PHƯƠNG PHÁP

BÌNH PHƯƠNG TỐI THIỂU

Hà Thị Ngọc Yến

Hà nội, 2/2017
 BÀI TOÁN
- Cho bộ điểm của hàm f :  xi , yi i 1,n

- Cho kgvt và hệ hàm cơ sở của 

V :  j  x  j1,m
- Tìm hàm g  ai i  x   V
i 1, n

để “sai lệch” giữa f và g nhỏ nhất

- Khi đó f  x  g  x
 SAI SỐ TRUNG BÌNH PHƯƠNG
• Xét lưới điểm  xi i1,n
• Sai lệch trung bình phương giữa hai hàm:

n
1
  f  xi   g  xi  
2
 f g n 
n i 1
• Sai số trung bình phương nhỏ nhất khi nào?
 PP BÌNH PHƯƠNG TỐI THIỂU
• Xét hàm m biến S  a1,..., am  xác định:
n
S   yi  a11  xi   amm  xi   
ai ,i1,m
2
min
i1

• S luôn đạt cực tiểu tại điểm dừng, tức

nghiệm của hệ
S
 0, i  1, m. 1
 ai
 PP BÌNH PHƯƠNG TỐI THIỂU
• Hệ (1) tương đương với hệ sau:

 n n n n
a11  xi    a2 1  xi 2  xi   am 1  xi m  xi    yi1  xi 
2

 i1 i1 i1 i1

 n n n n
a12  xi 1  xi   a2 2  xi    am 2  xi m  xi    yi2  xi 
2

 i1 i1 i1 i1



 n n n n
a1m  xi 1  xi   a2 m  xi 2  xi   am m  xi    yim  xi 
2

 i1 i1 i1 i1

 PP BÌNH PHƯƠNG TỐI THIỂU
1  x   1  1  x1  ,1  x2  ,...,1  xn     n
i  x   i  i  x1  ,i  x2  ,...,i  xn     n
f  x   f   y1, y2 ,..., yn    n

 1,1 a1  1,2 a2    1,m am  1, f


 2 ,1 a1  2 ,2 a2    2 ,m am   2 , f
1  

  , a   , a     , a   , f
 m 1 1 m 2 2 m m m m
Ví dụ: Hàm tuyến tính theo tham số

 1  x   1;  2  x   x ; f  x i   y i
n
  i i
2
S  y  a  b x    m in
a ,b

i 1

 n n
 a n  b  xi   yi

1    n i 1
n
i 1
n
a
  x i  b  x i
2
  xi yi
 i 1 i 1 i 1
Ví dụ: Hàm tuyến tính theo tham số
1  x   x2; 2  x   ln x; 3  x   sin x; f  xi   yi

 
n
S 
2
yi  axi2  b ln xi  c sin xi 
a,b,c
min
i1

 n 4 n n n
  i  i i i i ii  
2 2 2
a x b x ln x c x sin x y x
 i1 i1 i1 i1
 n n n n
1  a xi2 ln xi  b ln xi   cln xi sin xi   yi ln xi
2

 i1 i1 i1 i1

 n n n n
a xi sin xi  bln xi sin xi  csin xi   yi sin xi
2 2
 i1 i1 i1 i1
 VD: Hàm đưa được
về dạng tuyến tính theo tham số
y  aebx

yi  0 i  1, n
Y  ln y  ln a  bx  A  bx
yi  0 i  1, n
Y  ln   y   ln  a   bx  A  bx