Milena Dragiéevié-Seaié Grad kao prostor spektakla Grad je pre stanje dua, bir obiéaja, tradicfa | imatniéko delo biva izdvojeno ie prostora. svekodhevice | ucla Ltvedenih stavova | osecanja hol su nerezlucivo we orom = zgradom pozorta il povezani sa ovim obiéajima i prenose se tradicljom." muzeia jovekowni grad, na primar, da se ne bi lou das Robert Ez Park isto, posebna njagow olvoreni prosiot - uica i tig - imaju wuz omunikecior’ | med anata, jar predstavialu ne s i moguénest komunkacie,razmere informa sivas | stor spoktaka us gracty 2 rg su, pored civ, jecinainstucie kulture, jodin prostos ko su pamenien kuuno-umernickim detains ivan dvosova manasa (a Set fedemigkin vremera imap svoje meopole - ons fai zatvoren il ekskluzini pxo gradove na ib ja interesovani, stare kod oj su asnowni spekakl ko} dau dn ih kaj u mma nikada nisu bil: Vavion, Jerusalim, Alina... Patz, Rim, gradu? Pre svi, tu su crkvene prosiave It, svoj mara, crkvenh dvorSta, tanownitivo. Ten an dan u godin, ves iu. biéane gradske prostn all predstaviaiu manifestacie k svojam dekoratuno8éu is Istanbul, Moskva... Sval ge osobenast, pa iako se glad danas ve posta sa svog ub S10 jonomskog, geogretsko-prostomnog, damegratskog, krminoleSkc ppshaloBkog | ugh stanowista, cin kato} piston, ho n. takode znatfen, razvijarjem grada i defritvno ga 1403 stovtemena je itorfanastanka gradual imajca pri je organzovani spekiak), ota —simbolki sadréaji almasfer, Tako Brojgstova sik. Susre kamnevala enje 0 promeni vieGnostinteresova predsiavgiurranifestacie na ovn09g rezmia idantet grad, Oval tad skog grada, sintetse i dost hua da 0 tome kako grad sack, at i sve © duh, almastory Ziv speleal | kako speltak! dopsnos! huluriom idenbtets 9 na gracskom gu davane su i predstave ‘utujuéeg pazorila, putyush zabaviaa, stnog dan Modem Jaitumi identtet grada, tj moguénost njogove _crhvenog 90204 legrache, posebno kroz svet | prostow spektaka, oa oa atom gu s rada. Fenomen samog gteda kao prostora kulunog stvaralatva | _udskh sustela, komunik kutrnog Zit aranjem kutie | —Taznosé Gsine, prod reMamijuti sa Uunenasu ot raifoige kupaca Koj odgovaralu kitkam nastoje jkanjom postign 32 prviput ova * Robe Esa Park, Gra: ree 2 tratvanieHudskog ponafannw rads) srdin u: Sociologia grad (pied Steen Wjov), Zvod 28 utebonto | nats ‘ecatn, Beograd 608. 118 fecha raza naatimurstanu ijuénireperza umadene ako kemlkanog preblra kaka policha ekonomia muzike 19/82nepestedno kao éesricl pa i kao ont Ho} oxganizy | promovisy ) ‘aterm prstotma grada -parkovina, (ovina ican BS ISS 1a u projektims iniranim odozgo, ve koe iricrajy umetict i gupe. umetnika kaj ely u sop korivakutuiog pokreta mie “Pak. 1968. godir@ pozorSe Odeon postae kjuéno mesto | simiol stideiskog protestau Latinskom hv, ZaSio 2rada, kad se ‘rest deSavao a. ulcara Patza? Pa imnogi gait padsedeu na 0 6a ie uica prostordelovara:Ispod pictrika ola, a prime. ZaSto Su student ull u adicionalny pozotnu instusi? Pazorsna zac ja izabrans keo simbo! ustanove koja ima moe. iu kogj et wedi da bude iskazana. Drugo, sa ue erica lako mogia de otera demonstra, 8 pozorna sala je tla svojevsni bastion kaj su student ako mogi da odbrane, Tete, simbolih, Odeon kao nacionalno pazori u sWvar ie predstzvnlo déaws- cng) jen sogmentkojieipak veden pesiovaria ‘komunicieria ka kore fe uoravine patria (a reli od miisters.ava tunutainjh posi, bangla i crugh ustanova koje repcezentuy azcminstatimo i potosacko drstvo protv koga je pretest bio usreten, Model pozorsneg rostora odgovaradutienom setemu odtedencg petiode, simbolSu adnose moe: dustveru sult Svak rishi ped ma dtugatie organizovan prostor spebtakl, bio da je to janitg centa grada, prostorspred Katedra, sala udvou ti posebra pazorina sla 2a ju se puja. Kako 98 XK vek)iio se Scenom-salom iz pretnacnog petioda: soencr-tutjom “7 Gladalsiem podejenim prema vdjvost | Eyjnost, 10 su pozosii umetnici potell da se bore za preobraza) takwog tradiconalnog ppozcrignog restora, jer on nile vie edgovarao Gun vremena, ri ‘socilo8kim ni umeti¢kim potrebama, vi pokuls) promene odnasio 82 na taganje 2a starim zaboravjanim rmodetima koje su nastojall da ponovo ative. pororte u Mugu, Kole spektakl Gini Diskim publci sme8teno| oko scene, i posta elzabetsrsha) sceni, 80 ekade prblava gedaoce izvodatima., Dug) ‘blk promene podrazumena vkidanie numeracie mest, swarane pica ‘demokaténast i slobode, ednakost pubike. Te bio slvSa u pozoSty Sate Besnar u Paria, koje fe dobio status radskoa nozorsia nakon 8, te su stoga umetnicl smatal da je ruino ukiontistaru poselu giealéta ra lode galerie koe su rave jasnu socianu segregaoiy putike. Tec ‘maguénostpredstavjlo je tagarje za orim prostrima ko nis do tad otSéeni kao pezargniprosto a su bil bis pubic! po mnego Cem, Ii su umetrici misit da gu ti prostad bist! njima sarima, njhowom Uumetni¢kom serzbltet, unui pubic Kou su 2eel da dovedu. Tho 82 raaviaiy pazoritne predsiave na sadionia, ukatenama, u cifusina, u magacnima, sKadstia,lukama, naouStenim crkvama i snagogama, fabriama irudricima, kao 810 je sits) u Labinu gde se nalazi motda rajoteresaniny kytum, umetnck pertormans centat uHwvatsko| dans (abi Ar Express | Teovi spoktalia u grads Posto mo&ivo obika dogadea na otverenim gradskim prostorima koja u Sebi imalu element spektakulamostl, TeSko je dal preciznu tpolegiu gradskh spetakala na ohcrenom er spakiaki mogu ‘il patie, | socjpino -ekonomske, i Kutume (store, identtane manitestace), | umetniie prrode Ufokusu nase pain sade biGe pre sega kultumno-umetrik! “Malo, mina uur of soso padrtavac De Gala, htvas jo od Zan Lja Baa, adatneg cehtorepozrita Odeon da ish stu vo upozry, 80 Henemoguleopstanak student jamu, Bae jt zhi edb lodrah bio senen s polo. ranseDemonstracie i drugi abl! ullrih polish protesta koje Udusuly pozorsnu komponents ° ‘godina deSavalo kx nas oo 9, mata 1991, pelo Sludeniskog protesia 92, sve 10 su zit Obi aonog respomo imsju elemente spektld, i jo Hi . unesu Sto ve spektckulamog, To Je vada k 9 pokes oF ra uiénim jema, marBvima pro Nu pozorsia poput Bred end Papex i mnoga druga +0 tome vite u: M Drage Sei: Umetnst teat (paleo: Kutuclo aspokt lene unetost).instut za zor in, ral elev, Beograd 1982. "Fanevsiol od 188, a sada eve ido wcsom sve Dan Gugodnoviosprogladen je Dane muzko | tag dana po lcaa se muz eas, avons tare onan agenda, tose ete cole rximnh aka vol bro] pozota anmache vatovskhpozorlta. Onl tabu 78 sebe da su bop ‘Cobo ken ossoga parotege! Kulture, Nope en a usin reba ako aks w naes programe ‘onc, posted, ue2vjenom kumar Hc Uteglonu urpetne a noossino da elanirat nes Danan - popu rakade gue 15/82i da maj ta da katu, to mogu ida véne, bez nek velkh problema Neraimo,obié0 sera tn mesima okuplai i dug ud. To su chi deb ica i patkovaitgova koe Ihovni umn ij za svoje hepeninge i> petlornanse prosio alo So we od seta ko ima slobodnag vemena, ~ (2 Umetrishe ake na uc 2) poroisre dogadana - uno pézoK8, pozortearimacie, poze eta b) ambientaino pozot8ie ¢) heperina iperiormans (muzith how.) 0) akcie nd-ata i sreetarta €) akcie vacicionalnh uidnih zabavjaga: pantomimitara, artista. U.ovom tekst pani shreserno unvavona ovu, OST Oru Lignin aki i manifesta -umetrigke spektaka, Sezdeseth gadna ovog voka taavialu sepiedsiave ultnog., (Colikogpozort,poaarSia anmacte MT Fiaovog pozoTsAS 2 1, “i deSava ita je to Sto umetnke podsite da Wad evan Ustajenh ciammskn proctor, oa zoborave Kaséan crams tks, Sekspia i Mole, da zaledno se cima i lokane seine kreny u stavanje froblama,croga So rb8ifude vevakodneic? Zab so oprodeluis da fade predsave 2a pozogny nepubiks, u rinovom key, sa nr samina? |1y Becaradu, v oa Bitola, al sm prike da vaio nekotko th prodsia’: predstaw Chano tea, predstave Vorkears 2 -Amsterdara 1979, ted end Papet testa @ Nujtka - sve one Su Uspevel da komunicta | ovde, ak fe nhov paw sisao i zrata ievoden u onim prostenma u koja su nasiae. Ove type odaze ediedene stedne, spaciténe lriove grade, razgovarsiy 3 uma, isvaduiu nihove probleme, rastoeci da njinov sustnsk! problem subimrejs u pozoinem sukobu = soeni | da sve 10 | iveds u adelvatnom ambjentu,U Zageou je daovala Kuga gums, koje ile trope predsiave uBeograc, jadnuod nj na Strom soit. To ie bo social, animacion projekt, veden u jednom od tad rekh pin gradseh“samova". Kuga glume je zaledno sa cima iz th Uczerica napravla paz’ dogada, oe blo po sbi spokane neobéno 2 vobisjnu biota puoi kj je moraa da oe (rn od nih env pul u Ta, deo graca. ZaSio Se u pra ludska nesela, anomarena v uobgaono) vat ged. Sezdasete gadne donose | pojawu amaijertanog pozoria Za8to ambjonsino pozora kava je razika meu katovsog i arimaconog paz | ambjesinog pozotSia? “Ambjentaino pazotte at), pre sieve, darevaotzule gad njegove pojediné délove, posebno istoriske uibane celine i da u nih situa povorinu peta. koja ecgovata dato ambents. Dake, ono Se Sd gradom kao scencm, kao pazoicom kojy neve roral da nse i rekorstule je ona vet posioj mnogo adekvatie od bio 08 raiadho piojédovene = sinuacie sherrosi. Ambientina J pozctiiarebunau im da gra, rjago ria nose sobom odredena visu magie, hue, | a de pomad pozogrim umeniima da ostare Jojoni dodula, Cesto se | dogada da je naiznatani deo predstave pra ambient. Onog tenutka Kada peste ode na gostovere ude «Hsin seen ona presee da paste kao umetnih cofval Nee bo} piojetala ambjentanag pozorBia revaoijp prosore srochiovekovnin wdava. Tko reste nz pradsiva na Duorovatk letnimigiama. Lowienac fe ptkodno mestona kore se vod “Hari. Budva grad-tealar ima vel bro projekata kj ragunau na grad kao na scenu, pa Petrovaradn (u ok lenjh pozonisni festival). Drugu wists ambijontainog pozorista tine pazorisa Koja ots autentcne caine grada koje ne movajs mati estetsku vedas po sebi i Stork znats, ves predslavlaiu erbionte karakerisiine za adrederi Social rile, Guslvenu stu. Ludsa Asie jeu (Asobodanjy Stopfa Yorto jada dvorste upTawo ovde v bz Alefes 212, koje je po sv ambjenialrim kevakteristkama odgoveralomijeu u ome bi Yebalo da ce doava (od) kama Dutana Jovanei6s. Naa rain su ceine bial Kugla lumisie | Bred end Papet, samo 2a raza fd Risiéa | ctugh autora koji su ostvart wena dela u domens ambjentcnog teata, ove lupe kao preclozak ernst acne ne Kotste veé napisani drameti tekst, veé ga kreitalu z2jacno sa stanovricima vata sami upravo inspinsani ambieniom. “eda wsla uslomno “ambijentalnog’ pozorttajesu ona koja 2 day precstave na neteatarshim mesirna: po baruinama’,stadisima, fabekamar. Rehabil se sari, isuZenii rovom wemenu nepimere Gh netentabin) cdjekt | dobiglu sasvim novunamenu, Njhova neODi=NOSt dae atmosiory sceniénost, pa predstave koje seu njma iavoce Ugavnom faGurajy na minimaine Soenograiske zavate, “raiola heperings pote uteatarskim Salama u Amati sterol je Muza vn umenic Kad hepering prede u Esp, fodmah ia na ulcu. Hepening In Ulm, umn Ui unc um Lim hewum doSavao se na 24 raziita restau gradu (od aerodioma do gradskog ‘ubi8ta), voded! publi u slrivena, zaboravjona, al kjuéna mesta 91302. Hepening na oWvorenom gradskorn prostory otkiva i u rjeg3 intagye one element prostora grade pored kojn naieSte proazimo a a it ne zapazame, Recimo, Kosta Bradié je u Beogradu osikavaa Saniove, | to su il malo pozra hepenina. Mego pozrali, sa veéom rmedisiom patnjom, biisu an koj su se deevall upvo ovde u Ate 212 1kajasu adil umetrici gupe Medal ‘akon period hepeninga, koj se danas smata delom storie Uumetnositu sMlopu pop aria Kao Umetnigkog prevea, dblad vem pefermansa>yreme w kome se rade veoma provokatiee poltéKe | soojae umeinie akcie. Inaée, keo S10 smo vet viel, Sezdesete godine ponova \wode spelt! na oWvorenim gradskirn grostora. To su gone kada 96 prozimajv umeriia ipoltiéa akoja, Umerriska alterna protest prov crdave blagostana senog nana crasnizovaria, Nopopulajepredstave u skopu pozorSta arimacke osu (Gredsiave koe se ednose'ra ekspropriaciu Zama | pracshu rent, Fredsiava gore grado u ivoceniy pozoiia Kamparjol bavla se Upravo ovim problemom u vremenu Kade je gaden Bobut i kad Su stanovnci Marea istorvani iz 2grada i slat predgrada, a zerlite ra ome su 2ivel potelo da bude premet kakulania i Spekuiaca, emu se usamjon stanovnik tho sam make da ope. Predstava ako bila jedna od akcionh foi koja su gluTcl pokuSaval da pomogru slanovrcira Marea da odbrane inigitt ident Matea. Utome se rie Uspelo, Danas jet eda od Wuksuanin Cet a do grace Boba Io pp bia zanarsla, popusmna det -sasvin dugabjeg Went Ncie sfeetara, fand-ar) kop Su krenule od swvareria mula, reje8ce su ergarizovale gp urea, Coco u zajednici sa lokanim umetricna il stenownisivor, Te akcie ml Su indus bike - Kista rjegova pakovana Rapstaga, Pont neta u Pai, Pokal v + u Pao) bata u Veneers) Bumilocans si unera pororita: Pere sunca AjaneYnatkr Poze burs Pozo akvaum. 1G eabeo posrte Dread ober jo vo toGe soon upaveunapullenim prostrima ede asi zat] preter konpa pseban.avac espermertlan ‘epentoar fa eaihu od wbiajen ropetonra a vat) ml) son. weeny Severe wSe u M.cxagcans See: Unenes stoma, Inst za poze, tin, rade telei, Beograd 1002, 26-1 16n52ici doko Keln., Uvjene peace stazeu patku Kanzas sta 43. Negor veoma uspel steer pertomans je | Zavrane ulce Viskons” burdima rate rita sim! kaptsizma, beseupulszncg | moéeg doba r U iataganiu profesora Rarka Radoviéa magao se vidot solscan sta Fane ola Se grad ode od gradi cbmuto,@ ‘na oma su osa¥feh prozor ca bi gradan magi da bace pogled na S| Grae Caspase sacs faa || wiagach) naite8ée cece imiad., Paroiau,nerano, piven bjt Ge skavenie doprnosi, bar na rao az, veCem ukiucvan luo u obtkovanje rada Protesionatzacia uanizms ijegovo oludeni od kersnika ofivava se sve vibe kao problem -izdajane urbana kao presi lest reminorno, ai onemoguélo jude da ody o ambient u ome Be ida imaju iabor, da wedujy ambjent a svoj natn. toga je 2ahtev72 paricpebwnim ubarimom tkode jac od zareva kulnog poketa Sezdesetn godina aki. gras speak ra oborenom imaneisrpen be or | e840 bi se mogio odveit | preceno ret ovo je jedna pozorina predstave, @ ovo je samo jedan palit Cin, li, ova predsiava je Umenitio det, a ovaima ierapeuskilisocjan zat. Race uke _Speioka u gadu pratima se unute cei proela— Podseila bin U tom smisiu na predstavu Dai esta Ova \avonsta pometria, koa pina uproson galerie Kuknog cent, zai waza na Tig Republke, Najvec deo predstave ievoden je na ctvrenam. dake besplaino za sve luxe koj su lade pros Knez- -Mpailvorn Tom eedslavom Skazan sn ume stay foren je redukovan umeinide rar: umadio teo, glas, pole, minimal reat) al veora asan i precizan poli saw S duge sane, pimera pozorBta aniadie kod nas nije BIO ‘mnogo. Medulm, posto akcja koja je ubaristma dao poznaa Dani u uli Luko Vukatovise (realzovana uvek u skopu piojoka saveloveria Komurikacie, beogredskog CEP), koja je pokuSala da Uusposia’ dobre o3rose u susedsiwy razkitin oblcina oruzena, Unetnickn progerna, zaesnichnaktwrost ako da. Kutna pitta | soekal u grad danas Na oj natin se kutuna pottka ewopskh radova menjaiau - odnosura spekiah” Pedesele godine su godine tadicionalsiske, konzewvatvne autune pole To je kutuna pokta koja vod brigu samo o etabiranim Ustanoverd kulxe dok je speMaki prepusten komerciainom sektory {riuzk holo, na primer). $ druge strane, ako su u pitanlu gradovi -—socialstiéxin zemaia, re€ je 0 ideologizrena} kutuino| potic koja podidava spekiak! u gradu, all spelal! koji je u funkcip stararja ‘scjasigvog identteta grada. Stoga se tu wode prvomajske parade, ‘omiadnshi sletow, creslave Oktobarske rewolucje i Pobede nad {a8izmom (I svetskom ty) Seadesete godine donose now socio - kutnu poly eceritalzacie | demoleatzace lute. pots rehabilscje euturra pata podinj da vezue 2a programe ufbane obrove: Na ekcl Maliea kao novornenovanog minista ultute Francuske 1uZapacno) Evop) bio ja &8Sarie asada sa spomenixaasture u om giadsiom jezgru Patza, a sledete ake bil su staranje mosernin plalora u Ope Gaga) i pazortu Odeon (Mason, dene je fasro smooiee vrazanona 2ata| | spekalai gradu humo pst ave, Utem oS wk tadeianance Koncept hune ple iad se ne da, ne ru iekanstnise, ve se rega unose sacra: Maple ‘hulp u peso para sped Luwa, dime 9 pose “demosatzaie” ute - prtzavarye umenickin doa junost how smestajem 2va0 uobigsenh muzejsth obra. U zapednoesrapskim gadovima ta pociny da se razvilu pw cigani uprave u domenu kutue, a9 adminisvatvne-biclaisia tea toja doncse dike 2 binim poslecicama po kullu 2st arada. Nast se da se ono Sto Posto po8ie | peda fo Sioj most Meauim, pian procval gradske hulune pote | aks Sgro oe tn sedamdeseli hao aha SeadesetOamakog Bunn ‘Dokuial viesi-de-nede retenie za narasie OUSIvene KORIKIe, ida energy mladi kanaife sa potéke borbe na Kulu radi uretnost. toga 2 “tadikaina umetnost” postala mozda nayastuplenii umetnidd sti/prevac kaj su skaziane sve druStvene | potitke tere. Jataju ombadins, ferris ele plat, muzike subkate machin sara bieko sa umetnigkom atemnatvom, tzvaiu progeme umetnike | socal arimacie na oNerenim prostrina grade Sve 10 posebno umetnast gaa, mua, farni koji se dle na Ulcara, madikcj se olupla ra ocredeni gov i prastrra - dae gradavima posebru armaslew 1 mnogo speciénost, ined ih ‘medunarcdro ataktirim secSima rovh stunts zovania. U Eons to nesimajo Amsterdam, London, Bisel, a potkutte mich bino ‘beledavaju| male exopske gradove ‘Ovipiojet sui umetr2h i socjno- pol. | Kos nas 2 1a 2iy SAC-a vee hada je cn bi cenaratematinn drstvenih | atenatinh umetniki pokteta rapravien musal kao znak postke laincamerim evlucoranin poketima. - ‘Nok gradovi x Kntohutur pave tsi dogada a ino je da 8 impus Koj dole od kentakutue navede mnoge Gradsle {pre ca hota za unetnie proglseslbochim grado. Avon je 10 uti ren sedamdeselh | to je bio podstca) putuuéin Umetnicrra, arstin, Zongltina, sima koji gine deo tadiconaine pubko zabave ds dod: = dtuge sane, studart, itleeuats, unetnc, ovat raaze da je Grenica da se jedan grad proglasio oNorenim iawzeno znabsira, pai ont dolaze da tu zarade ineiec| muzie i pozorsne progam Syojeremono je uu Knez Mraioveulce, utara ka jo ca ules enowtara, bia velka Ssh oome da instil previa i pred cle umeinika ko mogu da rastvpey u Koez Mag {i masta sasvm sotodan preup. Mien subi arta - pote e Cod uzato stoge kntiok, ca ise danas zaiovadastem paradom nacionalsiékog hia na, u Shar, Konotsaninadn (a bez praia, no i vansparentnos) ‘Ono Sto mi se Cn da je vaano jest da tad pot da se taza i nova Larisa razmiBlanja - 08 Qradsh postr peput Novog Beograd apie se osmislava)s 2 speKaM La Grande Bore, ‘ase taj je ado Emi Ap, adeno je Fao nasa) sabi scorama- tigovia sigjenim tao pozoricama, Medutm, ju posto ne Zee da 2ive na zadat atin, 1uNarieu vnovom reso nasa je da teauja eke lepe urbanisiche ice: edn deo za jadan stan u grad, poli Stanovi, proston dtje igre Kao prostatavantve.. Tako sei slant clojavau kao speek po sbi au home fui ne mogu da véeshy 20 start Vekont spaja ve nanan uc s galeriama u tom emenu uFancusk). s7pis20 tursima egledsla | pri put Boll risicKh raseja U Gradske uSianove Hult aj avzolan moguénostz anja. spekatulamost, slanovicima ta 7 ‘usuttin sma, jie pretola erara skim polebema. Stoga 8 u vim nasaima de rita ostorma desa utr utuna polka osamdesetn godina 1a viii prolesiorahirresWare oka fanvans hr centaa | tanh grads insitusia @ sedamdesett 3a se dOPiiava Kao opte 3 76 usta Dake, nastae krza socio - hulu centara i domova— EdinbUIg, 1 sa amibii Istovremena grade muzeishi objet, Koncetne —_lahiCkiposiaa anata mar er od Edinbuga. ako i Je, veld kuluni cenvi poput Bobura, La Viel, opere na Bast 30 ne posaban istorii i tet, ovom sna, Razvije S| okcia Rau ica Ewope... Spomenicl —zasr yaje usvSin ukao vei bo) umetrik Jeature se retalaun use 3 hottage nes i ja urjemu ostanu lida dodu unjega da 2 3 ike i moc ino raviaju va dikes tele polit jack . Zakljutak inke - jez valih projerata, al | dskuss Sted, ih ustanova iprojzata remeni giad suctava se 88 byojrim problemi lure poke Karakerise verovar ya gradskog cena - runrarie : tok reba da dajy osnow 2a vazak nebalansianth rnin ustubnin funk mora da shana biojih Industiiskhn objekala Ci) su 0 cr prodajen na defritno odbater! p hulu fe ra whuncu, Marketing Uaziu na bron avn j stendarai we Prostore ustanova hutire. Lunt dobia svoju p 0 pros m pokebara (2 yolsiv, sacbea 23 fa2vo) marketinga. Brojni dvorc | zamkovi posialy proftabin centn steko zoniena koje jo8 viSe oluduje gracane od uur i trstiske induct Mnogo je natina na hoje 83 ust Uae stane, sami urenicl smatraju da su im proston 19/152si, Prciekt popul now vraria urbencg ukloplevana bu alle, umatnicima k prottabi isu Bish Koncept kre a nisu im prtwat 2 koje sue pic alesse prevaciaz 27a da nibudude koi 6e zattevat dala ulagenia mated gad 0g hulu s9nse bivanja, Barulana zaedniceu nepr ine. primore 2 0 g centta . Eletiéna ada se Za gove kuise bli supre neko taularn prostor grad nal itm uspehom u pojedinim trerucima‘Ostrich, toni ko ved kulunu poh ca ga ~ Tenovigi uz pomo¢ gtada i da ga ispune pregramima 2a ed leo. \ Prostr ce ost may, Pastor maj Ot On Wo} Zee da ga Kt, | “Tak kada postoje judi kaj ce prostoru dati smisao, sad), a ents, 13 “onda huuna polis reo dx dode kay pours Sars apsieria, AS da SU 7a prostor vain Tudi [projekt od nowea TpodiSke koje bi kultuna polka davalaobjekima, "Rec Cera za lun dekontaminan ss dokaziza 0 Beogad je grad wSesiukog identieta, Balkans ent Beogtada (Stadt). stedhjoeopsh dental ada (knez Mibalova ice), socal’ (Now Beogiad), zapadnoewapsh (2gade s rmansescama - ugao Gratangke i Cara Lazaraurbanom abnover nie podzan na kool, olvorenj natin u kore bi preplet Kenta poragal stvaranju specitiéne gradske atmosfere i duha. Sta to znadi okazuu eera i Knez Mitaiove vice i Skadate - to su zavorene, ometcjane sukire. Neko ih esis, realzuje nasty tek onda da W rh bac: Be. o mote da furkcionige sero Kartaho- ust do iavesne grarie. Tgrostostoga i daras nema cra rata kaj bl rogl 4 imaju u ukuprom fiolu i atmos grads, 1 sem Sto imajs ametcjah eekaa, sinskog, umeri¢hog i 2voinog spekaka uma Literatur 1. Alia, Jacques: "Brus, PUE Pais 1977. (al Zak: “Buta”, Vuk Karad2é, Beograd 1983) 2, Baht, Nihal: “Swaraiatva Franso Fablea i narod kultura steneg veka irenesanse", Nolt, Beograd, 1978, 3. Bolovif, Rao: "Zapis 0 afi, Krjevna biti, 290, 4. Bouyer, Chistian: “Odean est ouvert, Nauveles editions Oebresse, Pats, 1968, 5. La Coremonio, “Faverses",n. 21-22, 1981 6. Dragéevié-Se8i, Mina: ‘Umetnos atemativa,Isitut za pozorit, fir, radio elev, Fakultet dramsth umetnosi, Beograd 1992. 7. Dragicawé-Se8¢, Milena - “menovanje ustiacia", DOSTA, Glas Studentshog protesta, 0116/1992 8. Dragevié-SeSi, Milena Stokowié, Branimir "Kultura, menadément - onimacia~ marketing’, CLIO, Beograd 1906. ‘Mira DragiGevi-Se8i6, profesor Menad’maria u kuti Tee macia na Faaitu dramekih umetnost \uBeogiadu. Stain profesor ra Evropsko) dplom kutunog menaddmenta (Bisel), a gost predavac na txojnim postediplomskim specialsitkim kursevima v zemii | nostanstvu . Potpredsedrik crullva Yustat. ‘Miena Dragioevie-Sesi. Professor of Cuture Management and Media Theory ate Facuty of Drama At in Belgrade. Ful professe teaching courses fr the Eurgpean Diploma of Cultura Management Brussels) _and vting ecturer at many post-graduate courses n Yugoslavia and abroad. Vice presicert of YUSTAT. lena Dragicevic Sosic THE CITY AS AVENUE FOR SPECTACLES From Baroque processions 10 poltical street theave and the techno tual of the post modern ‘marketing sensibly. Fotowing the separation of at rom ‘tual, works of ait and the process of ast creation became pan of evenidey uta to that was eatzed in cental areas such as ine fown ‘square or cathedral. Duing tho eighteenth and especially the rineteonth contwies at was confined in specialy conswucted ‘bultings. The spectacie was ‘soled in halls intended fo certain social classes and separated fam the assence of urban fe and being. However every revoluion atest or tite begins onthe steets, i open urban areas, ftom which I atacks and destoys the extemal and nena oly wats’. Tis spontaneous pola! spectacte complemented ty glamourous arise projects (ike those of David ‘atter the French Revohtion) or ‘Spontanocus alternative artiste Creation (tke the Bread and Puppet Theatre during the perio of sreet demonstrations agains! the Vernarn war and the aMiic projects of te Student protest n Baoyad in 1982) Special aterton is dovoted to he tomate at of the 1980s and 19708 which, as pant of Ws arise and social or pocal programe, Gevelqped ——cornmunication ‘between artiste andthe aly in open utban areas, run-down ciy suburbs and deserted buildings in city ccontes. Modem cies which seek 10 bud ‘hair self image, wheiher tis based (on a reel identity (vadlton,nistoy, social, economic and cultural characteristics) or 4 esite 10 change or create @ new (aie) ‘mage of tsa use these new forms Cftechno spectacle, staring wih the san et lumiere projets in France during the 1960s, which now use laser and computer technology and are heavly marketed in he media