You are on page 1of 57
GIAO TRINH HOA HOC PHAN TICH Soo) | i< 0,2 thi f dugc tinh bing céng thar 2 lef = -05 22444 (1s) l+yu trong dé A thay déi cing voi ion va duge xéc dinh bang thyc nghiém. Noi chung, trong linh vue phan tich chting ta thudmg str dung eéc dung dich loang, nén coi nhu f = 1, hogt dO bing néng d6 va thrdng chi dé c§p dén ndng a. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Chuong 2. CAN BANG AXiT- BAZO TRONG DUNG DICH NUGC 2.1, LY THUYET BRONSTED VA LOWRY VE PHAN UNG AX{T-BAZO 2.1.1, Cée dinb nghia 1. Axit: axit 1a chat c6 kha ing nhudng proton H”. Vay axit 06 thé 18 ede phan tir trung hda hay céc ion mang dign tich. Vi dy: HCI, NH,’ 2, Bazo: baze 1a chat cé kha nang nhan proton H’ Vay bazo c6 thé 1a cae phan tir trung hda hay cdc ion mang dign tich. Vi dy: NaOH, CH;COO 3. Chat lung tinh: la nhimg chat vira c6 kha ning nhuéng proton H’ vira cé kha nang nhgn proton H’, Vi dy: HCOy 4. Cap axit-bazo lién hop: Ya c¥p chat axit-bazo khée nhau 6 lion H*. M6i mOt axit sau khi cho mgt proton tré thanh bazo goi la baze lién hyp véi axit d6. MAi mot bazo sau khi nh§n mot proton tré thanh axit goi [a axit lién hop véi bazo dé Vi dy: CH;\COOH/CH,COO’ ; NH; /NH,* 5. Phin ing axit-bazo : 1A phan ting trong dé c6 sy cho va nhan proton H, Vay dé cé phan tg axit-bazo thi t6i thiéu phai cé 2 c&p axit-bazo lién hop. MOt cp axit bazo lién hop c6 thé biéu di Axit S Bazo +H" bing hé thite sau: Proton khéng cé kha nang tén tai & trang thai ty do, vi vay mot chat chi thé hién 16 tinh axit hay bazo trong dung mdi cé kha ning cho hay nhdn proton. Khi hoa tan mot axit hay bazo vao nude thi sé c6 cdc phan ting: Axit + HO S Baza + HyO™ Bazo+ HO S Axit + HO Thi du: CH,;COOH +H,0 = CH,COO + HO" Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com NH, + HO SNH + HO" HPO;* + H;0 SPO,” + H,0° NH; + H,0 S NH* + H,0* CH,COO + H,O S CH,COOH + -H,0! CN + H,0 Ss HCN + OH Theo quan niém cé dién thi NH,* khong phai 1A axit va CN’ khong phai 1a azo ma Ia cation va anion cua céc mudi thiy nhan, Nhung theo djnh nghia cua Bronsted thi NH," la axit va CN’ 1a bazo va phan img thuy phan chinh fa phan ting ciia axit NH," hay bazo CN’ véi née. Tay theo ban chat clia dung méi, mot chat c6 thé thé hién tinh axit hay bazo. Trong chvong nay ching ta dé cp chi yéu dén cdc phan img axit hay azo trong dung méi 1a nuéc. 2.1.2. Hing sé axit K,. Hing sé bazo K, a, Cuong d@ axit. Hang sé axit K, Nude 1a dung méi lwang tinh c6 thé cho hoc nhan proton. M6t axit khi duge ha tan trong nude sé nhuéng proton cho nuéc theo phan img A + HOS Bo + HO (a) Trong dé A 1a axit, B 1a bazo lién hop voi A, axit cing manh tite 1a nhuéng proton cho nuée cing nhiéu, cn bing (a) chuyén dich sang bén phai cang nhiéu nén hang sé can bang ciia can bing cang lén. 1000/18 nong dé cia H,O khéng doi va bang 55,5 mol, ta c6 thé vi k(H,0] tele K, Q.1) Trong d6 K, duge goi 1a hang s6 axit va biéu thi cang Ién_axit cing manh, Nguoi ta xde dinh céc hing ligt ké trong cdc bang tra hay trong cac sé tay héa hoc. xit cho moi axit Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Cé nhiing axit ma phan ir chita hai hay nhiéu hon hai proton cé thé téch ra trong nuéc. Nhiing axit dé duge goi la céc da axit. Trong dung dich nudc, phan tir cdc da axit phan li lan lugt theo nhiéu ndc va trong méi mét ndc cho mot xxit. Thi du: axit HCO, phan li theo mt hing XACT Ky Va Kyo proton. Ung véi hai 5S HCO; + Ht + #H Déi voi da axit sau khi ndc mOt phan i thi phn tt td thanh anion mang m6t dién tich 4m va anion dé git H™ cdn lai cang chat ché hon, vi thé cin bing mét bao gid cing xiy ra manh hon nic hai, ndc hai manh hon nic ba,...do dé déi véi cdc da axit Ky, >> Ky >> Ka... b. Cudng 49 bazo. Hing sé bazo Ky, Mét_bazo cing manh khi hda tan trong nude sé nhfn proton cla nude cang nhiéu, hang sé cn bing cila can bing cang lén, duge biéu dign: B + HOS A + OH (a) _ [alow | [a]4,0] Trong cdc dung dich loang, néng d6 cia H,O coi nhu khéng déi nén c6 thé viét: lalox = = 2.2) k{H,0] Tl K, (2.2) K, duge goi Ia hang sé bazo va biéu thi cudng dO bazo, K, cang én thi tinh bazo cang manh. Ngudi ta x4c dinh cc hing sé bazo cho moi bazo 16i ligt ké trong cdc bang tra, sé tay héa hoc. Trong thyc té, dé tién cho viéc tinh toan va biéu dién bang dé thi ngudi ta hay ding céc dai lrgng thay thé, chuyén déi nhu sau: pK, = -IgK, Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com PK, = -Igky PKizo= - IgKiz0 pH = -Ig(H") pOH = -Ig(OH] c. Quan hé giira hing sé K, va hing sé K, cia m@t cp axit baze lién hop Tit hai hé thie (2.1) va (2.2) ta e6 phuong trinh, K,.Ky = [B].[H;0* ].[A].OH” /[A].{B] K,.K, = [HO* | [OH] = Kyo (23) K, 4. (6 25°C) PK, + pK, Nhu vay tich s6 ca hing s6 axit va hing s6 bazo clia m@t cp axit bazo ign hgp bang tich s6 ion ctia nude. Vi tich s6 ion cia nude 14 mot hang sé nén: {4 axit A canh manh thi hing sé K, ciia bazo néu hing sé axit K, cing Ién, ngh cng nhé nghia 1a bazo dé cing yéu. ‘Vi dy: - HC11a mot sé axit manh K, = + & thi bazo lién hop cia n6 Cl 1a bazo vo cing yéu 06 Ky = 0, thong duge coi nhw trung tinh, 6 K,= 10“* thi bazo lién hop CN da thé hign tinh bazo, dic tung bang hang s6 bazo: K, = 10/K, = 10%/10** = 10° 2.2. TINH pH CUA CAC DUNG DICH AXIT, BAZO, MUOI - HCN 1a mot axit yéu 2.2.1. Céng thite tong quat dé tinh ndng 46 ion H* cho dung dich hén hgp axit va bazo lién hgp Gia st hoa tan vio nude mot axit HA c6 néng dé ban dau 1a C, va bazo lign hgp véi né (A) 1 mudi NaA c6 ndng d Cy. Trong dung dich sé c6 hai can bing: HA S H+A HO 5S H’+OH Va phuong trinh phn Ii ho&n ton cla mudi NaA NaA > Na’ +A tir hai phuong trinh trén ta c6 thé viét : [H‘}[AJ[HA] = K, @) Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com (H'}.[0H) = Kizo (b) Ap dung dinh luét bao toan khéi hrgng d6i véi ion A 06 hé thite: {HA] + [A] Cat+Cp () Ap dung dink lugt bao toan dign tich trong dung djch nén ta c6: [A] + [OH] = [H*] + [Na*] qd) Mudi NaA phan li hoan toan nén: (Na'] = Cp ©) tir 5 phuong trinh a, b, ¢, d,¢ ta c6 (a Jew, Sacte felow | 2.4) la" |=lo# Céng thite (2.4) c6 thé dugc thiét lap nhu sau: ar ph trink é: — x ial . tir phuong trinh (a)tacé: [w*]=K, tel (@’) Trong dé [HA] la néng dO can bing cila HA. Nong dd dé bing néng do ban dau cia HA(C,) trit di néng d6 [H*] do HA phan li ra, néng dé nay Iai bing néng d§ H’ chung trong dung dich [H’] tri di néng d6 H* do nude phan li ra, mit khac néng d6 H’ do nude phan li ra bing néng do OH, vay: [HA] = Ca —-([H"] - [OH]) =Ca-[H]+[OH] (f) Con néng d6 cfn bing [A] bing néng d6 cia A’ do NaA phan li ra (Cp) cOng véi néng d6 cla A do HA phan lira, mat khac néng dé nay bing ndng do H’ do HA phan li ra, ma néng 46 H* do HA phan li ra bing néng 46 H* chung trong dung dich trix di néng dé OH, vay: [A] =Cy +[H']- [OH] (g) ‘Thay [HA] va [A’ ] vao (a’) ta duge cong thite (2.4) | Cong thite téng quét nay c6 thé sir dung dé tinh pH cia moi dung dich axit, bazo hay mudi. Tuy nhién trong timg truéng hyp cu thé ta lai 66 thé don gidn bot cdc thanh phin dé tinh gin ding cho don gidn hon nhung véi d6 chinh xéc chép nhan duge. Dudi day ta xem xét cach tinh pH cho cée trudng hgp theo vige sir dung céng thite nay. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopat.com 2.2.2. pH ciia dung dich don axit rét manh HA c6 néng do Cx HA [8 mot axit rét manh nén trong nuéc coi nhu phan li oan toan: HA > H'+A Ko = & tir cong thie (2.4) ta e6; abe |Hon)) c, -la’|+[on jek z Vi K,=0; va (H" ]. (Ce + [H" ]- [OH ] #0 Nén Cq- [H"]- [OH ]=0 mitra [H*]=C, + [OH] (2.5) cong thite (2.5) cing e6 thé suy ra tir céng thite (f), do HA phan li hoan toan nén. [HA] = 0, tir cong thite (f) ta c6 Cy - (H" ] - [OH] = 0 => [H"] = Cy + [OH]. Cong thite (2.5) bao gdm ca H’ do axit HA phan li ra va H* do nude phan li ra, Ku WHI =Ca+ TF > la} -c.la =0 (2.5') Khi ndng d@ axit HA Ion hon 10"M thi H’ do nude phan li ra khong dang ké, tie 1a 06 thé bo qua sy phan li cua nude, nghia 1a H* trong dung dich 1a do HY cia HA phan li. Khi dé Cy, = [H"] va pH = -Ig[H"] = -lgC, Vi dy: Tinh pH cua dung dich HCI 1M va 5.10°M. - Déi véi dung dich HCI néng d6 1M thi ta cé pH = - lg] = 0 - Déi véi dung dich HCIS.10°M thi pH = - lg(5.10°) = 2,3. Khi néng 6 axit Cy 10°M thi phai tinh pH tir phwong trinh (2.5) hay (2.5°). Giai phuong trinh bic hai nay, duge 2 nghiém, ta sé dy nghiém duong. Vi dy: Tinh pH ciia dung dich HCI 10°M. Néu b6 qua H” do nuéc phan lira thi pH cia dung dich [a 8. Biéu nay Khong dting, ta phai ding cOng thite (2.5’) dé tinh pH, Khi d6 pH ciia dung dich sé li: [H*] - 10° [H*]-10"=0 Giai phvong trinh nay sé tinh duge [H ] = 10%° suy ra pH = 6,9. 10 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Néu Cy << 10” c6 thé bd qua Cy canh [OH'] trong céng thitc (2.5) va khi 6: [OH] =[H"* ]= JX, , mOi trudng khi nay coi nhu 1a trung tinh. V 2.2.3. pH ciia dung dich don bazo rit manh cé néng dé Cp Céc don bazo mgnh thuong 18 hidroxit cua céc kim logi kiém, trong nude ching phan li coi nhu hoan ton theo phuong trinh: BOH > Bt + OH Lap luan twong ty nhu déi véi dung dich axit manh ta c6: [OH ]=Cp+[H'] (2.6) Cp 1a néng dé ban dau cia bazo . Thay gid tri cia [OH] = ta duge: (H! ]+Cg [H']- K,,.=0 (2.6) Phuong trinh nay ding dé tinh chinh xéc pH ctia dung dich don bazo rt manh c6 ndng dé Cg va hing sé bazo K, = Néu néng d6 Cg cia bazo Ién hon 107M thi lugng OH do nude phan lira khong dng ké va cé thé bé qua duge. Do d6 [OH] = Ca Va [Ht] = fue = Kee <5 pit= 14 pOH = 14 + lec a =n ee PH = * ‘Vi dy: Tinh pH cia dung dich NaOH 0,1M [OH)] = 107 => pOH = -Ig{OH’] = pH = 14—-pOH = 14-1 =13. Néu Cy < 107 thi phai tinh pH theo céng thite (2.6’). Néu Cy << 107 c6 thé bé qua Cy canh [H’] trong céng thitc (2.6) va khi do: [OH] = (H") = J. , m6i truong khi nay coi nhu 1a trung tinh. 2.2.4. pH ciia dung dich don axit yéu HA cé hang sé axit K, va néng dé ban déu Cy Trong dung dich chi cé axit yéu HA nén néng dé baz lién hgp cla né Cy trong cOng thitc (2.4) rat nhé, c6 thé coi bing khéng va cong thie tinh pH cia dung dich axit yéu la: (2.7) i Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Tuy ting trudng hop cy thé Iai cé thé don gin hod cong thite (2.7) nhw sau: Néu [OH] << [H"] nghia 1a c6 thé bo qua sy phan li cta nude, tite 1a bo qua néng d6 ion H* do nude phan li ra, khi dé ta c6 thé bé qua [OH ] bén canh (H” ], Céng thite (2.7) sé duge don gidn con: QT) Day A phuong trinh bac hai véi [H”] ~ Néu coi [H"] << Cy (tite 18 axit phn li yéu, néng dO ion H* do axit phan liranhé hon néng d6 ban dau cua axit ) thi phuong tinh (2.7) sé la: fe] K,= Q7") H = -IgiH” ] = 0,5pK, - 0,5.1gCy 7”) Vi dy: - Tinh pH cia dung dich axit CH\COOH 0,1M. Biét Keiscoon = 1043 Sit dung cng thite (2.7"") thi pH = 1g10*”> — 0,5.1g0,1 = 2,375 + 0,5 = 2,875 Tinh pH cia dung dich NHjCl 0,1M, biét NH 1a bazo yéu c6 pK, =4,75 Sir dung céng thite (2.7"") NH.Cl —> NH? +Cr NH,* +H,0 5 NH; +H30* suy ra NH," la mot axit yéu. PK wis = 14 - pKyus = 9,25 +05 = nén pH =0, 13 - Néu ndng d6 ban dau cia axit C4 nho, hay axit c6 hing sé K, tong déi Jon (nghia 1a axit khong yéu lim) thi khong thé bé qua H* canh Cy duge, Khi dé muén tinh pH chinh xéc ta phai ding cong thitc (2.7"). Ngudi ta thuong quy wée ngudng dé tinh 1a: néu axit c6 K,< 107 hode ti sé (Cy / K,) > 400 thi sir dung cng thite (2.7") 12 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Vi du: Tinh pH cia dung dich CHyCOOH 10° M, biét Keincoon = 10%". Nong d6 Cy nho nén dé tinh pH chinh xdc ta khéng thé bo qua [H*] canh Cy duge ma phai 4p dung céng thite (2.7"), tite 1a phai giai phuong trinh: [H'? = 10*”.104 — 10%”. [Hy [HP +10", (Hy 100 Gidi ra ta duge [H”] = 0,81. 10°"* va pH = -Ig[H*] = 4,470. Nhung néu b6. qua (H’] canh C, thi pH = 0,5 . 4.75 - 0,5.1g10* = 2, 375 +2 = 4,375. Néu Cy kh4 no dé [A’ ] << [OH ] te 18 H’ do axit HA phan li ra khong dang ké so véi H* do nude phan li ra thi H” trong dung dich hau hét do nuée phan li ra, Do d6: {H” ] = [OH ] = JX;,, , moi trong khi nay coi nhu 18 trung tinh, 2.2.5. pH cia dung djch don baza yéu cé hing sé bazo K,va néng dé ban dau Ce Lap luan tuong ty nhu dung dich don axit yéu 6 trén, trong dung dich chi 6 bazo yéu nén Ca trong cong thite (2.4) rat nh6, coi nhu bang khng, vay cong thite tinh pH ca mgt dung dich bazo yéu 1a: — x low |-|n"J Poa TT os) Néu [H"] << [OH] thi [H" ] = K,. low] (2.8') , -lo# [on-] =lou lou-) = JK, (€, -Jou Néu [OH"] << Cp c6 thé bé qua gid tr Cp canh [OH"] , khi nay Igi c6: hoic K,,, oH” |=K,. > for |e, [K,C, — pOH = 0,5pK,- 0,51gCy va pH = 14-pOH 2.8”) Néu néng d6 ban dau ciia baz Cy nho, hay bazo c6 hang sé K, twong déi 16n (nghia 1a bazo khéng yéu lim) thi khong thé bo qua OH canh Cg duge. Khi 46 muén tinh pH chinh xdc ta phai ding céng thie (2.8"). Ngudi ta thuéng quy wée nguéng dé tinh 1a: néu bazo c6 K,< 10% hodc ti sé (Cy / K,) > 400 thi sit dung cong thite (2.8”). 13 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Néu Cy kha nh6, Cy << 107 M, thi lai coi nhy [H* ] = [OH] = /K;,,. hay m6i trudng khi nay 1a trung tinh. Vi du: - Tinh pH cua dung dich NH; 0,1M, biét K, = 1,75.10° NH\+H,O S NH,’ + O pOH = 0,5.4,75 — 0,5.1g0,1 = 2,38 + 0,5 = 2,88 va pH = 14 ~ 2,88 = 11,12 - Tinh pH ciia dung dich KCN 0,1 M, HCN 6 pK, = 9,21 ‘Trong dung dich nuéc KCN phan li hoan toan: KCN > K*+CN CN +H,0 5 HCN + OH CN Ia bazo lién hgp ciia axit HCN nén pKey = 14 ~ pKycy = 14 - 9,21 = 4,79. Vay: pOH =0,5.4,79-0,5.lg 0,1 =2.4 +05 =2,9. pH =14-2,9 =11,1 2.2.6. pH ciia dung dich hén hop don axit yéu va bazo lién hop véi nd ‘Thiét lap céng thitc tinh pH cia dung dich chita axit yeu HA voi néng d6 ban dau 1a C, va bazo lién hop véi né 1a A’ ( wong mudi NaA cé néng d ban ddu 1a Cy). Dé tinh chinh xdc pH ctta dung dich chita HA va NaA voi néng d6 ban dau 1a Cy va Cp, stt dung céng thite sau: 1-}-{on-] Nhung thuong (H’'] va [OH] khong dang ké so v6i Cy va Cy vi HA va A ngan can Kin nhau Iam cho chiing ion ho theo phuong trinh sau: HA+H,0 S A +H;0 A +H0 5 HA+HO Nén H,O° va HO’ sinh ra khong duge nhiéu, do dé pH ci t8 duge tinh theo céng thite: le’ dung dich thye 4 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com tie 1a pH =pK, - IgCy/Cp (2.9) néuCa=Cy thi pH=pK, (2.9) Vi du: - Tinh pH ciia dung dich chia hén hop CH;COOHO,2M va CH,COONa 0,1M. Biét pKeyscoon = 4,75. Theo dau bai thi Cy = 0,2 va Cp = 0,1. Vay: pH = 4,75 - 1g0,2 + 1g0,1 = 4,45 - Tinh pH ciia dung djch chita hon hop NH,OH 0,2M va NH.C1 0,1M. Biét pKyus = 4,75. Nhu vay axit yéu trong hén hop 1a NH," va bazo lién hop véi né 1a NH3. pK, =14 - pK, = 14 - 4,75 = 9,25. pH = 9,25 ~1g(0,1/0,2) = 9,25 + 0,3 = 9,25. 2.2.7. pH ctia dung dich hén hop axit yéu va bazo khong lién hop voi nd Gia str cé mot hén hop axit HA; c6 ndng dO Cy clia hg HAY/A\ va bazo Av ndng d6 Cp clia hé HA2/A2, cde hing s6 axit cita hai hé 1a K, va Kz, Dé tinh pH cia dung dich nay ta lip phuong tinh bao toan proton xudt phat ti HA’, A’, H:0. [HA] + [H"] = [OH] + [Ar]. Néu [H"] va [OH] khong dang ké, thi [HAo] = [Aq] fe] eek, att’) K,+|H Hoe Vi véi axit HA; thi HA, S$ H™ +A) nén (HA) +[Ai]=Ca (@) va Ki= wk] ] () lJ K hal FR, Tir (b): is )_ 7 1 Ye ahu vay Can ett vao (a): : b= poge tird6 suy ra {na,]= Ss fe] FR, 15 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com fuCy=Cy ne EL hose pry = Néu Cy =Cp thi ee ee hoje [H'] = K,.Ky Va pH=0,5.(pK; + pk,). (2.10) Néu céc néng d6 Cq va Cp khéng bang nhau, Cy = m Cp thi phai giai phuong trinh: [x] mK, Colt’) _ mck, hodc = Kl] K, +a K+] K,+[4 Vi dy: Tinh pH ctia dung dich muéi NH,CN 0,1M. Biét HCN c6 pKucx = 9,21 va NHy 06 pKyin3 = 4,76. PH yy = PK yo ~ PK xy, = 14-4,76 = 9,24 PH = 05.(PK yey + PK yy. = 0549,21+49,24) = 9,23 2.2.8. pH cia cdc dung hon hop cae don axit 2.2.8.1. pH ctia céc dung dich hén hop axit manh HA, va axit yéu HA, ‘Trong dung dich ¢6 cde can bing sau: HA, H+Aq voi Ky=0 (a) HA, S H'+Ay voi Ky (b) H,0 5S H*+OH véi Kino © é tinh chinh xéc ndng d6 H' cla dung dich, phai tinh lrgng H* do cd 3 phuong trinh trén sinh ra, Nhung trong tuyét dai sé cdc truong hop cé thé bo qua H’ do nude phan li vi nude phan li yu, ion H’ do hai axit phan li ra da ngin ch§n can sy phan li cla nuéc cho nén H’ trong dung dich coi nhw chi do hai axit phan li Phan tng (a) chuyén dich hoan toan vé phfa bén phai va [H*] do phan img nay sinh ra lam cho phan tng 6 can bing (b) chuyén dich vé phia bén tréi tie 14 1am kim ham sy phan li cia axit do d6. Khi nay c6 thé chia lam cdc trudng hop: Trudng hop 1: Néu néng dO ban dau cia axit yéu oho hon, bing hodc khOng én hon nhiéu so véi néng d6 cita axit manh, thi pH chi do axit manh nhdt quyét dinh. Vi du: Tinh pH cia hn hgp chita hai axit HCl va CH;COOH néng do méi axit tuong tig 1a 0,1M. 16 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Khi nay c6 thé bé qua sy phan li cia CH;COOH, ndng d@ ciia ion H! sé 1a 107 ion g/l, vi HCI phan li hoan toan, nén pH = 1 ‘Trung hop 2: néng 46 cia axit yéu Ion hon rat nhiéu ndng do cia axit manh thi phai ké dén sw phan li ca axit y Vi dy: Tinh pH ctta dung dich gom hai axit HCI néng 6 107M va axit CH,COOH néng d6 1M. Goi ndng d9 cia CH\COO" trong dung dich 1a x thi [CH;COOH] = 1-x, (H"] = x + 0,01. Sir dung dinh lust bao toan khéi hrgng cho can bang (b) thi [cu,coon!] [H']=K, [c#,coo hay 107 +x =10*".(1-/x Va gidi phuong trinh tuong duong voi x? + (10? + 10%"), x = 0, bo 10° ‘bén canh 10° thi phuong trinh tré thanh x” + 107.x — 10%” = 0. Giai phuong trinh nay nghiém x nhgn duge Ia x = 1,3.10” tir dé suy ra gid tri pH = 1,64. 405 2. pH ctia cdc dung dich hén hop axit yéu HAy, va HA,2 Trong dung dich cua hén nay c6 cdc can bing sau: HA, S H'+Ay HAy S H'+Ay HO 5S H'+OH C6 3 trudng hgp thudng gip: Truéng hop 1: Hai axit c6 hang sé axit va néng dO gan bang nhau. Khi 6 goi ndng 46 méi axit 1a C, ndng 46 H* do axit HAy: phan li ra 1a (x), ndng 46 HT do axit HAy, phan li ra Ja (y), néu bd qua sy phan li cla nude thi: HA, H+ Ay x+y x SH + Ay x+y y Kuay =X. (8+ y)M(C-X); Kuaya = y.-y)(C-y) Théng thudng thi x va y nhé hon C rat nhiéu nén c6 thé bo qua chting bén canh C, khi de Kuayt =X. (K+YVC: Kyaye = y--yyC 7 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Kuyt + Kinyo = (x+y) (x + C= (xty"IC IH] =C.Kasyt + Keay) 9 = fel 4K) 2.1) ‘Vi du: Tinh pH cia dung dich gdm axit meta aseno HAsO; cé K, = 6.10" va axit xianhidric HCN cé K, = 7.107", biét néng d9 cita méi axit tuong img déu bing 0,2M. v (H'] = J02610+7.10")=10% 4 pH=4.8. Truong hop 2: Nong d6 céc axit xp xi bang nhau nhung hang sé axit khéc nhau nhiéu. Vi ndng d6 céc axit xdp xi nhau nén néng d6 [H*] do axit cé hing sé phan Ii lén hon phan li ra sé 16n hon nhiéu néng d6 (H'] do axit c6 hing sé phin li nhé phan li ra, vi vay pH trong dung dich hn hgp nay trén thyc té sé bing pH ctia dung dich cé hang sé phan li Ién hon. Vi dy: Tinh pH cia hn hop axit CH}COOHO,1M ¢6 pKeiscoon = 4,75 va HCNO,1M €6 pKijen= 9,21. Trong dung dich sé c6 cdc edn bing sau: CH,COOH SH +CH,COO (@) HCN S H'+CN (b) HO S H'+OH © Vi ndng d6 cia hai axit bing nhau va hing sé axit cla CH\COOH én hon hang s6 axit cla HCN rat nhiéu (10° Jan), nén c6 thé bo qua néng 46 H’ do cn bang (b) sinh ra so véi néng 46 H* do can bang (a) sinh ra. Nhu vy, trén. thyc té pH ciia hon hgp chinh 1a pH ctia dung dich CH;COOH. ‘Trong trudng hgp nay cé thé tinh pH ctia dung dich theo céng thite (2.7”): pH = 0,5. pKeuscoon ~ 0,5.12Ca . 4,75 — 0,5.10,1 = 2,86 Truéng hop 3: Hang sé axit cia hai axit x4p xi nhau, nhung néng dO khéc nhau nhiéu. pH cita dung dich hon hop trong truéng hop nay cé thé dugc xem nhu pH cia dung dich axit c6 néng d6 1én hon. 2.2.9. pH cia cdc dung dich da axit va da bazo Khi hda tan mét da axit vao nude thi né phan li theo nhiéu ndc va méi ndc cho m@t proton, dic trung béi mOt hang sé axit tuong tng. Déi véi céc axit 18 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com thudng gip thi hing s6 axit mg nde khdc nhau rat nhiéu, hang sé axit cia nde thé nhat thuéng 1én hon rat nhiéu hang s6 axit ndc sau d6. Vi du: - Phuong trinh phan li cita HCO; sé 1a: H)CO; SH’ + HCOy véi HCO’, S H* + CO,* voi hang sé axit_ K, = 101" Ta thdy: K\/K2 = 10°/10'* = 10° ing sé axit K, = 10°* - HyPO, phan li theo ba nde e6 3 hing s6 axit twong img c6 cc gid tr la pK, = 2,12; pK2 = 7,21; pKs = 12,36. Nhu vay di véi axit nay, cdc hing sb phan li traéc bao gié cing 1én hon hing sé phan li ngay sau né khodng 100 nghin lan. Dbi véi cdc da axit c6 céc hing s6 axit khac nhau rat nhiéu, do vay khi tinh ‘PH cla dung dich thi cé thé bé qua duge sy phan li clia cdc ndc sau, chi ké ic thir nhdt, tite 1a pH cla mot don axit, hoe 1a pH cia 1g dO bing nhau nhung cé hing sé phan li khéc nhau. Vi du: Tinh pH ctia dung dich HS 0,025M. Biét Ky = 5 1,2. 10, 10 va Ky = Nhu vay K, >> K; hang trigu lan, nén khi tinh pH cla dung dich ta cé thé 6 qua sy phan li ciia cdc ndc hai va néu b6 qua sy phan li ciia nude thi c6 thé tinh pH theo céng thie tinh pH ctia don axit yéu. HS S H'+HS RC =[K,€ =\{57.10° 25:10" =10 [H]= Ngudi ta cling xét tuong ty voi cde da baze. Anion ciia cdc da axit 06 thé coi nhu céc da bazo. Thi du ion S* (Na,S) c6 thé coi nh mét da bazo béi vi né c6 thé nh4n Lin Iugt tig proton dé tao thanh axit theo phuong trinh sau: Ss +H S HA HS +H°S HS Néu biét duge céc hing s6 cita cdc da axit thi ca cdc da bazo lién hop véi chting. Cu thé: Hing sé K, cia S* = 10“/K/HS = 10/1,2.10° thé tinh duge céc hing sé 19 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Néu nhu da axit cé hing sé axit khéc nhau nhiéu thi cdc da bazo tuong {ing cing o6 hang sé baze khéc nhau nhiéu va vige tinh toan pH cla cdc dung dich da bazo eiing chi tinh t6i su phan li cua ndc thir nhét ma théi, nhu vay viée tinh pH cing tién hanh twong ty nhu tinh pH cia mot don bazo yéu, khi nay 2.3. DUNG DICH DEM Trong thyc tién phan tich, nhiéu phan tng phan tich chi xay ra téi wu & nhiing méi truéng pH nhdt dinh. Khi nay dé tao méi trong pH xéc dinh, ngudi ta str dung mot logi dung dich duge goi la dung dich dém. 2.3.1. Khai nigm Dung dich dém 1 dung dich hén hp axit yéu va bazo lién hgp ciia né ho§c dung dich hén hop bazo yéu va axit lién hgp cia n6, Nhiing dung dich nay git duge pH 6n dinh hodc hau nhu khong déi khi thém m6t Iwgng nho axit manh hoje bazo hog khi pha loang. Gié ui pHa dung dich dém duge tinh theo céng thite (2.9): lw-|-x. os hay pH = pk, —Ig(C/Cs) Trong dé: K, 1a hang sé axit, C, va Cp [i néng d6 ctia cde dang axit va bazo cia dung dich hén hgp dém. Tir cong thitc trén ta cing thdy ring pH cta phy thugc vao ban chat ciia hén hop ( théng qua hing sé K, ) va néng d6 cia 2 dang ( thong qua ti 1é Ca/Cs ). 2.3.2, Dgm ning (kha ning dém ciia dung dich dgm) Dém ning 1 khéi niém duge str dung dé bidu thi kha nang cia dung dich dém chéng lai sy thay d6i pH khi thém axit manh hodc bazo manh vao, ky higu bing chit B. Cé6 thé dinh nghia dém ndng nhw sau: Dém nang cia mot dung dich dgm bing s6 mol cia mt bazo manh ( hoe mot axit manh ) thém vao 1 Iit dung dich dém 46 48 pH cia né tang len ( hode gidm di) 1 don vi Cling c6 thé dinh nghia dém nang cla mOt dung dich dém m9t céch chinh xéc duéi dang phwong trinh vi phén nhu sau: B = d(by/d(pH) = - d(a)/ d(pH) 20 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com trong dé d(a) , d(b) lin lugt 18 6 mol bazo manh hode mt axit manh thém vao 1 lit dung dich dém dé dé pH cia né tang lén ( hode gidm di ) m@t Iugng bing (pH) Cling tir cOng thite dinh nghia, ngudi ta thiét Lap duge cong thite tinh dém nang cho mét dung dich dém cé néng d6 Cy va Cp a: B=2,303. Ca.Ca/(Ca+Ca) Di voi mot dung dich dém xéc dinh, néu tng Ca + Cy = C 1a khong d6i thi kha nding dém 16n nhit 1a khi Ca = Cp = C/2. Hay: Brux = 0,576.C 2.3.3. Cach pha ché chun bj dung dich 4m ‘Trong phan tich dinh tinh cing nhw phan tich dinh Iwong, nhdt 1a trong céc phuong ph4p chudn dé complexon ( chudn d6 tao phite ), thudng xuyén phai sir dung dung dich hn hgp dém dé tao méi trudng pH xéc dinh. Khi nay ta phai pha ché cdc dung dich dém c6 pH theo yéu cu, theo nguyén tic sau: - Lua chon cac hén hop c6 pK, gan véi gid tri pH yéu cau. - Tinh ti sé néng d6 Ca, Cp cita 2 dang can cé wong dung dich dém yéu cau theo biéu thite: Ig(Ca/Cx) = pKa ~ pH Véi 1 gid tri nhdt dinh cua Cy (hoe Cp ) ty Iya chon, tinh Cy ) cdn Iai, Sau d6 dya vao thé tich cia dung dich dém cin pha ma ta ton hong can nguyén chat hay thé tich dung dich dau cia céc thanh phan can My cho thé tich ciia dung dich dém can pha ché, (how 21 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Chwong 3. CAN BANG OXYHOA-KHU 3.1. CAC DINH NGHiA Phan img oxyhéa-khir la phan img trong d6 c6 sy cho hoje nhin electron. Chat oxyhéa I cht c6 kha ndng nhn electron. Chat khir 1a chat c6 kha nang cho electron. Moi oxyhéa sau khi nh4n electron sé bién thanh chat khit, goi 1 khtr lign hgp véi né; Méi chat khit, sau khi nhudng electron sé bién thanh chat oxyhéa goi la chét oxi héa lién hgp véi n6; chting ta goi la cp oxyhéa-khtr lién hgp Ox/Kh. Trong mét cp oxyhod-kht lién hgp, néu chat oxyhod cang manh thi chat khur cang yéu va nguge lai. Vi dy: Ion Ce* sau khi nhfn mOt electron sé bién thanh ion Ce** goi 1 chat khtt lin hgp ctta ion Ce**. Cap Ce"/Ce™* goi 1a cp oxyhéa-khit lién hgp. CeH+e > Ce Mi cp oxyhéa khir lién hop cé thé biéu dign bang hé thre: Ox +ne > Kh (2.1) Electron kh6ng tn tai ¢ trang thai ty do, nén mt chat chi thé hién tinh hat oxyhéa hay tinh Khir khi c6 m@t chit c6 kha nang cho hay nh§n electron ci dy. Phan tmg oxyhéa-khtr 1a phan tng c6 sy trao déi electron gitta cée chat oxyhéa va chat khu. Qué trinh nh§n electron ciia chat oxyhéa goi 1a qué tinh Khir, Qué trinh nhuéng electron cia chat khir goi 1a qua trinh oxyhéa. Vay phan tng oxyhéa- khir bao gém 2 qué tinh hay hai ntta phan tng va nguéi ta quy wdc Khi viét niva phan img thi viét cho qué trinh khir ( theo phuong trinh 2.1). 3.2, DIEN THE OXYHOA-KHU’ 3.2.1. Dign thé oxyhéa-khir. Céng thire Nernst M6t chat nhén electron cing dé thi tinh oxyhod cang manh va nguge lai, m6t cht nhudng electron cang dé thi tinh khtr cang manh. Dai Iugng dic tung 22 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com cho kha nang nhjn hoge nhudng electron 1a dign thé oxyhéa-khit Eoux, duge tinh theo céng thite Nernst: (2.2) OoKh E°ovxn duge goi 1a dign thé oxyhéa-khir chudn, 1 dai lugng dic trung bin chat cua cdc chat oxyhéa-khir . Vi vay c6 thé dya vao dign thé oxyhod - khir chudn ctia cdc cp oxyhod-khir lién hop dé so sanh cuéng d6 cita chét oxyhod va chat khir cia cp. Nhu vay kha nang nhan hose nhudng electron ciia céc chat phy thudc vao ban chit cia chdt dé va phy thudc vao néng dé ciia céc dang oxyhéa va khir trong phan ing. Dién thé oxyhéa-khir cia cp cang lon thi cdc chat oxyhod cia cp cing manh va chat khir cia cip cang yéu. Cong thie 2.2 chi biéu din cho niza phan tmg oxyhéa-khir hay cho qué trinh khir, néu biéu dién cho phan img oxyhéa-kht tong quat sé c6 dang: (2.3) Cho phan img (24) 3141.K" mol; F = 96,500C.mol'; T = 298K va Néu thay cac hing sé R = chuyén sang logarit thap phan thi céng thitc Nernst c6 dang : A AS A, Eye = Bp + 205%5g A” Aan ara Trong hai cp oxyhod khi lién hyp, néu dign thé cua cp thir ‘a cp th nhdt manh hon cl cap thit hai va ngugc lai, chat khtr cul cp tha hai manh hon chat khir cua cp thir nhdt. Phan tng khi dung voi chat khir ci xy ra theo chiéu cht oxyhod cia c¥p thir nhat tac ip thit hai. 23 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopat.com 3.2.2, Dign thé oxyhéa-khir chudin Foun duge goi 8 dign thé oxyhéa-khtr chudn, 1a dai Iugng dic trung ban chat cia cdc chat. Tuy nhién ngudi ta khong thé xéc dinh tryc tiép gid tri cta n6 ma chi cé thé xdc dinh gidn tiép bing cdch so sénh véi mét dign cyc khéc. Khi nay sit dung dign eye so sénh 1a dign eye tiéu chudn hidro c6 dign thé duge quy wdc bing 0,0V. Sau day 1a gid ti dign thé oxyhéa-khir chudn ctta mot sé chat hay sir dung trong phan tich: Dang oxyhéa Dang khir 86 e trao déi EV) MnO, + 8H" Mn’* + 4,0 5 151 PbO.) + 4H" Pb** + 24,0 2 1,46 Ce cee 1 1,44 C07" + 14H" | 2Cr** + THO 6 1,33 cht 2cr 2 1,31 0, +44 20 4 1,23 Br, (Ing) 2Br 2 1,09 Noy +4H1 NoT+2H0 | 0.96 NOs +3H" HNO; + HO 2 0.94 NOs +2H™ NOT +H,0 1 08 Ag Ag 1 08 Fe™* Fe 1 077 Cu cul 2 034 cu Cur 1 0,17 4 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com 2H" HT 2 0,00 Poe - 0,14 Fe Fel 2 044 New Nal 1 ~ 27 ui uit 1 = 3,03 3.2.3. CAC YEU TO ANH HUONG DEN BIEN THE OXYHOA-KHU CHUAN. DIEN THE OXYHOA-KHU CHUAN DIEU KIEN Khi xéc dinh dién thé oxyhéa-khir chudn E°o.x,, cdc dang oxyhod va khir chi tham gia vao qué trinh trao déi electron va néng dé ion H trong dung dich la mol/l. Trong thyc té, dang oxyhod va dang khir cla cp oxy héa-khtr lién hop thuéng tham gia vao nhiing phan tmg khée v6i cdc thanh phan cé thé c6 trong dung dich nhw phan tmg axit - bazo, phan img tao phitc, phan tng tao két tua... Khi nay dé dic trmg chinh xéc cho cudng dO ciia chting ngudi ta ding Khai niém thé oxyhod-khir chudn diéu kign, gid tri cla thé nay duge tinh trong timg didu kign cy thé, a. Anh huong ciia phan ting tgo két tha. Vi dy: Tinh thé oxyhod-khir chuan diéu kign cia cp Cu*/Cu* khi cé du ion I két tua v6i Cu* thanh Cul. Biét tich s6 tan Tou = 10 dign thé chudn cita cap Cu?'/Cu" la +0,17V. b. Anh huéng cua phan img tao phitc. ‘Vi du: Tinh thé oxyhod-khit chudn didu kign ctia cJp Fe*'/Fe”* trong dung dich c6 du florua dé tao phitc FeF,* c6 hang s6 bén téng cong Bi = va dién thé la+0,77V. chudn cia cip Fe /Fe’ c. Anh hung cia méi trudng pH 25 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Vi du: Tinh thé oxyhod-khir chudn diéu kign cla cap AsO,*/AsO,* trong méi truong NaHCO; cé pH = 8. Biét thé chuan EB” cia cp nay 6 pH = 0 1a + 057V. 3.3. DIEN THE OXI HOA-KHU CUA DUNG DICH HON HOP CHAT OXYHOA VA CHAT KHU LIEN HOP Thé oxyhod-khi ciia dung dich mt cp cht oxi hod va chat kh lién hop, thi du Fe"/Fe"; Ce“/Ce™... thay déi rit it khi thém chat oxyhod hogc chat khit. Vi vay, dung dich loai nay dugc goi 1a dung dich dém thé, tong ty nhu goi dung djch cia ep axit yéu va bazo lién hyp eiia né 1a dung dich dém pH. Vi du: Thé oxyhod - khtr cua dung dich hén hop Fe*/Fe* khi néng do méi ion bing 1M 1a: E = + 0,77 + 0,059.1g(1/1) = + 0,77V Néu thém vao mdi lit dung dich 46 0,1mol Ce(SO,)2 va HzSO,, sé xay ra phan tng: Cel + Fe" = Ce" + Fe™* Nong dé ion Fe” sé gidm di va néng d6 ion Fe ting lén [Fe* ]=1-0,1 =0,9mol/ [Fe ]=1+0,1 = 1,1mol/1 Va thé cua dung dich sé la E=0,77 + 0,059.1g(1,1/0,9) = + 0,775V. 3.4, HANG SO CAN BANG CUA PHAN UNG OXYHOA-KHU Khi cn bang ciia phan tng oxi héa - khir dug thiép lap, hé c6: AG; =-n.F.AE=0 nghia 1a thé cia hai cp tham gia phan img oxi héa - khir bang nhau. Dya vao méi lién hé: AG$= -R.TInK = -n.F.AE” ta tinh duge dé dang hang sé can bing ctia cdc phan tng oxi héa - khtr khi biét thé chuan cia 26 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com weak = AE" nF h IgK = ay 8 059 V6i: - AE’ 1a thé oxyhod-khir chudn cia phin tng = thé oxyhod-khir chudn ctia cht oxi héa - thé oxyhod-khir chudn cia chat khur . -n [a s6 electron trao déi trong phan tng 3.5. CAC YEU TO ANH HUONG DEN TOC DQ CUA PHAN UNG OXI HOA - KHU’ Van téc phan ting héa hgc phy thude vao cdc yéu t6: ndng d@ chat tham ; nhiét d6 xdy ra phan tg va xtic tc theo céc nguyén tic cy thé. phan gia phan tn, Ngoai ra trong thy tién phan tich, céc yéu t6 anh hudng dén téc dd img oxyhéa-khit sit dung trong phan tich thé tich dugc khao sat rat kf va thudng ligt ké nhw nhiing kinh nghiém cu thé. nh huéng cia nhigt 46 Céc phan tng oxyhéa-khir sir dung trong phép chudn d6 ciia phan tich thé ich thudng duge chon dé xay ra nhanh ngay & nhiét dO thudng cia phong thé nghiém, tuy nhién c6 nhimg phan img khong thé thay thé duge va lai ddi hoi nhiét d6 nhdt dinh thi chting ta cin phai luu ¥ dé tuan tha quy trinh phan tich dé dat dg +hinh xéc cao. Vi du: Trong phuong phép thuéc tim st: dung dung dich chuan KMnO,, tuy nhién KMnO, khéng phai 1a chat chudn géc nén khi pha ché dung dich chuin KMnO, ¢6 néng d6 gan ding theo yéu cdu, sau khi dé mt théi gian cho dung dich én dinh, ching ta phai chudn héa dé xéc dinh chinh xéc néng d6 cia dung dich chuin KMnO, bing dung dich chudn géc HxC;0., phan img xdy ra nw sau: 2KMnO, + 5H;C20, + 4H;SO, — 2MnSO, + K,SO, +10CO, + 4H,0 27 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Phan tng nay & nhigt d6 thudng xay ra chim nén ta thudng dun néng dé phan img xay ra nhanh, tuy nhién nhiét dO khéng duge qué cao dé trénh axit H,C,0, bi phan hwy, tét nt 1a & nhiét dé khoang 70 + 80°C. Khi chun d6 chi § diém cudi chudn dé 1a khi dung dich c6 mau phét héng bén, hoac c6 thé kiém tra xem phan tng da xay ra hon toan chua bang céch dit binh nén dang chudn 49 én bép dén cén, néu thdy mit mau chimg t6 do nhiét d6 thdp, phan tng chua kip xay ra, ta tiép tue chudn d6 dén khi dung dich c6 mau phot hing bén. 3.5.2, Anh hudng cia méi trudng pH ‘Trong m6t sé qué trinh chuan dé xay ra trong méi truéng 6 pH xéc dinh thi viée tao va git méi truéng cé pH dn dinh cing rit quan trong. Vi du trong phuong phdp thuéc tim, viée x4c dinh diém cudi chudn d6 18 dua vao dic diém mau cia 2 dang MnO, /Mn™, khi phan ting xay ra hoan toan, du 1 gigt dung dich chuan KMnO, thi dung dich sé c6 mau phot hong, do dang khtt Mn™* khong mau (theo phan img a ). Tuy nhién néu m6i trudng axit khong di manh thi MnO,’ bj khir vé oxyt MnO; c6 mau ndu den, sé anh huéng dén viée nhén ra diém cudi chudn d6 (theo phan tmg b) MnO, + Se + 8H' —» Mn? +4H,O (a) MnO, + 3¢ + 4H* — MnO; +2H,O (b) Vay trong qué trinh chudn dO nay nén ding H;SO, voi lugng phi hop dé tao mdi truéng axit manh, 3.5.3. Anh hwéng cua phan tmg cam tng Phan img cam tg 1a phan img ma 6 diéu kién binh thudng thi xay ra rat cham hodc hau nhu khéng xay ra, nhung téc d6 cia né duge ting 1én rat nhiéu khi c6 khi c6 mot phan img nhanh khi xy ra. Vi dy phan img: 2MnO; + 10Cl +8H* — 2Mn* +5Cl, +4H,O (a) 6 dieu 'n binh thudng hau nhu khong xay ra, nhung néu c6 phan img: 28 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com MnO, + S5Fe” +8H' —> Mn”! + SFe*’ +4H,O (b) Thi phan img nay (a) sé xay ra manh, nén phin img (a) duge goi la phan img cam img ciia (b). Lurgng Cl, sinh ra & phan img (a) cling oxyhéa durge Fe" theo phan (ing: Cl, + 2Fe** — 2Fe* + 2Cr Nén c6 thé in dén sai sé cho qué trinh chudn d6. Oxy c6 trong khéng khi cing ¢6 kha nang tham gia mot s6 phan tg cdm img va day 1a nguyén nhan gay ra sai s6 khi tién hanh phan tich cdc chat bing phan img oxyhéa-khu. Ciing can cht ¥ ring chiéu ciia phan img va tinh chat trigt dé ciia phan {ing oxyhéa-khir phy thudc vao ddu va higu s6 dign thé ciia 2 c§p, nhung van téc cia phan img oxyh6a-khit khéng phy thudc vao higu s6 dién thé. Vi du nhu phan ‘ing oxy héa khf hydro tng véi higu s6 dién thé tiéu chudn rat 16n 1a 1.23V, tuy nhién 6 nhiét d6 thudng tién hanh v6i mot van téc nho, khong do duge. Trai lai sur oxy héa Fe™ bang oxy ciia khong khi tuy c6 higu s6 dién thé nhé hon 0.46V nhung lai tién trién nhanh hon rit nhidu, 29 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com CHUONG 4. CAN BANG TAO KET TUA 4.1, DIEU KIEN TAO THANH KET TUA - TICH SO TAN 4.1.1, Tich s6 tan Khi thém dung dich natri clorua NaCl vao dung dich bgc nitrat thi ion Ag* sé tée dung véi CI tgo thinh AgCl it tan téch ra khdi dung dich. AgNO; + NaCL — AgCl | + NaNOs Cée ion Na” va NOy khéng tham gia phan tng két tia nén vin con Ii trong dung dich. Phuong tinh viét duéi dang ion nhu sau: Ag’ + NOs + Na‘ +Cl — AgCl| + Na’ + NO, Do dé ngudi ta thudng chi viét duéi dang rit gon: Ag’ + Cl > AgCll Xét dung dich bao hda ctia két tua AgC] nam can bing véi cdc ion cua n6, Trager = [Ag*}{Cl] goi 1a tich sé tan cla AgCl, 18 dai Iugng dic trung cho két tua AgCl, 1a tich sé, néng d6 cia c: ion trong dung dich bao hoa cla AgCI & mot nhigt d6 xdc dink Trung hop ting quat déi voi két tia c6 cong thitc 1a AB, thi tich sé tan Tropa = [4 LB) Neguédi ta xéc dinh tich s6 tan cho tat ca cdc két tha(chat dign i khé tan) & diéu kign tiéu chuan rdi ligt ké vao cdc bang tra, vao sO tay héa hoc. Tich sé tan cang nhé thi két tia cang khé tan. Vi dy: - Tich sO tan cia chat dign li it tan Agi 1a 8,310" nghia 1a lag’ lr ]+8,3.10 khi dung dich bao hoa Agl. 30 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com - Tich sé tan ciia chat dign li ft tan Bas(PO,) bing 6,3. 10°? nghia a [pa | [Po,} =6,03.10” khi dung dich bao ho’ Bax(PO,)2 Chinh xéc hon, chung ta phai thay céc gid tri ndng d6 bing gid tri hoat d6. 4.1.2. Tich sé tan. Quy tic tich sé tan ‘Xét qua trinh tao két tia A,B,: mA + 0B > A,B, Khi [4}'[8}' < Taos dung dich 6 trang thdi nay goi 1a dung dich chua bao hoa, két tia chua tao thanh. Khi [4}"[8l = Tanpn £93 ‘ch khac, téc dd hoa tan bang téc d6 két tia. hoa, ni thi dung dich Khi [AP [I > Tanta A va B sé hod hyp véi nhau dé tgo thanh A,,B, cho dén khi dat trang thai cn bang, tic 1A trang thai cua dung dich bao hoa, [4]"[z]" = Thy. Day cting chinh 18 diéu kién tao thanh két tia, cdn goi 1a quy tic tich sé tan Quy tic tich sé tan duge phai biéu la: Diéu kign tao thanh két tha ciia chat dién li it tan la tich sé néng dé cia cde ion tao nén chat dién li it tan dé ( voi so mit thich hop ) lén hon tich sé tan cita chat dién li it tan dé. Qué trinh tao thanh va én dinh két tia rat phite tap, bao gdm nhiéu giai doan, bj anh hudng béi nhidu yéu t6, chting ta sé nghién ctu ky hon 6 phan sau. 4.1.3. QUAN HE GIUV'A DO TAN VA TICH SO TAN. DO tan cla mot cht 1a kh4i niém cho ta biét kha nang tan cia chat dé trong dung méi nhat dinh, Thudng ky higu bang chit S Ngudi ta thong biéu dién d6 tan bing sé gam chat tan cé trong 100g dung méi ciia dung dich bao héa hode sé gam chit tan cé trong 100g dung dich bao hda. 31 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Tich sé tan nhu da biét, 1a tich sé néng d6 cdc ion trong dung dich bao hda. Tich sé tan 1a hing sé phy thudc vao néng dé ion, chi phy thudc vao nhiét 46, con d6 tan phy thuéc vao nhiéu yéu té khéc. D6 tan va tich sé tan déu 1a cdc dai lugng dic trung cho dung dich bao hoa nén cé thé tinh tich s6 tan tir dé tan hodc nguge lai. Quan hé gitta tich s6 tan ca két tia ApB, nur sau: Sameny Vin an" Vi du 1: inh d6 tan ciia Cas(PO,)2 trong nurée biét Texseone = 10° Ca,(PO,). 3Ca”* + 2PO,* T.,(P0,)=[ca* ro,’ Goi d6 tan cia né 1a S thi Ica” J=3.5 va [po, G.5)'.2.8) =3.2°5° S=13.107°M ‘Vi du 2: Tinh tich sé tan cua Mg(OH), & 20°C biét ring 100ml dung dich bao hoa 6 mhiét d6 nay chita 0,84mg Mg(OH) Mg(OH), $ Mg” +20H Taegiou2 = [Me™ lon] D6 tan cua Mg(OH), bing : 0,84.10/1000.58=1,4.10% mol/1 Nhuthé [Mg | 1,4.10* mol/l. [ow -1,4.10% =2,8.10% mol/l. 32 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Vay: Tugion2 = 1,4.10%.(2,8.104 = 1.1.10" 4.2. CAC YEU TO HUONG BEN DQ TAN CUA KET TUA D6 tan va tich s6 tan déu 1a céc dai lvgng dic trung cho két tua, d6 tan cang nhé thi két tia cang khé tan, phan tmg phan tich xdy ra cing hodn toan, Tuy nhién d6 tan cia két tha ngoai viée phy thugc vao ban chit cia két tha con phu thude vao céc yéu té khdc nhu syr c6 mat ca céc ion; moi trudng pH, do céc tia. ion nay cé6 thé tac dung véi ion két tia do dé anh huéng téi d6 tan cua Sau day chting ta xét mét sé yéu t6 anh hudng, 4.2.1. Anh huéng cia ion chung & Ton chung cdn goi 1 ion cing tén, 1a ion c6 mat trong thanh phi tia, Sy c6 mit ciia ion cing tén trong dung dich bao hda cia két ta lam cho 4 tan gidm. BGi vi theo quy lwat tich tan thi tich sé néng d6 ctta céc ion cha két tha trong dung dich bao hda luén Iuén 1a mot hang s6 & nhiét d> hat dinh. Néu néng d6 ctia mt trong céc ion tang thi néng d6 cua cdc ion kia phai giam. Ta xem xet cu thé trong vi du sau: Vi dy inh d6 tan ciia BaSO, trong dung dich Na,SO, 0,01M va so sénh voi dé tan cua né trong nude. Biét Ty.so, = 1.1.10" D6 tan cia BaSO, trong nude nguyén chat 1a: $= y1,1.10" = 1,05.10°M. Trong dung dich Na;SO, 001M: néng d@ ion Ba” bang d@ tan S cla BaSO, con néng d6 cia ion SO, bing ting ndng dd cia SO,” do BaSOs va NazSO, phan ly ra. [SO,7] =$ + 1,01 Vi dé tan cia BaSO, rit bé, khi cé NagSO, lai cang bé hon nén SO,” do BaSO, phan ly ra khong dang ké, vay c6 thé coi [SO,7] = 0,01. VAY! Traso, = 5(S+0.01) =0,018 =11.10" ; $= 1,1.10*mol/lit. 33 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Nhu vay d@ tan cita BaSO, trong Na;SO, 0,01M nh6 hon trong nuée nguyén chat: sie 950 lan ‘Tir dé ta thdy d6 tan cia chat it tan bj gidm di khi thém vao dung dich cia né chat dign ly nao dé cé ion cing tén (ion chung) voi chat ft tan. Diéu nay duge ting dung trong thyc tién phan tich nhu sau: - Trong phuong phép phan tich khdi Iugng, khi thyc hién phan tng tao két tua chat cin phan tich bang mét thudéc thir két tia nhdt dinh, ngudi ta phai them du lugng thude thir két tua. ~ Khi loc, rita dé thu két tia, ta nén rita bing nude cat c6 thém mét lugng ion cing loai dé lam gidm d6 tan ciia két tia, tanh cho két tia tan trong nude rita sé dan dén sai sé. 4.2.2. Anh huéng cia ion la Ion la cdn goi 1a ion Ia 1a ion khéng c6 mat trong thanh phan ctia két tua. Su c6 mit cita ion cing tén trong dung dich bao hda cua két tia lam cho d6 tan cita két tia Ging én, Céc ion la lam ting d6 tan cua két tia vi sé im ting lyc ion clia dung dich, nghia 1a Lam gidm hé s6 hoat dé f trong biéu thie tich s6 tan, do 46 néng 49 ion cia két tia sé ting, anh huéng nay cdn goi la hiéu img mudi. Ta xem xet cu thé trong vi dy sau: Vi du: Tinh dé tan cua két tha AgCI trong dung dich KNO; 0,1M Néu tinh dén hé s6 hoat d6: Tage = SP (0.140,1)=-0,1 a Igf= OS.V0.1 =0,88 ; £=0,76 1+ V0. Vay d6 tan cla AgCl trong nuéc nguyén chat 1a: 1,05.10° va d6 tan ca 410° 1,05.10 * AgCl trong KNO; 0,1M Ién hon trong nude nguyén chat: 1,33 lan, 34 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Tw d6 ta thdy d6 tan cia chat dign li ft tan ting lén khi thém vao dung dich ctia né chat dign ly nao dé cé ion cing tén ( ion cing loai ) vi chat it tan. Digu nay cing duge img dung trong phuong phép phan tich khéi lugng nhu sau: Sau khi thyc hign phan img tao két tia chat cn phan tich bang m6t thudc tht két tua nhat dinh, ngudi ta khong loc ngay ma dé mot théi gian nhat dinh dé Lam “mudi” két tia, nghia 1a cir dé nguyén két tia trong dung dich, déng thoi co thé them chat dién li chita ion khéc loai, khi nay céc két ta tinh thé hat nhé cé thé tan ra, nhung do da théa man quy tic tich sé tan nén sé lai tao thanh két tua, cdc két tha tao thanh sé c6 hat to hon, sé dé loc, rita va it nhiém ban hon, Cling can chi ¥ ring su 1am mudi két tua chi 4p dung cho loai két tua tinh thé. nh hung cua ion HY D6 tan cla két tia tgo thanh béi cdc ion kim loai véi anion cia géc axit manh nhw AgCl, Agl, BaSO, ... ndi chung it thay di khi pH cua dung dich thay d6i. Nhung di v6i cdc két tha 1 mudi cia axit yéu nhu BaCOy, NiS, FeS... thi tan trong dung dich axit. Néu cé két tha MA, ma A’ 1a géc ciia axit yéu thi trong dung dich c6 can bang: MA, eM" 4nd (@) va nA” + nl” <> nHA (b) Néu goi dé tan ctia két tia MA, 18 S thi: ns =[o-]e (nal Ty (b) tacé: K, -bl ] |= K,(ua]_Kns-|a b lH lH 35 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com rl ther ]-5{ Bers) \k+[r |) Rut ra Vé du : Tinh d6 tan cia CaF, trong HCI 0,01M néu Ky = 6.10% va Testo = 4.10" f Vi lw’ |-107 nén 5 S10 1 =2,9.10'M , 16 rang trong HCI 0,01 M thi V CaF; tan gdp 10 lan trong nude cat, néu anion cua két tua 1a géc cia mét da axit thi: lel ] aww KKK, 4.2.4, C&e anh hong khdc Ngoai ra 46 tan ctia mOt chat cdn phy thuge vao nhiét 46, kich thude ciia hat két tia... Nhig két tia c6 hat nho thi tan nhiéu hon nhiing két tia c6 hat len. Thuong két tia kh6ng thé tach ra & dang tinh khiét ma thudng cé kem theo tap chat c6 lin trong dung dich. Khi tap cl chinh thi goi 18 hién tugng céng két, tap chat két tia trén bén mit két tua chinh goi 1a hign tugng cng két ngoai hoge nim trong long két tia goi 1a hign tuong cOng kat trong. Khi nay phai c6 bién php thich hgp dé loai bé hogc am giim dén mite thdp nat Iwgng tap chdt. 4.3. Két tia phan doan Néu trong dung dich cé chita hai hay nhiéu ion c6 kha ning tao thanh két tWa v6i mOt ion thir ba, nhung cdc két tia dé c6 dé tan khdc nhau nhiéu, thi khi 36 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com thém ion thit ba vio dung dich, cdc két tia ln Iugt tao thanh. Hign tugng dé duge goi 1a su két tia phan doan, cé ¥ nghia quan trong trong héa phan tich. ‘Vi du: Néu thém dung dich AgNO, vao dung dich chita hai mudi clorua CI va iodua I, khi c6 dui Ag* thi dau tién én Agl két tha, két ta may c6 tich sd tan Tay = 107%, khi Agl két tha hoan toan thi AgC] bat dau két tua, két ta nay 6 tich s6 tan Tage = 10” . Day chinh 1a hign tugng két tia phan doan. Ta cé thé giai thich hién tugng dé nhw sau: Khi ca hai mudi AgCl va Agl cing két tia trong dung dich thi ta 6: Lag" lor ]= 24,0, =10 a las" Ilr} Chia ca hai vé ciia (1), (2) cho nhau ta c6: ‘ay =10° @ [cilia] =107° 1078 = 10° C6 nghia 1a khi ion CI’ cdn Iai trong dung dich tham gia tgo két twa AgCl thi Sng dé ion I trong dung dich chi cdn bang mét phan tigu néng d6 cua ion CY, Nhw thé khi AgCl bat diu két tiia thi iodua thye té da két tua hoan toan, 4.4. Két tia keo C6 nhiéu trudng hgp mic dit tich sé ion da vugt qué tich s6 tan nhung két tha khéng tao thanh va ling xuéng ma tao thinh mét dung dich gdm nhing hat nh lo ling trong dung dich, dung djch d6 goi 1a dung dich keo. Dung dich keo Khée voi dung dich thye 14 né dye dudi anh sang phan chiéu, Cac hat keo 06 ich thuée 1én hon cdc phan tr dung méi rat nhiéu va chting cé kha nding khuéch tn 4nh sang (phan tén céc tia sing), Tuy vay, kich thud ciia cde hat keo kh nhé nén né thudng lot qua gidy loc. Nguyén nhan két tia tich dign. Thi du, néu thém du AgNO; vao NaCl thi céc hat két tua AgCl ttia 6 trang thai keo thong duge giai thich 14 do céc hat sé hap thy cdc ion Ag” nén cdc hat két tia tich dign duong ({{4gct].Ag,) }*, 37 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com chiing day nhau va cdc hat két tia khong thé két hgp voi nhau dé lén én va Ling xuéng duge. Muén cho AgCl 1én Ién va ling xuéng thi phai trung hoa bét dién tich duong bang ion NO dé céc hat tr nén trung hoa dién va cé thé két hop voi nhau tite 1a c6 thé déng ty lai va lang xuéng, dung dich tré nén trong sudt. Ciing cé thé 1am déng tu keo bing cdch sir dung keo khéc déu, ching han nhu dé lam déng ty keo am H,SiO, ngwéi ta thém va keo duong galatin. Khi rita két tua keo, chat dién phan ding lam dong tu keo bj loat bot mot phan, két tua c6 thé tré lai trang thdi keo, hién tuong nay goi 1a sw tai keo. Dé tanh hign tugng dé khi rita két ta keo thudmg chon dung dich chét dién li thich hop 48 rita két tia, 38 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Chwong 5. CAN BANG TAO HOP CHAT PHUC 5.1, Khai nigm vé hop chit phire Phi chat 18 nhiing hgp chat phan tir xéc dink, khi céc hgp phin cta ching két hgp véi nhau sé tgo ra ion phitc, 66 kha nang tén tai trong dung dich cing nhu trong tinh thé. Chinh vi vay khi noi dén phite chat, ngudi ta thuong dé cap dén ion phitc, cu tao ciia mt ion phitc bao gom: ~ Nhan trung tim, thudng [a ion kim loai mang dign tich duong, cdn goi [a ion trung tam hay hat tao phite. ~ Xung quanh ion trung tam cé céc ion hay phan tr tung hda sip xép mot cach c6 quy Iudt, goi la céc phéi tt ( hay ligand ) - Dign tich ca ion phic bing tng dai sé dién tich duong cia ion tung tam va dign tich clia cdc phéi tt. Ton phite cdn duge goi 1a cau ndi, tir c6 trong cau ndi goi 1a sé phéi tri cla phite chat, s6 1én nhat cdc phéi tir goi 1 sé phéi tri cyc dai, phy thude vao ‘ban chat cia ion trung tam. Lién két trong néi cdu thong [a lién két cong héa tri, phdi ti hay lién két hidr6. Ton bén ngoai lién két véi ion phite goi 1 cdu ngoai, lién két gidta cdu ndi va cau ngoai 1a lién két ion. Do vay, trong dung dich, hgp chat phite coi nhu phan ly hoan toan thanh cdu ngoai va cdu ndi (ion phitc ), cdn sy phan ly cia ion phite tao ra ion trung tam va phoi tir rit yéu, sw phan ly nay dic trung cho 46 én ciia phite chat va dugc do bang hing sé bén cua phite chit. Vi dy: - Hop chit phite [Ag(NHj)s]Cl tgo bdi ion phtte [Ag(NH):]" va ngogi cdu [a cdc ion Cr, nhiéu khi ta chi biéu dién fa phite chat [Ag(NH3)2]" goi tén 8 phe diamino bye. [Ag(NHy)2]Cl —> [Ag(NH,).]" + CI [Ag(NHs):)" Ag” + 2NHy 39 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com - Hop chat phite (NH,)s[Fe(SCN)s] tao. boi ion phite [Fe(SCN)6]* va ngoai cdu 1a céc ion NH,’, nhiéu khi ta chi biéu dign 1a phic chat [Fe(SCN).]* goi tén 1a phic hexathioxyanua sit(IID). (NH,)s[Fe(SCN)s] —> [Fe(SCN)s]* + 3NH,! [Fe(SCN)J* S$ Fe* +6SCN” Can phan biét phtte chdt voi mudi kép. Khéc véi phitc chdt, mudi kép ciing c6 thanh phan phite tap, nhung trong dung dich chting phan ly hau nhw hoan toan thanh cc ion don gidn, Vi du: - Muéi Morh = (NH,)Fe(SO.). > 2NH," + Fe’* + 280.7 Phén nhém KAI(SO,),—> K* + Al* + 280.7 Nhimg ion nhu SO,”, ClO,, NOs Cr:0;”* tuy 6 thanh phan phite tap gan giéng phitc cht nhung d6 phan ly qué bé nén khéng goi 18 ion phic ma coi nhu céc ion don gian. 5.2. Phan loai cae phire chit Dya vao cdu tao ta c6 thé chia phite chat ra lam 2 logi: phite chat oGng va ngi phite. 5.2.1, Phite chat cong Phire chat cng 1a nhitng hgp chat phirc ma trong dung dich chting phan ly thanh cdc ion don gidn va ion phttc, tie 14 ngoai cau va ndi cau cé dién tich ‘Au thudng duge viét trong ngodc vuéng [ ] nguge dau nhau, ndi [Cu(NH;)sJC] > [Cu(NH3),J*+ = 2Cr noi clu ngoai clu ‘Trong ndi cau (ion phitc) ion kim loai Lam nhan trung tam két hop voi cdc phdi tir theo lién két phéi ti khéng tao vong, cdc phdi tr c6 thé 1a phan ti hay anion v6 co. Phéi tir 1a phan tt, thuong hay gap 1a hydrat hay améniéc hoge phéi tr 1a $07, $07, CN, ... [AIGH,0).]* ; [Fe(SCN).]* anion vé co nhu Cl, [Cu(NH5).J” i phire 5.2. 40 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Ni phic 1 nhiing phite chdt ma nhan trung tam 1a nhiing ion kim loai két hop véi céc phéi ty 1 nhing phan tw chat hiu co bang lién két phéi tri hay vira bing lién két phdi tri via bing lién két héa tri dé tao thanh mot hay nhidu ving. Céc hop chat ndi phite c6 mot sé dic tinh dic bigt nhu: rét bén, 6 mau she & trung khéc v6i mau cia ion trung tam khi o dang (y do it tan trong nuée nhung tan nhiéu trong dung méi hitu co, Chinh vi vay céc hyp chat nay duge sir dung rat rong rai trong phan tich dinh tinh cing nhu phan tich dinh Iugng, vi du nhu thudc thir Alizarin; Rodamin; Dimetylglyoxim... trong phan tich dinh tinh hodec ce hgp chét Complexon duge sit dung 1am chat chudn dé xéc dinh céc ion kim loai trong phuong phap chudn d6 complexon, céc chat chi thi... 5.3. DO bén cia phite chit 5.3.1. Hing sé khong bén Kx, va hang sé bén K, cia phite chat Khi hda tan vao dung dich, phan tir ca phite chit phan ly coi nh hoan toan thanh ngogi du va ndi cau. Sy phan ly nay con goi 1a su phan ly so cap, chting ta khong &@ c§p dén. Ta su phan ly thir cfp, danh gid d6 bén cia phi Vidu: [Cu(NH)).J" 5 Cu’ +4NH, Ap dung dinh lat téc dung khdi lugng vao can bing ta cé: [Cu** JINH,1" Ky, = 9,5.10% [Cu(NH), | Hang s6 can bing Ky, thudng goi 1a hing sé khéng bén cia phite chat. Kxy cang nhé thi ion phite cang it phan ly do dé phite chét cing bén. Phite chat thuéng phan ly lin Iugt nhiéu ndc va mdi ndc c6é mot hing sé khéng bén riéng tuong tng. Vi dy: hyp chat phite amino cadimi cé can bang phan li tong cong 1a: [Cd(NH;),/** S$ Cd’* + 4NH3 4l Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Céc ndc phan ly cé cac hing sé khéng bén twong img Lin lugt 1a: (): [Cd(NH3)4** S$ (Cd(NHy)3)" + NH3 Ky = 0,15 (2): [Ca(NHy)s7* S$ [Cd(NH)2°*+NHs K2 = 3,6.107 @): [Cd(NH)2]** S$ [Cd(NH,)* +NH3 Ky = 8,0.10° (4): [Cd(NH3)* SS Cd** + NHs Ky =2,2.107 Hing s6 cn bing Kx, tng cOng cia phan ting phan ly tng c6ng 1a: Kxy = Ki.K2.K3.Ky= 9,5.10% Néu chting ta xét qué trinh nguge lai, chinh 18 qué trinh tao ion phite, thi sé duge dic trung béi hang s6 bén Ky, c6 khi cdn ky higu 1a B. Hang s6 bén cing lén thi phic cng bén va gid tri cla n6é bing nghich dao gid tri cha hang sé khong bén Kxy, Cd?" + 4NHy —> [Cd(NHs)4]*" B = 1,05.107 Dua vao hing sé khong bén hoic hing sé bén va néng d6 ban dau cia ion phic ta c6 thé tinh néng d6 cn bing cia ion hode phéi tr do phite chat phan ly ra dé tim cach tang hay giam cdc n6ng d6 dén mit can thiét cho viée phan tich. Vi du: Tinh néng 46 can bang cia céc ion trong dung dich diamino bac (I) nitrat [AgNH3)zJNO; 0.01M c6 Kxy = 6,8.20% Giai: Trong dung dich, phi chat nay phan ly hoan toan theo phan tg: [Ag(NH;)z]NO; > [Ag(NH,):]" + NOs Nong d6 Itic ban diu:0,01M 001M —0,01M Nhung: [Ag(NH)):)" 5 Ag*+2NH3 (1) 6 Kx» = 6,8.10* (Ag" JINH,}? Vay khi can bing ta cé: =Kg =68.10% (2) [Ag(NH,),] Theo phuong trinh phan ly (1) tacé: [NH] = 2[Ag*] Theo dinh lujt bio to’n khdi lugng ta cé: [Ag(NH)2]" + [Ag*] = 0,01 @) Gidi_ cdc phuong tinh ta sé tinh duge gid tj cia [Ag*], [NHh), {Ag(NHS)2". 2 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com 4[Ag'] ae 10* 0,01-[Ag'] vi ion phitc phan ly yéu (Kx, = 68.10%) nén: Do dé: 0,01 - [Ag*] ~ 0,01. Vay nit raduge: [Ag*] =5,5.10°M [NH] = 1,1.10°M [Ag(NHs)2]" = 9,45.10°M 5.3.2. Céc yéu t6 anh hudng dén 49 bén cia phite chat. Sy phan hiy phic Ag’) << 0,01M. At. Noi chung ion phic rat bén, néi céch khéc né 1a nhiing chat dién ly yéu, tuy nhién trong dung dich né van phan ly m6t phan thanh nhan tung tim (ion kim logi) va cdc phéi tur ( phan tt hay ion ). Vi du: [Ag(NH3):!" $9 Ag’ +2NHs Muén phite ch4t bén nghia 1a it phan ly thi phai sang tréi c6 thé bang cdch cho NH, hay néi cach khéc phtte chat trén bén trong moi truéng NH. Nguge lai néu ta gidm néng d6 ciia cau tir tao rangi cdu nh NH, Ag* cita phite chét [Ag(NHs)2I” thi phite chat sé kém bén va 6 thé bi phan huy hoan toan. Sau day m cho phite chat bj phan hiy. ding ta xét mot s6 yéu t6 c6 thé 1. nh hutong cia pl Ion kim logi trung tam thudng 1a nhiing nguyén t6 kim logi ning, theo thuyét Bronsted chinh fa nhiing axit ¢6 kha nang nhwong H’, nghia 1a c6 thé két it tan, hop v6i OH’ cita nude dé tao thinh céc bazo lién hop twong img, yéu v: Nén 5 méi trudng pH cao phite chit c6 thé bj phan hiy do ion tung tm két hop voi OH Vi dy: — Nas[Co(NOz)s] > 3Na* + [Co(NO;)6]* @) [Co(NO,).]* 5 6NO, + Co™ (b) Co*+30H > Co(OH,)L (©) 4B Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Do cn bing (c) chuyén dich tx wai sang phdi kéo theo cin bing (b) chuyén dich tir trai sang phai va ion phite bi phan hiy. Mat khéc cde phdi tir 1 phan tt hay anion, theo thuyét Bronsted cé thé 1a nhiing bazo c6 kha nang nhan H’ dé tao thanh axit lién hop tuong tng, yéu. Boi vay trong méi tung axit phite chat cé thé bi phan hay. Vi du:[Ag(NHy)oI" S Ag’ +2NHy @ 2NH;+2H* > 2NH,* (e) Do can bing (¢) chuyén dich tir trai sang phai kéo theo chuyén dich can bang (d) ciing tir trai sang phai Iam cho phite chat bj phan hiy . Qua dé ciing cho th 1g méi phiie chat chi t6n tgi va bén trong dung dich & mot khoang gid tri pH xéc dinh. 2. Cau tit ctia ngi cau két hop voi mét chat khac tao thanh hop chat it tan. Trong truéng hyp nay néu mét chat c6 kha nang két hop voi i n trang tam hay véi cdc phéi tr tgo thianh mOt chit ft tan, thi phtte chat c6 thé bi phan hiy hoan toan néu cho téc dung voi chat nay voi lugng di lén. Vi du: ~ Phite chat [Ag(NHs)2]" sé bi phan huy néu cho mt lugng KI du én vi [Ag(NH,).]" S$ 2NH3 + Ag* (@) Ag+r 3 Ag (b) Vi két hop Ag* tao thanh Agl/ it tan Jam can bing (b) chuyén dich sang phai kéo theo can bing (a) chuyén dich tir trai sang phi. - Phite chat [Fe(SCN,)]* sé bi phan huy néu cho m6t lugng AgNO; di én: [Fe(SCN,)|* Fe +6SCN ©) 2Ag'+6SCN -> 6AgSCNL (@) Vi Ag’ két hop vi CNS" dé tgo thanh AgSCN ft tan Fim cho cn bing (d) chuyén sang phai kéo theo can bang (a) chuyén dich tir trai sang phai. 3. Cdu tir ctia néi cdu két hop vei mét chat khéc tao thanh mét phite chat khéc bén hon 44 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Néu cho mét chat véi mt lugng di 1én c6 thé két hop véi ion tung tim hay véi cdc phéi tw dé tao thanh mét phitc chit khdc bén hon thi phic chat tude c6 thé bj phan hay. Vi du - Néu cho mét lugng du lon KCN vao dung dich [Cu(NHs)4]** thi phite 6 sé bj phan hi hoan toan do tgo ra phic chdt moi [Cu(CN),]* bén hon. [Cu(NH),/* + 4CN" > — [Cu(CN),]* + 4NHs Kx = 4,610" Kgs = 5.10 ~ Néu cho mOt lugng CuSO, dit 1én vao dung dich phite chit [Cd(NH3)4]"* thi phite chat sé bi phan hy dé tao thanh phite chat [Cu(NHs)4]** bén hon. [Cd(NH,)" + Cu -> — [Cu(NH,)J’* + Ca?" Kxy = 8,96.10* Kx, =4,6.10"" 45 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com PHAN THU HAI PHAN TiCH DINH TINH Chuong 1. MOT SO VAN DE CO BAN 1.1. MOT SO KHAI NIEM Ha hoc phan tich dinh tinh 1a mot b6 phan cia phan tich héa hoc, bao gm co sé If thuyét va cdc phuong phdp dé xéc dinh thanh phan dinh tinh cia Gi tugng phan tich. Nhiém vy cia phan tich dinh tinh 1a dé ra céc phuong phép xéc dinh thanh phin djnh tinh cia déi tuong phn tich tie 1a tra Idi cde cau hoi déi twong phan tich 1 chét gi, gom nhimg chdt gi hogc gdm nhig nguyén té hodc nhém ¢ phuong php phan tich héa hgc. Sau day chting ta dé cip dén céc phuong phap phan tich héa hge, 1.1.1. Phan tmg phan tich Phan tng phan tich 1a phan img gitta chat can phan tich va thuée thir nao 46 ding dé xdc dinh dinh tinh chat d6. Yéu cau déi véi phan tng phan tich dinh tinh 1 phai c6 higu tng nhat dinh nhu: tgo thanh cc san phim dic trung 06 mau, mii dic biét hay tao céc chat khi, chat két tua, dic biét 18 két tia cé mau, Vi dus Fe +3SCN’ > Fe(SCN); do méu Pb'+2F > Pb, ving twoi 1a nhiing phan img dé nhfn biét Fe’, Pb**. Cac dung dich chtta SCN’, 1° goi la thuéc thir phan tich, 1.1.2. Phan tich theo phwong php kh va phuong phap wot C6 hai phuong ph4p dé phan tich dinh tinh goi 1a phan tich theo phuong phap khé va phan tich theo phuong phap wot. 46 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Phan tich theo phuong phép khé: Phuong phap phn (ich kho thudng tién hanh theo hai cach: phuong phap mau ngon Ita va phuong phap tao ngoc mau. Trong phuong phép mau ngon kta, chat phan tich thudng 6 dang céc mudi dé bay hoi nhu céc mudi clorua réi duge chuyén lén trén mot vong nhé lam bang Platin Pt va dét né trén m6t ngon lita dén khi khéng mau, M6t sé nguyén té 6 nhigt dO cao tgo nén nhiing ngon lita cé mau dc tung gidp ta nhan ra nguyén t6 dé, vi du: Na* cho ngon lira mau vang; K* cho ngon lira mau tim. Trong phuong phép tgo ngge mau, ngudi ta On chat phan tich véi nhiing chat chay thich hgp rdi dem nung 6 nhiét 46 cao, khi dé mot sé kim loai tao véi chdt chay nhiing ngoc mau dic trung, gitip ta nhdn ra nguyén t6 d6. Vi du: voi chat chay 1a Borax Na,B,O;, ion Cr** cho nggc mau tim, Co” cho ngge mau xanh, Céc phuong phuong phép phin tich khé da ¢6 vir rit lau, ngay nay it duge str dung vi khong thé ding dé phan tich cdc d6i tugng phtte tap hodc phan tich vi lung. Phén tich theo phuong phap wit: Trong phuong ph4p nay déi twgng phan tich duge hoa tan trong cae dung méi thich hop nhu H;O, dung dich axit hay bazo dé chuyén chit phan tich sang trang thai dung dich, khi nay céc nguyén té cdn nhan biét chi yéu 6 duéi dang cc ion, é phan tich theo phwong phap wét, yéu chu cia phan img phan tich fa phai rdt dic trang va rit chon loc, tuy nhién_ sé céc phan tmg dc trung va chon Igc la rat it dé phan tich mot nguyén té nado dé, vi vay ngudi ta phi sir dyng mot hé théng phn tich nham tach cdc ion tuong ty nhu nhau, cé mét sé tinh chat gidng nhau ra than tig nh6m, sau d6 trong moi nh6m Igi tim céch c6 lap ting ion mot va dung céc phan img de trung ciia né 4 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com 1.1.3, Phan tich hé thong Trong phan tich hé théng, nguéi ta ding nhiig thuéc thir nhém dé tach nhig nhém nguyén t6 mang tinh chat giéng nhau ra khoi nhau. Khi d6, miu phan tich duge phan chia thanh nhiing hén hyp ion don gian hon. Tir nhiing nhom nhén duge ching ta tiép tue téch va nhan biét ting ion cé trong nhém. Hign nay, déi voi céc cation, ngudi ta da tim ra nhiéu hé théng phan tich, m6i hé théng c6 nhiing wu diém va nhuge diém riéng. Hai hé thong thuong duge ding 1a hé théng axit - bazo va hé théng HS. Voi céc anion thi khong cé mot hé théng phan tich chat ché nao ma chi c6 cdc phuong phap phan tich riéng 1é cho timg anion mot hoge timg nhém nhé ma thoi. Hé thong cdc cation theo plurong phdp H2S: Viée phan chia céc cation thanh timg nhém theo phuong phap HS duge trinh bay trong bang sau: So dé phan nhém céc cation theo phuong phép H,S Nhs Thudc thir | Céc cation thuge | San phim tgo thanh sau khi téc sm nhém nhém dung véi thudc thir 1 HCI loang Ag’, Hg,”*, Pb AgCl, Hg2Ch, PbCly Két tua cdc sunfua, Nhém nay chia thanh hai phan nhém: ». | Sn** Sn‘, Sb‘, | + Phan nh6m Il: Gém céc sunfua H,S trong moi . Sb™, As, As, | tan trong (NH,)2Sx va bi oxi hod trudng axit oe * Hg”, Cu’*, Ca", AsS,*, SbS,*, SbS (pH =0,5) 2 (pp . Bil’, (Pb) + Phan nh6m Ip: gdm cée sunfua kh6ng tan trong (NH,))S, nhw HgS, CuS, CdS, BiSs, (PbS) mr (NH,)sS trong | Al*, Cr*, Fe", | Két tia AI(OH);, Cr(OH)s, Fe(OH. 48 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com moi truéng NH; | Mn™, Co™, Ni™, | Js, MnS, CoS, NiS, ZnS. Nhém nay +NH,CL Zn”* fing chia thanh hai nhém: + Phan nhém Ifl,: gom cac két tha tan trong HCI nhu AIOH)s, Cr(OH);, Fe(OH);, MnS, ZnS. + Phan nh6m Ig: gdm céc két tia khéng tan trong HCI nhu CoS, Nis. (NH,),CO, Ba’, Sr*, Ca”* BaCOs, SrCOs, CaCO; ry __| NaH:PO, trong méi truéng NH; Mg”* NH,MgPO, + NH,CL Khéng cé thudc Vv Na’, K', NH,’ thir nhém Phuong php phan tich theo duéng 16i HzS c6 wu diém I céch phan chia céc ich tién hanh phan tich rat ch3t ché, phi hyp véi vige trinh bay cde nhém va sé li thuyét, die bigt 18 viée phan chia céc nhém phan tich ¢6 nhiéu diém phir hop voi viée phan nhém trong bang hé théng tuin hoan Mendeléep, do dé lién hé dé dang gitra cdc phan img da hge trong gido trinh hod hoc v6 co véi phan img phan tich. Tuy nhién, phuong php nay cé nhuge diém 18 H,S déc, nén tién hanh phan tich bang phuong php nay can phai cé trang thiét bj bao hiém tét. Hé théng cdc cation theo phirong phdp axit - bazo: Dé trénh phai tiép xtc véi chit déc HyS, ngudi ta da dua ra phuong phap khong ding H,S, phuong phap nay dya trén téc dung cua céc cation véi céc thudc thir nhém la cdc axit va cée bazo nhu HCl, H2SO4, NaOH, NH,OH. Vige phan chia céc cation thank tig nhém theo phuong phap nay duge trinh bay trong bang sau: 49 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com | | | San pham tao thanh sau | | Thudcthir | Cac cation ‘ | Nhém | i khi tic dung véi thude nhém thuge nhém thir nhém rr rs Tape Pe | | | Ag’ PD, 1 | HChloing | oe AgCl, PbCh;, Hg:Ch Nhém | | | axit Ba”, Sr”, | BaSO,, S104, CaSOx, 1 H,SO, loang 2» s(Pb™') | PbSOx Zn, Sn’*, | AlO,", CrO,, Zn0,*, | TI | NaOHge + HO, | 4 ae : Sn, As, Sn0,*, AsO, As 4 Fe(OH), Fe(OH);, Sb", Sb, Nhém Iv NaOH Bi Mat* ‘Sb(OH);, Bi(OH);, Bazo . Mn(OH):, Mg(OH), | Cac phite amoniacat [mecwer,).}* Khong c6thuée |, VI Na’, K', NHy thir nhém Trong phuong php nay céc cation duge phan thanh 6 nhém én: - Nhém I gém Ag*, Hg,”*, Pb™, thuéc thir nhém 1a dung dich HCI loang va ngugi. 50 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com - Nhém II gdm Ba”, Ca”, Sr’, ca Pb* lot xudng tr nhém I, thude thir nhém fa H,SO, loang va rugu C:HsOH, thudc thit tgo véi cdc cation nay két tia mau tring. - Nhém IIT gom Cr’*, AP’, Sn®*, Sn**, Zn", As*, thudc tht nhém 12, NaOH du va H,O:. Trong méi truéng nay AI’, Sn”, Sn“, tao thanh hidroxit long tinh tan trong kiém du: CrO, sé bj oxi hod thanh CrO¢ mau vang . - Nhém IV gém Fe**, Bi*, Mn", Mg”, Sb*' , thuéc thtr nhém la NaOH du va H,O2, Trong méi trudng nay cée cation sé 6 dang céc hidroxit khong tan, - Nhém V gém Cu”, Co”, Ni®*, Cd", Hg”, thude thir nhém 1a NH,OH dic. Céc cation sé tao véi thudc thir nhém cdc phtte amoniacat tan cé mau. - Nhém VI gém K*, Na’, NHy’, hig ion nay khéng 6 thudc tht nhém bai vi chiing kh6ng tao thanh két tia khé tan voi mot thudc thir nao. 1.2. M@t sé ky thuat phan tich dinh tinh, 1.2.1. Lam sach dung cu thi ng] Nhiing dung cu thay tinh nhw chai, lo, éng nho gigt, éng nghiém...trréc khi ding phan tich phai duge rita rit sach. Binh duge xem nhu da sach néu ngin nude trong binh déu din va trén thanh binh khéng con nhing gigt nude, Noi chung, cde dung cy thily tinh da sgch, trude khi sit dung duge ria bing nude may va trang 2, 3 lan bing nuéc cét. Sau khi sir dung dé phén tich cing phai dugc rita rit sach, treo nguge trén gid ( day 1én wén, miéng xuéng dudi ) cho t6i kh6. Dé lam sach céc dung cy thiiy tinh, c6 mét sé dung dich rita sau: - Dung dich x phong néng: hda tan mot it xa phong trong nude néng. ~ Dung dich kiém pemanganat: hda tan Sg KMnO, trong 100ml dung dich kiém kali 10% néng. 51 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com - Dung dich hén hop sunfécrémie: hda tan 15g K,CnO, da duge nghién nhé tong 100m! nude néng, lam lanh dung dich réi via khudy lién tuc, vira thém rdt chim 100ml axit K,SO, dic. Dung dich nay duge dé trong lo thay tinh 6 mit nhém, ¢6 thé sir dung trong thai gian dai nén sau khi sir dung nén gid Iai. Dé rita cdc dung cu thuy tinh tét nhdt 1a sir dung dung dich x& phong néng vi dung dich kiém pemanganat cé tée dyng phd hogi thiy tinh, cdn hén hop ‘an than hon. sunfocrmic thi khi str dung phai 1.2.2. Bun Trong phan tich dinh tinh bang phuong php héa hoc, thyéng phai dun dung dich trong céc éng nghiém trén dén cén. Khi dun, phia ngoai dng phai kho dé tranh bi mitt hoc vé, méi dau nén ho néng nhe dng nghiém bang céch di chuyén trén ngon lita, sau d6 méi dun néng manh. Néu dun chat long ¢6 chia két tia thi phai khud; . Thong thuong khi dun chdt long cé chita két tia nén dun wén bép cdc thay, khéng nén dun tye tiép wén ngon ira vi sy si dé lam nay sinh nhiing va cham va chat long cé thé ban ra ngoai. Cin chi ¥ khi dun khong dé éng nghiém huéng vé phia 6 nguéi, vi chat long s6i thung 1a axit hodc kiém 6 thé bj bin manh ra ngoai. Trong qué trinh phn tich thudng cin phai cd die dung dich ho%e phai lam bay hoi dén khé, khi nay c6 thé sit dyng bat str dat én lui amiang hoje trén bép cach thuy, 1.2.3, Két tia ‘Trong phn tich dinh tinh bang phuong phap héa hoe, ta thuong két tia céc chat tu dung dich phan tich dé tach va phat hién cdc ion. Vi vay cin chi ¥ dén mau va dang bén ngoai cla két tha. Co thé phan bigt két tia tinh thé va két tua v6 dinh hinh: két tua tinh thé thuong cé dang hat to hoc hat nho, thuong khéng tao thanh ngay ma cdn mt thoi gian dé hinh thanh tinh thé; Lic manh va ding dia thay tinh cg vao thanh éng nghiém 1a nhiing dong téc gitip cho qué 52 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com trinh hinh thanh tinh thé nhanh hon. Két twa tinh thé thudng nhanh chéng ling xudng day éng nghiém, nén viée ly tam tach két tua cing thudn Igi hon. Két tua v6 dinh hinh thuéng xudt hién ngay sau khi thém thuéc thir vio, nhung ling xuéng day éng nghiém mét cdch chm chap nén khé quay ly tam dé tach, ching cfing thuéng dé dang tgo thinh dung dich keo. Vige dun néng va thém chat dign 1:1 dé tao didu kign dong ty chting. Nén két tia khi dun néng dung dich, vi khi ting nhiét dO nhiing hat két tia sé lon hon, thugn Igi cho vige rita va quay li tam, nhung khong nén dun t6i fam bin dung dich ra ngoai. Néu két twa dang tinh thé thi thém tir tt thudc thi két tua va khudy déu, con néu két tia dang keo thi thém toan bd Iuong thudc thir két tha cin thiét, Qué trinh két ta thye hién nhw sau: Lay vao éng nghigém dé quay li tam Khoang 2-3ml dung dich nghién ctu ( néu dng nghiém dé quay li tim Jogi nho thi dy Khodng 0,5ml ). Tao moi tudng pH phd hgp theo hung din va ting nhiét d6. Kiém tra méi trudng phan img bang gidy chi thi bang cach: dat gidy chi thi lén nap kinh déng hé sach, ding dia thiy tinh khudy déu dung dich rdi dt diu dita thay tinh lén gidy chi thj. Sau khi tgo moi truéng pH phi hgp, dun néng can thin ri vira khudy vira thém thudc thir két tua vao cho dén du dé két ta hoan toan, 1.2.4, Ly tam, tach két tiia, rita két tia Trong phan tich dinh tinh ban vi lwong, dé tach két tha khoi dung dich ching ta thuéng ding phuong phép quay li tam bang méy quay li tam, Phai Iu § tuan thi céch sit dung méy quay li tam nhw huéng dn. Thoi gian li tam phy thudc vao dic tinh cia két tia, nhiing két tia dang tinh thé ling xuéng day nhanh nén chi can quay 0,5 dén 1,5 phiit & téc do khoang 1000 vong/phuit tua dang v6 dinh hinh ling cham nén phai quay tir 2 dén 3 phut 6 téc d6 khoing 2000 vong/phiit. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com Sau Khi quay li tim, toan b@ két tia Ling xudng day, nuée cai 6 wén wo thanh trong suét goi 1a nude li tim. Ciing c6 khi mot sé két tia khi quay li tam lai néi 1én én mit chat long hodc ling xuéng rit chim. Gap nhiing két tia nay, muén tach két ta phi Igc qua gidy loc. é kiém tra xem qué trinh két tha d& hoan toan chua, ta thir 6 éng nghiém vita quay li tam bang céch nhé vai gigt thuéc thir két tia theo thanh éng ngigm vA quan sat 6 vi tri giot thudc thtr roi xudng nude li tim, néu khéng thay duc & cée vi tri d6 1a qué trinh két ta da hoan toan, Sau khi quay li tam, két tia ling chat xudng day dén mite o6 thé rot dé dang nuée li tam 6 én, qué trinh rét nude Ii tam ra khoi két tia nhw vay goi 1a qué trinh gan. MOt cach khéc dé tach nude li tam ra khoi két tia 1a: git éng nghiém bang tay tréi 6 vi tri nghiéng, tay phai diing dng nhé gigt c6 éng bép cao su htt nudc li tam, chti ¥ khi dua dng nho gigt trénh cham vao két tia, lam duc dung dich. Tuy thudc vao lugng két tua va tinh chat cia né ma str dung nhiing dung dich rita khéc nhau, néi chung ta rita két tha bing nude cAt, voi nhiing két tia cé kha ning chuyén thanh trang théi keo thi thém vao nuéc ra cée chit dién li, vi du khi rita két tia sit hidroxyt, ngudi ta ding dung dich amoni nitrat loang. Dé rita két ta, ta thém vai ml nude cdt hoc hode dung dich rira twong ting, day éng nghiém lai réi lic hoge d3t nghiéng éng nghiém dé két ta duge phn bé tren dién rong réi khudy, sau d6 quay li tam va bé di phan nude ria. Rua két tha Khoang 3,4 lan la di, Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://(www.simpopdf.com Chwong 2. PHAN TICH DINH TINH CAC CATION NHOM I Ag", Hg.”, Pb** 2.1. Dic tinh chung Céc cation nhém I bao gom Ag*, Hg"*, Pb, chting tao voi anion Cl’ thanh céc mudi clorua AgCl, Hg;Ch, PbCh; ét tan. Vi vay, ngudi ta ding HCL tion Ag’, Hg", Pb® ra khdi loang, ngudi 1am thudc thit nhém dé tach c: cation khac ¢6 trong dung dich phan tich. Khong ding HCI dic béi cdc két tia clorua ciia cée cation nay tan trong HCI dic va dung dich c6 chita CI’ v6i ndng d6 I6n vi tgo phite, cing khong ding thudéc thir néng vi 6 nhiét 46 cao d6 tan cua PbCl, ting manh, anh huéng dén qué tinh phan tich. AgCl, HgsClh, PbCh; cé nhiing tinh chat chung va riéng nhu sau: - Déu 1a két tda mau tring. ~ AgCl va Hg:Cl, c6 d@ tan nhé hon PbCh. - PbCl; tan nhidéu trong nude néng, do dé ding cach dun néng dé tach Pb” ra khéi Ag* va Hg,"". AgCl tan trong NH; loang tgo thanh phite [Ag(NH;)2]°. Loi dung tinh, chat nay dé tach Ag’ ra khéi Pb* va Hgy"*, Khi tac dyng véi NH; thi Hg2Cl, tt mau trang bién thanh mau den vi phan img sinh ra Hg kim loai, phan tng nay ding dé nhan biét Hg.”. 2.2. Mét sé phan img dic trung cia ion Ag* Phin img voi HCl va KCI HCI long va ca nhitng clorua tan téc dung voi céc dung dich mudi bac déu tao ra két tha AgCl tring Ag’ +Cl — AgCly 55 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http:/www.simpopdf.com AgC1 bj énh sing phan huy gidi phéng ra bac kim logi, két tia c6 mau tim, sau d6 sé hod den. Két tia AgCl khéng tan trong HNO; nhung dé tan trong HCI dic va trong cdc dung dich KCI, NaCl dic do tgo thinh nhing phite [AgCl]* va [AgCh]* tan AgCl+2HCI + Hy[AgCh] AgCl+3HCl —> Hs[AgCh] Céc phite nay khong bén nén khi pha loang véi mudc, két tia AgCl sé Iai durge tao than va tach ra kh6i dung dich. H[AgCh] > AgCl+2HCI AgCl tan trong amoniac, trong céc mudi amoni, xianua va trong natri thiosunfat (go thanh céc ion phite. AgCl+2NH,OH —> [Ag(NH3)|Cl + 2H,0 AgCl+2KCI — K[Ag(CN):] + KCI Khi thém HNO vao dung dich [Ag(NH,)2]CI dén phan tmg axit thi dung dich sé hod duc rdi tiép dé két tha trang AgCl lai duge tach ra: [Ag(NH}),|CI + 2HNO, —» AgCl + 2NH,NO; Ngudi ta sit dung tinh tan cla AgCl trong NH,OH dé tach Ag” ra khéi Hey" Phan tong voi KBr vit KI Céc bromua va iodua déu diy duge Ag* ra khéi céc dung dich mudi bac tao ra cdc két tha khé tan AgBr mau vang nhat, Agl mau vang. Ag’+Br > AgBrl Ag'+I — Agi két tua AgBr tan duge trong KCN, Na,S0; va NH,OH; két tia Agl tan trong KCN va NayS,0,, nhung khong tan trong NH,OH. 56

You might also like