วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563

วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 1

ชีวิตคนทำความ ส่องการจัดการ ผลสำรวจสหพันธ์ แนะช่วยเหลือกลุ่ม

สะอาด ภายใต้ แรงงานต่างชาติ แรงงานญี่ปุ่นพบ เปราะบางที่อาศัยรายได้
สถานการณ์ ในไต้หวันช่วง สถานพยาบาลกว่า หัวหน้าครอบครัวเป็นหลัก
COVID-19 COVID-19 30% ลดเงินโบนัส อย่างเร่งด่วน [หน้า 28]
[หน้า 11] [หน้า 18] [หน้า 23]
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 2
รอบโลกแรงงาน
การนาเข้าแรงงานชาติอนื่ มีอปุ สรรค หน่วยงาน Department of Fair
ไต้หวันหันมาว่าจ้างแรงงานไทยเพิ่มขึน้ Employment and Housing ของรัฐ
แคลิฟอร์เนีย เป็ นผูย้ ่ืนฟ้อง Cisco ต่อศาล
สืบเนื่องจากสถานการณ์การระบาดของโรค
รัฐบาลกลางในเมืองซาน โฮเซ ซึง่ ไม่ได้เอ่ย
COVID-19 ในต่างประเทศยังคงรุนแรง
ชื่อของพนักงานของบริษัทที่เกี่ยวข้อง แต่
ประเทศผูส้ ่งออกแรงงานประสบปั ญหา
ระบุว่าเป็ นวิศวกรที่ปฏิบตั ิหน้าที่ท่สี านักงาน
อย่างเช่น รัฐบาลอินโดนีเซียออกคาสั่งห้าม
ใหญ่ของซิสโกมาตัง้ แต่เดือน ต.ค.2015
แรงงานเดินทางทางไปทางานต่างประเทศ
โดยเป็ นผูท้ ่มี ีเชือ้ สายอินเดียและถูกจัดให้
ตัง้ แต่วนั ที่ 20 มี.ค.เป็ นต้นมา แรงงาน
อยู่ในวรรณะจัณฑาล ซึ่งหมายถึงผูท้ ่มี ีบิดา
เวียดนามและฟิ ลิปปิ นส์เดินทางมาทางาน
และมารดาเป็ นคนต่างวรรณะ จึงเกิดมาไร้
ลาบาก นายจ้างไต้หวันหันมาว่าจ้าง
วรรณะและมีสถานะทางสังคมต่า ตาม
แรงงานไทยเพิ่มขึน้
ความเชื่อทางศาสนาฮินดู
ทัง้ นีต้ งั้ แต่ตน้ เดือน มิ.ย. เป็ นต้นมา แรงงาน
เป็ นที่ทราบกันดีว่า พนักงานที่ทางานใน
ไทยทยอยเดินทางเข้าสู่ไต้หวันแล้ว และเมื่อ
ซิลิคอน วัลเลย์ ซึง่ เป็ นที่ตงั้ ของ Cisco นัน้
การนาเข้าไม่สะดวก แรงงานต่างชาติท่ี
ประกอบด้วยผูม้ ีเชือ้ สายอินเดียอยู่เป็ น
นายจ้างเดิมประสบปั ญหาถูกเลิกจ้าง มี
จานวนมาก และส่วนใหญ่เป็ นผูท้ ่ถี กู จัดให้
นายจ้างใหม่รบั โอนอย่างไม่จากัดจานวน
อยู่ในวรรณะพราหมณ์หรือสูงกว่านัน้ ในคา
ที่มา: Radio Taiwan International, ฟ้องล่าสุดนี ้ ทางการรัฐแคลิฟอร์เนีย
1/7/2020 กล่าวหาบริษัทว่ายินยอมให้อดีตผูจ้ ดั การ
แผนกวิศวกรรม 2 รายล่วงละเมิดพนักงาน
ทางการแคลิฟอร์เนียฟ้ อง Cisco ข้อหา
อเมริกนั เชือ้ สายอินเดีย เพียงเพราะเรื่อง
แบ่งชนชัน้ ทางสังคมในหมู่พนักงาน
ของวรรณะ
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 3
ทัง้ นี ้ กฎหมายการว่าจ้างงานของรัฐ
แคลิฟอร์เนียไม่ได้ให้การคุม้ ครองพนักงาน
ในเรื่องของการถูกเลือกปฏิบตั ิเพราะระบบ
ชัน้ วรรณะ แต่ทางการระบุวา่ คาฟ้องนีเ้ ป็ น
เรื่องของความเชื่อทางศาสนาซึ่งเป็ น
ประเด็นที่กฎหมายให้ความคุม้ ครองอยู่
โฆษกของ Cisco บอกกับผูส้ ื่อข่าวว่าทาง
บริษัทได้เริ่มการสอบสวนประเด็นตามข้อ
กล่าวหาแล้ว พร้อมยืนยันว่า ได้ปฏิบตั ิตาม
ข้อกฎหมายต่าง ๆ มาโดยตลอด
กลุ่มสิทธิมนุษยชน Equality Labs มี
รายงานเกี่ยวกับประเด็นการแบ่งแยกชน
ชัน้ ในปี 2018 ที่อา้ งว่าผูม้ เี ชือ้ สายอินเดีย
และอยู่ในวรรณะจัณฑาลราว 67
เปอร์เซ็นต์ท่ีรว่ มทาการสารวจระบุว่าตน
ได้รบั การปฏิบตั ิอย่างไม่เป็ นธรรมในที่
ทางานในสหรัฐฯ
ที่มา: VOA, 2/7/2020
อัตราการว่างงานในยุโรป-สหรัฐฯ เริ่ม
ลดลง แต่แรงกดดันทางเศรษฐกิจจาก
COVID-19 ยังคงอยู่
ข้อมูลอย่างเป็ นทางการที่ออกมาในช่วง
ปลายเดือน มิ.ย. 2020 ระบุวา่ อัตราการ
ว่างงานใน 19 ประเทศของยุโรปปรับขึน้
เล็กน้อยเป็ น 7.4% ในเดือนพ.ค. 2020
เทียบกับอัตรา 7.3% ในเดือน เม.ย. 2020
โดยรายงานข่าวประเมินว่า อัตราการเพิ่มที่
ลดลงนีเ้ ป็ นผลมาจากมาตรการของรัฐบาล
ต่าง ๆ ในการพยุงตลาดแรงงานที่ถกู กระทบ
หนักจากการระบาดของ COVID-19 เช่น
เงินสนับสนุนค่าแรงและเงินเดือนเพื่อไม่ให้
นายจ้างปลดคนงาน โครงการเงินกูด้ อกเบีย้
ต่า และมาตรการภาษีอื่น ๆ ขณะเดียวกัน
อัตราการว่างงานในสหรัฐฯ ประจาเดือน
มิ.ย. 2020 อยู่ท่ี 11.1% ลดลงจากระดับ
13.3% ในเดือน พ.ค. 2020
การลดลงของตัวเลขคนว่างงานในสหรัฐฯ ที่
เป็ นผลมาจากการทยอยปลดล็อคมาตรการ
ป้องกัน COVID-19 ที่เอือ้ ให้ภาคธุรกิจ
กลับมาเปิ ดทาการและจ้างงานได้อีกนัน้ ยัง
มีความไม่แน่นอนอยู่ หลังอัตราการติดเชือ้
ในหลายรัฐเริ่มพุง่ สูงอีกครัง้ ทาให้ตอ้ งมีการ
สั่งชะลอการเปิ ดหรือแม้แต่ส่งั ปิ ดภาคธุรกิจ
อีกครัง้ แล้ว ในส่วนของยุโรป แม้ตวั เลขสถิติ
จะเริ่มดูดีขึน้ หลายภาคส่วนยังคงกังวล
เกี่ยวกับทิศทางของสถานการณ์ต่อจากนี ้
โดยเฉพาะผูป้ ระกอบการทัง้ หลายหลัง
สูญเสียรายได้ไปมากในช่วงที่มคี าสั่งล็อค
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 4
ดาวน์เป็ นเวลานาน ขณะที่ยงั มีความไม่
แน่นอนเกี่ยวกับภาวการณ์ระบาดในช่วงฤดู
ร้อนซึ่งเป็ นเวลาที่ธุรกิจท่องเที่ยวควรคึกคัก
ที่สดุ ว่าจะเป็ นอย่างไร
ข้อมูลจาก Eurostat ซึ่งเป็ นหน่วยงานของ
คณะกรรมาธิการยุโรป ประเมินว่ามี
ประชาชนใน 19 ประเทศที่ใช้สกุลเงินยูโร
เป็ นหลักจานวน 12.1 ล้านคน อยู่ในภาวะ
ว่างงานเวลานี ้ ขณะที่คณะกรรมาธิการ
ยุโรปคาดไว้ว่า เศรษฐกิจในประเทศเหล่านี ้
จะหดตัวถึง 7.75% ในปี นี ้
ที่มา: VOA, 3/7/2020
หนังสือพิมพ์ดังของอังกฤษจะเลิกจ้าง
พนักงาน 550 คน
สานักพิมพ์ Reach ของอังกฤษที่พิมพ์
หนังสือพิมพ์ Daily Mirror, Daily Express
และ Daily Star จะเลิกจ้างพนักงาน 550
คน โดยให้เหตุผลว่าโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา
2019 หรือ COVID-19 ระบาดทาให้คนหัน
ไปอ่านทางออนไลน์มากขึน้ และสานักพิมพ์
มีรายได้จากโฆษณาลดลงทาให้ตอ้ งมีการ
ลดต้นทุน
ที่มา: Independent, 7/7/2020
ยกระดับความเป็ นอยู่ของแรงงาน
ต่างชาติ ไต้หวันกาหนดปี ใหม่ 2021 นี้
เป็ นต้นไป เพิ่มพืน้ ทีพ
่ ักโดยเฉลี่ยจาก
คนละ 3.2 ตร.ม. เป็ น 3.6 ตร.ม.
เพื่อที่จะยกระดับคุณภาพความเป็ นอยู่ของ
แรงงานต่างชาติให้สงู ขึน้ พร้อมสอดคล้อง
กับนโยบายขององค์การแรงงานระหว่าง
ประเทศ กระทรวงแรงงานไต้หวันประกาศ
ว่า ที่พกั ของแรงงานต่างชาติในภาคการ
ผลิต เพิ่มจาก 3.2 ตร.ม. ในปัจจุบนั เป็ น
3.6 ตร.ม. หรือเพิ่มเป็ น 1.09 ผิง นอกจากนี ้
แม้จะยังไม่สามารถแยกหอพักออกจาก
โรงงานได้ แต่กาหนดให้นายจ้างจะต้อง
ชีแ้ จงตาแหน่งที่ตงั้ หอพักว่าอยูใ่ นสถานที่
ทางานที่อนั ตราย และจะต้องยื่นขอ
ตรวจสอบความปลอดภัยของอาคาร
สิ่งก่อสร้างตามกฎหมายหรือไม่ ทัง้ นีเ้ ริ่มมี
ผลตัง้ แต่วนั ที่ 1 ม.ค. 2021 เป็ นต้นไป
นายเซวียเจีย้ นจง ผอ. สานักงานบริหาร
แรงงานข้ามชาติ กรมพัฒนากาลังแรงงาน
กระทรวงแรงงานชีแ้ จงว่า กระทรวงแรงงาน
พิจารณาจากข้อเสนอขององค์การแรงงาน
ระหว่างประเทศ หรือ ILO ที่เสนอให้พนื ้ ที่
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 5
หอพักของผูใ้ ช้แรงงานควรจะอยูท่ ่ี 3.6 ตร.
ม. และใช้เตียงร่วมกันไม่ได้ จึงมีการปรับ
พืน้ ที่หอพักของแรงงานต่างชาติจากเดิม
เฉลี่ยคนละไม่ต่ากว่า 3.2 ตร.ม. เป็ น 3.6
ตร.ม. เพิ่มขึน้ 0.4 ตร.ม. หากคิดเป็ นมาตรา
วัดพืน้ ที่ท่ใี นไต้หวันนิยมใช้กนั เพิม่ เป็ น
1.09 ผิง พร้อมทัง้ กาหนดให้นายจ้างต้อง
จัดหาตูเ้ ก็บสิง่ ของหรือเสือ้ ผ้าส่วนตัวให้
แรงงานต่างชาติตามมาตรฐานสากล
นอกจากนัน้ นายจ้างต้องรับประกันว่า
หอพักที่จดั หาให้แรงงานต่างชาติ เป็ น
สิ่งก่อสร้างที่ถกู กฎหมายและมีระบบ
ป้องกันอัคคีภยั ตามกาหนดแล้ว
สืบเนื่องจากปลายปี 2017 และครึง่ แรกของ
ปี 2018 ระยะเวลาห่างกันเพียง 6 เดือน ได้
เกิดเหตุไฟไหม้โรงงานร้ายแรงถึง 2 ครัง้
ส่งผลให้แรงงานต่างชาติเสียชีวิต 8 ราย ใน
จานวนนีเ้ ป็ นแรงงานเวียดนาม 6 ราย
แรงงานไทย 2 ราย และแรงงานต่างชาติท่ี
เคราะห์รา้ ยทัง้ 8 ราย เสียชีวติ ในหอพักซึ่ง
ตัง้ อยูใ่ นโรงงาน ดังนัน้ กลุ่ม NGO ที่
เคลื่อนไหวเพื่อสิทธิประโยชน์ของแรงงาน
ต่างชาติ จึงเรียกร้องขอให้ออกกฎหมาย
แยกหอพักและโรงงานออกห่างจากกัน
อย่างไรก็ตาม ปั ญหาแยกหอพักออกจาก
โรงงานไม่ใช่เรื่องง่าย นอกจากนายจ้างจะ
คัดค้านแล้ว กรมโยธาธิการ
กระทรวงมหาดไทย ซึง่ เป็ นหน่วยงาน
ควบคุมการออกแบบและก่อสร้างอาคาร
สิ่งก่อสร้างเห็นว่า อาคารหอพักหากได้
มาตรฐานความปลอดภัยถือว่าถูกกฎหมาย
ไม่ติดใจว่าจะต้องแยกออกจากโรงงาน
หรือไม่? ด้านกรมบันเทาสาธารณภัย
กระทรวงมหาดไทยกล่าวว่า ขณะที่
ตรวจสอบระบบความปลอดภัยที่โรงงาน
ไม่ได้มีการแบ่งแยกว่าหอพักและโรงงาน
ทุกอย่างจะตรวจสอบตามมาตรฐาน แต่
หากว่าหอพักและโรงงานอยู่ในอาคาร
เดียวกัน เข้าข่ายเป็ นอาคารแบบผสม จะมี
การตรวจสอบเข้มงวดมากกว่าที่แยกเป็ น
คนละอาคาร ส่วนกระทรวงเศรษฐการก็
แสดงจุดยืนว่า ตามกฎหมายในปั จจุบนั
อนุญาตให้หอพักตัง้ อยู่ภายในบริเวณ
โรงงานได้ ขอเพียงแต่ให้สิ่งก่อสร้างและ
ระบบอุปกรณ์ป้องกันภัยได้มาตรฐานตาม
กาหนด ไม่มคี วามจาเป็ นต้องแก้กฎหมาย
เพื่อแยกหอพักออกจากโรงงานอีก
ที่มา: Radio Taiwan International,
10/7/2020
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 6
สายการบิน United Airlines ร่อน
จดหมายเลิกจ้างให้พนักงานเกือบ
ครึ่งหนึ่งในสหรัฐฯ
สายการบิน United Airlines ร่อนหนังสือ
แจ้งเตือนเลิกจ้างพนักงาน 36,000
ตาแหน่ง หรือเกือบครึง่ หนึง่ ของตาแหน่ง
งานของสายการบินนีใ้ นสหรัฐฯ สะท้อน
สัญญาณที่ชดั เจนล่าสุดจากผลกระทบของ
COVID-19 ต่อธุรกิจสายการบินทั่วโลก
United Airlines ระบุวา่ ในกรณีท่เี ลวร้าย
ที่สดุ สายการบินจะเดินหน้าแผนลดการ
จ้างงาน ที่จะมีผลในวันที่ 1 ต.ค. 2020 นี ้
โดยจะเสนอทางเลือกให้พนักงานราว
36,000 คน เข้าโครงการเกษียณก่อน
กาหนด คิดเป็ น 45% ของตาแหน่งงานของ
United Airlines ในอเมริกา ที่มีอยู่ราว
95,000 ตาแหน่ง
ผูท้ ่ไี ด้รบั จดหมายแจ้งเตือนล่วงหน้า 60 วัน
ได้แก่ พนักงานต้อนรับบนเครื่องบิน 15,000
ตาแหน่ง พนักงานฝ่ ายบริการลูกค้าและ
เจ้าหน้าที่สนามบิน 11,000 ตาแหน่ง
พนักงานฝ่ ายซ่อมบารุง 5,500 ตาแหน่ง
และนักบินอีก 2,250 คน นอกจากนีย้ งั มี
รายงานว่าในวันที่ 1 ต.ค. 2020 จะมีการ
ปลดพนักงานในฝ่ ายบริหารออกอีก 1,300
ตาแหน่งทัง้ ในสหรัฐฯ และต่างประเทศด้วย
เช่นกัน
ที่มา: VOA, 10/7/2020
ผลกระทบโควิด ชาวเวียดนามหลบหนี
เข้าไต้หวันทางทะเลมากขึน้ ค่าหัวคิว
เพิ่มจาก 7,000 USD เป็ น 10,000 USD
ช่วง 2-3 ปี มานี ้ เนื่องจากเศรษฐกิจ
เวียดนามเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว ทาให้
มนุษย์เรือชาวเวียดนามที่ลกั ลอบเข้าสู่
ไต้หวันโดยทางเรือประมงลดน้อยลง แต่ปีนี ้
ตัง้ แต่ตน้ ปี เป็ นต้นมา เนื่องจากได้รบั
ผลกระทบจากสถานการณ์โควิด-19 ที่
ระบาดไปทั่วโลก ทาให้ภาวะทางเศรษฐกิจ
ซบเซา โรงงานต่าง ๆ ปลดพนักงาน ชาว
เวียดนามที่หลบหนีเข้าสู่ไต้หวันมีแนวโน้ม
เพิ่มมากขึน้ โดยเมื่อวันที่ 20 มีนาคม
ตารวจหน่วยยามฝั่งของไต้หวันตรวจพบ
มนุษย์เรือชาวเวียดนามแล้ว 31 คน เมื่อ
วันที่ 6 ก.ค.ที่ผ่านมา ตรวจพบชาว
เวียดนามอีก 30 คนที่ลกั ลอบเข้าเมืองโดย
เรือประมงเหล่านี ้ ส่วนใหญ่มาจากพืน้ ที่
ชนบทของเวียดนามเหนือ ซึ่งยากจนและหา
งานทาได้ยาก พวกเขาต้องจ่ายค่าหัวคิวใน
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 7
อัตราแพงให้กบั ขบวนการค้ามนุษย์ขา้ ม
พรมแดนจากเวียดนามไปที่มณฑลกวางตุง้
จีนแผ่นดินใหญ่ จากนัน้ จัดลงเรือประมง
เพื่อแล่นผ่านช่องแคบไต้หวัน ลักลอบขึน้ ฝั่ง
หางานทา หากโชคร้ายเรืออับปางก็อาจ
เสียชีวติ กลางทะเล หรือแม้จะปลอดภัยเข้า
ใกล้ไต้หวัน ก็อาจถูกหน่วยยามฝั่งตรวจพบ
ส่งกลับประเทศ กล่าวได้วา่ เสียเงินเพื่อ
เสี่ยงดวงหาอนาคตใหม่
หน่วยยามฝั่งของไต้หวันได้รบั แจ้งข้อมูลว่า
จะมีเรือประมงลาเลียงชาวเวียดนามกลุ่ม
ใหญ่ลกั ลอบขึน้ ฝั่งไต้หวัน จึงได้ขออนุมตั ิ
หมายค้นจากศาล เมื่อเวลา 23.00 น. ของ
วันที่ 6 กรกฎาคมที่ผ่านมา เจ้าพนักงาน
อัยการจากศาลท้องถิ่นผิงตง สนธิกาลังจาก
หลายหน่วยงาน โดยสารเรือลาดตระเวน 3
ลา ตรวจพบเรือประมงไต้หวันลาดังกล่าว
นอกชายฝั่งตาบลหลินเปี ยนในผิงตง เมื่อขึน้
เรือตรวจค้น พบชาวเวียดนาม 30 คน เป็ น
หญิง 7 ชาย 23 ยัดเป็ นปลากระป๋ องอยู่ใน
ท้องเรือพืน้ ที่แคบ ๆ ของเรือประมง และ
เพื่อป้องกันติดเชือ้ โควิด-19 ตารวจได้ลาก
เรือประมงลานีไ้ ปยังท่าเรือหลินเปี ยน
จากนัน้ ฉีดพ่นนา้ ยาฆ่าเชือ้ เจ้าหน้าที่สวม
ชุดป้องกันโควิด-19 เรียกชาวเวียดนาม
เหล่านีอ้ อกมาจากท้องเรือประมง ฉีดพ่น
แอลกอฮอล์และทาการตรวจวัดอุณหภูมิ ไม่
พบผูต้ ิดเชือ้ หรือเป็ นไข้แต่อย่างใด จึงส่ง
ทัง้ หมดไปยังสถานกักกันเพื่อรอเนรเทศ
ส่งกลับประเทศ
จากการสอบปากคาและตรวจสอบข้อมูล
พบว่า ในจานวนชาวเวียดนามที่น่งั
เรือประมงเตรียมลักลอบขึน้ ฝั่งไต้หวันกลุ่ม
นี ้ อายุอยู่ระหว่าง 25-30 ปี และมี 29 คน
เคยเดินทางมาทางานที่ไต้หวันก่อนหน้านี ้
แต่หลบหนีถกู จับกุมส่งกลับประเทศ ไม่
สามารถเข้าไต้หวันได้อีก เมื่อกลับประเทศ
แล้ว ไม่มีงานทา จึงต้องดิน้ รนกูห้ นีย้ ืมสิน
จ่ายค่าหัวคิวคนละ 10,000 ดอลลาร์สหรัฐ
หรือประมาณ 320,000 บาท จากเมื่อปี ท่ี
แล้วจ่าย 7,000 ดอลลาร์ หรือประมาณ
220,000 บาท ให้กบั ขบวนการค้ามนุษย์
เดินทางข้ามพรมแดนเข้ามณฑลกวางตุง้ ใน
จีนแผ่นดินใหญ่ จากนัน้ ถูกจัดให้น่งั
เรือประมงข้ามช่องแคบไต้หวัน ลักลอบเข้า
ไต้หวัน แต่ตอ้ งเสียเงินกว่า 300,000 บาท
ฟรี ๆ เพราะยังไม่ทนั ขึน้ ฝั่งก็ถกู จับทัง้ หมด
ที่มา: Radio Taiwan International,
17/7/2020
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 8
คาดคนออสเตรเลียจะตกงานอีกจานวน
มาก จากล็อกดาวน์ในวิกตอเรีย
คาดว่าจะมีการเลิกจ้างงานในออสเตรเลีย
เพิ่มขึน้ ในรัฐวิกตอเรีย หลังรัฐเข้าสู่การล็อก
ดาวน์ระดับ 3 เป็ นครัง้ ที่สอง ขณะที่งาน
หลายหมื่นตาแหน่งหดหายไปใน
อุตสาหกรรมการให้บริการต้อนรับ
อุตสาหกรรมด้านการศึกษา และศิลปะ
ผูเ้ ชี่ยวชาญต่างกล่าวว่า ขึน้ อยูก่ บั รัฐอื่น ๆ
ที่จะเสริมสร้างเศรษฐกิจของประเทศ และ
พยุงตลาดแรงงานในวิกตอเรีย
การสูญเสียรายได้ท่คี าดว่าจะมีมลู ค่า 4.6
พันล้านดอลลาร์ในปี นแี ้ ค่ปีเดียว ซึ่งส่วน
ใหญ่เกิดจากการไม่มีนกั เรียนต่างชาติ ทา
ให้คาดกันว่าอย่างต่าจะมีการเลิกจ้าง
21,000 ตาแหน่ง โดยสถิติล่าสุดของรัฐ
วิกตอเรียพบว่า มีการว่างงานเพิม่ ขึน้ เป็ น
6.9% ซึ่งต่ากว่าอัตราเฉลี่ยของทัง้ ประเทศที่
7.1% ขณะที่รฐั อื่น ๆ เริ่มการฟื ้ นฟูเศรษฐกิจ
ของตนแล้ว แต่รฐั วิกตอเรียต้องรอต่อไปอีก
จนกว่าจะสิน้ สุดการล็อกดาวน์รอบสอง ที่
กาหนดไว้ 6 สัปดาห์ในเบือ้ งต้น
ที่มา: SBS, 17/7/2020
ญี่ปุ่นออกกฎระเบียบป้ องกัน COVID-
19 สาหรับคนทางานกลางคืน
บาร์ในญี่ปนุ่ กาหนดระเบียบเพื่อการป้องกัน
โรคติดเชือ้ COVID-19 เพื่อให้สามารถ
ทางานเลีย้ งชีพได้อย่างปลอดภัย ทัง้ นี ้
คนทางานกลางคืนในญี่ปนุ่ ต้องมีระเบียบ
ปฏิบตั ิเรื่องการต้อนรับลูกค้า เช่น การห้าม
ไม่จบู ไม่รบั ประทานอาหารจานเดียวกัน
และเว้นระยะระหว่างสนทนา เป็ นต้น
สมาคมธุรกิจกลางคืนเผยว่าอาชีพนีช้ ่วยให้
ชาวญี่ปนุ่ จานวนมากโดยเฉพาะแม่เลีย้ ง
เดี่ยวมีรายได้เลีย้ งชีพ ประมาณการณ์วา่ มี
คนทางานธุรกิจนีไ้ ม่ต่ากว่า 1 ล้านคน
ที่มา: The Japan Times, 21/7/2020
รอบ 1 ปี ทีผ่ ่านมามีแรงงานต่างชาติใน
ไต้หวัน เล่นน้าหรือจับปลา จมน้า
เสียชีวติ แล้วร่วม 10 คน
ช่วงต้นเดือน ก.ค. 2020 ที่ผ่านมา แรงงาน
ฟิ ลิปปิ นส์กลุ่มหนึ่งไปเล่นนา้ ที่หาดทรายซิน
เยวีย่ ซาวาน (新月沙灣) ในซินจู๋ ซึ่งเป็ นหา
ดมรายอันตราย ในจานวนนี ้ มี 2 คนที่
จมนา้ หายไป เพื่อนๆ รีบโทรศัพท์กลับ
โรงงานและแจ้งความ หน่อยกูภ้ ยั ไปถึงพบ
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 9
1 ในจานวนนีว้ ่ายกลับเข้าฝั่งอย่างปลอดภัย
อีกคนหนึ่ง หลังค้นหานานประมาณ 1
ชั่วโมง พบร่างที่ไม่มีสญ
ั ญาณชีพแล้ว รีบ
นากลับเข้าฝั่งทาการปั๊ มหัวใจกูช้ พี จากนัน้
นาส่งโรงพยาบาล โชคดีท่แี พทย์สามารถกู้
ชีวิตให้หวั ใจกลับมาเต้นตามปกติได้อีกครัง้
ก่อนหน้านี ้ เมื่อปลายเดือน มิ.ย. 2020 ที่
ผ่านมาก็มีแรงงานเวียดนามในไทจงราย
หนึ่งไปเล่นนา้ ในแม่นา้ ซึง่ ไหลเชี่ยวและลึก
ถึง 3 เมตร ทาให้จมนา้ หายไป เพื่อนอีก 2
คนตกใจรีบขอความช่วยเหลือจากชายชาว
ไต้หวันที่ตกปลาอยู่ห่างจากจุดเกิดเหตุไม่
ไกล ช่วยโทรศัพท์แจ้งความ ไม่นาน
หน่วยกูภ้ ยั มาถึงออกค้นหา จนถึงหัวค่า จึง
พบศพผูต้ ายห่างจากจุดเกิดเหตุค่อนข้าง
ไกล
ที่มา: Radio Taiwan International,
22/7/2020
สหภาพแรงงานนักบิน FedEx เรียกร้อง
ให้ระงับการดาเนินงานในฮ่องกง
สหภาพแรงงานนักบิน FedEx ได้ออกมา
เรียกร้องให้ทางบริษัทระงับการดาเนินงาน
ในฮ่องกง หลังนักบินต้องเผชิญกับภาวะที่
ยากลาบากอย่างมากจากมาตรการกักกัน
ตัวของรัฐบาลฮ่องกงที่มเี ป้าหมายเพื่อ
ควบคุม COVID-19 โดยนักบินที่ได้รบั การ
ตรวจแล้วพบว่าไม่ได้ติดเชือ้ COVID-19 ก็
ยังจะถูกสั่งให้กกั กันตัวในสถานที่ของ
รัฐบาล ซึ่งทาให้กลุม่ นักบินปฏิบตั ิหน้าที่ได้
ยากลาบากมาก
ที่มา: Reuters, 29/7/2020
Google อนุญาตให้พนักงานทางานจาก
บ้านได้ถึง มิ.ย. 2021
Google อนุญาตให้พนักงานของตนทางาน
จากที่บา้ นต่อไปได้จนถึงสิน้ เดือน มิ.ย.
2021 เนื่องจากความกังวลเกี่ยวกับ
สถานการณ์การระบาดของ COVID-19
การตัดสินใจของผูบ้ ริหาร Google ครัง้ นี ้ มี
ผลบังคับใช้ต่อพนักงานเกือบ 200,000 คน
ทั่วโลก ซึ่งรวมถึงทัง้ พนักงานประจาและ
พนักงานที่ทาสัญญาว่าจ้าง และทาให้
Google กลายมาเป็ นบริษัทอเมริกนั ที่มี
ขนาดใหญ่แห่งแรกที่ยินยอมให้พนักงานไม่
ต้องเข้ามาปฏิบตั ิหน้าที่ในที่ทางานเป็ น
เวลานานกว่า 1 ปี หลังจากประกาศไว้ก่อน
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 10

หน้านีว้ ่าจะให้พนักงานทางานจากบ้านไป ร้านอาหารอยู่ในภาวะย่าแย่เป็ นพิเศษ

จนถึงสิน้ ปี 2020 นี ้ นอกจากนี ้ ในภาคการผลิตก็กาลังเกิดการ
ตกงานเพิ่มมากขึน้ เช่นกัน
รายงานข่าวระบุวา่ การที่ Google เริ่ม
ดาเนินนโยบายเช่นนี ้ น่าจะส่งผลให้ธุรกิจ ที่มา: NHK World Japan, 30/7/2020
อีกหลายแห่งพิจารณาดาเนินแผนงานแบบ
เดียวกันในไม่ชา้ แล้ว ที่มา: สานักข่าวประชาไท
ที่มา: VOA, 30/7/2020

การระบาดของ COVID-19 ทาให้ผู้คน

ในญี่ปุ่นตกงานกว่า 40,000 คน

กระทรวงสาธารณสุข แรงงาน และ

สวัสดิการของญี่ปนุ่ ระบุวา่ ประชาชน
40,032 คนกลายเป็ นผูว้ ่างงานระหว่างช่วง
ปลายเดือน ม.ค. ถึงวันที่ 29 ก.ค. 2020
หลังจากที่พวกเขาถูกให้ออกจากงานหรือไม่
ได้รบั การต่อสัญญา เนื่องจากการระบาด
ใหญ่ของ COVID-19 ในจานวนนีอ้ ย่างน้อย
15,000 คนเป็ นลูกจ้างไม่ประจา ซึ่งรวมถึง
พนักงานชั่วคราวและพนักงานไม่เต็มเวลา

จานวนของผูค้ นที่ตกงานเนื่องจากการ
ระบาดของไวรัสนีม้ ีมากเกิน 10,000 คน
ติดต่อกันมา 3 เดือนแล้ว ตัง้ แต่เดือน พ.ค.-
ก.ค. 2020 การตกงานในภาคที่พกั และ
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 11
เรื่องจากปก

ชีวิตคนทำความสะอาด
ภายใต้สถานการณ์ COVID-19
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 12
ในช่วงสถานการณ์ระบาดของ COVID-19
ธุรกิจจานวนมากได้ระดมทาความสะอาด
และฆ่าเชือ้ โรคสถานที่ของพวกเขา เพื่อ
เรียกความมั่นใจแก่ลกู ค้า นอกจากนี ้
กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) ได้
คาดการณ์ว่าอัตราการจ้างงานพนักงานทา
ความสะอาดนัน้ จะเพิม่ ขึน้ เป็ น 3 เท่าในปี
2564 ขณะที่ท่วั โลกกาลังพยายามต่อสูก้ บั
การแพร่ระบาดของเชือ้ ไวรัส COVID-19
จนกว่าจะมีการค้นพบวัคซีนในการรักษา
จากไวรัสนี ้
แต่กระนัน้ พบว่าพนักงานทาความสะอาด
ในหลายอุตสาหกรรมกลับไม่ได้รบั การ
ฝึ กอบรมและมีอปุ กรณ์ป้องกันที่เพียงพอใน
การทางานที่เสี่ยงที่สดุ งานหนึง่ ในช่วงนี ้
จากรายงานของ Business Insider ที่
เผยแพร่เมื่อช่วงเดือน ก.ค. 2563 ระบุว่า
พนักงานทาความสะอาดในสหรัฐอเมริกา
จานวนมากกล่าวว่าพวกเขาไม่ได้รบั
'ทรัพยากรในการทางาน' ที่เพียงพอ แต่พวก
เขากลับคาดหวังให้คนทางาน "ทาความ
สะอาดได้อย่างอย่างลึกลา้ " ในสถานที่ของ
พวกเขา
"มีการเปิ ดดาเนินธุรกิจอีกครัง้ ทั่วประเทศ
โดยไม่คานึงถึงมาตรฐานด้านความสะอาด
มากนัก" แมรี่ เคย์ เฮนรี่ ประธานสหภาพ
พนักงานภาคบริการระหว่างประเทศ
(SEIU) ที่มีสมาชิกที่ทางานในภาคการทา
ความสะอาดมากกว่า 375,000 คน ทั่ว
สหรัฐฯ กล่าวกับ The New York Times
พนักงานทาความสะอาดในมหาวิทยาลัย
สตูดิโอฮอลลีวดู จนไปถึงในคาสิโน มีข่าว
ป่ วยจาก COVID-19 พนักงานทาความ
สะอาดสายการบิน ซูเปอร์มาร์เก็ต และ
อาคารสานักงาน ระบุกบั The Times ว่า
พวกเขาไม่ได้รบั อุปกรณ์ท่เี หมาะสม ไม่มี
เวลาเพียงพอในการฝึ กอบรมเพื่อให้แน่ใจว่า
จะทาความสะอาดพืน้ ที่ได้อย่างสะอาดและ
ปลอดภัย
พนักงานทาความสะอาดเครื่องบินระบุว่า
พวกเขานาผ้าขีร้ วิ ้ มาใช้ใหม่ ไม่ได้เช็ดโต๊ะ
ถาด และห้องนา้ ไม่ได้ทาความสะอาด
ระหว่างเที่ยวบิน
"สิ่งที่สาคัญที่สดุ คือการทาความสะอาด
เครื่องบินหลังเที่ยวบินทุกครัง้ " ดร.ชิงยัง
เฉิน ศาสตราจารย์ดา้ นวิศวกรรมของ
มหาวิทยาลัยเพอร์ดู ซึง่ เป็ นผูว้ จิ ยั โรคติดเชือ้
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 13
ให้กบั สานักงานบริหารการบินแห่งชาติ
(FAA) กล่าวกับ The Times
ในขณะที่ CNBC รายงานว่าก่อนหน้านี ้
รายงานว่าสายการบินรายใหญ่ในสหรัฐฯ
ได้พยายามปรับปรุงมาตรฐานการทาความ
สะอาดเพื่อป้องกัน COVID-19 มากขึน้ แต่
The Times รายงานว่าแม้กระทั่งก่อนที่
COVID-19 นัน้ สายการบินก็จา้ งงาน
พนักงานทาความสะอาด 'จ้างเหมาช่วง' มา
จากบริษัทอื่น ๆ พนักงานบางคนบอกว่าแม้
ภายในเครื่องบินดูเหมือนจะถูกสุขอนามัย
มากขึน้ แต่คนทางานยังบอกว่าพวกเขามี
เวลาน้อยและไม่สามารถรับรองได้ว่าทุกโต๊ะ
ทุกถาด หรือพืน้ ที่สมั ผัสทั่วไปถูกฆ่าเชือ้ จริง
ๆ "เราต้องซือ้ มาสก์ของเราเอง นาชุดป้องกัน
นักบินคนหนึ่งเขียนในรายงานของสหภาพ
แรงงานเมื่อเดือน มิ.ย. 2563 ว่า "มีการทา
ความสะอาดเพียงที่น่งั เท่านัน้ ส่วนบริเวณที่
ผูโ้ ดยสารสัมผัสอย่างต่อเนื่อง เช่น เข็มขัด
นิรภัย, ที่บงั แดด, ที่วางแขน และอื่น ๆ กลับ
ไม่ถกู ทาความสะอาด นอกจากนีก้ ารทา
ความสะอาดเครื่องบินทัง้ หมดก็ใช้เวลาน้อย
กว่า 10 นาที"
ส่วนพนักงานความสะอาดอาคารสานักงาน
ในไมอามี่ กล่าวว่าเธอต้องนานา้ ยาทา
ความสะอาดยี่หอ้ ที่เธอไว้ใจไปเอง เพราะ
เธอไม่ได้รบั อุปกรณ์อะไรเลยจากผูจ้ า้ งงาน
"ไม้กวาดของเราชารุด เราถูพนื ้ ด้วยนา้ และ
ไม่มีนา้ ยาฆ่าเชือ้ โรค" มาร์ธา โลเรนา คอร์
เตซ เอสตราดา กล่าวกับ The Times
Fox13 สื่อท้องถิ่นในเมมฟิ ส รายงานว่า
พนักงานดูแลมหาวิทยาลัยเมมฟิ ส กังวล
เกี่ยวกับการติดเชือ้ COVID-19 ในการ
ทางาน พวกเขาได้ย่ืนคาร้องเพื่อขออุปกรณ์
ป้องกันส่วนบุคคล (PEE) รวมทัง้ เบีย้ เสี่ยง
ภัย
รองเท้า หรืออะไรแบบนัน้ ของเรามาเอง"
เจนนิเฟอร์ อัลเลน พนักงานดูแล
มหาวิทยาลัยเมมฟิ สกล่าวกับ Fox13
พนักงานดูแลมหาวิทยาลัยเมมฟิ สระบุกบั
ทัง้ The Times และ Fox13 ว่าพวกเขา
ต้องการการแจ้งเตือนที่ชดั เจนยิ่งขึน้ เมื่อ
ใครบางคนในสถานที่ทางานถูกตรวจพบ
เชือ้ COVID-19
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 14
ช่วงกลางเดือน ก.ค. 2563 สหรัฐฯ มีจานวน
ผูต้ ิดเชือ้ COVID-19 มากที่สดุ ในโลก มีผู้
ติดเชือ้ มากกว่า 3.6 ล้านคน และมี
ผูเ้ สียชีวติ กว่า 139,000 คน
"มันเป็ นปั ญหาด้านความปลอดภัย และเรา
ต้องการให้ทกุ คนเคารพในสิง่ นัน้ เคารพ
กฎหมายและเคารพเราในฐานะมนุษย์" จา
วาริส เบลคเคอรี พนักงานดูแล
มหาวิทยาลัยเมมฟิ สกล่าวกับ Fox13
ในออสเตรเลีย 'พนักงานทาความ
สะอาด' เผชิญแรงกดดันด้วยเช่นกัน
สื่อ SBS ของออสเตรเลีย รายงานเมื่อช่วง
ปลายเดือน ก.ค. 2563 ว่ามีความกังวลว่า
การทาความสะอาดสถานที่ทางาน พืน้ ที่
สาธารณะ และสถานศึกษาในออสเตรเลีย
นัน้ อาจไม่ได้มาตรฐาน หลังผลสารวจ
ในช่วงการแพร่ระบาดของ COVID-19
พบว่าพนักงานทาความสะอาด ไม่ได้รบั
เวลาทางานที่เพียงพอ และไม่ได้รบั การ
ฝึ กฝนที่ถกู ต้องในการใช้เครื่องมือ
ปฏิบตั ิงาน
ซัดดัม ฮุสเซน นักศึกษาต่างชาติจาก
ประเทศเนปาล ที่อาศัยอยุ่ในในนคร
เมลเบิรน์ กาลังศึกษาอยู่ในสาขาวิชาบัญชี
เขาทางานพาร์ทไทม์เป็ นพนักงานทาความ
สะอาดในโรงเรียนแห่งหนึง่ เป็ นเวลา 1 ปี
เล่าว่างานของเขามีความเสี่ยง
"พนักงานทาความสะอาดอย่างเรานัน้
ทางานของเรา เราต้องต่อสูก้ บั อุปสรรคมา
กว่าเดิม และทาให้ตวั เองเข้าไปอยู่ในความ
เสี่ยงเพื่อทาความสะอาดทุกสิ่งทุกอย่าง" ฮุ
สเซนกล่าวกับ SBS
แต่หลังจากที่การเรียนการสอนเปลี่ยนจากที่
สถานศึกษามาเป็ นที่บา้ น ฮุสเซนถูกลด
จานวนกะเข้างาน นั่นทาให้ชีวติ ของเขา
ลาบากขึน้ เนื่องจากเขาไม่สามารถเข้าถึง
เงินสนับสนุนจากรัฐบาลได้
งานทาความสะอาดในออสเตรเลียส่วน
ใหญ่พึ่งพาแรงงานจากชุมชนผูอ้ พยพย้าย
ถิ่น ในช่วง COVID-19 หลายคนต้องตกงาน
เนื่องจากนายจ้างขนาดใหญ่อย่าง
มหาวิทยาลัย และสานักงานในย่านซีบีดี
ตามเมืองต่าง ๆ นัน้ แทบจะไม่มผี คู้ น
คาร์ลา วิลเชียร์ แห่งสภาผูอ้ พยพย้ายถิ่น
แห่งออสเตรเลีย (Migrant Council of
Australia) กล่าวว่า กลุ่มบุคคลเหล่านีก้ าลัง
ตกอยูใ่ นความเสี่ยง
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 15
"สาหรับผูถ้ ือวีซ่าทางานชั่วคราว ที่ไม่มี
คุณสมบัติในการรับเงินช่วยเหลือจากเซน
เตอร์ลิงก์ (Centrelink) และไม่สามารถ
เข้าถึงโครงการเงินช่วยเหลือ JobKeeper
และ JobKeeper การสูญเสียรายได้ของ
พวกเขาอาจส่งผลกระทบอย่างมาก ไม่
เพียงแต่ส่งผลกับพวกเขาโดยตรงเพียง
อย่างเดียว แต่อาจรวมถึงครอบครัวของ
พวกเขาด้วย" วิลเชียร์ กล่าวกับ SBS
แต่สาหรับภาคอุตสาหกรรม สิ่งนีส้ ่งผล
กระทบในหลายทาง คนทางานจานวนมาก
ต้องยุง่ ขึน้ กว่าเดิม เมื่อสถานการณ์
COVID-19 ทาให้สถานที่ทางาน และพืน้ ที่
สาธารณะจาเป็ นต้องมีการฆ่าเชือ้ เพิ่มมาก
ขึน้
สาหรับผูท้ ่ยี งั คงมีงานทา จอร์เจีย พอตเตอร์
บัตเลอร์ จากสหภาพสมาคมแรงงาน
(United Workers Union) กล่าวว่ากาลังมี
ความกังวลเพิม่ มากขึน้ ว่างานของพวกเขา
อาจไม่ใช่งานที่มคี ณ ุ ภาพสูง
"สิ่งที่สาคัญต่อการกลับมาเปิ ดระบบ
เศรษฐกิจอีกครัง้ นั่นคือเมื่อผูค้ นรูส้ กึ
ปลอดภัยในพืน้ ที่สาธารณะ และผูค้ นจะ
รูส้ กึ ว่าปลอดภัย ถ้าพวกเขารูว้ า่ สถานที่
เหล่านัน้ ได้รบั การทาความสะอาดอย่าง
ทั่วถึง และในตอนนีผ้ คู้ นอาจไม่รูส้ กึ เช่นนัน้
เนื่องจากมันมีช่องว่างระหว่างความ
คาดหวังจากสาธารณะ และสิ่งที่พนักงาน
ทาควาสะอาดสามารถทาได้ เนื่องจาก
โครงสร้างในระบบสัญญาว่าจ้าง" บัตเลอร์
กล่าวกับ SBS
นอกจากนีเ้ นื่องจากบริการทาความสะอาด
ได้รบั การมองจากผูค้ นส่วนมากว่าเป็ น
ค่าใช้จา่ ยเนื่องจากความจาเป็ น มากกว่าที่
จะลงทุนในส่วนนี ้
"พนักงานทาความสะอาดได้รบั เสียงปรบมือ
ชื่นชมเป็ นจานวนมาก มีการอภิปรายหลาย
ครัง้ ถึงความสาคัญของงานทาความสะอาด
แต่สิ่งที่ไม่เคยเกิดขึน้ เลยนัน้ คือการปกป้อง
และดูแลพนักงานทาความสะอาด และเปิ ด
โอกาสให้พวกเขาสามารถทางานได้ตามที่
เราต้องการให้พวกเขาทา"
การสารวจระดับชาติจากพนักงานทาความ
สะอาดมากกว่า 500 คน ที่จดั ทาสหภาพ
สมาคมแรงงาน (United Workers Union)
พบว่า พนักงานทาความสะอาดร้อยละ 91
ปฏิบตั ิงานทาความสะอาดที่มคี วามสาคัญ
อย่างเร่งรีบ เนื่องจากไม่ได้รบั การจัดสรร
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 16

เวลาทางานอย่างเพียงพอ ขณะที่พนักงาน นอกจากนีใ้ นรายงานการไต่สวนของ

ทาความสะอาด 8 ใน 10 คน พบว่ามี วุฒิสภาออสเตรเลียเมื่อปี 2561 ระบุว่า "มี
เครื่องมือทาความสะอาดไม่เพียงพออย่าง ความน่ากังวลเป็ นอย่างมากจากแนวโน้มใน
สม่าเสมอ การทาสัญญาบริการทาความสะอาดผ่าน
ทางซัพพลายเชนที่มีความซับซ้อน และหา
ขณะที่ผตู้ อบแบบสอบถามมากกว่า 3 ใน 4
ความรับผิดชอบจากนายจ้างตัวจริงได้ยาก"
ระบุว่าพวกเขาไม่ได้รบั อุปกรณ์ปอ้ งกันส่วน
บุคคล (PEE) ในการปฏิบตั งิ านอย่าง จากการไต่สวนของวุฒิสภาออสเตรเลีย
ปลอดภัย ขณะที่รอ้ ยละ 70 ของผูต้ อบ พบว่าปรากฎการณ์นอี ้ ยูใ่ นทุกภาคส่วนรวม
แบบสอบถามไม่ได้รบั การฝึ กงานแบบตัวต่อ ถึงการบริการสาธารณะ
ตัว นอกจากนี ้ ผูต้ อบแบบสอบถามร้อยละ
ผูว้ ่าจ้างพนักงานทาความสะอาดหลายคน
77 มีความกังวลว่าจะตกงาน ขณะที่รอ้ ยละ
ไม่เคยเห็นพนักงานทาความสะอาดในที่
86 รายงานว่า พวกเขาไม่ได้รบั ค่าจ้าง
ทางานของพวกเขาเลย เพราะส่วนใหญ่
ตามที่ควรได้รบั -- ซึ่งสหภาพสมาคม
พนักงานความสะอาดเป็ นการจ้างเหมาช่วง
แรงงานยา้ ว่าสิง่ เหล่านีค้ ือปั ญหาที่ตอ้ ง
มาอีกที และมักใช้เวลานอกเวลาทาการใน
ได้รบั การแก้ไข
การทาความสะอาด ทาให้เป็ นการยากที่จะ
"สมการของคุณภาพงานทาความสะอาด ตรวจสอบว่าการทาความสะอาดนัน้ ทา
นัน้ เป็ นเรื่องง่าย ฝึ กฝนพนักงาน ให้เวลากับ ถูกต้องตามแนวทางปฎิบตั ิหรือไม่
พวกเขาในการทางาน จัดเตรียมเครื่องมือ
การจ้างเหมาช่วงผ่านตัวกลางหลายทอด
ปฏิบตั ิงานอย่างเพียงพอ และพวกเขาจะ
ทาให้ผวู้ า่ จ้างยากที่จะแน่ใจว่าพนักงานทา
มอบงานที่มีคณ ุ ภาพให้คณ
ุ แต่ผจู้ ดั หา
ความสะอาดที่พวกเขาจ้างมานัน้ ได้รบั เงิน
พนักงานทาความสะอาดไม่ได้ออกแบบ
เพียงพอหรือไม่ รวมทัง้ ได้รบั อุปกรณ์ การ
สัญญาว่าจ้างพนักงานให้เป็ นเช่นนัน้ " บัต
ฝึ กอบรม และระยะเวลาในการทางาน
เลอร์ กล่าวกับ SBS
เพียงพอหรือไม่.
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 17

ทีม่ าเรียบเรียงจาก
Many businesses have touted enhanced cleaning and disinfection to win back
customers during the pandemic, but cleaners in many industries say they don't have
adequate training or supplies to disinfect properly (Sarah Al-Arshani, Business
Insider, 18 July 2020)
ผลสารวจชี ้ 'คนทางานคลีน' เผชิญแรงกดดันจากโควิด (SBS, 20 July 2020)
Workplace cleaners are on the frontline of the coronavirus pandemic. They need
enough time to do their job (Shelley Marshall, ABC NEWS, 10 June 2020)

เผยแพร่ครัง้ แรกในเว็บไซต์สานักข่าวประชาไท
 รายงานพิ เศษ
วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 18

ส่องการจัดการแรงงานต่างชาติใน
ไต้หวันช่วง COVID-19

ภาพไต้หวันผลักดันแรงงานเข้าประเทศผิดกฎหมายกลับ
เวียดนามในช่วง COVID-19 เมื่อวันที่ 29 พ.ค. 2020 ที่ผ่าน
มา โดยเวียดนามได้จดั ส่งเครื่องบินโบอิ้ง 787 ไปรับ | ที่มา
ภาพ: Radio Taiwan International
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 19
ข้อมูลจากกระทรวงแรงงานไต้หวัน ระบุว่า
แรงงานต่างชาติกว่า 80,000 คน ในไต้หวัน
สมัครงานใหม่หรือได้รบั การว่าจ้างจาก
นายจ้างต่อตัง้ แต่กลางเดือน มี.ค. จนถึงสิน้
เดือน มิ.ย. 2563 ซึ่งได้ชว่ ยลดการเดินทางที่
ไม่จาเป็ นท่ามกลางการระบาดของ COVID-
19 เป็ นอย่างมาก
ไต้หวันจะห้ามไม่ให้ชาวต่างชาติส่วนใหญ่
เข้าประเทศมาตัง้ แต่วนั ที่ 19 มี.ค. เพื่อ
ป้องกันการแพร่กระจายของ COVID-19
ยกเว้นผูท้ ่มี ีใบรับรองถิ่นที่อยู่ (ARC) หรือ
เอกสารที่พิสจู น์ว่าพวกเขาอยูใ่ นไต้หวันเพื่อ
วัตถุประสงค์ทางการทูตและทางการหรือ
อื่น ๆ รวมทัง้ สัญญาทางธุรกิจ
ตัง้ แต่ตน้ ปี 2563 เป็ นต้นมา ไต้หวันเองก็ได้
มีการดาเนินมาตรการลดการเดิน
ทางเข้าออกประเทศของแรงงานต่างชาติ
และชะลอการนาเข้าแรงงานต่างชาติ จนถึง
สิน้ เดือน มิ.ย. 2563 นีไ้ ด้อนุญาตให้แรงงาน
ต่างชาติท่คี รบสัญญาแล้วยังสามารถ
ทางานต่อในไต้หวันด้วยการต่อสัญญาและ
โอนย้ายนายจ้าง รวมเป็ นจานวนทัง้ สิน้
82,324 คน ซึง่ นับว่าเป็ นการช่วยป้องกัน
การแพร่ระบาดของ COVID-19 ในประเทศ
และยังสามารถตอบสนองความต้องการ
แรงงานของนายจ้างไต้หวันได้ดว้ ย
ข้อมูลของกระทรวงแรงงานไต้หวันยังระบุ
ว่า นอกจากแรงงานที่ทางานครบสัญญาแต่
ยังไม่ครบ 12 ปี (แรงงานภาคการผลิต) หรือ
14 ปี (แรงงานภาคสวัสดิการสังคม เช่น
แรงงานทางานบ้าน ดูแลผูส้ งู อายุ เป็ นต้น)
ซึ่งเป็ นกาหนดเวลาที่กระทรวงแรงงาน
อนุญาตให้แรงงานต่างชาติแต่ละคนทางาน
ในไต้หวันแล้ว นับตัง้ แต่วนั ที่ 24 มี.ค. 2563
เป็ นต้นมา ยังได้อนุญาตให้แรงงานต่างชาติ
ที่ทางานครบสัญญา 12 ปี หรือ 14 ปี ต่อ
อายุสญ ั ญาได้อกี 3 เดือน รวมเป็ นจานวน
ทัง้ สิน้ 1,685 คน
นอกจากนีย้ งั มีแรงงานต่างชาติท่ที างาน
ครบสัญญาประสงค์จะเดินทางกลับ
ประเทศ แต่เนื่องด้วยเที่ยวบินระหว่าง
ไต้หวันกับประเทศไทย อินโดนีเซีย
เวียดนามและฟิ ลิปปิ นส์ถกู ยกเลิกทาให้ไม่
สามารถเดินทางกลับประเทศได้ตาม
กาหนดเวลา ได้รบั การต่ออายุการทางาน
ระยะสัน้ (3-6เดือน) อีกจานวน 726 คน
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 20
เพื่อลดการเดินทางข้ามพรมแดนและชะลอ
การแพร่กระจายของ COVID-19 กระทรวง
แรงงานไต้หวันยังได้สนับสนุนให้นายจ้าง
จ้างแรงงานต่างชาติท่ตี กค้างหรือจ้าง
แรงงานต่างชาติคนงานเดิมแทนที่จะจ้าง
จากต่างประเทศเข้ามาใหม่
“หากนายจ้างสามารถจ้างแรงงานต่างชาติ
ในไต้หวันหรือจ้างคนงานเดิมได้ ก็ช่วยให้
ทุกคนไม่ตอ้ งเดือดร้อน เพราะคนงานเข้ามา
ใหม่ตอ้ งผ่านการกักกัน” เฉิน ชาง-ปาง
ผูอ้ านวยการศูนย์กิจการแรงงานข้าม
พรมแดนภายใต้สานักงานพัฒนาแรงงาน
ระบุ
นอกจากนีย้ งั มีคา่ ใช้จา่ ยที่ถกู กว่าสาหรับ
นายจ้างที่จะจ้างแรงงานต่างชาติท่อี ยู่ใน
ไต้หวันแล้ว
"ยกตัวอย่างผูช้ ่วยแม่บา้ น พวกเขาต้องผ่าน
การกักกันรวมเป็ นเวลา 14 วัน ซึง่ จะทาให้
นายจ้างต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิม่ อีก 10,500
เหรียญไต้หวัน" เฉินกล่าว โดยจานวนเงิน
ดังกล่าวคานวณจากค่าใช้จ่าย 1,500
เหรียญไต้หวันต่อวันโดยรัฐบาลจะอุดหนุน
ให้ครึง่ หนึง่
จานวนแรงงานต่างชาติเข้ามาใหม่ลดลง
อย่างมาก โดยในเดือน มี.ค. 2563 มี
จานวนประมาณ 10,000 คน เมื่อเทียบกับ
เดือน มิ.ย. 2563 เหลือเพียง 469 คน
เท่านัน้ (176 คน ในภาคการผลิต 293 คน
ในภาคภาคสวัสดิการสังคม)
การกักตัวแรงงานต่างชาติในไต้หวัน 14
วัน ช่วง COVID-19
จากสถิติของกระทรวงสาธารณสุขและ
สวัสดิการพบว่า ตัง้ แต่วนั ที่ 17 มี.ค.-16
เม.ย. 2563 ที่ผ่านมา แรงงานต่างชาติท่เี ดิน
ทางเข้าไต้หวันจานวนทัง้ สิน้ 3,169 คน ใน
จานวนนี ้ เป็ นแรงงานภาคการผลิต ซึ่ง
นายจ้างเป็ นผูจ้ ดั หาสถานที่กกั ตัว 14 วัน
จานวน 2,975 คน
ทัง้ นีแ้ รงงานต่างชาติในภาคสวัสดิการสังคม
(เช่น ผูด้ แู ลผูส้ งู อายุ ผูช้ ่วยงานบ้าน) ที่
เดินทางเข้ามายังไต้หวันใหม่ รวมถึงที่กลับ
จากการเดินทางไปเยี่ยมครอบครัว ต้องไป
กักตัวในสถานที่กกั ตัวรวมของกระทรวง
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 21
สาธารณสุข 14 วัน โดยต้องเสียค่าใช้จา่ ย
วันละ 1,500 เหรียญไต้หวัน ต่อคนต่อวัน
ค่าใช้จา่ ยนีป้ ระกอบด้วยค่าที่พกั ค่าอาหาร
3 มือ้ และค่าดูแลสุขภาพ 14 วันเป็ นเงิน
21,000 เหรียญ เงินก้อนนี ้ นายจ้างต้องเป็ น
ผูร้ บั ผิดชอบ หลังจากแรงงานต่างชาติกกั ตัว
14 วันแล้ว กระทรวงแรงงานจะมีหนังสือถึง
นายจ้างเพื่อให้ไปชาระเงิน โดยนายจ้างจะ
หักค่าใช้จ่ายนีจ้ ากแรงงานต่างชาติไม่ได้
หลังพ้นการกักตัวแล้วสามารถยื่นขอรับเงิน
ชดเชยจากรัฐบาลได้ ในอัตราวันละ 1,000
เหรียญไต้หวัน
ส่วนแรงงานภาคการผลิต นายจ้างต้องเป็ น
ผูจ้ ดั หาสถานที่กกั ตัว 14 วัน โดยต้องเป็ น
ห้องพักห้องละ 1 คน และมีคนควบคุมดูแล
ไม่ให้ผถู้ กู กักตัวออกนอกสถานที่ได้ตลอด
24 ชั่วโมง รวมถึงต้องติดตัง้ อุปกรณ์ฆ่าเชือ้
โรค นายจ้างจะหักค่าใช้จ่ายเหล่านีจ้ าก
แรงงานต่างชาติไม่ได้เช่นกัน
โครงการลดหย่อนโทษสาหรับ
ชาวต่างชาติผิดกฎหมาย
ทัง้ นีใ้ นช่วง COVID-19 สานักงานตรวจคน
เข้าเมืองไต้หวัน ผลักดันโครงการการเข้า
รายงานตัวเพื่อเดินทางกลับประเทศของ
ชาวต่างชาติท่พี านักหรือทางานในไต้หวัน
อย่างผิดกฎหมาย ตัง้ แต่ 1 เม.ย. – 30 มิ.ย.
2563 แม้ช่วงนี ้ จะไม่สามารถเดินทางกลับ
ประเทศได้ แต่เปิ ดให้รายงานตัวตามปกติ
เมื่อสายการบินกลับมาให้บริการตามปกติ
แล้ว จะได้เดินทางกลับประเทศโดยเร็ว โดย
ผูเ้ ข้าเมืองผิดกฎหมายได้รบั การลดหย่อน
โทษมากเป็ นพิเศษ นอกจากไม่ตอ้ งไปอยู่ยงั
สถานกักกัน มีการลดค่าปรับเหลือ 2,000
เหรียญไต้หวันแล้ว ยังไม่จากัดการเดิน
ทางเข้าไต้หวันหรือติดแบล็คลิสต์ ไม่ว่าจะ
พานักหรือทางานอย่างผิดกฎหมายนาน
เท่าไหร่ เมื่อกลับประเทศแล้ว ยังสามารถ
เดินทางเข้าไต้หวันได้ตลอดเวลา จึงเชิญ
ชวนแรงงานผิดกฎหมายหรือนักท่องเที่ยว
ต่างชาติท่อี ยู่เลยกาหนดวีซ่า เข้ารายงานตัว
ก่อน 30 มิ.ย. 2563.
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 22

ทีม่ าเรียบเรียงจาก
Over 80,000 migrant workers apply to keep working in Taiwan (Focus Taiwan, 13
July 2020)
ขุนพลแรงงานไทย วันศุกร์ท่ี 1 พฤษภาคม 2563 (Radio Taiwan International, 1 May
2020)
ไขปั ญหาแรงงาน วันพุธที่ 6 พฤษภาคม 2563 (Radio Taiwan International, 6 May 2020)

เผยแพร่ครัง้ แรกในเว็บไซต์สานักข่าวประชาไท
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 23
ทุกข์คนทำงาน
ผลสำรวจสหพันธ์แรงงานญี่ปุ่นพบ
สถานพยาบาลกว่า 30% ลดเงินโบนัส

ผลสำรวจสหพันธ์แรงงานญี่ปุ่นพบสถานพยาบาลกว่า 30%
ลดเงินโบนัส - บุคลากรการแพทย์ญี่ปุ่นหยุดงานประท้วง
โรงพยาบาลตัดเงินโบนัส | ที่มาภาพประกอบ: ukslim (CC
BY-NC-SA 2.0)
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 24
15 ก.ค. 2563 สหพันธ์แรงงานด้าน
การแพทย์ญ่ีปนุ่ (Japan Federation of
Medical Workers’ Unions - Iroren) หรือ
‘อิโรเร็น’ เปิ ดเผยผลสารวจ ระบุวา่ ว่า
ประมาณร้อยละ 30 ของสถานพยาบาลทั่ว
ประเทศญี่ปนุ่ จะตัดลดเงินโบนัสประจาฤดู
ร้อน จนถึงวันที่ 30 มิ.ย. 2563 มีสหภาพ
แรงงานของสถานพยาบาล 338 แห่งตอบ
การสารวจที่ทางสหพันธ์จดั ทา ผลการ
สารวจพบว่าสถานพยาบาล 115 แห่ง จ่าย
โบนัสน้อยกว่าปี 2562
มีรายงานว่าสถานพยาบาลหลายแห่งอ้าง
ถึงสภาพการเงินที่ย่าแย่ลง เนื่องจากผูค้ น
หลีกเลี่ยงการใช้บริการสถานพยาบาล
เพราะกลัวการแพร่ระบาดของ COVID-19
สหภาพแรงงานของโรงพยาบาล
มหาวิทยาลัยการแพทย์สตรีแห่งโตเกียว
ระบุว่าโบนัสประจาฤดูรอ้ นปี นถี ้ กู ยกเลิก
และว่าพยาบาลหลายร้อยคนแสดงท่าที
พร้อมใจกันลาออก ต่อกรณีนที ้ าง
โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยการแพทย์สตรี
แห่งโตเกียวได้ปฏิเสธที่จะแสดงความ
คิดเห็น
สหพันธ์แรงงานด้านการแพทย์ญ่ีปนุ่ ระบุว่า
สถานพยาบาลอาจตัดเงินโบนัสประจาฤดู
หนาวหากยังคงประสบปั ญหาด้านการเงิน
นอกจากนีท้ างสหพันธ์ฯ ก็กาลังเรียกร้องให้
มีมาตรการต่าง ๆ เพื่อป้องกันไม่ให้
บุคคลากรด้านการแพทย์ลาออกจากงาน
ต่อมามีรายงานข่าวว่า บุคลากรการแพทย์
ในโรงพยาบาลฟุนาบาชิ ฟุตาวะ
(Funabashi Futawa) จ.ชิบะ ประเทศญี่ปนุ่
ได้ทาการนัดหยุดงานบางส่วน 1 วัน เพื่อทา
การประท้วงตอบโต้โรงพยาบาลที่จะลด
โบนัสของพวกเขาในช่วงฤดูรอ้ น พวกเขาให้
เหตุผลด้วยว่าการตัดลดค่าใช้จา่ ยของ
โรงพยาบาลอาจจะยิ่งทาให้ผปู้ ่ วยที่เข้ามา
รักษาพยาบาลมีความเสี่ยงยิ่งขึน้
สหภาพแรงงานของโรงพยาบาล ซึ่งรวมถึง
แพทย์ พยาบาลผูเ้ ชี่ยวชาญ และผูช้ ่วยอื่น ๆ
ได้ทาการหยุดงานประท้วงบางส่วน โดยไม่
ต้องถอนตัวออกจากงานอย่างเต็มที่เพราะ
จะส่งผลเสียต่อการรักษาผูป้ ่ วย
แพทย์หญิงยูโกะ ยานากิซาวะ อธิบายว่า
คนทางานต้องดิน้ รนทางานอย่างหนัก
ในช่วงฤดูใบไม้ผลิ เพียงเพื่อจะพบว่าโบนัส
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 25

ฤดูรอ้ นของพวกเขาถูกตัดไป "เราไม่ "สถานพยาบาลบางแห่งได้รบั เงินกูย้ ืมจาก

สามารถทนได้อกี ต่อไป" เธอกล่าวกับ องค์กรการเงินสาธารณะของรัฐบาล เพื่อใช้
ผูส้ ื่อข่าว ซึ่งอ้างอิงถึงการตัดสินใจของฝ่ าย ชาระค่าใช้จา่ ยของพวกเขา” นายแพทย์โท
บริหารที่จะดาเนินตัดลดโบนัสฤดูรอ้ น ชิฮิโกะ ยามาซากิ ตัวแทนของสหพันธ์
การแพทย์และการประกันภัยแห่งญี่ปนุ่ ระบุ
"เราต้องเตรียมความพร้อมสาหรับการ
เขายังประเมินว่าสถานพยาบาลบางแห่ง
ระบาดระรอกที่ 2 ของโคโรนาไวรัส โดยไม่
อาจจะต้องเลิกกิจการในระยะเวลาไม่กี่
ต้องกังวลเกี่ยวกับความตึงเครียดและความ
เดือนนี ้
วิตกกังวลในที่ทางาน" เธอกล่าว
สมาคมโรงพยาบาลญี่ปนุ่ เปิ ดเผยว่า
แต่โรงพยาบาลฟุนาบาชิ ฟุตาวะ ไม่แสดง
โรงพยาบาล 2 ใน 3 ของประเทศได้รบั
ความเห็นใด ๆ ต่อกรณีนี ้ ก่อนหน้านีม้ ีผล
ผลกระทบจากภาวะขาดดุลทางการเงิน
สารวจพบว่าโรงพยาบาลและคลินิกใน
และประมาณ 1 ใน 3 ของสถานพยาบาล
ญี่ปนุ่ ได้ทาการลดโบนัสพนักงาน โดยให้
ทั่วประเทศ ต้องทาการตัดลดโบนัสภาคฤดู
เหตุผลว่ารายได้ของสถานพยาบาลลดลง
ร้อนของพนักงาน.
อย่างมาก เนื่องจากประชาชนที่ไปใช้การ
บริการทางการแพทย์มีจานวนน้อยลง
ในช่วงการแพร่ระบาดของ COVID-19

ทีม่ าเรียบเรียงจาก
30% of medical institutions slash bonuses (NHK World-Japan, 13 July 2020)
COVID-19: Japan medical workers warn pay reduction jeopardises patient care
(CNA, 15 July 2020)

เผยแพร่ครัง้ แรกในเว็บไซต์สานักข่าวประชาไท
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 26

รายงานพิเศษ
แนะช่วยเหลือกลุ่มเปราะบางที่อาศัยรายได้
หัวหน้าครอบครัวเป็นหลัก อย่างเร่งด่วน
5 ก.ค. 2563 นายอนุสรณ์ ธรรมใจ ประธานคณะกรรมการบริหารสถาบันปรีดี พนมยงค์
เปิ ดเผยว่าผลกระทบของการแพร่ระบาดของโรค COVID-19 และการล็อกดาวน์ปิดเมืองในช่วง
ที่ผ่านมาได้เพิม่ ปั ญหาความเหลื่อมลา้ ทางเศรษฐกิจและเกิดสถานการณ์เลิกจ้างอย่างไม่เป็ น
ธรรมจานวนมาก ประเทศไทยมีความเหลื่อมลา้ ทางเศรษฐกิจสูงมากอยู่แล้ว ความเหลื่อมลา้
ทางด้านรายได้ของประเทศไทยนัน้ อยู่ในระดับที่ค่อนข้างสูงปรับตัวในทิศทางที่ดีขึน้ บ้าง
หลังจากมีการปรับเพิ่มค่าแรงขัน้ ต่าแบบก้าวกระโดด การแทรกแซงราคาสินค้าเกษตรเพื่อให้
เกษตรกรได้ราคาที่เหมาะสมในช่วงก่อนหน้านี ้ แต่หลังจากเกิดวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจได้ทา
ให้ปัญหาความเหลื่อมลา้ ทางด้านรายได้เพิ่มขึน้ ส่งผลให้ความเหลื่อมลา้ ทางด้านเศรษฐกิจ
เพิ่มขึน้ อย่างชัดเจน

ขณะเดียวกันวิกฤตเศรษฐกิจครัง้ นีจ้ ะส่งผลให้โครงสร้างของกลุ่มทุนในไทยเปลี่ยนแปลงไปใน

ลักษณะเดียวกับวิกฤตปี 2540 นอกจากยังส่งผลต่อกลุ่มอาชีพต่าง ๆ แตกต่างกันไป โดยกลุ่ม
อาชีพทักษะสูงรายได้สงู นัน้ เป็ นกลุ่มที่สามารถปรับตัวมาทางานที่บา้ นได้มากกว่าอาชีพที่ใช้
ทักษะกลางหรือทักษะต่า ซึ่งส่วนใหญ่เป็ นผูม้ ีรายได้นอ้ ยอยูแ่ ล้ว เช่น ธุรกิจบริการท่องเที่ยว
ธุรกิจในสถานบันเทิง ค้าขายและบริการ สนามมวย ผับบาร์ อาบอบนวด เป็ นต้น หรือ งานที่
ต้องใช้ทกั ษะระดับกลาง เช่น ลูกจ้างและแรงงานในสายการผลิตของโรงงาน โดยเฉพาะ
โรงงานที่อาศัยการส่งออกเนื่องจากส่งออกของไทยหดตัวรุนแรง เนื่องจากเงินเดือนมี
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 27

ความสัมพันธ์กบั ทักษะ ดังนัน้ จึงไม่น่าแปลกใจว่าวิกฤต COVID-19 ครัง้ นีจ้ ะส่งผลต่อลูกจ้าง

กลุ่มรายได้ระดับกลางและระดับต่าอย่างรุนแรงกว่า พนักงานระดับบริหารมีรายได้สงู ส่วน
ใหญ่สามารถทางานที่บา้ นได้ ไม่สมั ผัสใกล้ชิดได้ แรงงานกลุ่มนีก้ ระจุกตัวอยูใ่ นกลุ่มระดับ
เงินเดือนสูงที่สดุ ขณะนีก้ ว่าร้อยละ 40-50 ของกลุ่มลูกจ้างที่จดั ว่ามีเงินเดือนต่าและค่อนข้าง
ต่านัน้ เจอภาวะ ‘สองเสี่ยง’ คือ ปิ ดเมืองก็เสีย่ งจากการสูญเสียรายได้ เปิ ดเมืองก็เสี่ยงต่อการ
ติดเชือ้ โดยที่กลุ่มลูกจ้างรายวันและอยู่ภายใต้การจ้างงานแบบเหมาช่วงได้รบั ผลกระทบมาก
ที่สดุ รวมทัง้ มีการทยอยเลิกจ้างจานวนมาก โดยไม่ได้รบั ค่าชดเชยจากการเลิกจ้างตาม
กฎหมาย

นายอนุสรณ์ กล่าวอีกว่าการคลายล็อกดาวน์เฟสห้าบรรเทาปั ญหาได้ระดับหนึ่งแต่ยงั มี

แรงงานจานวนมากยังเสี่ยงต่อการว่างงาน รัฐต้องไม่ซา้ เติมปั ญหาด้วยการเลิกจ้างพนักงาน
องค์กรของรัฐและรัฐวิสาหกิจในขณะนี้ แต่รฐั ควรสนับสนุนทางงบประมาณเพื่อให้องค์กรที่
ประสบภาวะขาดทุนสามารถดาเนินกิจการและรักษาการจ้างงานไปให้ได้ก่อนในช่วงนี ้ การ
ดาเนินการปฏิรูปองค์กรที่จะนามาสู่การลดขนาดองค์กรหรือการเลิกจ้างควรชะลอไปก่อน ควร
ปฏิรูปองค์กรหรือแก้ปัญหาการประสบปั ญหาฐานะทางการเงินหรือภาวะหนีส้ ินด้วยวิธีการอื่น
ๆ ก่อน การเลิกจ้างโดยไม่แจ้งล่วงหน้านอกจากสร้างภาวะตื่นตระหนกในระบบเศรษฐกิจแล้ว
ยังเป็ นการดาเนินการที่ไม่ส่งเสริมให้เกิดระบบแรงงานสัมพันธ์ท่ดี ใี นตลาดแรงงานอีกด้วย ตน
จะได้เสนอให้ สถาบันปรีดี พนมยงค์ จัดตัง้ "ศูนย์เฉพาะกิจเพื่อให้คาปรึกษาและช่วยเหลือ
กรณีการถูกเลิกจ้างอย่างไม่เป็ นธรรมและการปฏิรูประบบแรงงานสัมพันธ์ภายใต้วิกฤตการณ์
ทางเศรษฐกิจ" หรือ เรียกโดยย่อว่า “ศูนย์เฉพาะกิจเพื่อช่วยเหลือกรณีเลิกจ้างไม่เป็ นธรรม”
โดยศูนย์เฉพาะกิจจะดาเนินการรับข้อร้องเรียนและให้คาปรึกษาเพื่อช่วยเหลือแรงงานไทย
ผ่านระบบ Website ของสถาบันปรีดี พนมยงค์ โดยทางศูนย์เฉพาะกิจจะทางานร่วมกับสหภาพ
แรงงานต่าง ๆ ในกรณีท่มี ีการเลิกจ้างอย่างไม่เป็ นธรรมขนาดใหญ่ มีการเลิกจ้างตัง้ แต่ 100
คนขึน้ ไป ทางศูนย์เฉพาะกิจฯ จะจัดหานักวิชาการด้านแรงงานและทนายความอาสาสมัครเข้า
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 28

ร่วมการเจรจาต่อรองเพื่อให้แรงงานได้รบั ค่าชดเชยให้ถกู ต้องตามกฎหมายคุม้ ครองแรงงาน

ฉบับใหม่แก้ไขล่าสุด ส่วนการเยียวยาและรองรับผลกระทบจากการถูกเลิกจ้างที่กระทบอย่าง
รุนแรงต่อความยากลาบากของผูใ้ ช้แรงงานและครอบครัวนัน้ เป็ นหน้าที่ของรัฐบาลโดยเฉพาะ
กระทรวงแรงงาน กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ กระทรวงการคลัง
กระทรวงอุตสาหกรรม ต้องดาเนินการช่วยเหลืออย่างเร่งด่วน

และแม้วา่ ปั จจุบนั มีการผ่อนคลายมาตรการควบคุมเฟสห้าแล้วควรจะทาให้สถานการณ์การ

จ้างงานกระเตือ้ งขึน้ แต่การกระเตือ้ งขึน้ เกิดขึน้ เพียงเล็กน้อย เพราะนโยบายสาธารณะ
โดยเฉพาะด้านเศรษฐกิจที่ผา่ นมาของรัฐบาล คสช. และ รัฐบาลต่อเนื่องมาจาก คสช. ไม่ได้ให้
ความสาคัญกับประเด็นปฏิรูปทางเศรษฐกิจมากเท่าที่ควร อาจมีความริเริ่มบางอย่าง เช่น การ
ผ่านกฎหมายภาษีท่ดี ินและสิ่งปลูกสร้าง ผ่านกฎหมายภาษีมรดก และ ความพยายามจัดตัง้
บรรษัทรัฐวิสาหกิจแห่งชาติ การผ่านกฎหมาย PPP เป็ นต้น แต่ยงั ไม่สามารถตอบโจทย์ปัญหา
ส่วนยุทธศาสตร์โดยเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจต้องปรับเปลี่ยนใหม่ทงั้ หมดเพราะ
สถานการณ์ได้เปลี่ยนแปลงไปจากเดิมมาก และ การร่างแผนยุทธศาสตร์กย็ งั ขาดการมีส่วน
ร่วมและเป็ นแผนแบบราชการ ไม่กล้าคิดนอกกรอบ ไม่ Address ปัญหาในเชิงโครงสร้าง การ
บริหารนโยบายเศรษฐกิจก็หวังพึง่ พาทุนขนาดใหญ่มากเกินไป ยิง่ บริหารยิ่งทาให้อานาจ
ผูกขาดทางการเมืองและเศรษฐกิจควบแน่นมากขึน้ แทนที่จะทาให้คลายตัว เปิ ดเสรีเพิ่มการ
แข่งขัน มุ่งสู่ประชาธิปไตยทางเศรษฐกิจ แต่ชว่ งที่ผ่านมาผลงาน คือ รัฐบาลสามารถเร่งรัดการ
ลงทุนโครงสร้างพืน้ ฐานทางกายภาพได้ดี ทัง้ ระบบราง ทัง้ เขตเศรษฐกิจพิเศษ แต่ไม่ประสบ
ความสาเร็จมากนักในเรื่องการลงทุนทางด้านวิจยั และสร้างนวัตกรรม การลงทุนในทรัพยากร
มนุษย์ การทาให้ประเทศไทยมีระบบนิติรฐั ที่เข้มแข็ง มีกฎระเบียบที่โปร่งใสและเป็ น
มาตรฐานสากล ผ่อนคลายกฎระเบียบที่ไม่จาเป็ นที่ทาให้เกิดคอขวดในการลงทุนและการ
จัดการทางด้านเศรษฐกิจและธุรกิจ ซึ่งการลงทุนและการดาเนินการเหล่านี ้ บางทีอาจสาคัญ
มากกว่า การลงทุนโครงสร้างพืน้ ฐานทางด้านกายภาพด้วยซา้ ไป การปิ ดเมืองที่ผา่ นมาได้
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 29

ส่งผลระยะยาวทาให้กิจการบางส่วนประสบภาวะล้มละลายและไม่สามารถฟื ้ นกลับมาได้อกี
การมีมาตรการเยียวยาลูกจ้างควบคู่นโยบายที่ชว่ ยเหลือหรือเพิ่มแรงจูงใจให้นายจ้างไม่ปลด
พนักงานมีความสาคัญมาก และต้องสนับสนุนให้ผปู้ ระกอบการสามารถดาเนินธุรกิจต่อไปได้
ด้วยการทาให้เศรษฐกิจภายในเติบโตมากขึน้ จากมาตรการการคลังและนโยบายการเงินผ่อน
คลายมากเป็ นพิเศษ การว่างงานระยะยาวอาจทาให้ลกู จ้างสูญเสียทักษะการทางานและ
ลดทอนความสามารถในการแข่งขันระยะยาวของประเทศ รวมทัง้ ไทยยังคงอยู่บนเส้นทางของ
ความถดถอยต่อไปนานกว่าที่ควรจะเป็ น

อีกสิ่งที่จะเกิดขึน้ คือแรงงานส่วนหนึ่งอาจกลายเป็ นแรงงานนอกระบบ ทาให้ไร้ความคุม้ ครอง

จากการประกันสังคมภาคบังคับ ยกเว้นเข้าสู่มาตรา 39 และ มาตรา 40 กรณีจ่ายเงินสมทบ
เองของกฎหมายประกันสังคม กลุ่มเปราะบาง ที่สมาชิกในครอบครัวต้องอาศัยรายได้จากการ
ทางานของหัวหน้าครอบครัวเพียงคนเดียว หากว่างงาน ครอบครัวเหล่านีจ้ ะเป็ นกลุ่มที่รฐั ต้อง
เข้ามาดูแลอย่างเร่งด่วนที่สดุ เพราะมีความเสี่ยงในการฆ่าตัวตายจากปั ญหาทางเศรษฐกิจ
มากที่สดุ และมักจะเป็ นลักษณะฆ่ายกครัว ขอให้หน่วยงานที่เกี่ ยวข้องทางานเชิงรุกเพื่อ
แก้ปัญหาโดยด่วน

นายอนุสรณ์ กล่าวทิง้ ท้ายว่า จากงานศึกษาวิจยั ภายใต้สถาบันวิจยั เศรษฐกิจป๋ วย อึง๊ ภากรณ์

ธนาคารแห่งประเทศไทย ของเนือ้ แพร เล็กเฟื่ องฟู ศุภนิจ ปิ ยะพรมดี พรพจ ปรปั กษ์ขาม นฎา
วะสี พบว่าแรงงานไทยที่อยู่ในกิจการที่ถกู ปิ ดชั่วคราวมีประมาณ 6.1 ล้านคน โดยเกือบ ๆ สี่
ล้านคนส่วนมากอยูใ่ นภาคการค้า ธุรกิจอาหารและโรงแรม รองลงมาเป็ นกิจการด้าน
การศึกษาและบริการส่วนบุคคล ในการผ่อนปรนระยะแรก แรงงานที่จะได้กลับไปทางานมีราว
0.87-2.37 ล้านคน ในระยะต่อ ๆ มา เมื่อศูนย์การค้าและตลาดนัดสามารถเปิ ดเต็มตัว
แรงงานอีก 1.7 ล้านน่าจะได้กลับเข้างาน หากนายจ้างยังต้องการจ้างงานอยู่ งานของ
คณะผูว้ ิจยั ของเนือ้ แพรและคณะได้พฒั นาดัชนีใหม่สองตัวซึ่งสร้างจากลักษณะงานที่ทา
ได้แก่ (1) ดัชนีวดั ความง่ายในการปรับเปลี่ยนสถานที่ทางาน (flexible work location) และ (2)
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 30

ดัชนีโอกาสที่จะต้องสัมผัสใกล้ชดิ กับผูอ้ ื่นในการทางาน (physical proximity) ดัชนีทงั้ คูม่ ีความ

เกี่ยวข้องกับวิกฤตครัง้ นีโ้ ดยตรง โดยตัวแรกวัดความเสี่ยงของลูกจ้างในการสูญเสียรายได้จาก
การทางาน เป็ นการรวมคะแนนจากดัชนีย่อยสองตัว ได้แก่ หนึ่ง ดัชนีดา้ นลักษณะงานที่ผกู ติด
กับเครื่องจักร เครื่องมือ เครื่องกล สถานที่ หรือยานยนตร์ (Machine Dependent) และ สอง ดัชนี
ด้านลักษณะงานที่เอือ้ ต่อการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ เช่น งานที่ใช้คอมพิวเตอร์มาก หรือเน้น
วิเคราะห์ขอ้ มูล (ICT Enabled) ส่วนดัชนีตวั ที่สองวัดความเสี่ยงในการระบาดของโรค โดยวัดว่า
งานที่ทาต้องมีการติดต่อกับผูอ้ ื่นมากน้อยเพียงใด เป็ นงานที่มีลกั ษณะเป็ นการบริการ หรือให้
ความช่วยเหลือกับบุคคลอื่นหรือไม่ จากการวิเคราะห์ค่าเฉลี่ยของสองดัชนีนตี ้ ามกลุม่ อาชีพ
หลัก งานวิจยั ของเนือ้ แพรและคณะ พบว่ากลุ่มผูบ้ ญ ั ญัติกฎหมาย ข้าราชการ ผูจ้ ดั การ และผู้
ประกอบวิชาชีพด้านต่าง ๆ ซึง่ เป็ นกลุ่มงานที่ใช้ทกั ษะสูง มีค่าดัชนีความง่ายในการ
ปรับเปลี่ยนสถานที่ทางานสูงกว่ากลุ่มอื่น ๆ เพราะงานไม่ได้ผกู ติดกับเครื่องมือหรือสถานที่
และยังเอือ้ ต่อการใช้ ICT ส่วนกลุ่มพนักงานบริการและขายสินค้า มีค่าดัชนีดา้ นการสัมผัส
ใกล้ชิดกับคนอื่นสูงที่สดุ สาหรับเกษตรกรและผูป้ ฏิบตั ิการด้านเครือ่ งจักรในโรงงาน กลุ่มนีม้ ี
ค่าดัชนีดา้ นงานที่ตอ้ งสัมผัสใกล้ชิดกับกลุม่ อื่นจะต่าที่สดุ แต่งานที่ทาไม่สามารถปรับเปลี่ยน
สถานที่ทางานได้งา่ ย

ทัง้ นีส้ งั คมไทยไม่จาเป็ นต้องเลือกระหว่างการรักษาเศรษฐกิจหรือรักษาชีวติ คน แต่ประเทศ

ไทยต้องมีนโยบายหรือมาตรการในอนาคตที่สามารถรักษาระบบเศรษฐกิจและการจ้างงาน
การมีรายได้ ไปพร้อมกับการรักษาชีวติ ผูค้ นและป้องกันการแพร่ระบาดไปได้พร้อมกัน โดยขอ
แนะนาให้นาเอาดัชนีความเสี่ยงด้าน Flexible Work Location และ Physical Proximity มาไขว้กนั ทา
ให้ผบู้ ริหารประเทศทราบว่า กลุ่มคนต่าง ๆ ได้รบั ผลกระทบต่าง ๆ กันและเพิ่มความเหลื่อมลา้
เพราะกลุ่มคนที่มีรายได้สงู มักจะมีลกั ษณะงานที่ทางานจากที่บา้ นและสัมผัสทางกายภาพ
น้อย จะเปิ ดหรือปิ ดเมืองก็ไม่ได้รบั ผลกระทบมากนัก ลักษณะจะสามารถทางานที่บา้ นได้ (ไม่
ต้องเดินทาง) ไม่ตอ้ งสัมผัสผูค้ นทางกายภาพ เช่น กลุ่มผูบ้ ริหาร กลุ่มนักลงทุนในตลาดการเงิน
 วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 31

งานที่ปรึกษา งานวิชาการ อาจารย์ระดับอุดมศึกษา งานเกี่ยวกับ ICT และธุรกิจออนไลน์ เป็ น

ต้น ขณะที่บางกลุ่มจะเปิ ดหรือปิ ดเมืองก็มคี วามเสี่ยง เช่น งานร้านอาหาร งานในสถานบันเทิง
ต่าง ๆ งานในบ่อนการพนันและสนามมวย งานในสถานอาบอบนวดและสปา กิจการร้านตัด
ผมและเสริมสวย บุคลากรทางการแพทย์โดยเฉพาะทันตแพทย์ มัคคุเทศก์ ครูระดับปฐมวัย
และมัธยมต้น เป็ นต้น.

เผยแพร่ครัง้ แรกในเว็บไซต์สานักข่าวประชาไท
วารสารคนทำงาน กรกฎาคม 2563 หน้า 32
ที่มาภาพปก: wikimedia.org

วารสารออนไลน์คนทำงานมีวัตถุประสงค์
เพื่อเป็นสื่อกลางในการสื่อสารด้านแรงงาน
ไม่สงวนลิขสิทธิ์ในการเผยแพร่-ทำซ้ำ รับ
ข่าวสาร-ข้อมูลหรือส่งข่าวด้านแรงงานทาง
อินเตอร์เน็ตได้ที่:
workazine@gmail.com
ติดตามวารสารคนทำงานย้อนหลังได้ที่:
http://prachatai.com/labour/newsletter
http://ebooks.in.th/workazine
facebook.com/workazine