You are on page 1of 16

Knowledge of important commonly

used Ayurvedic drugs in


Prasutitantra and Striroga

1. Dasha moolarishta : Sha. Ma. Kha. 10/79-94


 Ingredients :

No. Name part


1. Shalparni 1
2. Prishnaparni 1
3. Kantakari 1
4. Gokshura 1
5. Bilva 1
6. Gambhari 1
7. Patala 1
8. Brihati 1
9. Shyonaka 1
10. Agnimantha 1

 Dose : 1 Pala (48 ml)


 Anupana : with water
 Rogaghnata : Artavavyapada, yonivyapada, sutikavastha.

1|P age
2. Chandraprabha Vati : Sha. Ma. Kha. 7/40-49
 Ingredients :

No. Name Part No. Name Part


1. Karpura 1 17. Makshi Bhasma 1
2. Vacha 1 18. Sarjakshara 1
3. Bhunimba 1 19. Yavakshara 1
4. Guduchi 1 20. Saindhava 1
5. Devadaru 1 21. Sauvarchala 1
6. Haridra 1 22. Bida Lavana 1
7. Ativisha 1 23. Trivrita 1
8. Daruharidra 1 24. Danti 4
9. Pippalimoola 1 25. Patraka 4
10. Chitraka 1 26. Tvaka 4
11. Dhanyaka 1 27. Ela 4
12. Trivruta 3 28. Vamsharochana 4
13. Trikatu 3 29. Loha Bhasma 8
14. Chavya 1 30. Sharkara 16
15. Vidanga 1 31. Suddha Shilajita 32
16. Gajapippali 1 32. Suddha Guggulu 32

 Dose : 500 mg (1 to 2 vati)


 Anupana : Ghrita, kshira, amla dravya, ushnodaka
 Rogaghnata : ashrigdara, Artavadosha, katishoola, artavaruja,
shukradosha.

2|P age
3. Jatyadi Taila : Sha. Ma. Kha. 9/168-171
 Ingredients :

No. Name Part


1. Jati 1
2. Nimba 1
3. Patola 1
4. Karanja 1
5. Siktha 1
6. Yashtimadhu 1
7. Kushtha 1
8 Haridra 1
9. Daruharidra 1
10. Katu Rohini 1
11. Manjishtha 1
12.. Padmaka 1
13. Lodhra 1
14. Haritaki 1
15. Nilotpala 1
16. Tuttha 1
17. Sariva 1
18. Tila Taila 72
19. Jala 288

 Use : external use only


 Rogaghnata : yonigata Vranaropanaartha

3|P age
4. Kumaryasava : Sha. Ma. Kha. 10/20-29
 Ingredient :

No. Name Part No. Name Part


1. Kumara swarasa 500 19. Rasana 1
2. Guda 200 20. Devadharu 1
3. Madhu 100 21. Nishadvaya 1
4. Loha Bhasma 100 22. Murva 1
5. Trikatu Churna 3 23. Madhurasa 1
6. Chaturjataka 4 24. Danti 1
7. Lavanga 4 25. Pushkarmoola 1
8. Chitraka 1 26. Bala 1
9. Pippalimoola 1 27. Gokshur 1
10. Vidanga 1 28. Atibala 1
11. Gajapippali 1 29. Kapikachchhu 1
12. Chavyka 1 30. Atapushpa 1
13. Hapusha 1 31. Hingupatri 1
14. Dhanyaka 1 32. Akallaka 1
15. Karamoolaka 1 33. Mutigana 1
16. Katurohini 1 34. Punarnava 1
17. Musta 1 35. Lodhra 1
18. Triphala 1 36. Makshika 1
.*4 to 36 ingredients are in churna form.

 Dose : 40-60 ml
 Anupana : with water
 Rogaghnata : shukra dosha, artavadosha.

4|P age
5. Garbhapala Rasa : B. R. Garbhinirogadhikara 68/94-96
 Ingredient :

No. Name Part


1 Shudhdha Hingula 1
2 Naga Bhasma 1
3 Vanga Bhasma 1
4 Loha Bhasma 1
5 Sunthi 1
6 Maricha 1
7 Pippali 1
8 Tejapatra 1
9 Ela 1
10 Dhanyaka 1
11 Krishna Jiraka 1
12 Chavya 1
13 Draksha 1
14 Devadaru 1
15 Twaka 1

 Dose : 125 mgs


 Anupana : Draksha Kwatha
 Rogaghnata : Garbhini Roga

5|P age
6. Rajah Pravartini Vati : B. R. Stri Rogdhikar 233-235
 Ingredient :

No. Name Part


1. Kanya Churna 1
2. Kashisa 1
3. Tankana 1
4. Hingu 1
5. Kumara Swarasa Q.S.

 Dose : 125 – 250 mg


 Anupana : With water
 Rogaghnata : Puspaghni, Alpartava, Artavakshaya.

6|P age
7. Pratapalankeshwara Rasa : B. R. Jwaradikara 5/823-841
 Ingredient :

No. Name Part


1. Suddha Parada 1
2. Suddha Gandhaka 1
3. Abharaka Bhasma 1
4. Suddha Vatsanabha 1
5. Suddha Tankana 1
6. Suddha Haratala 1
7. Loha Bhasma 1
8. Vanga Bhasma 1
9. Naga Bhasma 1
10. Madhuka Pushpasara 1
11. Musta Churna 1
12. Renuka Churna 1
13. Suddha Guggulu 1
14. Suddha Manahshila 1
15. Nagakeshara 1

 Dose : 125 mgs


 Anupana : Chitrakamoola Kwatha, Ardraka Swarasa.
 Rogaghnata : Sutika Roga

7|P age
8. Dashamoola Kwatha: B. R. Kasarogadhikar 13-15
 Ingredient :

No. Name part


1. Shalparni 1
2. Prishnaparni 1
3. Kantakari 1
4. Gokshura 1
5. Bilva 1
6. Gambhari 1
7. Patala 1
8. Brihati 1
9. Shyonaka 1
10. Agnimantha 1

 Dose : 48 ml
 Anupana : With water
 Rogaghnata : Sutika, Pushpaghni, Kshtartava, Artavakshaya.

8|P age
9. Panchavalkal Kwatha : Bha. Pra. Vatadivarga 15-17
 Ingredient :

No. Name Part


1. Palksha 1
2. Parisha 1
3. Vata 1
4. Udumbhara 1
5. Ashwatha 1

 Use : external use only


 Rogaghnata : Yoni Prakshalana

9|P age
10. Devadarvadi Kwatha : B. R. Stri Rogadhikara 380-384
 Ingredient :

No. Name Part


1 Devadaru 1
2 Vacha 1
3 Kushtha 1
4 Pippali 1
5 Shunthi 1
6 Bhunimba 1
7 Kat Phala 1
8 Kirat Tikta 1
9 Dhanyaka 1
10 Haritaki 1
11 Gokshura 1
12 Dhanvayasa 1
13 Brihati 1
14 Ativisha 1
15 Guduchi 1
16 Karkatashringi 1
17 Krishna Jiraka 1
18 Musta 1

 Dosa : 10-20 ml
 Anupana : With water
 Rogaghnata : Sutika Roga, Atiartava Pravriti.

10 | P a g e
11. Phala Grita : A. H. U. 34/63-67
 Ingredient :

No. Name Part No. Name Part


1 Haritaki 1 18 Vidanga 1
2 Vibhitaki 1 19 Sariva 1
3 Amalaki 1 20 Krishna Sariba 1
4 Madhuka 1 21 Priyanguka 1
5 Kustha 1 22 Satapuspa 1
6 Haridra 1 23 Hingu 1
7 Daruharidra 1 24 Rasana 1
8 Katurohini 1 25 Chandana 1
9 Pippali 1 26 Rakta Chandana 1
10 Musta 1 27 Jati Puspa 1
11 Indravaruni 1 28 Tuga Kshiri 1
12 Katphala 1 29 Kamala 1
13 Vacha 1 30 Sarkara 1
14 Meda 1 31 Ajamoda 1
15 Mahameda 1 32 Danti 1
16 Kakoli 1 33 Goghrita 64
17 Kshira Kakoli 1 34 Gokshira 256

 Dose : 2 to 5 gm
 Anupana : With water
 Rogaghnata : vandhyatwa, yonivyapada, shukradosha.

11 | P a g e
12. Pushyanug Churna : Cha. Sa. Chi. 30/90-96
 Ingredient :

No. Name Part


1 Jambubija Majja 1
2 Amrabija Majja 1
3 Pashanabheda 1
4 Rasanjana 1
5 Mocharasa 1
6 Samanga 1
7 Padma Keshara 1
8 Kumkuma 1
9 Ativisha 1
10 Musta 1
11 Bilva 1
12 Lodhgra 1
13 Katphala 1
14 Maricha 1
15 Shunthi 1
16 Rakta Chandana 1
17 Katvanga 1
18 Kutaja 1
19 Sweta Sariva 1
20 Arjuna 1

 Dose : 1-3 gm
 Anupana : Madhu, Tanduloka.
 Rogaghnata : Swetapradara, Atiartava.

12 | P a g e
13. Kanyalohadi Vati : Ra. Sa. Pra. Kha.
 Ingredient :

No. Name Part


1. Twaka 1
2. Ela 1
3. Sunthi 1
4. Suddha Kasis 1.5
5. Kumari 2
6. Gulkanda 4

 Dose : 3 gms
 Anupana : With water
 Rogaghnata : Aratvakshaya, kashtartava, vandhyatva.

13 | P a g e
14. Dhatriloha : B. R. Shoolaroga Chikitsa 30/149-154
 Ingredient :

No. Name Part


1. Yastimadhu 1
2. Loha Bhasa 2
3. Amla 4
4. Guduchi Swarasa Q.S.

 Dose : 250-500 mg
 Anupana : With water
 Rogaghnata : Swetapadara

14 | P a g e
15. Bala Taila : Sha. Ma. Kha. 9/113-118
 Ingredient :
No. Name Part No. Name Part
1 Jivaka 1 20 Punarnava 1
2 Risabhaka 1 21 Jatammsi 1
3 Meda 1 22 Sweta Sariva 1
4 Mahameda 1 23 Krishna Sariva 1
5 Riddhai 1 24 Patra 1
6 Vridhhi 1 25 Sata Puspa 1
7 Kakoli 1 26 Ashwagandha 1
8 Kshira Kakoli 1 27 Ela 1
9 Yastimadhu 1 28 Masaparni 1
10 Jivanti 1 29 Mudga Parni 1
11 Satavari 1 30 Tila Taila 100
12 Devadaru 1 31 Gokshira 100
13 Manjistha 1 32 Balamoola 800
14 Kustha 1 33 Dasamoolas 800
15 Saileya 1 34 Kuluttha 800
16 Tagara 1 35 Yava 800
17 Aguru 1 36 Kola 800
18 Saindhava 1 37 Water 3200
19 Vacha 1

 Dose : Snehapana :- As per requirrment

Intrauterin Uttar Basti :- 5 to 10 ml

Basti :- 60 to 100 ml

 Rogaghnata : Yonivyapada, vandhyatva, artavadosha, ashrigdara,

moodhgarbha.

15 | P a g e
 Bibliography :-

1. Sarangdhara Samhita of Sarangdharacharya; By Dr. G. Prabhakar

rao; 1st edition, 2013; Published by Chaukhambha Publication, New


Delhi.
2. Bhaisajya Ratnavali of Govind Dasji Bhisagratna commented upon by

Vaidya Shri Ambika Datta Shastri; Reprint, 2009; Published by


Chaukhambha Sanskrit sanstha, Varasani.
3. Charaka Samhita Vol. III; By R. K. Sharma & Bhagwan dash; Reprint,

2004; Published by Chaukhambha Sanskri Series office, Varasani.


4. Vagbhatt’s Astanga Harayam Vol. III; Translated by Prof. K. R.

Srikanta Murthy; 5 th edition, 2009; Published by Chaukhambha


Krishnadas academy, varasani.
st
5. Bhavaprakasa of Bhavamisra; commentary by Dr. Balasa Sitaram; 1

edition, 2010; Published by Chaukhambha Orientale, varasani.


6. Rasatantrasara & Siddhaprayoga Sangraha, Prathama khanda;
Published by Krishnagopal Ayurveda Bhavan, kaleda.

16 | P a g e

You might also like