M« t¶ M« t¶

Kh¸i qu¸t vÒ hÖ thèng ®iÒu khiÓn ®éng c¬

§iÒu khiÓn ®éng c¬ x¨ng b»ng m¸y tÝnh
§éng c¬ x¨ng sinh c«ng qua chu tr×nh gi·n në
cña hçn hîp x¨ng vµ kh«ng khÝ. Ba yÕu tè chñ
yÕu cña ®éng c¬ x¨ng ®Ó sinh c«ng nh­ sau:
1. Hçn hîp kh«ng khÝ - nhiªn liÖu tèt
2. NÐn tèt
3. §¸nh löa tèt
§Ó ®¹t ®­îc 3 yÕu tè nµy trong cïng mét lóc,
®iÒu quan träng lµ sù ®iÒu khiÓn chÝnh x¸c ®Ó
t¹o ®­îc hçn hîp kh«ng khÝ - nhiªn liÖu vµ thêi
®iÓm ®¸nh löa.
Tr­íc n¨m 1981, chØ cã hÖ thèng ®iÒu khiÓn
®éng c¬ hiÖn cßn tån t¹i lµ EFI (Phun nhiªn liÖu
b»ng ®iÖn tö), sö dông m¸y tÝnh ®Ó ®iÒu khiÓn
l­îng phun nhiªn liÖu. Ngoµi EFI nµy, b©y giê
cã c¸c hÖ thèng ®­îc ®iÒu khiÓn b»ng m¸y
tÝnh, bao gåm ESA (§¸nh löa sím b»ng ®iÖn
tö), ISC (§iÒu khiÓn tèc ®é ch¹y kh«ng t¶i), c¸c
hÖ thèng chÈn ®o¸n, v.v...
Tham kh¶o:
Toyota sö dông hÖ thèng ®­îc ®iÒu khiÓn b»ng
m¸y tÝnh gäi lµ TCCS (HÖ thèng ®iÒu khiÓn
b»ng m¸y tÝnh cña Toyota) ®Ó ®iÒu khiÓn tèi ­u
viÖc phun nhiªn liÖu, thêi ®iÓm ®¸nh löa, hÖ
thèng truyÒn ®éng, hÖ thèng phanh, vµ c¸c hÖ
thèng kh¸c theo c¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña
®éng c¬ vµ xe « t«.
Ba yÕu tè chÝnh cña ®éng c¬ x¨ng
1. Hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu tèt
2. NÐn tèt
3. §¸nh löa tèt
(1/1)

Quy tr×nh ®iÒu khiÓn b»ng m¸y tÝnh

§Ó m¸y tÝnh lµm viÖc ®­îc thÝch hîp, cÇn cã
mét hÖ thèng toµn diÖn bao gåm c¸c thiÕt bÞ
®Çu vµo vµ ®Çu ra.
Trªn mét « t«, c¸c c¶m biÕn nh­ c¶m biÕn
nhiÖt ®é n­íc hoÆc c¶m biÕn l­u l­îng khÝ n¹p
t­¬ng øng víi thiÕt bÞ ®Çu vµo. Vµ c¸c bé chÊp
hµnh nh­ c¸c vßi phun hoÆc c¸c IC ®¸nh löa
t­¬ng øng víi thiÕt bÞ ®Çu ra. ë xe Toyota, m¸y
tÝnh ®iÒu khiÓn hÖ thèng ®­îc gäi lµ ECU (Bé
®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö). M¸y tÝnh ®iÒu khiÓn
®éng c¬ ®­îc gäi lµ ECU ®éng c¬ (hoÆc ECM*:
M«®un ®iÒu khiÓn ®éng c¬).
C¸c c¶m biÕn, c¸c bé chÊp hµnh vµ ECU ®éng
c¬ g¾n liÒn víi c¸c d©y dÉn ®iÖn. ChØ sau khi
ECU ®éng c¬ xö lý c¸c tÝn hiÖu vµo tõ c¸c c¶m
biÕn vµ truyÒn c¸c tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ®Õn c¸c
bé chÊp hµnh míi cã thÓ ®iÒu khiÓn ®­îc toµn
bé hÖ thèng nh­ lµ mét hÖ thèng ®iÒu khiÓn
b»ng m¸y tÝnh.
* ECM lµ thuËt ng÷ cña SAE (Héi c¸c kü s­ «
t«).
(1/1)
-1-
 Kh¸i qu¸t vÒ hÖ thèng EFI (Phun nhiªn liÖu
®iÖn tö)
HÖ thèng EFI sö dông c¸c c¶m biÕn kh¸c nhau
®Ó ph¸t hiÖn c¸c t×nh tr¹ng ho¹t ®éng cña ®éng
c¬ vµ xe « t«. Theo c¸c tÝn hiÖu tõ c¸c c¶m biÕn
nµy, ECU tÝnh to¸n l­îng phun nhiªn liÖu thÝch
hîp nhÊt vµ ®iÒu khiÓn c¸c vßi phun ®Ó phun
khèi l­îng nhiªn liÖu thÝch hîp. Trong thêi gian
xe ch¹y b×nh th­êng, ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh
khèi l­îng phun nhiªn liÖu ®Ó ®¹t ®­îc tû lÖ
kh«ng khÝ - nhiªn liÖu theo lý thuyÕt, nh»m ®¶m
b¶o c«ng suÊt, møc tiªu thô nhiªn liÖu vµ møc
khÝ x¶ thÝch hîp trong cïng mét lóc.
ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c, nh­ trong thêi gian h©m
nãng, t¨ng tèc, gi¶m tèc hoÆc c¸c ®iÒu kiÖn
lµm viÖc víi t¶i träng cao, ECU ®éng c¬ ph¸t
hiÖn c¸c ®iÒu kiÖn ®ã b»ng c¸c c¶m biÕn kh¸c
nhau vµ sau ®ã hiÖu chØnh khèi l­îng phun
nhiªn liÖu nh»m ®¶m b¶o mét hçn hîp kh«ng
khÝ - nhiªn liÖu thÝch hîp nhÊt ë mäi thêi ®iÓm.
(1/1)

Kh¸i qu¸t vÒ hÖ thèng ESA (§¸nh löa sím

b»ng ®iÖn tö)
HÖ thèng ESA ph¸t hiÖn c¸c ®iÒu kiÖn cña
®éng c¬ c¨n cø vµo c¸c tÝn hiÖu do c¸c c¶m
biÕn kh¸c nhau cung cÊp, vµ ®iÒu khiÓn c¸c
bugi ®¸nh löa ë thêi ®iÓm thÝch hîp.
C¨n cø vµo tèc ®é ®éng c¬ vµ t¶i träng cña
®éng c¬, ESA ®iÒu khiÓn chÝnh x¸c thêi ®iÓm
®¸nh löa ®Ó ®éng c¬ cã thÓ t¨ng c«ng suÊt, lµm
s¹ch c¸c khÝ x¶, vµ ng¨n chÆn kÝch næ mét
c¸ch cã hiÖu qu¶.
(1/1)

-2-
 Kh¸i qu¸t vÒ hÖ thèng ISC (®iÒu khiÓn tèc
®é kh«ng t¶i)
HÖ thèng ISC ®iÒu khiÓn tèc ®é kh«ng t¶i sao
cho nã lu«n lu«n thÝch hîp ë c¸c ®iÒu kiÖn thay
®æi (h©m nãng, phô t¶i ®iÖn, v.v...)
§Ó gi¶m thiÓu møc tiªu thô nhiªn liÖu vµ tiÕng
ån, mét ®éng c¬ ph¶i ho¹t ®éng ë tèc ®é cµng
thÊp cµng tèt trong khi vÉn duy tr× mét chÕ ®é
ch¹y kh«ng t¶i æn ®Þnh. H¬n n÷a, tèc ®é ch¹y
kh«ng t¶i ph¶i t¨ng lªn ®Ó ®¶m b¶o viÖc h©m
nãng vµ kh¶ n¨ng lµm viÖc thÝch hîp khi ®éng
c¬ l¹nh hoÆc ®ang sö dông m¸y ®iÒu hßa
kh«ng khÝ.
(1/1)

Kh¸i qu¸t vÒ hÖ thèng chÈn ®o¸n

ECU ®éng c¬ cã mét hÖ thèng chÈn ®o¸n.
ECU lu«n lu«n gi¸m s¸t c¸c tÝn hiÖu ®ang ®­îc
chuyÓn vµo tõ c¸c c¶m biÕn kh¸c nhau. NÕu
nã ph¸t hiÖn mét sù cè víi mét tÝn hiÖu vµo,
ECU sÏ ghi sù cè ®ã d­íi d¹ng cña nh÷ng DTC
(M· chÈn ®o¸n h­ háng) vµ lµm s¸ng MIL (§Ìn
b¸o h­ háng). NÕu cÇn ECU cã thÓ truyÒn tÝn
hiÖu cña c¸c DTC nµy b»ng c¸ch nhÊp nh¸y
®Ìn MIL hoÆc hiÓn thÞ c¸c DTC hoÆc c¸c d÷
liÖu kh¸c trªn mµn h×nh cña m¸y chÈn ®o¸n
cÇm tay.
C¸c chøc n¨ng chÈn ®o¸n ph¸t ra c¸c DTC vµ
c¸c d÷ liÖu vÒ mét sù cè trªn mét m¸y chÈn
®o¸n cã d¹ng tiªn tiÕn vµ hoµn chØnh cao cña
hÖ thèng ®iÖn tö. V× hÖ thèng chÈn ®o¸n ph¶i
tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña mçi n­íc. C¸c néi
dung cña nã sÏ thay ®æi mét chót ë n¬i ®Õn.
(1/1)

-3-