51.

Trougao 3: Čevijeva i Menelajeva teorema

Teorema 1 (Čevi) Neka su A1 , B1 , C1 tačke na pravama odred̄enim stranicama BC, CA, AB trougla ABC redom. Prave
AA1 , BB1 , CC1 seku se u jednoj tački ili su paralelne akko BA CB1 AC1
CA1 · AB1 · BC1 = 1 i neparan broj njih je na stranicama.
1

Teorema 2 (Menelaj) Neka su A1 , B1 , C1 tačke na pravama odred̄enim stranicama BC, CA, AB trougla ABC redom.
One leže na jednoj pravi akko BA CB1 AC1
CA1 · AB1 · BC1 = 1 i paran broj njih je na stranicama.
1

1. (a) (Žergonova tačka) Upisana kružnica trougla ABC dodiruje stranice BC, CA, AB u tačkama A1 , B1 i C1 . Dokažite
da se duži AA1 , BB1 i CC1 seku u jednoj tački. (b) D Spolja pripisana kružnica trougla ABC dodiruje prave p(B, C),
p(C, A), p(A, B) u tačkama A1 , B1 i C1 . Dokažite da se prave p(A, A1 ), p(B, B1 ) i p(C, C1 ) seku u jednoj tački.
(c) (Nagelova tačka) Spolja pripisane kružnice trougla ABC dodiruju odgovarajuće stranice u tačkama A1 , B1 , C1 .
Dokažite da se duži AA1 , BB1 , CC1 seku u jednoj tački.
2. Kružnica k seče stranice BC, CA, AB trougla ABC redom u tačkama P i P1 , Q i Q1 , R i R1 . Ako se duži
AP, BQ, CR seku u jednoj tački, dokazati da se i duži AP1 , BQ1 , CR1 seku u jednoj tački.
3. Prave p(A, P ), p(B, P ), p(C, P ) seku stranice trougla ABC ili njihove produžetke u tačkama A1 , B1 , C1 . Dokazati:
(a) prave kroz središta A0 , B 0 , C 0 stranica BC, CA, AB tog trougla paralelne redom sa p(A, P ), p(B, P ), p(C, P ) seku
se u jednoj tački; (b) D prave koje spajaju A0 , B 0 , C 0 sa središtima duži AA1 , BB1 , CC1 seku se u jednoj tački.
4. k(O, r), k1 (O1 , r1 ) i k2 (O2 , r2 ) dodiruju se spolja. l je zajednička unutrašnja tangenta kružnica k1 i k2 . Prečnik AB
kružnice k normalan je na l, i A i O su sa iste strane l. Dokazati da p(A, O2 ), p(B, O1 ) i l prolaze kroz istu tačku.
5. Tačke A1 ∈ BC, B1 ∈ CA, C1 ∈ AB su takve tako da se duži AA1 , BB1 , CC1 seku u jednoj tački. Prave p(A1 , B1 )
i p(A1 , C1 ) seku pravu kroz A paralelnu sa p(B, C) u tačkama C2 i B2 . Dokazati da je AB2 = AC2 .
6. (a) (Sinusna Čevina teorema) Na stranicama BC, CA, AB trougla ABC izabrane su tačke A1 , B1 , C1 . Dokazati:
AC1 BA1 CB1 sin 6 ACC1 sin 6 BAA1 sin 6 CBB1
C1 B · A1 C · B1 A = sin 6 C CB · sin 6 A AC · sin 6 B BA .
1 1 1

(b) Na stranicama AB, BC, CA jednakokrakog trougla ABC sa osnovicom AB izabrane su tačke C1 , A1 , B1 redom
AC1 sin 6 ACC1
tako da se AA1 , BB1 i CC1 seku u jednoj tački. Dokazati da je C1B
= sin 6 C CB . 1

7. Neka je (A − B − C). Kružnica k prolazi kroz A i C a njene tangente u tačkama A i C seku se u P . Duž P B seče
k u tački Q. Dokazati da presečna tačka simetrale ugla 6 AQC i prave p(A, C) ne zavisi od izbora k.
8. U trouglu ABC AA1 , BB1 , CC1 su simetralne duži. AA1 seče duž C1 B1 u tački M , a CC1 seče duž A1 B1 u tački
N . Dokazati da je 6 M BB1 = 6 N BB1 .
9. Ako dve prave prolaze kroz jedno teme trougla, kažemo da su izogonalne ako su simetrične u odnosu na simetralu
odgovarajućeg unutrašnjeg ugla. Dokažite: ako se tri prave koje prolaze kroz različita temena trougla seku u jednoj
tački, onda se i njima izogonalne prave seku u jednoj tački.
10. (Lemuanova tačka) Simedijane trougla (prave izogonalne težišnim dužima) seku se u jednoj tački.
11. Dokažite da se Lemuanova tačka trougla ABC s pravim uglom kod C poklapa sa središtem visine CC1 .
12. Dokazati da su kolinearne tačke u kojima (a) simetrala spoljašnjeg ugla kod temena A i simetrale unutrašnjih uglova
kod B i C; (b) tri simetrale spoljašnjih uglova; seku prave odred̄ene naspramnim stranicama trougla ABC.
13. Kružnica upisana u raznostrani 4ABC ima centar S i dodiruje stranice BC, CA, AB u tačkama A1 , B1 , C1 redom.
Dokazati da su centri kružnica opisanih oko trouglova ASA1 , BSB1 i CSC1 kolinearni.
14. Kružnica k dodiruje kružnice k1 i k2 u tačkama A1 i A2 . Dokažite da prava p(A1 , A2 ) prolazi kroz presečnu tačku
zajedničkih spoljašnjih ili zajedničkih unutrašnjih tangenti na k1 i k2 .
15. U temenima raznostranog trougla ABC konstruisane su tangente na njegovu opisanu kružnicu. Dokazati da su
presečne tačke tih tangenti sa pravama odred̄enim naspramnim stranicama trougla kolinearne.
16. Na pravama p(B, C), p(C, A), p(A, B) redom izabrane su kolinearne tačke A1 , B1 , C1 . Dokazati da su tačke preseka
pravih izogonalnih sa p(A, A1 ), p(B, B1 ), p(C, C1 ) sa p(B, C), p(C, A), p(A, B) redom takod̄e kolinearne.
2
17. (a) *Simetrala simetralne duži AD seče p(B, C) u tački E. Dokazati: BE c
CE = b2 .
(b) Dokazati da su tačke preseka simetrala simetralnih duži i produžetaka odgovarajućih strana kolinearne.