które „setkę”
5,3 mln tych aut ni model powstał tralnego zamka, zewnętrznych lu- uzyskiwało już po 7,6 s (w 120-kon-
w różnych wersjach. na bazie 1,9-litrowe- sterek regulowanych od środka, zanej wersji z katalizatorem – 8,5 s),
42-44_ASP_03_Youngtimer.indd 42 19.02.2018 14:47

Ascetyczne wnętrze z nielicznymi pokrętłami i przełącznikami. W naszym aucie radio i dźwignia skrzyni biegów nie są oryginalne.
Tylko 790 kg masy i 102-kon-

ny silnik. Dzięki temu pod-
czas jazdy nie brakuje emocji.
Sportowe fotele, czerwone pasy i wy-

kończenie podłogi pasują do charakteru
ale wielu kierowców uważało, że pojazdu. Z tyłu nie ma zbyt wiele prze-
dzikszy charakter tej odmiany bar- strzeni, ale trzeba przyznać, że kanapa
dziej im odpowiada. I to mimo pew- została dobrze wyprofilowana.
nych niedogodności. Podczas gwał-
townego startu trzeba się liczyć
z tym, że przednie koła mocno buk-
sują, a to powoduje silne szarpa-
nie układem kierowniczym. W do-
datku należy uważać, bowiem na
zakręcie zbyt mocne zdjęcie nogi
z pedału gazu może się skończyć
obróceniem pojazdu. To jeszcze nie
koniec mocnych wrażeń. Wkręca-
nie silnika na obroty skutkuje do-
prowadzaniem go do dźwięku, któ- Bagażnik ma pojem-
ność 290 l – to dobra
ry aż świdruje w uszach. Podczas wartość dla usporto-
prowadzenia wyczuwa się, że krót- wionego auta o tej
ko zestopniowana skrzynia biegów wielkości. Pod maską
w trakcie szybkiego przełączania wersji Rallye pracuje
potrafi haczyć. 102-konny benzyniak
z wtryskiem paliwa.
Żeby się przekonać, jak jeździ Tylko w Rallye insta-
ZDJĘCIA: AUTO BILD KLASSIK
205 Rally, trzeba najpierw takie lowano białe stalowe

auto kupić. To, niestety, nie będzie koła. Dzięki nim auto
łatwym zadaniem. W Polsce moż- prezentuje się jesz-
na zapomnieć o tym modelu, cze bardziej rasowo.

YOUNGTIMER PEUGEOT 205 RALLYE 1.9
Dziś to nie do pomyślenia,

żeby sportowy samochód
miał opony o szerokości
zaledwie 165 mm.
a i w Niemczech czy rodzimej W przypadku „205-ki” rdza nie

Francji niewiele jest ogłoszeń do- stanowi poważnego problemu, bo
tyczących tej odmiany. Dlaczego? nadwozie było ocynkowane. Na-
Klasycznymi Peugeotami
Ponieważ samochody w dobrym leży się jednak liczyć z tym, że po
stanie są zazwyczaj sprzedawane tylu latach pojawi się korozja na po drogach wokół Sochaux
wśród fanów modelu, a do bocznych elementach nad- Cztery klasyczne Peugeoty i trzy dni więcej mocnych wrażeń dostarcza
oficjalnej sprzedaży wozia, progach, klapie jazdy. Podczas tej nostalgicznej po- właśnie „205-ka” GTi. W tym aucie
trafiają wyłącznie bagażnika, dolnych dróży mieliśmy okazję przekonać wszystko przemawia na sportowo
pojazdy w złej kon- rantach drzwi czy się, jak jeżdżą: limuzyna Peugeot – przyspieszenie, sposób rozwijania
dycji technicznej. w okolicach wgłę- 404, kabriolet 403 S, coupé 504 mocy przez silnik, zestrojenie zawie-
Słaba dostępność bienia pod tylnym i oczywiście, protoplasta wersji Ral- szenia oraz rasowy dźwięk jednostki
wersji Rallye to siedzeniem. lye – model 205 GTi ze 130-konnym napędowej. Więcej wrażeń z jazdy
wynik charakteru W trakcie oglę- benzyniakiem. Jazda każdym z tych każdym z tych aut w „AŚ Classic”
auta. Wiele egzem- dzin należy skontro- modeli daje mnóstwo frajdy, ale naj- 2/2018 – w sprzedaży od 28 marca.
plarzy zostało stunin- lować hamulce, układ
gowanych, zajeżdżo- kierowniczy i zawie-
Kalkomania umieszczona na
nych lub jest po wy- boku pojazdu nie pozostawia szenie. Ponadto war-
stępach w różnego ro- złudzeń, z którą odmianą to sprawdzić, czy we
dzaju zawodach. „205-ki” mamy do czynienia. wnętrzu nie jest wil-
Znacznie łatwiej bę- gotno. Jeżeli tak, to
dzie kupić odmianę znaczy, że uszczelki
GTi, która również drzwi i (lub) okien
daje mnóstwo fraj- przeciekają.
dy z prowadzenia, Po znalezieniu
a do tego jest moc- i zakupie pojazdu
niejsza i lepiej wy- nie kończą się wca-
posażona. le kłopoty. Wszel-
Silnik potrafi wy- kie elementy specy-
trzymać 250 tys. km ficzne dla tej wersji
przebiegu, ale są to, nie- – poszerzane nadkola, ko-
stety, rzadko spotykane sytuacje ła czy kalkomanie – są niemal nie- Na czele kolumny klasycz-
i udaje się to tylko wówczas, gdy dostępne. To samo dotyczy tylnej nych Peugeotów jedzie
205 GTi. To na jego bazie
poprzedni właściciele zadbali o to, klapy lub uszczelek. Łatwiej moż-
powstała odmiana Rallye.
żeby pasek rozrządu był wymie- na znaleźć części eksploatacyjne.
niany co 100 tys. km. TOMASZ KAMIŃSKI

PRAWO KARY I ZWROT ODSZKODOWANIA
NIE WARTO
Przed sądem trudno udowodnić, że
stłuczki po prostu nie zauważyliśmy.
Nagrania z kamer monitoringu często
ułatwiają identyfikację sprawcy.
UCIEKAĆ!
Kara za ucieczkę z miejsca zdarzenia jest w wielu
wypadkach zrównana z odpowiedzialnością za
spowodowanie wypadku po pijanemu. Dochodzi
odpowiedzialność finansowa – mało kto wie, że
dotyczy ona też drobnych stłuczek parkingowych
eśli kierowca jest pija- padku z ofiarami po pijanemu. Do- Jeśli jakaś kamera sfilmowała spraw-
J ny, spowoduje wypa-

dek i ucieknie z miej-
sca zdarzenia, zagro-
datkowa kara za ucieczkę z miej-
sca wypadku to minimum 3 lata
zakazu prowadzenia pojazdów.
cę, który uciekł, odszkodowanie za-
płaci jego ubezpieczyciel. Potem upo-
mni się on u sprawcy o pieniądze.
żenie karą rośnie tak samo, jak Gdy w zdarzeniu są osoby poszko- ny wypadek, i drobna kolizja. W ta-
w przypadku wypadku spowodo- dowane, sąd zazwyczaj orzeka (po- kiej sytuacji, jeśli zostaniemy za-
wanego po pijanemu: dolna gra- winien orzec; chyba że są szcze- uważeni przez kogoś lub nagrani,
nica kary rośnie o połowę i górna gólne okoliczności) dożywotni za- a potem uznani za winnych, ubez-
o połowę. Jeśli zatem kara za spo- kaz prowadzenia pojazdów. Ostrzej- pieczyciel wypłaci poszkodowane-
wodowanie wypadku to maksy- sze kary dotyczą spowodowania taki czyn jest w sumie znikoma. mu odszkodowanie jak w każdej
malnie 3 lata więzienia bez dolnej katastrofy – po ucieczce z miejsca Ucieczka w takiej sytuacji jest jed- innej sytuacji. Sprawca, jeśli uciekł,
granicy (czyli może być to np. takiego zdarzenia radykalnie ma- nak co najmniej ryzykowna. będzie musiał zwrócić ubezpieczy-
grzywna, ograniczenie wolności leją szanse na wyrok w zawiesze- Realna odpowiedzialność za cielowi wypłacone środki. To mo-
itp.), to gdy ktoś ucieknie, zagro- niu. Co do zasady zawieszenie wy- ucieczkę z miejsca spowodowania gą być duże pieniądze. Tymczasem
żenie karą rośnie do 4,5 roku wię- konania kary możliwe jest tylko kolizji „zaszyta jest” w ustawie odpowiedzialność za spowodowa-
zienia – znów bez dolnej granicy. w przypadku, gdy wyrok więzie- o ubezpieczeniach obowiązkowych. nie kolizji to zaledwie mandat (zwy-
Jeżeli w wypadku ktoś zginie al- nia nie przekracza roku. Przepisy tej ustawy dają ubezpie- kle 300 zł), 6 punktów karnych i...
bo zostanie ciężko ranny, minimal- Ucieczki z miejsca wypadku zda- czycielowi prawo do dochodzenia tyle. Mandatu można uniknąć, pod-
na kara to 6 miesięcy więzienia, rzają się m.in. dlatego, że jeśli ktoś od ubezpieczonego zwrotu wypła- pisując oświadczenie o winie
a maksymalna – 8 lat. Po uciecz- jest pijany, w sumie ma niewiele conych odszkodowań w kilku przy- w obecności poszkodowanego
ce, jeśli sprawca zostanie ustalo- do stracenia – i tak grozi mu eks- padkach. Jeden z tych przypadków – wtedy jedyna realna dolegliwość
ZDJĘCIA: 123RF, ARCHIWUM

ny, minimalne zagrożenie karą roś- tremalna kara. W praktyce znacz- dotyczy sytuacji, gdy sprawca zbiegł to utrata zniżek z tytułu bezszko-
nie do 9 miesięcy, maksymalne do nie częściej jednak zdarzają się z miejsca zdarzenia. Ustawa nie dowej jazdy. Boli, to są realne kosz-
12 lat – dokładnie tak samo, jak ucieczki z miejsca kolizji (a nie wy- konkretyzuje, o jakie zdarzenie ty, ale czy warto ryzykować?
w przypadku spowodowania wypadku!), gdy odpowiedzialność za chodzi. Może więc to być i poważ- MACIEJ BRZEZIŃSKI
§
DEFINICJA UCIECZKI
Co to znaczy „zbiec z miejsca zdarzenia”?

Z orzecznictwa sądów wynika, że – odpowiedzialności. Nie jest ucieczką sytuacja,
ucieczką czy też „zbiegnięciem” z miej- w której sprawca oddalił się z miejsca zdarzenia po
sca zdarzenia jest sytuacja, w której to, żeby wezwać pomoc, albo dlatego, że nie zauwa-
sprawca oddala się z miejsca wypadku lub kolizji żył, iż do zdarzenia doszło – oczywiście, tylko wte-
z zamiarem uniknięcia identyfikacji i – w rezultacie dy, gdy przekona się sąd, że tak było.
45_ASP_03_Prawo-Ucieczka.indd 45 19.02.2018 15:54

TECHNIKA CO PAMIĘTA TWOJE AUTO?
PAMIĘTLIWE
AUTA
Kłamstwo w warsztacie czy podczas zgłaszania szkody
ubezpieczycielowi może mieć bardzo krótkie nogi.
Im nowsze auto, tym więcej informacji o tym, co się z nim
działo, trafia do jego pamięci i tym trudniej je stamtąd wy-
mazać. Czasy, kiedy dało się skasować błędy, odłączając
na chwilę akumulator, już dawno minęły!
Pamięć rozproszona: zapisywane przez

elektronikę pokładową informacje są prze-
chowywane w różnych miejscach – dokład-
ne ich wykasowanie, bez pozostawiania śla-
dów, jest z reguły niemożliwe.
roszę Pana, jechałem jak jest znacznie więcej – w większości dę zapisują sterowniki? Przede cych potencjalnie wpływ na wzrost
P zwykle spokojnie, nic się

niepokojącego nie dzia-
ło, aż tu nagle silnik
przypadków mnóstwo niezwykle
precyzyjnych danych dotyczących
tego, co działo się z samochodem,
wszystkim warto wiedzieć, że infor-
macje są rejestrowane na kilku róż-
nych poziomach, które różnią się
emisji spalin musi być łatwy i moż-
liwy przy użyciu ogólnodostępnych
standardowych urządzeń diagno-
zgasł, zapaliły się wszystkie kontrol- da się odczytać z pamięci zamonto- możliwością dostępu do nich. Poni- stycznych. Wymagają tego przepi-
ki. A przecież samochód jest na gwa- wanych w nim sterowników. Coraz żej dosyć umowny ich podział.
rancji...Albo: poruszałem się przepi- częściej jest też tak, że tego typu Dostęp do podstawowych danych Błędy odczytasz na-
sowo, aż tu nagle zajechało mi dro-
gę jakieś cinquecento i wepchnęło
dane z auta trafiają za po-
średnictwem łączy in-
dotyczących przede
wszystkim odnotowa-
wet tanim sprzętem
mnie na drzewo. Kiedyś, jeśli nie by- ternetowych bez nych przez sterow- sy homologacyjne – od 2001 roku
ło świadków, którzy zeznaliby, że do wiedzy użyt- nik usterek mają- wszystkie nowe auta sprzedawane
szkód doszło w zupełnie innych oko- kownika auta na terenie Unii Europejskiej muszą
licznościach, serwisom czy ubezpie- wprost na ser- mieć znormalizowane 16-pinowe
czycielowi z reguły nie pozostawa- wery producen- Najprostsze inter- gniazdo diagnostyki pokładowej,
fejsy OBD kosztują
ło nic innego, jak uwierzyć na sło- ta pojazdu. Jak kilkanaście zł, ale kompatybilne ze standardowymi
wo kierowcy lub próbować podwa- można dotrzeć bez dobrego opro- urządzeniami diagnostycznymi. Cho-
żyć jego wersję na podstawie eks- do tych informa- gramowania nie- dzi o to, żeby podstawowe zabiegi
pertyzy śladów. Teraz możliwości cji i co tak napraw- wiele pomogą. kontrolne w aucie dowolnej marki
OK46-49_ASP_03_Pamietliwe_auta.indd 46 19.02.2018 15:46

mógł wykonać nie tylko wyspecja- Dla dobra właściciela:
lizowany mechanik, lecz także diag- badanie zapisów w pamię-
ci pozwala też sprawdzić,
nosta w stacji serwisowej.
czy warsztat poprawnie
Sprzęt pozwalający na odczyt zajmował się autem.
błędów i sprawdzenie głównych pa-
rametrów bieżących pracy silnika
da się kupić już za kilkanaście zło-
tych (interfejs OBD, który można
połączyć np. ze smartfonem lub tab-
letem z zainstalowanym odpowied-
nim, często nawet darmowym opro-
gramowaniem). Za kilkadziesiąt zło-
tych są sprzedawane najprostsze sa-
modzielne czytniki błędów. Co cie-
kawe, już taki sprzęt pozwala z re-
guły na odczytanie tzw. freeze fra-
mes. Co to takiego? Jeśli dochodzi
do usterki i w sterowniku silnika zo-
staje zapisany przypisany do niej
kod błędu, to poza nim rejestrowa-
na jest „stop-klatka” bieżących pa-
rametrów pracy, która dokumentu-
je, w jakich okolicznościach doszło Kiedy warto pogrzebać w pamięci?
Więcej niż tylko W standardowych przypadkach nie ma wgrywając fabryczne oprogramowanie zyjne
sam kod usterki potrzeby korzystania z ukrytych danych
zapisywanych przez auto, a producentom
przed odstawieniem auta do autoryzo-
wanego serwisu, ale prawdziwi fa-
dane,
pozwala-
do wystąpienia awarii. Liczba od- wcale nie zależy na tym, żeby kierowcy chowcy potrafią w takim przypadku jące odtworzyć
notowywanych danych zależy od wiedzieli, jak bardzo są śledzeni. Są jed- odczytać dane np. z tzw. licznika dokładnie przebieg zdarzenia. Wielu
konkretnego sterownika, jego opro- nak sytuacje, kiedy te informacje na- flashowań i sprawdzić, ile razy było producentów nie przyznaje się, że ich
gramowania i oczywiście, czujni- prawdę mogą się przydać. Tak jest np. wgrywane nowe oprogramowanie. auta są wyposażone w ukryte czarne
ków, które dostarczają sterowniko- w przypadku rozpatrywania budzących Często sterowniki rejestrują też dane skrzynki (EDR – Event Data Recorder
wi danych. Zapisywane mogą być ta- wątpliwości roszczeń gwarancyjnych, o maksymalnym odnotowanym mo- – rejestrator danych wypadkowych),
kie informacje, jak: obroty silnika m.in. w sytuacji, kiedy serwis podejrze- mencie obrotowym czy ciśnieniu doła- mimo że w rzeczywistości zamontowa-
i jego obciążenie, stopień otwarcia wa, że samochód był nieprawidłowo dowania – jeśli parametry są wyższe no w nich systemy o takiej funkcjonal-
przepustnicy, to, jak mocno był wciś- użytkowany, kierowca długo ignorował od fabrycznych, to sprawa jest oczywi- ności.
nięty pedał gazu, jaka była tempe- komunikaty o konieczności wizyty sta!
ratura silnika, temperatura zasysa- w serwisie albo w aucie dokonano Inna kategoria to sprawy
nego powietrza, ciśnienie paliwa, zmian sprzecznych z warunkami gwa- związane z rekonstrukcją
ciśnienie oleju. Rejestrowany jest rancji, np. zostało wgrane oprogramo- przebiegu wypadków dro-
też status kontrolki MIL, czyli „check wanie tuningowe podnoszące osiągi. gowych. Z większości no-
engine”. To już namiastka „czarnej Specjaliści od tuningu często próbują woczesnych aut da się
skrzynki”, chociaż ma ona pewną zatrzeć ślady dokonanych modyfikacji, wydobyć bardzo precy-
wadę – w większości modeli, żeby
skasować zapisane w sterowniku
błędy i powiązane z nimi „stop-klat-
ZDJĘCIA: 123 RF, PIOTR CZYPIONKA, PIOTR SZYPULSKI, ARCHIWUM, HELLA GUTMANN
ki” parametrów, wystarczy odłączyć

akumulator na dłuższą chwilę.
Poza ogólnodostępnymi danymi
w sterownikach są też przechowy-
wane informacje, do których dostęp
– przynajmniej w założeniach – po-
winien być możliwy za pomocą spe-
cjalnych komputerów diagnostycz-
nych, dostarczanych przez produ-
centa auta. Takie urządzenia pozwa-
lają wejść w głębsze zakamarki ste- Nietypowa, kosztowna usterka w aucie na gwarancji? Serwis może sprawdzić, czy użytkownik nie „pomógł” autu się zepsuć.
rowników i odczytać również te
OK46-49_ASP_03_Pamietliwe_auta.indd 47 19.02.2018 15:46

TECHNIKA CO PAMIĘTA TWOJE AUTO?
dane, które nie są zapisywane wiedzą korzystający z nich mecha-
w ustandaryzowany sposób, ale za nicy. To dlatego, że podczas stan-
pomocą specjalnych kodów stoso- dardowych szkoleń niektóre tema-
wanych przez konkretnego produ- ty są celowo pomijane – producen-
centa. W praktyce do większości ta- ci aut najwyraźniej są zdania, że
kich danych oraz do funkcji teore- nadmiar wiedzy u mechaników
tycznie najbardziej strzeżonych, ta- mógłby przynieść więcej szkód niż
kich jak np. kody immobilisera czy korzyści. Bardzo ważne: profesjo-
programowanie licznika przebiegu,
można się także dostać przy użyciu Mechanicy nie
tego sprzętu od niezależnych do-
stawców. O ile renomowani produ-
o wszystkim wiedzą
cenci raczej ostrożnie udostępniają nalny sprzęt – już ten, do którego
sprzęt pozwalający na głębokie ma- dostęp mają m.in. autoryzowane
nipulacje w elektronice auta, o tyle warsztaty – pozwala z reguły na od-
np. chińscy dostawcy urządzeń diag- czyt informacji o usterkach czy in-
nostycznych takich oporów nie ma- nych niestandardowych zdarzeniach
Po podłączeniu do komputera diagnostycznego część danych z auta może zostać au- ją. Co ciekawe, o wielu możliwoś- zapisywanych przez elektronikę au-
tomatycznie pobrana do baz danych prowadzonych przez producenta. ciach urządzeń diagnostycznych nie ta, których nie da się tak po prostu
Nie ma sensu kłamać!

Nawet jeśli z autem teoretycznie nic nie- zdarzenia, ale są też rejestrowane
pokojącego się nie dzieje, nie zapaliła się wszystkie jego okoliczności – im now-
kontrolka „check engine” ani nie odpaliły sze auto, tym więcej parametrów trafia
poduszki powietrzne, to i tak w pamięci do pamięci.
poszczególnych sterowników mogą być Wystarczy rzucić okiem na zamiesz-
zapisywane dane dotyczące różnych od- czone w tej ramce zrzuty ekranu z kom-
stępstw od norm założonych przez pro- putera diagnostycznego, żeby zauwa-
ducenta. żyć, że nie ma sensu kłamać przy
Poszczególnym błędom i anomaliom są oddawaniu auta do warsztatu. To, kie-
przypisywane różne „priorytety” . dy i w jakich okolicznościach doszło do
W przypadku tych o mniejszej wadze zgłaszanej awarii, da się bardzo łatwo
elektronika z reguły „nie niepokoi” sprawdzić.
użytkownika, ale dane są zapisywane Nie warto też oszukiwać podczas zgła-
po to, żeby przy okazji kolejnej wizyty szania szkody ubezpieczycielowi.
w serwisie fachowcy mogli sprawdzić W sprawach budzących wątpliwości m.in., z jaką prędkością poruszało się da się nawet zidentyfikować, kto sie-
przyczynę i żeby informacja o usterce rzeczoznawcy pracujący na zlecenie auto tuż przed kolizją, w którym mo- dział za kierownicą, bo w fotelach są
trafiła do producenta auta – nowe sa- towarzystw ubezpieczeniowych korzy- mencie rozpoczęło się hamowanie, czy umieszczone sensory określające wagę
mochody są często testowane na kie- stają z możliwości odczytu danych samochód miał włączone światła, czy siedzących na nich pasażerów po to,
rowcach. Z reguły nie kończy się na za- m.in. ze sterownika poduszek powietrz- wszystkie systemy przed wypadkiem żeby dobrać odpowiednie parametry ot-
pisaniu samego kodu błędu lub nych. Na ich podstawie można określić były sprawne. W wielu nowych autach warcia airbagu.
Obok rodzaju usterki

można odczytać też
częstotliwość jej wy-
stępowania oraz oko-
liczności, w których
doszło do awarii.
Na ekranie po prawej
stronie widać tylko
część parametrów od-
notowanych i zareje-
strowanych przez elek-
tronikę auta.
46-49_ASP_03_Pamietliwe_auta.indd 48 19.02.2018 14:19

skasować, zdejmując klemy z aku-
mulatora czy wybierając w kompu-
terze diagnostycznym opcję „wy-
Diagnostyka Komputery diag-
nostyczne nieza-
czyść kody błędów”. Pamięć wielu
aktualnych modeli ma też głębszy
Pass-Thru leżnych serwisów
mogą się łączyć
z serwerami pro-
poziom, którego nie da się prosty- Coraz częściej komputery używane przez ducentów aut.
mi metodami wyczyścić ani nadpi- serwisy – i to nie tylko te autoryzowane
sać. W samochodach marki Merce- – nie są już jedynie samodzielnymi urzą-
des jest to tzw. Shadow Memory, dzeniami, lecz terminalami połączonymi
auta BMW mają ukrytą centralną z serwerami producenta auta. Żeby od-
pamięć błędów, nowe modele z kon- czytać określone dane, wgrać nowe
cernu PSA zapisują odpowiednie oprogramowanie czy też wykonać ruty-
pliki w ukrytym „journalu”. W tych nowe procedury serwisowe, urządzenie
zasobach mogą być przechowywa- musi się połączyć z serwerami dostawcy
ne wszystkie zapisane usterki i in- usług lub producenta auta.
ne anomalie w pracy auta od po- Na terenie Unii Europejskiej
czątku jego użytkowania, łącznie producenci i importerzy aut są zobo-
z tymi, które zostały powierzchow- wiązani do udostępniania takich możli- ne ze standardem Pass-Thru. z serwerami producentów aut,
nie skasowane, np. przy okazji na- wości również niezależnym serwisom, Oznacza to, że muszą one umożliwiać pobierać dane diagnostyczne i serwi-
prawy. Wpisy są z reguły bardzo pre- spoza sieci dilerskiej. Dostęp ten jest obsługę i diagnozowanie również za sowe, aktualizować oprogramowanie
cyzyjne i zawierają nie tylko infor- jednak z reguły obwarowany określo- pomocą urządzeń dostarczanych przez sterowników, kodować funkcje
mację o zarejestrowanym zdarze- nymi wymogami (m.in. konieczność niezależnych dostawców sprzętu, – czyli robić to, co do niedawna było
niu (np. nieprawidłowy odczyt zarejestrowania się w systemie, udo- a nie tylko przez producenta auta, pod oficjalnie zastrzeżone dla ASO.
z czujnika, błąd obwodu, urucho- kumentowania prowadzenia działalno- warunkiem że są one zgodne z tym Dostęp do poszczególnych funkcji jest
mienie poduszek powietrznych czy ści, a w niektórych przypadkach rów- standardem. Aktualne profesjonalne płatny – dla przykładu koszt progra-
nawet restart radia lub nawigacji), nież kwalifikacji), a za większość urządzenia diagnostyczne takich mu do zdalnej obsługi aut marki
lecz także komplet danych dotyczą- operacji trzeba zapłacić w formie abo- firm, jak m.in. Bosch, Hella-Gutmann, Opel (SPS) to 10 euro dziennie, a np.
cych czasu zdarzenia, przebiegu au- namentu lub opłat za konkretne usłu- Texa, Delphi, Magnetti Marelli w Fordzie zdalne zresetowanie para-
ta w chwili wystąpienia usterki, pa- gi. Nowe auta – począwszy od normy i wielu innych, pozwalają mechanikom metrów adaptacyjnych filtra DPF
rametrów pracy silnika, temperatu- Euro 5 – muszą mieć sterowniki zgod- w niezależnych serwisach łączyć się kosztuje 15 euro.
ry, ciśnienia i wielu innych. To właś-
nie dzięki tym danym fachowcy po-
trafią często odczytać np. prawdzi- cej m.in. przebieg kolizji. Koncerny padkach zadziałania ESP czy wstęp-
wy przebieg auta ze „skręconym” motoryzacyjne wiedzą o autach i ich nego napinania pasów. To wcale nie
licznikiem – co z tego, że oszust zma- kierowcach znacznie więcej, niż się wyjątek – podobnie zachowują się
nipuluje wskazania na desce roz- to tym ostatnim wydaje! Ta wiedza też auta konkurencyjnych marek,
dzielczej, skoro w niekasowanej pa- może być niekiedy wykorzystana np. BMW, które m.in. raportują na-
mięci pozostają zapisane usterki, np. w sprawach dotyczących rosz- wet to, jak często jest przestawiany
które wystąpiły przy przebiegu wyż- czeń gwarancyjnych. fotel kierowcy, dzięki czemu produ-
szym niż wyświetlany! W nowoczesnych autach, wypo- cent wie, czy auto prowadzi zawsze
Warto też wiedzieć, że w przy- sażonych w rozwiązania z zakresu ta sama osoba, czy może jest ono
padku aut wielu marek w momen- connected drive i posiadających dzia- użytkowane na zmianę także przez
MICHAŁ KRZEMIŃSKI
cie podłączenia pojazdu do kompu- innych kierowców. www.crashdata.pl
tera diagnostycznego w autoryzo- Śledzą i donoszą na Jednak nawet producenci aut nie
wanym serwisie lub podpięcia go
do urządzenia zgodnego ze standar-
bieżąco do centrali mają dostępu do wszystkich infor-
macji zapisywanych przez elektro-
To, że nowoczesne auta zapisują tak du-
żo informacji, nie musi działać na nie-
dem Pass-Thru (patrz ramka powy- łające w tle łącze internetowe, da- nikę pokładową. Część danych zbie- korzyść kierowców. Korzystając z da-
żej), połączonego z serwerami pro- ne do centrali producenta są prze- ranych w elektronice poszczegól- nych rejestrowanych przez sterowniki
ducenta auta, część danych zapisa- kazywane na bieżąco. Z analizy wy- nych podzespołów (np. w sterow- i podzespoły auta możemy np. spraw-
nych w samochodzie może zostać konanej na zlecenie niemieckiego niku poduszek powietrznych) czy dzić wypadkową przeszłość pojazdu,
automatycznie „zassana” i trafia do automobilklubu ADAC wynika, że w elektronice układów ABS/ESP zweryfikować przebieg czy wiarygod-
odpowiednich baz. Mogą to być za- np. Mercedes klasy B co ok. 2 mi- jest zapisywana w sposób czytelny nie ustalić przebieg zdarzenia drogo-
równo informacje dotyczące prze- nuty raportuje do „centrali” nie tyl- (teoretycznie) tylko dla dostawców wego w spornych sprawach. Warto
biegu, usterek, historii serwisowej, ko pozycję GPS, lecz także status tych komponentów. Są jednak fa- pamiętać, że w pewnych okolicznoś-
ale też stylu jazdy (!), sposobu użyt- pojazdu (odnotowany przebieg, zu- chowcy, którzy również z nich po- ciach zapisane informacje mogą dzia-
kowania auta, jak i zapisy pokłado- życie paliwa, poziomy płynów eks- trafią wydobyć ukryte i zakodowa- łać na naszą niekorzyść, np. doku-
wej „czarnej skrzynki”, czyli EDR ploatacyjnych). Do centrali są też ne informacje. mentować nadmierną prędkość.
(Event Data Recorder), rejestrują- wysyłane dane o stylu jazdy, przy- PIOTR SZYPULSKI
46-49_ASP_03_Pamietliwe_auta.indd 49 19.02.2018 14:19

NOWINKI TECHNICZNE, ZAPOWIEDZI
MULTIMEDIALNE RADIO ZA GROSZE

Radia samochodowe z dużym kolorowym ekranem nigdy nie były tak przystępne cenowo, jak teraz. Jeszcze
kilka lat temu na zakup trzeba było przeznaczyć ponad 2500 zł. Teraz wystarczy już kilkaset złotych
eszcze dekadę temu czami mocy (2 pary wyjść RCA).
J na radio samocho-
dowe wielkości
2 DIN, wyposażone
Tyle powinno wystarczyć w co-
dziennym użytkowaniu.
Komu potrzeba jeszcze funkcji
w ekran dotykowy o przekątnej zestawu głośnomówiącego, może
6-7 cali, trzeba było wydać na- wybrać spośród nieco droższych
wet ponad 6000 zł. Teraz za naj- modeli, jak Pioneer MVH-A290BT
tańszy sprzęt renomowanej mar- lub Kenwood A290BT. Oba wypo-
ki zapłacicie nawet 10 razy mniej! sażono w łącze Bluetooth, które
Jeszcze mniej kosztują urządze- przydaje się nie tylko do prowa-
nia chińskich firm. W sklepach in- dzenia rozmów przez telefon, lecz
ternetowych bez trudu znajdzie- także do słuchania muzyki zapisa-
cie oferty w cenie poniżej 300 zł. nej w pamięci sprzętu mobilnego.
Skąd tak niskie ceny? Producen- Warto wiedzieć, że dzięki funkcji
ci nie tylko korzystają ze spadku streamingu muzyki można także
cen wielu podstawowych podze- słuchać nagrań z internetowych
społów elektronicznych (ekrany serwisów, takich jak np. Spotify czy
LCD, wzmacniacze, gniazda USB, Tidal. Muzykę usłyszycie przez głoś-
wiązki elektryczne), lecz także na- Stacje multimedialne w standardzie niki w samochodzie, jeśli w radiu
uczyli się oszczędzać. W najtań- 2 DIN coraz bardziej przypominają duże wybierzecie źródło opisane jako
szych produktach próżno szukać smartfony. W wielu nowych autach nie ma Bluetooth audio.
zresztą miejsca na sprzęt z obudową
mechanizmu odtwarzaczy płyt CD/ o większej głębokości. Warto pamiętać, że nie każde ra-
DVD. Wiązki przewodów wydają dio multimedialne wyposażone
się znacznie cieńsze niż przed la- w duży ekran dotykowy pełni funk-
ty. Zrezygnowano z kosztownych starczy już ok. 600-800 zł. Tyle Najmniej zapłacicie za Pioneera cję nawigacji samochodowej. Oczy-
bezprzewodowych pilotów w for- kosztują takie nowe produkty, jak: MVH-AV180: ok. 600 zł. W cenie wiście, osobny moduł GPS z opro-
macie karty kredytowej. Zmniej- Kenwood DMX-110BT, Pioneer – odbiornik radiowy z RDS, odtwa- gramowaniem nawigacyjnym (ca-
szono nawet wymiary obudów (to MVH-AV180 czy Pioneer MVH- rzacz plików z USB (audio i wi- ły zestaw wielkości jednej lub dwóch
znaczy ich głębokość). Obecnie są -A290BT. Wszystkie są skonstruo- deo), wzmacniacz o mocy 4 x 50 W paczek papierosów) można dołą-
stosowane wyraźnie płytsze, co ma wane według tej samej zasady: oraz rozbudowana korekcja dźwię- czyć poprzez gniazdo wejściowe
także swoje zalety (nowoczesne obudowa o zmniejszonej głęboko- ku. Urządzenie dostosowano do wideo do taniej stacji multimedial-
radio łatwiej zainstalować w cias- ści montażu, brak mechanizmu współpracy z kamerą cofania (wej- nej, ale jest to mało ekonomiczne
nych wnękach montażowych). odtwarzacza płyt, wyposażenie ście wideo w tylnej ściance), fa- rozwiązanie. Osobny moduł kosz-
Na multimedialne radia znanych obejmujące takie dodatki, jak USB brycznym sterowaniem w kierow- tuje bowiem nawet ponad 1800 zł.
i renomowanych producentów wy- i kolorowy ekran dotykowy. nicy oraz dodatkowymi wzmacnia- TOMASZ OKUROWSKI
W NASTĘPNYM NUMERZE
CZYŚCIMY TEST OPON
SAMOCHÓD Wybieramy najlepsze
opony letnie. Czy warto
PO ZIMIE płacić za ogumienie

z górnej półki? Czy różnice
w osiągach są duże?
Krok po kroku
ZDJĘCIA: MATERIAŁY PRODUCENTÓW
doprowadzamy MYJKI CIŚNIENIOWE

nadwozie do Jak z nich korzystać, żeby umyć i nie zepsuć? Na co
zwrócić uwagę przy wyborze, ile trzeba zapłacić za
idealnego wyglądu przyzwoity sprzęt? Prześwietlamy ofertę rynkową
50_ASP_03_zapo.indd 50 19.02.2018 15:53

Magazyn o samochodach wiecznie młodych
• AUTA, KTÓRE TWORZYŁY HISTORIĘ

Fiat 131 Mirafiori – kultowe auto i obiekt westchnień
w latach 70. Wartburg 312 – zagrał w oscarowej „Idzie”
• KLASA ŚREDNIA Z LAT 60. XX WIEKU
Rewelacyjne Renault 16 kontra solidny Volkswagen 1600 TL,
Audi F103 ze świetnym silnikiem i elegancki Opel Rekord
• KLASYKI Z GWIAZDĄ
Sześć Mercedesów, które odegrały dużą rolę w historii
firmy ze Stuttgartu, a także w dziejach motoryzacji
• 100-LECIE ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI
Pierwszy odcinek nowego cyklu: Początki polskiej
motoryzacji 1918-39
Znajdź nas na JUŻ W SPRZEDAŻY!

Nowy
numer
co
miesiące
2
facebook.com/AutoSwiatClassic
SELFCLASSIC_01_205x268_ASPoradnik.indd 52 19.02.2018 12:40

Autoworld Guide advert 191217.qxp_Layout 1 20/12/2017 09:03 Page 1
S I E Ć A U TO R Y Z OWA N YC H WA R S Z TATÓW M E L E T T
EKSPERCI W REGENERACJI TURBOSPRĘŻAREK
TURBOMOTO.EU
Lębork Olsztyn
www.turbomoto.eu www.maxturbo.pl
T: 501 270 110 T: 692 221 228
HERMES THE BEST ZABIELSKI

Międzychód Warszawa
www.turbosprezarki.net www.swiatregeneracji.pl
T: 606 319 499 T: 22 868 38 42
TURBOTECHNIKA PROAUTO
Poznań Skarżysko-Kamienna
www.turbosprezarkipoznan.pl www.proautoeu.pl
T: 500 364 201 T: 666 839 586
TURBOROLMET BOSCH SERVICE Dariusz Pawlik

Łódź Stalowa Wola
www.turborolmet.com www.regeneracja-turbosprezarek.pl
T: 509 825 392 T: 609 707 060
EPD TURBO DSL-TURBO

Jelcz-Laskowice Chorzelów k. Mielca
www.epdturbo.com www.dsl-turbo.pl
T: 782 502 481 T: 509 181 693
AUTO-EXPERT FIGURA
Radlin Bielsko-Biała
www.regeneracjaturbosprezarek.pl www.figura.com.pl
T: 32 419 00 69 T: 33 816 02 94
Naprawy wykonane w każdym z Autoryzowanych Warsztatów gwarantują

najwyższą jakość usług i pewną naprawę turbosprężarek na najlepszych
częściach z użyciem odpowiedniego sprzętu.
Skontaktuj się z Autoryzowanym Warsztatem w Twoim regionie lub pod

adresempolska@melett.com,T: +48 52 320 00 49aby dowiedzieć się więcej.
PRECISION ENGINEERED TURBOCHARGERS & PARTS www.melett.pl
Mellet_03_2018.indd 1 19.02.2018 14:11

Auto Swiat Poradnik 03 2018

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Auto Swiat Poradnik 03 2018

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

WADLIWE AIRBAGI: SPRAWDŹ, CZY NIE MASZ ICH W AUCIE

EKSPLOATACJA NAPRAWY TECHNIKA PRAWO GADŻETY

PEUGEOT 205 RALLYE ZAWODNIK WAGI LEKKIEJ

01_ASP_03_okladka.indd 1 19.02.2018 16:01

NAJWYŻSZA JAKOŚĆ NIEMIECKA MARKA –

NEXTO : OrderID: 2628441 : q q : z3333@wp.pl

Valeo_03_2018.indd 1 19.02.2018 14:12

ZOBACZ, CZYM JEŹDZISZ! WARSZTAT

Pdów po wypadku. Okazuje

AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018 3

NEXTO : OrderID: 2628441 : q q : z3333@wp.pl

OK03_ASP_03_spis tresci.indd 3 19.02.2018 16:15

J tę maskę, lampę i zde-

Tylko delikatnie trafiony?

Typowy przypadek: ten Mercedes BŁOTNIK: charaktery-

4 AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018

NEXTO : OrderID: 2628441 : q q : z3333@wp.pl

04-09_ASP_03_Chandlarze.indd 4 19.02.2018 15:11

NIETRWAŁA tapicerka (ten

PODUSZKA kolanowa kie-

AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018 5

NEXTO : OrderID: 2628441 : q q : z3333@wp.pl

04-09_ASP_03_Chandlarze.indd 5 19.02.2018 15:11

VW GOLF VII 1.8 TSI

SPREJEM: również maska

6 AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018

NEXTO : OrderID: 2628441 : q q : z3333@wp.pl

04-09_ASP_03_Chandlarze.indd 6 19.02.2018 15:16

04-09_ASP_03_Chandlarze.indd 7 19.02.2018 15:15

Laguna po szybkiej wymianie kokpitu

Pordzewiały Passat VW PASSAT (B7)

8 AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018

NEXTO : OrderID: 2628441 : q q : z3333@wp.pl

04-09_ASP_03_Chandlarze.indd 8 19.02.2018 15:17

Klasyka z internetu: VW Golf

montuje, a inne sprzedaje łączeniu z ewentualną naprawą

AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018 9

NEXTO : OrderID: 2628441 : q q : z3333@wp.pl

OK04-09_ASP_03_Chandlarze.indd 9 19.02.2018 16:41

N sujący się choć trochę

10 AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018

NEXTO : OrderID: 2628441 : q q : z3333@wp.pl

10-13_ASP_03_poduszki_tanaki.indd 10 19.02.2018 15:55

Poduszki Takaty źle znoszą

AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018 1 1

NEXTO : OrderID: 2628441 : q q : z3333@wp.pl

10-13_ASP_03_poduszki_tanaki.indd 11 19.02.2018 15:55

zostać wymienione w ramach akcji naprawczej? kich temperatur i wilgoci wykona-

Mieli świetny produkt,

12 AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018

NEXTO : OrderID: 2628441 : q q : z3333@wp.pl

OK10-13_ASP_03_poduszki_tanaki.indd 12 19.02.2018 16:29

Jak odbywa się wymiana wadliwych poduszek?

AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018 1 3

NEXTO : OrderID: 2628441 : q q : z3333@wp.pl

10-13_ASP_03_poduszki_tanaki.indd 13 19.02.2018 15:55

1. Wybieramy rodzaj opony: czy

ne? Oba rozwiązania mają swoje wydaje. Na pewno nie wystarczą

14 AUTO ŚWIAT PORADNIK NR 3 MARZEC 2018

NEXTO : OrderID: 2628441 : q q : z3333@wp.pl

OK14-17_ASP_03_Kupujemy OPONy.indd 14 19.02.2018 15:32

HAMOWANIE W MOKRYCH WARUNKACH: osiągi są wyzna-

OPÓR TOCZENIA – ma wpływ na zużycie paliwa. Najniższe