You are on page 1of 27

CHƯƠNG I: HÀM SỐ LƯỢNG GIÁC - PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC

BÀI 1 ĐẠI SỐ: HÀM SỐ LƯỢNG GIÁC

I. NỘI DUNG BÀI HỌC


1. hàm số y  sin x
 Tập xác định  .
 Tập giá trị:  1;1 ,có nghĩa là 1  sin x  1, x   .

 Hàm số tuần hoàn với chu kì


 y  sin x là hàm số lẻ, đồ thị hàm số nhận gốc tọa độ O là tâm đối xứng .

y
1 f(x) = sin(x)
π 3π
-3π -2π -π - π 2π 3π
2 2
3π O π x
-
2 2
-1

 Một số giá trị đặc biệt:


sin x  0  x  k , (k  )


sin x  1  x   k 2 , ( k  )
2

sin x  1  x    k 2 , ( k  )
2

2. Hàm số côsin: y  cos x

 Tập xác định  .


 Tập giá trị:  1;1 ,có nghĩa là 1  cos x  1, x   .

 Hàm số tuần hoàn với chu kì 2


 y  cos x là hàm số chẵn, đồ thị hàm số nhận Oy làm trục đối xứng.
y
1 f(x) = cos(x)

-3π -π π 3π
-2π 3π π O π 3π 2π x
- -
2 2 2 2
-1

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 1


 Một số giá trị đặc biệt:

cos x  0  x   k , ( k  )
2

cos x  1  x  k 2 , (k  ) .

cos x  1  x    k 2 , (k  ) .

sin x
3. Hàm số tang: y  tan x 
cos x

 
 Tập xác định:  \   k k   
2 
 Tâp giá trị là R.
 Hàm số tuần hoàn với chu kì  , có nghĩa tan  x  k   tan x, (k  ) .

 y  tan x là hàm số lẻ, đồ thị hàm số nhận gốc tọa độ O làm tâm đối xứng

 Một số giá trị đặc biệt :


tan x  0  x  k , k  


tan x  1  x   k , k   .
4

tan x  1  x    k , k   .
4
y
fx = tanx

-2π 3π -π π π π 3π 2π
- - O x
2 2 2 2

cos x
4. Hàm số cotang: y  cot x  .
sin x

 Tập xác định:  \ k k   .

 Tập giá trị:  .


 Hàm số tuần hoàn với chu kì  , có nghĩa cot  x  k   cot x,(k  ) .

 y  cot x là hàm số lẻ, đồ thị hàm số nhận gốc tọa độ O làm tâm đối xứng

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 2


 Một số giá trị đặc biệt :

cot x  0  x   k , k   .
2

cot x  1  x   k , k   .
4

cot x  1  x    k , k   .
4
y

f(x)=cotan(x)

3π π π 3π
-2π - -π - π 2π
2 2 O 2 2 x

II. PHẦN BÀI CHUẨN BỊ CỦA HỌC SINH

Bài 1: Nêu TXĐ của các hàm số lượng giác Bài 2: Nêu TGT của các hàm số lượng giác
a. y  sin x a. y  sin x
__________________________________ ___________________________________
b. y  cos x b. y  cos x
__________________________________ ___________________________________
c. y  tan x c. y  tan x
__________________________________ ___________________________________
d. y  cot x d. y  cot x
__________________________________ ___________________________________
Bài 3: Nêu chu kì tuần hoàn của các hàm số
Bài 4: Nêu tính chẵn lẻ của các hàm số
lượng giác sau:
lượng giác sau:
a. y  sin x
a. y  sin x
__________________________________
__________________________________
b. y  cos x
b. y  cos x
__________________________________
___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 3


c. y  tan x c. y  tan x
__________________________________ ___________________________________
d. y  cot x d. y  cot x
__________________________________ ___________________________________
Bài 5: Điền vào chỗ trống Bài 6: Điền vào chỗ trống
a. sin x  0  a. cos x  0 
__________________________________ ___________________________________
b. sin x  1  b. cos x  1 
____________________________________ ___________________________________
c. sin x  1  c. cos x  1 
____________________________________ ___________________________________
d. tan x  0  d. cot x  0 
____________________________________ ___________________________________
e. tan x  1  e. cot x  1 
____________________________________ ___________________________________
f. tan x  1  f. cot x  1 
____________________________________ ___________________________________

III. PHẦN MỞ RỘNG

____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 4


____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________
____________________________________ ___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 5


IV. NHỮNG DẠNG TOÁN TRỌNG TÂM

Bài tập giáo viên hướng dẫn Bài tập học sinh tự làm

Dạng 1: Tìm tập xác định của hàm số Bài mẫu:


Phương pháp : 1. Tìm tập xác định của hàm số
Bước 1: Đặt điều kiện cho hàm số 
y  tan( x  )
6
f  x
 , điều kiện g  x   0
g  x Lời giải

 f  x  , điều kiện f  x   0 Điều kiện: cos( x  )  0
6
f  x   2
 , điều kiện g  x   0  x   k  x   k
g  x 6 2 3
 2 
 TXĐ: D   \   k , k    .
 tan  f  x   , điều kiện f  x    k  3 
2
2. Tìm tập xác định của hàm số
 cot  f  x   , điều kiện f  x   k
3
f  x 
Bước 2: Giải điều kiện sin x  1
Bước 3: Kết luận tập xác định của hàm số Lời giải
BÀI TẬP Điều kiện: sin x  1  0

 sin x  1  x    k
Bài 1: Tìm TXĐ của hàm số y  cot 2x 2

___________________________________   
TXĐ: D   \   k , k    .
 2 
___________________________________
Bài 2: Tìm TXĐ của hàm số y  tan 2x
___________________________________
___________________________________
___________________________________
2
___________________________________
Bài 3: Tìm TXĐ của hàm số y  cot(  3x )
3 ___________________________________
___________________________________ 2
Bài 4:Tìm TXĐ của hàm số y  tan(  x)
3
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
2x
Bài 5: Tìm TXĐ của hàm số y 
sin x ___________________________________
___________________________________ 2x  5
Bài 6: Tìm TXĐ của hàm số y 
cos x
___________________________________
___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 6


2 1
Bài 7: Tìm TXĐ của hàm số y  Bài 8: Tìm TXĐ của HS y 
   2 
cos  3x   sin  3x  
 4  3 

___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
cos 2x-4 2sin x+3cos3x
Bài 9: Tìm TXĐ của hàm số y  Bài 10:Tìm TXĐ của HS y 
sin x  1 cos 2x  1
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
 6   2x 2 
Bài 11: Tìm TXĐ của hàm số y  sin   Bài 12: Tìm TXĐ của HS y  cos  
 x  1  x4
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
Bài 13: Tìm TXĐ của hàm số y  sin 2x  6 Bài 14: Tìm TXĐ của HS y  cos 8  2x
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
Bài 15*: Tìm TXĐ của hàm số y  sin x  1 Bài 16*: Tìm TXĐ của HS y  cos 2x  3
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
2  sin x 2  cos 2x
Bài 17*: Tìm TXĐ của HS y  Bài 18*: Tìm TXĐ của HS y 
1  sin x 1  cos3x
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 7


Dạng 2: Tìm GTLN và GTNN của hàm số Bài mẫu: Tìm GTLN,GTNN của
lượng giác y  2sin 2 x  1
Phương pháp : Lời giải.
Bước 1: Xuất phát từ các bất đẳng thức kẹp Ta có : 1  sin 2x  1  2  2 sin 2x  2
1  cos x  1, 1  sin x  1  1  2sin 2 x  1  3
2 2
0  sin x  1; 0  cos x  1
 1  y  3 .
Bước 2: Dùng các phép biến đổi tương

y  1 sin 2 x  1 2 x    k 2
đương đưa các bất đắng thức ở bước 1 về 2
biểu thức cần tìm GTLN, GTNN 
x    k
Bước 3: Kết luận GTLN, GTNN. 4

BÀI TẬP y  3  sin 2 x  1 x   k .
4
Bài 19:Tìm GTLN,GTNN của các hàm số
Vậy GTLN của hàm số bằng 3
a. y  4sin x  3 .
GTNN của hàm số bằng 1 .
___________________________________
Bài 20: Tìm GTLN,GTNN của các hàm số
___________________________________
a. y  sin x  3 .
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
2
b. y  cos x  5 .
___________________________________
___________________________________
b. y  cos2 3x  5 .
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
c. y  3sin x  5 .
c. y  3cos 4 x  12
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
d*. y  sin 3x  cos3x
d*. y  sin 3x+cos3x .
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 8


BÀI 1+2: PHÉP DỜI HÌNH VÀ PHÉP TỊNH TIẾN

I. NỘI DUNG BÀI HỌC


1. Định nghĩa phép tịnh tiến

 Trong mặt phẳng cho vectơ v . Phép biến hình biến mỗi điểm M thành điểm M ' sao cho
  
MM '  v được gọi là phép tịnh tiến theo vectơ v .

 Kí hiệu: Tv . Vectơ v gọi là vectơ tịnh tiến.
 
Tv  M   M '  MM '  v
 Như vậy:
 Đặc biệt: T0 là phép đồng nhất.

2. Sơ đồ hệ thống hóa

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 9


II. BÀI CHUẨN BỊ CỦA HỌC SINH
Điểm Nhận xét của giáo viên

Bài 1. Nêu định nghĩa phép tịnh tiến. Bài 2. Nêu tính chất của phép tịnh tiến.
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
Bài 3. Tìm tọa độ tâm và bán kính của đường Bài 4. Tìm tọa độ tâm và bán kính của đường
tròn (C) : (x  1)2  (y  5)2  49 . tròn  C  : x 2  y 2  2 y  8  0 .
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
Bài 5. Cho hai điểm M(2;1), N(1; 5) .Tìm tọa Bài 6. Nêu biểu thức tọa độ của phép tịnh

độ MN . tiến.
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
Bài 7. Viết phương trình đường tròn tâm Bài 8. Cho hai điểm A 2;1, B 1; 3.

I ( 3; 4) và bán kính R  5 Tính độ dài AB. .


___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 10


_________________________________
PHẦN MỞ RỘNG
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
DẶN DÒ:
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 11


III. CÁC DẠNG BÀI TẬP TRỌNG TÂM
Dạng 1: Tìm ảnh, tạo ảnh, vectơ tịnh tiến Bài mẫu 1.

Trong mặt phẳng Oxy cho điểm M 2; 5


qua phép tịnh tiến cho trước.
 Phương pháp giải:
Hỏi ảnh của điểm M qua phép tịnh tiến theo
Áp dụng công thức biểu thức tọa độ của

phép tịnh tiến để suy ra tọa độ của các vectơ v(1; 3) là điểm nào?

điểm cần tìm Lời giải

T x  2 a  1


v(a;b)
' ';y') Ta có:  và 

M(x;y) M(x y  5

b  3

Biểu thức tọa độ: x '  x  a  2  1  1
  .
x '  x  a x  x '  a y '  y  b  5  3  2
 
(1)   (2) và
y'  y  b y  y'  b Vậy ảnh của M là M '  1; 2  .
 
Bài mẫu 2.
a  x '  x 

 (3). Cho v (1;1) và A 2;3, B 1;4 Nếu
b  y '  y

Tv ( A)  A ', Tv (B )  B ' , thì A ' B ' có độ dài
Trong đó:
bằng?
M x; y  là tọa độ của tạo ảnh.
Lời giải
' ' '
M (x ; y ) là tọa độ của ảnh.
Ta có: AB  10 . Vì Tv ( A)  A ', Tv ( B )  B '

v  a, b  là tọa độ của vectơ tịnh tiến.
 A ' B '  AB  10

Bài tập giáo viên hướng dẫn Bài tập học sinh tự làm
Bài 1. Cho hình chữ nhật MNPQ . Phép tịnh Bài 2. Cho hình bình hành ABCD tâm I .

tiến theo véc tơ MN biến điểm Q thành Mệnh đề nào sau đây đúng?
điểm nào?   A  B
A. T   B   A
B. TCD
DC
A. Điểm Q B. Điểm N
 I   B
C. T D. TIA  I   C
DI
C. Điểm M D. Điểm P
___________________________________ _________________________________

___________________________________ _________________________________

___________________________________ _________________________________

___________________________________ _________________________________

___________________________________ _________________________________

___________________________________ _________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 12


Bài 3. Cho hình bình hành ABCD tâm I . Bài 4. Cho lục giác đều ABCDEF tâm O.
Gọi M ; N lần lượt là trung điểm của AD, DC Tìm ảnh của AOF qua phép tịnh tiến theo

. Phép tịnh tiến theo véc tơ nào biến AMI véc tơ AB ?
thành MDI ? A. AOB B. BOC
 
A. AM B. AM C. CDO D. DEO
 
C. AM D. AM
___________________________________ _________________________________

___________________________________ _________________________________

___________________________________ _________________________________

___________________________________ _________________________________

Bài 5. Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Oxy , Bài 6. Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Oxy ,

cho hai điểm A  2; 3  , B 1; 0  . Phép tịnh tiến cho hai điểm M  0; 2  , N  2;1 . Phép tịnh
 
theo vectơ v  4; 3 biến điểm A, B tương tiến theo vectơ v 1;2  biến điểm M , N

ứng thành điểm A ', B ' . Tính độ dài A ' B ' . tương ứng thành điểm M ', N ' . Tính độ dài
M 'N '.
A. A ' B '  10 B. A ' B '  10
A. M ' N '  5 B. M ' N '  7
C. A ' B '  13 D. A ' B '  5
C. A ' B '  1 D. A ' B '  3
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
Bài 8. Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Oxy ,
Bài 7. Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Oxy ,
cho điểm A  1;3 . Phép tịnh tiến theo
cho điểm M  2;5  . Phép tịnh tiến theo vectơ

 vectơ v  2;1 biến điểm A thành điểm A ' .
v 1;2  biến điểm M tương ứng thành điểm
Tìm tọa độ A '.
M ' . Tìm tọa độ M '.
A. A '  1; 4  B. A ' 1; 4 
A. M '  3;7  B. M ' 1;3 
C. A '  1; 4  D. A ' 1; 4 
C. M '  3;1 D. M '  4; 7 
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________
___________________________________
_________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 13


Bài 7. Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Oxy , Bài 8. Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Oxy ,
cho điểm A  4;5  . Hỏi A là ảnh của điểm 
cho điểm M  4; 2  , v 1; 5  . Hỏi M là

nào qua phép tịnh tiến theo vectơ v  2;1 . ảnh của điểm nào qua Tv .

A.  3;5  B.  3; 7 
A. 1; 6  B.  2; 4 

C.  6; 6  D.  4; 7  C. A '  5; 7  D.  5; 3 

_________________________________
___________________________________
___________________________________ _________________________________
_________________________________
___________________________________
___________________________________ _________________________________

___________________________________ _________________________________
Bài 10. Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Oxy
Bài 9. Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Oxy ,
cho ABC với A  2; 4  , B  5;1 , C  1; 2  . cho ABC với A  3; 0  , B  2; 4  , C  4;5  .
 
 Phép tịnh tiến theo vectơ v  0 biến điểm A
Phép tịnh tiến theo vectơ BC biến ABC
thành điểm G , biết G là trọng tâm ABC .
thành A ' B ' C ' tương ứng các điểm . Tìm
tọa độ trọng tâm G ' của tam giác ABC Tìm tọa độ G '  Tv  G 

A.  4; 2  B.  4; 2  A.  5; 6  B.  5; 6 

C.  4; 4  D.  4; 2  C.  3;1 D.  1;3 

___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 14


Dạng 2: Tìm ảnh của đường thẳng và Bài mẫu 1:
đường tròn qua phép tịnh tiến. Cho đường tròn (C) :
 Phương pháp giải: (x  1)2  (y  2)2  25 . Qua phép tịnh tiến
 
B1: Xác định tọa độ vectơ v(a; b) và rút ra: Tv với vectơ v  2;3 thì (C ) biến thành
x  x '  a
 (C’). Phương trình của (C’) là.
 (2)
y  y '  b

Lời giải
B2: Thế x, y từ (2) vào phương trình của
a  2

đường thẳng hoặc phương trình đường tròn Ta có:  .
b  3
và biến đổi về một phương trình của đường 
thẳng hoặc phương trình đường tròn mới. C có tâm I(x ; y )  I(1; 2)
0 0
và bán kính
B3: Phương trình của đường thẳng hoặc
R5
đường tròn vừa tìm ra ở trên chính là ảnh
cần tìm. Khi đó C ' có tâm I  x0  a , y0  b    1,1

Lưu ý: Để tìm ảnh C ' của đường tròn C và bán kính R '  R  5 . Vậy C ' có

cho trước qua phép tịnh tiến T với v(a; b) ta phương trình là: (x  1)2  (y  1)2  25 .

v

có thể thực hiện theo các bước sau: Bài mẫu 2:

B1: Xác định tọa độ tâm I(x 0 ; y 0 ) và bán Trong mặt phẳng Oxy, cho đường thẳng
 : 2x  3y  1  0 . Tìm ảnh của đường
kính R của C .

thẳng  qua phép tịnh tiến theo v  2; 5 .
B2: Khi đó C ' có tâm I  x0  a , y0  b  và

bán kính R '  R . Lời giải

a  2 x  x '  a  x '  2


B3: Khi đó C ' có phương trình là: Ta có:    (*)
b  5 x  x '  b  y '  5
2 2
 
 x  x0  a    x  x0  a   R2
Thế (*) vào PT của  : 2x  3y  1  0 ta
được:

2  x ' 2   3  y ' 5   1  0
 2 x ' 3 y ' 12  0

Vậy ảnh của  có phương trình là:


2x  3y  12  0 .

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 15


Bài tập giáo viên hướng dẫn Bài tập giáo về nhà của học sinh

Bài 1. Trong mặt phẳng Oxy , tìm phương Bài 2. Trong mặt phẳng Oxy , tìm phương
trình đường thẳng  ' là ảnh của đường thẳng trình đường thẳng  ' là ảnh của đường
 : x  2 y  1  0 qua phép tịnh tiến theo vectơ thẳng  : x  5 y  1  0 qua phép tịnh tiến
 
v 1; 1 . theo vectơ v  4; 2  .
A. x  2 y  0 B. x  2 y  3  0 A. x  5 y  15  0 B. x  5 y  15  0
C. x  2 y  1  0 D. x  2 y  2  0 C. x  5 y  6  0 D.  x  5 y  7  0
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
Bài 3. Trong mặt phẳng Oxy , tìm phương Bài 4. Trong mặt phẳng Oxy , tìm phương
trình đường tròn  C ' là ảnh của đường tròn trình đường tròn  C ' là ảnh của đường tròn
 C  : x 2  y 2  4 x  2 y  1  0 qua phép tịnh  C  : x 2  y 2  2 x  4 y  1  0 qua phép tịnh
 
tiến theo véc tơ v 1;3  . tiến theo véc tơ v 1;2  .
2 2 2
A.  x  3   y  4  2 A.  x  2  y2  6
2 2 2
B.  x  3   y  4  4 B.  x  2  y2  6
2 2 2
C.  x  3   y  4  4 C.  x  1  y2  6
2 2 2
D.  x  3   y  4  4 D.  x  2  y2  2

___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________
___________________________________ _________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 16


BÀI 2 ĐẠI SỐ: PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC CƠ BẢN

I. NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Phương trình sin x  m

TH1: Nếu m  1 phương trình vô nghiệm.

TH2: Nếu m  1 phương trình có nghiệm

Đặt m  sin  hoặc m  sin  0 . Khi đó

x    k 2
sin x  sin    , k   .
x      k 2 

x   0  k 3600
0
sin x  sin    ( k  )
x  1800   0  k 3600

x  arcsin m  k 2
sin x  m   , k  .
x    arcsin m  k 2

 Chú ý:

a. Trường hợp tổng quát:

 f ( x)  g ( x)  k 2
sin f ( x)  sin g ( x )   ( k  )
 f ( x)    g ( x )  k 2
 f ( x)  g ( x)  k 360o
sin f ( x)  sin g ( x )   ( k  )
 f ( x)  180o  g ( x )  k 360o

b. Trường hợp đặc biệt:


sin f ( x )  1 f ( x )   k 2
2
sin f ( x )  0  f ( x)  k ( k  )

sin f ( x )  1 f ( x)    k 2
2

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 17


2. Phương trình cos x  m
TH1: Nếu m  1 phương trình vô nghiệm.

TH2: Nếu m  1 phương trình có nghiệm.

Đặt m  cos m  cos  0 . Khi đó

x    k 2 x   0  k 3600
cos x  cos a   , k   . 0
cos x  cos    (k  )
x    k 2  x    0  k 3600

x  arccos m  k 2
cos x  m   , k  .
x   arccos m  k 2

 Chú ý:
a. Trường hợp tổng quát:
 f ( x)  g ( x)  k 2
cos f ( x)  cos g ( x )   (k  )
 f ( x)   g ( x )  k 2

b. Trường hợp đặc biệt:


cos f ( x)  1 f ( x)  k 2

cos f ( x)  0  f ( x )   k . ( k   )
2
cos f ( x)  1 f ( x )    k 2

3. Phương trình tan x  m



 Điều kiện: x   k k  .
2
  
    ;  : tan   m, m . Khi đó tan x  m  tan x  tan   x    k , k  .
 2 2
  
   
 Nếu số thực  thỏa điều kiện:  2 2 thì ta viết là:   arctan m
 tan   m

Khi đó tan x  m  x  arctan m  k , k  .

4. Phương trình cot x  m


 Điều kiện: x    k k  .

   0;  : cot   a, a . Khi đó cot x  m  cot x  cot   x    k , k  .


0    
 Nếu số thực  thỏa điều kiện:  thì ta viết là:   arccot a . Khi đó
cot   a
cot x  m  x  arccot m  k , k  .

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 18


SƠ ĐỒ KIẾN THỨC

II. PHẦN BÀI CHUẨN BỊ CỦA HỌC SINH

Bài 1: Trong các phương trình sau, phương Bài 2: Trong các phương trình sau, phương
trình nào có nghiệm? Phương trình nào vô trình nào có nghiệm? Phương trình nào vô
nghiệm? Vì sao? nghiệm? Vì sao?
a. sin x  1 a. cos x   1
__________________________________ ___________________________________
b. sin x  3 b. cos x   2
__________________________________ ___________________________________
c. sin x  2 c. cos x   0, 3
3
___________________________________
__________________________________
___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 19


Bài 3: Giải phương trình sin 2 x  1 Bài 4: Giải phương trình cos3x  1
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________

2 2
Bài 5: Giải phương trình sin x  Bài 6: Giải phương trình cos x  
2 2
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
 2
Bài 7: Giải phương trình sin x  sin Bài 8: Giải phương trình cos x  cos
4 3
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
Bài 9: Giải phương trình tan x  1 Bài 10: Giải phương trình cot x  1
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________

  3  3 
Bài 11: Giải PT tan  3x    Bài 12: Giải PT cot  2x   3
 3 3  4 
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
3 3
Bài 13: Giải phương trình tan x  tan Bài14: Giải phương trình cot x  cot
4 4
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 20


III. PHẦN MỞ RỘNG

__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 21


__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 22


IV. NHỮNG DẠNG TOÁN TRỌNG TÂM

Bài tập giáo viên hướng dẫn Bài tập học sinh tự làm

Dạng 1: Giải phương trình lượng giác cơ Bài mẫu: Giải PTLG sau
bản trên TXĐ x  3
sin     
Phương pháp : 2 3 2

Bước 1: Nhận dạng phương trình, đặt điều Lời giải.


kiện cho phương trình.   3
 sin    
Bước 2: Áp dụng công thức nghiệm của  3  2
PTLG cơ bản. x  3
 sin     
Bước 3: So với điều kiện rồi kết luận tập 2 3 2
nghiệm của phương trình. x   
 sin     sin   
2 3  3
x  
 2  3   3  k 2  x  k 4
BÀI TẬP  
x
    4  x  10  k 4
Bài 1: Giải phương trình sin 4 x  0  k 2  3
 2 3 3
__________________________________ Bài 2: Giải phương trình sin 2 x  1
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
 3  ___________________________________
Bài 3: Giải phương trình sin  2 x   1
 4 
 
__________________________________ Bài 4: Giải phương trình sin  x    0
 4
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
Bài 5: Giải phương trình ___________________________________
  2 Bài 6: Giải phương trình
sin  3 x    
 4 2
  3
sin  4 x    
__________________________________  4 2
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 23


2 5
Bài 7: Giải phương trình sin x  Bài 8: Giải phương trình sin 2 x 
3 3
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
   
Bài 9: Giải PT sin 3 x  sin  x   Bài 10: Giải PT sin 3x  sin  2 x  
 4  6
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
   
Bài 11: Giải phương trình cos  x    1 Bài 12: Giải phương trình cos  2 x    1
 3  7
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
  1  5  3
Bài 13: Giải PT cos  x     Bài 14: Giải PT cos  3 x  
 6 2  6  2
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
2 3
Bài 15: Giải phương trình cos3x  Bài 16: Giải phương trình cos 3x 
3 4
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 24


 5   2 
Bài 17:Giải PT cos x  cos  3x   Bài 18: Giải PT cos  x    cos5x
 4   3 
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
 2    
Bài 19: Giải PT tan  2 x     3 Bài 20: Giải phương trình tan    x   3
 7   3 
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
   
Bài 21: Giải phương trình tan  x    3 Bài 22: Giải phương trình tan  2 x    5
 6  2
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________   1
Bài 24:Giải phương trình cot  x    
 2  1  2 3
Bài 23:Giải PT cot  3x    
 3  3 ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
1 3
Bài 25:Giải PT tan  x  45   
0
Bài 26:Giải PT tan  2 x  600   
3 3
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________
__________________________________ ___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 25


1
Bài 27:Giải PT cot  x 150    Bài 28:Giải phương trình cot  2 x  500   1
0

3
___________________________________
__________________________________
___________________________________
__________________________________
___________________________________
__________________________________
___________________________________
__________________________________
 
   Bài 30:Giải PT cot  x    cot 2x
Bài 29:Giải PT tan  3x    tan  4
 3 4
___________________________________
__________________________________
___________________________________
__________________________________
___________________________________
__________________________________
___________________________________
__________________________________
___________________________________
 
Bài 30: Giải PT cot  x    cot  3x   
 3 Bài 31: Giải PT cot 2 x  cot  x  
 5
__________________________________
___________________________________
__________________________________
___________________________________
__________________________________
___________________________________
__________________________________
___________________________________
 
Bài 32:Giải phương trình cot  x    5 Bài 33:Giải phương trình cot 2 x  2
 3
___________________________________
__________________________________
__________________________________ ___________________________________
___________________________________
__________________________________
___________________________________
Bài 34*: Giải PT cos  2 x  200   sin  6 x  600 
Bài 35*: Giải PT cot  3 x  600   tan  5 x  500 
__________________________________
__________________________________ ___________________________________

__________________________________ ___________________________________

__________________________________ ___________________________________

__________________________________ Bài 37*:Giải PT cos2x.cos4x.cos8x.sin 2x  4 2

Bài 36*: Giải PT sin x.cos x.cos 2x  2 ___________________________________

__________________________________ ___________________________________

__________________________________ ___________________________________

Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 26


Trường Bùi Thị Xuân – Đồng Nai 27

You might also like