You are on page 1of 39

Laki-Laki 46

dr. Rizki Rudwi Tahun dengan


Pradesta
RSUD CIAWI Hyperosmolar
Hyperglycemic
2020

Pembimbing
State (HHS)
dr. Sukwanto Gamalyono
dr. Wa Ode Diah Erwati
IDENTITAS PASIEN

Nama : Tn. Usman B S Yahya


Umur : 46 tahun
RM : 00725949
Jenis Kelamin : Laki-Laki
Alamat : Ciawi
DPJP : dr. Cristine, Sp.PD
MasukLorem
IGD : 30/4/2020
ipsum dolor sit amet Nunc viverraPukul
imperdiet16.00
enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Diperiksa : 30/4/2020 Pukul 16.00
Fusce est. Vivamus a tellus.
TRIASE
Keluhan Utama dan TTV

Keluhan Utama :
Sesak Napas Sejak 1 Minggu SMRS disertai Sulit diajak bicara
sejak 1 hari SMRS
Keadaan Umum : tampak sakit sedang, komposmentis
Kesadaran : GCS E4M4V5 = 13
Tanda Vital :
RR : 28 x/mnt
Nadi
Lorem ipsum dolor sit amet
: Nunc
126 x/mnt
viverra imperdiet enim.
Fusce est. Vivamus a tellus.
Lorem ipsum dolor sit amet

Tekanan darah : 120/80 mmHg


Suhu : 37 oC (forehead)
Nyeri :-
Riwayat Penyakit Sekarang

Pasien datang ke RSUD Ciawi karena sulit diajak bicara sejak 1


hari SMRS. Pasien mengeluh sesak napas sudah sejak 1 bulan
yang memberat 2 hari SMRS. Sesak terus menerus, tidak membaik
dengan istirahat dan terasa semakin memberat.

Keluhan diserta nyeri ulu hati (+) mual (+) muntah (+) 10x sejak 2
hari SMRS BABdolor
Lorem ipsum cair (+) 2x Nunc
sit amet sehari
viverraampas (+) darah
imperdiet enim. (-) lendir
Lorem ipsum (-)
dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
nyeri dada (-) BAK dalam batas normal.

Demam (-) Batuk (-) Pilek (-) Nyeri Tenggorokan (-)


Riwayat Penyakit Dahulu
Riwayat Penyakit Dahulu :
Hipertensi disangkal, DM disangkal, Jantung disangkal, Asma
disangkal
Riwayat Operasi : -
Riwayat Penyakit Keluarga : -
Obat yang diminum : -
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
Riwayat Sosial Ekonomi
Pasien seorang tukang daging keliling di Bogor
Pasien menyukai konsumsi makan minuman manis seperti es teh manis, kopi, dan
bolu
Pemeriksaan Fisik
Kepala

Kepala : normocephal
Mata : brill hematoma (-/-), konjungtiva palpebra anemis (-/-),
sklera ikterik (-/-) pupil isokor  3 mm / 3 mm,
reflek cahaya (+/+)
Telinga : discharge (-/-), Battle sign (-/-)
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Hidung : napas cupingFusce (-), est.
discharge (-/-)
Vivamus a tellus.

Mulut : bibir kering (-), sianosis (-)


Leher : simetris, deviasi trakea (-), pembesaran nnll (-/-)
Pemeriksaan Fisik
Thoraks

Thorak : simetris, retraksi (-)


Jantung : I : Ictus cordis tak tampak
Pa: Ictus cordis teraba di SIC V 2 cm LMCS
Pe: konfigurasi jantung dalam batas normal
Au: Bunyi jantung I-II murni, bising (-), gallop (-)

Paru : Lorem ipsum


I : Simetris
dolor sit amet statis dinamis
Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
Pa: Stem fremitus kanan = kiri
Pe: Sonor seluruh lapangan paru
Au: Suara dasar vesikuler, ST hantaran (-), ronkhi (-/-),
wheezing (-/-)
Pemeriksaan Fisik
Abdomen

Abdomen :
I : jejas (-), datar, distensi (-), venektasi (-)
Au: Bising usus (+) normal
Pe : hipertimpani, pekak sisi (+) normal, pekak alih (-)
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Pa : supel, nyeri tekan Fusce est.epigastrium,
Vivamus a tellus. hepar dan lien tidak
teraba
Pemeriksaan Fisik
Ekstremitas

Ekstremitas : superior inferior


Sianosis -/- -/-
Akral dingin -/- -/-
Oedem -/- -/-
Cap. Lorem
Refill <2 dtk/<2
ipsum dolor sit amet
dtk <2 dtk/<2
Nunc viverra imperdiet enim.
Fusce est. Vivamus a tellus.
dtk
Lorem ipsum dolor sit amet

Sensibilitas +/+ +/+


Pemeriksaan Penunjang
Laboratorium Darah

Hematologi & Kimia Darah Elektrolit


Hemoglobin : 16.5 Hematokrit : 48
• Natrium : 136
Leukosit : 24.3 Trombosit : 465
• Kalium : 5.9
GDS : 838 Ureum : 181.3
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Creatinin : 4.06 SGOT : 19
Fusce est. Vivamus a tellus. • Clorida : 102
SGPT : 77 LED : 68 mm/jam
Osmolalitas Serum Efektif : (2 x 136+5.9) + (181.3/3) + (838/18) = 390.73
Pemeriksaan Penunjang
Ro Thorax

Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
Pemeriksaan Penunjang
Urinalisis

Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
Pemeriksaan Penunjang
Blood Gas Analysis

Gas Darah Hasil Nilai Normal


pH 7.40 7.35-7.45
pCO2 42 35-45
pO2 95 71-104
HCO3
Lorem ipsum dolor sit amet
26
Nunc viverra imperdiet enim.
Fusce est. Vivamus a tellus.
22-29
Lorem ipsum dolor sit amet

Sat O2 97.4 94-98


BE +1.2 (-2) – (+3)
Anion Gap : (136+5.9) – (102+26) = 13.8 (N)
Pemeriksaan Penunjang
EKG

Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
Daftar Masalah

1. HHS
2. Diare Akut tanpa tanda Dehidrasi
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
Tatalaksana
Terapi Awal IGD

-IVFD Loading NaCl 0.9% 1000-2000cc


-Kateter DC
-Insulin Novorapid 10 IU Bolus IV
-Drip Insulin 0.1
Lorem ipsum IU/kgbb/jam
dolor sit amet ~ BBimperdiet
Nunc viverra 60kgenim.
→ 6 unit/jam
Lorem ipsum dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
Tatalaksana
Terapi Lanjutan advis dr.Cristine, Sp.PD

-Loading NS 0.9% hingga 6000-9000cc, obs tanda overload cairan


-Insulin Novorapid Bolus 12 IU
-Drip Insulin 6 IU/jam
-Target penurunan GDS <150mg/dl/jam
-Meropeneme 3x1gr IV
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
-Jika GDS <200mg/dl turunkan Fusce est.Insulin 3 IU/jam + NS D5 ½ NS
Vivamus a tellus.
20tpm
-Observasi TTV terutama GDS/jam
Prognosis

DUBIA AD BONAM

Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
Definisi

Hyperosmolar Hyperglycemic State (HHS) adalah salah satu


komplikasi DM terutama tipe II dimana tingginya gula darah
menyebabkan dehidrasi sangat berat, meningkatkan osmolaritas
darah, dan merupakan kegawatdaruratan yang dapat
menyebabkan koma hingga kematian
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
komplikasi yang jarang terjadi namun sebuah Life Threatening
Emergency
Karakteristik
Berdasarkan Konsensus yang dipublikasian oleh American Diabetes Association,
karakteristik HHS adalah sebagai berikut :

1. Glukosa Plasma >600mg/dl


2. Serum Osmolalitas Efektif / ESO >320 mOsm/kg
[2 x (Na+k)] + (Ur/3) + (GDS/18)
1. Dehidrasi Berat reduksi cairan hingga 9L
2. pH serum >7.3
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
3. Konsentrasi Bikarbonat >15 mEq/LFusce est. Vivamus a tellus.
4. Ketonuria minimal dan tanpa ketonemia
5. Penurunan kesadaran
6. Normal Anion Gap <14 mEq/L
(Na+K) – (Cl+HCO3)
Etiologi

- Pasien DM tipe II OBAT


- Usia Tua - THIAZIDE
- Tinggal Sendiri - STEROID
- Tanpa Pengobatan Medis - ANTIPSIKOTIK ATIPIKAL
- Infeksi Akut, Luka Bakar, atau - ANTIARITMIA
Trauma
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim.- ANTI
LoremEPILEPTIK
ipsum dolor sit amet
- CVA / MI Fusce est. Vivamus a tellus.
- ANTIHIPERTENSI
- Alkohol berlebihan CCB/THIAIDE/DIURETIK
- Diare/Muntah yang terus menerus
Patogenesis

Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
Gejala

- Kebingungan
- Kelemahan
- Poliuria, Polidipsi, Polifagi
- Muntah
- KulitLorem
Kering
ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
- Kejang Fusce est. Vivamus a tellus.

- Demam
Pemeriksaan Fisik

Asesmen Tanda-Tanda Vital


-Takikardi, Hipotensi, dan Takipneu
-Hipertermi/Hipotermi
-Tanda Dehidrasi pada Head to Toe

Evaluasi DM
-obesitas
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
-ekimosis pada abdomen, paha, Fusce est. dan lengan
Vivamus a tellus.
-Akantosis Nigricans
-Moonface
-Diabetic Demopathy, Retinopathy, dan Neuropathy
Pemeriksaan Fisik

Asesmen Dehidrasi
-setiap 1L kehilangan cairan, terdapat penurunan BB 1 kg
-turgor kulit
-kulit kering
-mulut kering
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim.
Fusce est. Vivamus a tellus.
Lorem ipsum dolor sit amet

-letargi
Komplikasi

• Edema serebri
• ARDS
• Komplikasi Vaskular
• Hipoglikemi
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet

• Hiperglikemi Fusce est. Vivamus a tellus.


Diagnosis dan DD

• Diabetes Insipidus
• KAD
• Infark Miokard
• Emboli Paru
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim.
Fusce est. Vivamus a tellus.
Lorem ipsum dolor sit amet
Diagnosis dan DD

• Diabetes Insipidus
• KAD
• Infark Miokard
• Emboli Paru
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim.
Fusce est. Vivamus a tellus.
Lorem ipsum dolor sit amet
Managemen

Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
GOAL :
1. Koreksi Dehidrasi dengan Resusitasi Cairan
Managemen

2. Koreksi Hiperglikemi dengan Insulin


3. Koreksi Elektrolit
4.
Lorem Temukan
ipsum dolor sit ametUnderlying Disease
Nunc viverra imperdiet enim.
Fusce est. Vivamus a tellus.
Lorem ipsum dolor sit amet

5. Monitor CVS, CNS, Fungsi Renal


Koreksi Cairan

• Loading cepat cairan infus dalam jumlah besar untuk


memperbaiki sirkulasi agar urin adekuat
• Kekurangan cairan pada HHS sekitar 11-12L
• NaCl 0.9% digunakan sebanyak 2L dalam 2 jam
• Lalu ganti dengan 0.45% NaCl
• Saat GDS mencapai nilai normal setelah rehidrasi dan insulin,
berikann Dekstrose
Lorem ipsum dolor sit amet 5%Nunc
untuk
viverramengendalikan
imperdiet enim.
Fusce est. Vivamus a tellus.
Loremcairan
ipsum dolor sit amet

• Defisit cairan harus dikoreksi sebelum 24jam


• Pada pasien deng CVD/CKD harus memonitor CVP dan
osmolalitas untuk mencegah overload cairan
Terapi Insulin

• Insulin jalur IV adalah terpi pilihan


• Bolus IV insulin 0.15u/kg dilanjut dengan 0.1u/kg/jam, hingga
GDS kurang dari 300mg/dl
• Jika tercapai kurangi jadi 0.05u/kg/jam + Dekstrose 5%, target
GDS <250mg/dl
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet

• Jika pasien sadar, dapat diberikan dapat diberikan obat oral


Fusce est. Vivamus a tellus.

untuk menjaga GDS tetap stabil


Terapi Potasssium (K+)

• Hiperkalemi ringan hingga moderat umum terjadi pada HHS


• Terapi insulin dan penambahan volume cairan mengurangi
Konsentrasi K+ sehingga dibutuhkan penggantian K+
• Jika tak ada masalah renal, K+ dapat diberikan
• Jika terjadi penurunan K+
Lorem ipsum dolor sit amet
Fuscesebannyak
est. Vivamus a tellus.5mEq/L dan urin iutput
Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet

bagus, berikan 20-30 mEq/L K+


Obati Penyebab /
Underlying Cause

• Identifikasi kemungkinan penyebab dan berikan terapi sesuai


Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
Analisis Kasus

Anamnesis Anamnesis sesuai dengan teori mengarah


ke kegawatan pada DM HHS/KAD

RPS Tidak dapat menemukan underlying


cause dari HHS kecuali DM tipe II yang
Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
tidak diketahui pasien
Fusce est. Vivamus a tellus. sebelumnya serta
hobi pasien memakan makanan manis
Analisis Kasus

Keadaan Pasien klinis pada pasien sesuai dengan


literatur yakni terdapat sesak napas,
dehidrasi, diare, dan penurunan
kesadaran

Lorem ipsum dolor sit amet Nunc viverra imperdiet enim. Lorem ipsum dolor sit amet
Fusce est. Vivamus a tellus.
Analisis Kasus

Pemeriksaan penunjang Hasil Lab umum dan spesifik dari pasien


sesuai dengan literatur yakni terdapat
peningkatan GDS >600mg/dl, BGA normal,
tidak disertai ketonuri dan ketonemia,
peningkatan nilai osmolalitas efektif, dan
anion gap yang normal

penatalaksanaan
Lorem ipsum dolor sit amet Penatalaksanaan
Nunc sudahLoremsesuai
viverra imperdiet enim. dengan
ipsum dolor sit amet teori
Fusce est. Vivamus a tellus.
yakni rehidrasi 6-9L , terapi insulin, dan
mengobati underlying cause

-pada teori rehidrasi bisa hingga 11-12L


Daftar Pustaka

 Kitabchi AE, Umpierrez GE, Murphy MB, Kreisberg RA. Hyperglycemic crises in adult patients with diabetes: a
consensus statement from the American Diabetes Association. Diabetes Care. Dec 2006;29(12):2739-48
 asquel FJ, Umpierrez GE. Hyperosmolar hyperglycemic state: a historic review of the clinical presentation, diagnosis,
and treatment. Diabetes Care. 2014 Nov. 37 (11):3124-31. [Medline]. [Full Text].
 Nugent BW. Hyperosmolar hyperglycemic state. Emerg Med Clin North Am. 2005 Aug. 23(3):629-48, vii. [Medline].
 [Guideline] Wolfsdorf JI, Glaser N, Agus M, et al. ISPAD Clinical Practice Consensus Guidelines 2018: Diabetic
ketoacidosis and the hyperglycemic hyperosmolar state. Pediatr Diabetes. 2018 Oct. 19 Suppl 27:155-77. [Medline].
[Full Text].
 Adeyinka A, Kondamudi NP. Hyperosmolar Hyperglycemic Nonketotic Coma (HHNC, Hyperosmolar Hyperglycemic
Nonketotic Syndrome). 2018 Jan. [Medline]. [Full Text].
 Bhansali A, Sukumar SP. Hyperosmolar hyperglycemic state. World Clin Diabetol. 2016. 2(1):1-10. [Full Text].
 Kitabchi AE, Umpierrez GE, Murphy MB, et al. Management of hyperglycemic crises in patients with diabetes.
Diabetes Care. 2001 Jan. 24(1):131-53. [Medline]. [Full Text].
 Trence DL, Hirsch IB. Hyperglycemic crises in diabetes mellitus type 2. Endocrinol Metab Clin North Am. 2001 Dec.
30(4):817-31. [Medline].

You might also like