Professional Documents
Culture Documents
ქალაქ ოზურგეთის პარკების მდგომარეობის ამსახველი ანგარიში 2020
ქალაქ ოზურგეთის პარკების მდგომარეობის ამსახველი ანგარიში 2020
ozurgeTis
parkebis
mdgomareobis
amsaxveli
angariSi
2020
1
2
Sesavali
parkebs, skverebs da sxva sazogadoebriv, sajaro sivrceebs
aqvs ekologiuri, kulturul-istoriuli, esTetikuri, aseve,
politikuri mniSvneloba. sajaro sivrce samoqalaqo sazoga-
doebis formirebis aucilebeli pirobaa, parkebs da sxva sa-
jaro sivrceebs SeuZliaT iqcnen demokratiisa da samoqalaqo
CarTulobis xelSemwyob adgilebad.
warmodgenili angariSi aRwers qalaq ozurgeTSi parkebis
da skverebis fizikur da infrastruqturul mdgomareobas da
samarTlebriv statuss 2020 wlis Tebervlis mdgomareobiT.
angariSi momzadda „guriis samoqalaqo centris“ mier pro-
eqtis „parki yvelas“ farglebSi, evropis fondis dafinanse-
biT, SvedeTis saerTaSoriso ganviTarebisa da TanamSromlo-
bis saagentos da daniis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos
grantis farglebSi.
proeqtis farglebSi ganxorcielda samagido kvleva - da-
muSavebul iqna ozurgeTis municipalitetis meriidan da sakreb-
ulodan miRebuli oficialuri informacia, municipalitetis
sakrebulos dadgenilebebi, gankargulebebi da oqmebi, sajaro
reestrSi daculi dokumentacia, s.s.i.p. qonebis erovnuli saa-
gentodan da municipaluri ganviTarebis fondidan miRebuli
informacia.
Catarda 8 fokus-jgufi, romliTac dafaruli iqna mTeli
qalaqi. ozurgeTis Sida administraciuli dayofa ar arse-
bobs, adgilobrivi arCevnebis miznebisTvis ozurgeTi iyofa
sam olqad, Tumca es dayofa ar emTxveva qalaqis istori-
ul-geografiulad Camoyalibebul ubnebs. proeqtis miznebi-
sTvis qalaqi daiyo 8 pirobiT ubnad, romelTa mixedviTac
Catarda fokus-jgufebi.
fokus-jgufebis monawileebi SeirCnen „Tovlis gundis“
meTodis gamoyenebiT. sul Catarda 8 fokus-jgufi, romelTac
jamSi 80 monawile daeswro. monawileebi gansxvavdebodnen erT-
maneTisgan asakis, sqesis (60% qali, 40% mamakaci), dasaqmebis
niSniTa da sacxovrebeli adgiliT.
fokus-jgufebis Sedegad Seswavlil iqna adgilobrivi mo-
saxleobis damokidebuleba sarekreacio sivrceebis mimarT,
moqalaqeebis Sexedulebebi parkebis da skverebis xelmisaw-
vdomobis, fizikuri mdgomarebis, maTi saWiroebebis da pri-
oritetebis Sesaxeb.
Catarebuli fokus-jgufebis Sedegebze dayrdnobiT, Catare-
bul iqna savele samuSaoebi da momzadda q. ozurgeTSi arse-
buli parkebis da skverebis reestri, romelSic miTiTebulia
TiToeuli maTganis saxelwodeba, farTobi, sakadastro kodi
(arsebobis SemTxvevaSi), gamwvanebis da infrastruqturis md-
gomareoba, reabilitaciis saWiroeba da sxva monacemebi.
3
fokus-jgufebis monawileTa ganawileba sacxovrebeli adgilis mixedviT
4
farTobi da
klasifikacia
5
6
qalaqSi arsebuli yvela parkis/skveris Sesaxeb monacemebi
Segrovda meriidan gamoTxovili sajaro informaciebis da sa-
jaro reestrSi registrirebuli miwis nakveTebis monacemebis
safuZvelze. ozurgeTis municipalitetis meriis 2019 wlis 7
ivnisis oficialuri werilis1 mixedviT q. ozurgeTSi 6 parki
da skveria, xolo 2019 wlis 20 noembris oficialuri werilis2
mixedviT - 7 parki da skveri. a.(a).i.p. „ozurgeTis municipal-
uri momsaxurebis serviscentris“ oficialuri werilis mixed-
viT serviscentri emsaxureba 4 parksa da 4 skvers. yovelive es
miuTiTebs, rom municipalitets ar gaaCnia parkebis da skvere-
bis sruli nusxa3.
aRniSnulidan gamomdinare, Catarebuli fokus-jgufebis Se-
degebze dayrdnobiT, Catarda savele samuSaoebi. fokus-jgufe-
bis Sedegebis, savele samuSaoebisa da sajaro reestrSi regis-
trirebuli miwis nakveTebis monacemebis safuZvelze aRricxul
iqna is teritoriebi, romlebsac monawileebi aRniSnavdnen,
rogorc parkebs da skverebs da miuTiTebdnen, rom iyeneben
an axlo warsulSi iyenebdnen maT sarekreacio daniSnulebiT.
2020 wlis ianvris mdgomareobiT q. ozurgeTSi 16 parki da skve-
ria (sia detaluri aRwerilobiT mocemulia danarTSi).
ramdenadac ozurgeTis municipalitetis merias ar gaaCnia
qalaqSi arsebuli sarekreacio teritoriebis sia, Sesabamisad,
mas ar gaaCnia maTi klasifikacia. warmodgenili angariSiT Se-
moTavazebulia sarekreacio teritoriebis Semdegi klasifika-
cia: parki, skveri, tye-parki.
parki: aranakleb 1000 m2 teritoria, mdidari gamwvanebiT,
romelic gankuTvnilia mosaxleobis aqtiuri an pasiuri
rekreaciisTvis da romliTac sargeblobs rogorc mimdebare
ubnis, aseve mTeli qalaqis mosaxleoba da qalaqis vizitorebi.
skveri: mcire gamwvanebuli teritoria, romelic gankuT-
vnilia mosaxleobis aqtiuri an pasiuri rekreaciisTvis da
romliTac sargeblobs mimdebare ubnis mosaxleoba.
tye-parki: satyeo masivi, romelic gankuTvnilia qalaqis
macxovreblebis da vizitorebis bunebriv garemoSi dasvenebi-
sTvis.
sajaro reestris monacemebze dayrdnobiT aRricxul iqna
arsebuli parkebisa da skverebis saerTo farTobi, ramac Sead-
gina 239 707 m2. aRniSnuli maCvenebeli miaxloebiTia, radgan
sajaro reestrSi arsebuli parkebidan da skverebidan miwis na-
kveTis saxiT registrirebulia mxolod 9 nakveTi. 8 parki da
skveri registrirebulia, rogorc ozurgeTis municipalitetis
9
10
xelmisawvdomoba
11
12
fokus-jgufebis monawileebi acxadebdnen, rom parkebi
da skverebi maTTvis mniSvnelovani sakiTxia. zogierTi monaw-
ile aRniSnavda, rom „ozurgeTs ar aqvs amis fufuneba“, Tum-
ca monawileebis didi umravlesoba Tanxmdeba, rom parkebis da
skverebis mowyoba adgilobrivi TviTmmarTvelobis prioriteti
unda iyos. fokus-jgufebis monawileebisTvis parkebi da skver-
ebi asocirdeba aramxolod pasiur rekreaciasTan, aramed isini
parkebis da skverebis arsebobas ukavSireben jansaR garemoSi
cxovrebis uflebas. gamoikveTa, rom monawileebi wuxan bavSve-
bis eleqtronul mowyobilobebze (kompiuteri, telefoni) mi-
jaWvulobis gamo da parkebsa da skverebs aRiqvamen maTi so-
cializaciis xelSewyobisTvis aucilebel sivrced. Tumca
parkebis da skverebis mniSvneloba ar Semoifargleba mxolod
bavSvebiT.
10 https://10minutewalk.org/
11 https://www.tpl.org/parkscore
13
arsebuli sarekreacio sivrceebi aTi wuTis fexiT saval man-
Zilze xelmisawvdomi ar aris Semdegi zonebisTvis:
4 k. megreliZis, e. tuRuSis, i. qadeiSvilis, m. kostavas (naw
ilobriv) quCebi
4 d. SevardnaZis, g. doliZis, sulxan-saba orbelianis (nawi
lobriv), i. gogebaSvilis (nawilobriv), n. baraTaSvilis (nawilo
briv), a. jorjiaSvilis (nawilobriv), r. lominaZis, i. meunar-
gias, q. kastelis, seferTelaZis quCebi
4 m. gorkis, p. ingoroyvas, lanCxuTis, W. lomTaTiZis, f. qo
riZis, n. nakaSiZis, i. Semoqmedelis quCebi;
4 n. dumbaZis, baTumis (nawilobriv), quTaisis, lesel
iZis (nawilobriv), s. janaSias quCebi;
4 d. baqraZis, v. simoniSvilis, i. griSaSvilis, l. malazonias,
moskovis quCebi;
4 k. TavarTqilaZis, i. imedaSvilis, universiquCebitetis
quCebi;
4 wminda giorgis (nawilobriv) e. TayaiSvilis (nawilobriv)
quCebi;
4 a. yazbegis quCa;
4 subtropikebis quCa;
4 besikis, T. xvedeliZis quCebi
4 a. diunanis, m. gogiberiZis, farnavaz mefis (nawilobriv),
d. aRmaSeneblis (nawilobriv), i. javaxiSvilis (nawilobriv),
a. baqraZis (nawilobriv), Tavisuflebis quCebi.
15
`kargi iqneba yvela ubans rom hqondes skveri. zafxulSi
CvenTan rigia, Cveulebrivi rigi. manqanebiT modian da Cer-
debian. mere vinc aq cxovrobs, imisTvis ar aris adgili, arc
dasajdomi da arc ise.~ (qali, 29 w. WavWavaZis q. )
16
gamwvaneba
17
18
ozurgeTis parkebis umravlesoba gamwvanebulia. xSiria zr-
dasruli, mravalwlovani xeebi. yvelaze metad gavrcelebulia
kedari, aseve Wadari, magnolia, alva da sxva. qalaqis parkebSi
agreTve aris iSviaTi jiSis xeebi. ozurgeTis municipalitets
arsebuli xeebis inventarizacia ganxorcielebuli ar aqvs. Se-
darebiT Raribia skverebis gamwvaneba. zog SemTxvevaSi esaa mx-
olod gazoni da kavkasiuri WanWyatis ramdenime buCqi. qalaqis
parkebidan mxolod orSi, kulturis da dasvenebis parkSi da 9
aprilis parkSi aris gaSenebuli dekoratiuli yvavilebi.
2016 wlis Semodgomaze moiWra mravalwlovani muxa ioane
petriwis quCaze mdebare parkSi12. 2018 wels amave parkSi moi-
Wra 2 akacia, kulturis da dasvenebis parkSi moiWra 4 kedari,
1 alvis xe, 2 muxa, WavWavaZis quCaze skveris reabilitaciis
dros moiWra amave skverSi mdgari kaklis xe13. ozurgeTis mu-
nicipalitets damtkicebuli aqvs „mwvane nargavebis movlisa
da aRdgenis wesi“14, romliTac detaluradaa reglamentire-
buli xis moWra, Tumca xeebis moWris dros aRniSnuli wesis
dacvaze saTanado zedamxedvelobas municipalitetis sakrebu-
lo ar axorcielebs. sakrebuloSi arsebobs fraqcia „qarTuli
ocneba - mwvaneebi“, Tumca xeebis moWris faqtebze reagireba
da zedamxedveloba aRniSnul fraqcias ar ganuxorcielebia.
sajarod xelmisawvdomia am fraqciis mxolod erTi gancxadeba
WavWavaZis quCaze gamyofi bordiuris buCqebis gakreWvis Ses-
axeb15.
fokus-jgufebis dros moqalaqeebi miuTiTeben, rom gam-
wvaneba maTTvis mniSvnelovania. isini aseve aRniSnavdnen zafxu-
lis cxel dReebSi Crdilis saWiroebas. monawileebi acxadeben,
rom isurvebdnen met dekoratiul gamwvanebasa da gaSenebul
yvavilnars parkebsa da skverebSi.
12 http://m.guriismoambe.com/single.php?i=41095
13 a.(a).i.p. ozurgeTis municipalitetis momsaxurebis centris werili
Ng/37 03/02/2020
14 q. ozurgeTis municipalitetis sakrebulos 2015 wlis 2 martis N18 dadgenile-
ba; ozurgeTis municipalitetis sakrebulos 2018 wlis 2 maisis N34 dadgenileba
15 „ozurgeTSi maradmwvane kavkasiuri WanWyatis nargaoba gakriWes“, gazeTi
„alioni“ N14, 2018 w. gv. 2
19
20
infrastruqtura
21
22
ufro mZimea parkebis da skverebis fizikuri infrastruq-
turis mdgomareoba. ukeTes mdgomareobaSia bolo wlebSi re-
abilitirebuli skverebi (WavWavaZis q., nikolaZis q., griboedo-
vis q. N27), aseve kulturis da dasvenebis parki, rac gamowveulia
imiT, rom aRniSnuli parkis marTvisa da movla-patronobisTvis
wlebis ganmavlobaSi funqcionirebda municipalitetis mier
dafuZnebuli iuridiuli piri a.(a).i.p. kulturis da dasvenebis
parki). Tumca axlad reabilitirebul skverebSic (griboedovis
q., nikolaZis q.) dazianebulia rigi inventari (aiwona-daiwona,
gareganaTeba, sanagve urna.)
fokus-jgufebze ganxiluli erT-erTi sakiTxi iyo parke-
bis da skverebis arsebuli da sasurveli infrastruqtura.
fokus-jgufebis meSveobiT moxda identificireba im aRWur-
vilobebisa da servisebisa, romlebic prioritetulia mosax-
leobisTvis. fokus-jgufebis Sedegebidan gamomdinare infras-
truqtura da inventari SesaZloa daiyos sam jgufad: sabaziso,
prioritetuli da sasurveli.
23
sabaziso sakiTxebia bilikebi, skamebi, urnebi, gareganaTeba, universaluri
dizaini. aRniSnuli infrastruqtura parkebisa da skverebis umravlesobaSi mo-
sawesrigebelia.
26
sasurvel infrastruqturas miekuTvneba: Wi-Fi, Sadrevani, veloparkingi, Robe,
tenisis magida, fanCaturi.
28
kapitaluri
biujeti
29
30
sarekreacio sivrceebis movla-patronoba da kapitalu-
ri reabilitacia ar warmoadgens municipalitetis gaazrebul
politikas. parkebi da skverebis kapitalur reabilitacias
fragmentuli xasiaTi aqvs da municipalitetis biujetis xar-
jviTi nawilis mixedviT araprioritetuli sakiTxia. wlebis
ganmavlobaSi ozurgeTis municipalitetis biujetSi asaxu-
li parkebisa da skverebis kapitaluri reabilitaciis Tanxebi
mizerulia.
qalaq ozurgeTis skverebis da parkebis keTilmowyo-
ba asaxuli iyo guriis regionis 2014-2021 wlebis strategiis16
2015-2017 wlebis samoqmedo gegmaSi. damtkicebuli samoqmedo
gegmis mixedviT 2015-2017 wlebSi unda ganxorcielebuli 6 park-
is (kulturis da dasvenebis parki, 9 aprilis parki, Wadrebis
baRi, omSi daRupulTa parkis, eqadiis tye-parkis da Teatris
skveris), sul 20,43 heqtari teritoriis, keTilmowyoba. gaT-
valiswinebuli iyo: savali bilikebis aRdgena, mwvane gazonebis
da nargaobis mowyoba, gareganaTebis lampionebis, savarjiSo
da bavSvTa gasarTobi mowyobilobebis montaJi, fanCaturebis
mowyoba, saniaRvre arxebis mowesrigeba. aRniSnul RonisZiebeb-
ze samoqmedo gegmis mixedviT unda daxarjuliyo 450 000 lari.
samoqmedo gegmiT gaTvaliswinebuli es proeqti ar ganx-
orcielebula. 2015-2017 wlebSi, da arc Semdgom, aRniSnuli
parkebis reabilitaciisTvis Tanxebi municipalur an central-
ur biujetSi ar gamoyofila. metic, 2016 wels 9 aprilis parkSi
gayvanil iqna saavtomobilo gza, ramac mniSvnelovnad Seamcira
parkis farTobi.
qalaq ozurgeTis municipalitetis 2016 wlis biujetSi
gamoyofil iqna 22416 lari Semoqmedelis quCaze skverisa da
ministadionis mowyobisTvis, Tumca skveri da mini stadioni ar
mowyobila. qalaq ozurgeTis municipalitetis 2017 wlis biu-
jetSi asaxuli iyo Tanxebi WavWavaZisa da Coxatauris quCebze
skverebis keTilmowyobisTvis, sul 127 125 lari. aRniSnuli
Tanxa aseve moicavda gamsaxurdias quCis mesame CixSi mraval-
biniani saxlis ezos keTilmowyobas. Coxatauris quCaze skveris
mowyobis samuSaoebi ar ganxorcielebula.
19 http://petition.lsg.ge/ozurgeti/petitions/view/1
20 ozurgeTis municipalitetis meriis werili N2707, 01/03/2019
34
samuSaoebi 2019 wels unda Sesrulebuliyo21. municipaluri
ganviTarebis fondis mier tenderis meSveobiT ganxorciel-
da aRniSnuli parkebis sareabilitacio proeqtebis Sesyidva,
Tumca sareabilitacio samuSaoebi ar Sesrulebula. aRniSnuli
sami parkis reabilitacia municipaluri ganviTarebis fondis
2020 wlis biujetSi ar aris gaTvaliswinebuli22.
2019 wlis noemberSi saerTaSoriso organizacia
„erovnul-demokratiuli institutis (NDI)“ mier ozurgeTSi
Seqmnili adgilobrivi sabiujeto procesis makoordinirebeli
jgufis farglebSi momuSave sazogadoebrivma organizaciebma
moamzades saerTo gancxadeba, romliTac municipalitetis me-
rias rekomendacias uwevdnen 2020 wlis biujetSi aesaxa qalaq
ozurgeTSi skverebis da parkebis keTilmowyobis qveprograma
saerTo TanxiT 500 000 lari, romlis safuZvelze ganxorciel-
deboda 10 skverisa da parkis keTilmowyoba. ozurgeTis munic-
ipalitetis meriis mier aRniSnuli rekomendacia ar iqna gaT-
valiswinebuli.
problemas warmoadgens parkebis da skverebis kapitaluri
reabilitaciis Sesaxeb gadawyvetilebebis miRebis gaumWvir-
vale xasiaTi. ar arsebobs grZelvadiani gegma parkebis da
skverebis reabilitaciisa, romlis mixedviTac moxdeba biujet-
Si Sesabamisi Tanxebis asaxva, ucnobia kriteriumebi, romelTa
mixedviTac xdeba mosawyobi/sareabilitacio skveris lokaci-
is SerCeva. es problema gansakuTrebul mniSvnelobas iZens im
pirobebSi, rodesac qalaqSi weliwadSi saSualod 1 skveris re-
abilitacia xorcieldeba.
problemas warmoadgens agreTve kapitaluri reabilitaciis
saproeqto dokumentaciis momzadebis arademokratiuli wesi.
saproeqto dokumentaciis momzadebamde an momzadebis proces-
Si ar tardeba sajaro ganxilvebi da konsultaciebi, metic,
moqalaqeebi ar arian informirebuli Tu konkretulad ra ig-
egmeba im skverSi, romlis reabilitacia unda ganxorcieldes.
moqalaqeebTan winaswar konsultaciis gavlis SemTxvevaSi Ses-
aZlebeli iqneba skverebis dagegmareba metad moergos moqa-
laqeebis saWiroebebs da gaizrdeba moqalaqeebis kmayofilebis
xarixi.
21 http://oz.gov.ge/ge/news/view/ozurgetshi-centraluri-parkebis-reabilitacia-itsyeba
22 municipaluri ganviTarebis fondis werili N333-g, 07/02/2020
35
burTs daartyamen da WiSkris iqeT vardeba. is burTi rom
daartya, gzaze gdia es burTi, bavSvebi garbian da manqa-
nebi moZraoben da saSiSia. meore mxriv, es axalgakeTebuli
is... ramdenjer bavSvma burTi daartya, imdenjer Camovarda.
xan vasvarkavT, xan siniT vabnevT, magram garkveuli ux-
erxuloba darCa mainc... raRacaebi Cven davrgeT gamwvanebis
mizniT ... aukrZale axla, ver aukrZalav bavSvebs, bavSvebi
mainc ise darCnen. kalaTburTis fari an raRac cal mxares
mainc moewyos. merideba, bostnebi iyo da imdenad gausaZlisi
situacia iyo, iq raRac koreqtireba Znelia, magram praqti-
kam ase uCvena, rom marTla codvebi arian bavSvebi. madloba
imas, vinc ase gagvalamaza. iseTi wlebi gaviareT, imis fonze
didi iseTi moTxovnilebeni ver gveqneba am wuTas~ (qali, 60
w. nikolaZis q.).
37
38
municipalitetis biujeti ar iTvaliswinebs parkebis da
skverebis mimdinare xarjebs, rogoricaa mag. dazianebuli inven-
taris gamocvla, mcire infrastruqturuli samuSaoebi. infras-
truqturis an inventaris dazianebis dros ar xdeba SekeTeba da
axliT Canacvleba.
arsebuli skverebisa da parkebis movla-patronoba Sedis
a.(a).i.p. „ozurgeTis municipaluri momsaxurebis serviscen-
tris“ movaleobebSi. es moicavs gamwvanebas, dasufTavebas,
gaTibvas, mcenareebis movla-patronobas, narCenebis gatanas.
a.(a).i.p. „ozurgeTis municipaluri momsaxurebis serviscentri“
emsaxureba qalaqis mxolod 4 parksa (Wadrebis baRi, 9 aprilis
parki, samkuTxa, omSi daRupulTa parki) da 4 skvers (ninoSvi-
lis q., WavWavaZis q., kldiaSvilis q., griboedovis N25), xolo
danarCen parkebsa da skverebSi movla-patronobis RonisZiebebi
ar xorcieldeba.
39
a.(a).i.p. „ozurgeTis municipaluri momsaxurebis serviscen-
tri“ ar aris pasuxismgebeli da Sesabamisad, ar axorcielebs
parkebis da skverebis dazianebuli inventaris an infrastruq-
turis SekeTebas. am ukanaskneli samuSaoebis Catarebaze pa-
suxismgebeli uwyeba municipalitetSi ar arsebobs, rac iwvevs
imas, rom infrastruqturis da inventaris dazianebis (mag.
gareganaTebis lampionis, skamis, sabavSvo atraqcionis daziane-
ba) Semdeg parksa da skverSi rCeba moSlili infrastruqtura,
sanam ar moxdeba mTlianad axali kapitaluri reabilitaciis
proeqtis ganxorcieleba.
kulturis da dasvenebis parki aris erTaderTi parki qa-
laqis teritoriaze, sadac mimdinareobs arsebuli infra-
struqturisa da inventaris movla. es ganpirobebulia imiT,
rom aRniSnuli parkis marTvisTvis wlebis ganmavlobaSi arse-
bobda municipaluri a.(a).i.p. „kulturis da dasvenebis parki“,
romelic Semdgom Seerwya a.(a).i.p. „ozurgeTis municipalite-
tis kulturis da moswavle-axalgazrdobis centrs“, Tumca Se-
narCunebulia personali. sistematuri movla-patronoba ganap-
irobebs am parkis popularobas mosaxleobaSi. fokus-jgufebis
monawileebi acxadebdnen, rom kulturis da dasvenebis parki
yvelaze ukeT movlili parkia da yvelaze xSirad mas iyeneben.
40
„Cvens ubanSi aris patara skveri. adre gakeTda, geleniZis
skvers uZaxdnen. mere daamates, sasrialo da raRaca. saRa-
moobiT mzesumziriT da namwvavebiT gavsebulia. iq SeiZleba
dadgma, trenaJorebis da damtebiTi raRaceebis. galamazebac
SeiZleba. axla ver damyavs SviliSvilebi“ (mamakaci, 58 w. go-
liaZis q.)
41
42
RonisZiebebi
43
44
qalaqis parkebi da skverebi ar aris datvirTuli xSiri
programebiTa da RonisZiebebiT. RonisZiebebi tardeba mxolod
or parkSi: Wadrebis baRsa da kulturis da dasvenebis parkSi.
am parkebSi imarTeba saaxalwlo, 26 maisis da „alegros“ dRe-
saswaulTan dakavSirebuli RonisZiebebi. RonisZiebebi tarde-
ba ozurgeTis municipalitetis organizebiT. fokus-jgufebis
monawileebma agreTve gaixsenes RonisZiebebi 9 aprilis parkSi
(2014 wlis msoflio safexburTo Cempionatis Ria Cvenebebi),
es iyo 2014 wlis adgilobrivi arCevnebis farglebSi „qarTu-
li ocnebis“ mier gamarTuli saarCevno kampaniis nawili, sxva
RonisZieba 9 aprilis parkSi ar gamarTula.
fokus-jgufebis monawileebi yvela ubnidan aRniSnaven,
rom isurvebdnen met RonisZiebebs parkebsa da skverebSi. isini
aseve aRniSnavdnen, rom RonisZiebebi unda moewyos ara mxolod
dResaswaulebTan dakavSirebiT. konkretulad monawileebi
asaxelebdnen sportul da saganmanaTleblo-SemecnebiT aq-
tivobebs, Ria kinoCvenebebs, samagido TamaSebis Cempionatebs,
Ria sivrceSi gamarTul folkloruli ansamblebis koncertebs,
Tojinebis speqtaklebs.
45
46
samarTlebrivi
statusi
47
48
saqarTvelos organuli kanonis, TviTmmarTvelobis kodeq-
sis mixedviT, parkebi da skverebi, aseve bulvarebi, Sadrevnebi,
mwvane nargavebi nargavebi, moednebi, trotuarebi, TviTmmarT-
velobisTvis kanoniT mikuTvnebuli qonebaa25. Tumca saqarTve-
los kanonmdebloba ar iZleva parkis, skveris, baRis, bulvaris
da a.S. ganmartebas. kanonmdeblobis isini Tanaxmad moiazrebi-
an sazogadoebriv sivrceSi. sazogadoebrivi sivrce esaa miwis
nakveTis momijnave daregistrirebuli an dauregistrirebeli
sivrce, romelic sazogadoebrivi daniSnulebiT gamoiyeneba,
kerZod, quCa, gza, magistrali, Cixi, trotuari, gazoni, baRi,
skveri, wylis sarke, landSaftur-sarekreacio zona, sazoga-
doebrivi gza, servituti da sxva, msgavsi sivrce26.
parkebis da skverebis marTva da movla-patronoba adgilo-
brivi TviTmmarTvelobis sakuTari uflebamosilebaa, munici-
paliteti aris uflebamosili SeimuSavos parkisa da skveris
ganmarteba, maTi gankargvis wesi, ganaxorcielos saxeldeba
da ganaSenianebis regulireba27. ozurgeTis municipalitetis
sakrebulos aseTi Sinaarsis normatiuli aqti ar aqvs miRe-
buli. es aris erT-erTi ganmapirobebeli faqtori imisa, rom
municipalitetis merias ar aqvs zustad aRricxuli qalaqis
parkebi da skverebi.
parkebis da skverebis teritoriaze mSeneblobebis SezRud-
va SesaZlebelia funqciuri zonirebis principis gamoyenebiT,
generaluri gegmis arsebobis pirobebSi28. qalaq ozurgeTs gen-
eraluri gegma ar gaaCnia, Sesabamisad, arsebuli mdgomareobiT
parkebsa da skverebSi mSenebloba nebadarTulia. am xarvezis
gamo periodulad dRis wesrigSi dgeba sarekreacio funqciis
mqone teritoriebze mSeneblobis sakiTxi:
4 2007 wels omSi daRupulTa parkis teritoriaze aSenda
ozurgeTis sakaTedro taZris samreklo;
4 2012 wels ganixileboda Wadrebis baRSi Sadrevnis adg-
ilze kafes mSenebloba ozurgeTis centrisa da WavWavaZis qu-
Cis reabilitaciis proeqtis farglebSi.. aRniSnuli mSeneblo-
ba ar ganxorcielebula. mizezi ucnobia;
4 2014 wels ganixileboda kulturis da dasvenebis parkSi
samxareo administraciis Senobis ganTavseba. aRniSnuli sakiTxi
dRis wesrigidan moixsna sazogadoebis protestis Sedegad29;
49
4 2016 wels saavtomobilo gza aSenda 9 aprilis parkSi.
mSenebloba ganxorcielda sazogadoebis protestis miuxeda-
vad30;
4 2016 wels qalaq ozurgeTis municipalitetis sakrebu-
lom mxari dauWira guriis quCaze Sadrevnis skverSi 26 m2 miwis
nakveTis gacemas 30 wlis vadiT, aRnagobis uflebiT savaWro
jixuris mSeneblobisTvis31;
4 2016 wels qalaq ozurgeTis municipalitetis sakrebu-
lom mxari dauWira Wadrebis baRSi 25 m2 miwis nakveTis gacemas
30 wlis vadiT, aRnagobis uflebiT savaWro jixuris mSeneblo-
bisTvis32;
4 2016 wels qalaq ozurgeTis municipalitetis sakrebu-
lom mxari dauWira 9 aprilis parkSi 310 m2 miwis nakveTis gace-
mas 45 wlis vadiT, aRnagobis uflebiT restornis mSeneblo-
bisTvis33. mSenebloba ar ganxorcielda, radgan sasamarTlom
gaauqma sakrebulos Sesabamisi gadawyvetileba.
30 http://liberali.ge/news/view/24172/ozurgetshi-9-maisis-parkis-gadasarchenad-petitsia-daregistrirda
31 qalaq ozurgeTis municipalitetis sakrebulos gankarguleba N40, 2016 w.
32 qalaq ozurgeTis municipalitetis sakrebulos gankarguleba N40, 2016 w.
33 qalaq ozurgeTis municipalitetis sakrebulos gankarguleba N64, 2016 w.
50
2017 wels ozurgeTSi moqmedi sazogadoebrivi orga-
nizaciebis erToblivi ZalisxmeviT qalaq ozurgeTis mu-
nicipalitetis sakrebulos peticiis saxiT waredgina nor-
matiuli aqtis proeqti, romelic iTvaliswinebda qalaqis
administraciul sazRvrebSi arsebul sarekreacio teri-
toriebze kapitaluri mSeneblobebis da am teritoriebis
gasxvisebis SezRudvas. sakrebulom aRniSnuli dadgenile-
ba ar miiRo34.
parkebisa da skverebis sarekreacio funqciis dakargvas
da maTze sayovelTao xelmisawvdomobas xels uSlis aseve
am teritoriebis gankerZoeba. sajaro, sazogadoebrivi
mflobelobidan kerZo sakuTrebaSi, an grZelvadian kerZo
sargeblobaSi gadacemis, Sesabamisad, sarekreacio sivr-
ceebis Semcirebis da gaqrobis faqtebi fiqsirdeba 1990-
iani wlebidan dRemde:
1995 wels gancxadebis safuZvelze kerZo pirs gadaca
aRmaSeneblis q. N121-Si mdebare 720 m2 farTi35, romelic ma-
namde sarekreacio sivrcis funqcias asrulebda mimdebare
quCebis mosaxleobisTvis. am teritoriaze amJamad benzin-
gasamarTi sadguria, xolo mimdebare ubans - a. diunanis, m.
gogiberiZis, farnavaz mefis (nawilobriv), d. aRmaSeneblis
(nawilobriv), i. javaxiSvilis (nawilobriv), a. baqraZis (naw-
ilobriv), Tavisuflebis quCebi - ar gaaCnia 10 wuTis fexiT
saval manZilze xelmisawvdomo sarekreacio sivrce.
2009 wels „S.p.s. bibluss“ 25 wlis vadiT ijariT gadae-
ca 46,25 m2 teritoria.
2011 wels saxelmwifo sakuTrebaSi arsebul S.p.s.
„agromets“ gadaeca anaseulis samecniero-kvleviTi insti-
tuti da mimdebare 109618 m2 miwa masze arsebuli Seno-
ba-nagebobebiT36. S.p.s. „agrometisTvis“ gadacemul terito-
ria moicavda agreTve anaseulis dendroparkis did nawils.
momdevno wlebSi, S.p.s. „agrometisa“ da misi mesakuTre
agraruli universitetis gasxvisebis Sedegad anaseulis
parkis didi nawili kerZo sakuTrebaSi aRmoCnda. jerje-
robiT anaseulis parki warmoadgens qalaqis farglebSi ar-
sebul erTaderT dadebiT gamonakliss, sadac sarekreacio
funqciaze xelmisawvdomoba gasxvisebis gamo ar SezRud-
ula, radgan kerZo mesakuTres ar aqvs parkis teritoria
Caketili da moqalaqeebs SeuZliaT parkis teritoriaze
Tavisufali gadaadgileba, rekreacia da a.S. Tumca aR-
niSnuli mdgomareobis SenarCuneba mesakuTris keTil neba-
zea damokidebuli, radgan saxelmwifos teritoriis gasx-
52
skverebis da
parkebis
mosawyobad
SeTavazebuli
sivrceebi
53
54
Semoqmedelis quCa N45, sakadastro kodi: 26.26.45.020, far-
Tobi 9605 m 2 . aRniSnul teritoriaze saqalaqo parkis mowyoba
sarekreacio sivrceze xelmisawvdomobis problemas gadaWris
m. gorkis, p. ingoroyvas, lanCxuTis, W. lomTaTiZis, f qoriZis,
n. nakaSiZis, i. Semoqmedelis (nawilobriv) quCebisTvis. am ter-
itoriaze parkisa da sportuli moednis mowyobis moTxovniT
ozurgeTis municipalitetis moqalaqeebma 2018 wels peticiiT
mimarTes municipalitetis sakrebulos. miwis nakveTi iZleva
SesaZleblobas, masze ganTavsdes sportuli aqtivobebis iseTi
zonebi (mag. velobiliki, skeit-parki da sxva), romlis Sesa-
Zlebloba ar arsebobs qalaqis sxva parkebSi.
Semoqmedelis q. N156-N158 mimdebared. miwis nakveTi ar aris
registrirebuli sajaro reestrSi. miaxloebiTi farTobia 800 m2.
2016 wels qalaq ozurgeTis municipalitetis biujetSi gamoy-
ofili iyo 22416 lari am teritoriaze skverisa da ministadio-
nis mowyobisTvis, Tumca realurad skveri ar mowyobila. mniS-
vnelovania, municipalitetma Seasrulos aRebuli valdebuleba
da moawyos mcire saubno skveri aRniSnul adgilze, rac, aseve
gadaWris sarekreacio sivrceze xelmisawvdomobis problemas
Semoqmedelis quCis bolo monakveTis mosaxleobisTvis.
Coxatauris quCa, kaTolikuri eklesiis mimdebared. miwis na-
kveTi ar aris registrirebuli sajaro reestrSi. miaxloebiTi
farTobia 300 m2. qalaq ozurgeTis municipalitetis 2017 wlis
biujetSi asaxuli iyo Tanxa Coxatauris quCaze skveris mowyo-
bisTvis da gamocxadebuli iyo tenderi. Coxatauris quCaze
skveris mowyobis samuSaoebi ar ganxorcielebula. mniSvnelo-
vania, municipalitetma Seasrulos aRebuli valdebuleba da
moawyos mcire saubno skveri aRniSnul adgilze. skveri xel-
misawvdomi iqneba Coxatauris, qavTaraZis, TenieSvilis, aseve
nawilobriv javaxiSvilis, ToiZisa da rusTavelis quCebisTvis.
yofili skveri sasporto skolis gverdiT. 1999-2000 wlebSi
am teritoriaze moqalaqeTa sainiciativo jgufma saerTaSor-
iso fond NOVIB-is dafinansebiT moawyo skveri, romelic Sem-
dgomSi adgilobrivi TviTmmarTvelobis mier movla-patrono-
bis ararsebobis gamo ganadgurda. yofili skveris teritoria
amJamad warmoadgens nawils miwis nakveTisa sakadastro kodiT
26.26.46.000, romlis mesakuTrea ozurgeTis municipaliteti da
uzufruqtuari ozurgeTis municipalitetis gaerTianebuli
sportis ganviTarebis centri. skveris mowyoba SesaZlebelia
mis yofil teritoriaze daaxloebiT 170 m2 farTobze. skveri
xelmisawvdomi iqneba doliZis, gabriel episkoposis, WavWava-
Zis, bolqvaZis quCebis mosaxleobisTvis.
55
kita megreliZis q. sakadastro kodi: 26.26.34.023, farTobi
1890 m 2 . miwis nakveTi warmoadgens saxelmwifo sakuTrebas. mi-
wis nakveTis mimdebare wablnari, romelsac mosaxleoba iyeneb-
da sarekreacio funqciiT, saxelmwifos mier gadaeca S.p.s.
„ozurgeTi garmenTs“ da megreliZis, tuRuSis, qadeiSvilis
quCebis mosaxleobas ar gaaCnia sarekreacio sivrce xelmisaw-
vdom manZilze.
subtropikebis quCa. aRniSnuli quCa anaseulis ubanSi mde-
bareobs, magram ZiriTad dasaxlebas mowyvetilia da am quCa-
ze mcxovrebT xelmisawvdomi sarekreacio sivrce ar gaaCniaT.
skveris mowyoba SesaZlebelia quCis dasawyisSi sajaro reestr-
Si dauregistrirebel miwis nakveTze, romlis savaraudo far-
Tobia 1000 m 2 .
skveri besikis quCaze. am saxelwodebiTaa datanili google
maps-ze besikis quCaze sajaro reestrSi dauregistrirebe-
li miwis nakveTi, romelsac mosalxoebs iyenebs sarekreacio
funqciiT. nakveTze dgas zrdasruli mravalwlovani wiwvo-
vani xeebi da kustarulad mowyobilia xis magida da skame-
bi. municipalitetis merias SeuZlia moawyos mcire saubno
skveri aRniSnul miwis nakveTze. savaraudo farTobia 300 m 2 .
skveri xelmisawvdomi iqneba besikis, T. xvedeliZis, giorgaZis,
aseve nawilobriv a. xinTibiZisa da aRmaSeneblis quCebis mcx-
ovrebTaTvis.
Tavisuflebis quCisa da d. baqraZis quCebis kveTa. miwis na-
kveTi ar aris registrirebuli sajaro reestrSi. miaxloebi-
Ti farTobia 2000 m 2 . municipalitets SeuZlia miwis nakveTis
nawilze moawyos skveri, xolo nawili gamoiyenos sxva dan-
iSnulebiT. aRniSnul teritoriaze skveris mowyoba gadaWris
sarekreacio sivrceze xelmisawvdomobis problemas Tavisu-
flebis, d. baqraZis da griSaSvilis (nawilobriv) quCebis mo-
saxleobisTvis.
yazbegis quCa, 1-li Sesaxvevi #13-is mimdebared. miwis nakve-
Ti ar aris registrirebuli sajaro reestrSi. miaxloebiTi
farTobia 5000 m2. mis mimdebaredaa saxelmwifo sakuTrebaSi
arsebuli 3690 m2 miwis nakveTi (s.k.26.26.52.666). municpalitets
SeuZlia miwis nakveTis nawilze moawyos parki, xolo nawi-
li gamoiyenos sxva daniSnulebiT. mdinaris siaxlove iZle-
va SesaZleblobas aRniSnul teritoriaze mravalfunqciuri
sarekreacio sivrcis da qalaqSi axali mizidulobis centris
gaCenis SesaZleblobas. aRniSnul teritoriaze parkis mowyoba
gadaWris sarekreacio sivrceze xelmisawvdomobis problemas
yazbegis quCis mosaxleobisTvis.
56
TayaiSvilis q. sakadastro kodi: 26.26.52.661, farTobi 1612
m . miwis nakveTi warmoadgens saxelmwifo sakuTrebas da masze
2
57
58
rekomendaciebi
59
60
ozurgeTis municipalitetis merias
4
ozurgeTis municipalitetis meriam municipalitetis
biujetSi asaxos parkebis da skverebis reabilitaciis qvepro-
grama, romlis Tanxebi moxmardeba arsebuli parkebis da skver-
ebis kapitalur reabilitacias;
4
ozurgeTis municipalitetis sakrebulom ganaxorcie-
los qalaqSi arsebuli parkebisa da skverebis saxeldeba;
62
danarTi
63
64
Wadrebis baRi
9 aprilis parki
65
omSi daRupulTa
parki
kulturis da
dasvenebis parki
eqadiis tye-parki
skveri WavWavaZisa
da keWaymaZis quCebis
kveTaze
skveri kldiaSvilis
quCaze
Sadrevnis skveri
70
skveri ioane petriwis
quCaze
skveri nikolaZis
quCaze
71
skveri griboedovis
N27-is mimdebared
skveri griboedovis
N25-is mimdebared
72