Professional Documents
Culture Documents
WilaZe
i z o l d a W i l a Z e
buRaltruli aRricxva
bankebSi
saxelmZRvanelo
Tbilisi 2016
1
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
uak(UDC) 657.22
ISBN 978-9941-25-253-2
2
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
Sinaarsi
3
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
4
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
danarTi
Apendex:
5
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
safuZvlebi bankebSi
6
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
mxolod erovnul banks aqvs fulis emisiis ufleba. mas SeuZlia fuli
amoiRos brunvidan an Secvalos igi. erovnuli bankis mier mimoqcevaSi
gaSvebuli laris banknotebi da monetebi warmoadgens erovnuli bankis
upirobo valdebulebebs nominaluri RirebulebiT. erovnuli banki
uSualod akontrolebs naRdi fulis marags saxelmwifoSi. adgens misi
emisiis gegmas. saqarTvelos ekonomikas uzrunvelyofs banknotebiTa da
monetebiT.
saqarTvelos erovnuli bankis mier fasebis stabiluroba
ganisazRvreba, rogorc samomxmareblo fasebis saSualo wliuri zrdis
tempis SenarCuneba miznobriv doneze saSaulovadian periodSi. miznobrivi
ganakveTi ganisazRvreba erovnuli bankis mier damoukideblad, Tumca man
ar unda gadaaWarbos 10%-s.
erovnuli bankis monetaruli politikis erT-erTi mTavari
instrumentia ZiriTadi saprocento ganakveTi, romelic moklevadian
saprocento ganakveTze moqmedebs erTkviriani refinansirebis operaciebis
meSveobiT.
komerciuli bankebis likvidobaze (gadaxdisunarianobaze) zemoqmedebis
mizniT, erovnuli banki axdens maT erT kvirian refinansirebas. igi
miznad isaxavs saWiro odenobis likvidobis (fuladi Tanxebis)
miwodebas sabanko sistemisaTvis.
amJamad erovnuli banki aRar iyenebs savaluto bazarze intervenciebs,
rogorc monetaruli politikis erT-erT instruments. erovnuli valuta
gadasulia Tavisuflad mcuravi kursis reJimSi, minimaluri CarevebiT.
intervenciebis politika mimarTuli iqneba savaluto bazarze meryeobis
Tavidan asacileblad saSaulo vadaSi, Tumca gavlenas ar moaxdens
gacvliTi kursis grZelvadian dinamikasa da doneze. ucxouri valutiT
intervenciebi ganxorcieldeba mxolod savaluto auqcionebis meSveobiT,
romelic imarTeba mravali fasis meTodiT. auqcionis moculoba da
kursis qveda da zeda zRvari cxaddeba winaswar.
2009 wlis ivnisidan erovnulma bankma SemoiRo svop operaciebi. svopi
ori saxis valutas Soris saprocento sxvaobaa. aRniSnuli instrumentis
Semotanis mizania ucxouri valutis kursis cvlilebis riskis
dazRvevis uzrunvelyofa. bankebs eZlevaT saSualeba gacvalon ucxouri
valutis aqtivebi laris aqtivebze. xdeba ucxouri valutis kursis
cvlilebebisagan dazRvevis instrumentebis (SeTanxmebebis): svopebis,
forvardebis, fiuCersebis da ofcionebis ganviTareba.
komerciuli banki aris erovnuli bankis mier licenzirebuli
iuridiuli piri, romelic iRebs depozitebs da maTi gamoyenebiT, Tavisi
saxeliT axorcielebs saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvrul
sabanko saqmianobas.
komerciuli bankebis safinanso saqmianobas aregulirebs
saqarTvelos parlamentisa da erovnuli bankis mier miRebuli
kanonmdebloba.
komerciuli bankebisaTvis nebadarTulia Semdegi saxis saqmianoba:
1. rogorc procentiani, ise uprocento fuladi anabrebisa da
gadaxdis sxva dokumentebis mozidva;
2. kreditebis gacema samomxmareblo, saipoTeko, sablanko da sxva
kreditebis CaTvliT. faqtoringuli operaciebi regresiis (zianis
anazRaurebis) uflebiT da am uflebis gareSe. komerciul garigebaTa
dafinanseba forfetirebis CaTvliT;
7
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
sqema 1.2.2.
sakuTar wyaroebs miekuTvneba mTeli sakuTari kapitali, romelSic
Sedis: saaqcio kapitali, saemiso kapitali, sarezervo kapitali,
gadafasebis rezervi, gaunawilebeli mogeba.
buRaltruli aRricxvis saerTaSoriso standartebiT sakuTari
kapitali aris aqtivebis is nawili, romelic rCeba valdebulebebis
dafarvis Semdeg.
10
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
11
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
14
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
p a s i v i
Aa q t i v i Tanxa (valdebulebebi da sakuTari Tanxa
kapitali)
naRdi fuli 5 000 I. valdebulebebi
sakorespodento angariSi 21 000
fuladi saxsrebi sxva bankebSi 9 000 mimdinare angariSebi 25 400
fasiani qaRaldebi dilinguri bankebis depozitebi 12 000
operaciebisaTvis 1 500 mimdinare depozitebi 14 500
sainvexticio fasiani qaRaldebi 22 000 moTxovnamde depozitebi 15 400
gacemuli sesxebi 60 000 sakuTari savalo fasiani qaRaldebi 12 000
sesxebis SesaZlo danak. rezervi (4 000) nasesxebi saxsrebi 15 600
wminda sesxebi (60000 – 4000) 56 000 gadasaxdeli procentebi da 16 500
misaRebi procentebi da dividendebi 11 000
dividendebi 12 000 subordinirebuli valdebulebebi 9 400
investiciebi sawasdebo kapitalSi 30 000 sxva valdebulebebi -------
gasayidad gamzadebuli aqtivebi 16 800 ---------------------------- 131 800
ZiriTadi saSualebebi 45 000 sul
gudvili 5 000 valdebulebebi
aramaterialuri aqtivebi 2 500
sxva aqtivebi 1 200 II. sakuTari kapitali 45 000
----------------------- --------
sul aqtivebi 227 000 saaqcio kapitali Cveulebriv 14 000
aqciebSi 10 000
saaqcio kapitali privilegirebul 12 400
aqciebSi 7 500
saemisio kapitali 6 300
saerTo rezervebi -------
aqtivebis gadafasebis rezervi 95 200
gaunawilebeli mogeba -------
-------------------------- 227 000
sul sakuTari kapitali
--------------------------
sul pasivebi
17
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
20
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
21
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
saaRricxvo cikli
sqema 1.5.1.
pirveli tipis cvlileba Seexeba balansis aqtivs, roca aqtivis
erTi muxli izrdeba, meore muxli imave TanxiT mcirdeba, saboloo jami
ki ar icvleba.
meore tipis cvlileba Seexeba mxolod balansis pasivs, roca pasivis
eTi muxli raime TanxiT izrdeba, meore muxli imave TanxiT mcirdeba.
saboloo jmi ki ar icvleba.
mesame tipis cvlileba Seexeba aqtivsa da pasivx erTdroulad.
kerZod, aqtivis romelime muxli izrdeba da pasivis romelime muxlic
imave TanxiT izrdeba. balansis saboloo jamic izrdeba.
meoTxe tipis cvlilebis dros erTdroulad mcirdeba aqtivisa da
pasivis muxlebi da balansis saboloo jamic imave TanxiT mcirdeba.
22
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
kiTxvebi TviTSemowmebisaTviis:
24
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
aRricxva
25
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
26
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
27
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
28
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
30
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
33
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
34
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
36
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
37
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
b} dolaris gasvla
debeti – 2611 savaluto pozicia dolarSi - 80 $
krediti – 1013 salaro dolarSi - 80 $
39
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
kiTxvebi TviTSemowmebisaTvis:
40
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
operaciebis aRricxva
41
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
43
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
44
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
45
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
46
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
48
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
49
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
sailustracio magaliTi:
davuSvaT, kerZo iuridiulma pirma Egaxsna erTwliani vadiani anabari
da Seitana 30000 lari, wliurad 12%-iani sargebliT. maSin, rTuli
procentis meTodiT, yovelTviuri procentis Tanxa Semdegnairad
gamoiTvleba:
uvado depozitze
gadasaxdeli sargebeli = Tanxis ucvleli nawilis sargebels + cvalebadi
nawilis sargebeli.
X * I * D
cvalebadi nawilis sargebeli = ∑ ---------------------- , sadac:
365
X – aris anabarze Setanili an gatanili Tanxa
I – aris wliuri saprocento ganakveTi
D – anabarze Tanxis ganTavsebidan an Tanxis gatanidan Tvis
bolomde darCenili dReebis raodenoba
sailustracio magaliTi:
erT-erTi fizikuri piris anabarze oqtombris TveSi adgili hqonda
Semdeg Canawerebs:
lari
sawyisi naSTi 1 oqtombers 900
Seitana 5 oqtombers 1000
gaitana 10 oqtombers (1100)
Seitana 20 oqrombers 1500
gaitana 26 oqtombers (700)
amoxsna:
jer gamoiTvleba naSTebi yoveli operaciis Semdeg:
naSTi
lari
sawyisi naSTi 1 oqtombers 900
Seitana 5 oqtombers 1.000
naSTi 1900
gaitana 10 oqtombers (1100)
naSTi 800
Seitana 20 oqtombers 1500
naSTi 2300
gaitana 26 oqtombers (700)
saboloo naSTi 31.10 1600
Ddebeti _ `nostro”
krediti – sakorespodento angariSebi an aRebuli sesxebi
55
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
56
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
debeti – 1712 sakorespodento angariSi (an nostro) evroSi _ 3000 * 0,8 = 2400 evro
krediti – 2501 Caricxvis satranzito angariSi _ 2400 evro
57
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
58
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
kiTxvebi TviTSemowmebisaTvis:
59
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
aRricxva
60
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
61
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
sailustracio magaliTi:
davuSvaT, bankma finansuri lizingiT gasca 50000 laris Rirebulebis
samrewvelo mowyobilobebi, xuTi wliT, wliurad 15% saijaro
ganakveTiT. xuTi wlis bolos aqtivi gadava ijaris amRebis sakuTrebaSi.
15%-is Seabamisi, anuitetis diskontirebis koeficienti (PVA) – xuTi
wlisaTvis aris 3,35216. maSasadame. yovelwliurad misaRebi Tanabari
Tanxa iqneba:
62
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
63
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
64
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
65
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
kiTxvebi TviTSemowmebisaTvis:
66
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
operaciebis aRricxva
69
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
70
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
sailustracio magaliTi:
davuSvaT bankma gasca 50000 lari, xuTi TviT, wliurad 24%-iani
sargebliT. maSasadame, Tviurad 2% ganakveTiT.
PI. pirveli tipis pirobis SemTxvevaSi, klienti yovleTviurad
gadaixdis mxolod procentis Tanxas 1000 lars da xuTi Tvis bolos
50000 lars. banki sul miiRebs 5000 laris saprocento Semosavals.
II. yovelTviurad banki miiRebs ZiriTad Tanxas 10000 lars da
saprocento Semosavlebi iqneba:
Ppirvel Tves – 50000-is 2% = 1000 l
meore Tves – 40000-is 2% = 800 l
mesame Tves – 30000-is 2% = 600 l
meoTxe Tves – 20000-is 2% = 400 l
mexuTe Tves – 10000-is 2% = 200 l
--------------------------------------------
sul saprocento Semosavali 3000 l
72
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
73
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
74
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
76
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
kiTxvebi TviTSemowmebisaTvis:
77
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
79
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
magaliTi:
1. 5000 laris nominaluri Rirebulebis aqciebi Sesyidulia 5500
larad, xuTi wliT. vadis gasvlis bolos aqciebis gamomSvebi Seisyidis
maT nominaluri RirebulebiT.
debeti – (1501) aqciebi – 5500 l
krediti – (1052) sakorespodento angariSi – 5500 l
80
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
81
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
82
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
magaliTi:
komerciuli bankis mier Sesyidulia samwliani saxelmwifo kuponuri
obligacia 60000 larad, romlis nominaluri Rirebulebaa 58800 lari,
wliurad 15%-iani sargebliT.
83
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
magaliTi 1:
ganvixiloT SemTxveva, roca bankis mier, ori wlis vadiT
gamoSvebuli, 30000 laris nominaluri Rirebulebis obligaciebi gaiyida
29000 larad. aseT SemTxvevaSi obligaciebi gayidulia diskontiT, rac
gamomSvebi bankisTvis xarjia.
Ooperaciebi Semdegnairad aRiricxeba:
85
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
magaliTi 2:
bankis mier gamoSvebuli 30000 laris nominaluri Rirebulebis
orwliani kuponuri obligacia, gaiyida 32000 larad, wliurad 15%-iani
ganakveTiT. procenti gadaixdeba weliwadSi erTxel, xolo ZiriTadi
Tanxa, vadis gasvlis bolos.
Ooperaciebis aRricxva moxdeba Semdegnairad:
1. obligaciebis gamoSveba da gayidva 32000 larad
debeti – 1003 an 1052 fuladi saxsrebi – 32000 l
krditi – 3803 sakuTari fasiani qaRaldebi - 32000 l
kiTxvebi TviTSemowmebisaTvis:
86
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
$ ucxour valutaSi
87
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
OmagaliTi 1.
davuSvaT, saqarTvelos erT-erTma kompania `Toliam~, moaxdina 60000
laris Rirebuli saqonlis eqsporti germaniaSi, romelic 30000 evros
ekvivalentia.
aseT SemTxvevaSi, `Tolias~ momsaxure qarTuli komerciuli banki
germanul bankSi gaxsnis `nostro” angariSs evroSi da TavisTan,
klientis (`Tolias~) mimdinare angariSs, aseve evroSi.
magaliTi:
komerciulma bankma gasca sesxi 40000 dolari ararezident
(sazRvargareTis) bankze. wliurad 15%-iani sargebliT.
1. debeti – 1818 –klientebze gacemuli sesxebi dolarSi _ 40000 $
krediti – 1062 – sakorespodento angariSi dolarSi – 40000 $
89
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
90
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
investiciebis Camofaseba:
a). debeti _ 4107 investiciebis gaufasurebis SesaZlo danakargebis
rezervi (er.valutaSi)
krediti – 2601 kontrfasi larebSi
b). debeti – 2611 savaluto pozicia dolarSi
krediti – ucxouri investiciebi dolarSi
91
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
sailustracio magaliTi:
bankis mier Sesyidulia sazRvargareTis kompaniis 1000 cali aqcia,
erTeulis nominaluri Rirebulebaa 100 dolari da Sesyiduli iqna 120
dolarad. investiciis Sedegad mopovebulia 25%-iani wili, kompaniis
sawasdebo kapitalSi.
Ddebeti – 2012 ucxouri investiciebi – 120 000 dolari
krediti – 1062 sakorespodento angariSi 120 000 dolari
kiTxvebi TviTSemowmebisaTvis:
92
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
sadac,
ა) k – aris Tanxis gamotanis rigiTi nomeri;
ბ) k’ – Tanxis Setanis (gadaxdis) rigiTi nomeri;
გ) Ak - k rigiTobiT gamotanili kreditis Tanxa;
დ) A’k’ - k’ rigiTobiT gadaxadili Tanxa – finansuri xarji;
ე) Σ - jamis niSani;
ვ) m - Tanxis gamotanis saerTo raodenoba;
ზ) m’ - Tanxis gadxdebis saerTo raodenoba;
თ) tk – drois intervali, gamosaxuli wlebSi an wlis wiladis saxiT,
sesxis pirvel rigiTobiT gamotanasa da Semdgom gamotanebs
Soris – meoredan – m – mde.
94
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
95
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
sailustracio magaliTebi:
magaliTi №1
sakredito xelSekrulebiT gaTvaliswinebulia kreditis mTliani
Tanxis odenoba – 6000 lari, romlis dafarva xdeba erTjeradad 6270
laris SetaniT xelSekrulebis gaformebidan (1/1/10) eqvsi Tvis Semdeg
(7/1/10):
mimdinare angariSebidan
8. sakomisio Tanxis dakaveba naRdi fuliT momsaxurebisaTvis
debeti –1003 salaro
krediti – 6402 sakomisioebi salaros operaciebidan
99
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
125 000 125 000 125 000 195 000 195 000 195 000
sakomisio
d sakomisio xarji k d Semosavali k
kiTxvebi TviTSemowmebisaTvis:
102
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
aRricxva
magaliTi:
kompiuteruli teqnikis sabalanso Rirebuleba _ 24 000 l
neto realuri Rirebuleba _ 21 500 l
gamoyenebis Rirebuleba _ 23 000 l
104
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
105
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
magaliTi:
106
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
107
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
magaliTi:
Camowerilia daZvelebuli, uvargisi kompiuterebi, romelTa
TviTRirebulebaa (igive pirvandeli Rirebuleba) 32.000 lari, dagrovili
cveTa 28.000 lari da miRebuli jarTi wminda gasayidi fasiT 3.000
larisaa.
magaliTi:
gayidulia zedmeti avtomanqana 4000 larad, romlis SeZenis
TviTRirebuleba (pirvandeli Rirebuleba) aris 4500 lari, dagrovili
cveTa 2000 lari.
magaliTi:
davuSvaT, Senobis Tavdapirveli aRiarebuli Rirebulebaa 100.000 lari,
dagrovili cveTa 20.000 laria. gadafasebis Sedegad moxda sabalanso
Rirebulebis zrda 10-%iT.
maSin:
Senobis sabalanso Rirebuleba = 80.000 * 1,1 = 88.000 l
Senobis dagrovili cveTaA = 20.000 * 1,1 = 22.000 l
Senobis aRiarebeli Rirebuleba (istoriuli Rirebuleba) = 110.000 l
O oqros Camofaseba:
magaliTi:
wlis ganmavlobaSi komerciuli bankis mier gadaricxulia mogebis
gadasaxadi 5000 lari. wlis bolos mogebis gadasaxadis realuri sidide
aRmoCnda 5200 lari.
adgili eqneba Semdeg buRaltrul muxlebs:
1. wlis ganmavlobaSi mogebis gadasaxadis avansad gadaricxva
sailustarcio magaliTi:
komerciuli bankis saangariSgebo wlis bolosaTvis, davuSvaT,
saaRricxvo mogebidan gadasaxadma _ 5400 lari da sagadasaxado
mogebidan gadasaxadma ki – 5200 lari Seadgina.
Sedgeba Semdegi buRaltruli muxli:
114
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
kiTxvebi TviTSemowmebisaTvis:
115
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
aRricxva
Kkomerciuli bankis
sakuTari kapitali
investirebuli reinvestirebuli
Ddividendis procenti
K = -----------------------------------------------------------------------
sabanko sesxis sargeblis ganakveTi
119
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
120
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
sailustracio magaliTi:
davuSvaT bankma 10 laris nominaluri Rirebulebis 1000 cali
privilegirebuli aqcia gacvala 12 laris nominaluri Rirebulebis 1000
cal Cveulebriv aqciaze. e.i. privilegirebuli aqciebis brunvidan
amoReba xdeba.
122
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
sailustracio magaliTebi:
124
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
sailustracio magaliTi:L
davuSvaT, komerciul banks gamoSvebuli aqvs 2000 cali
privilegirebuli aqcia, TiToeuli 10 laris nominaluri RirebulebiT,
romelzec dawesebulia dividendis 10%-iani ganakveTi da 4000 cali
Cveulebrivi aqcia, TiToeuli 5 laris nominaluri RirebulebiT.
mimdinare wlis bolos, bankis wminda mogebamESeadgina 10000 lari,
romlis 70% gamoyofili iqna dividendebis gasacemad.
moTxovna: daadgineT, dividendis ramdeni procenti gamoacxada bankma
Cveulebrivi aqciebisaTvis da mieciT Sesabamisi buRaltruli gatarebebi
dividendis daricxvas da gacemas.
amoxsna:
pirvel rigSi unda ganisazRvros, mogebis ra Tanxa aris gamoyofili
Cveulebrivi aqciebis mflobelebisaTvis:
10000-is 70% = 7000 l
125
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
126
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
privilegirebuli
sruli wminda mogeba _ aqciebis dividendi
Semosavali 1 aqciaze = -------------------------------------------------------
Cv. aqciebis saSualo Sewonili raodenoba
magaliTi:
gamoSvebuli gamosyiduli aqciebi
aqciebi aqciebi mimoqcevaSi
= 1500 * 12/12 + 1000 * 10/12 _ 600 * 4/12 + 1500 * 2/12 = 2383,333 cali aqcia
sailustacio magaliTi:
cxrili 10.1.
1 aqciis sabaziso da gazavebuli
Semosavlis gaangariSeba
128
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
129
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
kiTxvebi TviTSemowmebisaTvis:
130
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
135
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
136
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
sailustracio magaliTi:
sakuTari kapitali da
valdebulebebi (pasivebi)
I, valdebulebebi
138
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
cxrili 11.3.2.
sacdeli balansi
(mln l)
salaro 5,3 -
savaldebulo rezervebi erovnul bankSi 5,0 -
sakorespodento angariSi erovnul bankSi 24,0 -
fuladi saxsrebi sxva bankebSi 10,0 -
gacemuli sesxebi 42,0 -
investiciebi 7,0 -
fasiani qaRaldebi 3,0 -
miRebuli depozitebi - 55,5
aRebuli sesxebi - 10,0
saaqcio kapitali - 25,0
saemisio kapitali - 4,0
personalis xarjebi 0,1 -
saprocento xarjebi 0,2 -
saprocento Semosavlebi - 0,5
gasacemi xelfasi (kreditorebi) - 5,1
moTxovna misaReb procentze 6,5 -
gadasaxdeli procentebi - 0,2
mimdinare angariSebi - 26,0
gadafasebis rezervi - 3,4
gaunawilebeli mogeba Tvis dasawyisSi - 5,0
ZiriTadi saSualebebi 31,6 -
------------------------------------------------ ----------- -----------
jami 134,7 134,7
D
garda amisa, gadaxdilia mogebis gadasaxadi 0,04 da dividendi 0,1 mln lari.
cxrili 11.3.3.
mogeba/zaralis angariSgeba
(mln lari)
140
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
142
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
cxrili 11.4.1
komerciuli bankis
F finansuri mdgomareobis angariSgeba
(buRaltruli balansi) mln lari
Aa q t i v e b i
p a s i v e b i
I valdebulebebi
a. grZelvadiani valdebulebebi
grZelvadiani sesxebi bankebidan 45,2
sxva grZelvadiani sesxebi 23,4
sakuTari fasiani qaRaldebi 30,0
miRebuli vadiani depozitebi 25,8
-------------------------------------------------- ---------------
Jami 124,4
b. mimdinare valdebulebebi
mimdinare angariSebi 40,5
miRebuli depozitebi moTxovnamde 36,7
miRebuli vadiani depozitebi 20,2
`loro~ angariSebi 23.9
sesxebi bankebidan 25,8
143
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
II. sakuTarikapitali
cxrili 11.4.2.
sruli Semosavlebis angariSgeba
( wardegna erT angariSgebaSi)
Mmln.lari
144
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
145
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
cxrili 11.4.3.
wliuri mogeba/zaralis angariSgeba
(wardgena ori angariSgebiT)
mln lari
146
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
cxrili 11.4.4
fuladi nakadebis angariSgeba
(safinanso dawesebulebebisaTvis)
147
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
148
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
149
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
151
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
Semosavliani aqtivebi
--------------------------------------- : es koeficienti erTze meti unda iyos.
Semosavliani pasivebi
152
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
154
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
156
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
157
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
cxrili 11.5.1.
wminda fuladi nakadebi saqmianobis sferoebis
mixedviT pirobiTi bankis magaliTze (aT. l)
kiTxvebi TviTSemowmebisaTvis:
d a n a r T i
I
finansuri angariSgebis saerTaSoriso standartebi
2016 wlis mdgomareobiT
B bass 1 –
finansuri angariSgebis wardgena
bass 2 –
sasaqonlo-materialuri faseulobebi
bass 7 –
fuladi nakadebis angariSgeba
bass 8 –
saaRricxvo politika, cvlilebebi saaRricxvo SefasebebSi da
Secdomebi
bass 10 – saangariSgebo periodis Semdgomi movlenebi
bass 11 - samSeneblo kontraqtebi
bass 12 – mogebidan gadasaxadebi
bass 16 – ZiriTadi saSualebebi
bass 17 – ijara
bass 18 – amonagebi
Bbass 19 – daqiravebul momuSaveTa gasamrjeloebi
bass 20 – saxelmwifo grantebis buRaltruli aRricxva da saxelmwifo
daxmarebis ganmartebiTi SeniSvnebi
bass 21 – ucxouri valutis kursis cvlilebebiT gamowveuli Sedegebi
bass 23 – sesxis sargeblobasTan dakavSirebuli danaxarjebi
bass 24 – dakavSirebul mxareTa ganmartebiTi SeniSvnebi
bass 26 – sapensio uzrunvelyofis programebis buRaltruli aRricxva
bass 27 – konsolidirebuli da individualuri finansuri angariSgeba
bass 28 – investiciebi mekavSire sawarmoebSi
bass 29 – finansuri angariSgeba hiperinflaciuri ekonomikis
pirobebSi
bass 31 – erTobliv saqmianobaSi monawileoba
bass 32 – finansuri instrumentebi: wardgena
159
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
II
buRaltruli aRricxvis angariSTa gegma
saqarTvelos sabanko dawesebulebebisaTvis
I aqtivebi
valutiT
110 - oqro
moklevadiani sesxebi
1501 - aqciebi
1502 - saxelmwifo savalo fasiani qaRaldebi
1503 - korporaciuli savalo fasiani qaRaldebi
151 - fasiani qaRaldebi dilinguri operaciebisaTvis ucxouri
valutiT
1511 - aqciebi
1512 - saxelmwifo savalo fasiani qaRaldebi
1513 - korporaciuli savalo fasiani qaRaldebi
164
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
1901 -
saxelmwifo institutebisaTvis micemuli sesxebis
vadagadacilebuli davalianeba
1902 - saxelmwifo kontrols daqvemdebarebuli sawarmoebisaTvis
M micemuli sesxebis vadagadacilebuli davalianeba
1903 - bankebisaTvis micemuli sesxebis vadagadacilebuli
davalianeba
1905 - klientebisaTvis micemuli sesxebis vadagadacilebuli
davalianeba
2461 -
misaRebi dividendebi investiciebis mixedviT, romlebic
Seadgens sawarmoTa sawasdebo kapitalSi 20 procentze
naklebs
2462 - misaRebi dividendebi investiciebis mixedviT, romlebic
Seadgens sawarmoTa sawasdebo kapitalis 20-50 procents
2463 -NmisaRebi dividendebi investiciebis mixedviT, romlebic
Seadgens sawarmoTa sawasdebo kapitalis 50 procentze mets
169
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
2501 - debitorebi
2502 - gaurkveveli Tanxebi
2503 - avansebi
2504 - inkasirebuli sagadaxdo sabuTebi
2505 - ZiriTad saSualebaTa Rirebulebis winaswari gadaxda
2506 - giraoSi darCenili uZravi qoneba
2507 - giraoSi darCenili moZravi qoneba
2508 - moTxovnebi garantiebis mixedviT
2511 - debitorebi
2512 - gaurkveveli Tanxebi
2513 - avansebi
2514 - inkasirebuli sagadaxdo sabuTebi
2518 - moTxovnebi garantiebis mixedviT
2901 - miwa
2902 - Senoba-nagebobebi
2903 - kompiuteruli teqnika da sakomunikacio mowyobilobebi
2904 - satransporto saSualebebi
2905 - aveji da mowyobilobebi
2906 - danarCeni ZiriTadi saSualebebi
2921 - miwa
2922 - Senoba-nagebobebi
171
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
II. valdebulebebi
3133 -
sxva saerTaSoriso safinanso organizaciebis
angariSebi (seb)
klasi 32. komerciuli bankebis angariSebi saqarTve;los
erovnul bankSi
3201
- komerciuli bankebis savaldebulo rezervebi
saqarTvelos erovnul bankSi (seb)
3202 - komerciuli bankebis sakorespodento angariSebi
saqarTvelos erovnul bankSi (seb)
4501 - kreditorebi
4502 - Ggaurkveveli Tanxebi
4503 - avansebi
4504 - depozitebi garantiebis mixedviT
4505 - depozituri angariSebi Cekis wignakebis mixedviT
4506 - depozituri angariSebi sabanko baraTebis mixedviT
4508 - depozituri angariSebi akreditivis mixedviT
4509 - depozituri angariSebi danarCeni sagadaxdo sabuTebis
mixedviT
4511 - kreditorebi
4512 - Ggaurkveveli Tanxebi
4513 - avansebi
4514 - depozitebi garantiebis mixedviT
4515 - depozituri angariSebi Cekis wignakebis mixedviT
4516 - depozituri angariSebi sabanko baraTebis mixedviT
4518 - depozituri angariSebi akreditivis mixedviT
4519 - depozituri angariSebi danarCeni sagadaxdo sabuTebis
mixedviT
181
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
IV. Semosavlebi
184
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
6501 -
dividendebi investiciebis mixedviT, romlebic Seadgens
20%-ze naklebs sawarmoTa sawesdebo kapitalSi
6502 - dividendebi investiciebis mixedviT, romlebic Seadgens
20-50 procents sawarmoTa sawesdebo kapitalSi
6503 - dividendebi investiciebis mixedviT, romlebic Seadgens
50%-ze mets sawarmoTa sawesdebo kapitalSi
6611 -
Semosavlebi aqciebTan dakavSirebuli operaciebis
mixedviT
6612 - Semosavlebi saxelmwifo savalo fasian qaRaldebTan
dakavSirebuli operaciebis mixedviT
6613 - Semosavlebi korporaciul savalo fasian qaRaldebTan
dakavSirebuli operaciebis mixedviT
6911 -
Semosavlebi aqciebTan dakavSirebuli operaciebis
mixedviT
6912 - Semosavlebi saxelmwifo savalo fasian qaRaldebTan
dakavSirebuli operaciebis mixedviT
6913 - Semosavlebi korporaciul savalo fasian qaRaldebTan
dakavSirebuli operaciebis mixedviT
188
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
V. xarjebi
189
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
8201 -
procentuli xarjebi ararezidenti bankebis `loro~
angariSebis mixedviT
8202 - procentuli xarjebi rezidenti bankebis `loro~
angariSebis mixedviT
8203 - procentuli xarjebi ararezidenti bankebis
depozitebis mixedviT
8204 - procentuli xarjebi rezidenti bankebis
depozitebis mixedviT
8205 - procentulki xarjebi ararezidenti bankebidan
miRebuli sesxebis mixedviT
8206 - procentuli xarjebi rezidenti bankebidan
miRebuli sesxebis mixedviT
8207 - procentuli xarjebi saqarTvelos erovnuli
bankidan miRebuli sesxebis mixedviT
8209 - procentuli xarjebi `nostro~ angariSebze
overdraftebis mixedviT
190
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
8231 -
procentuli xarjebi saerTaSoriso savaluto
fondis valdebulebebis mixedviT
8232 - procentulli xarjebi saerTaSoriso safinanso
organizaciebidan miRebuli sesxebis mixedviT
8233 - procentuli xarjebi ararezidenti safinanso
organizaciebidan miRebuli sesxebis mixedviT
8234 - procentuli xarjebi rezidenti safinanso
organizaciebidan miRebuli sesxebis mixedviT
angariSebis mixedviT
8302 - procentuli xarjebi iuridiul pirTa mimdinare
angariSebis mixedviT
ucxouri valutiT
8611 -
zarali aqciebTan dakavSirebuli operaciebis
mixedviT
8612 - zarali saxelmwifo savalo fasian qaRaldebTan
dakavSirebuli operaciebis mixedviT
8613 - zarali korporaciul savalo fasian qaRaldebTan
dakavSirebuli operaciebis mixedviT
8911 -
zarali aqciebTan dakavSirebuli operaciebis
mixedviT
8912 - zarali saxelmwifo savalo fasian qaRaldebTan
dakavSirebuli operaciebis mixedviT
8913 - zarali korporaciul savalo fasian qaRaldebTan
dakavSirebuli operaciebis mixedviT
197
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
balansgareSe angariSebi
198
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
199
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
III
200
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
t e s t e b i da a m o c a n e b i
201
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
amocana 1.1
amocana 1.2
qvemoT mocemuli buRaltruli anagariSebze gamoTvaleT saboloo naSTebi:
a). brunevis meTodiT da b). mTliani jamis meTodiT.
amocana 1.3
202
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
Aamocana 1.4
K mocemulia komerciuli bankis sacdeli balansi Tvis bolos:
(aTasi lari)
angariSebis dasaxeleba naSTebi
debetis kreditis
1. salaro 26 200
2. miRebuli depozitebi 146 200
3. gacemuli sesxebi 55 000
4. aRebuli sesxebi 60 000
5. kompiuterebi 15 000
6. moTxovna misaReb procentze 10 000
7. sakorespodento angariSi 107 000
8. saprocento xarji 3 200
9. saprocento Semosavali 10 000
10. gadasaxdeli procenti 200
11. xelfasis xarji 5 000
12. gadasaxdeli xelfasi 5 000
jami 221 400 221 400
moTxovna: warmodgenili sacdeli balanis safuZvelze moamzadeT
mogeb/zaralis angariSgeba da buRaltruli balansi Tvis bolosaTvis.
Aamocana 5
komerciuli bankis buRaltruli balansi 20 seqtembrisaTvis (mln lari):
aqtivi pasivi
fuladi Tanxebi 5 miRebuli depozitebi 6
gacemuli sesxebi 8 aRebuli sesxebi 5
fasiani qaRaldebi 2 saaqcio kapitali 7
materialuri aqtivebi 3
--------------------------------- ----------------------------------------
jami 18 jami 18
momdevno erTi kviris bolos balansis mxolos sami muxlia Secvlili.
kerZod, gacemuli sesxebis sidide gazrdilia 10 mln lariT; fuladi Tanxebi
Semcirebulia 3 mln lariT. cvlileba ganicada agreTve miRebuli depozitebis
muxlma.
moTxovna: daadgineT, rogor Seicvleboda miRebuli depozitebi.
203
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
a). Dd – 1003 salaro larSi – 250 l b). d – 2116 evros pozicia 100
k – 2106 evros kontrfasi – 250 l k – 1013 evros salaro 100
amocana 2.1
204
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
amocana 2.2
dRis ganmavlobaSi adgili hqonda Semdeg operaciebs:
1. 800 larad Sesyidulia 500 dolari;
2. 300 dolari gaiyida 510 larad;
3. Camowerilia dolaris yidva-gayidvidan miRebuli finansuri Sedegi;
4. dRis bolos gadafasda savaluto poziciis naSTi, kursi iyo 1:1,7
moTxovna:
1. mocemuli operaciebi asaxeT angariSebSi.
2. gamoTvaleT saboloo naSTebi da gaiTvaliswineT, rom sawyisi
naSTi salaroSi iyo 2000 lari da miRebuli depozitebisa – 2000 lari;
3. SeadgineT sacdeli balansis fragmenti erovnul da ucxour
valutaSi;
4. SeadgineT krebsiTi buRaltruli balansi.
amocana 2.3
gasacvleli kursi:
Sesyidva: 1 $ = 1,6 l; 1 E = 2 $; 1 E = 3,2 l
gayidva: 1 $ = 1,7 l; 1 E = 2,2 $; 1 E = 3,74 l
sawyisi naSTEbi: salaro – 5000 l; miRebuli depozitebi – 5000 l.
adgili hqonda Semdeg operaciebs:
1. 1000 dolari Sesyidulia 1600 larad;
2. Sesyidulia 100 evro - 200 dolarad;
3. kontrfasis angariSebis urTierTgadafarva – 320 l
(1,6 * 200 $ = 320 l an 100 E * 3,2 =320 l)
4. 300 evro Sesyidulia 960 larad;
5. 200 evro gaiyida 748 larad;
6. evros savaluto poziciis naSTis gadafaseba - 216 l
(200 E * 3,74 = 748 – 532 = 216 l)
532 lari aris evros kontrfasis angariSi naSTi;
7. dolaris savaluto poziciis gadafaseba - 80 l
(800 $ * 1,7 = 1360 – 1280 = 80 l)
1280 lari aris dolaris kontrfasis naSTi.
moTxovna: 1. mocemul operaciebze SeadgineT buRaltruli muxlebi;
2.operaciebi asaxeT `T~ angariSebSi da gamoTvaleT saboloo naSTebi;
3. SeadgineT sacdeli balansi erovnul da ucxour valutaSi;
4. SeadgineT krebsiTi buRaltruli balansi
Aamocana 2.4
salaros angariSze aRricxuli erTi Tvis operaciebis Sedegebi
Semdegia:
salaro – 1003
sawyisi naSTi: ?
205
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
amocana 2.5
kreditorebis aRrmricxvel angariSze erTi Tvis operaciebis Sedegebi Semdegia:
kreditorebi - 4501
sawyisi naSTi ?
debetis brunva 325 000
kreditis brunva 310 000
gadasatani naSTi 75 000
amocana 3.1
mocemulia miRebuli depozitis angariSze Canawarebi:
sawyisi naSTi 1 oqtombers 1000 l
fulis Setana 10 oqombers 500 l
fulis gatana 15 oqombers (700)
saboloo naSTi 31 oqtombers 800 l
moTxovna: ras udris Tvis bolos bankis mier gasacemi saprocento Tanxa,
Tu moZrav da uZrav nawilze 10%-ia dadgenili.
amocana 3.2
klients komerciul bankSi gaxsnili aqvs depoziti larSi, romelzec maisis
Tvis ganamvlobaSi adgili hqonda Semdeg operaciebs:
1 maisi, sawyisi naSTi 3400 l
10 maisi, fulis Setana 2500 l
18 maisi, fiulis gatana 4000 l
25 maisi, fulis Setana 2700 l
moTxovna: daadgineT anabarze gasacemi erTi Tvis procentis Tanxa, Tu
Tanxis uZrav nawilze wliurda 10% da moZrav nawilze 5% ganakveTebia.
SeadgineT buRaltruli gatareba pocentis daricxvaze.
amocana 3.3
klientma pirvel noembers bankSi gaxsna moTxovnamde anabari da Seitana 5000
lari. noembris ganmavlobaSi adgili hqonda Semdeg operaciebs:
207
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
amocana 3.4
komerciuli bankis savaldebulo rezervebis naSTi erovnul bankSi 1
noembers iyo 24000 lari. momdevno ori kviris ganmavlobaSi valdebulebebis
saSualo naSTi 620000 lari gaxda. savaldebulo rezervis normaa 5%.
moTxovna: gamoTvaleT savaldebulo rezervebis sidide da mieciT buRaltruli
gatareba.
amocana 3.5
komerciul bankSi, mimdinare angariSze Tvis dasawyisSi iyo overdafti
89000 lari. Tvis ganmavlobaSi debetis brunvam 240000l da kreditis brunvam
430000 l Seadgina.
moTxovna: romeli naSTi eqneba mimdinare angariSs Tvis bolos.
208
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
amocana 4.1
erT-erTma komerciulma bankma finansuri lizingiT gasca 80000 laris
Rirebulebis samrewvelo mowyobilobebi, xuTi wliT, wliurad 10%
saijaro ganakveTiT. xuTi wlis bolos aqtivi gadava ijaris amRebis
sakuTrebaSi.
banki yovelwliurad miiRebs Tanabar Tanxas, saijaro procentis
CaTvliT. diskontirebis koeficienti aris 3,79079
moTxovna:
SeadgineT saijaro Semosavlebis grafiki xuTi wlisaTvis.
Aamocana 4.2
4 oqtombers komercciulma bankma xelSekruleba dado, rom gaanaRdebs mis
debtorul davalianebas 240000 lars, 15 dRis vadiT. wliuri 10%-iani
sargebliT.
5 oqtombers bankma Seasrula klientTan dadebuli piroba. 15 dRis Semdeg
bankma kuTvnili Tanxa miiRo.
moTxovna: aRricxeT Sesabamisi operaciebi.
4. k/bankis mier gacemulia sesxebi 80 600 lari, razec Seqmnilia 20%-iani saeWvo
moTxovnebis rezervi. ras udris wminda sesxebi:
a. 64 480
b. 26 120
g. 80 600
209
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
11. gacemulia sesxi 32 000 lari, 5 wliT, wliurad 15%-iani ganakveTiT, vadis
bolos ZiriTadi Tanxis gadaxdis pirobiT.
ras udris me-2 wels misaRebi saprocento Tanxa:
a. 4 800 l
b. 2 400 l
g. 6 400 l
amocana 5.1:
komerciulma bankma gasca sesxi 45000 lari, 3 wliT, wliurad 12%-iani
sargebliT. Semdegi pirobiT:
ZiriTadi Tanxa klientma unda gadaixados 3 wlis bolos, yovelwliurad ki
Sesabamisi procentis Tanxa.
moTxovna: SeadgineT gacemuli sesxidan misaRebi Tanxebis garafiki.
Aamocana 5.2:
K komerciulma bankma gasca sesxi 45000 lari, 3 wliT, wliurad 12%-iani
sargebliT, Semdegi pirobiT:
ZiriTadi Tanxa gadaxdili iqneba yovelwliurad Tanabrad da Sesabamisad
procenti.
moTxovna: SeadgineT sesxis dafarvis grafiki.
210
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
A amocana 5.3:
Kkomerciuli bankis mier gacemulia sesxi 45000 lari, 3 wliT, wliurad 12%-
iani sargebliT, mTliani Tanxis Tanabari GgadaxdiT (procentis CaTvliT).
Aanuitetis diskontirebis koeficientia – 2,40183.
moTxovna: SeadgineT sesxis dafarvis grafiki.
Aamocana 5.4:
Mmimdinare Tvis dasawyisSi, bankis aRebuli sesxis angariSze debetis brunva
341000l, kreditis brunva 510000 l da saboloo naSTi 205700 laria.
moTxovna: gamoTvaleT sawyisi naSTi.
amocana 5.5:
komerciuli banks SeZenili aqvs 200 aTasi laris nominaluri Rirebulebis
saxelmwifo obligaciebi. man gadwyvita, aiRos lombarduli krediti erovnuli
bankidan, fasiani qaRaldebis giravnobis qveS.
bolo auqcionze dafiqsirebuli saSualo Sewonili saprocento
ganakveTia 15%. fasiani qaRaldebis vadaa 2014 wlis 1 ianvari – 2016 wlis 31
dekemberi. erovnuli bankis mier dadgenili, dafarvis faqtoris koeficientia
1,10.
sesxis aRebis SeTanxmeba dadebulia 2015 wlis 1 agvistos. vada - 5 dRe.
moTxovna:
gamoTvaleT: 1. erovnuli bankis mier gasacemi Tanxis sidide;
2. gadasaxdeli procentis Tanxa.
Aamocana 5.6.
2016 wlis 1 Tebervals bankma klientze gasca sesxi Semdegi pirobiT:
sesxis ZiriTadi Tanxaa – 50000 l, erTi Tvis vadiT. ZirTadi Tanxa da procenti
ifareba vadis bolos. sargebeli wliurad, vadian sesxze – 18%,
vadagadacilebul sesxze – 24%-ia.
sasesxo valdebulebis uzrunvelyofis saxiT mesame pirisgan miRebul iqna
Tavdeboba 54000 larze.
msesxebelma ver dafara ZiriTadi Tanxa da procenti 2016 wlis 31 martamde
(CaTvliT). amave dRes bankma Tavdebobis gamcemi pirisgan miiRo am TariRisaTvis
misaRebi procentis Sesabamisi Tanxa.
moTxovna: ramdeni iqneba 0203 (miRebuli garantiebi) balansgareSe angariSze
naSTi 2016 wlis 31 martis dRis bolos (pirobiTad TveSi 30 dRea).
amocana 6.1
komerciuli bankis mier 230000 larad Sesyidulia 200000 laris nominaluri
Rrebulebis obligaciebi, sami wliT, wlurad 15%-iani sargebliT. vadis bolos
obligaciebs ukan Seisyidis gamomSvebi.
moTxovna: SeadgineT obligaciebidan misaRebi Tanxebis grafiki da
buRatruli gatarebebi pirvel wels.
Aamocana 6.2;
K komerciuli bankis mier 170000 larad Sesyidulia 200000 laris nominaluri
Rrebulebis obligaciebi, sami wliT, wlurad 15%-iani sargebliT. vadis bolos
obligaciebs ukan Seisyidis gamomSvebi.
moTxovna: SeadgineT obligaciebidan misaRebi Tanxebis grafiki da
buRatruli gatarebebi pirvel wels.
Aamocana 6.3:
komerciuli bankis mier gamoSvebulia 200000 l nominaluri Rirebulebis
obligaciebi, romelic gaiyida 230000 larad, sami wliT, wliurad 15%-iani
sargebliT.
moTxovna: SeadgineT fuladi Tanxebis gadinebis grafiki da buRaltruli
muxlebi mesame wels.
Aamocana 6.4:
bankis mier gamoSvebulia 500000 l nominaluri Rirebulebis obligaciebi
da gayidulia 470000 larad. sami wlis vadiT, wliurad 15%-iani sargebliT.
moTxovna:
212
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
Aamocana 6.5:
komerciulma bankma iyida aqciebi dilingiuri operaciebisaTvis 100000 larad.
nominaluri Rirebulebaa 110000 lari. Oori wlis Semdeg aqciis gamomSvebi ukan
daibrunebs mas nominaluri RirebulebiT.
moTxovna: gaxseniT nayidi aqciebis angariSi da aRricxeT masze aqciebis
yidva-gayidvasTan dakavSirebuli operaciebi.
testebi
213
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
amocana 7.1
amocana 7.2
komerciulma bankma ararezident bankze gaasesxa 20000 dolari, vadis
bolos sesxis dabrunebis pirobiT. roca gasacvleli kursi iyo 1:1,5.
wliurad 10%-iani ganakveTiT
moTxovna: aRricxeT mesame wlis operaciebi.
amocana 7.3.
moqalaqem, komerciul bankSi 2016 wlis 5 agvistos, gaxsna depoziti
dolarSi da Seitana 5000 lari, roca 1 dolari 1.6 lars udrida.
sami Tvis Semdeg, imave depozitidan, gaitana 1000 dolari.
moTxovna: aRricxeT mocemuli operaciebi depozitis gaxsnisa da
Tanxis gatanis dros.
Aamocana 7.4:
bankis mier gamoSvebulia 5 wliani obligaciebi, romlis nominaluri
Rirebuleba iyo 150000 lari, wliurad 10%-iani sargebliT, gaiyida 120000
dolarad.
moTxovna: aRricxeT obligaciebis gayidvisa da gadasaxdeli
procentis daricxvis operaciebi pirvel wels.
214
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
4. bankis mier gacemulia eqvs Tviani sesxi 20000 lari, wliurad 18%-iani
ganakveTiT. ras udris bankis mier, eqvs TveSi masaRebi mTliani saprocento
Semosavali, rTuli procentis meTodiT, Tu diskontirebis koeficientia 5,7;
a. 1 054 l
b. 2 100 l
g. 1 800 l
215
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
amocana 8.1.
damasrulebeli gatarebebi
Aamocana 8.2:
Bbankis mimdinare wlis Semosavlebma 45200 aT.l da xarjebma – 36500
aT.l Seadgina. Mmogebis gadasaxadi aris 1305 aT.l, dividendebze
gamoyofilia wminda mogebis 75%, xolo bankis ganviTarebis
rezervisaTvis 10%.
moTxovna: gamoTavleT bankis gaunawilebeli mogebis moculoba
wlis bolos.
Aamocana 8.3:
mimdinare wels bankSi daricxuli wliuri Semosavali sul aris 700000
l. 31 dekembris mdgomareobiT myidvelebisagan sul miRebulia 580000 l.
misaRebi darCa 120000 l.
moTxovna: aRwreT, finansur angariSgebaSi rogor iqneba wardgenili
mocemuli ricxviTi maCveneblebi.
216
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
Aamocana 9.1
mogebis gadasaxadis aRricxva
mocemulia, erT-erTi komerciuli bankis oTxi wlis informacia saaRricxvo
da sagadasaxado mogebis maCveneblebis Sesaxeb:
217
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
amocana 2:
komerciulma bankma samSeneblo kompanias SeukveTa filialis Senobis aSeneba
2,5 mln larad. avansad gadauricxa mas kontraqtis Rirebulebis 30%. erTi
wlis Semdeg bankma Caibara aSenebuli Senoba da samSeneblo organizaciasTan
ganaxorciela saboloo angariSsworeba.
moTxovna: aRricxeT saTanado operaciebi.
amocana 3:
komerciulma bankma adre 120000 larad nayidi aveji, oTxi wlis Semdeg 60000
larad gayida. cveTa yovelwliurad ericxeboda 20% sabalanso Rirebulebidan.
moTxovna: gamoTvaleT avejis sabalanso Rirebuleba oTxi wlis bolos, da
daadgineT avejis gayidvidan miRebuli finansuri Sedegi.
218
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
amocana 10.1:
Aamocana 10.2:
Kkomerciuli bankis wliuri wminda mogebaa 94600 l. privilegirebul
aqciebis dividends miekuTvna 20000 l. Cveulebrivi aqciebis dividendze gamoiyo
50000 l. Cveulebrivi aqciebis saSuao Sewonili ricxvia 15400 cali.
moTxovna: gamoTvaleT sabaziso Semosavali 1 Cveulebriv aqciaze da
dividendi erT Cveulebriv aqciaze.
Aamocan 10.3:
komerciuli bankis aqcionerTa flobili mogebaa 680000 lari.
prvilegirebuli aqciis dividendebs 50000 lari miekuTvna. Cveulebrivi aqciebis
saSualo Sewonili raodenoba 65000 calia.
banks agreTve gaaCnia 7000 cali konvertirebadi obligacia, romelic
TiToeuli icvleba 5 Cveulebriv aqciaze. obligaciebis saSualo wliuri
saprocento Semosavalia 5000 lari, romlis gadasaxadia 400 lari.
moTxovna: gamoTvaleT,
1. gazavebis efeqtis mqone Cveulebrivi aqciebis ricxvi;
2. Sesworebuli mogeba
3. sabaziso da gazavebuli Semosavali erT aqciaze.
Aamocana 11.1:
moTxona:
moamzadeT aqtivebis struqturuli cxrili da gaakeTeT Sesabamisi
daskvnebi.
Aamocana 11.2
Bbank respublikis wliuri finansuri angariSgebis zogierTi mTavari
maCveneblebis Sesaxeb arsebobs Semdegi informacia:
220
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
amocana 11.3:
III. pasuxebi
221
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
Ppasuxi,Aamocana 1.2:
naSTebis gamoTvla brunvis meTodiT
1). 61 200 2).. 55 000 3). 60 000 9). 3 000 6). 15 000
4). 85 000 5). 50 000 5). 50 000 --------------
6). 15 000 -------------------------------------- n: 15 000
------------------------------------------- br: 110 000 br: 3 000
br: 146 200 br: 120 000 ----------------
-------------------- n: 107 000
n: 26 200
222
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
sacdeli balansi
(aTasi lari)
angariSebis dasaxeleba naSTebi
debetis kreditis
1. salaro 26 200
2. miRebuli depozitebi 146 200
3. gacemuli sesxebi 55 000
4. aRebuli sesxebi 60 000
5. kompiuterebi 15 000
6. moTxovna misaReb procentze 10 000
7. sakorespodento angariSi 107 000
8. saprocento xarji 3 200
9. saprocento Semosavali 10 000
10. gadasaxdeli procenti 200
11. xelfasis xarji 5 000
12. gadasaxdeli xelfasi 5 000
jami 221 400 221 400
pasuxi,Aamocana 1.4
mogeba/zaralis angariSgeba (aT.l)
sacdeli balansi
naSTebi larSi naSTi ucxour valutaSi
angariSebis dasaxeleba debeti krediti debeti krediti
1. salaro 1 700 - 200 -
2. miReebuli depozitebi - 2 000 - -
3. dolaris savaluto pozicia - - - 200
4. dolaris kontrfasi 340 - - -
5. Semosavali ucx. valutis
Yyidva-gayidvidan - 30 - -
6. Semosavali gadafasebidan - 20 - -
-------------------------------- ---------- --------- --------------- -------------
jami 2 050 2 050 200 200
224
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
buRaltruli gatarebebi:
225
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
testis # 1 2 5 6 10
pasuxi: g b b g g
Pprocentis Tanxa uZrav nawilze = 1000 * 10% * 31/365 = 100 * 0,08493 = 8,49 l
noemberi
sawyisi naSTi 5000
gaitana 7.11 (3000)
naSTi 2000
Seitana 15.11 4000
naSTi 6000
gaitana 22.11 (5000)
naSTi 1000
Seitana 30.11 3000
saboloo naSTi 4000
227
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
pasuxi, amocana 5:
d mimdinare angariSi k
Ooverdrafti: 89 000
testis # 1 2 5
pasuxi: b b g
228
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
testis # 1 4 5 8 9 10 11 12
pasuxi: b a b g a b a b
229
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
amocanebi:
230
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
L = [N : ( (1 + i/100) * d/365)] : CF
231
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
232
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
233
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
234
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
235
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
1). 67 000 6). 67 000 1). 67 000 7). 3 400 3). 3 400
2). 35 900 8). 35 900 4). 15 700 9). 15 700 10). 7 800 5). 7 800
moTxovna faqtorin-
d kreditorebi k d valdebuleba %-ze k d gul momsaxurebaze k
mogebis gadasaxadis
d xarji k valdeb. gadasaxadze gaunawilebeli mogeba
236
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
buRaltruli gatarebebi:
I wels:
II wels:
1. wlis bolos, gadasaxdeli mogebis gadasaxadis xarjis daricxva – 2700 l
debeti – 9501 mogebis gadasaxadis xarji – 2700
debeti – 2711 gadavadebuli sagadasaxado aqtivi – 240 l
krediti – 4551 valdebuleba mogebis gadasaxadze – 2940 l
2. vinaidan, wina wels arsebobda naSTi gadacadebuli valdebulebis angariSze,
amitom, saWiroa maTi urTierT koreqtireba, umciresi Tanxis mixedviT – 150 l
debeti – gadavadebuli sagadasaxado valdebuleba – 150 l
krediti – 2711 gadavadebuli sagadasaxado aqtivi – 150 l
III wels:
1. wlis bolos, gadasaxdeli gadasaxadis xarjis daricxva – 3390 lari.
debeti – 9501 mogebis gadasaxadis xarji – 3390 l
237
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
IV wels:
1. wlis bolos, gadasaxdeli gadasaxadis xarjis daricxva – 3630 lari.
debeti – 9501 mogebis gadasaxadis xarji – 3630 l
debeti – 2711 gadavadebuli sagadasaxado aqtivi – 120 l
krediti – 4551 valdebuleba mogebis gadasaxadze – 3750 l
testis # 1 2 3 4 5 6
pasuxi: g b g b g a
aqciebi raodenoba wlis bolos = 19 000 + 2 000 – (7000 + 5000) = 27000 cali
Aaqciebis saSualo Sewonili ricxvi =
= 19000 * 12/12 – 5000 * 8/12 + 20000 * 3/12 – 7000 * 1/12 =
= 19000 – 3333 + 5000 _ 583 = 20084 cali
1. sabaziso Semosavali erT aqciaze = (94 600 – 20 000) / 15 400 = 4,84 l/erT
aqciaze
2. dividendi erT aqciaze = 50000 / 15400 = 3,25 l
239
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
240
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
lLi t e r a t u r a
241
buRaltruli aRricxva bankebSi – i. WilaZe
izolda WilaZe
ekonomikis doqtori
ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo
asocirebuli profesori
242