Παραγωγή

Μεταφορά και
Διανομή Ηλεκτρικής
Ενέργειας
Δρ. Δημήτριος
Καλπακτσόγλου

Μάθημα 3ο
dkalp@teiser.gr
Περίγραμμα Παρουσίασης

• Τι είναι και τι προκαλεί την κλιματική αλλαγή

• Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί

• Ποιες είναι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ)

• Εγκατεστημένη ισχύ των ΑΠΕ στην Ελλάδα.

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Το σπίτι μας, η Γή μας

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Τι είναι κλιματική αλλαγή

Παγκόσμια Οικονομία
Πετρέλαιο

Άνθρακα

Φυσικό
αέριο

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Τι είναι κλιματική αλλαγή

Κλιματική αλλαγή

Μόλυνση του Προβλήματα Μεγάλη

Περιβάλλοντος Υγείας φτώχεια

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Τι είναι κλιματική αλλαγή

Petroleum Hydroelectric
36% Wood
Biofuels
Renewable Wind
Natural Energy Waste
Gas 9% Geothermal
26% Solar
Nuclear Coal
Power 20% 0% 10% 20% 30% 40%
8%

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

 Τι είναι κλιματική αλλαγή

• Το κλίμα είναι η μέση καιρική κατάσταση που επικρατεί σε μια ορισμένη περιοχή, για μεγάλη
χρονική περίοδο και ποικίλλει λόγω φυσικών συνθηκών.

• Το κλίμα στον πλανήτη μας δεν ήταν ποτέ σταθερό, ωστόσο όπως έχει αποδειχτεί πρόσφατα,
υπάρχουν διαφοροποιήσεις πέραν του φυσιολογικού τις τελευταίες δεκαετίες λόγω
ανθρώπινων, βιομηχανικών και γεωργικών δραστηριοτήτων και παρεμβάσεων.

• Η μέση θερμοκρασία του πλανήτη έχει αυξηθεί κατά 0,75 °C τον τελευταίο αιώνα και
αναμένεται περεταίρω αύξηση της.

• Ο όρος κλιματική αλλαγή αναφέρεται στην αλλαγή του κλίματος του πλανήτη από φυσικούς
και ανθρώπινους παράγοντες αν και η υπερθέρμανση του πλανήτη μας (Global Warming)
αναφέρεται μόνο στον άνθρωπο.

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η αύξηση της θερμοκρασίας

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Μηχανική και περιβάλλον

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

 Καθώς η θερμοκρασία στη Γή αυξάνεται, η θερμότητα
επιστρέφει στην ατμόσφαιρα

Ένα μέρος της αντανακλάται πίσω στη Γή από τα

αέρια του θερμοκηπίου που υπάρχουν στην
ατμόσφαιρα. (….)

Η ηλιακή ακτινοβολία
θερμαίνει την επιφάνεια της
γης

Λόγω των επιπτώσεων της ανθρώπινης δραστηριότητας στο περιβάλλον, η συγκέντρωση

αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα είναι υψηλότερη με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο
μέσος όρος της θερμοκρασίας κατά 1 ˚C στην Ευρώπη.

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

 Η συγκέντρωση CO2

Το 72% των αέριων του θερμοκηπίου αποτελείται από CO2 και είναι η
υψηλότερη των τελευταίων 650.000 ετών.

2
Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου
Η άνοδος της θερμοκρασίας

Έτος 2100?

Έτος 2015

Έτος 2000

Έτος 1900

Εποχή των
παγετώνων

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Τα αέρια του θερμοκηπίου

Κύριες Πηγές εκπομπών CO2

• Ενέργεια / ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες
(άνθρακα-πετρελαίου): 40%
• Μεταφορές (πετρέλαιο): 31%
• Βιομηχανία (κυρίως τσιμέντο): 14%

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η μόλυνση της ατμόσφαιρας

• Η μόλυνση της ατμόσφαιρας είναι ένα

άλλο μεγάλο πρόβλημα των σύγχρονων
κοινωνιών
• Τα εργοστάσια, οι μονάδες παραγωγής
ενέργειας, οι μονάδες επεξεργασίας
μεταλλευμάτων (π.χ. χυτήρια χαλκού),
τα σύγχρονα μέσα μεταφοράς
(αυτοκίνητα, αεροπλάνα) ευθύνονται
για την εκπομπή βλαβερών αερίων και
σωματιδίων στη ατμόσφαιρα.

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η μόλυνση των υδάτων

• Η αξία του νερού είναι αδιαμφισβήτητη

καθώς απ’ αυτό εξαρτάται κάθε ζωντανός
οργανισμός πάνω στη Γη προκειμένου να
επιβιώσει.
• Δυστυχώς, όμως, σε όλο τον πλανήτη
παρατηρείται ρύπανση των ποταμών, των
λιμνών, των θαλασσών αλλά και των
υπόγειων υδάτων, επειδή τα εργοστάσια
εναποθέτουν εκεί τα σκουπίδια και τα
απόβλητά τους.

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Άλλες αιτίες της Κλιματικής Αλλαγής

Ραδιενεργά απόβλητα

Ρύπανση του περιβάλλοντος

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής

Η άνοδος της
θερμοκρασίας

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής

Το λιώσιμο των πάγων

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Το λιώσιμο των πάγων

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής

Η άνοδος της στάθμης

της θάλασσας

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

 Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

• Αιολική ενέργεια
• Κυματική ενέργεια
• Υδροηλεκτρική ενέργεια
• Ηλιακή ενέργεια
• Γεωθερμική ενέργεια
• Βιομάζα
• Υδρογόνο

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

 ΑΝΑΝΕΩΣΗΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

•Είναι πρακτικά ανεξάντλητες

(Μειώνουν την εξάρτηση
από τους συμβατικούς ενεργειακούς πόρους)

• Είναι εγχώριες
(Ενισχύουν την ενεργειακή ανεξαρτητοποίηση
και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού
σε εθνικό επίπεδο)

•Είναι διάσπαρτες γεωγραφικά

Οδηγούν στην αποκέντρωση του ενεργειακού
συστήματος,
ανακουφίζουν τα συστήματα υποδομής,
μειώνουν τις απώλειες από τη μεταφορά ενέργειας.

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

 Η Αιολική Ενέργεια

• Η κινητική ενέργεια του ανέμου κινεί τα

πτερύγια τεράστιων άνεμο-τουρμπίνων,
που είναι συνδεδεμένες με
ανεμογεννήτριες και παράγουν ηλεκτρικό
ρεύμα.

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η Αιολική Ενέργεια

Στην Ελλάδα οι ισχυροί άνεμοι που

πνέουν κυρίως στις νησιωτικές και
παράλιες περιοχές προσδίδουν
ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη της
αιολικής ενέργειας στη χώρα. Το
εκμεταλλεύσιμο αιολικό
δυναμικό εκτιμάται ότι
αντιπροσωπεύει το 13,6% του συνόλου
των ηλεκτρικών αναγκών της χώρας.

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η Υδροηλεκτρική Ενέργεια

• Η Υδροηλεκτρική Ενέργεια είναι η ενέργεια

η οποία στηρίζεται στην εκμετάλλευση της
μηχανικής ενέργειας του νερού των
ποταμών και της μετατροπής της σε
ηλεκτρική ενέργεια με τη βοήθεια
στροβίλων και ηλεκτρογεννητριών.

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

•Το συγκρότημα Αχελώου, που περιλαμβάνει τους σταθμούς Κρεμαστών-Καστρακίου-

Στράτου(ισχύς 907MW)

•Το συγκρότημα Αλιάκμονα, που περιλαμβάνει τους σταθμούς Πολυφύτου-Σφηκιάς-Ασωμάτων(

ισχύς 789MW)

•Το συγκρότημα Αράχθου, που περιλαμβάνει τους σταθμούς Πουρναρίου Ι&ΙΙ(ισχύς 333,5MW)

•Το συγκρότημα Νέστου που περιλαμβάνει τους σταθμούς Θησαυρού-Πλατανοβρύσης( ισχύς

489MW

•Σε λειτουργία υπάρχουν 14 μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί. Το μέλλον όμως προβλέπεται ...
Καθώς έχουν υποβληθεί αιτήσεις για 110 μικρούς υδροηλεκτρικούς σταθμούς

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η Ηλιακή Ενέργεια

Με τον όρο ηλιακή ενέργεια το σύνολο

των διάφορων μορφών ενέργειας που
προέρχονται από τον ‘Ηλιο. Τέτοιες
είναι το φως ή φωτεινή ενέργεια, η
θερμότητα ή θερμική ενέργεια καθώς
και διάφορες ακτινοβολίες ή ενέργεια
ακτινοβολίας.

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

 Ηλιακή Ενέργεια

Όσον αφορά την εκμετάλλευση της ηλιακής, θα μπορούσαμε να πούμε ότι

χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες εφαρμογών

φωτοβολταϊκά συστήματα
παθητικά ηλιακά συστήματα (φωτοβολταϊκά συστήματα-
(βιοκλιματικός σχεδιασμός πάνελ- συστοιχίες)
κτηρίων) ενεργητικά ηλιακά συστήματα
(ηλιακός θερμοσίφωνας)

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

 Η Ηλιακή Ενέργεια

•Η Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας

ηλιακών συλλεκτών σε όλη την Ευρώπη.

•Η εξοικονόμηση που συντελείται είναι

πολύ σημαντική. Οι εγκατεστημένοι
ηλιακοί θερμοσίφωνες εξοικονομούν ήδη
1,1 δισεκατομμύρια κιλοβατώρες το χρόνο,
όση ενέργεια παράγει δηλαδή ένας
συμβατικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής,
ισχύος 200 ΜW.

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η Γεωθερμική Ενέργεια

Γεωθερμία ή Γεωθερμική
ενέργεια ονομάζουμε τη φυσική
θερμική ενέργεια της Γης που
διαρρέει από το θερμό εσωτερικό
του πλανήτη προς την επιφάνεια.

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ

Οι εφαρμογές της γεωθερμικής ενέργειας ποικίλουν ανάλογα με τη θερμοκρασία

και περιλαμβάνουν:
•ηλεκτροπαραγωγή (θ>90 °C), (παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας)

•θέρμανση χώρων (με καλοριφέρ για θ>60 °C, με αερόθερμα για θ>40 °C, με
ενδοδαπέδιο σύστημα (θ>25 °C),

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

 Η ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

• Η Ελλάδα λόγω της διαμόρφωσης

του υπεδάφους της, είναι πλούσια
σε γεωθερμική ενέργεια, όπως
φαίνεται στο χάρτη. Η ενέργεια
αυτή αξιοποιείται με
αυξανόμενους ρυθμούς.
• Στην περιοχή του Νότιου Αιγαίου
οι θερμοκρασίες των γεωθερμικών
ρευστών είναι πολύ ψηλές, ενώ
περιοχές πλούσιες σε γεωθερμία,
με ρευστά χαμηλότερων
θερμοκρασιών, είναι διάσπαρτες
σε ολόκληρη τη χώρα.
Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου
Η ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

 Η Ηλιακή Ενέργεια

Με την χρήση των φωτοβολταϊκών

συστημάτων, η ηλιακή ενέργεια
μπορεί να μετατραπεί απευθείας σε
ηλεκτρική.

Το 1954 κατασκευάστηκε το πρώτο

φωτοβολταϊκό στοιχείο που
μετέτρεπε το ηλιακό φως σε
ηλεκτρισμό, με βαθμό απόδοσης ~6%

Επίσης, το 1958 τα περισσότερα

ηλεκτρονικά συστήματα των
διαστημικών οχημάτων
τροφοδοτούνται από ηλιακά στοιχεία
Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου
Η Ηλιακή Ενέργεια

Επίσης, το 1958 τα περισσότερα

ηλεκτρονικά συστήματα των
διαστημικών οχημάτων
τροφοδοτούνται από ηλιακά στοιχεία

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η Ηλιακή Ενέργεια

•Μια ηλιακή κυψέλη αποτελείται από δύο διαφορετικές στοιβάδες ημιαγωγού, και
διαμορφώνεται με αυτόν τον τρόπο μια κοινή περιοχή που ονομάζεται στοιβάδα φραγής.

•Η στοιβάδα N είναι πολύ λεπτή σε σύγκριση με την στοιβάδα P (περίπου 1 μm) και για
αυτό μιλάμε για N και P τύπο

Σε κανονικές εντάσεις φωτισμού, πάνω σε δύο μεταλλικές επαφές εμφανίζεται μια

συνεχής τάση από 0,5 ως 0,6 V, η οποία κατά την επαφή αντίστασης φορτίου R δίνει
ρεύμα φορτίου Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου
Η Ηλιακή Ενέργεια

Ηλιακό πλαίσιο (κυψέλες):

•Κατά κανόνα οι ηλιακές κυψέλες (στοιχεία, κύτταρα) συνδέονται εν σειρά (ηλιακό
πλαίσιο), για να διατηρήσουν την απαραίτητη τάση πηγής

•Η ποσότητα των ηλιακών κυψελών που περιέχονται σε ένα πλαίσιο εξαρτάται από τον
βαθμό απόδοσης της κυψέλης, από την ονομαστική ισχύ αιχμής και από την ονομαστική
τάση
Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου
Η Ηλιακή Ενέργεια

Είδη εγκαταστάσεων:
•Φ/Β εγκαταστάσεις συνδεδεμένες με το
δίκτυο της περιοχής
•Αυτόνομες Φ/Β εγκαταστάσεις (ή σύστημα
νησιού) χωρίς σύνδεση με το ηλεκτρικό δίκτυο
•Συνδυασμός των δύο συστημάτων

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

 Η Ηλιακή Ενέργεια

Φ/Β εγκαταστάσεις συνδεδεμένες με το δίκτυο της περιοχής:

• Ηλιακή γεννήτρια (ηλιακό στοιχείο)
• Βάση συναρμολόγησης
• Αντίστροφο ανορθωτή δικτύου
• Μετρητή τροφοδοσίας ρεύματος Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου
Η Ηλιακή Ενέργεια

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

 Η Ηλιακή Ενέργεια

Παράδειγμα φωτοβολταϊκού συστήματος

Να υπολογιστεί αυτόνομο ΦΒ σύστημα μια εξοχικής κατοικίας στη Σάμο το οποίο πρέπει
να καλύπτει τις παρακάτω ηλεκτρικές καταναλώσεις:

Δίδονται:
• Φωτισμός 0,7 kW για 6 h λειτουργίας.
• Τηλεόραση 0,2 kW για 6 h λειτουργίας.
• Ψυγείο 0,2 kW για 24 h λειτουργίας.
• Πλυντήριο ρούχων 3,0 kW για 0,3 h λειτουργίας.
• Διάφορες ηλεκτρικές συσκευές 1 kW για 0,5 h λειτουργίας

• Το ΦΒ σύστημα πρέπει να έχει αυτονομία 4 ημερών και να καλύπτει την ηλεκτρική

κατανάλωση τάσεως 230V όλο το χρόνο.

• Το 30% θα καλύπτεται απευθείας από τη ΦΒ συστοιχία, κατά την διάρκεια της ημέρας,
ενώ το υπόλοιπο θα αποταμιεύεται στον ηλεκτρικό συσσωρευτή για την κάλυψη των
καταναλώσεων κατά την διάρκεια του εικοσιτετράωρου.
Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου
Η Ηλιακή Ενέργεια

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η Ηλιακή Ενέργεια

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η Ηλιακή Ενέργεια

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η Ηλιακή Ενέργεια

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η Ηλιακή Ενέργεια

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου

Η Ηλιακή Ενέργεια

Δρ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου