PP LẶP ĐƠN – LẶP JACOBI

GIẢI PT Ax = b

Hà Thị Ngọc Yến

Hà nội, 2/2017
 Ý tưởng phương pháp
- Đưa về phương trình tương đương

Ax  b  x  Bx  d
- Lập dãy số
xn  Bxn1  d , x0   m

- Nếu dãy hội tụ thì giới hạn là nghiệm của

phương trình
 Chuẩn của véctơ
• Định nghĩa: chuẩn là một ánh xạ thỏa mãn
các tính chất sau:

. :  
m

u  0, "  "  u  0
ku  k u k  u   m

uv  u  v 
 Chuẩn véctơ
• Các chuẩn thường gặp

x 
 max  xi 
i 1,m
m
x 1   xi
i 1
m
x2  2
xi
i 1
 Sự hội tụ của dãy véctơ
• Định nghĩa:
n n
xn 
 x*  xn  x * 
0
n
 xni 
 xi *i  1, m
• Chuẩn tương đương: Hai chuẩn p và q
được gọi là tương đương nếu

C1, C2  0, C1 x p
 x q  C2 x p
 Sự hội tụ của dãy véctơ

• Nếu hai chuẩn p và q tương đương thì

dãy véctơ hội tụ theo chuẩn p khi và chỉ
khi nó hội tụ theo chuẩn q

• Mọi chuẩn trong không gian véctơ hữu

hạn chiều đều tương đương
Chuẩn của ma trận
Ax
 sup  sup Ax
p
A p p
x 0 x p x p 1

m
A   max  aij
i 1,m j 1

m
A 1  max  aij
j 1,m i 1

A 2  max  AT A
i
 
 Sự hội tụ của PP lặp đơn
• Nếu B  1 thì dãy xn  Bxn1  d , x0  
hội tụ tới nghiệm đúng duy nhất của phương
trình x  Bx  d theo đánh giá
n
B
xn  x *  x1  x0
1 B
B
xn  x *  xn  xn1
1 B
Các bước cm sự hội tụ của PP

• Dãy  xn  là dãy Cauchy nên hội tụ

• Giới hạn của dãy là nghiệm duy nhất của

phương trình

• Cm hai công thức sai số

 Phương pháp lặp Jacobi
• Ma trận chéo trội hàng
m
aii   aij
j 1
j i
• Ma trận chéo trội cột
m
aii   a ji
j 1
j i
 PP lặp Jacobi
• A là ma trận chéo trội hàng:
 a12 a1m   b1 
 0 
a11 a11  a 
   11 
 a21 a2 m   b2 
0 
B   a22 a22  ; d   a22 
   
        
   
 am1 am 2
 0 
b
 m 
 amm amm   amm 
 PP lặp Jacobi
• A là ma trận chéo trội cột:

 1 
a 0  0 
 x1     y1 
11

x   0 1

 
0  y2
 2 a22  
     
        
 xm   1 
  ym 
 0 0 
 amm 
 Lặp Jacobi
• A là ma trận chéo trội cột:

 a12 a1m 
 0 
a22 amm 
   b1 
 a21  a2 m  b 
0 
B   a11 amm  ; d  2
   
       
  bm 
 am1 am 2
 0 
 a11 a22 