Cơ sở tính toán phủ sóng vùng biển A1

Cơ sở tính toán phủ sóng vùng biển A1 Vùng A1 trong hệ thống GMDSS chính là vùng
phủ sóng của đài bờ VHF, và theo phân tích cơ sở truyền sóng, thì các dải sóng VHF trở lên
không thể phản xạ từ tầng điện ly do góc khúc xạ nhỏ, truyền lan bằng phương pháp nhiễu xạ
không hiệu quả vì bước sóng ngắn, vì vậy chủ yếu là truyền thẳng. Việc xác định cự ly theo lý
thuyết đã được nêu, nếu coi độ cao anten phát là H và độ cao anten thu bằng 0 chỉ cần từ A1
kẻ tiếp tuyến A1F thì:
A1 F=3,57 √ H ( km )=1,927 √ H (Nm)

Thực tế do trái đất được bao quanh bởi một bầu khí quyển có mật độ không khí giảm dần
theo độ cao nên tia sóng đi từ anten phát đến anten thu bị khúc xạ làm cho bị cong đi dẫn đến
cự ly thông tin thực tế là A1B. Vậy tia sóng từ A1 đến B như hình 2.11

Để tính cự ly truyền sóng thì trong phạm vi không lớn lắm ta coi cung A1B là cung tròn
tâm ở O’ bán kính R1. Đây chính là hiện tượng khúc xạ khí quyển, thông thường nó làm tăng
khoảng cách thông tin (B xa hơn F). Gọi k là hệ số khúc xạ khí quyển ta có:

R
k=
R1

R là bán kính của trái đất

Hệ số khúc xạ khí quyển k luôn thay đổi phụ thuộc vào vùng địa lý, khí áp, nhiệt độ, độ
cao anten và đặc biệt là bước sóng của sóng điện từ. Vì vậy người ta thường lấy giá trị trung
bình tương ứng với từng bước sóng, bước sóng càng ngắn thì k càng nhỏ.
Ở dải sóng VHF (30 đến 300 MHz), k ≈ 0,594.
Ở dải sóng SHF (30 đến 300 GHz), k ≈ 0 , 417
Ở dải ánh sáng nhìn thấy f > 3.1014 Hz, k ≈ 0 , 158.
 Với hệ số khúc xạ k, và giải bài toán tam giác AA1B có thể tính được cự ly thông tin D
theo công thức sau:

( k2 ) √ 2.6371093. H [ m ]
D= 1+

k
D=
( 1+ ) .3569,62 . √ H
2
[ Nm ]
1852
Trong đó: H - độ cao anten tính bằng m.
Trong trường hợp anten thu có độ cao là h (m) thì:
k
D=
( 1+ ) .3569,62 .( √ H + √ h)
2 k
=1,93 ( 1+ ) ( √ H + √ h) [ Nm ]
1852 2

Từ công thức ở trên nếu thay k = 0,594 là hệ số khúc xạ của dải sóng VHF vào ta có:
0,594
D=1,93 1+( 2 )
( √ H+ √ h )=2,50321 ( √ H + √ h ) [ Nm ]

,điều này hoàn toàn phù hợp với khuyến nghị A.801.