Kovanje aluminijskih legura

Legure aluminija se mogu kovati u različite oblike i vrste otkovaka sa širokim spektrom
kompleksnosti finalnog otkivka. Otkovci od legura aluminija, posebno otkovci dobiveni
kovanjem u ukovnjima, su obično više rafinirani od otkovaka koji su izrađeni od toplo kovanih
ugljeničnih i/ili legiranih čelika, prvenstveno zbog visokotemperaturne oksidacije aluminija u
toku procesa kovanja, zatim zbog samog inženjerskog pristupa kovanja koji se koristi za aluminij,
te većihmaterijalnih troškova u odnosu na ugljenične čelike. Za kovanje nekog datog oblika od
legure aluminija, potrebna sila pritiska pri kovanju može uveliko varirati. Ta sila pritiska
prvenstveno zavisi od hemijskog sastava legure, zatim načina i postupka kovanja, brzine
deformacije, načina hlađenja, te temperature otkovka i ukovnja.
Na slici 1. nalazi se dijagram koji predstavlja usporedbu napona tečenja nekih najčešće korištenih
legura aluminija za kovanje, pri temperaturama 350÷370 ̊C i brzini deformacije od 4 -s do 10-s, sa
1025 ugljeničnim čelikom koji ima identičnu brzinu deformacije ali pri temperaturi kovanja koja
se obično koristi za kovanje ovakvih čelika.

Slika 1. Dijagram napon tečenja najčešće korištenih legura aluminija za kovanje i čelika 1025 pri
tipičnim temperaturama kovanja i različitim nivoima izduženja.
Napon tečenja legure koja se kuje predstavljen je kao donja granica poterbnog pritiska kovanja,
međutim stvarni pritisak potreban za kovanje date legure je obično veći zbog prethodno
navedenih faktora. Za neke aluminiske legure niske do srednje čvrstoće, kao što su legure 1100 i
6061, napon tečenja je niži od napona tečenja ugljeničnog čelika. Za aluminjske legure visoke
čvrstoče, ili legure iz serije 7xxx kao što su 7x75, 7010,7040, 7x49, 7050, 7085 i druge, napon
tečenja odnosno pritisak potreban za kovanje date legure ja znatno viši od napona tečenja
ugljeničnog čelika. Dok druge legure aluminija, kao što su 2219, imaju napon tečenja približan
onom