Tema:Digitalna kamera

Sadržaj

Uvod................................................................................................................................................1
Istorija fotografije i snimanja...........................................................................................................2
Pojam i vrste digitalne kamere........................................................................................................5
WEB kamera................................................................................................................................6
Digitalni fotoaparati.....................................................................................................................7
Kompaktni digitalni fotoaparati...............................................................................................7
DSLR........................................................................................................................................8
Digitalne filmske kamere.............................................................................................................8
CCD senzor i princip rada...............................................................................................................9
Vrste i primjena digitalnih kamera................................................................................................11
Studijske kamere (za TV studio)................................................................................................11
EFP kamere................................................................................................................................12
ENG kamere...............................................................................................................................13
Digitalne filmske kamere...........................................................................................................13
Razlika profesionalnih i amaterskih digitalnih kamera.................................................................15
Zaključak.......................................................................................................................................19
Literatura........................................................................................................................................20

Uvod

Čovjek osjeća potrebu da trajno zabilježi zbivanja, pokrete i oblike od nekog davnog
vremena. Od crteža na stijenama, zapisa u ilovači, koži i pergamentu, preko Gutenbergovog
tiskarskog stroja i portreta, 1839. godine se rađa fotografija.

Fotografijom se danas bave i stručnjaci i amateri. Nekima je zanat, drugima zabava i

stvaranje uspomena, a ponekad i umjetnička djelatnost. Danas je prisutna u nauci, umjetnosti,
tehnici, trgovini i svim ostalim oblicima savremenog života. Između ostalog, fotografija je
univerzalan jezik i iz nje se često može iščitati puno više nego opisati riječima.
 Niti jedan bitan događaj danas ne ostaje nesnimljen. Glavne odlike fotografije su:

 istinitost,
 tačnost,
 brzina i
 umnožavanje.

Fotografska slika tačno prikazuje sve što se u trenutku snimanja nalazilo pred kamerom i
bolje od ijedne druge tehnike.

Savremena fotografija neprekidno napreduje osvajajući nova područja i šireći postojeće

aspekte rada. Danas u fotografskim slikama imamo uređaje s ekranom (tv, računaro, mobilni...),
elektronski blic, snimci iz nevidljivog dijela spektra, zvuk i toplotni talasi, snimci materije su
uvećani nekoliko stotina hiljada puta, itd,..

Istorija fotografije i snimanja

Aristotel i Euklid su prvi proučavali “kameru” sa “igličastim” otvorom (pinehole). To

je svijetlo-nepropusna kutija koja posjeduje mali otvor na jednom kraju, kroz koji svijetlost
prolazi projektujući obrnutu sliku na suprotnom zidu.

Vizantijski matematičar i arhitekta Antemije (poznat po tome što je dizajnirao Aja-

Sofiju) oko petstote godine, koristio je kameru obskuru u svojim eksperimentima. „Kamera
obskura“ (camera obscura), što u prevodu znači zatvorena mračna soba, je naprava koja
projektuje sliku svog okruženja na “ekran”. Korišćena je za crtanje i zabavu, i jedan je od izuma
koji su vodili ka fotografiji. Naprava može biti u obliku kutije ili sobe sa jednim otvorom na
kraju. Svetlo koje iz spoljašnje sredine prolazi kroz otvor, pada na površinu gdje se slika
prikazuje okrenuta za 180 stepeni. Slika je mogla da se prokektuje na papir i prikaz je bio
prilično realan i precizan. Prve „kamere obskure“ bile su velike sobe ili šatori. Zahvaljujući
eksperimentima Roberta Bojla i Roberta Huka, ovaj uređaj je postao manji i lakši za upotrebu.
U to vrijeme su ih na svojim putovanjima koristili, slikari amateri, ali i profesionalci (Kanaleto,
Rejnolds).

slika 1.Izgled stare kamere

Godina 1826. se vezuje za pojavu prve trajne fotografije koju je napravio izumitelj
Jozef Nićifor Niče. Njegove fotografije bile su izrađene pomoću poliranog tanjira, napravljenog
od posebne metalne legure, prekrivenog derivatom petroleja, čudnog imena “bitumen Judeje”.
Bitumen se stvrdne kada se izloži svijetlosti, a materijal koji se ne stvrdne se ispere. Poslije
ispiranja ostaje čist otisak koji se potapa u mastilo i potom štampa. Nićifor je eksperimentisao i
sa srebrom i kredom koji potamne u dodiru sa svetlom. Njegova prva sačuvana fotografija iz
1826. godine je pogled sa prozora u Le Gras-u (La cour du domaine du Gras). Svoje bilješke
ostavio je saradniku Luisu Dageru.

Dager je otkrio dvije krucijalne stvari. Prije fotografisanja (slikanja) je srebro izložio
isparenjima joda (Iodine), a pošto bi fotografisao, izložio bi srebro isparenjima žive (mercury).
Ovaj postupak bi pravio nevidljivu sliku. Slika bi se vidjela tek pošto bi tanjir bio ispran u
rastovoru vode i soli (fiksator). Ovaj proces je dobio ime dagerotipizacija (daguerreotype).
 Krajem 1838. godine Luis je napravio fotografiju jedne pariske ulice (Boulevard du
Temple). Slika je nastala kao proizvod desetominutne ekspozije, tako da se saobraćaj na ulici
nije vidjeo, ništa osim zgrada i čistača cipela na ćošku. U januaru naredne godine objavio je
otkriće, i francuska Vlada je otkupila patent, proglasivši ga javnim dobrom. Uslijedila su
usavršavanja principa dragerizacije od strane Istmena i Talbota. Robert Kornelijus, američki
hemičar i pionir u oblasti fotografije, zabilježio je prvi portret u oktobru 1839. Taj autoportret
bio je prva fotografija čovijeka ikada.

slika 2.Kamera u Drugom svjetskom ratu

Kornelijus je početkom četrdesetih godina devetnaestog vijeka otvorio fotografski studio

u Americi, ali ipak odlučio je da napusti fotografiju i posvijeti se porodičnom poslu u teškoj
industriji.

Bitno ime u periodu razvoja fotografije je svakako i Sergej Levicki, koji je unaprijedio
proces fokusiranja, i veoma ga olakšao. Za vrijeme svog boravka u Parizu 1847.godine
predstavio je promenljive pozadine na fotografijama. Prvi se bavio dotjerivanjem negativa, kako
bi ublažio neke nedostatke. Tako da njega možemo nazvati ocem obrade (dorade) fotografija.
Pošlo mu je za rukom da na jednoj fotografiji ista osoba, bude u različitim pozama, drugačije
obučena, recimo ista osoba svira gitaru i sluša samu sebe.

Izuzetno važno poglavlje u istoriji fotografije je otkriće Džordža Istmana, dvadesetak

godina kasnije, a to je suvi gel na papiru, kasnije nazvan film. Tanjiri i ploče su postali prošlost.
Fotografi više nisu morali sa sobom da vuku teške torbe pune hemikalija i opasnih supstanci.
Prva fotografija u boji pojavila se 1861.god. a njen pronalazač je škotski fizičar Maksvel. 1888.
godine Istman je na tržiste lansirao kameru pod nazivom Kodak uz slogan “vi pritisnete taster, a
mi radimo ostalo”. Ovo je značilo da svako može da se bavi fotografijom.

Fotografija je postala dostupna svima 1901. godine kada je svijetlost ugledao Kodak
Brauni (Kodak Brownie). XX vek je je vek uspona fotografije, totalne ekspanzije, i masovne
upotrebe, tako je 1925. godine Leika napravila prvu 35mm traku.

Sve ovo je bilo uvod za fotografiju koju danas znamo. Moderna digitalna fotografija se
javlja već sedamdesetih godina XX veka, otkrićem prvih CCD mikro procesora a 1986. godine
Kodakov tim je napravio megapiksel senzor, odnosno senzor od milion piksela.

Pojam i vrste digitalne kamere

Digitalne kamere umijesto na klasični film, sliku "hvataju" na specijalizovani mikročip

tipa CMOS ili 3 CCD (tri CCD čipa od kojih svaki obrađuje jednu od tri osnovne boje) ili
jeftinije alternativne vrste.

Mikročip digitalizuje na njega projektovanu sliku, tj. definiše horizontalnu i vertikalnu

poziciju svake tačkice slike (piksela), nijansu boje i intenzitet osvetljenosti, te takav set podataka
za čitavu sličicu čuva na medij koji koristi videokamera (magnetnu traku, DVD minidisk i dr.).
 Za jednu sekundu video snimka, prema video standardima potrebno je snimiti 25 sličica,
da bi se u snimku dobili koliko-toliko prirodni pokreti bez "poskakivanja".

Unosom digitalne tehnike, odnosno elektroničke obrade ulaznih parametara važnih za

snimanje (kao osvetljenost objekta, i dr.) i automatizacije rutinskih radnji (automatsko
uoštravanje na objekt u "ciljniku", automatsko podešavanje otvora objektiva prema promijeni
osvijetljenosti objekta, automatsko "podešavanje bijele boje" pri prirodnoj ili raznim vrstama
rasvijete), automatsko snimanje zvuka snimljenog ugrađenim ili dodatnim priključenim
mikrofonom i dr.), oslobađa korisnika od manuelnog obavljanja tih radnji, omogućujući mu da se
posveti kreativnom dijelu snimanja.

Time snimanje postaje dostupno baš svakome, uz minimalno priučavanje, pa kod npr.
osnovnih amaterskih videokamera svodi se često na pritisak na isto dugme za početak i završetak
video-sekvence. Uz to, upotreba elektronike unutar kamere, omogućuje i čitav niz naprednih
funkcija koje su kod klasičnih filmskih videokamera bile nezamislive (npr. automatsko
pretapanje iz jedne sekvence u drugu izabranim načinom pretapanja, i dr.)

Digitalne kamere možemo podeliti u tri osnovne vrste prema namijeni i građi. To su

 WEB kamere,
 digitalni fotoaparati i
 digitalne filmske kamere.

WEB kamera
Web kamera (engl. web camera, webcam) je kamera koja prenosi slike u stvarnom vremenu
koristeći se World Wide Web-om ili nekim drugim video calling programom.

Web kamera je vrsta video kamere koja se direktno spaja na računar u svrhe prenošenja
video signala preko interneta. Većinom se koristi za prenošenje video konferencija, te za
uspostavu vizuelnog kontakta kod razgovora preko interneta, odnosno preko neke vrste instant
messaging programa.

slika 3.Web kamera

Digitalni fotoaparati

Digitalni foto aparati su jedne od najkompleksnijih video kamera. One se sastoje od:

 kućišta,
 memorije za čuvanje slika,
 ekrana za pregled slika,
 procesora za obradu i spremanje slika,
 RAM memorije,
 objektiva,
  senzora (CCD ili CMOS),
 motora za fokus i za zum,
 baterije i
 blica

slika 4.Digitalni fotoaparat

Kompaktni digitalni fotoaparati

Kompaktni digitalni foto aparati imaju objektiv i sve komponente integrisane u njemu
samom. Oni su puno prikladniji za nošenje.

DSLR

DSLR su digitalni fotoaparati koji mogu mijenjati objektive i na njih se mogu stavljati
razni dodaci. Prednosti ovih aparata su prilagodljivost motivu slikanja sa različitim objektivima.
Kod DSLR-a se javljaju verzije i sa 35 mm čipom. Postoje visoke profesionalne klase sa
izmjenjivim dijelovima kao što su Hasselblad i Mamiya. Ti aparati si izuzetno skupi i veličine
čipa veće od 35 mm.
 Digitalne filmske kamere

Digitalne filmske kamere se koriste za snimanje filmova. One očuvaju svoj zapis na
digitalnu magnetsku vrpcu ili memorijsku karticu. Ove kamere imaju stalni fokus i motori za
fokus kod ovih tipova kamere su stalno aktivni. Kod ovog tipa kamere slika i ton se objedinjuju u
jedan format slike i bilježe se na medij.

Karakteristike neke digitalne kamere posebne za svaki tip kamere. Kamere se najviše
razlikuju po rezoluciji, koja zavisi od broja piksela. Vrsti senzora, koja može biti CMOS ili
CCD i njegovim dimenzijama. Sljedeća bitna stavka je tip memorije za spremanje slika ili
filmova.

CCD senzor i princip rada

Ponekad se izumi čine iznenađujućim, a među takve sigurno spada CCD senzor. Bez
CCD čipova, razvoj digitalnih kamera išao bi mnogo sporijim tokom. Da nije CCD-a, ne bismo
bili u mogućnosti da vidimo zadivljujuće fotografije svemira snimljene Svemirskim teleskopom
Habl ili slike crvene pustinje na našoj susjednoj planeti - Marsu.

Pomenuti fenomeni definitivno nisu ono što su pronalazači CCD-a, Viljard Bojl i Džordž
Smit, zamišljali kada su započeli svoj rad. Oni su jednog septembarskog dana 1969. godine, na
tabli u Bojlovoj kancelariji, postavili osnovu modela foto senzora. U to vrijeme, oni nisu imali na
umu kako snimiti fotografiju, već im je cilj bio da naprave bolju elektronsku memoriju. CCD je
kao memorijski medijum sada uveliko zaboravljen, ali se zato nalazi na za to vrijeme veoma
neočekivanom mjestu - digitalnim kamerama, kao osnovna komponenta. Priča o CCD senzoru je
još jedna uspešna priča naše elektronske ere.

Baš kao i mnoge druge elektronske naprave, digitalni foto senzor, CCD, napravljen je od
silicijuma. Veličine poštanske marke, silicijumska podloga drži milione foto-ćelija osetljivih na
svetlost. Digitalna fotografska tehnologija koristi foto-elektični efekat, koji je prvi objasnio
Albert Ajnštajn, za šta je 1921. godine dobio i Nobelovu nagradu. Ovaj efekat se dešava tako što
svetlost pogodi silicijumsku podlogu i izbije elektron u foto-ćeliju. Oslobođeni elektroni se
sakupljaju u ćelijama koje se ponašaju kao mali kontejneri. Što je veći intenzitet svetlosti,
oslobodi se i veći broj elektrona koji popunjavaju ove male kontejnere.

Kada se kroz CCD matricu propusti električni napon, sadržaji kontejnera se mogu
pročitati - red po red, elektroni iz matrice izlaze u jednu vrstu prenosnika. Tako na primjer, CCD
matrica dimenzija 10 x 10 elemenata se transformiše u niz dužine 100 elemenata. Na ovaj način
CCD čip transformiše optičku sliku u elektronske signale koji se kasnije prevode u digitalne
jedinice i nule.

Svaka ćelija može se predstaviti kao jedan element slike - piksel. Kada se širina CCD
čipa, izražena u pikselima, pomnoži sa dužinom istog, dobija se kapacitet slike cijelog foto
senzora. Tako CCD čip dimenzija 1280 x 1024 piksela ima kapacitet 1.3 megapiksela (1.3
miliona piksela).
 slika 5.CCD digitalni optički senzor

CCD renderuje sliku kao crno-bijelu, tako da razni filteri moraju biti korišćeni kako bi se
dobile informacije o bojama svjetlosti. Jedan od filtera koji propuštaju osnovne boje - crvenu,
zelenu i plavu, postavljen je iznad svake foto-ćelije foto-osetljivog senzora.

Zbog prirode osjetljivosti ljudskog oka, broj zelenih piksela je duplo veći od broja
crvenih ili zelenih. Za preciznije fotografisanje mogu se koristiti razne složene tehnike upotrebe
filtera.

Vrste i primjena digitalnih kamera

 Studijske kamere (za TV studio)

Ovo su kamere prvenstveno namijenjene za korišćenje u televizijskom studiju. Obično

stoje na podu na posebnom postolju sa točkovima. Postolje je opremeljeno hidrauličkim ili
pneumatskim sistemom kojim se podešava visina i nagib kamere. Na tim postoljima je takođe
udobna stolica za kamermana, veliki monitor tako da kamerman tačno vidi kako na ekranu
izgleda ono što snima i sl.

slika 6. Studijska kamera

Stare analogne studijske kamere su bile veoma velikih dimenzija. Nove digitalne
studijske kamere su znatno manjih dimenzija i lakše od starih. Mogu biti nošene na ramenu,
montirane na tronožac, kran i drugu opremu za stabilizaciju i nošenje kamere. Jedna od
karaktersitika studijskih kamera je da nemaju sopstveni uređaj za snimanje već se signal koji
snimaju posebnim kvalitetnim kablovima šalje u studijski kontrolni centar gdje se miksa za uživo
emitovanje ili snima na neki medijum radi kasnije montaže.

EFP kamere
 EFP (Electronic Field Production) kamere su slične kao studijske kamere ali su
namijenjene za snimanje događaja na otvorenom kao što su sportske utakmice, koncerti, javni
skupovi i drugi organizovani posebni događaji.

slika 7.EFP kamera

Univerzalnije su da bi mogle biti korišćene na mjestima koja su manje pristupačna od

studija. Iz istog razloga mogu se montirati na različite nosače i opremu za nošenje ili vožnju
kamere.

Naravno opremeljene su objektivima sa veoma velikom sposobnošću zumiranaja tako da

mogu snimati na velikom rasponu udaljenosti od kamera.

Kao ni studijske kamere, nemaju mogućnosti snimanja već su tokom snimanja,

kablovima direktno spojeni sa opremom za snimanje ili do kamiona za prenos signala uživo.

ENG kamere
 ENG (Electronic News Gathering) kamere su prvenstveno namijenjene da ih koristi
kamerman koji snima vijesti na terenu. Međutim osim za snimanje vijesti ovakve kamere se
koriste za još mnogo profesionalnih primjena.

Najuniverzalnije su i zbog toga su najpopularniji stil profesionalnih kamera. Koriste se za

sve i svašta od snimanja dokumentaraca, muzičkih spotova, niskobudžetnih filmova, svadbi itd.
Pošto su oblikom i veličinom prilagođene tome da ih nosi jedan čovek i imaju ugrađenu
mogućnost snimanja na medije, ove kamere veoma sliče na skuplje amaterske kamere
(takozvane "poluprofesionalne") ali ipak razlikuju se po mnogim karakteristikama koje su
posebno važne profesionalcima.

Digitalne filmske kamere

Nekada su filmske kamere bile jasno različite od ostalih po tome što snimaju na film tj.
filmsku traku. Danas se polako prelazi na digitalne filmske kamere pa su one danas tehnički
slične drugim vrstama digitalnih profesionalnih kamera. Ipak postoje neke karakteristike koje su
posebno bitne za filmske kamere.
 slika 8.Digitalna filmska kamera

Digitalna filmska kamera mora snimati u veoma visokim rezolucijama jer su takve
rezolucije predviđene za digitalne bioskope. To su takozvane 2K (2048x1080) i 4K rezolucije
(najčešće u okviru do 4096x2304). Najbolje filmske kamere posljednje generacije mogu da
snimaju i u još mnogo većim rezolucijama od tih. Toliko visoke rezolucije su potrebne da bi se
postigla zadovoljavajuća oštrina slike na velikim bioskopskim platnima.

Kod filmskih snimaka ne dopušta se nikakav gubitak kvaliteta uslijed kompresije tako da
ove kamere moraju snimati u "sirovom" ili nekom od lossless formata standardnim za filmsku
industriju. Naravno to rezultira ekstremno visokim bitrateom i ogromnim izlaznim fajlovima.

Zbog pomenutog snimanja u veoma visokim rezolucijama i gotovo bez korišćenja

kompresije, bitrate je ekstremno visok i fajlovi sa video zapisom su ogromni. Mediji na koji
snimaju digitalne filmske kamere zbog toga moraju imati mogućnost pisanja podataka
ogromnom brzinom i njihov kapacitet mora biti dovoljno veliki. Naravno pri tome mora još i
ostati ispravna. Trenutno svaki proizvodjač digitalnih filmskih kamera ima sopstveno rješenje tj.
sopstveni tip rekordera i medija za snimanje.
 Razlika profesionalnih i amaterskih digitalnih kamera

Izmjenjivi objektiv

Profesionalna kamera jednostavno mora imati mogućnost promjene objektiva. Na taj

način se za svako snimanje može montirati objektiv odgovarajućih karakteristika. Samim tim
profesionalna kamere ne zavisi o karakteristikama jednog objektiva. Drugim riječima, nedostaci
objektiva nisu nedostaci kamere jer je objektiv zamjenjiv.

Prsten za kačenje filtera ispred objektiva

Na prednjoj strani objektiva poželjno je da ima prsten sa navojem koji omogućava da se

stavljaju filtri i dodaci za objektive ispred.

Automatika se može isključiti i sve ručno podešavati

Kod profesionalnih kamera mora postojati mogućnost ručnog podešavanja fokusa, irisa i
"white balance" na objektivu. Naravno poželjno je da ima i automatiku ali da se automatika po
želji može isključiti.

Senzori

CCD ili CMOS

CCD ili CMOS senzori su na neki način slični ali imaju i značajnih razlika. Ni jedna od
ove dvije tehnologije nema čistu prednost nad onom drugom. Nedostatak CCD senozora je u to
me što pri (pre)jakoj svijetlosti dolazi do prelivanja svjetlina sa osvjetljenih pixela na one pored
njega. Međutim najkvalitetniji CCD senzori ne pate od tih problema.
Nedostatak CMOS senzora je u tome što za razliku od CCD ne primaju cio frejm u jednom
trenutku nego se slika sa njih očitava od gore prema dolje, liniju po liniju i zbog toga se dešava
da pri snimanju brzih kretanja donji dio slike "kasni". To je tzv. "rolling shutter" problem koji ne
postoji kod CCD senzora.

Međutim iako iz ovoga zvuči da je CCD ipak bolji, iz nekog razloga mnoge digitalne
filmske kamere, uključujući i neke od najnovijih i najboljih, koriste CMOS senzore. Očigledno
da CMOS ima još nekih prednosti koje nisu za odbaciti.

3CCD) ili 3MOS (3xCMOS)

Umjesto jednog CCD senzora za snimanje koriste 3CCD sisetm koji se sastoji od prizme
i tri odvojena CDD čipa koji istovremeno snimaju. Na taj način se postiže mnogo veća oštrina
slike, mnogo veća preciznost boja, mnogo bolja osjetljivost po slabom svijetlu i kvalitet snimaka
manje ovisi o uslovima osvjetljenja. Drugim rečima mnogo kvalitetnije od sistema sa jednim
CCD čipom.

Za profesionalne digitalne kamere 3CCD se podrazumijeva. Ne dolazi u obzir ništa

slabije. 3MOS ili 3CMOS je skoro ista tehnologija samo što se umesto CCD senzora koriste
CMOS senzori.

XLR konektor za profesionalni mikrofon

Umjesto amaterskog "džek" konektora profesionalan kamera treba imati najmanje jedan
XLR konektor koji se koristi za spajanje profesionalnih mikrofona. Uobičajeno je i poželjno da
imaju dva XLR konektora.
Konektor za slušalice

Za profesionalnu kameru izuzetno je važno da ima konektor za priključenje slušalica.

Kamerman preko slušalica čuje zvuk tačno onako kako će biti na snimku. To mu omogućava da
pravilnije snima i da ispravno podesi glasnoću i druge stvari u vezi mikrofona.

Ručno podešavanje glasnoće audia

Profesionalana kamera mora imati kontrolu glasnoće zvuka koji se snima preko
mikrofona. Uslovi snimanja i zvuk su uvek različiti i potrebno je da kamerman podesi te
komande kako bi zvuk bio snimljen ujednačenom glasnoćom i zvučao prirodno.

Snimanje u format odgovarajući za studio

Zavisno od potreba i namene za koju će se snimci koristiti veoma je važan format u koji
kamera snima.

Na primjer ako neki TV studio koristi sistem za montažu koji zahtjeva da video bude u
određenom formatu onda je za njihove potrebe odgovarajuće da kamera snima u baš taj format.

Izdržljivost i pouzdanost medija za snimanje

Kada snimate profesionalno, naravno, neophodno je da proces snimanja na medij bude

potpuno pouzdan. Nedopustivo je da se medij usred snimanja važnog događaja jednostavno
pokvari i da ostanete bez snimka. Zbog tog razloga profesionalne kamere moraju imati veoma
pouzdane uredjaje za snimanje.

Kamere za visokobudžetne projekte snimaju u "sirovom" (nekompresovanom) ili slabo

kompresovanom formatu tako da video ima veoma visok bitrate.
Kod takvih kamera, uređaj za snimanje na medij mora imatti mogućnost snimanja veoma
velikom brzinom. Medij za snimanje mora biti spososban za zapisivanje podataka ogromnom
brzinom i mora biti veoma izdržljiv da bi ostao ispravan pri takvim naprezanjima.

Kako izabarti kameru sa pouzdanim sistemom za snimanje?

Zbog pomenutih zahtjeva, medijum na koji kamera snima je posebno važna stvar pri
izboru kamere. potrebno je dobro se informisati o karakteristikakam medija za snimanje.
Potrebno je razmijeniti informacije sa iskusnim kamermanima. Veoma vrijedne informacije o
tome nam mogu dati serviseri profesionalnih kamera jer oni najbolje znaju koja vrsta uređaja se
koliko često kvari i na šta se korisnici najviše žale a na šta najmanje.

Mogućnost montaže na stalke i drugu opremu za stabilizaciju ili nošenje kamere

Postoji nekoliko stndardnih rešenja kojima se kamera spaja na stalak. Nije toliko bitno
koji standard kamera koristi ali je bitno da ima jedan od njih. Za spajanje kamere na stalke sa
drugačijim priključkom koristi se odgovarajući adapter tako da praktično svaka profesionalna
kamera može na svaki profesionalni stalak.
 Zaključak

Dok mnogi profesori i stari majstori odlučno odbijaju novitete koje je sa sobom donijela
digitalna fotografija, na tržištu postoji više stotina fotoaparata koji, umjesto filma, za zapis
koriste memorijsku karticu. Jednostavnija i pristupačnija, omogućila nam je da fotografiju
provjerimo odmah nakon što je uslikana, da je obradimo u računar na različite načine, šaljemo je
elektronskom poštom ili uklopimo u prezentacije.

Nema više krivo stavljenog ili osvijetljenog filma, razvijanja i iščekivanja kako će ispasti
koja fotografija, a slike kojima nismo zadovoljni iste sekunde možemo izbrisati. Broj fotografija,
doduše, zavisi od veličine memorijske kartice, ali daleko nadmašuje klasične filmove. Tako su
neki zbog nove tehnologije obnovili svoje zanimanje za stvaranje slika, drugi su prihvatili
digitalnu fotografiju i zaključili da je ona za njih budućnost fotografije.

Danas je fotografija medij dostupan skoro svakome, mobilni telefoni imaju kamere u
sebi, aparati su kompaktni i staju u džep. Ponuda aparata je nevjerovatna, za sve i svakog prema
potrebama, uz onu narodnu „koliko para toliko muzike”.

Nekada su naši preci išli kod fotografa na slikanje, lijepo sređeni i doterani, željni da
dobiju “trenutak”, da dobiju uspomenu. Dok danas, mi njihovi unuci, ili praunuci imamo sve to
u džepu, spremno za klik bilo kada, bilo gdje.
 Literatura

[1] http://www.mathos.unios.hr/~mdjumic/uploads/diplomski/BER67.pdf

[2] http://www.am.unze.ba/cdp/pdf/KurtovicLejlaSenzori.pdf

[3] https://mikakatic.files.wordpress.com/2015/05/digitalna-kamera.pdf
Komentar:___________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

Pitanja na usmenom dijelu ispita:

1._________________________________________________________________
_______________________________________________________________

2._________________________________________________________________
_______________________________________________________________

3._________________________________________________________________
_______________________________________________________________

Ocjena rada:________________________
Usmjena odbrana rada:______________________
Opšta ocjena:_____________________________

Članovi komisije:
1.Mentor:__________________________________________________________

2.Stalni član:____________________________________________________

3.Predsjednik komisije:____________________________________________

Podgorica, maj______________________2019.godine