De Optimist 12/08/2018 12'30

Alle utopieën zijn van gisteren

Door Harold Schellinx

10 maart 2011

De tekst is opgedragen aan de Franse bassist Jean Bordé, ‘contrebassiste

militant de l’improvisation libre’ (aldus Jazz Magazine). De beschrijving
is die van de eerste minuten van een optreden in Parijs van het Frans-
Nederlandse kwartet DIKTAT.

http://www.deoptimist.net/2011/03/alle-utopieen-zijn-van-gisteren/ Page 1 sur 4

De Optimist 12/08/2018 12'30

Ik kruiste mijn armen en keek afwachtend naar de man met de contrabas.

Het was doodstil in de smalle, donkere kelder. De bassist staarde langs de
snaren van zijn instrument omlaag naar de grijze stenen vloer, zijn hoofd
genegen.
Eén … twee … drie … vier…. vijf, telde ik binnensmonds.
Vijf.
Het waren er vijf.
Het was een bas met vijf snaren.
Uit de verte klonk gedempt een laag elektrisch zoemen. Misschien was het
de ohm van het concert, maar het leek eerder toch het gebrom van een
koelkast of een airco. Het leidde tot wat opgewonden geschuifel en steeds
was er nu weer iemand die kuchte. Bij elk van die geluidjes keek de
muzikant even op, maar dat had niets verstoords.
Hij wachtte.

Alle begin is moeilijk, fluisterde een meisje in mijn oor.

Dat is niet waar, vond ik.

Integendeel.
Beginnen is een makkie.
Moeilijk wordt het pas als het al begonnen is.

De bassist trok zijn bas iets rechter en dichter tussen zijn knieën in. Toen
sloeg hij een been over de rechterschouder van het instrument. Hij klopte
met de hak van zijn schoen tegen de kast. Er klonk een hard gesis, als dat
van tussen tanden. De basman knikte. Hij hield de strijkstok tussen duim
en wijsvinger terwijl hij met de toppen van zijn andere vingers even langs
zijn voorhoofd streek.

Ik wou dat het nou eindelijk eens begon, zuchtte het meisje.

De muzikant trok zijn been weer van de schouder van de bas af en schoof
het instrument een paar keer op en neer, met de linkerhand stevig om de
hals geklemd. De pen schraapte knersend over de vloer, om steun te

http://www.deoptimist.net/2011/03/alle-utopieen-zijn-van-gisteren/ Page 2 sur 4

De Optimist 12/08/2018 12'30

vinden. Daarna legde hij de strijkstok languit op de palm van zijn

rechterhand. Die strijkstok had een Duitse slof, hoger dan de Franse. Er is
meer ruimte tussen boog en beharing. Je houdt hem met gedraaide hand,
ondersteboven eigenlijk. Een Fransman die strijkt met een Duitse slof, dat
zie je niet zo vaak.

Beginnen, zei het meisje.

Ze deed wat passen voorwaarts. Rondom haar steeg instemmend een

blikkerig gemompel op, laag, hoog en in vele talen. Het klonk wat droogjes.
Galmen deed de ruimte niet, daarvoor stonden er teveel mensen. Het
meisje tikte een paar keer met haar hakken op de stenen van de vloer. Bij
de laatste tik stopte met een korte metalen ratel ook het zachte elektrische
gezoem. Zie je wel, dacht ik, dat die ohm het geluid van een koelkast was?

De basman streek met zijn duim langs de haren van de strijkstok. Die was
net verhaard. Met paardenhaar. Zwart paardenhaar. Maar was het haar
van een hengst? Of was het haar van een merrie? Ik deed ook een paar
passen naar voren toe en stond nu vlak voor de bassist. Ik keek hem
vragend aan.
De basman glimlachte bemoedigend en zijn lippen bewogen, geluidloos.
Hij bewoog ze nog een keer.
En nog eens.

Uit de luidsprekers klonk hard en rollend een vertraagde knal. Een

vlaggentouw ranselde ritmisch het hout van een mastpaal, begeleid door
het ruisende geritsel van blaadjes. Het was een wind die eerst nog zachtjes
zuchtend opsteeg, maar die al snel met veel krikken en kraken als een
herfststorm aan het blazen sloeg.

De bassist streek een lange harde grom, dwars over alle open snaren heen,
en bewoog zijn lippen weer.
Ik verstond nu wat hij zei.
Merrie zei de basman.

http://www.deoptimist.net/2011/03/alle-utopieen-zijn-van-gisteren/ Page 3 sur 4

De Optimist 12/08/2018 12'30

Merrie zei hij harder.

Met de wind mee riep hij Merrie.

DIKTAT’s ‘Hollywood (Most)’ werd live opgenomen in Le CLeUB in Parijs

(destijds in de rue des Bluets, in het 11e arrondissement), op zaterdag 15
november 2008.
Diktat_Hollywood

Lees meer uit de categorie Essay

De das van Louis

Door Jeroen Pen

Optimist-redacteur en Ajaxliefhebber Jeroen Pen stond oog in oog met zijn

held en beleefde daarbij een moeilijk moment. Naar aanleiding van deze
ervaring reflecteert hij op heldendom, idolatrie, supportersliefde en een
roodwitte stropdas. Een grijs pak draagt hij, een wit overhemd eronder.
Daarover een rode das met witte spikkels. De witte spikkels besluit ik te
[…]

http://www.deoptimist.net/2011/03/alle-utopieen-zijn-van-gisteren/ Page 4 sur 4