Παραποιήσεις και διδάγματα | ΙΣΤΟΡΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ https://www.rizospastis.gr/storyPlain.do?

id=10038364&action=print

Σάββατο 13 Οχτώβρη 2018 - Κυριακή 14 Σελίδα 18

Οχτώβρη 2018

ΙΣΤΟΡΙΑ
Παραποιήσεις και διδάγµατα
Με αφορµή µια εκποµπή της «ΕΡΤ1» για την επέτειο Απελευθέρωσης της Αθήνας
Στην εκποµπή της «ΕΡΤ1» (Τετάρτη 10/10) για την
Απελευθέρωση της Αθήνας, όπου οι διοργανωτές της
φρόντισαν να προσκαλέσουν ιστορικούς της πολιτικής
τους προτίµησης για να µιλήσουν κατά κύριο λόγο για
το ΚΚΕ (αποκλείοντας από τη συζήτηση το ΚΚΕ ή
κοµµουνιστή ιστορικό), έγινε, κατά τους διοργανωτές
της, µία προσπάθεια αντικειµενικής προσέγγισης των
γεγονότων της δεκαετίας του 1940. Οµως, η
πραγµατικότητα είναι διαφορετική από ό,τι
προβλήθηκε, παρότι υπήρξαν και αναφορές που είχαν
αντικειµενική βάση.
Ας αναφέρουµε ορισµένα παραδείγµατα από τη σχετική
συζήτηση.
Οι συντελεστές και οι καλεσµένοι τους
1. ισχυρίστηκαν ότι στον ιταλοελληνικό πόλεµο
υπήρξε εθνική ενότητα, την οποία εξύµνησαν,
εννοώντας ούτε λίγο ούτε πολύ ότι αυτή η λεγόµενη Καµία «εθνική ενότητα» δεν υπήρξε στον ελληνοϊταλικό
ενότητα έχει και επίκαιρη σηµασία. πόλεµο! Ο Μεταξάς (εδώ µε τον Γκέµπελς) παρέδωσε
Η πραγµατικότητα είναι ότι στη διάρκεια του τους φυλακισµένους κοµµουνιστές στους Γερµανούς,
ιταλοελληνικού πολέµου δεν υπήρξε καµία εθνική µετά την κατάληψη της Ελλάδας
ενότητα, όπως δεν µπορεί να υπάρξει και σήµερα.
Οταν ξεκίνησε ο πόλεµος την 28η Οκτωβρίου 1940, το ΚΚΕ βρισκόταν στην παρανοµία, χιλιάδες στελέχη του, ανάµεσά
τους ο ΓΓ της ΚΕ, Νίκος Ζαχαριάδης, βρίσκονταν στις φυλακές και τις εξορίες και χιλιάδες άλλοι βρίσκονταν υπό
διωγµό. Τους περισσότερους από αυτούς η µεταξική κυβέρνηση τους παρέδωσε στους Γερµανοϊταλούς κατακτητές.
Η προσκαλεσµένη Κ. Μπότσιου υποστήριξε ότι το ΕΑΜ
2. αναπτύχθηκε µε τη βοήθεια των Βρετανών, που το
χρηµατοδοτούσαν. Μάλιστα, ότι από τη χρηµατοδότηση προς τις
αντιστασιακές οργανώσεις το ΕΑΜ είχε «τη µερίδα του λέοντος».
Η πραγµατικότητα είναι κι εδώ τελείως διαφορετική, για την ακρίβεια
εντελώς αντίθετη: Οι Βρετανοί υπονόµευαν το ΕΑΜ µε πολλούς
τρόπους, σε όλη τη διάρκεια της ύπαρξής του. Τα χρήµατα και ο
οπλισµός που δόθηκαν στο ΕΑΜ - ΕΛΑΣ από τους Βρετανούς ήταν
ελάχιστα και επί της ουσίας ανάξια λόγου. Αντίθετα, τη µερίδα του
λέοντος σε οπλισµό και σε χρήµατα οι Βρετανοί έδιναν στον ΕΔΕΣ
(Ν. Ζέρβας) και την ΕΚΚΑ (Γ. Καρτάλης, Δ. Ψαρρός), που εξάλλου
ήταν δικά τους κινούµενα.
Εχει γραφτεί χαρακτηριστικά: «Είναι αξιοσηµείωτο ότι στο διάστηµα
από Οκτώβρη 1943 µέχρι τον Γενάρη 1944, δηλαδή όσο διαρκούσε ο
πόλεµος ΕΛΑΣ - ΕΔΕΣ, σύµφωνα µε τον Λήπερ, Βρετανό πρέσβη στο
Κάιρο, στον ΕΛΑΣ στάλθηκαν από τους Βρετανούς για ενίσχυση
µόλις 927 χρυσές λίρες, αν και υπήρχε προγραµµατισµός να σταλούν
µέχρι τα τέλη Φλεβάρη 8.800 χρυσές λίρες. Αντίστοιχα, στο ίδιο
διάστηµα η ΕΚΚΑ είχε πάρει 3.600 χρυσές λίρες και θα έπαιρνε άλλες
1.900, ενώ ο ΕΔΕΣ είχε πάρει 18.000 χρυσές λίρες και θα έπαιρνε
άλλες 7.000».1
Αυτά µόνο για το διάστηµα τεσσάρων µηνών!
Από την άλλη, η Κ. Μπότσιου αναφέρθηκε στις βασικές, όπως είπε,
Ανδρας των Ταγµάτων Ασφαλείας του Ι. αντιστασιακές οργανώσεις: ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ, ΕΚΚΑ. «Παρέλειψε» να πει,
Ράλλη υποβάλλει σε σωµατική έρευνα, για όπως όφειλε αφού έκανε λόγο για αντιστασιακές οργανώσεις, ότι ο
λογαριασµό των Γερµανών, Ελληνα πολίτη ΕΔΕΣ συνεργαζόταν και µε τους Γερµανούς, ενώ ο ΕΔΕΣ Αθήνας
στην Αθήνα, αφού πρώτα τον διέταξε επάνδρωσε τα Τάγµατα Ασφαλείας. Ακόµα, ότι δυνάµεις της ΕΚΚΑ
«ψηλά τα χέρια» συνεργάζονταν µε τους ταγµατασφαλίτες, ότι προχώρησαν σε
βιαιοπραγίες κατά του ΕΛΑΣ (δολοφονίες ΕΛΑΣιτών, κλοπή υλικών
από αποθήκες κ.ά.), γεγονός που έγινε αφορµή να διαλύσει ο ΕΛΑΣ το 5/42 Σύνταγµα, το στρατιωτικό δηλαδή τµήµα
της ΕΚΚΑ, τρεις φορές πριν από την τέταρτη διάλυση, που ήταν και η τελευταία.
Εγραψε για τον ΕΔΕΣ ο υπαρχηγός της Βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Ελλάδα, Κρις Γουντχάουζ: «Είναι
πλέον φανερό, από τα έγγραφα του SOE, ότι ο Ζέρβας εκβιάστηκε ουσιαστικά για να βγει στο βουνό το 1942 και είναι
φανερό επίσης από τα γερµανικά έγγραφα ότι έκανε µυστική ανακωχή µε τις δυνάµεις Κατοχής ανάµεσα στο Νοέµβρη

1 sur 3 28/07/2020 à 20:22

Παραποιήσεις και διδάγματα | ΙΣΤΟΡΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ https://www.rizospastis.gr/storyPlain.do?id=10038364&action=print

του 1943 και τον Αύγουστο του 1944».2

Η Κ. Μπότσιου είπε ότι τα Τάγµατα Ασφαλείας «ήταν ιδέα των Γερµανών». Ωστόσο, όλα τα ντοκουµέντα
3. αποδείχνουν ότι τα Τάγµατα Ασφαλείας ήταν ιδέα αστικών τµηµάτων (βιοµηχάνων, µαυραγοριτών κ.ά.), µε
επικεφαλής τον Ι. Δ. Ράλλη. Μάλιστα, αρχικά οι Γερµανοί δεν είχαν συµφωνήσει µε την ίδια πρόταση που τους είχε
κάνει ο πρώτος κατοχικός πρωθυπουργός, Γ. Τσολάκογλου. Αποδέχτηκαν τον όρο του Ι. Ράλλη να γίνουν Τάγµατα
Ασφαλείας, όρο που έθεσε για να γίνει πρωθυπουργός. Τον αποδέχτηκαν όταν είχε συντελεστεί η εποποιία του
Στάλινγκραντ, το ΕΑΜικό κίνηµα είχε αρχίσει να φουντώνει και η Ιταλία διαφαινόταν ότι δεν θα αργούσε να
συνθηκολογήσει.
Η δηµιουργία των Ταγµάτων Ασφαλείας συνδέεται και µε τη στάση αστών πολιτικών, όπως ο Σοφούλης, που πήρε υπό
την προστασία του τα Τάγµατα Ασφαλείας λίγο µετά την Απελευθέρωση (δίκη δοσιλόγων). Συνδέεται και µε τη στάση
των Βρετανών, που πριµοδότησαν τη συγκρότηση και ανάπτυξή τους.
Τα προηγούµενα λύνουν και την... έκπληξη του καλεσµένου Μ. Χαραλαµπίδη, ο οποίος τόνισε ότι ήταν «περίεργο
σχήµα» να είναι οπλισµένα τα Τάγµατα Ασφαλείας, την ίδια στιγµή που ήταν υπόλογα. Ακόµα, ότι η ελληνική
Δικαιοσύνη δεν λογοδότησε για το γεγονός ότι αθώωσε τους δοσίλογους.
Δεν ήταν µόνο ή κυρίως θέµα της ελληνικής αστικής Δικαιοσύνης. Ηταν θέµα του ίδιου του αστικού κράτους, των
εγχώριων πολιτικών δυνάµεων (Π. Κανελλόπουλος, Θεµ. Σοφούλης, Γ. Παπανδρέου και πλειάδα άλλων) καθώς και του
βρετανικού παράγοντα. Ο λαός δεν κατάφερε όλοι αυτοί να λογοδοτήσουν ενώπιόν του.
Τόσο η Κ. Μπότσιου όσο και ο Μ. Χαραλαµπίδης, καθώς και οι δύο παρουσιαστές, επανέλαβαν αυτό που εδώ και 70
4. χρόνια έχουν κάνει σηµαία τους µια σειρά ιστοριογράφοι και αστοί πολιτικοί: Οτι το 1944 οι Στάλιν και Τσόρτσιλ
µοίρασαν την Ευρώπη. Μάλιστα, εµφάνισαν και το «χαρτάκι» όπου ο Τσόρτσιλ έγραφε για ποσοστά. Μέχρι πού θα
έφταναν τα στρατεύµατα της Σοβιετικής Ενωσης καθόριζε ο διεθνής συσχετισµός δυνάµεων και όχι κάποια συµφωνία
µοιρασιάς.
Το λεγόµενο µοίρασµα αµφισβητείται και από αστούς ιστορικούς. Ο Βρετανός G. Roberts έγραψε ότι τα περί
«ποσοστών» και «µοιρασιάς» των Βαλκανίων µεταξύ Τσόρτσιλ και Στάλιν «είναι ωραία ιστορία, αλλά δεν είναι
απαραίτητα αληθής (...) Τόσο οι ειδικές µελέτες όσο και τα πρόσφατα δηµοσιευµένα ντοκουµέντα αποκαλύπτουν ότι η
συνάντηση Τσόρτσιλ και Στάλιν τον Οκτώβρη του 1944 απείχε µακράν από το να αποτελεί µια αγγλο-σοβιετική µοιρασιά
των Βαλκανίων. Οι Ρώσοι, από τη µεριά τους, ούτε χρειάζονταν ούτε επιθυµούσαν κάτι τέτοιο».3
Η Κ. Μπότσιου (αρκετά ευφάνταστη) ανέφερε ότι οι Αγγλοι έφεραν τον Ζαχαριάδη στην Ελλάδα, προκειµένου να
αντικατασταθεί ο Σιάντος, ο οποίος, κατά την καθηγήτρια, «είχε αυτονοµηθεί από τη σοβιετική πολιτική». Ετσι,
προκειµένου η πολιτική του ΚΚΕ να ευθυγραµµιστεί µε τα «συµφωνηµένα» στη Μόσχα, έφεραν από το Νταχάου στην
Ελλάδα τον Ζαχαριάδη!
Η ίδια υποστήριξε ότι η Συµφωνία της Βάρκιζας δεν τηρήθηκε από καµία πλευρά. Επιπλέον, ότι οι ταγµατασφαλίτες
5. και άλλοι οµοειδείς τους κράτησαν τα όπλα για αυτοπροστασία, αφού, όπως ισχυρίστηκε, έγιναν απίστευτα πολλοί
φόνοι για προσωπικούς λόγους.
Αυτός ο ισχυρισµός αθωώνει τα Τάγµατα Ασφαλείας, τους Χίτες και τους υπόλοιπους δολοφόνους του λαού, ενώ
συγκαλύπτει τις επιδιώξεις της αστικής τάξης και των κοµµάτων της να τσακίσουν το ΚΚΕ και το ΕΑΜ. Με άλλα λόγια,
συγκαλύπτει το στόχο του συνόλου των αστικών δυνάµεων, οι οποίες, προκειµένου να πετύχουν την καπιταλιστική
ανασυγκρότηση, αντιµετώπισαν το λαϊκό κίνηµα διά πυρός και σιδήρου. Η πτωµατολογία της περιόδου του Δεκέµβρη,
όταν οι αστικές δυνάµεις εξέθεταν στο λαό της Αθήνας κουβάδες µε βγαλµένα µάτια, προκειµένου να αποδείξουν τα
«εγκλήµατα» του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, ήταν ένα φαινόµενο από το οποίο η κυρία καθηγήτρια θα έπρεπε να βγάλει
συµπεράσµατα.
Οι συνοµιλητές έκαναν νύξη και για τις εκλογές του 1946, τονίζοντας επικριτικά την αποχή του ΚΚΕ από αυτές,
6. καθώς και ότι δεν θα µάθουµε ποτέ, όπως είπαν, πώς θα ήταν η Ελλάδα αν το ΚΚΕ είχε πάρει µέρος στις εκλογές.
Η αποχή ήταν σωστή, µε τη διαφορά ότι έπρεπε να συνδεθεί µε γενικευµένη ένοπλη εξέγερση και όχι µε τη γραµµή
«βλέποντας και κάνοντας».
Η ανάγκη των αστικών δυνάµεων να αλλάξουν τον συσχετισµό υπέρ τους δεν τους άφηνε κανένα περιθώριο για...
σεβασµό στη λαϊκή ετυµηγορία, την οποία έτσι ή αλλιώς έγραφαν στα παλιά τους τα παπούτσια. Μαζί µε τη βία και τη
νοθεία στις εκλογές, θα συνεχιζόταν και το αιµατηρό όργιο σε βάρος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Η ταξική πάλη είναι
αµείλικτη και η Ιστορία απέδειξε ότι η αστική τάξη δεν ορρωδεί προ ουδενός. Εξάλλου, ακριβώς για αυτό προχώρησε
στις Συµφωνίες του Λιβάνου, της Καζέρτας και της Βάρκιζας, συµφωνίες που δυστυχώς υπέγραψε και το ΚΚΕ.
Η εκποµπή έκλεισε µε το κυριότερο ζήτηµα: Σε τι χρησιµεύει η γνώση του ιστορικού παρελθόντος;
7. Ο Μ. Χαραλαµπίδης υποστήριξε ότι η Ιστορία βοηθά να βγάζουµε συµπεράσµατα για το παρόν. Ακριβώς αυτό είναι
το δίδαγµα. Με τη διαφορά ότι τα διδάγµατα δεν µπορεί να είναι τα ίδια για την αστική τάξη και τους εκπροσώπους της,
µε τα διδάγµατα που αντιστοιχούν στα συµφέροντα της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωµάτων. Η αστική
τάξη πάλεψε και παλεύει σθεναρά για τη διατήρηση της εξουσίας της, ο λαός πρέπει να οργανωθεί, να διεκδικήσει και
να παλέψει για την ανατροπή της.
Παραποµπές:
1. Μαρία Σπηλιωτοπούλου - Προκόπης Παπαστράτης, «Χρονολόγιο γεγονότων 1940-1944. Από τα έγγραφα
του Βρετανικού Υπουργείου των Εξωτερικών. Foreign Office 371», τόµ. Β', εκδ. Ακαδηµία Αθηνών, Αθήνα,
2004, σελ. 104-105.
2. Κρις Γουντχάουζ, «Το µήλο της Εριδος», εκδ. «Εξάντας», Αθήνα, 1976, σελ. 12.
3. G. Roberts, «Ideology, calculation and improvisation: spheres of influence and Soviet foreign Policy
1939-1945», Review of International Studies, τχ. 25, 1999.

2 sur 3 28/07/2020 à 20:22

Παραποιήσεις και διδάγματα | ΙΣΤΟΡΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ https://www.rizospastis.gr/storyPlain.do?id=10038364&action=print

Του
Μάκη ΜΑΪΛΗ*
* Ο Μ. Μαΐλης είναι µέλος της ΚΕ και υπεύθυνος του Τµήµατος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ

Copyright © 1997-2020 ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ Σελίδα 18

3 sur 3 28/07/2020 à 20:22