You are on page 1of 74

qalaq

ozurgeTis
parkebis
mdgomareobis
amsaxveli
angariSi
2020

guriis samoqalaqo centri


tel: (+995) 544441132
Civic Centre of Guria. guriis samoqalaqo centri
ISBN 978-9941-8-2136-3 angariSi gamoica evropis fondis dafinansebiT, SvedeTis saerTaSoriso ganviTarebisa
da TanamSromlobis saagentos da daniis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos grantis
guriis samoqalaqo centri (C) 2020 farglebSi. mis Sinaarsze pasuxismgebelni arian avtorebi. angariSi ar gamoxatavs evropis
fondis, SvedeTis saerTaSoriso ganviTarebisa da TanamSromlobis saagentos da daniis
dakabadonda da gamoica inovaciebisa da samoqalaqo ganviTarebis centr - progresis saxlSi. saerTaSoriso ganviTarebis saagentos oficialur poziciebs.
sarCevi
Sesavali 3
farTobi da klasifikacia 5
xelmisawvdomoba 11
gamwvaneba 17
infrastruqtura 21
kapitaluri biujeti 29
movla_patronoba 37
RonisZiebebi 43
samarTlebrivi statusi 47
skverebis da parkebis mosawyobad
SeTavazebuli sivrceebi 53
rekomendaciebi 59
danarTi 63

1
2
Sesavali
parkebs, skverebs da sxva sazogadoebriv, sajaro sivrceebs
aqvs ekologiuri, kulturul-istoriuli, esTetikuri, aseve,
politikuri mniSvneloba. sajaro sivrce samoqalaqo sazoga-
doebis formirebis aucilebeli pirobaa, parkebs da sxva sa-
jaro sivrceebs SeuZliaT iqcnen demokratiisa da samoqalaqo
CarTulobis xelSemwyob adgilebad.
warmodgenili angariSi aRwers qalaq ozurgeTSi parkebis
da skverebis fizikur da infrastruqturul mdgomareobas da
samarTlebriv statuss 2020 wlis Tebervlis mdgomareobiT.
angariSi momzadda „guriis samoqalaqo centris“ mier pro-
eqtis „parki yvelas“ farglebSi, evropis fondis dafinanse-
biT, SvedeTis saerTaSoriso ganviTarebisa da TanamSromlo-
bis saagentos da daniis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos
grantis farglebSi.
proeqtis farglebSi ganxorcielda samagido kvleva - da-
muSavebul iqna ozurgeTis municipalitetis meriidan da sakreb-
ulodan miRebuli oficialuri informacia, municipalitetis
sakrebulos dadgenilebebi, gankargulebebi da oqmebi, sajaro
reestrSi daculi dokumentacia, s.s.i.p. qonebis erovnuli saa-
gentodan da municipaluri ganviTarebis fondidan miRebuli
informacia.
Catarda 8 fokus-jgufi, romliTac dafaruli iqna mTeli
qalaqi. ozurgeTis Sida administraciuli dayofa ar arse-
bobs, adgilobrivi arCevnebis miznebisTvis ozurgeTi iyofa
sam olqad, Tumca es dayofa ar emTxveva qalaqis istori-
ul-geografiulad Camoyalibebul ubnebs. proeqtis miznebi-
sTvis qalaqi daiyo 8 pirobiT ubnad, romelTa mixedviTac
Catarda fokus-jgufebi.
fokus-jgufebis monawileebi SeirCnen „Tovlis gundis“
meTodis gamoyenebiT. sul Catarda 8 fokus-jgufi, romelTac
jamSi 80 monawile daeswro. monawileebi gansxvavdebodnen erT-
maneTisgan asakis, sqesis (60% qali, 40% mamakaci), dasaqmebis
niSniTa da sacxovrebeli adgiliT.
fokus-jgufebis Sedegad Seswavlil iqna adgilobrivi mo-
saxleobis damokidebuleba sarekreacio sivrceebis mimarT,
moqalaqeebis Sexedulebebi parkebis da skverebis xelmisaw-
vdomobis, fizikuri mdgomarebis, maTi saWiroebebis da pri-
oritetebis Sesaxeb.
Catarebuli fokus-jgufebis Sedegebze dayrdnobiT, Catare-
bul iqna savele samuSaoebi da momzadda q. ozurgeTSi arse-
buli parkebis da skverebis reestri, romelSic miTiTebulia
TiToeuli maTganis saxelwodeba, farTobi, sakadastro kodi
(arsebobis SemTxvevaSi), gamwvanebis da infrastruqturis md-
gomareoba, reabilitaciis saWiroeba da sxva monacemebi.

3
fokus-jgufebis monawileTa ganawileba sacxovrebeli adgilis mixedviT

4
farTobi da
klasifikacia

5
6
qalaqSi arsebuli yvela parkis/skveris Sesaxeb monacemebi
Segrovda meriidan gamoTxovili sajaro informaciebis da sa-
jaro reestrSi registrirebuli miwis nakveTebis monacemebis
safuZvelze. ozurgeTis municipalitetis meriis 2019 wlis 7
ivnisis oficialuri werilis1 mixedviT q. ozurgeTSi 6 parki
da skveria, xolo 2019 wlis 20 noembris oficialuri werilis2
mixedviT - 7 parki da skveri. a.(a).i.p. „ozurgeTis municipal-
uri momsaxurebis serviscentris“ oficialuri werilis mixed-
viT serviscentri emsaxureba 4 parksa da 4 skvers. yovelive es
miuTiTebs, rom municipalitets ar gaaCnia parkebis da skvere-
bis sruli nusxa3.
aRniSnulidan gamomdinare, Catarebuli fokus-jgu­febis Se-
degebze dayrdnobiT, Catarda savele samuSaoebi. fokus-jgufe-
bis Sedegebis, savele samu­Saoebisa da sajaro reestrSi regis-
trirebuli miwis nakveTebis monacemebis safuZvelze aRricxul
iqna is teritoriebi, romlebsac monawileebi aRniSnavdnen,
rogorc parkebs da skverebs da miuTiTebdnen, rom iyeneben
an axlo warsulSi iyenebdnen maT sarekreacio daniSnulebiT.
2020 wlis ianvris mdgomareobiT q. ozurgeTSi 16 parki da skve-
ria (sia detaluri aRwerilobiT mocemulia danarTSi).
ramdenadac ozurgeTis municipalitetis merias ar gaaCnia
qalaqSi arsebuli sarekreacio teritoriebis sia, Sesabamisad,
mas ar gaaCnia maTi klasifikacia. warmodgenili angariSiT Se-
moTavazebulia sarekreacio teritoriebis Semdegi klasifika-
cia: parki, skveri, tye-parki.
parki: aranakleb 1000 m2 teritoria, mdidari gamwvanebiT,
romelic gankuTvnilia mosaxleobis aqtiuri an pasiuri
rekreaciisTvis da romliTac sargeblobs rogorc mimdebare
ubnis, aseve mTeli qalaqis mosaxleoba da qalaqis vizitorebi.
skveri: mcire gamwvanebuli teritoria, romelic gankuT-
vnilia mosaxleobis aqtiuri an pasiuri rekreaciisTvis da
romliTac sargeblobs mimdebare ubnis mosaxleoba.
tye-parki: satyeo masivi, romelic gankuTvnilia qalaqis
macxovreblebis da vizitorebis bunebriv garemoSi dasvenebi-
sTvis.
sajaro reestris monacemebze dayrdnobiT aRricxul iqna
arsebuli parkebisa da skverebis saerTo farTobi, ramac Sead-
gina 239 707 m2. aRniSnuli maCvenebeli miaxloebiTia, radgan
sajaro reestrSi arsebuli parkebidan da skverebidan miwis na-
kveTis saxiT registrirebulia mxolod 9 nakveTi. 8 parki da
skveri registrirebulia, rogorc ozurgeTis municipalitetis

1 ozurgeTis munici palitetis meriis werili N7204, 7/6/2019


2 ozurgeTis munici palitetis meriis werili N14886, 20/11/2019
3 aRsaniSnavia, rom es problema mxolod ozurgeTisTvis araa damaxasiaTebe
li da sxva munici palitetebSic gvxvdeba. mag. quTaisis munici palitetma
2018 wels daiwyo arsebuli skverebis aRwera https://kutaisi.gov.ge/en/node/1154
7
sakuTreba, 1 parki saxelmwifo sakuTrebaSia (eqadiis tye-par-
ki), 6 dauregistrirebelia. anaseulis parki nawilobriv moq-
ceulia kerZo sakuTrebaSi, xolo nawili dauregistrirebelia.
registrirebuli 9 nakveTis farTobis dazustebuli jami
Seadgens 218 207 m2-s. danarCeni miwis nakveTebis jamuri far-
Tobi (21500 m2) miaxloebiTia da gamoangariSebulia sajaro re-
estris eleqtronuli rukis sazomi xelsawyoebis gamoyenebiT.
q. ozurgeTis saerTo farTobia 22,11 m2 4 , rac niSnavs, rom
parkebsa da skverebs uWiravs qalaqis mTliani teritoriis
1,08%, rac sakmaod dabali maCvenebelia.5
ozurgeTis municipalitetis meriisgan aseve gamoTxovil iqna
informacia erT sul mosaxleze gamwvanebis koeficientis Ses-
axeb. meriisgan miRebuli oficialuri pasuxis mixedviT qalaq-
is farglebSi erT sul mosaxleze gamwvaneba/dasveneba/bavSvTa
saTamaSo sivrce Seadgens 1,54-2,32 m2-s xolo parkebi/skverebi
da bulvarebi erT sul mosaxleze 1,2 m2-s6. es naklebia rogorc
saqarTvelos sxva qalaqebis maCvenebelze (quTaisi 8 m2, baTumi
5-6m2, rusTavi 5,4m2), aseve mniSvnelovnad CamorCeba saqarTvelos
mTavrobis mier rekomendebul maCvenebelsa (5,0-7,5 m2)7. da jan-
dacvis msoflio organizaciis mier rekomendebul minimalur
maCvenebels (9 m2)8.
saqarTvelos saxalxo damcvelis angariSSi `ufleba sufTa
haerze~ aRniSnulia, rom municipalitetebSi ar aris damtkice-
buli gamwvanebis koeficientis maCveneblis Sefasebis standar-
ti, ris gamoc zusti monacemebi xelmisawvdomi ar aris. amave an-
gariSis mixedviT municipalitetebis aRmasrulebel organoebs
eZlevaT rekomendacia gansazRvron erT sul mosaxleze gam-
wvanebis koeficienti, daadginon aRniSnuli maCveneblis Sefase-
bis standarti da gaataron Sesabamisi RonisZiebebi gamwvanebul
sajaro sivrceebze xelmisawvdomobis uzrunvelsayofad9.

4 ozurgeTis municipalitetis 2019-2022 wlebis prioritetebis dokumenti


http://ozurgeti.mun.gov.ge/pictures/2019_wlis_prioritetebis_dokumenti_proeqti.pdf
5 Sdr: a.S.S.-is qalaqebis medianuri maCvenebelia 12,1%; niu-iorki 21,2%, los-anJe
lesi 12,7%, Cikago 9,4% State of the Parks 2018 https://fotp.org/state-of-the-parks-2018/
6 ozurgeTis municipalitetis meriis werili N14886, 20/11/2019
7 saqarTvelos mTavrobis dadgenileba N 260; 2019 wlis 3 ivnisi
8 http://www.parliament.ge/ge/ajax/downloadFile/32446/gamwvaneba_int
9 saqarTvelos saxalxo damcvelis specialuri angariSi „ufleba sufTa haerze“,
gv. 36, 40, 2019 w.
8
SemoTavazebuli klasifikaciis mixedviT dayofil iqna pro-
eqtis farglebSi aRricxuli sarekreacio sivrceebi. qalaqSi
arsebuli 16 sarekreacio teritoriaa: 7 saqalaqo mniSvnelobis
parki, 9 saubno mniSvnelobis skveri da 1 tye-parki. parkebis
da skverebis saxelwodebebi aRebulia sxvadasxva oficialuri
dokumentidan, sajaro rukebidan, aseve zog SemTxvevaSi moxse-
niebulia misamarTis an tradiciulad Camoyalibebuli saxelis
mixedviT.

tye-parki (1): eqadiis tye-parki

parkebi (6): Wadrebis baRi, kulturis da dasvenebis parki,


samkuTxa, omSi daRupulTa parki, 9 aprilis parki, anaseulis
dendroparki

skverebi (9): Sadrevnis skveri guriis quCaze, ninoSvilis


skveri, afxazeTis skveri, griboedovis N27, griboedovis N25,
nikolaZis, petriwis, WavWavaZis, kldiaSvilis, quCebze.

9
10
xelmisawvdomoba

11
12
fokus-jgufebis monawileebi acxadebdnen, rom parkebi
da skverebi maTTvis mniSvnelovani sakiTxia. zogierTi monaw-
ile aRniSnavda, rom „ozurgeTs ar aqvs amis fufuneba“, Tum-
ca monawileebis didi umravlesoba Tanxmdeba, rom parkebis da
skverebis mowyoba adgilobrivi TviTmmarTvelobis prioriteti
unda iyos. fokus-jgufebis monawileebisTvis parkebi da skver-
ebi asocirdeba aramxolod pasiur rekreaciasTan, aramed isini
parkebis da skverebis arsebobas ukavSireben jansaR garemoSi
cxovrebis uflebas. gamoikveTa, rom monawileebi wuxan bavSve-
bis eleqtronul mowyobilobebze (kompiuteri, telefoni) mi-
jaWvulobis gamo da parkebsa da skverebs aRiqvamen maTi so-
cializaciis xelSewyobisTvis aucilebel sivrced. Tumca
parkebis da skverebis mniSvneloba ar Semoifargleba mxolod
bavSvebiT.

`axla ozurgeTSi ZiriTadad mainc eklesiis parkia ase Tu


ise cota normalur mdgomareobaSi. Teatris gverdiT rom
parkia imas sWirdeba gakeTeba da rogorc vici mgoni keTdeba.
axla marTla yovelTvis saxlSi xom ar viqnebiT, parki rom
iqneba CvenTan ubanSi Caval, davisveneb, davjdebi, raRacas vi-
zam mec, CemTvisac, ratomac ara, marto bavSvebisTvis ki ara
yvelasTvisac saWiroa~ (mamakaci, 35 w. gamsaxurdias q.).

`pensionerebs undaT gamosvla, undaT rom gamovidnen sax-


lidan, undaT adgili Sekrebisa da erTmaneTTan urTierTobis~
(qali, 55 w. baqraZis q.)

`muzeumis gverdiT rom parkia, iq ar gavdiodiT, magram


ukve gaizarda xeebi da samsaxuridan gavdivarT, iq visvenebT
xolme, Crdili aris da skamic rom iyos, ufro gaumjobesdeba
iqauroba~ (qali, 57 w. dumbaZis q.).

sarekreacio sivrceebi qalaq ozurgeTSi Tanabrad ganaw-


ilebuli araa da qalaqis calkeul quCasa da ubans ar gaaCnia
xelmisawvdomoba sarekreacio sivrceebze. xelmisawvdomobis
Sesafaseblad saqarTveloSi dadgenili standarti ar arse-
bobs, amitom gamoyenebul iqna amerikis SeerTebul StatebSi
danergili standarti 10 minutes walk, rac gulisxmobs, rom
yvelas unda hqondes sajaro parkze an gamwvanebul sivrceze
xelmisawvdomoba saxlidan 10 wuTis ganmavlobaSi fexiT saval
manZilze10. am standartis Sesruleba valdebulebis saxiT aqvT
aRebuli a.S.S.-is sxvadasxva qalaqebis TviTmmarTvelobebs da
es indikatori gamoiyeneba sxvadasxva qalaqis Sesafaseblad11.
am kriteriumis mixedviT Sefasebul iqna ozurgeTis quCebi.

10 https://10minutewalk.org/
11 https://www.tpl.org/parkscore
13
arsebuli sarekreacio sivrceebi aTi wuTis fexiT saval man-
Zilze xelmisawvdomi ar aris Semdegi zonebisTvis:
4 k. megreliZis, e. tuRuSis, i. qadeiSvilis, m. kostavas (naw
ilobriv) quCebi
4 d. SevardnaZis, g. doliZis, sulxan-saba orbelianis (nawi
lobriv), i. gogebaSvilis (nawilobriv), n. baraTaSvilis (nawilo
briv), a. jorjiaSvilis (nawilobriv), r. lominaZis, i. meunar-
gias, q. kastelis, seferTelaZis quCebi
4 m. gorkis, p. ingoroyvas, lanCxuTis, W. lomTaTiZis, f. qo­
ri­­Zis, n. nakaSiZis, i. Semoqmedelis quCebi;
4 n. dumbaZis, baTumis (nawilobriv), quTaisis, lesel
iZis (nawilobriv), s. janaSias quCebi;
4 d. baqraZis, v. simoniSvilis, i. griSaSvilis, l. malazonias,
moskovis quCebi;
4 k. TavarTqilaZis, i. imedaSvilis, universiquCebitetis
quCebi;
4 wminda giorgis (nawilobriv) e. TayaiSvilis (nawilobriv)
quCebi;
4 a. yazbegis quCa;
4 subtropikebis quCa;
4 besikis, T. xvedeliZis quCebi
4 a. diunanis, m. gogiberiZis, farnavaz mefis (nawilobriv),
d. aRmaSeneblis (nawilobriv), i. javaxiSvi­lis (nawilobriv),
a. baqraZis (nawilobriv), Tavisuf­lebis quCebi.

qalaq ozurgeTSi sarekreacio


sivrceebze xelmisawvdomoba
14
`skveris msgavsic araferia, arada adgilis meti raa... mdi-
naris pirze iseTi isinia... sawarmo iyo adre, sawarmo rom
daiSala, is ezo darCa carieli. SeiZleba skveri gakeTdes da
bavSvebic gaerTobian da marto bavSvebic ara. didi Taobac Cava
Cveulebrivad. ubanic davdgebiT, Cvenze rac iqneba gasakeTebeli
- gavakeTebT Cvenc, Tuki vinme mogvaqcevs yuradRebas.~ (mamakaci,
40 w. yazbegis q.)

parkebis da skverebis umravlesoba qalaqis centralur naw-


ilSia koncentrirebuli. ori mniSvnelovani parki - eqadiisa
da anaseulis - mdebareobs samxreT-dasavleT nawilSi. qalaqis
aRmosavleT, dasavleT, samxreT-aRmosavleT da CrdiloeT naw-
ilebSi arcerTi parki ar mdebareobs.
anaseulis parki, romelic qalaqis samxreT nawilSia, Zir-
iTadad, emsaxureba anaseulis ubans, Tumca fokus-jgufebis
monawileebi aRniSnavdnen, rom qalaqis sxva ubnebis mosaxleo-
bac iyenebs mas da metic, anaseulis parks hyavs gare vizitore-
bic, Tumca misi mdgomareoba maT imedgacruebas iwvevs.

`bevri turisti amodis, internetSi moniSnulia rogorc


dendroparki, internetSi naxuloben, interesdebian da modi-
an, Tumca is ar xvdebaT rac hgoniaT.~ (mamakaci, 33 wlis,
mecnierebis q.).

saTanado keTilmowyobisa da movla-patronobis SemTxvevaSi


anaseulis parksa da eqadiis tye-parks aqvT potenciali, iqcnen
minimum regionuli mizidulobis centrebad.

`ozurgeTs gaaCnia araCveulebrivi tye parki, eqadiis, ro-


melic ratomRac miviwyebulia. TiTqos fiqroben, arc keTdeba
da arc vici visi aris axla is parki, magram aris idealuri
adgili, idealuri gamwvanebiT, marTlac SesaniSnavi. sul sxva
adgilze gegoneba Tavi... mowesrigeba unda... araCveulebrivi
adgilia ra. erT-erTi saukeTeso adgili SeiZleba gaxdes
ozurgeTisaTvis. gavelurebulia iq situacia. bevri raRacaa
gasakeTebeli, mowesrigeba unda, kacis xeli aklia. atraqcione-
bi SeiZleba, skamebis dadgma SeiZleba. Zalian bevri raRacis
gakeTeba SeiZleba. farTic didia da marTlac araCveulebrivi
adgilia~ (mamakaci, 63 w. guriis quCa).

skverebis umravlesoba (9-dan 5) mdebareobs mravalbiniani sax-


lis axlos da emsaxureba mimdebare saxlis an saxlebis mcxov­
reblebs. Tumca, qalaqSi skverebis da parkebis araTanabari gad-
anawilebis da sarekreacio sivrceebze dabali xelmisawvdomobis
gamo aRniSnuli skverebiT sxva ubnebis mosaxleobac sargeblobs.

15
`kargi iqneba yvela ubans rom hqondes skveri. zafxulSi
CvenTan rigia, Cveulebrivi rigi. manqanebiT modian da Cer-
debian. mere vinc aq cxovrobs, imisTvis ar aris adgili, arc
dasajdomi da arc ise.~ (qali, 29 w. WavWavaZis q. )

`skverebi aucilebelia da kargia. griboedovze rom skveri


gakeTda, axla iseTi datvirTva aqvs, sul Jriamulia, sul
gadatvirTulia, ver etevian iseTi mdgomareobaa.~ (mamakaci,
54 w. jorjiaSvilis q.)

Tumca xazi unda gaesvas, rom mxolod am kriteriumiT Se-


faseba ar gvaZlevs srul suraTs qalaq ozurgeTis SemTxveva-
Si, radgan arsebuli parkebis da skverebis fizikuri mdgomareo-
ba xSirad sakmaod mZimea, arsebuli sivrceebi mouwesrigebeli
da mitovebulia da reabilitacias saWiroebs.

16
gamwvaneba

17
18
ozurgeTis parkebis umravlesoba gamwvanebulia. xSiria zr-
dasruli, mravalwlovani xeebi. yvelaze metad gavrcelebulia
kedari, aseve Wadari, magnolia, alva da sxva. qalaqis parkebSi
agreTve aris iSviaTi jiSis xeebi. ozurgeTis municipalitets
arsebuli xeebis inventarizacia ganxorcielebuli ar aqvs. Se-
darebiT Raribia skverebis gamwvaneba. zog SemTxvevaSi esaa mx-
olod gazoni da kavkasiuri WanWyatis ramdenime buCqi. qalaqis
parkebidan mxolod orSi, kulturis da dasvenebis parkSi da 9
aprilis parkSi aris gaSenebuli dekoratiuli yvavilebi.
2016 wlis Semodgomaze moiWra mravalwlovani muxa ioane
petriwis quCaze mdebare parkSi12. 2018 wels amave parkSi moi-
Wra 2 akacia, kulturis da dasvenebis parkSi moiWra 4 kedari,
1 alvis xe, 2 muxa, WavWavaZis quCaze skveris reabilitaciis
dros moiWra amave skverSi mdgari kaklis xe13. ozurgeTis mu-
nicipalitets damtkicebuli aqvs „mwvane nargavebis movlisa
da aRdgenis wesi“14, romliTac detaluradaa reglamentire-
buli xis moWra, Tumca xeebis moWris dros aRniSnuli wesis
dacvaze saTanado zedamxedvelobas municipalitetis sakrebu-
lo ar axorcielebs. sakrebuloSi arsebobs fraqcia „qarTuli
ocneba - mwvaneebi“, Tumca xeebis moWris faqtebze reagireba
da zedamxedveloba aRniSnul fraqcias ar ganuxorcielebia.
sajarod xelmisawvdomia am fraqciis mxolod erTi gancxadeba
WavWavaZis quCaze gamyofi bordiuris buCqebis gakreWvis Ses-
axeb15.
fokus-jgufebis dros moqalaqeebi miuTiTeben, rom gam-
wvaneba maTTvis mniSvnelovania. isini aseve aRniSnavdnen zafxu-
lis cxel dReebSi Crdilis saWiroebas. monawileebi acxadeben,
rom isurvebdnen met dekoratiul gamwvanebasa da gaSenebul
yvavilnars parkebsa da skverebSi.

`pirvel rigSi CemTvis parki, skveri asocirdeba bune-


basTan. atraqcionebTan erTad xe, buCqi da gamwvanebac
unda iyos. aq erTi xe idga da amoZirkves. Teatris ukan
aris sakmaod kargi parki, romelic ulamazesia da romlis
mowyobac SeiZleba, magram me minda rom is sivrce da is
xeebi da is simwvane darCes da ise moewyos~. (qali, 44 w.,
gamsaxurdias q.)

12 http://m.guriismoambe.com/single.php?i=41095
13 a.(a).i.p. ozurgeTis municipalitetis momsaxurebis centris werili
Ng/37 03/02/2020
14 q. ozurgeTis municipalitetis sakrebulos 2015 wlis 2 martis N18 dadgenile-
ba; ozurgeTis municipalitetis sakrebulos 2018 wlis 2 maisis N34 dadgenileba
15 „ozurgeTSi maradmwvane kavkasiuri WanWyatis nargaoba gakriWes“, gazeTi
„alioni“ N14, 2018 w. gv. 2
19
20
infrastruqtura

21
22
ufro mZimea parkebis da skverebis fizikuri infrastruq-
turis mdgomareoba. ukeTes mdgomareobaSia bolo wlebSi re-
abilitirebuli skverebi (WavWavaZis q., nikolaZis q., griboedo-
vis q. N27), aseve kulturis da dasvenebis parki, rac gamowveulia
imiT, rom aRniSnuli parkis marTvisa da movla-patronobisTvis
wlebis ganmavlobaSi funqcionirebda municipalitetis mier
dafuZnebuli iuridiuli piri a.(a).i.p. kulturis da dasvenebis
parki). Tumca axlad reabilitirebul skverebSic (griboedovis
q., nikolaZis q.) dazianebulia rigi inventari (aiwona-daiwona,
gareganaTeba, sanagve urna.)
fokus-jgufebze ganxiluli erT-erTi sakiTxi iyo parke-
bis da skverebis arsebuli da sasurveli infrastruqtura.
fokus-jgufebis meSveobiT moxda identificireba im aRWur-
vilobebisa da servisebisa, romlebic prioritetulia mosax-
leobisTvis. fokus-jgufebis Sedegebidan gamomdinare infras-
truqtura da inventari SesaZloa daiyos sam jgufad: sabaziso,
prioritetuli da sasurveli.

23
sabaziso sakiTxebia bilikebi, skamebi, urnebi, gareganaTeba, universaluri
dizaini. aRniSnuli infrastruqtura parkebisa da skverebis umravlesobaSi mo-
sawesrigebelia.

bilikebi: fokus-jgufebis monaw- imgvari forma, romelic SeiZleba gamoi-


ileebis azriT, parkebsa da skverebSi yenos yvela pirma (maT Soris asakovan-
Sida bilikebi mowesrigebuli unda iyos. ma adamianma, SezRuduli SesaZleblobis
pirebma da sxva) maqsimalurad xelmisaw-
`Teatris gverdiT parkSi trotu- vdom pirobebSi, adaptaciis saWiroebis
arebi problemaa, ver gaivli fexiT gareSe. fokus-jgufebis monawileebi mi­
wesierad~ (mamakaci, 59 w. farnavaz mefis uTiTebdnen, rom parkebis Sesasvlele-
q.) bi da bilikebi damatebiT dabrkolebebs
qmnis SezRuduli SesaZleblobis mqone
skamebi: fokus-jgufebis monawilee- pirebis gadaadgilebisTvis.
bis azriT, parkebi da skverebi skamebiT
unda iyos aRWurvili. monawileebi aseve `Cemi prioriteti isaa, rom me etliT
xSirad wuxils gamoTqvamdnen vandal- mosargeble Svili myavs da parkebi rom
izmis faqtebis da arsebuli skamebis iyo adaptirebuli etliT mosargeblisT-
dazianebis gamo. aseve monawileebi aR- vis. amJamad rac aris, meoTxe skolis
niSnavdnen, rom skamebi zogjer Zalian win parkSi me sul xeliT gadamyavs.
Zveli an Zlier dazianebulia da moux-
Ses­
vlac ki Znelia, Torem mand rom
erxebeli gamosayeneblad.
etliT mosargeblis saqanela iyo axla
`moTxovnebi ar gvaqvs xalxs Torem gavige Tqvengan, magas arc viyenebT.
skami rom skamia isinic ar varga~ (ma- amas unda mieqces yuradReba, magram im-
makaci, 37 w. yazbegis q.) denad bevri problemebia, amisTvis vis
scalia. me baTumSi damyavs xolme, iqaa
nagvis urnebi: fokus-jgufebis Se- ufro gasarTobebi adaptirebuli~ (qali,
degad gamoikveTa, rom aucilebelia 39 w. TayaiSvilis q.).
parkebis da skverebis saTanado raode-
nobis nagvis urnebiT aRWurva. moqa-
laqeebi, romlebic sargebloben anaseu-
lis parkiT, miuTiTebdnen, rom parkSi
ar dgas mcire zomis nagvis urnebi.

gareganaTeba: erT-erTi problema,


rasac fokus-jgufebis mo­na­wileebi xazs
usvamdnen, aris mo­saxleobis mier parke-
bisa da skve­ ris inventaris dazianeba.
ga­re­ganaTebis nakleboba xels uw­yobs
aseT qmedebebs, Sesabamisad, aucilebe-
lia gareganaTebis mowesrigeba (9 apri-
lis parki, samkuTxa, kldiaSvilis quCis
skveri da a.S.)

universaluri dizaini esaa Senobebis,


garemosa da infrastruqturis dizainis
24
prioritetul infrastruqturas miekuTvneba sabavSvo moedani, sasmeli wylis
soko, fitnes-zona, sazogadoebrivi tualeti, sportuli moedani.

kiTxvaze ra infrastruqtura/aR- asakobriv jgufebze gaTvlili, xarisxi­


Wurviloba unda iyos parkebsa da ani sabavSvo atraqcionebis damontaJeba
skverebSi fokus-jgufebis monawileebi yvela parksa da skverSi.
yvelaze xSirad asaxelebdnen sabavSvo
gasarTob atraqcionebs, rogoricaa mag. 4fitnes zona. fokus-jgufebis
sasrialo, saqanela, aiwona-daiwona da monawileebi xSirad asaxelebdnen Ria
sxva. sivrcisTvis gankuTvnil trenaJorebs,
4sabavSvo moednebi erT-erTi rogorc parkebsa da skverebSi sasur-
yvelaze naklebad xelmisawvdomi infra- vel inventars. amJamad aseTi Ria fitnes
struqturaa. mcirewlovani Svilebis mS- zona mowyobilia mxolod kulturis da
oblebi miuTiTeben da­­cu­li, usafrTxo dasvenebis parksa (yvela dazianebulia)
da mowesri­ge­bu­li sivrcis saWiroebaze, da griboedovis N25-is mimdebare skver-
bav­Svebis gaseirnebisa da garTobis­Tvis, Si.
sabavSvo baRidan da skolidan Tavis-
ufal dros. amasTan fo­ kus-­
jgufebis 4sasmeli wylis sokoebi mowyobilia
monawileebi xSirad mi­ uTiTebdnen, rom mxolod Semdeg parkebSi: Wadrebis baRi
maTTvis xelmisawvdom sivrceSi ar aris da samkuTxa. sasmeli wylis onkani aris
mowyobili sabavSvo moednebi. kulturis da dasvenebis parkSi, Tumca
fokus-jgufis monawileebis azriT, is
`seris ubanSi maseTi adgili rom mouxerxebelia.
bavSvi gaiyvano araa. aris marTalia
iq skolis ezoSi mSvenieri naZvebi da `aucilebelia tualetic da sasmeli
raRaca, magram iqac bavSvs veRar ga- wyalic. samkuTxas parkSi aris sasmeli
daiyvan. Tu transportis saSualebaa, me wylis Sadrevani, magram wyali xSirad
magaliTad bavSvi mimyavs SemoqmedSi. ar modis.~ (mamakaci, 68 w. rusTavelis
Tu araa, maSin meoTxe skolasTan ro q.).
parkia. SedarebiT ufro iseTi situacia- 4sazogadoebrivi tualeti mxolod
caa, gasarTobicaa bavSvebisTvis. manZili kulturis da dasvenebis parkSi fun-
aris ra Tqma unda problema, magram qcionirebs, Tumca tualeti, rogorc
mainc.~ (qali, 59 w. SevCenkos q.). wesi, daketilia da mxolod sajaro
RonisZiebebis dros aris Ria. zogadad,
fokus-jgufebis monawileebis az- qalaqSi sazogadoebrivi tualetebi ar
riT qalaqis masStabiT sabavSvo moed- aris xelmisawvdomi. fokus-jgufebis
nebis nakleboba iwvevs axlad reabil- monawileebis azriT yvela did parkSi
itirebuli mcire skverebis (WavWavaZis unda iyos sazogadoebrivi tualeti.
q., griboedovis q.) gadatvirTulobas. tualetis ararseboba gansakuTrebul
ozurgeTSi mxolod xuT adgilzea da- problemas qmnis guriis quCaze arsebul
montaJebuli sabavSvo gasarTobebi. skverSi, sadac Sadrevnis teritoria an-
yvela am adgilze, garda kulturis da tisanitariul keradaa qceuli misi tua-
dasvenebis parkisa, dgas mxolod erTi letis funqciiT moxmarebis gamo. skver-
asakobrivi jgufis sasrialo/saqanela. Si sazogadoebrivi tualetis mowyoba
fokus-jgufebis monawileebi aRniS- gadaWris am problemas da daubrunebs
naven, rom saWiroa ramdenime, sxvadasxva sivrces sarekreacio funqcias.
25
4sportuli moednebis mowyoba fo­ dacvis devna. calke dacva dasdevda am
kus-jgufebis monawileTaTvis erT-er- bavSvebs, calke me~ (qali, 46 w, ninoSvi-
Ti prioritetuli sakiTxia. spor­ tuli lis q.)
moednebi sabavSvo gasarTob mo­ed­nebTan
SedarebiT ufro metia da geografiulad „CvenTan iyo yofili usinaTloebis
ufro Tanabrad aris ga­na­wi­lebuli. teritoria. sadac TamaSobdnen bavSvebi,
sportuli moednebi mdebareobs parke- magram mere isic kerZo gaxda. axla
bis da skverebis teritoriebis gareTac, nagavsayrelia faqtiurad iq. qalaq-
Tumca aRsaniSnavia, rom am sportuli Si aris TiTze CamosaTvleli stadi-
moednebis umravlesoba amortizebulia oni. mesmis, rom es SeiZleba ar iyos
da arsebiT reabilitacias saWiroebs. nomeri pirveli amocana xelisiflebi-
aucilebelia, sportuli moednebi mo­ sTvis, magram yovelSemTxvevaSi, TiTo
ewyos da reabilitirdes yvela parkSi ubanSi, saTamaSo raRaca unda iyos, Sei-
sadac es SesaZlebelia (samkuTxa, 9 apr- Zleba mTeli stadioni ar iyos, maga-
ilis parki, anaseulis parki). ram patara savarjiSo moedani moewyos
sportuli moednebis xelmiuwvdom- romelsac didi sivrce ar sWirdeba da
lobis gamo, fokus-jgufebis monaw- imis garSemo mere parki TiTon viTar-
ileebis TqmiT, xdeba sxva teritoriebis deba“ (mamakaci, 53 w. wuwunavas q.)
sportuli funqciiT gamoyeneba.
arsebuli sportuli moednebi gaT-
`Cemi Svilebi, magaliTad, rac kli­ valiswinebulia mxolod fexburTisa da
nika gaixsna, saaTze iyurebodnen rodis kalaTburTis saTamaSod. fokus-jgufe-
damTavrdeboda samuSao saaTebi, miwyn- bis monawileebis azriT unda arsebobdes
ardeboda da velosipediT da rolike- sivrceebi velosipediT, skeitbordiT,
biT Sevidodnen am parkingze, mere iyo gorgolaWebiT mosargebleTaTvis.

26
sasurvel infrastruqturas miekuTvneba: Wi-Fi, Sadrevani, veloparkingi, Robe,
tenisis magida, fanCaturi.

Sadrevnebi dgas Semdeg parkebSi: skverebSi gadaxuruli fanCaturebis


Wadrebis baRi, 9 parilis parki, guri- mowyoba. ramdenime monawilem aRniSna,
is quCis mimdebared da anaseulis par- rom parkebSi tenisis magidebi unda idg-
ki (2). qalaqis Sadrevnebis raodeno- es. amJamad tenisis magida mxolod kul-
ba Semcirebulia. 2008 wels daimarxa turis da dasvenebis parkSi dgas.
erTi Sadrevani guriis quCaze skverSi,
xolo 2012 wels daimarxa erTi Sadre- `parkTan erTad asocirdeba mi­
vani Wadrebis baRSi. amJamad moqmedi ni sportuli moedani. iq, sadac Se­ uZ­
aris mxolod Wadrebis baRis Sadrevani. lebelia kalaTburTis da imis mowyoba,
fokus-jgufebis dros moqalaqeebi miu- CogburTis patara magidac rom daidgas,
TiTebdnen, rom zafxulobiT intensi- mainc kargia.~ (mamakaci, 72 w. universi-
urad iyenebdnen guriis quCaze mdebare tetis q.)
skvers gasagrilebad im dros, rodesac
Sadrevani funqcionirebda da afiq- Robe. parkebis da skverebis Robee-
sirebdnen Sadrevnis kvlav amoqmedebis biT Semofargvlis Sesaxeb moqalaqeebis
survils. poziciebi gayofilia. erTi nawilis az-
riT Robe mniSvnelovania mcirewlovani
`Cven sanam fantani muSaobda dagvya- bavSvebis usafrTxoebisTvis. ramdeni-
vda bavSvebi. ganaTebebi iyo, sigrile mem magaliTad moiyvana skveri WavWava-
iyo. fantanis meti araferi araa iq, Zis quCaze, romelsac reabilitaciis
magram fantania da skamis dasadgmeli Semdeg moxsnes Robe, ramac, ramdenime
adgilicaa. roca CarTuli iyo, Zalian monawilis azriT, Seamcira usafrTx-
bevri adamiani iyo iq saRamoobiT~ (ma- oeba, radgan skveri ori quCis kuTxeSi
makaci, 30 w. erisTavis q.). mdebareobs.

gamorCeuli dizainisaa Sadrevani `parki erTi ki gakeTda da ra Tqma


anaseulis parkSi, ro­ lic mozaikiTaa unda kargic aris magram erTi SeniSv-
me­
mopirkeTebuli. Tumca, Sadrevani dRem- na meqneba amasTan dakavSirebiT, merCia
de ar moqmedebs. SeRobili. bavSvi SeiZleba gageqces da
amden bavSvs ver miaqcio yuradReba.
veloparkingi. arcerTi parki da radgan erTi saqanelaa da didian-pa-
skveri araa aRWurvili velosipedebi- tariana erTmaneTs azis Tavze. jobda
sTvis gankuTvnili parkirebis sadgamiT. rom rac iyo is Robe daetovebinaT an
veloparkireba qalaqis farglebSi xe- rame sxva gaekeTebinaT. iseTi adgilia,
lmisawvdomia mxolod iusticiis sax- Zalian iseTi moZraobac aris da Sei-
lTan. fokus-jgufebis monawileebma Zleba bavSvi uceb gageqces, uceb daibnas
veloparkingi daasaxeles parkebsa da da gadairbinos. amitom, ufro kargi
skverebSi maTTvis sasurvel infras- iqneba rom, Tu gakeTdeba, sadac gakeT-
truqturas Soris. deba egeTebi ufro metad mieqces yur-
fokus-jgufebis ramdenime monaw- adReba rom ufro metad iyos daculi
ilem aRniSna, rom kargia parkebsa da bavSvebi.~ (qali, 24 w. WavWavaZis q.).
27
fokus-jgufebis sxva monawileebi moqalaqeebis nawili aRniSnavs, rom
aRniSnavdnen, rom maTTvis Ria, gaxsnili winaaRmdegia ufaso internetis mi-
sivrceebi vizualurad ufro misaRebia. wodebisa saubno skverebSi, radgan ufa-
mniSvnelovania, rom Robis mowyobasTan so interneti axalisebs bavSvebs gamoi-
dakavSirebiT municipalitets SeuZlia yenen telefoni da naklebad CaerTon
gamoiyenos gansxvavebuli midgoma da TamaSebSi, sxvebTan interaqciaSi, spor-
konkretuli parkisa da skveris sare- tul da sarekreacio aqtivobebSi. aqedan
abilitacio proeqtis momzadebis dros gamomdinare mizanSewonilia munici-
winaswar gaiaros konsultacia mosax- palitetma uzrunvelyos ufaso inter-
leobasTan aRniSnul sakiTxze. netze wvdoma mxolod qalaqis centra-
lur parkebSi (Wad­rebis baRi, kulturis
usadeno internetze (Wi Fi) ufaso da das­ve­
nebis parki, 9 aprilis parki),
wvdomas amJamad qalaqis or parkSi uz- xolo saubno skverebis reabilitaciis
runvelyofs S.p.s. earneti. moqalaqeebis proeqtebis SemuSavebisas ki aRniSnul
nawili aRniSnavs, rom iyenebs internets sakiTxze winaswar gaiaros konsultacia
da kmayofilia ufaso internetis arse- mosaxleobasTan.
bobiT, radgan yvelas ar aqvs saxlSi in-
ternetze wvdoma.

`stumari myavda da ar mqonda sax-


lSi interneti, sWirdeboda gamove-
di parkSi gamovaseirne da, ravici, im
wuTas, im momentisTvis CemTvis kargi
darCa.~ (qali, 41 w. danCenkos q.)

28
kapitaluri
biujeti

29
30
sarekreacio sivrceebis movla-patronoba da kapitalu-
ri reabilitacia ar warmoadgens municipalitetis gaazrebul
politikas. parkebi da skverebis kapitalur reabilitacias
fragmentuli xasiaTi aqvs da municipalitetis biujetis xar-
jviTi nawilis mixedviT araprioritetuli sakiTxia. wlebis
ganmavlobaSi ozurgeTis municipalitetis biujetSi asaxu-
li parkebisa da skverebis kapitaluri reabilitaciis Tanxebi
mizerulia.
qalaq ozurgeTis skverebis da parkebis keTilmowyo-
ba asaxuli iyo guriis regionis 2014-2021 wlebis strategiis16
2015-2017 wlebis samoqmedo gegmaSi. damtkicebuli samoqmedo
gegmis mixedviT 2015-2017 wlebSi unda ganxorcielebuli 6 park-
is (kulturis da dasvenebis parki, 9 aprilis parki, Wadrebis
baRi, omSi daRupulTa parkis, eqadiis tye-parkis da Teatris
skveris), sul 20,43 heqtari teritoriis, keTilmowyoba. gaT-
valiswinebuli iyo: savali bilikebis aRdgena, mwvane gazonebis
da nargaobis mowyoba, gareganaTebis lampionebis, savarjiSo
da bavSvTa gasarTobi mowyobilobebis montaJi, fanCaturebis
mowyoba, saniaRvre arxebis mowesrigeba. aRniSnul RonisZiebeb-
ze samoqmedo gegmis mixedviT unda daxarjuliyo 450 000 lari.
samoqmedo gegmiT gaTvaliswinebuli es proeqti ar ganx-
orcielebula. 2015-2017 wlebSi, da arc Semdgom, aRniSnuli
parkebis reabilitaciisTvis Tanxebi municipalur an central-
ur biujetSi ar gamoyofila. metic, 2016 wels 9 aprilis parkSi
gayvanil iqna saavtomobilo gza, ramac mniSvnelovnad Seamcira
parkis farTobi.
qalaq ozurgeTis municipalitetis 2016 wlis biujetSi
gamoyofil iqna 22416 lari Semoqmedelis quCaze skverisa da
ministadionis mowyobisTvis, Tumca skveri da mini stadioni ar
mowyobila. qalaq ozurgeTis municipalitetis 2017 wlis biu-
jetSi asaxuli iyo Tanxebi WavWavaZisa da Coxatauris quCebze
skverebis keTilmowyobisTvis, sul 127 125 lari. aRniSnuli
Tanxa aseve moicavda gamsaxurdias quCis mesame CixSi mraval-
biniani saxlis ezos keTilmowyobas. Coxatauris quCaze skveris
mowyobis samuSaoebi ar ganxorcielebula.

`CvenTan rudos mimdebare teritoriaze da saerTod ax-


losac ki ar aris arcerTi parki da skveri da visac bavSvi
hyavs, Zalian rTulia amitom sul ezoSia bavSvi da ezos
gareT ar gadadis da ra Tqma unda kargi iqneboda CvenTanac
rom yofiliyo skveri. axla WavWavaZeze damyavs xolme mas

16 saqarTvelos mTavrobis 2013 wlis 17 seqtembris gankarguleba N1383


31
Semdeg mere rac iq saqanelebi daidga, sxvagan saerTod ver
damyavs bavSvebi“ (qali, 28 w. Coxatauris q.).

WavWavaZis quCaze skveris reabilitacia ganxorcielda


erTi wlis dagvianebiT, 2018 wels, Secvlili saproeqto doku-
mentaciiT. proeqtSi Seicvala skveris dizaini da proeqtidan
amoRebul iqna skverSi sabavSvo atraqcionebis montaJi da moZ-
velebuli gasarTobebis aRebis Semdeg isini axliT ar Canacv-
lebula. WavWavaZis quCis skverSi sabavSvo atraqcionebi mosax-
leobis moTxovniT erTi wlis Semdeg, 2019 wels daamontaJes17.
2018 wels sxva wlebTan SedarebiT yvelaze meti Tanxa daix-
arja municipaluri biujetidan qalaqis parkebis da skvere-
bis keTilmowyobaze. am wels daxarjulma Tanxam Seadgina sul
169099,49 lari, rac 2018 wlis biujetis 0,51%-ia. 32812,93
lari iqna daxarjuli kulturis da dasvenebis parkis reabil-
itaciaze, 53 800 lari WavWavaZis quCaze skveris mowyobaze,
53822 lari nikolaZis quCaze skveris mowyobaze, xolo 28574,56
lari daixarja anaseulis parkis reabilitaciaze. amave wels
evrokavSiris mier dafinansebuli proeqtis „monawileobiTi
CHARRETTE guriis turizmis ganviTarebis strategiisTvis“
farglebSi agreTve dafinansda anaseulis parkis keTilmowyoba
13915,71 lariT.

2016-2019 wlebSi municipaluri


biujetidan gaweuli xarjebi
parkebisa da skverebis
reabilitaciaze

17 „ganaxlebuli parki atraqcionebis gareSea“ , gazeTi Guria News, 26 Tebervali, 2019 w.


http://www.gurianews.com/article/mtavari/sazogadoeba/ganakhlebuli-parki-sabavshvo-atraktsionebis-gareshea
32
2019 wlis biujetidan griboedovis quCaze axali skveris
mowyobisTvis daixarja 84584,18 lari, rac 2019 wlis biujetis
0,17%-s Seadgens.
ozurgeTis municipalitetis 2020 wlis biujetSi asaxulia
griboedovis N21-is mimdebared axali skveris mowyoba (37000
lari) da skverebisTvis inventaris SeZena (80000 lari).

`am bolo dros gakeTda es skveri romelic ar vici mok-


led ra... jer mosaxleobisTvis, bavSvebisTvis, yvelasTvis...
ubralod faqtiurad ar gvqonda Cven gareT gamosvlis sa-
Sualeba, axla didi aJiotaJia da Zalian kmayofilebi varT
bavSvebic, mSoblebic, moxucebic. dasasvenebeli, mosasvenebe-
li adgili gvaqvs. vcdilobT movufrTxildeT, kalaTburTis
faric gvaqvs~ (qali, 66 w. griboedovis q.)

dadebiTi tendenciaa ukanasknel wlebSi municipalur


biujetSi skverebis mowyobisTvis Tanxis gamoyofa, Tumca am
Tanxebisa da reabilitirebuli/mowyobili skverebis raode-
noba Zalian mcirea. axali skverebi moewyo mxolod ramdenime
mravalsarTuliani sacxovrebeli korpusebis mimdebared (ni-
kolaZis q., griboedovis N27, griboedovis N25, WavWavaZis q.),
rac ar faravs qalaqis mTel teritorias.

`me binis macxovrebeli var da CemTan ocdaaTi bavSvia da


araviTari skveri araa. marTalia dagviges asfalti, gagvikeTes
fanCaturi, yvelaferi magisTvis madloba, magram magasac Tu
gagvikeTeben da mogvaqceven yuradRebas Zalian didi madlo-
beli viqnebiT. imitom rom ocdaaTi bavSvi rogoria miTxariT
axla mSoblebis TvaliT anu korpusSi roca cxovrob gauSvi
bavSvi da mwyemse axla is ras Sveba, manqana dadis, raRaca
da anu mag mxriv unda mogveqces yuradReba~ (mamakaci, 25 w.
farnavaz mefis q.).

ozurgeTis municipalitetis meriidan gamoTxovil iqna sa-


jaro informacia im gancxadebebis raodenobis Sesaxeb, rom-
liTac moqalaqeebi iTxovndnen parkis an/da skveris mowyobas/
reabilitacias, quCebis CamonaTvalis miTiTebiT. miRebu-
li oficialuri werilis Tanaxmad municipalitetis meriis
kancelariaSi registrirebulia 10 gancxadeba, Tumca meriam ar
mogvawoda Sesabamisi quCebis sia18
2018 wels moqalaqeTa sainiciativo jgufma peticiiT mimar-

18 ozurgeTis municipalitetis meriis werili N502, 17/01/2020


33
Ta municipalitetis sakrebulos da moiTxova parkis da minis-
tadionis mowyoba19. teritoria, sadac moqalaqeebi iTxovdnen
parkisa da ministadionis mowyobas, warmoadgenda saxelmwifo
sakuTrebas. ozurgeTis municipalitetis meriis mier petici-
is Taobaze gacemuli oficialuri pasuxis mixedviT, peticiis
dakmayofileba SesaZlebeli iqneboda miwis nakveTis munici-
palitetisTvis gadacemis Semdgom20. 2019 wlis martSi aRniSnu-
li teritoria s.s.i.p. qonebis marTvis saagentos mier gadae-
ca ozurgeTis municipalitets, Tumca moqalaqeebis moTxovna
dRemde ar aris dakmayofilebuli.

`adamianis fsiqologiur mdgomareobaze da janmrTelobaze


garkveul zegavlenas axdens garemo, komunikacia. komunik-
aciisTvis saukeTeso adgili swored rom skveria da parki.
Semoqmedelis quCidan moTxovnac warvadgineT raikavSiris Se-
nobaze. sibinZuris budedaa gadaqceuli. Semoqmedeli sakmaod
grZeli quCaa. saerTod araa adgili rom gamoxvide adamianma
da daisveno. Cveni peticiis mxrivac araa aranairi Zvra. me
rogorc rigiT moqalaqes ra SemiZlia? arada ras gavs iqa-
uroba~ (qali, 63 w. Semoqmedelis q.).

2019 wels municipalitetis merias aseve saubno skveris


mowyobis TxovniT koleqtiuri gancxadebiT mimarTa q. ozur-
geTis aRmaSeneblis quCis 50-mde mcxovrebma, Tumca oficial-
uri pasuxi gancxadebaze maT meriisgan ar miuRiaT.

`Cemi mezoblebi magaliTad dadian meoTxe skolis win


parkSi, mec maq damyavs bavSvebi, magram xSirad ver damyavs,
anu specialurad unda adge da waxvide. Sors aris, magram
ra vqnaT sxva gza ar gvaqvs, meti gasarTobi arsad araa.~
(mamakaci, 33 wlis, aRmaSeneblis q.)

fokus-jgufebis monawileebma aRniSnes, rom merias mimarTes


parkebis mowyobis TxovniT malazonias, SevardnaZis, besikis,
yazbegis quCebze, Tumca ver akonkretebdnen, es mimarTvebi iyo
oficialuri gancxadebis saxiT Tu mxolod sityvieri Txovna
sajaro Sexvedrebis an saarCevno kampaniebis dros.
2019 wlis TebervalSi daanonsda municipaluri ganviTare-
bis fondis mier sami parkis 9 aprilis parkis, kulturis da
dasvenebis parkis da samkuTxas kapitaluri reabilitacia.

19 http://petition.lsg.ge/ozurgeti/petitions/view/1
20 ozurgeTis municipalitetis meriis werili N2707, 01/03/2019
34
samuSaoebi 2019 wels unda Sesrulebuliyo21. municipaluri
ganviTarebis fondis mier tenderis meSveobiT ganxorciel-
da aRniSnuli parkebis sareabilitacio proeqtebis Sesyidva,
Tumca sareabilitacio samuSaoebi ar Sesrulebula. aRniSnuli
sami parkis reabilitacia municipaluri ganviTarebis fondis
2020 wlis biujetSi ar aris gaTvaliswinebuli22.
2019 wlis noemberSi saerTaSoriso organizacia
„erovnul-demokratiuli institutis (NDI)“ mier ozurgeTSi
Seqmnili adgilobrivi sabiujeto procesis makoordinirebeli
jgufis farglebSi momuSave sazogadoebrivma organizaciebma
moamzades saerTo gancxadeba, romliTac municipalitetis me-
rias rekomendacias uwevdnen 2020 wlis biujetSi aesaxa qalaq
ozurgeTSi skverebis da parkebis keTilmowyobis qveprograma
saerTo TanxiT 500 000 lari, romlis safuZvelze ganxorciel-
deboda 10 skverisa da parkis keTilmowyoba. ozurgeTis munic-
ipalitetis meriis mier aRniSnuli rekomendacia ar iqna gaT-
valiswinebuli.
problemas warmoadgens parkebis da skverebis kapitaluri
reabilitaciis Sesaxeb gadawyvetilebebis miRebis gaumWvir-
vale xasiaTi. ar arsebobs grZelvadiani gegma parkebis da
skverebis reabilitaciisa, romlis mixedviTac moxdeba biujet-
Si Sesabamisi Tanxebis asaxva, ucnobia kriteriumebi, romelTa
mixedviTac xdeba mosawyobi/sareabilitacio skveris lokaci-
is SerCeva. es problema gansakuTrebul mniSvnelobas iZens im
pirobebSi, rodesac qalaqSi weliwadSi saSualod 1 skveris re-
abilitacia xorcieldeba.
problemas warmoadgens agreTve kapitaluri reabilitaciis
saproeqto dokumentaciis momzadebis arademokratiuli wesi.
saproeqto dokumentaciis momzadebamde an momzadebis proces-
Si ar tardeba sajaro ganxilvebi da konsultaciebi, metic,
moqalaqeebi ar arian informirebuli Tu konkretulad ra ig-
egmeba im skverSi, romlis reabilitacia unda ganxorcieldes.
moqalaqeebTan winaswar konsultaciis gavlis SemTxvevaSi Ses-
aZlebeli iqneba skverebis dagegmareba metad moergos moqa-
laqeebis saWiroebebs da gaizrdeba moqalaqeebis kmayofilebis
xarixi.

`CvenTan gausaZlisi mdgomareoba iyo. axla madlobis meti


araferi meTqmis da uxerxuladac vgrZnob Tavs rom SeiZleba
raRac koreqtirebazec visaubro, marTla yvelaferi lamazi
da kargi gakeTebulia, magram bavSvebs ar aqvs saTamaSo.

21 http://oz.gov.ge/ge/news/view/ozurgetshi-centraluri-parkebis-reabilitacia-itsyeba
22 municipaluri ganviTarebis fondis werili N333-g, 07/02/2020
35
burTs daartyamen da WiSkris iqeT vardeba. is burTi rom
daartya, gzaze gdia es burTi, bavSvebi garbian da manqa-
nebi moZraoben da saSiSia. meore mxriv, es axalgakeTebuli
is... ramdenjer bavSvma burTi daartya, imdenjer Camovarda.
xan vasvarkavT, xan siniT vabnevT, magram garkveuli ux-
erxuloba darCa mainc... raRacaebi Cven davrgeT gamwvanebis
mizniT ... aukrZale axla, ver aukrZalav bavSvebs, bavSvebi
mainc ise darCnen. kalaTburTis fari an raRac cal mxares
mainc moewyos. merideba, bostnebi iyo da imdenad gausaZlisi
situacia iyo, iq raRac koreqtireba Znelia, magram praqti-
kam ase uCvena, rom marTla codvebi arian bavSvebi. madloba
imas, vinc ase gagvalamaza. iseTi wlebi gaviareT, imis fonze
didi iseTi moTxovnilebeni ver gveqneba am wuTas~ (qali, 60
w. nikolaZis q.).

am procesis erT-erTi TvalsaCino magaliTia zemoTmoyvani-


li faqti WavWavaZis quCaze skveris reabilitaciis proeqtis
Secvlisa. mosaxleobis CarTulobis gareSe daigegma agreTve
qalaqis sami centraluri parkis (9 aprilis parki, kulturis
da dasvenebis parki, samkuTxas parki) reabilitacia. aRniSnuli
parkebis reabilitaciis proeqtebi municipaluri ganviTarebis
fondis mier iqna SeZenili. saproeqto dokumentaciis Sesyidva
ganxorcielda „saxelmwifo Sesyidvebis Sesaxeb“ kanonis Ses-
abamisad, eleqtronuli tenderis meSveobiT. sareabilitacio
proeqtebis Sesaxeb mosaxleobasTan konsultaciebi da sajaro
ganxilvebi ar gamarTula, Sesabamisad, proeqtebi ar momza-
debula moqalaqeebis saWiroebebis identificirebis Sedegad.
proeqtebi momzadda aramxolod sazogadoebis CarTulobis ga-
reSe, aramed ozurgeTis mosaxleobas informaciac ki ar aqvs,
konkretulad ra igegmeba reabilitaciis Sedegad. aRniSnuli
proeqtebi ar inaxeba guriis samxareo administraciasa23 da
ozurgeTis municipalitetis meriaSi24.

23 saxelmwifo rwmunebulis administraciis werili N1300, 19/11/2019


24 ozurgeTis municipalitetis meriis werili N500, 17/01/2020
36
movla-patronoba

37
38
municipalitetis biujeti ar iTvaliswinebs parkebis da
skverebis mimdinare xarjebs, rogoricaa mag. dazianebuli inven-
taris gamocvla, mcire infrastruqturuli samuSaoebi. infras-
truqturis an inventaris dazianebis dros ar xdeba SekeTeba da
axliT Canacvleba.
arsebuli skverebisa da parkebis movla-patronoba Sedis
a.(a).i.p. „ozurgeTis municipaluri momsaxurebis serviscen-
tris“ movaleobebSi. es moicavs gamwvanebas, dasufTavebas,
gaTibvas, mcenareebis movla-patronobas, narCenebis gatanas.
a.(a).i.p. „ozurgeTis municipaluri momsaxurebis serviscentri“
emsaxureba qalaqis mxolod 4 parksa (Wadrebis baRi, 9 aprilis
parki, samkuTxa, omSi daRupulTa parki) da 4 skvers (ninoSvi-
lis q., WavWavaZis q., kldiaSvilis q., griboedovis N25), xolo
danarCen parkebsa da skverebSi movla-patronobis RonisZiebebi
ar xorcieldeba.

`Sadrevani rom iyo, univermaRis da PSP-s SuaSi... gaafu-


Wes Tu ara roca wyali modis, iseTi kargia zafxulSi, saRa-
moobiT... wyals rom rTaven sigrilea araCveulebrivi. mouv-
lelia ise da sisufTave isea bavSvs ver gaaCereb, ubnisTvis
mainc kargia. ubnisTvis ki ara yvelasTvis kargi iqneba. magram
sisufTave araa` (qali, 46 w. TayaiSvili q.)

maT Soris ar mimdinareobs im skverebis mudmivi movla-pa-


tronoba, romlebic municipalitetis kapitaluri dafinanse-
biT bolo wlebSi moewyo. fokus-jgufebis monawileebi nikola-
Zisa da griboedovis quCebidan miuTiTebdnen, rom ar ician,
aris Tu ara a.(a).i.p. „ozurgeTis municipaluri momsaxurebis
serviscentri“ pasuxismgebeli maTi skverebis dasufTavebaze,
narCenebis gatanaze. Sesabamisad, Tavad alageben skverebs da
ar dakavSirebian am mizniT serviscentrs, Tumca amavdroulad
xazs usvamdnen, rom umjobesad miaCniaT, serviscentrma minimum
kviraSi erTxel mainc, uzrunvelyos am skverebis dasufTaveba.
a.(a).i.p. „ozurgeTis municipaluri momsaxurebis serviscen-
tridan“ miRebuli oficialuri werilis mixedviT dasufTaveba
da narCenebis gatana 4 parksa da 4 skverSi xorcieldeba yovel-
dRiurad, xolo gaTibva da mcenareebis gasxvla-formireba -
periodulad. miuxedavad amisa, zogierT im skverSi, romelsac
a.(a).i.p. „ozurgeTis municipaluri momsaxurebis serviscen-
tri“ asufTavebs vizualuri daTvalierebiTac ki SesamCnevia
dasufTavebis problema.

`ninoSvilis biusti rom idga, axla iseT mdgomareobaSia


taqsistebi Tu gaCerdebian marto. mowesrigebuli araa ise,
rom adamians miesvlebodes~ (mamakaci, 51 w. leseliZis q.)

39
a.(a).i.p. „ozurgeTis municipaluri momsaxurebis serviscen-
tri“ ar aris pasuxismgebeli da Sesabamisad, ar axorcielebs
parkebis da skverebis dazianebuli inventaris an infrastruq-
turis SekeTebas. am ukanaskneli samuSaoebis Catarebaze pa-
suxismgebeli uwyeba municipalitetSi ar arsebobs, rac iwvevs
imas, rom infrastruqturis da inventaris dazianebis (mag.
gareganaTebis lampionis, skamis, sabavSvo atraqcionis daziane-
ba) Semdeg parksa da skverSi rCeba moSlili infrastruqtura,
sanam ar moxdeba mTlianad axali kapitaluri reabilitaciis
proeqtis ganxorcieleba.
kulturis da dasvenebis parki aris erTaderTi parki qa-
laqis teritoriaze, sadac mimdinareobs arsebuli infra-
struqturisa da inventaris movla. es ganpirobebulia imiT,
rom aRniSnuli parkis marTvisTvis wlebis ganmavlobaSi arse-
bobda municipaluri a.(a).i.p. „kulturis da dasvenebis parki“,
romelic Semdgom Seerwya a.(a).i.p. „ozurgeTis municipalite-
tis kulturis da moswavle-axalgazrdobis centrs“, Tumca Se-
narCunebulia personali. sistematuri movla-patronoba ganap-
irobebs am parkis popularobas mosaxleobaSi. fokus-jgufebis
monawileebi acxadebdnen, rom kulturis da dasvenebis parki
yvelaze ukeT movlili parkia da yvelaze xSirad mas iyeneben.

`axalgazrdebisTvis araferia am qalaqSi. Cven ZiriTadad


meoTxe skolis win parks viyenebT xolme~ (qali, 18 w. lanCx-
uTis q.).

movla-patronobis gareSe parkebis da skverebis datoveba


aCqarebs inventaris da infrastruqturis dazianebas, axalisebs
vandalizms, rac saboloo jamSi iwvevs maTi sarekreacio fun-
qciebis moSlas da zRudavs moqalaqeebis wvdomas sarekreacio
sivrceebze, movla-patronobis ararsebobis gamo mTlianad
ganadgurda doliZis quCaze mdebare skveri.

`iyo patara skveri gakeTebuli viqtor doliZis 7-is win,


sportskolis gverdiT. is patara skveric ki Zalian kargi iyo,
Cven yvelani vmonawileobdiT, sxvaTaSoris, irgvliv mcxovre-
blebi, visac ra SegveZlo. ai, vmonawiloebdiT magaliTad Cve-
ni iniciativiT gadavatanineT Cveni ezodan magida da skamebi
da raRaca mowyobilobebi.~ (qali, 59 w. doliZis q.).

inventari SenarCunebulia afxazeTis skversa da kldiaS-


vilis quCis skverSi, Tumca iseT mdgomareobaSi, rom misiT
sargebloba SeuZlebelia da SesaZloa safrTxesac Seicavdes
adamianis janmrTelobisTvis. fokus-jgufebis monawileebic
aRniSnaven, rom ver iyeneben am sivrceebs.

40
„Cvens ubanSi aris patara skveri. adre gakeTda, geleniZis
skvers uZaxdnen. mere daamates, sasrialo da raRaca. saRa-
moobiT mzesumziriT da namwvavebiT gavsebulia. iq SeiZleba
dadgma, trenaJorebis da damtebiTi raRaceebis. galamazebac
SeiZleba. axla ver damyavs SviliSvilebi“ (mamakaci, 58 w. go-
liaZis q.)

`rusTavelze gvaqvs parki, ar vici ubralod ra davarqva,


raRac saqanelebi ki dgas magram Zalian Zvelia, Zalian damt-
vreulia, danagvianebuli amitom iq SeuZlebelia ... afxazeTis
skveri qvia ... funqci­
onireba ar aqvs, ver dajdebi saerTod~
(mamakaci 31 w. rusTavelis q.).

fokus-jgufebze aseve gamoikveTa parkebis da skverebis Sin-


auri cxovelebisgan (Zroxa, Rori, ZaRli) dacvis aucilebloba.
mawanwala ZaRlebis arseboba erT-erT mniSvnelovan proble-
mad dasa­xelda yvela fokus-jgufis dros. monawileebis TqmiT,
mawanwala ZaRlebis gamo gadaadgileba usafrTxo ar aris.

41
42
RonisZiebebi

43
44
qalaqis parkebi da skverebi ar aris datvirTuli xSiri
programebiTa da RonisZiebebiT. RonisZiebebi tardeba mxolod
or parkSi: Wadrebis baRsa da kulturis da dasvenebis parkSi.
am parkebSi imarTeba saaxalwlo, 26 maisis da „alegros“ dRe-
saswaulTan dakavSirebuli RonisZiebebi. RonisZiebebi tarde-
ba ozurgeTis municipalitetis organizebiT. fokus-jgufebis
monawileebma agreTve gaixsenes RonisZiebebi 9 aprilis parkSi
(2014 wlis msoflio safexburTo Cempionatis Ria Cvenebebi),
es iyo 2014 wlis adgilobrivi arCevnebis farglebSi „qarTu-
li ocnebis“ mier gamarTuli saarCevno kampaniis nawili, sxva
RonisZieba 9 aprilis parkSi ar gamarTula.
fokus-jgufebis monawileebi yvela ubnidan aRniSnaven,
rom isurvebdnen met RonisZiebebs parkebsa da skverebSi. isini
aseve aRniSnavdnen, rom RonisZiebebi unda moewyos ara mxolod
dResaswaulebTan dakavSirebiT. konkretulad monawileebi
asaxelebdnen sportul da saganmanaTleblo-SemecnebiT aq-
tivobebs, Ria kinoCvenebebs, samagido TamaSebis Cempionatebs,
Ria sivrceSi gamarTul folkloruli ansamblebis koncertebs,
Tojinebis speqtaklebs.

`erTi Tvis win pirvel saSualoze Catarda da mSoblebmac


miviReT monawileoba. skolam da baRma Caatara. es rom iyos
ubnebSic da skverebSic, kargi iqneba, mTavroba unda Coudg-
es saTaveSi. Sens ubanSi SeiZleba Sen gaakeTo organizeba,
mezobeli SeiZleba gadevides mezobelTan, mara sxvas sxva
problema qondes ojaxSi da Seni wreSi burTiza imas ar ec-
alos, mara roca mTavroba SemogvTavazebs raRacas kas, Cven
doudgebiT imas gverdSi.~ (mamakaci, 39 w. esaZis q.)

fokus-jgufebis monawileebs miaCniaT, rom aseT RonisZie-


bebs municipalitetis organoebma unda gauwios organize-
ba. moqalaqeebi ar iCenen iniciativas, Tavad iyvnen saTemo
RonisZiebebis organizatorebi. moqalaqeebis aseTi pozicia
SesaZloa samoqalaqo aqtivobis imedgamacruebel gamocdile-
bas ukavSirdebodes.

45
46
samarTlebrivi
statusi

47
48
saqarTvelos organuli kanonis, TviTmmarTvelobis kodeq-
sis mixedviT, parkebi da skverebi, aseve bulvarebi, Sadrevnebi,
mwvane nargavebi nargavebi, moednebi, trotuarebi, TviTmmarT-
velobisTvis kanoniT mikuTvnebuli qonebaa25. Tumca saqarTve-
los kanonmdebloba ar iZleva parkis, skveris, baRis, bulvaris
da a.S. ganmartebas. kanonmdeblobis isini Tanaxmad moiazrebi-
an sazogadoebriv sivrceSi. sazogadoebrivi sivrce esaa miwis
nakveTis momijnave daregistrirebuli an dauregistrirebeli
sivrce, romelic sazogadoebrivi daniSnulebiT gamoiyeneba,
kerZod, quCa, gza, magistrali, Cixi, trotuari, gazoni, baRi,
skveri, wylis sarke, landSaftur-sarekreacio zona, sazoga-
doebrivi gza, servituti da sxva, msgavsi sivrce26.
parkebis da skverebis marTva da movla-patronoba adgilo-
brivi TviTmmarTvelobis sakuTari uflebamosilebaa, munici-
paliteti aris uflebamosili SeimuSavos parkisa da skveris
ganmarteba, maTi gankargvis wesi, ganaxorcielos saxeldeba
da ganaSenianebis regulireba27. ozurgeTis municipalitetis
sakrebulos aseTi Sinaarsis normatiuli aqti ar aqvs miRe-
buli. es aris erT-erTi ganmapirobebeli faqtori imisa, rom
municipalitetis merias ar aqvs zustad aRricxuli qalaqis
parkebi da skverebi.
parkebis da skverebis teritoriaze mSeneblobebis SezRud-
va SesaZlebelia funqciuri zonirebis principis gamoyenebiT,
generaluri gegmis arsebobis pirobebSi28. qalaq ozurgeTs gen-
eraluri gegma ar gaaCnia, Sesabamisad, arsebuli mdgomareobiT
parkebsa da skverebSi mSenebloba nebadarTulia. am xarvezis
gamo periodulad dRis wesrigSi dgeba sarekreacio funqciis
mqone teritoriebze mSeneblobis sakiTxi:
4 2007 wels omSi daRupulTa parkis teritoriaze aSenda
ozurgeTis sakaTedro taZris samreklo;
4 2012 wels ganixileboda Wadrebis baRSi Sadrevnis adg-
ilze kafes mSenebloba ozurgeTis centrisa da WavWavaZis qu-
Cis reabilitaciis proeqtis farglebSi.. aRniSnuli mSeneblo-
ba ar ganxorcielebula. mizezi ucnobia;
4 2014 wels ganixileboda kulturis da dasvenebis parkSi
samxareo administraciis Senobis ganTavseba. aRniSnuli sakiTxi
dRis wesrigidan moixsna sazogadoebis protestis Sedegad29;

25 adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsi, muxli 107, punqti 1 qvepunqtebi „a“


26 sivrcis dagegmarebis, arqiteqturuli da samSeneblo saqmianobis kodeqsi, mux-
li 3, punqti „h4“
27 adgilobrivi TviTmmarTvelobis kodeqsi, muxli 16, punqti 2 qvepunqtebi „b“, „e“, „v“
28 sivrcis dagegmarebis, arqiteqturuli da samSeneblo saqmianobis kodeqsi, mux-
li 45, punqti 1
29 „parkSi Senobis Cadgmas mosaxleoba ar dauWers mxars“ gazeTi „alioni“ 3 noem-
beri, 2014 w. http://alion.ge/?view=article&id=455

49
4 2016 wels saavtomobilo gza aSenda 9 aprilis parkSi.
mSenebloba ganxorcielda sazogadoebis protestis miuxeda-
vad30;
4 2016 wels qalaq ozurgeTis municipalitetis sakrebu-
lom mxari dauWira guriis quCaze Sadrevnis skverSi 26 m2 miwis
nakveTis gacemas 30 wlis vadiT, aRnagobis uflebiT savaWro
jixuris mSeneblobisTvis31;
4 2016 wels qalaq ozurgeTis municipalitetis sakrebu-
lom mxari dauWira Wadrebis baRSi 25 m2 miwis nakveTis gacemas
30 wlis vadiT, aRnagobis uflebiT savaWro jixuris mSeneblo-
bisTvis32;
4 2016 wels qalaq ozurgeTis municipalitetis sakrebu-
lom mxari dauWira 9 aprilis parkSi 310 m2 miwis nakveTis gace-
mas 45 wlis vadiT, aRnagobis uflebiT restornis mSeneblo-
bisTvis33. mSenebloba ar ganxorcielda, radgan sasamarTlom
gaauqma sakrebulos Sesabamisi gadawyvetileba.

30 http://liberali.ge/news/view/24172/ozurgetshi-9-maisis-parkis-gadasarchenad-petitsia-daregistrirda
31 qalaq ozurgeTis municipalitetis sakrebulos gankarguleba N40, 2016 w.
32 qalaq ozurgeTis municipalitetis sakrebulos gankarguleba N40, 2016 w.
33 qalaq ozurgeTis municipalitetis sakrebulos gankarguleba N64, 2016 w.
50
2017 wels ozurgeTSi moqmedi sazogadoebrivi orga-
nizaciebis erToblivi ZalisxmeviT qalaq ozurgeTis mu-
nicipalitetis sakrebulos peticiis saxiT waredgina nor-
matiuli aqtis proeqti, romelic iTvaliswinebda qalaqis
administraciul sazRvrebSi arsebul sarekreacio teri-
toriebze kapitaluri mSeneblobebis da am teritoriebis
gasxvisebis SezRudvas. sakrebulom aRniSnuli dadgenile-
ba ar miiRo34.
parkebisa da skverebis sarekreacio funqciis dakargvas
da maTze sayovelTao xelmisawvdomobas xels uSlis aseve
am teritoriebis gankerZoeba. sajaro, sazogadoebrivi
mflobelobidan kerZo sakuTrebaSi, an grZelvadian kerZo
sargeblobaSi gadacemis, Sesabamisad, sarekreacio sivr-
ceebis Semcirebis da gaqrobis faqtebi fiqsirdeba 1990-
iani wlebidan dRemde:
1995 wels gancxadebis safuZvelze kerZo pirs gadaca
aRmaSeneblis q. N121-Si mdebare 720 m2 farTi35, romelic ma-
namde sarekreacio sivrcis funqcias asrulebda mimdebare
quCebis mosaxleobisTvis. am teritoriaze amJamad benzin-
gasamarTi sadguria, xolo mimdebare ubans - a. diunanis, m.
gogiberiZis, farnavaz mefis (nawilobriv), d. aRmaSeneblis
(nawilobriv), i. javaxiSvilis (nawilobriv), a. baqraZis (naw-
ilobriv), Tavisuflebis quCebi - ar gaaCnia 10 wuTis fexiT
saval manZilze xelmisawvdomo sarekreacio sivrce.
2009 wels „S.p.s. bibluss“ 25 wlis vadiT ijariT gadae-
ca 46,25 m2 teritoria.
2011 wels saxelmwifo sakuTrebaSi arsebul S.p.s.
„agromets“ gadaeca anaseulis samecniero-kvleviTi insti-
tuti da mimdebare 109618 m2 miwa masze arsebuli Seno-
ba-nagebobebiT36. S.p.s. „agrometisTvis“ gadacemul terito-
ria moicavda agreTve anaseulis dendroparkis did nawils.
momdevno wlebSi, S.p.s. „agrometisa“ da misi mesakuTre
agraruli universitetis gasxvisebis Sedegad anaseulis
parkis didi nawili kerZo sakuTrebaSi aRmoCnda. jerje-
robiT anaseulis parki warmoadgens qalaqis farglebSi ar-
sebul erTaderT dadebiT gamonakliss, sadac sarekreacio
funqciaze xelmisawvdomoba gasxvisebis gamo ar SezRud-
ula, radgan kerZo mesakuTres ar aqvs parkis teritoria
Caketili da moqalaqeebs SeuZliaT parkis teritoriaze
Tavisufali gadaadgileba, rekreacia da a.S. Tumca aR-
niSnuli mdgomareobis SenarCuneba mesakuTris keTil neba-
zea damokidebuli, radgan saxelmwifos teritoriis gasx-

34 qalaq ozurgeTis sakrebulos sxdomis oqmi N10, 2017 w


35 qalaq ozurgeTis gamgeobis gadawyvetileba N93, 7 ivlisi, 1995 w.
36 s.s.i.p. sawarmoTa marTvis saagentos Tavmjdomaris brZaneba N1-3/1129; 4
noem­beri, 2011 w.
51
visebisas ar daudgenia msgavsi piroba kerZo mesakuTrisTvis.
amJamad anaseulis parkis mxolod samxreTi, SedarebiT mcire
nawili, dauregistrirebeli saxiT aris darCenili sajaro sa-
kuTrebaSi.
2017 wels S.p.s. „ozurgeTi garmenTs“ s.s.i.p. saxelmwifo
qonebis erovnuli saagentos mier 1 larad gadaeca 89000 m2
miwa masze arsebuli Senoba-nagebobebiT safeiqro/teqstilis
sawarmos mosawyobad. S.p.s. „ozurgeTi garmenTisTvis“ gadace-
muli teritoria agreTve moicavda wablnars, romelsac mimde-
bare quCebis mosaxleoba iyenebda sarekreacio daniSnulebiT.
miuxedavad dapirebisa, privatizaciis xelSekrulebaSi ar yo-
fila gaTvaliswinebuli kerZo kompaniis valdebuleba, Seenar-
Cunebina sajarod xelmisawvdomi sarekreacio sivrce37. amJamad
teritoria SeRobili da Caketilia da masSi Sesvla kerZo me-
sakuTris Tanxmobazea damokidebuli. mimdebare ubans - k. me-
greliZis, e. tuRuSis, i. qadeiSvilis quCebi - ar gaaCnia 10 wu-
Tis fexiT saval manZilze xelmisawvdomo sarekreacio sivrce.
2019 wels saqarTvelos sapatriarqos sakuTrebaSi gadaeca
eqadiis tye-parkis SuagulSi arsebuli 3000 m2 miwa38.
parkebis da skverebis teritoriis ganaSenianebis da
gasxvisebis normatiuli regulirebis ararsebobis gamo es
sakiTxi damokidebulia adgilobriv TviTmmarTvelobaSi gad-
awyvetilebis mimRebi pirebis pirad Sexedulebebze. Sesabam-
isad, aRniSnuli problemis samarTlebrivi gadawyvetisTvis
aucilebelia, SemuSavebul iqnas qalaqis generaluri gegma da
ganxorcieldes funqciuri zonireba.

37 s.s.i.p. saxelmwifo qonebis erovnul saagentosa da Sps „ozurgeTi garmenTs“ So-


ris 2017 wlis 14 eqtembers dadebuli nasyidobis xelSekruleba pirobebiT
38 amonaweri sajaro reestridan
http://bs.napr.gov.ge/GetBlob?pid=101&bid=boVlyOwlsX3qmYsntmLmFKWWcq28u8xteykD
GogEHmpBDY9Nm7Iht]mYl14vMhyf

52
skverebis da
parkebis
mosawyobad
SeTavazebuli
sivrceebi

53
54
Semoqmedelis quCa N45, sakadastro kodi: 26.26.45.020, far-
Tobi 9605 m 2 . aRniSnul teritoriaze saqalaqo parkis mowyoba
sarekreacio sivrceze xelmisawvdomobis problemas gadaWris
m. gorkis, p. ingoroyvas, lanCxuTis, W. lomTaTiZis, f qoriZis,
n. nakaSiZis, i. Semoqmedelis (nawilobriv) quCebisTvis. am ter-
itoriaze parkisa da sportuli moednis mowyobis moTxovniT
ozurgeTis municipalitetis moqalaqeebma 2018 wels peticiiT
mimarTes municipalitetis sakrebulos. miwis nakveTi iZleva
SesaZleblobas, masze ganTavsdes sportuli aqtivobebis iseTi
zonebi (mag. velobiliki, skeit-parki da sxva), romlis Sesa-
Zlebloba ar arsebobs qalaqis sxva parkebSi.
Semoqmedelis q. N156-N158 mimdebared. miwis nakveTi ar aris
registrirebuli sajaro reestrSi. miaxloebiTi farTobia 800 m2.
2016 wels qalaq ozurgeTis municipalitetis biujetSi gamoy-
ofili iyo 22416 lari am teritoriaze skverisa da ministadio-
nis mowyobisTvis, Tumca realurad skveri ar mowyobila. mniS-
vnelovania, municipalitetma Seasrulos aRebuli valdebuleba
da moawyos mcire saubno skveri aRniSnul adgilze, rac, aseve
gadaWris sarekreacio sivrceze xelmisawvdomobis problemas
Semoqmedelis quCis bolo monakveTis mosaxleobisTvis.
Coxatauris quCa, kaTolikuri eklesiis mimdebared. miwis na-
kveTi ar aris registrirebuli sajaro reestrSi. miaxloebiTi
farTobia 300 m2. qalaq ozurgeTis municipalitetis 2017 wlis
biujetSi asaxuli iyo Tanxa Coxatauris quCaze skveris mowyo-
bisTvis da gamocxadebuli iyo tenderi. Coxatauris quCaze
skveris mowyobis samuSaoebi ar ganxorcielebula. mniSvnelo-
vania, municipalitetma Seasrulos aRebuli valdebuleba da
moawyos mcire saubno skveri aRniSnul adgilze. skveri xel-
misawvdomi iqneba Coxatauris, qavTaraZis, TenieSvilis, aseve
nawilobriv javaxiSvilis, ToiZisa da rusTavelis quCebisTvis.
yofili skveri sasporto skolis gverdiT. 1999-2000 wlebSi
am teritoriaze moqalaqeTa sainiciativo jgufma saerTaSor-
iso fond NOVIB-is dafinansebiT moawyo skveri, romelic Sem-
dgomSi adgilobrivi TviTmmarTvelobis mier movla-patrono-
bis ararsebobis gamo ganadgurda. yofili skveris teritoria
amJamad warmoadgens nawils miwis nakveTisa sakadastro kodiT
26.26.46.000, romlis mesakuTrea ozurgeTis municipaliteti da
uzufruqtuari ozurgeTis municipalitetis gaerTianebuli
sportis ganviTarebis centri. skveris mowyoba SesaZlebelia
mis yofil teritoriaze daaxloebiT 170 m2 farTobze. skveri
xelmisawvdomi iqneba doliZis, gabriel episkoposis, WavWava-
Zis, bolqvaZis quCebis mosaxleobisTvis.

55
kita megreliZis q. sakadastro kodi: 26.26.34.023, farTobi
1890 m 2 . miwis nakveTi warmoadgens saxelmwifo sakuTrebas. mi-
wis nakveTis mimdebare wablnari, romelsac mosaxleoba iyeneb-
da sarekreacio funqciiT, saxelmwifos mier gadaeca S.p.s.
„ozurgeTi garmenTs“ da megreliZis, tuRuSis, qadeiSvilis
quCebis mosaxleobas ar gaaCnia sarekreacio sivrce xelmisaw-
vdom manZilze.
subtropikebis quCa. aRniSnuli quCa anaseulis ubanSi mde-
bareobs, magram ZiriTad dasaxlebas mowyvetilia da am quCa-
ze mcxovrebT xelmisawvdomi sarekreacio sivrce ar gaaCniaT.
skveris mowyoba SesaZlebelia quCis dasawyisSi sajaro reestr-
Si dauregistrirebel miwis nakveTze, romlis savaraudo far-
Tobia 1000 m 2 .
skveri besikis quCaze. am saxelwodebiTaa datanili google
maps-ze besikis quCaze sajaro reestrSi dauregistrirebe-
li miwis nakveTi, romelsac mosalxoebs iyenebs sarekreacio
funqciiT. nakveTze dgas zrdasruli mravalwlovani wiwvo-
vani xeebi da kustarulad mowyobilia xis magida da skame-
bi. municipalitetis merias SeuZlia moawyos mcire saubno
skveri aRniSnul miwis nakveTze. savaraudo farTobia 300 m 2 .
skveri xelmisawvdomi iqneba besikis, T. xvedeliZis, giorgaZis,
aseve nawilobriv a. xinTibiZisa da aRmaSeneblis quCebis mcx-
ovrebTaTvis.
Tavisuflebis quCisa da d. baqraZis quCebis kveTa. miwis na-
kveTi ar aris registrirebuli sajaro reestrSi. miaxloebi-
Ti farTobia 2000 m 2 . municipalitets SeuZlia miwis nakveTis
nawilze moawyos skveri, xolo nawili gamoiyenos sxva dan-
iSnulebiT. aRniSnul teritoriaze skveris mowyoba gadaWris
sarekreacio sivrceze xelmisawvdomobis problemas Tavisu-
flebis, d. baqraZis da griSaSvilis (nawilobriv) quCebis mo-
saxleobisTvis.
yazbegis quCa, 1-li Sesaxvevi #13-is mimdebared. miwis nakve-
Ti ar aris registrirebuli sajaro reestrSi. miaxloebiTi
farTobia 5000 m2. mis mimdebaredaa saxelmwifo sakuTrebaSi
arsebuli 3690 m2 miwis nakveTi (s.k.26.26.52.666). municpalitets
SeuZlia miwis nakveTis nawilze moawyos parki, xolo nawi-
li gamoiyenos sxva daniSnulebiT. mdinaris siaxlove iZle-
va SesaZleblobas aRniSnul teritoriaze mravalfunqciuri
sarekreacio sivrcis da qalaqSi axali mizidulobis centris
gaCenis SesaZleblobas. aRniSnul teritoriaze parkis mowyoba
gadaWris sarekreacio sivrceze xelmisawvdomobis problemas
yazbegis quCis mosaxleobisTvis.

56
TayaiSvilis q. sakadastro kodi: 26.26.52.661, farTobi 1612
m . miwis nakveTi warmoadgens saxelmwifo sakuTrebas da masze
2

ganlagebulia sportuli moedani, romelic sareabilitacioa.


miwis nakveTs aqvs kargi gamwvaneba da iZleva SesaZleblobas,
sportul moedanTan erTad moewyos skveris infrastruqtura,
rac gadaWris sarekreacio sivrceze xelmisawvdomobis prob-
lemas k. TavarTqilaZeis, TayaiSvilis da universitetis (nawi-
lobriv) quCebis mosaxleobisTvis.

skverebis da parkebis mosawyobad


SeTavazebuli sivrceebi

57
58
rekomendaciebi

59
60
ozurgeTis municipalitetis merias

4
ozurgeTis municipalitetis meriam municipalitetis
biujetSi asaxos parkebis da skverebis reabilitaciis qvepro-
grama, romlis Tanxebi moxmardeba arsebuli parkebis da skver-
ebis kapitalur reabilitacias;

4 ozurgeTis municipalitetis meriam uzrunvelyos yve-


la parksa da skverSi arsebiTi, sabaziso infrastruqturis
(bilikebi, skamebi, urnebi, gareganaTeba da a.S.) mowesrigeba,
saWiroebis mixedviT moawyos parkebsa da skverebSi sabavSvo
da sportuli moednebi, sazogadoebrivi tualetebi, sasmeli
wylis sokoebi, veloparkingebi, fanCaturebi;

4 ozurgeTis municipalitetis meriam uzrunvelyos axali


parkebis da skverebis mSenebloba qalaqis im nawilebSi, rom-
lebsac ar gaaCnia xelmisawvdomoba sarekreacio sivrceebze.
am mizniT municipalitetis merias SeuZlia ixelmZRvanelos am
angariSSi mocemuli SeTavazebuli sivrceebiT;

4ozurgeTis municipalitetis meriam parkebis reabil-


itaciis dros tenderis nacvlad gamoiyenos „saxelmwifo Sesy-
idvebis Sesaxeb“ kanoniT gaTvaliswinebuli konkursis wesi;

4 ozurgeTis municipalitetis meriam uzrunvelyos qalaq-


is generaluri gegmis SemuSaveba;

4 ozurgeTis municipalitetis meriam uzrunvelyos yvela


parkisa da skveris mimdinare movla-patronoba Sesabamisi fi-
nansuri saxsrebis gamoyofisa da pasuxismgebeli uwyebis iden-
tificirebis gziT;

4 ozurgeTis municipalitetis meriam uzrunvelyos moqa-


laqeTa CarTuloba parkebis da skverebis sareabilitacio pro-
eqtebis momzadebisas proeqtirebis etapze, proaqtiurad ga-
moaqveynos dagegmili sareabilitacio proeqtebi da danergos
moqalaqeebTan winaswari savaldebulo konsultaciebis wesi,
raTa parkebis da skverebis kapitaluri reabilitacia efuZne-
bodes adgilobriv saWiroebebs da iTavliswinebdes moqalaqe-
Ta interesebs;

4 ozurgeTis municipalitetis meriam uzrunvelyos mu-


nicipaluri samsaxurebis da iuridiuli pirebis mier organize-
buli RonisZiebebis geografiuli arealis gafarToeba da maTi
gamarTva sxvadasxva parkebsa da skverebSi;
61
ozurgeTis municipalitetis sakrebulos

4 ozurgeTis municipalitetis sakrebulom miiRos qalaqSi


arsebuli parkebisa da skverebis gasxvisebisa da ganaSenianebis
SezRudvis Sesaxeb normatiuli aqti, romelic imoqmedebs qa-
laqis generaluri gegmis miRebamde;

4 ozurgeTis municipalitetis sakrebulom miiRos qalaqSi


arsebuli parkebisa da skverebis nusxis damtkicebis Sesaxeb
samarTlebrivi aqti, romelic imoqmedebs qalaqis generaluri
gegmis miRebamde;

4
ozurgeTis municipalitetis sakrebulom ganaxorcie-
los qalaqSi arsebuli parkebisa da skverebis saxeldeba;

4 ozurgeTis municipalitetis sakrebulom ganaxorcielos


zedamxedveloba parkebsa da skverebSi xeebis moWris Sesabam-
isobaze municipalitetis sakrebulos mier dadgenil „mwvane
nargavebis movlisa da aRdgenis wesTan“.

62
danarTi

63
64
Wadrebis baRi

sakadastro kodi: 26.26.47.162


farTobi: 7586 m 2
mesakuTre: ozurgeTis municipaliteti
arsebuli gamwvaneba: zrdasruli, mravalwlovani Wadrebi, axalgazrda nargavebi
arsebuli infrastruqtura: bilikebi, skamebi, urnebi, gareganaTeba, sasmeli wylis
soko, Wi-Fi (miwodebas uzrunvelyofs Airnet), civi sasmelebis pavilioni, turistu-
li ruka, filimon qoriZis biusti, Sadrevani.
saWiroebebi: bilikebis da saerTo sivrcis adaptireba inkluziuri dizainis mixed-
viT, saniaRvre sistemis mowesrigeba, skamebisa da urnebis damateba da ganaxleba,
veloparkingis mowyoba
reitingi google rukaze: 4,5 (5-dan); 20 Sefaseba

9 aprilis parki

sakadastro kodi: 26.26.47.010


farTobi: 6887 m 2
mesakuTre: ozurgeTis municipaliteti
arsebuli gamwvaneba: zrdasruli, mravalwlovani xeebi (kedrebi), axalgazrda nar-
gavebi, dekoratiuli palmebi
arsebuli infrastruqtura: bilikebi, skamebi, urnebi, biusti, wignis maRazia, jix-
uri, vardebis xeivani, memoriali, Sadrevani (ar funqcionirebs da sanagvedaa qceu-
li)
saWiroebebi: asasvlelebis adaptireba inkluziuri dizainis mixedviT, urnebis da
skamebis damateba, veloparkingis mowyoba, gareganaTebis mowyoba, Sadrevnis re-
abilitacia, sasmeli wylis sokos mowyoba, Wi-Fi-s miwodebis uzrunvelyofa, mud-
mivi movla-patronoba, parkis teritoriaze saavtomobilo gzis gauqmeba, sabavSvo
moednis mowyoba
reitingi google rukaze: 4,2 (5-dan); 138 Sefaseba

65
omSi daRupulTa
parki

sakadastro kodi: 26.26.01.694


farTobi: 4242 m 2
mesakuTre: ozurgeTis municipaliteti
arsebuli gamwvaneba: zrdasruli, mravalwlovani xeebi, axalgazrda nargavebi
arsebuli infrastruqtura: bilikebi, skamebi, urnebi, gareganaTeba, memoriali,
samreklo, Robe.
saWiroebebi: mravalwlovani nargavebis pasportizacia, Sesasvlelebis adaptireba
inkluziuri dizainis mixedviT, teritoriis keTilmowyoba gamwvanebis SenarCu-
nebiT, Robisa da trotuarebis keTilmowyoba.
reitingi google rukaze: 4,3 (5-dan); 57 Sefaseba

kulturis da
dasvenebis parki

sakadastro kodi: 26.26.01.671


farTobi: 17788 m 2
mesakuTre: ozurgeTis municipaliteti
arsebuli gamwvaneba: zrdasruli, mravalwlovani xeebi, maT Soris alvebi; axal-
gazrda nargavebi; maT Soris Zvirfasi jiSis mcenareebi; dekoratiuli palmebi,
buCqebi da yvavilebi
arsebuli infrastruqtura: amfiTeatri, Robe, bilikebi, skamebi, urnebi, garega-
naTeba, sabavSvo moedani, sami saxis atraqcioni, sazogadoebrivi tualeti, sasmeli
wylis onkani, saniaRvre arxebi, Zegli, fitnes zona (trenaJorebi amortizebulia),
Wi-Fi, wignis kuTxe (ar funqcionirebs)
saWiroebebi: Sesasvlelebis da bilikebis adaptireba inkluziuri dizainis mixed-
viT, veloparkingis mowyoba, sabavSvo gasarTobebis damateba asakobrivi jgufebis
Sesabamisad, sazogadoebrivi tualetis reabilitacia, sasmeli wylis sokos mowyo-
ba, trotuaris keTilmowyoba, wignis kuTxis funqcionirebis aRdgena
reitingi google rukaze: 4,2 (5-dan); 15 Sefaseba
66
„samkuTxas“ parki

sakadastro kodi: 26.26.01.692


farTobi: 11093 m 2
mesakuTre: ozurgeTis municipaliteti
arsebuli gamwvaneba: zrdasruli, mravalwlovani xeebi, axalgazrda nargavebi
arsebuli infrastruqtura: bilikebi, ori sportuli moedani, sabavSvo saqanela,
Robe ori mxridan, bilikebi, skamebi, urnebi, gareganaTeba, sasmeli wylis soko,
aleqsandre wuwunavas Zegli, jixuri. parkSi infrastruqtura mTlianad moZvele-
bulia da srul ganaxlebas saWiroebs
saWiroebebi: bilikebis reabilitacia inkluziuri dizainis mixedviT, veloparkingis
mowyoba, sabavSvo moednis mowyoba, skamebiT da urnebiT aRWurva, sportuli moed-
nebis ganaxleba.
reitingi google rukaze: 5,0 (5-dan); 3 Sefaseba

eqadiis tye-parki

sakadastro kodi: 26.26.49.070


farTobi: 167545 m 2
mesakuTre: saxelmwifo
arsebuli gamwvaneba: zrdasruli, mravalwlovani xeebi, maT Soris Zvirfasi jiSis
mcenareebi, buCqebi
arsebuli infrastruqtura: Sida gza, Robe
saWiroebebi: dauregistrirebeli nawilis registracia municipalitetis sakuTre-
baSi, skamebiTa da urnebiT aRWurva, velobilikisa da veloparkingis mowyoba,
teritoriis keTilmowyoba gamwvanebis SenarCunebiT, gareganaTebis mowyoba, WiFi,
sabavSvo moednis mowyoba, fitnes zonis mowyoba, sasmeli wylis sokos damonta-
Jeba, sarevela mcenareebisgan gawmenda, mravalwlovani nargavebis pasportizacia,
mudmivi movla-patronobis uzrunvelyofa
reitingi google rukaze: 5,4 (5-dan); 8 Sefaseba
67
anaseulis
dendroparki

sakadastro kodi: parki ar aris erT miwis nakveTad registrirebuli, is nawilo-


briv moqceulia 26.26.50.019-is farglebSi, xolo misi nawili dauregistrirebe-
lia. 26.26.50.195 kodiT registrirebulia parkis mimdebared arsebuli sportuli
moedani
farTobi: daaxloebiT 15-18 aTasi m 2
mesakuTre: parkis didi nawili mqceulia miwis nakveT 26.26.50.019-is farglebSi,
romlis mesakuTrea S.p.s. „agrometi“, sportuli moedani ozurgeTis municipalite-
tis sakuTrebaSia, parkis nawili ar aris daregistirebuli da ar hyavs mesakuTre
arsebuli gamwvaneba: zrdasruli, mravalwlovani xeebi, maT Soris Zvirfasi jiSis
mcenareebi, buCqebi, axalgazrda nargavebi, yvavilebi arsebuli infrastruqtura:
bilikebi, gareganaTeba (mxolod im nawilSi, romelic ar Sedis kerZo sakuTrebaSi),
kalaTburTisa da minifexburTis moednebi (sWirdeba reabilitacia), Sadrevnebi (ar
funqcionirebs)
saWiroebebi: dauregistrirebeli nawilis registracia municipalitetis sakuTre-
baSi, skamebiTa da urnebiT aRWurva, Sadrevnis reabilitacia, veloparkingis mowyo-
ba, sasmeli wylis sokos mowyoba, sabavSvo moednis mowyoba, sportuli moednebis
reabilitacia, mravalwlovani nargavebis pasportizacia
reitingi google rukaze: 4,4 (5-dan); 20 Sefaseba

skveri WavWavaZisa
da keWaymaZis quCebis
kveTaze

sakadastro kodi: 26.26.46.145


farTobi: 702 m 2
mesakuTre: ozurgeTis municipaliteti
arsebuli gamwvaneba: ramdenime dekoratiuli palma da buCqi
arsebuli infrastruqtura: filaqani, skamebi, urnebi, gareganaTeba, ori sabavSvo
saWiroebebi: xeebis dargva, sabavSvo gasarTobebis damateba asakobrivi jgufebis
mixedviT, veloparkingis mowyoba, fitnes zonis mowyoba
68
ninoSvilis skveri

sakadastro kodi: 26.26.02.691


farTobi: 298 m 2
mesakuTre: ozurgeTis municipaliteti
arsebuli gamwvaneba: mravawlovani xeebi (kedrebi)
arsebuli infrastruqtura: filaqani (moSlili), erTi skami, qvis moxatuli kede-
li, kvarcxlbeki, romlidanac moparulia egnate ninoSvilis biusti
saWiroebebi: gazonis ganaxleba, saniaRvre arxis mowesrigeba, dekoratiuli
mcenareebis da yvavilebis dargva, skamebiT da urnebiT aRWurva, dekoratiuli
kedlis ganaxleba, sasmeli wylis sokos mowyoba, veloparkingis mowyoba, egnate
ninoSvilis biustis dadgma, mudmivi movla-patronobis uzrunvelyofa, garega-
naTebis mowyoba

skveri kldiaSvilis
quCaze

sakadastro kodi: miwis nakveTi ar aris sajaro reestrSi registrirebuli


farTobi: daax. 400-500 m 2
mesakuTre: ar aris registrirebuli
arsebuli gamwvaneba: mravawlovani wiwvovani xeebi, ori axalgazrda nargavi
arsebuli infrastruqtura: filaqani, skamebi, urnebi, Robe, gareganaTeba (yvela
boZi dazianebulia), sabavSvo gasarTobebi (amortizebuli), kalaTburTis fari
(amortizebuli)
saWiroebebi: gazonis mowesrigeba, dekoratiuli mcenareebis da yvavilebis dargva,
skamebiT da urnebiT aRWurva, sasmeli wylis sokos mowyoba, veloparkingis mowyo-
ba, sabavSvo gasarTobebis montaJi, kalaTburTis faris aRdgena, gareganaTebis
mowyoba, mudmivi movla-patronobis uzrunvelyofa, municipalur sakuTrebad
registracia
69
afxazeTis skveri

sakadastro kodi: miwis nakveTi ar aris sajaro reestrSi registrirebuli


farTobi: daax. 400-500 m 2
mesakuTre: ar aris registrirebuli
arsebuli gamwvaneba: ar aris
arsebuli infrastruqtura: Robe, skamebi, urnebi, fanCaturi, sabavSvo gasarTo-
bebi. skveris infrastruqtura 2000-ian wlebSia mowyobili da amJamad mTlianad
amortizebulia
saWiroebebi: gazonis mowesrigeba, dekoratiuli mcenareebis da yvavi­lebis dargva,
saniaRvre arxebis da drenaJis mowyoba, Robis reabilitacia, skamebiT da urnebiT
aRWurva, sabavSvo gasarTobebis montaJi, gareganaTebis mowyoba, mudmivi movla-pa-
tronobis uzrunvelyofa, municipalur sakuTrebad registracia

Sadrevnis skveri

sakadastro kodi: 26.26.47.004


farTobi: 2066 m 2
mesakuTre: ozurgeTis municipaliteti
arsebuli gamwvaneba: gazoni
arsebuli infrastruqtura: Sadrevani (nagviT savse), skamebi, urnebi, gareganaTeba,
turistuli ruka
saWiroebebi: gamwvaneba, skamebiT da urnebiT aRWurva, damatebiTi gareganaTebis
mowyoba, mudmivi movla-patronobis uzrunvelyofa, Sadrevnis gawmenda da fun-
qcionirebis uzrunvelyofa, veloparkingis mowyoba, sazogadoebrivi tualetis
mowyoba

70
skveri ioane petriwis
quCaze

sakadastro kodi: miwis nakveTi ar aris registrirebuli sajaro reestrSi


farTobi: daax. 350-450 m 2
mesakuTre: ar aris registrirebuli
arsebuli gamwvaneba: zrdasruli, mravalwlovani wiwvovani xeebi (kedari, krip-
tomeria)
arsebuli infrastruqtura: gareganaTeba, kalaTburTis fari (amortizebuli), ska-
mi (amortizebuli)
saWiroebebi: teritoriis keTilmowyoba gamwvanebis SenarCunebiT, skamebiT da
urnebiT aRWurva, kalaTburTis minimoednis mowyoba, sabavSvo gasarTobebis mon-
taJi, avtoparkingisgan damcavi barieris mowyoba, kanalizaciis milis reabilita-
cia, municipalur sakuTrebad registracia

skveri nikolaZis
quCaze

sakadastro kodi: miwis nakveTi ar aris registrirebuli sajaro reestrSi


farTobi: daax. 350-450 m 2
mesakuTre: ar aris registrirebuli
arsebuli gamwvaneba: gazoni, ramdenime axalgazrda nargavi
arsebuli infrastruqtura: Robe, urnebi, skamebi, filaqani, gareganaTeba (nawilo-
briv dazianebulia), fanCaturi, ori gasarTobi mcirewlovani bavSvebisTvis
saWiroebebi: xeebis dargva, municipalur sakuTrebad registracia, mudmivi mov-
la-patronobis uzrunvelyofa, dazianebuli gareganaTebis Canacvleba

71
skveri griboedovis
N27-is mimdebared

sakadastro kodi: miwis nakveTi ar aris registrirebuli sajaro reestrSi


farTobi: daax. 500-600 m 2
mesakuTre: ar aris registrirebuli
arsebuli gamwvaneba: gazoni, dekoratiuli buCqis ramdenime nergi
arsebuli infrastruqtura: Robe, urnebi (erTi dazianebulia) skamebi, filaqani,
gareganaTeba, fanCaturi, oTxi sabavSvo gasarTobi (aqedan erTi dazianebulia)
mini sakalaTburTo moedani
saWiroebebi: xeebis dargva, municipalur sakuTrebad registracia, mudmivi mov-
la-patronobis uzrunvelyofa, dazianebuli nivTebis Canacvleba axliT

skveri griboedovis
N25-is mimdebared

sakadastro kodi: miwis nakveTi ar aris registrirebuli sajaro reestrSi


farTobi: daax. 900-1000 m 2
mesakuTre: ar aris registrirebuli
arsebuli gamwvaneba: zrdasruli foTlovani da wiwvovani xeebi, gazoni, dekora-
tiuli palmebi
arsebuli infrastruqtura: Robe, skamebi, gareganaTeba, fanCaturi, fitnes zona,
mini sakalaTburTo moedani
saWiroebebi: teritoriis keTilmowyoba gamwvanebis SenarCunebiT, municipalur sa-
kuTrebad registracia, mudmivi movla-patronobis uzrunvelyofa, dazianebuli
nivTebis Canacvleba axliT, sabavSvo gasarTobebis damontaJeba

72

You might also like