REPORT ON TWO DAYS TRAINING ON TRAIN TEACHERS

ON
INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGY
(ICT)

By; Gangadhar Chaudhary (Facilitator)

From Himalayan Gorges (Pvt.) Ltd.

1. Background:

Teaching is becoming one of the most challenging professions in our society where
knowledge is expanding rapidly and modern technologies are demanding teachers
to learn how to use these technologies in their teaching. While new technologies
increase teachers’ training needs, they also offer part of the solution. Information
and communication technology (ICT) can provide more flexible and effective ways
for professional development for teachers, improve pre- and in-service teacher
training, and connect teachers to the global teacher community.

The teacher has always played a crucial role in preparing communities and societies
towards exploring new horizons and achieving higher levels of progress and
development. Hence an effective combination of Educational Technology and
teaching skills contribute solutions to the problems of the country by developing
desirable understanding of attitudes, skills and abilities of the students. Information
and Communication Technology helps the teacher educators to facilitate classroom
teaching and learning process of students. Present study emphasis ICT tools used
for classroom instruction among teacher educators in Dhading district.

Information Communication Technology (ICT) develops pedagogical skills, for

bringing innovations in teaching learning process. The good teaching plays a key
role in deciding the quality of learning. ICT – Pedagogy for improving/ enhancing
quality of teacher educators. So Aasaman Nepal has been implementing
Information Communication Technology (ICS) with the financial support of DFID
UK and a partnership with VSO Nepal at 8 schools of Salyantar in Dhading district.
The Facilitation of this training was supported by Himalayan Gorges (Pvt.) Ltd.

1
2. Objective of this Training:
The main objective of this training was to make the School teachers in Salyantar in
Dhading district, capable to operate MS Microsoft Office Word, Excel and
PowerPoint. So that they develop pedagogical skills, for bringing innovations in
teaching learning process. The specific objectives were: -
• To make teachers capable of using the basic Microsoft word.
• To make foundation to work in Excel
• To make PowerPoint presentation
• To print documents (word format, pdf format & printing specific part of excel
sheet)
• To make the teachers capable on setting WIFI
• To make the teacher capable to install software in their computers.
• To make teacher familiar with the Internate and search engines.

3. Participation:

It was planned to participate 30 school teachers from various schools in the Dhading
district. But 25 teachers participated in this training.

4. Date of Training Conducted: 2nd and 3rd of May 2019.

5. Venue of the Training: Computer Class Room of the School. Salyantar Uchha
Madhyamik Vidhyalay, Salyantar, Dhading
6. Mode of Training deliver: The School administration allocated desktop to each
participant. Some participants brought their own laptops. The Facilitator used
projector provided by the school administrator and presentations were made with
the power point.
7. Training Process;
First Day- 2nd May
The Training started one and half hour late against the planned scheduled due to
ongoing school activities. The training was started with introduction of the
participants in the training. Most of the trainees were not familiar with the computer
even they were not able to switch on the computer. It was strength of the training
that all the participants shown keen interest to learn the computer. The session was
started with the importance of computer knowledge in daily life as well as in
teaching pedology following the familiarization of the command of the Microsoft
word. The problem aroused due to power cut off, the sessions were not resembled
as per the schedule, though power back up was placed in position. After the

2
 technician intervention, the sessions continued till 4.30 pm and with the
commitment to start the session by 7.00 am in the next morning.
Second Day: 3rd May
The second day training started with MS excel. The trainee learned making students
marksheet of the class with basic formula, making bar chart and pie chart. The
second session was started with making PowerPoint presentation. The trainee
learned the presentation of class session with animation. The last session was the
basic knowledge about the Internate, what it means? How does it work? what are
the search engines? What are the services it provides? How it is useful to human
beings? All these were the detailed briefed to the participants. The Training was
closed by 3.30 pm.
8. Conclusion:
Overall the two days training is very fruitful for the trainee. Most of the trainee were
got familiar with the MS office package. But it was already mentioned with the
colleague of the Ashman Nepal that the two days is not sufficient for the basic
training. At least five days required to understand the MS Office and needs more
practice. If the trainee adopts the computer application in daily life, only then they
are become expert in the handling of the computer application. The computer lab
of the school is equipped with the latest model of the desktops and projector. The
school administration must give environment to the teacher to practice the learned
contents obligatory.

9. Recommendation: Below are the consequences seen during the training which
must be rectified for next training If any.
• Need power back up at ready position
• Need networking of all Desktops for Internate learning.
• Need powerful WIFI setting
• Need hard copy of manual to every participant for the practice.
• Need follow up as well as second level training to the participants.
• Need regular practice what they learned in the training.

Thank you

3
 Annex 1 Schedule

Train teachers on Information and Communication Technology (ICT)

2-days Training on Basic ICT Training
Salyantar, Dhading District

Day Time Contents

2nd May 2019 10.30-11.00 PM Introduction of Participants
Expectation Collection
11.00-12.30 PM Introduction of Computer & MS Word
Create a new document.
Open, save and print a document.
Edit and format text. -Home, insert, Design, File
Change the page layout, background and borders.
BREAK
1.00-2.00 PM Practical
2.00-3.00 PM Introduction of MS Excel
Create a new document
Open, save and print a document
Edit and format text, Formula
3.00-5.00 PM Practical

Day Time Contents

3rd may 2019 10.30-12.30 PM Introduction of PowerPoint
Create a new document.
Open, save and print a document.
Edit and format text. Designing a presentation
Using animation and Presentation
Practical
BREAK
1.00-2.00 PM Wi-Fi setting in computer
2.00-3.30 PM Software Installation
Knowledge on Search Engine
Making pdf file
Printing Documents
3.30-4.00 PM Evaluation
Closing

4
Annex 2: Manual on ICT

परिचयः
Computer शब्द अग्रेजी अक्षरको “compute” शब्दबाट बनेको हो जसको अर्थ हुन्छ “गणना” । शरुु मा
कम्प्यटु रको प्रचलन Calculation गनथमा प्रयोग हुन््यो तर हाल जजन्दगीको हरे क कायथ सजजलो तररकाले
गनथ सक्षम भएको छ। जचजि पत्र, जकताब, ई मेल, खेल खेल्न, जसनेमा हेनथ ईत्यादी। आजकाल कम्प्यटु रमा
इन्टरनेट चलाउन जमल्छ, खेल खेल्न जमल्छ, जसनेमा हेनथ, गीत सन्ु न, अजिसको काम गनथका सार्ै जशक्षा ,
स्वास््य, सचू ना, पवू ाथधार जवकास, चनु ाव, व्यवसाय, घरायसी काम, घर बजस बजस सामान खररद गनथ,
मनोरञ्जन क्षेत्रमा जनकै माहत्वपणु थ हुदुँ छ
ै । हाल ग्रामीण भेगमा जवदेशमा काम गनथ गएका आिन्त सुँग कुरा
गनथ सजजलो बनाएको छ। कम्प्यटु रले जजन्दगीलाई सजजलो बनाइरहेको छ।
कम्प्युटिलाई दुई भागमा बााँडिन्छ।
१.Hardware- कम्प्यटु र एउटा मजसन हो। यसमा जवजभन्न पाटथ पजु ाथबाट कम्प्यटु र बनेको हुन्छ त्यसलाई
हामी hardware भन्छौ।
• मजनटर – यसको प्रयोग सबै प्रोग्रामहरूलाई हेनथमा प्रयोग हुन्छ। यसलाई आउटपटु जिभाइस भजनन्छ।
• जक-बोिथ- यसको प्रयोग टाइजपङ गनथका लागी गररन्छ। यसलाई इनपटु जिभाइस पजन भजनन्छ।
• माउस- यो पजन इनपटु जिभाइस हो। यसले इनपटु कायथलाई सजजलो बनाइजदन्छ।
• सी.जप.य-ू (सेन्रल प्रोसेजसङ्ग यजु नट)- यो कम्प्यटु रको जदमाग हो। सबै अङ्ग यस सुँग जिु ेको हुन्छ।
हामीले इनपटु बाट जदएको कमाण्िलाई यसले प्रशोधन गरर आवश्यक सचू ना मजनटरबाट जदन्छ।
• जप्रन्टर- मजनटरमा आएको सचू नालाई कागजमा लेजखने कायथ गछथ र hard copy को रूपमा प्राप्त
हुन्छ।

२. Software सफ्टवेयर ले कम्प्यटु रमा कुनै काम गनथ सजजलो बनाइजदन्छ। यो कमाण्िबाट चल्छ। कै
काम गने हो त्यसको सफ्टवेयर बजारबाट खररद गरी वा इन्टरनेटबाट िाउनलोि गरी कम्प्यटु रमा इन्स्टल
गनथु पछथ । त्यो सफ्टवेयरमा गई हामीले जदएको कमाण्िबाट हामीले चाहेको पररणाम पाउन सक्छौ। जस्तै;
पासपोटथका लागी िोटो जखच्न क्यामरा द्वारा िोटो जखची िोटोसप भन्ने सफ्टवेयरबाट िोटोलाई जमलाई
जप्रन्टरबाट जप्रन्ट गरर िोटो जनकाल्न सजकन्छ।

5
कम्प्युटिलाई दुई भागमा बााँडिन्छ।
Input Device-
• Mouse
• Touch,
• Touch pen,
• Keyboard
• DVD Drive
• Pen drive,
• Card Reader
• Scanner
• Microphone
• Camera,
• CCTV
Output Device:
• मोनीटर

• स्पीकर

• जप्रन्टर

• प्रोजेक्टर

• हेििोन

6
माइक्रोसफ्ट विड २०१६
माइक्रोसफ्ट विथ २०१६ एक शब्द प्रशोधन अनप्रु योग हो जनु तपाईलाईं जवजभन्न प्रकारका कागजातहरू
जसजथना गनथ अनमु जत जदन्छ। जसमा अक्षरहरू, शब्दहरू, जचिीपत्र र अन्य र्प कागजातहरू समावेश हुन्छ।
यो पािमा तपाइुँ कसरी शब्दहरू लेख्ने र यसको सबैभन्दा महत्त्वपणू थ जवशेषताहरू सुँग पररजचत हुन
सक्नहु ुन्छ, सोको जानकारी हुन्छ।
१. स्टाटथ बटनमा माउसले कजल्क गने र विथ अनजु प्रयलाई माउसको ्वाइन्टरले िे रर कल्क गने। New
document खोल्ने।
२. Blank Document मा Double click गने।
३. तलको जस्तो Ribbon देजखन्छ।

A. Home:

7
 उदाहरण
Copy टाइप गररएको के ही चीजलाई एक िाउुँबाट नेपाल नेपाल नेपाल
काटेर अको िाउुँमा लान प्रयोग गररन् तर
साररएको चीज पजन यर्ास्र्ानमा रहन्छ।
Cut: टाइप गररएको के ही शब्दलाई एक िाउुँबाट नेपाल नेपाल
काटेर अको िाउुँमा लान प्रयोग गररन।्
Paste कपी गररएको चीजलाई अको िाउुँमा पेस्ट नेपाल नेपाल
गने
Font अक्षरको प्रकार हो अ
Font Size अक्षरको आकारलाई सानो वा िूलो पानथ
प्रयोग गररन्छ।
आ आ
आ
Bold अक्षरलाई गाढा पानथ प्रयोग गररन्छ। आ आ
Italic अक्षरलाई इटाजलक बनाउन प्रयोग गररन्छ। आ आ
Underline अक्षर मजु न धको तान्न प्रयोग गररन्छ। नेपाल नेपाल
Aa अक्षरलाई upper case वा lower case मा A a
राख्ने
Superscript, अक्षरलाई तल माजर् square मा राख्न X2 X2
Subscript
Align Left, पेजमा शब्द, हरि आजदलाई दायाुँ, बायाुँ वा आ आ आ
Right, बीचमा राख्ने
center
Justify पानामा जदइएको Margin जभत्र लेजखएको
content रहन्छ
Bullet हरिहरुमा र्ो्ला राख्न नेपाल • नेपाल
Numbering हरिहरुमा नम्पबर राख्न B. नेपाल
Letter Color अक्षरलाई रङ्जगन बनाउन सजकन्छ आ आ
Spacing दईु हरि बीचको दरू ीलाई घटबढ गनथ सजकन्छ

8
 Find िकुमेन्ट जभत्र रहेका कुनै शब्द खोज्न लाई
प्रयोग गररन्छ
Replace िकुमेन्ट जभत्र रहेका कुनै शब्द अन्य कुनै
शब्दबाट जवस्र्ाजपत गनथ प्रयोग गररन्छ

Insert

Table: टेबल
ु बनाउन
Picture: बनाइएको िकुमेन्ट जभत्र िोटो राख्न
Page Number: िकुमेन्ट पाना नम्पबर राख्न
Header; पानाको माजर्ल्लो margin भन्दा माजर्को भागमा के ही लेख्न, वा पाना नम्पबर राख्न।
Footer; पानाको तल्लो margin भन्दा तलको भागमा के ही लेख्न, वा पाना नम्पबर राख्न।

C. Design
Page Boarder: पानामा घेरा राख्न

D. Layout:
Margin: पानाको चारै जतर िाउुँ छोि्न प्रयोग गनथ सजकन्छ
Orientation: जनजित जदशामा पाना राख्न् प्रयोग गनथ सजकन्छ

9
E. File
Save As: गरे को कामलाई नाम जदएर कुनै स्र्ानमा सरु जक्षत राख्न
Save: पजहले नै नाम जदएर सरु जक्षत राखेर िे री त्यसमा काम गदाथ उही नाम र स्र्ानमा सरु जक्षत राख्न
Print: गरे को कामलाई कागजमा जप्रन्ट गनथ

Exercise:
NIT ONE: STORIES OF THE SUPERNATURAL

THE LOST DOLL

ENGLISH | THE MAGIC OF WORDS
A Story from Colombia, South America
Carmen was the only child of Roberto and Rosa Soto. She was beautiful, bright
and loving child. However, she was sick from the day of her birth. When she was
four, she fell sick seriously and died. A few days after the funeral ceremony, Rosa
gave away Carmen’s playthings and clothes to a priest of another village so that
she couldn’t see them time and again. She thought that she wouldn’t have another
child as she was told at the time of Carmen’s birth. When Roberto knew about it,
he became very unhappy because he was hopeful that they would have another
child. He asked about her the

• यो िकुमेन्टको कुनै नाम लेख्नु होस।

• यो िकुमेन्ट अक्षरको रङ बदल्नु होस।
• यसलाई सरु जक्षत (save) राख्नु होस।
• यस िकुमेन्टलाई pdf िाइलमा सरु जक्षत राख्नहु ोस्
• यो िकुमेन्ट कजत वटा शब्द छन् पत्ता लगाउनसु ।
• यो िकुमेन्टमा Footer मा पाना नम्पबर राख्नु होस।
• यो िकुमेन्टको Header मा आफ्नो नाम लेख्नु होस।
• यस िाईललाई जप्रन्ट गनथु होस।

10
 Shortcut
Cut ctrl+X
Copy ctrl+c
Paste ctrl+v
Undo ctrl+z
Redo ctrl+y
B. Microsoft Excel -
माइक्रोसफ्ट एक्सेल एक अन्तरकयात्मक कम्पपटु र अनप्रु योग हो जसले कुनै पजन संगिन वा व्यज को
जहसाब जकताब जव ेषण र भण्िारण गरी चाजहएको ढाुँचामा राजख पररणाम समेत जदने गछथ ।
पररणामहरूलाई जवजभन्न जकजसमले ग्रािको रूपमा पजन देखाउन सजकन्छ।

Home
Clipboard Copy टाइप गररएको के ही चीजलाई एक िाउुँ बाट काटेर अको
िाउुँमा लान प्रयोग गररन् तर साररएको चीज पजन
यर्ास्र्ानमा रहन्छ।
Cut: टाइप गररएको के ही चीजलाई एक िाउुँ बाट काटेर अको
िाउुँमा लान प्रयोग गररन।्
Paste कपी गररएको चीजलाई अको िाउुँमा पेस्ट गने
Font Font अक्षरको प्रकार हो
Font Size अक्षरको आकारलाई सानो वा िूलो पानथ प्रयोग गररन्छ।
Bold अक्षरलाई गाढा पानथ प्रयोग गररन्छ।
Italic अक्षरलाई इटाजलक बनाउन प्रयोग गररन्छ।
Underline अक्षर मजु न धको तान्न प्रयोग गररन्छ।
Boarder Table मा बोिथर बनाउन
Fill Color कोष्ठमा रङ भने
Font Color अक्षरलाई रङ्जगन गने
Align Left, Right, पेजमा शब्द, हरि आजदलाई दायाुँ, बायाुँ वा बीचमा
center, Justify राख्ने
Merge or Center दईु वटा सेललाई एउटा बनाउने र अक्षरलाई सेलको
बीचमा राख्ने
Increase /Decrease अक्षरलाई सेलबाट कजत दरू ीमा राख्ने
Indent
Wrap Text शब्द वा वाक्यलाई सेलको एउटै लाइनमा राख्ने
General कोष्ठमा कुनै पजन नम्पबर राख्न सजकन्छ, तर कुनै
format हुदुँ ैन
Number कोष्ठमा कुनै पजन नम्पबर राख्न सजकन्छ
Currency कोष्ठमा मद्रु ाको symbol राख्न सजकन्छ
Accounting जहसाब जकताब खाता राख्न सजकन्छ
Date कोष्ठमा जमजत राख्न सजकन्छ

11
 Percentage प्रजतशतमा जहसाब राख्न सजकन्छ
Comma style अंक लेख्दा कमाले सय, हजार दश हजार छुट्टाउने
Increase Decimal अक
ं को पछाजि दशमलव बढाउने
Decrease decimal अक ं को पछाजि दशमलव घटाउने
Insert टेबुलमा कलम वा रो र््नु परे मा
Delete टेबलु मा कलम वा रो हटाउनु परे मा
Format कोलमु वा रो को चौिाइ तर्ा उचाइ घटबढ गनथु परे मा,
कलम वा रो लाई लक ु ाउनु परे मा

िाटालाई सानो देखी िूलो वा िूलो देखी सानो अिथरमा

राख्न सजकन्छ
Auto Sum अटोमेजटक जोि गनथ सजकने
Find कुनै अक्षर वा नम्पबर पत्ता लगाउन
Replace कुनै शब्द वा नम्पबरको सट्टा प्रयोग हुने

Insert

Table टेबल
ु बनाउन प्रयोग हुन्छ

Insert
Margin टेबलु बनाउन प्रयोग
हुन्छ
Orientation
Size जप्रन्ट गनथ पेपरको
साइज
Print Area जप्रन्ट गनथु पने क्षेत्र
Background गरे को काममा
पष्ठभजू ममा िोटो वा
रङ्ग राख्नु

Microsoft Excel
1. Start बटनमा Click गनडुहोस्
12
 2. Excel मा Click गनडहु ोस्
3. Blank workbook खोल्नु होस

4. Workbook खुले पडछ तल डदएको िाटा भनडु होस्

डस. डवविण परिमाण युडनट दि िकम
न.ं
१ काउली २५ के जी. ५०.००
२ गोलभेिाँ ा १२ के .जी. ३०.००
३ कुखुिाको मासु १० के .जी. ३५०.००
जम्पमा िकम
5. Formula
=25*50 Result 1250.00
6. Table मा boarder िाख्ने
7. Table Print गने

13
 PowerPoint;
माइक्रोसफ्ट पावरपोइन्ट इलेक्रोजनक प्रस्ततु ीकरण कायथक्रम हो जसले व्यज हरूलाई स्लाइिको संग्रह
प्रयोग गरे र कुनै जवषय प्रस्ततु गदथछ। एक पावरपोइन्ट प्रस्ततु ीकरण स्लाइिहरू को संग्रह हो जनु मौजखक
प्रस्तजु त जसजथना गनथ प्रयोग गनथ सजकन्छ।

Copy टाइप गररएको के ही चीजलाई एक िाउुँ बाट

काटेर अको िाउुँमा लान प्रयोग गररन्छ तर
साररएको चीज पजन यर्ास्र्ानमा रहन्छ।
Cut: टाइप गररएको के ही चीजलाई एक िाउुँ बाट
काटेर अको िाउुँमा लान प्रयोग गररन।्
Paste कपी गररएको चीजलाई अको िाउुँमा पेस्ट
गने
New Slide आफ्नो प्रस्तुजतमा नयाुँ स्लाइि राख्न प्रयोग
गररन्छ
Layout स्लाइिमा के जवषय राख्ने हो त्यसको नमुना
हो
Reset स्लाइिलाई आफ्नै जस्र्जतमा ल्याउन प्रयोग
हुन्छ
Section जवषयगत भागहरूमा छुट्टाउने यसको प्रयोग
हुन्छ
Font Font अक्षरको प्रकार हो
Font Size अक्षरको आकारलाई सानो वा िूलो पानथ
प्रयोग गररन्छ।
Bold अक्षरलाई गाढा पानथ प्रयोग गररन्छ।
Italic अक्षरलाई इटाजलक बनाउन प्रयोग गररन्छ।
Underline अक्षर मजु न धको तान्न प्रयोग गररन्छ।
Text shadow अक्षरमा छाुँया बनाउन मद्दत गछथ
Character Spacing अक्षरको बीचमा दरू ी घटबढ गनथ सजकन्छ
Font Color अक्षरलाई रङ्जगन गने
Align Left, Right, पेजमा शब्द, हरि आजदलाई दायाुँ, बायाुँ
center, Justify वा बीचमा राख्ने
Bullet/Number शब्द वा वाक्यको अगािी र्ो्ला वा नम्पबर राख्न

Text direction शब्दको जदशा पररवतथन गनथ िािो वा तेसो शब्द

Align Text शब्द वा वाक्यलाई हरिको माजर् बीच वा

तल राख्न
Line Spacing दईु वटा वाक्यको बीचको दरू ी घटबढ गनथ सजकने
Readymade shapes जवजभन्न आकारहरू
Arrange आकारलाई आिूलाई चाजहएको अनुसार व्यवजस्र्त
गनथु
Quick Style आकार वा धकाथ कस्तो जकजसमको चाजहने हो त्यही
अनुसार रङ पररवतथन
Shape fill जदइएको आकारमा रङ भने
Shape outline आकारको बाजहरर धकाथको रङ पररवतथन गने

14
 Shape effects आकारलाई 3-D मा बनाउने
Comma style अंक लेख्दा कमाले सय, हजार दश हजार
छुट्टाउने
Select स्लाइिमा भएको आकारहरूलाई चयन गनथु

Find कुनै अक्षर वा नम्पबर पत्ता लगाउन

Replace कुनै शब्द वा नम्पबरको सट्टा प्रयोग हुने

Insert/Table/Images/Illustration Table टेबुल बनाउन प्रयोग गररन्छ

Picture आिूले सरु जक्षत राखेको िोटोहरू स्लाइिमा
राख्न
Shapes जवजभन्न आकारहरू स्लाइिमा राख्न
Chart त्याङ्कको चाटथ बनाउन
Text Box स्लाइिमा बक्स बनाएर बक्स जभत्र के ही
लेख्ने
Header & Footer स्लाइिको माजजथन बाजहर के ही लेख्नु परे मा
Work Art कलात्मक शब्द लेख्नु परे मा
Date & Time स्लाइिमा जमजत र समय राख्नु परे मा
Slide number स्लाइिमा स्लाइि नम्पबर राख्नु परे मा
Object स्लाइिमा कुनै िाइल लख्नु परे मा
Equation स्लाइिमा गजणतका कुनै समीकरण राख्नु
परे मा
Video स्लाइिमा कुनै जभजियो राख्नु परे मा
Audio स्लाइिमा कुनै अजियो िाइल राख्नु परे मा
Screen मजनटरको काम कायथवाही रे किथ गरे कायथ
Recording

Exercise

15
Internate:
इन्टरनेट कम्प्यटु र जोि्ने सञ्जाल हो जसमा संसारमा रहेका कम्प्यटु रहरू एक आपसमा जोजिएको हुन्छ।
इन्टरनेटलाई “नेट” पजन भन्ने गररन्छ। जवश्वव्यापी रूपमा यो कम्प्यटु रको सञ्जाल िै जलएको छ।
प्रयोगकताथले अनुमजत जलई वा नलई अन्य कम्प्यटु रमा जोजिन सक्छ र िेटाको आदान प्रदान गनथ सजकन्छ।
यसलाई सन. 1996 मा अमेररकी
सरकारको उन्नत अनसु न्धान पररयोजना
एजेन्सी (एआरपीए) द्वारा अवधारणा
गररएको जर्यो र यसलाई ARPANet
पजन भजनन्छ। यसको मल ू उद्देश्य
सञ्जाल जसजथना गने जर्यो जनु एक शोध
कम्प्यटु रको प्रयोगकताथहरूलाई अनुमजत
पाएका जर्ए।
आज, इन्टरनेट सावथजजनक सजु वधाको
रूपमा जचजनएको छ जनु संसारभरर सयौं
लाख माजनस काहा पग्ु न सके को छ। भौजतक रूपले, इन्टरनेट हाल अवजस्र्त सावथजजनक दरु संचार
सञ्जालको एक भाग पदथछ। प्राजवजधक रूपले, इन्टरनेटलाई प्रोटोकॉलहरूको सेट TCP / IP भजनन्छ
(रान्सजमसन जनयन्त्रण प्रोटोकल / इन्टरनेट प्रोटोकॉलका लाजग)। इन्टरनेट टेक्नोलोजीमा इन्टरनेटका सार्ै
एक्स्रानेट पजन प्रयोग हुने गदथछ। इन्टरनेट, संसार भरीका कम्प्यटु रहरू एक आपसमा जोजिएर सञ्जाल
बनेको हुन्छ। हजारौं करोिौ ुँ माजनसहरू एक आपसमा टेजलिोन लाइन, के बल ु लाइन र सेटै लाइटबाट
जोजिन मद्दत पगु क े ो छ।

16
इन्टरनेट बाट प्राप्त हुने सेवाहरू
• WWW (World Wide Web)
• Telnet
• Email
• FTP
• UseNet

• WWW (World Wide Web): - इन्टरनेटमा जछनथका लागी प्रचजलत माध्यम हो। Hypertext
को अवधारणा बाट चल्छ। इन्टरनेटमा Hypertext िकुमेन्ट लाई वेब पेज भजनन्छ। वेब पेज
बनाउन HTML भाषाको प्रयोग गररन्छ। WWW इन्टरनेटको कम्प्यटु रमा पाइने कागजातहरू र
अन्य स्रोतहरूको हाइपरजलक ं गररएको सञ्जाल हो। WWW को उपयोग, इन्टरनेमा भएका
जानकारी तर्ा जवजभन्न श्रोतहरू उपलब्ध गनथका लागी गररन्छ।
• टेलेनेट; इन्टरनेटको सहयोगबाट एक कम्प्यटु रबाट अको कम्प्यटु रमा काम गनथ सजकन्छ। टाढाको
कम्प्यटु रमा लजगङ गनथु पछथ ।
• ई-मेलः इलेक्रोजनक मेलः सचू ना तर्ा जचिीहरू आदान प्रदान गनथ सजकन्छ। कागजी जचजि भन्दा
जछटो हुन्छ। जलजखत पत्रका सार्ै जभजियो, अजियो र िोटो पजन पिाउन सजकन्छ।

17
 • File Transfer Protocol: (FTP): एक कम्प्यटु र बाट अको कम्प्यटु रमा जवजभन्न िाइलहरू
(Text Documents, Video, Audio, Image, Art work, software) पिाउन सजकन्छ।
• यजु नेटः युजनेट सेवाले इन्टरनेट प्रयोगकताथहरुको समहू बनाएर सचू ना, जबचार, कुनै जवषय जभत्र
रहेर अन्तरकया गनथसक्छ।
URL – (Uniform Resource Locator): इन्टरनेटमा रहेको श्रोतहरू जसले HTML page, िोटो,
जभजियो, आवाज ईत्याजदहरुलाई एउटा िे गाना जदन्छ र खोज्दछ।

• Protocol: http (Hyper Text Transfer Protocol): चाजहएको सचू ना प्राप्त गनथ वेब ब्रोजर
मािथ त वेब सभथरलाई अनरु ोध गछथ र अनरु ोध स्वीकत भएपजछ दईु बीच सबन्ध बन्छ र वेब पेज हेनथ
सजकन्छ।
• Domain Name वेब पेज को नाम हो।
• Port: एक प्रकारको इलेक्रोजनक, सफ्टवेयर वा प्रोग्राजमगं सम्पबन्धी िजकंग जबन्दु हो जसको
माध्यमबाट जानकारी तपाइुँले कम्प्यटु र वा कम्प्यटु रमा इन्टरनेट वा सञ्जालबाट अको कम्प्यटु रबाट
कायथक्रमबाट प्रवाह गदथछ।
• Directory and Resource path: (Hyper Text Markup language): वेब पेज तथा वेब
अनप्र
ु योग बनाउने भाषा हो।
• IP address: हरे क कम्प्यटु र जो इन्टरनेट सुँग जोजिएको हुन्छ सबैको नम्पबरले जचजनन्छ।
198.192.1.1
Search Engine: वेब-आधाररत उपकरण हो जसले प्रयोगकताथलाई जवश्व वाइि वेबमा जानकारी
पत्ता लगाउन सक्षम गदथछ। ।
1. Google
2. Bing.
3. Yahoo. ...
4. Baidu. ...
5. AOL. ...
6. Ask.com. ...
7. Excite. ...
8. DuckDuckGo.
9. Yandex
10. Lycos
11. Wolfram alpha
12. Chacha.com

18
Wi-Fi setup in Computer

• Open Control Panel

• Network & Internate
• Network & Sharing
• Wi-Fi
• Choose Wi-Fi name
• Put password
• Connect

19