6 ΑΣΚΉΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΆΦΕΙΣ

ΚΑΛΎΤΕΡΑ ΣΕΝΆΡΙΑ
Είτε επειδή δεν έχει πείρα, είτε επειδή το writer’s block καραδοκεί, ο νέος
σεναριογράφος/filmmaker είναι επιρρεπής στα λάθη και τις εύκολες λύσεις στο
στήσιμο της ιστορίας του.

ΓΡΑΦΕΙ Γιώργος Κόκουβας 20 Νοεμβρίου 2013

Κοινή χρήση2

Είτε επειδή δεν έχει πείρα, είτε επειδή το writer’s block καραδοκεί, ο νέος
σεναριογράφος/filmmaker είναι επιρρεπής στα λάθη και τις εύκολες λύσεις στο στήσιμο
της ιστορίας του. Παρακάτω συγκεντρώνουμε μερικές ενδεικτικές ασκήσεις όπως τις
κατέγραψαν οι συγγραφείς Basile Shadid και Billie Rain στο βιβλίο τους Screenwriter’s
Toolkit, για να βοηθήσουν τον κάθε σεναριογράφο να αποφύγει τις παγίδες των
μονοδιάστατων χαρακτήρων, των αδιάφορων σκηνών και της έλλειψης έμπνευσης.

Άσκηση 1: Στο υποσυνείδητο του ήρωά σου

Ξέρεις τι συμβαίνει στο υποσυνείδητο του ήρωά σου; Θα έπρεπε. Για να διαθέτει η
ταινία αυθεντικούς χαρακτήρες, θα πρέπει ο δημιουργός τους να έχει κατανοήσει
πλήρως τον τρόπο σκέψης τους και πώς αυτός διαμορφώθηκε.
Ας πάρουμε την εξής περίπτωση: Ο ήρωάς σου κατηγορείται ότι λέει ψέματα. Σε μια
σελίδα, γράψε τις συνειδητές και τις υποσυνείδητες σκέψεις του ήρωα.

Άσκηση 2: Πολυδιάστατοι χαρακτήρες

Ένας ήρωας σε μια κωμωδία δεν είναι μόνο κωμικός και ένας πρωταγωνιστής σε δράμα
δεν σημαίνει πως δεν έχει τις αστείες πλευρές του. Οι παρακάτω ασκήσεις θα σε
βοηθήσουν να βρεις τις μη προβλέψιμες πλευρές των χαρακτήρων σου.
-Γράψε σε έκθεση μιας σελίδας για την συναισθηματική ζωή και τον εσωτερικό κόσμο
ενός χαρακτήρα από μία κωμωδία που έχεις δει. Να είσαι ειλικρινής.
-Φτιάξε μια λίστα με 10 πράγματα που κάνει για να διασκεδάσει ένας χαρακτήρας του
σεναρίου σου, αν πρόκειται για δραματική ταινία. Απόφυγε τον σαρκασμό.

Άσκηση 3: Ο ήρωας σε κρίση

Ο καλύτερος τρόπος να αναδειχθεί ο χαρακτήρας ενός ήρωα είναι να βρεθεί σε
δύσκολες καταστάσεις, όπου καλείται να πάρει αποφάσεις και να δείξει το πραγματικό
ποιόν του. Η άσκηση είναι η εξής: Στήσε 10 προβλήματα που μπορεί να συναντήσει
ένας από τους ήρωες του σεναρίου σου, που ωστόσο να μην έχουν καμία σχέση με την
πλοκή της ταινίας σου. Μπορούν να είναι από μικρά προβληματάκια, όπως το να μείνει
από λάστιχο στον δρόμο, μέχρι σοβαρότερα, όπως το να χτυπήσει με το αυτοκίνητο μία
ηλικιωμένη κυρία. Μπες στο μυαλό του ήρωα και γράψε πώς θα επιχειρήσει να λύσει το
κάθε πρόβλημα.

Άσκηση 4: Πες το με εικόνες

Εκ των βασικότερων κανόνων του σινεμά: Αν μπορείς να το πεις με εικόνες, μην το λες
με λόγια. Αν ένας από τους ήρωες είναι ερωτευμένος με έναν άλλον, δεν πρέπει να το
πει με ένα «σ’αγαπώ», αλλά να τον βάλεις να το δείξει στους θεατές με την συμπεριφορά
του. Η άσκηση επομένως είναι η εξής: Μεταμόρφωσε τις πέντε παρακάτω φράσεις σε
μισή σελίδα δράσης για την καθεμία.

-Σ’ αγαπώ
-Σε μισώ
-Πεινάω
-Φοβάμαι
-Πρέπει να φύγουμε από ‘δω

Άσκηση 5: Ο αφηγηματικός ρυθμός

Μπορεί να είναι γρήγορος, μπορεί αν είναι αργός. Σε κάθε περίπτωση, όμως, θα πρέπει
να γνωρίζεις γιατί είναι το ένα ή το άλλο. Η άσκηση έχει ως εξής: Γράψε μία σκηνή
ληστείας έκτασης τριών σελίδων. Στην συνέχεια, ξαναγράψε την ίδια σκηνή, αλλά αυτή
τη φορά σε μισή σελίδα. Τέλος, σύγκρινε τις δύο εκδοχές και σημείωσε πώς κατάφερες
να μειώσεις την διάρκεια και ποια είναι τα θετικά ή τα αρνητικά σε κάθε περίπτωση.
Ποια εκδοχή σου άρεσε περισσότερο;

Άσκηση 6: Το timeline της ταινίας

Όσο πληρέστερη εικόνα της πλοκής της ταινίας έχεις στο μυαλό σου, τόσο καλύτερα.
Για να το καταφέρεις, εξασκήσου σε δύο επίπεδα: Πρώτον, φτιάξε ένα timeline για τον
κύριο ήρωα της ταινίας σου, που θα περιέχει «τομές» στα σημεία όπου κάτι συμβαίνει
σωματικά ή ψυχολογικά σε αυτόν. Σωματικά εννοούμε π.χ. μια συνάντηση, ένα
ατύχημα, ένας διάλογος και ψυχολογικά, τις αλλαγές στις σκέψεις, την στάση, τις
επιθυμίες, την ψυχολογία του.

Δεύτερον, διάλεξε μία ταινία και δες την δύο φορές. Φτιάξε μια λίστα με όλους τους
χαρακτήρες της. Στην συνέχεια, πάρε μία-μία τις σκηνές της ταινίας και σημείωσε την
λειτουργία τους. Ποιες είχαν ως στόχο να μας γνωρίσουν καλύτερα τους χαρακτήρες και
ποιες να προωθήσουν την πλοκή; Τέλος, προσπάθησε να εντοπίσεις τα «τόξα» κάθε
ήρωα, δηλαδή την πορεία και τις διακυμάνσεις του χαρακτήρα και της ψυχοσύνθεσής
τους από την αρχή ως το τέλος της ταινίας.

Δείτε όλα τα άρθρα του Filmmaking

Θέλεις να γράψεις θεατρικό έργο?

Δραματοποίηση είναι η μετατροπή ενός διηγηματικού κειμένου σε
θεατρικό. Με τη δραματοποίηση δίνεις στο κείμενο τα
χαρακτηριστικά του θεατρικού έργου. Απομονώνεις τα πρόσωπα της
ιστορίας, παρατηρείς τη σχέση τους και οργανώνεις τις κινήσεις τους.

Το κείμενό σου πρέπει να έχει μια αρχή, να εξελίσσεται ανεμπόδιστα

και να καταλήγει σε ένα κοινωνικό μήνυμα, μια άποψη για τη ζωή, για
τις ανθρώπινες σχέσεις.

Πλάθεις τους χαρακτήρες των προσώπων ενώ τους φαντάζεσαι να

συζητούν, να διαφωνούν, να συμφωνούν και γράφεις το διάλογο. Ο
διάλογος έχει μια μορφή συνέχειας. Κάθε ατάκα προκύπτει από την
προηγούμενη και προετοιμάζει την επόμενη. Οι σκέψεις, τα
συναισθήματα και τα γεγονότα περιγράφονται με το διάλογο.

Αυτοσχεδίασε, παίξε, πρόφερε τα λόγια του διαλόγου σου και θα

αρχίσεις να σχηματίζεις άποψη για τον ήρωα που υποδύεσαι. Θα
μπορούσες και να τα μαγνητοφωνήσεις έτσι όπως θα τα πεις
αυθόρμητα και αδούλευτα. Μετά θα μπορείς πιο εύκολα να τα
επεξεργαστείς και να τα συμπληρώσεις.
Ανάλογα με το κείμενο και για ότι δεν μπορεί να παρασταθεί, μπορεί
να χρειαστεί κάποια μέρη του να τα καλύψεις με αφηγητή.

Αν θέλεις να γράψεις θεατρικό έργο, με τη δραματοποίηση κειμένου

έχεις κάνει την αρχή. Άφησε ελεύθερη τη φαντασία σου να συνθέσει
και θα δημιουργήσεις.

Πλάσε δικούς σου ήρωες, πάνω σε μία δική σου ιδέα. Μια ιδέα που
μπορεί να προκύψει από δικά σου βιώματα ή από το περιβάλλον σου.

Για να μπορέσεις να την αναπτύξεις δούλεψέ τη συνεχώς στο μυαλό

σου.

Η δημιουργία του ήρωα γεννά τη δραματική πράξη που αποκαλύπτει

μια ιστορία.

Έχεις μια ιδέα και φτιάχνεις απ’ αυτή τον ήρωα ή πλάθεις έναν ήρωα
και αφήνεις το μύθο να φανερωθεί απ’ αυτόν.

Η έρευνα και η παρατήρηση είναι βασικό στοιχείο της συγγραφής

ενός θεατρικού έργου.

Η έρευνα σου δίνει ιδέες, σε φέρνει κοντά στους ανθρώπους και στις
καταστάσεις.
Οι ήρωές σου πρέπει να είναι πραγματικοί άνθρωποι που βιώνουν
πραγματικές καταστάσεις.

Διάλεξε σωστά την αρχή. Ο μύθος θα σε βοηθήσει για το τι είδους

αρχή πρέπει να διαλέξεις.

Πολύ σημαντικές είναι οι πρώτες σου δέκα σελίδες.

Από την πρώτη σελίδα, από την πρώτη λέξη ο αναγνώστης πρέπει να
καταλάβει τι θα συμβεί. Με το ξεκίνημα ο αναγνώστης πρέπει να
μάθει ποιος είναι ο βασικός ήρωας , τι πραγματεύεται και την
δραματική κατάσταση (ατμόσφαιρα).

Η αρχή και το τέλος είναι κύρια στοιχεία ενός θεατρικού έργου. Ο

καλύτερος τρόπος για να αρχίσετε είναι να ξέρετε πώς θα τελειώσετε.

Το γράψιμο είναι μια καθημερινή σκληρή δουλειά που θέλει χρόνο και
προγραμματισμό. Χρειάζεται τουλάχιστον τρεις ώρες την ημέρα.

Μην εγκαταλείψεις ποτέ την ιδέα για την οποία έχεις ξεκινήσει να
γράφεις. Είναι φυσικό να το νιώσεις. Όλοι το νιώθουν. Μπορεί την
ώρα που γράφεις να σου έρθουν ξαφνικά κι άλλες ιδέες, ο νους τρέχει
δεν σταματά. Άν κάποια απ’ αυτές επιμένει να σε κατατρέχει
κατέγραψέ την σ’ ένα πρόχειρο και βάλε τη στην άκρη.

Μην περιμένεις την έμπνευση για να σε οδηγήσει, θα περιμένεις πολύ.

Έμπνευση διαρκείας δεν υπάρχει, συνήθως διαρκεί μερικά λεπτά.

Γράφε συνεχόμενα και μη χτενίζεις όλη την ώρα ότι έχεις γράψει αλλά
κοίταξέ το στο τέλος. Είναι πιο εύκολο να κόψετε κάτι στο τέλος παρά
να προσθέσετε.

Στην αρχή μπορεί να μην είσαι ευχαριστημένος με τον εαυτό σου και
να πεις δεν τα καταφέρνω. Συνέχισε…. να είσαι σίγουρος ότι συμβαίνει
σε όλους . Συνεχίζοντας το γράψιμο θα ανακαλύψεις στον εαυτό σου
πράγματα που ποτέ δε φανταζόσουν. ΄Εχε εμπιστοσύνη στον εαυτό
σου.
Όσο πιο πολύ γράφεις τόσο καλύτερος γίνεσαι. Όσο πιο πολύ
ασκείσαι τόσο μεγαλύτερη ευχέρεια αποκτάς.

Η δημιουργική διαδικασία δεν μπαίνει σε καλούπια είναι μαγεία, είναι

θαύμα.

Άφησε ελεύθερη τη φαντασία σου κάνε ένα διάλογο, μια σκηνική

δράση και θα δημιουργήσεις.

Ξεπέρασε τις αναστολές σου, ταξίδεψε και ξεκίνα τώρα!

* Το παραπάνω άρθρο έγραψε η Γιούλη Μακρή