Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2 HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng

Kh¸i qu¸t M« t¶
HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng (CCS) tù ®éng ®iÒu khiÓn
gãc më b­ím ga ®Ó cho xe ch¹y ë tèc ®é ®Æt tr­íc bëi
ng­êi l¸i. Do ®ã ng­êi l¸i kh«ng cÇn ph¶i nhÊn lªn bµn ®¹p
ga.
Xe còng cã thÓ ch¹y ë mét tèc ®é ®Æt tr­íc khi lªn dèc hoÆc
xuèng dèc nhê cã hÖ thèng CCS.
HÖ thèng nµy ®Æc biÖt cã Ých khi xe ch¹y trªn ®­êng cao tèc
hoÆc trªn ®­êng quèc lé réng kh«ng cã thêi gian nghØ l©u.
Do ®ã, ng­êi l¸i cã thÓ th­ gi·n vµ l¸i xe mét c¸ch rÊt tho¶i
m¸i.
Mét sè lo¹i xe cßn cã kh¶ n¨ng tù ®éng gi÷ kho¶ng c¸ch
gi÷a c¸c xe kh«ng ®æi.
(1/1)

Kh¸i qu¸t Chøc n¨ng

1. C¸ch dïng hÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng
HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y xe t­ ®éng ho¹t ®éng nhê
c«ng t¾c chÝnh, c«ng t¾c ®iÒu khiÓn, bµn ®¹p ga vµ bµn
®¹p phanh.
CÊu t¹o cña c«ng t¾c ®iÒu khiÓn còng kh¸c nhau tuú
theo lo¹i xe.
C¸c c«ng t¾c ®iÒu khiÓn cã 5 chÕ ®é ho¹t ®éng. ThiÕt lËp
“SET”, ch¹y ®Òu “COAST”, phôc håi “RES”, t¨ng tèc
“ACC” vµ hñy bá “CANCEL”.
2. ThiÕt lËp hÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng ë tèc ®é
mong muèn
(1) Ên vµ nh¶ c«ng t¾c chÝnh (®Æt ë ®Çu cÇn ®iÒu khiÓn).
§Ìn chØ b¸o sÏ s¸ng lªn.
(2) §¹p bµn ®¹p ga cho xe ch¹y ë tèc ®é mong muèn (gi÷a
40 km/h ®Õn 200 km/h)
(3) Ên vµo cÇn ®iÒu khiÓn råi nh¶ ra. Víi thao t¸c nµy sÏ bËt
c«ng t¾c ®iÒu khiÓn SET/COAST.
Tèc ®é xe khi nh¶ cÇn ®iÒu khiÓn sÏ ®­îc l­u trong bé
nhí cña ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng vµ nh­ vËy tèc ®é
xe ®­îc ®iÒu khiÓn bëi hÖ thèng CCS ®­îc thiÕt lËp. Tèc
®é xe ®­îc l­u trong bé nhí ®­îc gäi lµ tèc ®é thiÕt lËp.
(1/3)

-1-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2 HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng

Kh¸i qu¸t Chøc n¨ng

3. T¨ng tèc b»ng ®iÒu khiÓn CCS
(1) ThiÕt lËp l¹i tèc ®é cao h¬n:
Cã hai ph­¬ng ph¸p: Ph­¬ng ph¸p thø nhÊt: dïng c«ng t¾c ®iÒu khiÓn
vµ ph­¬ng ph¸p thø hai: dïng bµn ®¹p ga
<1> Dïng c«ng t¾c ®iÒu khiÓn
NhÊc c«ng t¾c ®iÒu khiÓn lªn ®Ó bËt RES/ACC cho ®Õn khi xe ®¹t ®­îc
tèc ®é mong muèn.
Nh¶ c«ng t¾c ®iÒu khiÓn khi xe ®¹t tèc ®é mong muèn.
<2> Dïng bµn ®¹p ga (®©y lµ c¸ch nhanh h¬n)
NhÊn lªn bµn ®¹p ga ®Ó xe ®¹t ®­îc tèc ®é mong muèn.
§Èy c«ng t¾c ®iÒu khiÓn xuèng (tíi vÞ trÝ SET/COAST) vµ nh¶ nã ra khi
xe ®¹t tèc ®é mong muèn.
(2) ThiÕt lËp l¹i tèc ®é thÊp h¬n:
Cã hai ph­¬ng ph¸p: Ph­¬ng ph¸p thø nhÊt: dïng c«ng t¾c ®iÒu khiÓn
vµ ph­¬ng ph¸p thø hai: dïng bµn ®¹p phanh.
<1> Dïng c«ng t¾c ®iÒu khiÓn
§Èy c«ng t¾c ®iÒu khiÓn xuèng ®Ó bËt SET/COAST cho ®Õn khi xe ®¹t
tèc ®é mong muèn.
Nh¶ c«ng t¾c ®iÒu khiÓn khi xe ®¹t tèc ®é mong muèn.
<2> Dïng bµn ®¹p phanh (®©y lµ ph­¬ng ph¸p nhanh h¬n)
§¹p bµn ®¹p phanh ®Ó tèc ®é xe gi¶m vÒ tèc ®é mong muèn.
§Èy c«ng t¾c ®iÒu khiÓn xuèng (tíi vÞ trÝ SET/COAST) vµ nh¶ ra khi xe
®¹t tèc ®é mong muèn.
(2/3)

4. Huû bá chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng

Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng sÏ tù ®éng bÞ huû bá nÕu bÊt
kú thao t¸c nµo ®­îc nªu ra ë bªn tr¸i ®©y x¶y ra.
C¸c ph­¬ng ph¸p huû bá chøc n¨ng ®iÒu khiÓn theo hµnh tr×nh tõ [1]
®Õn [4] ®­îc gäi lµ ph­¬ng ph¸p huû bá b»ng tay. ViÖc huû bá chøc
n¨ng ®iÒu khiÓn b»ng tay do ng­êi l¸i thùc hiÖn.
ViÖc huû bá chøc n¨ng ®iÒu khiÓn tù ®éng ë [5], [6] ®­îc thùc hiÖn
mét c¸ch tù ®éng nhê ECU ®iÒu khiÓn dùa trªn ®iÒu khiÓn xe ch¹y.
5. Phôc håi l¹i chøc n¨ng ®Æt tr­íc tèc ®é
ViÖc bËt c«ng t¾c RES/ACC sÏ kh«i phôc l¹i tèc ®é ®· thiÕt lËp nÕu
tèc ®é nµy võa míi t¹m thêi bÞ huû bá mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p
nªu trªn ë bªn tr¸i ([1], [2], [3] hoÆc [4]) chõng nµo tèc ®é xe ch­a
gi¶m xuèng d­íi 40km/h.
Tuy nhiªn cÇn ph¶i chó ý r»ng viÖc ng¾t c«ng t¾c chÝnh hoÆc huû bá
chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng [5], [6] , th× tèc ®é thiÕt lËp sÏ vÜnh
viÔn bÞ huû bá.
NÕu ng­êi l¸i muèn hÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng b¾t ®Çu ho¹t
®éng l¹i, th× ph¶i thiÕt lËp l¹i tèc ®é mong muèn vµ l­u trong bé nhí
b»ng c¸ch bËt l¹i c«ng t¾c chÝnh vµ lÆp l¹i c¸c thao t¸c thiÕt lËp tèc
®é mong muèn nh­ gi¶i thÝch ë trªn.
6. C¸c lo¹i hÖ thèng CCS
Cã hai lo¹i hÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng, lo¹i ®iÒu khiÓn b»ng
ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng vµ mét lo¹i ®iÒu khiÓn b»ng ETCS-i (hÖ
thèng ®iÒu khiÓn b­ím ga th«ng minh b»ng ®iÖn tö).
ViÖc gi¶i thÝch cÊu t¹o, nguyªn lý ho¹t ®éng trong tµi liÖu nµy dùa
trªn lo¹i ®iÒu khiÓn theo ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng.
(3/3)

-2-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2 HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng

C¸c bé phËn VÞ trÝ/s¬ ®å hÖ thèng

1. VÞ trÝ
HÖ thèng CCS gåm c¸c bé phËn sau ®©y:
(1) ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng
(2) Bé chÊp hµnh ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng
(3) C«ng t¾c ®iÒu khiÓn (c«ng t¾c chÝnh vµ c«ng t¾c ®iÒu
khiÓn).
(4) C¶m biÕn tèc ®é xe
(5) C«ng t¾c ®Ìn phanh
(6) C«ng t¾c khëi ®éng ë sè trung gian (Xe cã A/T)
(7) C«ng t¾c ly hîp (Xe cã M/T)
(8) §Ìn chØ b¸o
(9) DLC3
(1/4)

Gîi ý:
Lo¹i ®iÒu khiÓn b»ng ETCS -i
Lo¹i ®iÒu khiÓn theo ETCS -i cã mét ECU ®éng c¬ thay cho
ECU ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng vµ mét m« t¬ ®iÒu khiÓn
b­ím ga thay cho bé chÊp hµnh ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù
®éng.
(2/4)

2. VÝ dô vÒ s¬ ®å hÖ thèng
Lo¹i ®iÒu ®iÒu khiÓn b»ng ECU ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù
®éng (Xe CAMRY, xªri MCV20)
(3/4)

-3-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2 HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng

C¸c bé phËn VÞ trÝ/s¬ ®å hÖ thèng

· Lo¹i ®iÒu khiÓn b»ng ETCS -i (CAMRY MCV 30)
(4/4)

C¸c bé phËn CÊu t¹o

1. ECU ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng
ECU nhËn c¸c tÝn hiÖu tõ c¶m biÕn tèc ®é xe vµ c¸c c«ng
t¾c kh¸c nhau, ®ång thêi xö lý chóng theo ch­¬ng tr×nh
l­u tr÷ tr­íc.
Dùa trªn nh÷ng tÝn hiÖu nµy, ECU göi c¸c tÝn hiÖu ®iÒu
khiÓn tíi bé chÊp hµnh.
HÖ thèng nµy còng cã mét m¹ch ®Æc biÖt cho phÐp kü
thuËt viªn tiÕn hµnh chÈn ®o¸n hÖ thèng vµ kiÓm tra ho¹t
®éng cña c¸c tÝn hiÖu ®Çu vµo vµ ®Çu ra theo ®Ìn chØ
b¸o trªn b¶ng ®ång hå t¸p l«.
2. Bé chÊp hµnh ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng
Bé chÊp hµnh ®ãng vai trß quan träng trong CCS.
Bé chÊp hµnh gåm cã mét m« t¬, ly hîp tõ vµ chiÕt ¸p.
Nh­ ®· giíi thiÖu vÒ hÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng
lo¹i ®iÒu khiÓn ECU ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng, bé chÊp
hµnh ®­îc sö dông ®Ó thay ®æi gãc më b­ím ga.
tham kh¶o:
§· tõng cã lo¹i ®iÒu khiÓn b»ng ch©n kh«ng.
(1/5)

-4-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2 HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng

C¸c bé phËn CÊu t¹o

3. C«ng t¾c chÝnh vµ c«ng t¾c ®iÒu khiÓn
(1) C«ng t¾c chÝnh
C«ng t¾c chÝnh lµ c«ng t¾c ®iÖn chÝnh cña hÖ thèng ®iÒu
khiÓn ch¹y xe tù ®éng.
§ã lµ mét c«ng t¾c nót bÊm vµ ®iÖn cÊp cho hÖ thèng
®­îc ®ãng ng¾t liªn tôc khi bÊm vµo c«ng t¾c chÝnh.
Gîi ý:
ë mét sè lo¹i xe, viÖc t¾t kho¸ ®iÖn sÏ lµm t¾t c«ng t¾c
chÝnh, thËm chÝ nÕu bËt kho¸ ®iÖn l¹i, th× c«ng t¾c chÝnh vÉn
t¾t.
(2) C«ng t¾c ®iÒu khiÓn

4. C¶m biÕn tèc ®é

(1) Kh¸i qu¸t chung
Chøc n¨ng cña c¶m biÕn tèc ®é xe lµ ®Ó th«ng b¸o cho
ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng vÒ tèc ®é hiÖn t¹i cña xe.
Khi xe t¨ng tèc, c¶m biÕn tèc ®é quay nhanh h¬n vµ tÇn
sè cña tÝn hiÖu tèc ®é cao h¬n. Khi xe ch¹y chËm tÇn sè
tÝn hiÖu tèc ®é gi¶m xuèng.
Nh­ vËy c¶m biÕn tèc ®é sÏ t¨ng hoÆc gi¶m tÝn hiÖu tèc
®é xe
(2) Nguyªn lý ho¹t ®éng
C¶m biÕn tèc ®é göi tÝn hiÖu xung tõ hép sè tíi ECU ®iÒu
khiÓn ch¹y tù ®éng th«ng qua ®ång hå t¸p l«.
GÇn ®©y, hÖ thèng nhËn tÝn hiÖu tèc ®é cña xe tõ c¶m
biÕn tèc ®é th«ng qua ECU ABS vµ ®ång hå t¸p l« ®­îc
sö dông chñ yÕu.
(3/5)

-5-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2 HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng

C¸c bé phËn CÊu t¹o

5. C«ng t¾c huû bá chÕ ®é ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng
C¸c c«ng t¾c huû bá chÕ ®é ®iÒu khiÓn xe tù ®éng gåm
cã: c«ng t¾c ®iÒu khiÓn, c«ng t¾c ly hîp, c«ng t¾c khëi
®éng ë sè trung gian vµ c«ng t¾c ®Ìn phanh.
Khi bËt bÊt kú mét c«ng t¾c nµo ë trªn th× chÕ ®é ®iÒu
khiÓn ch¹y xe tù ®éng t¹m thêi bÞ huû bá.
Tuy nhiªn, tèc ®é xe ®Æt tr­íc sÏ ®­îc l­u tr÷ trong bé
nhí cña ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng chõng nµo tèc ®é
xe vÉn cßn cao h¬n 40 km/h.
Do ®ã, tèc ®é ®­îc thiÕt lËp lÇn cuèi sÏ tù ®éng ®­îc l­u
gi÷ khi c«ng t¾c phôc håi RES ®­îc bËt lªn.

(4/5)

Gîi ý:
Lo¹i ®iÒu khiÓn b»ng ETCS -i
· ECU ®éng c¬
ECU ®éng c¬ chñ yÕu lµ ®iÒu khiÓn ®éng c¬, nh­ng trªn
xe cã trang bÞ hÖ thèng ETCS-i, v× gãc më b­ím ga cã
thÓ ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn, nªn lo¹i xe nµy còng cã chøc
n¨ng gièng nh­ hÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng cã
ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng.
ECU ®éng c¬ kÝch ho¹t CCS theo c¸ch gièng nh­ ECU
®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng thùc hiÖn.
· M« t¬ ®iÒu khiÓn b­ím ga
§èi víi xe cã ETCS-i, m« t¬ ®iÒu khiÓn b­ím ga ®iÒu
chØnh gãc më b­ím ga theo tÝn hiÖu nhËn ®­îc tõ ECU
®éng c¬.
M« t¬ ®iÒu khiÓn b­ím ga kÝch ho¹t CCS theo c¸ch
gièng nh­ ECU ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng thùc hiÖn.

(5/5)

-6-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2
Nguyªn lý ho¹t ®éng cña ECU
HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng
Ho¹t ®éng cña ECU ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng
1. Chøc n¨ng thiÕt lËp
Khi ng­êi l¸i bËt chøc n¨ng thiÕt lËp b»ng c¸ch kÐo cÇn xuèng theo
h­íng SET/COAST vµ nh¶ ra khi xe ®ang ch¹y ë d¶i tèc ®é ®iÒu
khiÓn (gi÷a 40km/h vµ 200km/h) víi c«ng t¾c chÝnh ®­îc bËt lªn,
ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng sÏ l­u gi÷ tèc ®é xe vµo bé nhí vµ gi÷
cho xe ch¹y ë tèc ®é ®ã.
2. Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn tèc ®é kh«ng ®æi
ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng so s¸nh tèc ®é thùc tÕ cña xe víi tèc ®é
®Æt tr­íc. NÕu xe ch¹y víi tèc ®é lín h¬n tèc ®é ®Æt tr­íc, th× ECU
®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng kÝch ho¹t bé chÊp hµnh lµm cho b­ím ga
®ãng bít l¹i. NÕu xe ch¹y víi tèc ®é thÊp h¬n tèc ®é ®Æt tr­íc, th×
ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng sÏ kÝch ho¹t bé chÊp hµnh vµ lµm më
thªm b­ím ga.
3. Chøc n¨ng ch¹y ®Òu
Khi chøc n¨ng nµy ®­îc bËt lªn bëi ng­êi l¸i kÐo cÇn xuèng theo
h­íng SET/COAST vµ gi÷ nã trong mét thêi gian trong khi ®ã xe
®ang ch¹y ë chÕ ®é ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng, bé chÊp hµnh ®ãng
b­ím ga ®Ó gi¶m tèc ®é xe.
ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng sÏ l­u gi÷ tèc ®é xe trong bé nhí khi
cÇn ®iÒu khiÓn ®­îc nh¶ ra. Sau ®ã, ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng sÏ
gi÷ cho xe ch¹y ë tèc ®é võa l­u gi÷.
(1/4)
4. Chøc n¨ng t¨ng tèc
Khi ng­êi l¸i ®Èy cÇn ®iÒu khiÓn lªn theo h­íng RES/ACC ®Ó chuyÓn
®Õn chøc n¨ng t¨ng tèc vµ gi÷ cÇn trong mét thêi gian trong khi xe
ch¹y ë chÕ ®é ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng, bé chÊp hµnh më b­ím ga
®Ó t¨ng tèc xe.
ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng sÏ l­u gi÷ tèc ®é xe nh¶ cÇn ®iÒu khiÓn.
Sau ®ã ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng sÏ gi÷ cho xe ch¹y ë tèc ®é võa
l­u gi÷.
5. Chøc n¨ng phôc håi
Sau khi chÕ ®é ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng bÞ huû bá b»ng tay nhê bÊt cø
mét c«ng t¾c huû bá nµo, khi tèc ®é ®Æt tr­íc cña xe cã thÓ ®­îc
phôc håi l¹i khi ng­êi l¸i ®Èy cÇn ®iÒu khiÓn lªn theo h­íng
RES/ACC miÔn lµ tèc ®é cña xe ch­a tôt xuèng 40km/h.
Tèc ®é ®Æt tr­íc kh«ng thÓ phôc håi l¹i, nÕu tèc ®é cña xe gi¶m
xuèng d­íi tèc ®é giíi h¹n v× tèc ®é l­u gi÷ ®· bÞ xo¸.
6. Chøc n¨ng kiÓm so¸t tèc ®é giíi h¹n thÊp
Giíi h¹n tèc ®é thÊp lµ tèc ®é thÊp nhÊt mµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y
xe tù ®éng cã thÓ thiÕt lËp tèc ®é nµy kho¶ng 40 km/h.
§iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®«ng kh«ng thÓ thiÕt lËp chÕ ®é thÊp h¬n tèc
®é nµy. NÕu xe ch¹y ë tèc ®é thÊp h¬n tèc ®é nµy mµ xe ®ang ch¹y ë
chÕ ®é ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng, th× chÕ ®é nµy sÏ tù ®éng bÞ huû bá
vµ tèc ®é l­u gi÷ trong bé nhí còng bÞ xo¸.
7. Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn giíi h¹n tèc ®é cao
Giíi h¹n tèc ®é cao lµ tèc ®é cao nhÊt mµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn theo
hµnh tr×nh cã thÓ thiÕt lËp tèc ®é nµy kho¶ng 200 km/h. HÖ thèng
®iÒu khiÓn tù ®éng kh«ng thÓ thiÕt lËp cao h¬n tèc ®é nµy vµ kh«ng
thÓ cho xe ch¹y cao h¬n tèc ®é nµy nhê c«ng t¾c ACCEL
Gîi ý:
Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn nµy chØ cã ë c¸c xe cã kh¶ n¨ng ch¹y ë tèc ®é
200 km/h.
(2/4)
-7-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2
Nguyªn lý ho¹t ®éng cña ECU
HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng
Ho¹t ®éng cña ECU ®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng
8. Chøc n¨ng huû bá chÕ ®é ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng b»ng tay
NÕu bÊt kú tÝn hiÖu nµo sau ®©y ®­îc göi tíi ECU diÒu khiÓn ch¹y tù
®éng trong khi xe ®ang ch¹y ë chÕ ®é ch¹y tù ®éng, th× chÕ ®é nµy sÏ
bÞ huû.
ChÕ ®é ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng bÞ huû b»ng c¸ch t¾t ly hîp tõ bªn
trong bé chÊp hµnh.
(1) TÝn hiÖu “ON” cña c«ng t¾c CANCEL (c«ng t¾c ®iÒu khiÓn bÞ kÐo).
(2) TÝn hiÖu “ON” cña c«ng t¾c ®Ìn phanh (bµn ®¹p phanh bÞ nhÊn).
(3) TÝn hiÖu “ON” cña c«ng t¾c ly hîp (chØ cã ë xe cã M/T) (bµn ®¹p ly
hîp bÞ nhÊn).
(4) TÝn hiÖu vÞ trÝ “N” cña c«ng t¾c khëi ®éng sè trung gian. HoÆc ngo¹i
trõ vÞ trÝ “D” hoÆc “3” (víi c¸c xe cã A/T).
9. §iÒu khiÓn hép sè tù ®éng
Khi xe ®ang ch¹y lªn dèc ë sè truyÒn t¨ng vµ tèc ®é gi¶m xuèng d­íi
tèc ®é giíi h¹n (nhá h¬n kho¶ng 4 km/h so víi tèc ®é thiÕt lËp), ECU
®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng sÏ t¨ng m« men xo¾n b»ng c¸ch huû bá chÕ
®é sè truyÒn t¨ng ®Ó ng¨n kh«ng cho tèc ®é xe tiÕp tôc gi¶m.
Khi tèc ®é cña xe v­ît qu¸ tèc ®é phôc håi ë sè truyÒn t¨ng (cao h¬n
kho¶ng 2 km/h so víi tèc ®é ®Æt tr­íc (thiÕt lËp)) ECU ®iÒu khiÓn
ch¹y tù ®éng sÏ phôc håi l¹i tèc ®é ë sè truyÒn t¨ng sau kho¶ng 6
gi©y.
10. Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ly hîp tõ
NÕu tèc ®é xe cao h¬n 15 km/h so víi tèc ®é ®Æt tr­íc (vÝ dô nh­ khi
xe xuèng dèc), th× ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng sÏ ng¾t ly hîp tõ ®Ó
gi¶m tèc ®é xe. Khi tèc ®é xe gi¶m xuèng cao h¬n 10 km/h so víi tèc
®é ®Æt tr­íc, th× ly hîp tõ l¹i ®­îc ®ãng ®Ó phôc håi l¹i tèc ®é ch¹y tù
®éng.
(3/4)
11. Chøc n¨ng huû tù ®éng
Khi mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn sau ®©y x¶y ra mµ xe ®ang ch¹y ë chÕ
®é ®iÒu khiÓn tù ®éng, tèc ®é ®Æt tr­íc trong bé nhí sÏ bÞ xo¸ vµ chÕ
®é ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng còng bÞ huû. ë thêi ®iÓm nµy ®Ìn chØ b¸o
sÏ nhÊp nh¸y ®Ó b¸o cho ng­êi l¸i biÕt t×nh tr¹ng trong hÖ thèng
CCS.
(1) C­êng ®é dßng ®iÖn tíi m« t¬ hoÆc m¹ch dÉn ®éng ly hîp tõ qu¸ lín.
(2) M« t¬ liªn tôc cè g¾ng më b­ím ga.
(3) M« t¬ kh«ng ho¹t ®éng mÆc dï tÝn hiÖu truyÒn tíi m« t¬ ®· ®­îc göi
®i.
(4) Mét m¹ch ®iÖn nµo ®ã trong ly hîp tõ bÞ ®øt
(5) TÝn hiÖu cña c¶m biÕn tèc ®é kh«ng b×nh th­êng
(6) C«ng t¾c ®iÒu khiÓn bÞ chËp hoÆc c«ng t¾c SET vµ c«ng t¾c
RESUME.
(7) Cã sù bÊt b×nh th­êng trong m¹ch ®Ìn phanh.
(8) TÝn hiÖu cña chiÕt ¸p kh«ng ®­îc göi tíi ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù
®éng.
gîi ý:
Lo¹i ®iÒu khiÓn b»ng ETCS-i.
(1) Khi cã sù bÊt b×nh th­êng trong m¹ch ®Ìn phanh
(2) Khi cã sù bÊt b×nh th­êng vÒ tÝn hiÖu c¶m biÕn tèc ®é.
(3) Khi cã sù bÊt b×nh th­êng trong hÖ thèng ETCS-i.
(4/4)
-8-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2 HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng

Ho¹t ®éng cña bé chÊp hµnh Nguyªn lý ho¹t ®éng cña bé chÊp hµnh

1. M« t¶ vµ c«ng t¾c giíi h¹n

M« t¬ cã thÓ quay theo kim ®ång hå hoÆc ng­îc kim ®ång hå tuú theo tÝn hiÖu t¨ng tèc hoÆc gi¶m tèc t õ
ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng, lµm thay ®æi gãc më b­ím ga.
Gîi ý:
M« t¬ sÏ bÞ háng nÕu tiÕp tôc quay sau khi b­ím ga më hoÆc ®ãng hoµn toµn. §Ó ng¨n chÆn hiÖn t­îng nµy,
m« t¬ cã hai c«ng t¾c ng¨n chÆn sè 1 vµ sè 2. Khi b­ím ga më hoµn toµn sau khi nhËn ®­îc tÝn hiÖu t¨ng tèc
tõ ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng, th× c«ng t¾c giíi h¹n sè 1 më ra ®Ó dõng m« t¬ l¹i. Khi b­ím ga ®ãng hoµn
toµn (gi¶m tèc), th× c«ng t¾c giíi h¹n thø 2 ®­îc më ra ®Ó dõng m« t¬ l¹i. C¶ hai tiÕp ®iÓm cña c«ng t¾c ®Òu
®­îc ®ãng ë gi÷a hai vÞ trÝ b­ím ga më hoµn toµn vµ ®ãng hoµn toµn.

2. Ly hîp tõ
Ly hîp nµy ®ãng hoÆc ng¾t m« t¬ vµ ®ßn ®iÒu khiÓn trong qu¸ tr×nh
®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng.
Khi ng­êi l¸i t¸c ®éng vµo bÊt kú mét c«ng t¾c huû bá chÕ ®é nµo
hoÆc bÊt kú tr¹ng th¸i huû tù ®éng nµo ®­îc x¸c lËp trong qu¸ tr×nh
xe ch¹y ë chÕ ®é ®iÒu khiÓn CCS, th× ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng
sÏ ng¾t ly hîp tõ mét c¸ch an toµn ®Ó dõng sù ho¹t ®éng cña CCS.
Khi ®¹p bµn ®¹p phanh, ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng nhËn tÝn
hiÖu huû vµ nã sÏ ng¾t ly hîp tõ.
Cïng thêi ®iÓm ®ã dßng ®iÖn cung cÊp cho ly hîp tõ an toµn bÞ ng¾t
b»ng c¬ khÝ vµ ly hîp tõ sÏ bÞ ng¾t.
Khi ly hîp tõ bÞ ng¾t, th× m« t¬ vµ ®ßn ®iÒu khiÓn ë tr¹ng th¸i tù do.
Do ®ã ®ßn ®iÒu khiÓn quay vÒ vÞ trÝ kh«ng t¶i vµ viÖc ®iÒu chØnh
CCS bÞ ng¾t.

-9-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2
Ho¹t ®éng cña bé chÊp hµnh
Chøc n¨ng chÈn ®o¸n
HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng
Nguyªn lý ho¹t ®éng cña bé chÊp hµnh
3. ChiÕt ¸p (ChØ cã ë mét sè xe)
ChiÕt ¸p ph¸t hiÖn gãc quay cña ®ßn ®iÒu chØnh vµ göi
tÝn hiÖu tíi ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng ë mäi thêi ®iÓm.
ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng l­u tr÷ sè liÖu nµy trong bé
nhí.
NÕu cã sù kh¸c nhau gi÷a tèc ®é ®Æt tr­íc vµ tèc ®é thùc
tÕ cña « t« th× ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng sÏ x¸c ®Þnh
møc ®é gãc më b­ím ga ®Ó ®¹t ®­îc tèc ®é ®· ®Æt tr­íc
dùa trªn sè liÖu nµy.
Gîi ý:
ë hÖ thèng ®iÒu khiÓn tõ ®éng lo¹i cã ETCS-i, m« t¬ ®iÒu
khiÓn b­ím ga thay thÕ chøc n¨ng cña bé chÊp hµnh.
VÒ m« t¬ ®iÒu khiÓn b­ím ga tham kh¶o phÇn “hÖ thèng
®iÒu khiÓn b­ím ga th«ng minh b»ng ®iÖn tö ETCS-i”, ë
Ch­¬ng “hÖ thèng ®iÒu khiÓn kh¸c”, TËp s¸ch “hÖ thèng
®iÒu khiÓn ®éng c¬ x¨ng”, trong ®Üa dµnh cho Kü thuËt viªn
chuÈn ®o¸n ®éng c¬.
(3/3)
§Ìn chØ thÞ c¶nh b¸o
1. Kh¸i qu¸t
Th«ng b¸o cho ng­êi l¸i biÕt sù cè x¶y ra víi hÖ thèng
®iÒu khiÓn ch¹y xe tù ®éng.
2. ChØ thÞ c¶nh b¸o
NÕu ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng kh«ng nhËn ®­îc tÝn
hiÖu tèc ®é cña xe trong mét thêi gian ®Þnh tr­íc hoÆc
nÕu hÖ thèng ®iÒu khiÓn bÞ tù ®éng huû bá do cã h­
háng ë c«ng t¾c ®iÒu khiÓn hoÆc bé chÊp hµnh, ECU
®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng ngay lËp tøc lµm cho ®Ìn c¶nh
b¸o trªn b¶ng ®ång hå nhÊp nh¸y 5 lÇn hoÆc liªn tôc ®Ó
b¸o cho ng­êi l¸i biÕt sù cè trong hÖ thèng.
Gîi ý
§Ìn c¶nh b¸o dõng nhÊp nh¸y sau 5 lÇn ë c¸c lo¹i xe ®êi
cò vµ nhÊp nh¸y liªn tôc ë c¸c lo¹i xe ®êi míi.
(1/1)
-10-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2
Chøc n¨ng chÈn ®o¸n
HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng
ChØ b¸o m· chÈn ®o¸n h­ háng DTC
1. Kh¸i qu¸t chung
NÕu hÖ thèng bÞ huû bá chøc n¨ng do cã h­ háng trong
m¹ch bé chÊp hµnh, c¶m biÕn tèc ®é hoÆc m¹ch c«ng
t¾c ®iÒu khiÓn trong khi xe ®ang ch¹y ë chÕ ®é tù ®éng,
®Ìn b¸o chØ thÞ sÏ nh¸y 5 lÇn hoÆc nh¸y liªn tôc.
Néi dung cña h­ háng sÏ ®­îc l­u trong ECU ®iÒu khiÓn
ch¹y tù ®éng vµ cã thÓ ph¸t ra d­íi d¹ng m· chÈn ®o¸n
h­ háng (DTC).
2. Ph­¬ng ph¸p ph¸t m· DTC (m· chÈn ®o¸n h­
háng)
(1) Khi ®äc m· chuÈn ®o¸n b»ng m¸y chÈn ®o¸n
Nèi m¸y chÈn ®o¸n víi DTC vµ ®äc m· DTC.
(2) Khi ®äc m· DTC b»ng ®Ìn chØ b¸o trªn ®ång hå t¸p
l«
Dïng SST, nèi t¾t c¸c cùc TC vµ E1 hoÆc CG cña DLC
Gîi ý:
VÝ dô, c¸c kiÓu nhÊp nh¸y ®èi víi c¸c m· th«ng th­êng 11
vµ 21 ®­îc chØ ra trªn h×nh vÏ.
(1/2)
3. Ph­¬ng ph¸p xo¸ DTC
Ph­¬ng ph¸p xo¸ kh¸c nhau tuú theo tõng lo¹i xe. Cã
c¸c ph­¬ng ph¸p sau:
(1) Dïng m¸y chÈn ®o¸n cÇm tay
Nèi m¸y chÈn ®o¸n cÇm tay víi DLC vµ xo¸ DTC
(2) Th¸o cÇu ch×
Th¸o cÇu ch× phï hîp trong hép ®Çu nèi ®Ó xo¸ DTC
(3) Cho c«ng t¾c ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng ho¹t ®éng
<1> Nèi ®Çu TC vµ ®Çu E1 cña DTC vµ Ên vµo nót CANCEL
trªn c«ng t¾c ®iÒu khiÓn.
< 2> Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn trªn, Ên vµo c«ng t¾c chÝnh MAIN
trªn c«ng t¾c ®iÒu khiÓn 5 lÇn trong thêi gian 3 gi©y.
(2/2)
-11-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2
Chøc n¨ng chÈn ®o¸n
Chøc n¨ng chÈn ®o¸n
HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng
Chøc n¨ng kiÓm tra tÝn hiÖu ®Çu vµo
1. Kh¸i qu¸t chung
Dï tÝn hiÖu tõ c¶m biÕn tèc ®é hay tõ c«ng t¾c kh¸c ®­îc göi
tíi ECU ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng b×nh th­êng, cã thÓ x¸c
nhËn l¹i nh­ d­íi ®©y b»ng c¸ch ®äc kiÓu nhÊp nh¸y cña
®Ìn chØ b¸o.
2. Quy tr×nh
(1) BËt kho¸ ®iÖn ON.
(2) BËt c«ng t¾c SET/COAST b»ng c¸ch Ên cÇn ®iÒu khiÓn
xuèng vµ gi÷ nã.
(3) Ên bËt c«ng t¾c chÝnh
(4) KiÓm tra xem ®Ìn chØ b¸o nhÊp nh¸y 2 hay 3 lÇn lÆp ®i
lÆp l¹i sau 3 gi©y.
(5) T¾t c«ng t¾c SET/COAST b»ng c¸ch ®Èy cÇn ®iÒu khiÓn
lªn vµ th¶ nã ra.
(6) §¸p øng tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn ®­îc liÖt kª ë bªn tr¸i.
(7) §äc kiÓu nhÊp nh¸y cña ®Ìn chØ b¸o.
(8) Sau khi thùc hiÖn xong viÖc kiÓm tra ph¶i t¾t c«ng t¾c
chÝnh.
Gîi ý
Khi kiÓm tra tÝn hiÖu tèc ®é xe, ph¶i ng¾t tÊt c¶ c¸c c«ng t¾c
huû chÕ ®é.
NÕu cã bÊt kú sù cè nµo x¶y ra trong qu¸ tr×nh chÈn ®o¸n,
th× ®Ìn chØ b¸o sÏ nhÊp nh¸y.
HÖ thèng CCS lo¹i ETCS-i cã thÓ kiÓm tra viÖc kiÓm tra tÝn
hiÖu ®Çu vµo b»ng c¸ch sö dông chøc n¨ng DATALIST (liÖt
kª sè liÖu cña m¸y chÈn ®o¸n)
(1/1)
Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng b»ng Laze
1. Kh¸i qu¸t chung
HÖ thèng nµy duy tr× tèc ®é xe ë møc ®é ®· ®­îc ng­êi
l¸i x¸c ®Þnh, chõng nµo kh«ng cã c¸c xe kh¸c ë phÝa
tr­íc trªn cïng lµn ®­êng víi nã. NÕu hÖ thèng x¸c ®Þnh
®­îc cã mét xe ®ang ®i phÝa tr­íc nã víi vËn tèc chËm
h¬n vËn tèc mµ ng­êi l¸i ®· ®Æt tr­íc cho xe cña m×nh,
th× nã sÏ ®ãng bít b­ím ga ®Ó gi¶m tèc ®é cña xe. NÕu
cÇn thiÕt ph¶i gi¶m thªm tèc ®é th× tù nã sÏ vÒ sè ®Ó
gi¶m tèc ®é. NÕu cÇn thiÕt ph¶i gi¶m tèc ®é, th× hÖ thèng
sÏ ®iÒu khiÓn bé chÊp hµnh phanh ®Ó tiÕn hµnh phanh
xe. Sau ®ã hÖ thèng sÏ duy tr× kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c xe
®· ®­îc ng­êi l¸i thiÕt lËp.
Nhê vËy nÕu kh«ng cã xe nµo ch¹y trong kho¶ng c¸ch
®­îc thiÕt lËp gi÷a c¸c xe v× c¸c xe cã thÓ bÞ thay ®æi lµn
®­êng khi ch¹y, th× hÖ thèng sÏ t¨ng tèc tõ tõ ®Ó ®¹t
®­îc tèc ®é thiÕt lËp ban ®Çu vµ b¾t ®Çu ch¹y ë tèc ®é
thiÕt lËp ®ã.
(1/2)
-12-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2 HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng

2. CÊu t¹o
(1) C¶m biÕn ra ®a Laze
Cã mét bé phËn ph¸t vµ nhËn tia Laze vµ CPU trong
c¶m biÕn ra®a Laze. C¸c tia Laze ®­îc ph¸t ra bëi bé
phËn ph¸t bøc x¹ vÒ phÝa tr­íc sau ®ã c¸c tia Laze nµy
®­îc ph¶n x¹ nhê thiÕt bÞ ph¶n x¹ ë xe ®ang ch¹y phÝa
tr­íc kho¶ng thêi gian tia ph¶n x¹ trë l¹i bé phËn nhËn
®­îc tÝnh to¸n bëi CPU.
C¶m biÕn nµy sÏ x¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch gi÷a xe vµ xe
ch¹y phÝa tr­íc. Sau ®ã nã tÝnh to¸n tèc ®é t­¬ng ®èi.
C¸c sè liÖu nµy sau ®ã ®­îc truyÒn tíi ECU ®iÒu khiÓn
kho¶ng c¸ch. C¶m biÕn nµy ®­îc thiÕt kÕ sao cho nã
kh«ng ph¶n øng víi c¸c vËt thÓ ®øng yªn.
(2) ECU ®iÒu khiÓn kho¶ng c¸ch
ThiÕt bÞ nµy dïng ®Ó x¸c ®Þnh xe phÝa tr­íc nµo ®­îc
dïng lµm môc tiªu ®Ó xö lý dùa trªn nh÷ng th«ng tin
®­îc cung cÊp bëi ra®a Laze. Nã tÝnh to¸n c¸c tÝn hiÖu
t¨ng tèc cÇn ®¹t cho xe vµ truyÒn nh÷ng yªu cÇu vÒ t¨ng
tèc gi¶m tèc, vÒ sè, c¶nh b¸o b»ng ©m thanh vµ yªu cÇu
vÒ phanh tíi ECU ®éng c¬ vµ ECT vµ ECU ®iÒu khiÓn
tr­ît.
(2/2)

-13-
 Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2 HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng

Bài tập

Hãy sử dụng các bài tập này để kiểm tra mức hiểu biết của bạn về các tài liệu trong chương này. Sau khi trả lời mỗi
bài tập, bạn có thể dùng nút tham khảo để kiểm tra các trang liên quan đến câu hỏi về câu hỏi đó. Khi các bạn có
câu trả lời đúng, hãy trở về văn bản để duyệt lại tài liệu và tìm câu trả lời đúng. Khi đã trả lời đúng mọi câu hỏi, bạn
có thể chuyển sang chương tiếp theo.

-14-
 Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2 HÖ thèng ®iÒu khiÓn ch¹y tù ®éng

Câu hỏi- 1

Mỗi chức năng cho mỗi bộ phận sau đây (từ 1 đến 4). Hãy chọn chức năng Đúng (từ a đến d).

1. Bộ chấp hành điều khiển chạy tự động 2. Công tắc điều khiển chạy tự động

3. Công tắc đèn phanh 4. Cảm biến tốc độ

a) Huỷ bỏ chức năng điều khiển chạy tự động.

b) Điều khiển độ mở bướm ga thông qua cáp.

c) Gửi tín hiệu dạng xung tới ECU.

d) Thiết lập và huỷ chức năng điều khiển chạy tự động.

Trả lời: 1. 2. 3. 4.

Câu hỏi- 2

Khi xe chạy ở chế độ điều khiển chạy tự động, thao tác phục hồi lại không thể được thực hiện được, thậm chí sau đó thao tác
huỷ chức năng bằng tay và tốc độ xe giảm xuống dưới một giá trị nhất định. Hãy chọn tốc độ Đúng từ danh sách dưới đây (từ
1 đến 4).

1. Dưới 25 km/h

2. Dưới 40 km/h

3. Dưới 55 km/h

4. Dưới 60 km/h

Câu hỏi- 3

Thông tin sau đây có thể lấy từ chức năng kiểm tra tín hiệu đầu vào của hệ thống điều khiển chạy tự động. Hãy lựa chọn những
cụm từ Sai (trong trường hợp xe được trang bị hệ thống CCS loại điểu khiển bằng ECU điều khiển chạy tự động).

1. Công tắc SET/COAT

2. Công tắc CANCEL

3. Góc mở bàn đạp ga

4. Cảm biến tốc độ

-15-