[]

ДЕСЕТЕ БАЛКАНСКИ
ПРОКЛЕТСТВА

НИКОДИН ЧЕРНОДРИМСКИ
ПОЕМА ПОСВЕТЕНА НА МАКЕДОНИЈА И
МАКЕДОНЕЦОТ
[]
 -1-

Slu{nime
slu{nime I poslu{aj
mal ~oveku
mal
zo{to
tvojata nesreka
da se rodi{
na ovoj prokolnat Balkan
te pravi mal
mal
zo{to vo genot
go nosi{ prokletstvoto
prokletstvoto iskonsko
koe go nosele
I tvoite
I na{ite dedovci I babi
I tvoite
I na{ite tatkovci I majki
na{ite tvorci
prokletstvoto da bideme

Pri UM
BEZUMNI

Pri O~I
SLEPI

Pri U[I
GLUVI

Pri GOVOR
NEMI

Pri PISMO
NEPISMENI

Pri SRCE
BES~USTVITELNI

Pri PRAVO
OBESPRAVENI

Pri DOSTOINSTVO
ZGAZENI

Pri DU[A
BEZDU[NI

PRI IME
BEZIMENI
 2

No
koga kone~no
ke stane{ golem
vejke si gi dostignal
nebesnite svodovi
I tamu
I ti
kako I iljadnicite drugi
na koi ke im se pridru`I{
a koi se
mo`ebi I milioni
lutaat nesrekno
lutaat nivnite du{I
lutaat pomegu prostorot
I ovaa
crna grutka zemja
lutaat
barajki go ona
ona na koe imaa pravo
no drugi
toa ne im go dadoa
ne im go dadoa
zo{to taka gi ubedia.

***

Baraat I lutaat
lutaat I prokolnuvaat
zo{to mo`ebi nikoga{
nikoga{
nema da go najdat
~OVEKOT
ZA {to bea sozdadeni
za koe `iveea
vo koe se nadevaa
I za koe sonuvaa
I umiraa.

***

Se rodia
I se rodivme
kako ~isti su{testva
no `ivotot balkanski
ne izvalka
I ne vturna
vo najvalkanata kal
nepra{uvajki ne nam
dali sakame
 ***

-3-

Tie
koi tvrdat
deka se luge
Tie
koi veruvaat
deka go na{le
~OVEKOT
Tie
koi svoite vratovi
gi kitat
so bes~ustvitelni kamewa
Tie
koi svoite prsti
gi ukrasuvaat so bezvredni metali
Tie
koi izgradija dvorci
vo koi gi zazidaa
na{ite sudbini
Tie
koi denonokno u`ivaat
vo svojot glamur
Tie
koi bludni~at
den I nok
nok I den
Tie
koi porocite gi obo`avaat
dojdoa I kaj nas
isto kako I pred
sto
dvesta
pestotini______godini
Dojdoa
da ni ka`at
deka se izbranici
koi znaat I umeat
da stvorat ~OVEK
Tie
koi na{ite srca
gi napolnija so omraza
sega dojdoa da ni nudat
no I da naplatat
za nivnata qubov
Tie
koi plukaa na grobovite
od na{ite dedovci
sega dojdoa
da gi vozdignuvaat
Tie
koi na{ite reki I potoci
gi napolnija so krf
dojdoa sega
da ni ka`at deka se sini

-4-

no nikako crveni
Tie
koi postojano
ni ja otvoraat rak ranata
dojdoa sega
da ni ja le~at I zale~at
nudejki ni melemi I napivki
stvoreni vo adot podzemen.

***

A nie
kutrite
mali I bedni
im veruvame
vozdignuvajki gi kako bogovi
faleki ja nivnata mudrost
raduvajki se na nivnite gadosti
I Nie
kako I na{ite dedovci I pradedovci
ne mo`eme da videme
deka kopiliwata
na starata vavilonska bludnica
dobro ja nau~ule
tajnata lekcija
zapi{ana I sokriena
nekade
vo nivnite dvorci
zapi{ana od nivnite predci
vo nekoja stara kniga
deka na ovoj balkan
nema luge
ima samo diva orda
koja ne znae kade odi
I
tie dojdoa
da ni go poka`at patot
Ima diva orda
koja e `edna za krf
dojdoa
da ni ja zovriat krfta
vo na{ite veni
dojdoa
zo{to se po`edni od nas
dojdoa
zo{to se pokrvolo~ni
I od nas.
No nie toa
mal ~oveku
ne mo`eme da go razbereme
ne mo`eme da go slu{nime
ne mo`eme da go vidime

-5-

zo{to sme rodeni

na ovoj prokolnat balkan
na ovie visoki planini
kade sekoja stapka
e ne~ij grob
kade sekoja kapka
od izvorite balkanski
e solza
kade sekoj zbor
izlezen od usnite balkanski
e krik
ili molba upatena
vo nebesa
no ni tamu ne stignuva
I nikoga{ nema da stigne
premnogu se du[ite koi lutaat
za da se probijat
molbite I kricite zemski
prema nebesa.

***

I sega
nie
kako I na[ite
dedovci I pradedovci
sega se naogame
ni na nebo
ni na zemja
ni vo rajot
ni vo pekolot
tuku vo ovoj balkan
ne znaeme
kade pogled da vperime
kade misla da usmerime
kade ~ekor da pu{time

***

Mal ~oveku
stoime
zdrveni I stapisani
zamaeni
od slavopojnite zborovi
na bludnicata
koi I nam
kako I samite tie
ne vturnuvaat vo blud
koi tie go narekuvaat
ne{to normalno
ne{to sekojdnevno
a nie
mal ~oveku

-6-

zarem
ne sme kutri I bedni
{to nemoralot
go vikame moral
{to gledame
kako tie
sekojdnevno I sekade
na sekoja peda
od na{ata zemja
bludni~at
so na{ite sestri I kerki
a nie toa
mal
no sega I kutar ~oveku
go narekuvame moral
zarem se u{te treba
mal I kutar ~oveku
tie
koi ni go ukradoa sonceto
I ne fturnaa vo mrak
terajki ne da lutame
pri o~I slepi
barajki ja videlinata
od nim
od tie
koi ni go ukradoa sonceto.

***

Zarem
treba se u[te
da gi slu{ame
pogrdnite zborovi na bludnicata
I I ponatamu da bideme
pri u{I gluvi
u{te kolku zborovi
treba da pote~at
za da ne nateraat
za navistina
da po~neme da slu{ame
{to ni zboruvaat
kone~no da gi slu{neme
samofalnite zborovi.

***

No ni toe
mal I kutar ~oveku
ne go mo`eme
zo{to sme nemi
nemi pri govor
od boga daden
od luge zemen
samo mol~e{kum

-7-

vedejki gi izmorenite
I {iroki balkanski plejki
go nosime tovarot
ne mo`ejki da vikneme
premnogu se visoki
planinive
no I premnogu se
se debeli zidovite
na nivnite dvorci
za da doprat na{ite leleci
na{ite molbi
I
da ne ostavat na mira
da ja izodime
patekata na sudbinata
znaejki I samite
deka e taa trnliva
dolga I ma~na

***

A sega
mal I kutar ~oveku
pogledaj gi svoite race
pogledaj gi
na ovie gorostasni balkanci
zarem tie prsti
ne se prekrasni
da go pi{uvaat
Svetoto Kirilovo Pismo
so koe ke gi napi{at
I zapi{at
site izodeni
I neizodeni golgoti
ke gi napi{at
I zapi{at
imiwata na iljadnici
imeni I bezimeni
heroi
koi se storija prav I pepel
za ovoj balkan
za da ne se vika div
nivnite duhovi
se u{te {etaat
{etaat I ne opomenuvaat
deka premnogu hartija
e napi{ana
no premalku stignala do nim
za da ~itaat I pro~itaat
deka ovde
na ovoj balkan
`iveat luge
no nikako orda
`iveat luge koi se ragaat
I umiraat isto kako I tie.

-8-

Ako I ponatamu slu{a[

mal I kutar ~oveku
poslu{ajgo barem edna{
tvoeto golemo srce
poslu{aj go golemoto
balkansko srce
koe bie den I nok
nezapirajgo
koga e veselo
neka ~uka I igra
neka igra razveseleno
od svirkata na gajdata
rasparano od zvukot na zurlata
pu{tigo
neka ~uka na ritamot
na tapanot
raduvajki se na `ivotot
pu{tigo nelka ~uka I koga e ta`no
I koga pla~e
pla~e za ovoj balkan
pla~e I roni solzi krvavi
no nemoj
nikoga{ da im go dade{
dade{ I podade{
ili podari{
na nim
nivnite race
premnogu se valkani I krvavi
da go zemat vo dlamka
pu{tigo neka treperi
so utrata novi
zo{to so sekoe utrinsko ~ukawe
e u{te edna nade`
za srceto balkansko.
Otvorigo I tvoeto srce
mal I kutar ~oveku
za da mo`eme
da im ka`eme
kolku qubov sme zbrale
kolku qubov sme dale
za ovoj balkan.

***

No koga si vo pravo
ne mol~I ~oveku
vikni I nadvikajgi
I ka`I im nim
deka I ti si ~ovek
~ovek kako I tie
I ti kako I nim ima{ pravo
da go di{I{ vozduhot
da go gleda[ sonceto
da mu se raduva{ na `ivotot

-9-

I da `ivee{ na svoja grudka zemja

ima{
zo{to si ~ovek
I go ima{ pravoto da `ivee{
no ne baraj go od nim
tie
go sokrile vo nivnite dvorci
vo tie temni I muvlosani podrumi
nebaraj go
tuku branigo
zo{to ima{ pravo
da bide{ ~ovek
branigo od onie koi sakaat
da ti go zemat
branigo pravoto da I ovoj balkan
go gree conce
go duva vetar
pravoto ovie balkanci
koga im se pla~e
da pla~at
koga im se smee
da se smeat
koga im se pee
da peat.

***

I koga povtorno
ke posaka{
mal ~oveku
da ja kreni{ glavata
gordo I visoko
zo{to
povtorno vo tebe ke se rodi
iskonot
toga{
nad na{ite glavi
temni I crni oblaci
ke se soberat
za da ja donesat
seta vavilonska zloba
I ja isturat
nad ovoj balkan
gazejki go tokmu toa
na koe se povikuvaat
I za koe doajgaat
tuka
da ne odbranat
od {to
neznaejki I samite
no sepak doajgaat
gazejki ne
I teraki ne da go svitkame vratot.

-10-

Kutar ili mal

~oveku
ima{ premnogu blagorodna
premnogu ~ustvitelna
premnogu golema
Du{a
da ja otvori{
I im dozvoli{
na nim
da poglednat {to ima
vnatre
o~ite nivni
se premnogu uroklivi
ke ja izvalkaat so pogled
~uvaja
samo za sebe
samo za tvoite najbliski
tie ja zaslu`uvaat
da im ja podari{
I otvori{
so~ustvuvaat
I sakaat
isto kako tebe
nebaraj od nim
da te sakaat
tie toe ne go umaeat
du{ata nivna
e polna
so zloba I zavist
{to im ja podaril
Lucifer
im ja podaril
na svoite u~enici
I sledbenici
Zatoa
poka`I im deka
umee{ da go saka{
svoeto
poka`I im
no ne podaruvaj im ja
tvojata balkanska du{a.

***

~OVEKU
velam ~ovek
zo{to navistina si toa
ti ima{ ime
ime
koe e napi{ano
so krfta na tvoite
I na{ite predci
ime
so koe se gordeele

-11-

So koe se gordeeme
So koe ke se gordeat
ime
so koe
I vo vselenskoto postoewe
ke postoime
prkosot
I inaetot
go nasledivme
da prkosime
koga ne negiraat
I im ka`eme deka sme tuka
od sekoga{
inat
so koj ke im gi zgolemime
nivnite izopa~eni fantazii
da izmislat
nekoi novi na~ini
na valkawe

***

Ni vekovite minati
Ni vekovite idni
nema da go bitisaat
imeto svetlo
koe go nasledivme
koe go ~uvame
I ke go ~uvame
zatoa ~oveku
sega
ti gordo krenija glavata
I vikni so glasot
Glasot Aleksandrov
Mudrosta Samoilova
Hrabrosta Karpo{ova
Prkosta Ilindenska
ovoj div balkan
se vikal
se vika
I ke se vika
MAKEDONIJA
Ovaa diva orda
ne e orda
se vika
I ke se vika
MAKEDONEC
Narod
koj go gree sonceto
narod
koj go di{I vozduhot balkanski

-12-

Prkosi im balkanecu
prkosot ke te natrera
I utre da gi otvori{ o~ite
I povtorno spoznae{
deka I ponatamu si
MAKEDONEC
I deka I ponatamu
na ovoj balkan postoi

MAKEDONIJA
Никодин Чернодримски роден во самиот залез на шеесетите години на Дваесетиот век во прегратките на
Марковите Кули,уште како мал кога го осознава вистинското постоење на животот започнува да ја искажува
својата восхит према градот кој му вдахнал живот,неуморно и деноноќно ги истражува сите Прилепски
скриени и јавни катчиња на секојдневното живеење,но тоа истражување никогаш не го нарекол
безделничење,зошто и не безделничел,напротив секој миг бил претходно испланиран,не ги броел
деновите,но трпеливо и педантно ја нижел низата на животот во непрегледното Прилепско поле,горчините
кои злато вределе вредно ги собирал и со ширум отворени очи сонувал за животот.И од најкривата прачка
Никодин со својата палава дружина на другари умееле да направат највоинствени мечеви со кој ги
оживувале Марковите Битки,палаво во свој стил тоа било дружина која оставила печат во постоењето на
градот.Љубовта према пишаниот збор ја добива на велинченствената сцена на Народниот Театар-Војдан
Чернодрински-каде десетина години учествува во бројни аматерски и професионални претстави,толкуваќи
најразлични ликови,кои и ден денес кога осаменоста ќе му се доближи,тој ги вади од своите спомени ги
оживува тие ликови,така правејќија осаменоста полна а не празна и убиствена.Растеќи покрај великаните во
Прилепскиот Театар Трајче Иваноски,Најдо Тодески,Димитар Вандески,Кирил Жежоски,Евица
Глиѓиќ,Благоја Спиркоски-Џумерко,и сите други и работеќи под режисерските палки на Илија
МИлчин,Коле Ангелоски,Аце Јованоски,Блаже Рстески и други,гради ликови кој длабоко во него ќе му ја
вградат желбата да и Никодин еден ден створи свои дела од кој ќе се гордеат сите,но и да створи дела кој ќе
се играаат на сцената на Прилепскиот Театар. Паралелно со Театарот ги запознава сите планински убавини
не само на Македонија,туку и во целукупниот простор на Југославија,како и на Балканските
Држави,членуваќи во Планинарското Друштво-Златоврв-од Прилеп ,Никодин ја запознава
убавината,силата,но и моќта на природата,што подоцна токму таа моќ кој ќе ја позајми од природата ќе му
биде инспирација да ја опее во многу песни.
Соновите и Стварноста се два контрадикторни светови,кои многупати не одат паралелно,така и Никодин
соочуваќи се со безработицата која во тоа време веќе срамежливо започнува да тропа на вратите,го остава
градот на својата Младост Прилеп и заминува за Скопје.Доаѓа во Скопје каде и се вработува,но
вработувањето не значи дека засекогаш ја пресекол врската со Градот,напротив можеби физички не е веќе
во градот но честопати со своите мисли го надлетува градот и го милува црпеќија сила од Маркови
Карпи.Работеќи започнува да се адаптира на новата средина,отворен искрен и комуникативен веќе за кратко
време стекнува нови пријатели со кој и ден денес контактира.Со доаѓањето во Скопје ја запознава својата
Муза која му ја дава најголемата инспирација за секоја поетска и прозна творба,ја запознава својата сопруга
Јана,која и ден денес му е инспирација.Како плод на таа љубов се родија две прекрасни деца Кристијан и
Викторија кој му вдахнуваат секојдневни надежи дека утрешниот ден нема да биде ден кој ќе биде исполнет
со болка туку ден кој ќе биде исполнет со смеа и во кој ќе тече и денешната радост.