Republic of the Philippines

BATANGAS STATE UNIVERSITY

COLLEGE OF ARTS AND SCIENCES
Pablo Borbon Main I, Batangas City

ESSAYS
ORIGINAL TEXT:

To Fall in love with Anyone, Do this

Mandy Len Catron

More than 20 years ago, the psychologist Arthur Aron succeeded in

making two strangers fall in love in his laboratory. Last summer, I applied
his technique in my own life, which is how I found myself standing on a
bridge at midnight, staring into a man’s eyes for exactly four minutes.

Let me explain. Earlier in the evening, that man had said: “I suspect, given
a few commonalities, you could fall in love with anyone. If so, how do you
choose someone?”

He was a university acquaintance I occasionally ran into at the climbing

gym and had thought, “What if?” I had gotten a glimpse into his days
on Instagram. But this was the first time we had hung out one-on-one.

“Actually, psychologists have tried making people fall in love,” I said,

remembering Dr. Aron’s study. “It’s fascinating. I’ve always wanted to try
it.”

I first read about the study when I was in the midst of a breakup. Each time
I thought of leaving, my heart overruled my brain. I felt stuck. So, like a
85
good academic, I turned to science, hoping there was a way to love
smarter.

I explained the study to my university acquaintance. A heterosexual man

and woman enter the lab through separate doors. They sit face to face and
answer a series of increasingly personal questions. Then they stare silently
into each other’s eyes for four minutes. The most tantalizing detail: Six
months later, two participants were married. They invited the entire lab to
the ceremony.

“Let’s try it,” he said.

Let me acknowledge the ways our experiment already fails to line up with
the study. First, we were in a bar, not a lab. Second, we weren’t strangers.
Not only that, but I see now that one neither suggests nor agrees to try an
experiment designed to create romantic love if one isn’t open to this
happening.

I Googled Dr. Aron’s questions; there are 36. We spent the next two hours
passing my iPhone across the table, alternately posing each question.

They began innocuously: “Would you like to be famous? In what way?”

And “When did you last sing to yourself? To someone else?”

But they quickly became probing.

In response to the prompt, “Name three things you and your partner
appear to have in common,” he looked at me and said, “I think we’re both
interested in each other.”

86
I grinned and gulped my beer as he listed two more commonalities I then
promptly forgot. We exchanged stories about the last time we each cried,
and confessed the one thing we’d like to ask a fortuneteller. 

The questions reminded me of the infamous boiling frog experiment in

which the frog doesn’t feel the water getting hotter until it’s too late. With
us, because the level of vulnerability increased gradually, I didn’t notice we
had entered intimate territory until we were already there, a process that
can typically take weeks or months.

I liked learning about myself through my answers, but I liked learning

things about him even more. 

We all have a narrative of ourselves that we offer up to strangers and

acquaintances, but Dr. Aron’s questions make it impossible to rely on that
narrative. 

It’s astounding, really, to hear what someone admires in you. I don’t know
why we don’t go around thoughtfully complimenting one another all the
time.

We finished at midnight, taking far longer than the 90 minutes for the
original study. Looking around the bar, I felt as if I had just woken up. “That
wasn’t so bad,” I said. “Definitely less uncomfortable than the staring into
each other’s eyes part would be.”

He hesitated and asked. “Do you think we should do that, too?”

“Here?” I looked around the bar. It seemed too weird, too public.

“We could stand on the bridge,” he said, turning toward the window.

87
The night was warm and I was wide-awake. We walked to the highest
point, then turned to face each other. I fumbled with my phone as I set the
timer.

O.K.,” I said, inhaling sharply.

“O.K.,” he said, smiling.

I’ve skied steep slopes and hung from a rock face by a short length of
rope, but staring into someone’s eyes for four silent minutes was one of
the more thrilling and terrifying experiences of my life. I spent the first
couple of minutes just trying to breathe properly. There was a lot of
nervous smiling until, eventually, we settled in.

I know the eyes are the windows to the soul or whatever, but the real crux
of the moment was not just that I was really seeing someone, but that I
was seeing someone really seeing me.

So it was with the eye, which is not a window to anything but rather a
clump of very useful cells. The sentiment associated with the eye fell away
and I was struck by its astounding biological reality. It was strange and
exquisite.

When the timer buzzed, I was surprised — and a little relieved. But I also
felt a sense of loss. Already I was beginning to see our evening through
the surreal and unreliable lens of retrospect.

Most of us think about love as something that happens to us. We fall. We

get crushed.

But what I like about this study is how it assumes that love is an action. It
assumes that what matters to my partner matters to me because we have
88
at least three things in common, because we have shared tears, and
because he let me look at him.

It’s true you can’t choose who loves you, although I’ve spent years hoping
otherwise, and you can’t create romantic feelings based on convenience
alone. 

But despite all this, I’ve begun to think love is a more pliable thing than we
make it out to be. Arthur Aron’s study taught me that it’s possible —
simple, even — to generate trust and intimacy, the feelings love needs to
thrive.

You’re probably wondering if he and I fell in love. Well, we did. Although

it’s hard to credit the study entirely (it may have happened anyway), the
study did give us a way into a relationship that feels deliberate. We spent
weeks in the intimate space we created that night, waiting to see what it
could become.

Love didn’t happen to us. We’re in love because we each made the choice
to be.

89
TRANSLATED:

Upang mahalin ang sinuman, gawin ito

Mandy Len Catron

Mahigit dalawampung taon na ang nakalilipas, nagtagumpay si Dr. Arthur

Aron, isang sikolohista, sa kanyang misyon na naglayong gawing
magkasintahan ang dalawang taong hindi magkakilala. At noon lamang
nakaraang tag-init, sinubukan ko ang nasabi niyang pamamaraan, na
nagdulot sa akin kung paano ko nakita ang aking sitwasyon ngayon;
hatinggabi, nakatayo sa tulay habang nakatingin sa mata ng isang lalaki
sa loob ng eksatong apat na minuto.

Hayaan mo muna akong magpaliwanag. Kanina, bago pa man lumalim

ang gabi, sinabi ng lalaking iyon sa akin ang mga katagang ito, “ Sa tingin
ko, dahil na rin sa ilang pagkakatulad natin, maari kang mahulog sa kahit
na sinuman. Kung gayon, paano mo pipiliin ang sinumang iyon?”

90
Siya ay aking kasamahan sa kolehiyo na paminsan-minsan kong
nakakasalubong sa climbing gym at sa oras na iyon, napapaisip ako,
“Paano kung?” May kaunti rin akong ideya sa buhay niya dahil sa kanyang
Instagram account ngunit ito ang kauna-unahang beses na magkakakilala
kami ng personal.

“Sa katunayan, ilang ulit nang sinubukan ng mga sikolohista ang gawing
magkasintahan ang dalawang tao,” sabi ko nang maalala ko ang pag-aaral
ni Dr. Aron. “Nakamamangha. Nais ko itong subukan,” ani niya.

Noong mga panahong malapit na akong makipaghiwalay sa dati kong

kasintahan, nabasa ko ang pag-aaral na iyon sa unang pagkakataon. At sa
tuwing naiisip kong iwan siya, pinangungunahan ng agad ng aking puso
ang sinasabi ng aking utak. Pakiramdam ko noon, hindi na ako
makakawala kailanman. Kaya, tulad ng isang mahusay na iskolar,
umaasa ako sa agham, umasa na maaaring magmahal sa matalinong
paraaan.

Ipinaliwanag ko sa kanya nang mabuti ang nabasa kong pag-aaral. Sa

isang laboratory, papasok sa magkahiwalay na pinto ang isang tunay na
lalaki at babae. Uupo sila nang magkaharap upang sagutin ang ilang mga
personal na katanungan. Matapos ito, kailangan nilang tahimik na tumingin
sa mata ng isa’t-isa sa loob ng eksaktong apat na minuto. At ang
nakagugulat na pangyayari: Makalipas ang ani na buwan, ikinasal ang

91
dalawang taong iyon. Inimbitahan pa nila ang buong tauhan ng laboratory
sa kasalan.

“Subukan natin,” banggit niya.

Bago pa man ang lahat, nais kong linawin ang mga bagay na ginawa
namin na hindi sumapat sa kinakailangang sitwasyon ara sa eskperimento.
Una, nasa bar kami, hindi sa isang laboratory. Pangalawa, kakilala naming
ang isa’t-isa. Hindi lamang iyon, ngunit napagtanto ko rin na walang
sinuman ang susubukan ang eksperimentong ito kung wala silang interes
sa ideya na magmahal.

Hinanap ko sa Google ang mga tanong na kailangan sagutin ayon kay Dr.
Aron; mayroong tatlongpu’t anim na tanong. Ginugol naming ang sumunod
na dalawang oras habang pinagpapasahan ang aking telepono sa lamesa,
isa-isang binabanggit ang bawat katanungan.

Ang mga unang tanong ay madali lamang sagutin, walang halong bigat,
animo ay simpleng mga katanungan lamang gaya ng, “Nais mo bang
maging sikat? Sa paanong paraan?” at “Kailan ka huling kumanta para sa
iyong sarili? O sa ibang tao?”

Ngunit bigla na lamang naging mapang-usisa ang mga ito. Tulad na

lamang ng tanong na, “Magbigay na tatlong bagay na nagpapakita ng
pagkakatulad mo at ng iyong kapareha,” bilang tugon, tumingin siya sa
akin at sinabing, “Sa tingin ko, parehas kaming interesado sa isa’t-isa.”

92
Napangiti at napainom na lamang ako ng alak habang sinabi niya pa ang
dalawa pang pagkakatulad namin. Nagpatuloy ang aming pagpapalitan ng
mga tanong at sagot. Naikuwento namin sa isa’t-isa kung kailan kami
huling umiyak, pati na rin kung ano ang nais naming itanong sa isang
manghuhula. Naipaliwang na din ang relasyon namin sa aming sari-
sariling ina.

Sa aming pagpapatuloy, napagtanto ko na ang mga tanong na ito ay

kahawig ng eksperimento sa kumukulong palaka kung saan hindi
naramdam ng palaka ang pagtaas ng temperatura ng tubig hanggang sa
huli na ang lahat. Ang sa amin naman, dahil sa patuloy na pagtaas ng
kahinaan ng bawat isa laban sa mga tanong, hindi na namin napansin na
kasalukuyan na kaming nagkakapalagayan ng loob, isang proseso na
normal na nangyayari sa loob ng ilang lingo o buwan.

Gusto kong nakikilala ang aking saarili sa pamamagitan ng pagsagot,

ngunit mas gusto kong malaman ang mga bagay tungkol sa kanya.

Alam kong lahat tayo ay may istoryang handang ibahagi sa mga tanong
hindi pa natin masyadong kakilala, maaring kulang o malabo . Ngunit ang
mga tanong mula kay Dr. Aron ang dahilan kung bakit imposibleng ito
lamang ang iyong maibabahagi.

Talagang nakagagaan ng loob na malaman ang mga bagay na

nakahahanga sa iyo mula sa isang tao. Hindi ko tuloy maintindihan kung
bakit hindi na lamang tayo magsabihan ng magagandang bagay tungkol
sa isa’t-isa tuwing tayo ay magkikita.

Hatinggabi na nang matapos kami, sobra ng siyamnapung minuto sa

takdang oras mula sa orihinal na pag-aaral. Tumingin ako sa paligid ng
93
bar, pakiramdam ko kagigising ko lamang, “Mas maganda iyon kaysa sa
inaasahan ko,” wika ko. “Talagang mas komportable kaysa sa bahaging
kailangan nating tumingin sa mata ng isa’t-isa.”

Nag-aalinlangan niya akong tinanong, “Sa tingin mo kailangan pa natin

iyong gawin?”

“Dito?” sagot ko habang kinikilatis ang kasalukuyang sitwasyon sa loob ng

bar. Tila ba masayadong kakaiba, masayadong pampubliko ang lugar na
ito.

"Maaari tayong magtungo sa tulay," sabi niya nang pumaling ang kanyang
tingin sa nakabukas sa bintana.

Mainit ang gabing ito at tila ba ay gising na gising pa ako. Nagtungo kami
sa pinakamataas na parte ng tulay, sabay na humarap sa isa’t-isa.
Nagmadali akong ayusin ang timer ng aking telepono.

“Sige,” wika ko matapos kong huminga ng malalim.

“Sige,” tugon niya, habang nakangiti.

Sa dami-dami na ng nakapapanabik na gawaing aking nasubukan,

masasabi ko na ang pagtitig sa mata ng isang tao ay isa samga iyon.
Dumaan ang unang mga minuto habang sinusubukan kong huminga ng
maayos. Idinaan na lamang namin ang aming kaba sa pagngiti, hanggang
unti-unti, naging komportable ang lahat.

Alam ko na ang mata ang bintana ng pagkatao o kung ano pa man, ngunit
ang tunay na dahilan ng pagkakataong ito ay hindi lamang dahil nakikita
ko ang pagkatao ng isang tao, kundi ang katotohanang nakikita ko ang
isang taong tumitingin sa pagkatao ko.
94
Ngayon, naiintindihan ko na. Ang mata ay hindi bintana para sa kung ano
man, kundi ito ay lupon ng kapakipakinabang na selula. Ang sinasabi
nilang emosyon na dala ng ating mga mata ay tila ba naglaho sa aking
kaisipan at napalitan ng tunay na esensiya nito. Ito ay kakaiba at katangi-
tangi.

Nang huminto ang timer, nabigla ako ngunit nakaramdam din ako ng
pagkaginhawa. Sa wakas ay nakita ko rin ang gabing ito sa hindi kapani-
paniwalang paraan.

Marahil, madami sa atin ang naniniwalang ang pag-ibig ang isang bagay
na nangyayari sa atin. Mahuhulog tayo tapos masasaktan.

Ngunit ang nagustuhan ko sa pag-aaral na ito ay ang paniniwalang ang

pag-ibig ay isang desisyon. Sinasabi nito na kung ano ang mahalaga sa
iyong kapareha ay mahalaga din sa iyo dahil mayroon kayong tatlong
pagkakatulad, dahil parehas kayong nasasaktan at umiiyak, at higit sa
lahat, dahil hinayaan ka niyang tingnan siya ng lubos.

Totoong hindi mo mapipili kung sino ang magmamahal sa iyo, bagaman

gumugol ako ng mga taon sa pag-asang iyon, at sa pag-aakalang kaya
kong magmahal ng nakabatay sa aking kaginhawaan lamang.

Itinuro sa akin ng pag-aaral ni Dr. Arthur Aron na posibleng lumago ang

pag-ibig dahil, simple lang, nagsimula kang maniwala at magtiwala.

Marahil ay nagtataka ka kung naging magkasintahan kami. Oo, minahal

namin ang isa’t-isa kahit mahirap sabihin na dahil ito sa pag-aaral ni Dr.
95
Aron. Siguro ay naging daan ang ginawa namin upang makahanap kami
ng relasyong may malay sa emosyon at pagkatao ng bawat isa. Ginugol
namin ang mga sumunod na linggo sa pagkilala, na nilikha namin sa
gabing iyon, naghihintay upang makita kung ano ang kahihinatnan nito.

Hindi nangyari sa amin ang pag-ibig. Nagmahal kami dahil parehas

naming pinili iyon.

ORIGINAL TEXT:

LOVE

Love can be defined as a strong bond between people. There are many
types of love: brotherly love, motherly love, love for pets, love for activities
or places, and everyone's favorite- romantic love.

The purpose of this article is to focus solely on romantic love between two
people. Romantic love will be defined as a profoundly tender, passionate
for another, including sexual desire and passion. It can be the thing that
makes you smile in the morning or the thing that makes you cry at night. A
deep, true love can be something that is bigger than obsession, a deeper
connection with another human being in which we can share our whole
selves with the other person; our likes and dislikes, passions, fears,

96
memories (happy and sad), dreams, and spend quality time with each
other.

Love is NOT lust, obsession, a competition, or a game. When it starts

feeling like this it is a sign that it may just be one of these things and not
true, deep love. A quote I read the other day really struck my mind: "We
desire what we know will not last, but we love only those things which are
eternal." It was not credited to anyone and a Google search turned up
nothing, but what matters here is the message. Remember these words
and tell yourself whenever you need to be reminded: It is better to be alone
than in bad company.

While it is true that any relationship needs compromise and work, there are
limits. If you feel like you are not happy or not being your true self, these
are major signs that there is trouble. One of the signs I have had in a past
relationship was that a good friend of mine pointed out that every time I
was asked about my girlfriend that my face and voice tone changed. It took
a friend pointing it out to make me realize that I was in an unhealthy and
unhappy relationship.

97
TRANSLATED IN WARAY:

GUGMA

An paghigugma san duha nga tawo puydi maimdan sa kusog saira pag
upod. May-ada damo nga klase san paghigugma: paghigugma saimo
kabugtuan, paghigugma san imo iroy, paghigugma san imo alaga nga
kahayupan, paghigugma sa imo ginhihimo ugsa lugar nga nahihingadtuan,
ngan an paborito san kadam-an an paghigugma san tawo nga may
maupay na karuyag sidngon saimo kinabuhi.

98
Karuyag igpasabot sini na may-ada mas hilarom na karuyag sidngon an
paghigugma. An paghigugma nga aton inaabat sa sayo nga tawo may-ada
damo nga karuyag sidngon. Puydi mo siya maisplikar kun sa kada aga
napapalipay ka niya ugsa kada gab'i nga ginpapatangis ka niya. An ungod
ug hilarom nga paghigugma mas pa sa pagka-imos sa usa nga tawo.
Pagka hilarom iyo pagkaupod: aram niyo iyo tagsa ruyag ug dire, iyo ruyag
himuon, iyo inkakahadukan, iyo malipay ngan magsurub'on nga mga
hinumduman, iyo ruyag mahingadtuan, ngan an kalipayon sa kada takna
nga magkaupod kam.

An paghigugma dire la kabasta makusog nga pagkaruyag sa usa ug uyag.

Sa takna nga nga ig-abat mo nq iton, masusugad mo nga dire la ini basta
ungod ug hilarom nga gugma. Sa usa nga barasahon nga ako
nahinumduman nga nag uuru-utro sa akon utok: "Ginruruyag ta an usa
nga butang nga aram ta di mag-iiha, ngan ginhihigugma ta an butang nga
aram ta wara katampusan." Dire ini siya kabasta la nga pagkila sa tawo sa
pagkaimod mo sa Google sa wara la, an ginpapasiring sini an mismo nga
karuyag sidngon san surat. Permi hinumdumi nga ngan ig butang sa imo
isipon nga: Mas maupay nga magin nagsayuan maski di ka malipay, kaysa
may-ada ka kaupod ugaring di kam malipay.

Nasusugad nga an pag-uupod nagkikinahanglan pagtangkod nga trabaho,

may-ada gehapon tubtuban iton. Kun saim huna-huna dire ka malipay
ngan nagigin ungod sa imo kalugaringon, pasabot ini nga may-ada dire
mao nga nahihinabo. Usa nga pasabot sa akon sanhi, nga kun ginsisiring
san akon sangkay an akon 'jowa' naglalain an akon kahimo ug dire ak

99
nagtitingog. Siton mismo nga ak inabat, gin-isplikar san akon sangkay nga
dire ak kunta nakapot pa kun dire man ak nalilipay na.

100