Professional Documents
Culture Documents
*
;~rfns ;ldltsf] ldlt @)^&.%.#! df a;]sf] a}7saf6 kfl/t eO{ ;f]xL ldlt b]lv nfu" ePsf] .
2
-6_ æ;a–Ph]06Æ eGgfn] ;/f]sf/jfnf JolQmnfO{ ¿k}ofFdf e'QmfgL k|bfg ug{ Ph]06åf/f
lgo'Qm JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yf ;Demg' k5{ .
-7_ æ;~rfnsÆ eGgfn] ljk|]if0fsf] sf/f]jf/ ug]{ k|of]hgsf] nflu kmd{, sDkgL jf ;+:yf
btf{ ug]{ ;~rfns tyf c+lzof/ nufotsf JolQm jf JolQmx¿sf] ;d"xnfO{ ;Demg'
k5{ .
-8_ æljb]zL d'b|fÆ eGgfn] g]kfnL d'b|f afx]ssf cGo d'b|f ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
cGt/f{li6«o d'b|f sf]ifaf6 /sd lemSg] ljz]if clwsf/ -:k]zn 8«OË /fO6\;_, Plzog
s/]G;L o'lg6, o'/f]lkog s/]G;L o'lg6 tyf /fi6« a}+sn] cfjZostf cg';f/ ;fj{hlgs
;"rgf k|sfzg / k|zf/0f u/L tf]lslbPsf] cGo pks/0f ;d]tnfO{ hgfpF5 .
-9_ ækl/jTo{ ljb]zL d'b|fÆ eGgfn] /fi6« a}+sn] cfjZostf cg';f/ ;fj{hlgs ;"rgf
k|sfzg / k|zf/0f u/L kl/jTo{ ljb]zL d'b|f egL tf]lslbPsf] ljb]zL d'b|f ;Demg'
k5{ .
-0f_ æOhfhtkqÆ eGgfn] ljb]zaf6 a}+lsË k|0ffnL dfkm{t g]kfndf ljb]zL d'b|f NofO{
;/f]sf/jfnfnfO{ g]kfnL ¿k}ofFdf e'QmfgL pknJw u/fpg] sfo{ ug{ /fi6« a}+sn] d'b|f
ljk|]ifssf] gfddf hf/L u/]sf] Ohfhtkq ;Demg' k5{ .
kl/R5]b – @
Ohfhtkq k|bfg ug]{ sfo{ljlw
#= Ohfhtkq lng' kg]{M ljk]|if0fsf] sf/f]jf/ ug{ rfxg] kmd{, sDkgL jf ;+:yfn] To:tf]
sf/f]jf/ ug{sf nflu P]gsf] bkmf # sf] pkbkmf -!_ adf]lhd /fi6« a}+saf6 Ohfhtkq lng'
kg]{ 5 .
$= lgj]bg lng] M -!_ /fi6« a}+sn] b]xfo adf]lhdsf] k|s[of ckgfO{ Ohfhtkq lbg ;Sg]5 M–
-s_ ljk|]if0f sf/f]jf/ ug]{ If]q ls6fg u/L lgj]bg cfJxfg u/]/, jf
-v_ ljk|]if0f sf/f]jf/ ug{ kfpF egL cfjZos sfuhft ;+nUg u/L lgj]bsaf6 /Ltk"j{ssf]
lgj]bg k|fKt u/]/ .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd ljk|]if0fsf] sf/f]jf/ ug{ pkljlgod -#_ adf]lhd of]Uotf
k'u]sf OR5's kmd{, sDkgL jf ;+:yfsf ;~rfnsn] cg';"rL–! adf]lhdsf] 9fFrfdf
ljefudf lgj]bg lbg'kg]{5 . lgj]bg;fy ljk|]if0f sf/f]jf/sf nflu ;DalGwt lgsfodf
kmd{, sDkgL jf ;+:yf btf{ ePsf] k|df0fkq, :yfoL n]vf gDa/, ;DalGwt
kmd{÷sDkgL jf ;+:yfsf] tkm{af6 sfd sf/jfxL ug{ k|bfg ePsf] clVtof/L, 3/ef8f
;DaGwL s/f/gfdf cflbsf] k|dfl0ft k|ltlnlk ;+nUg x'g'kg]{5 . #
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] lgj]bg lbg b]xfosf] of]Uotf k'u]sf] x'g' kg]{5 M–
-s_ g]kfnsf] gful/s ,
-v_ a}+s tyf ljQLo ;+:yf;Fusf] s'g} sf/f]jf/df sfnf];"rLdf gk/]sf] jf ;f]
;"rLaf6 k'ms'jf ePsf] ldltn] slDtdf tLg jif{ k'u]sf],
-u_ dfgl;s ;Gt'ng 7Ls ePsf],
-3_ g}lts ktg b]lvg] kmf}hbf/L s;'/df cbfntaf6 ;hfo kfPsf] eP To:tf]
;hfo e'Qmfg ePsf] ldltn] kfFr jif{ k'u]sf] .
-$_ o; ljlgoddf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg s'g} ;/sf/L, ;fj{hlgs jf
a}+s jf ljQLo ;+:yfsf] ;]jfsf] kbdf axfn /x]sf] / C0f ltg{ g;sL ;fx"sf]
bfdf;fxLdf k/]sf] JolQmn] pkljlgod -!_ adf]lhdsf] lgj]bg lbg kfpg] 5}g .
#
;~rfns ;ldltsf] ldlt @)^*.(.% df a;]sf] a}7saf6 klxnf] ;+zf]wg ePsf] .
3
%= kF"hL ;DaGwL Joj:yf M -!_ ljlgod $ sf] pkljlgod -!_ adf]lhd lgj]bg lbg] kmd{,
sDkgL jf ;+:yfn] ljk|]if0fsf] sf/f]jf/ ug]{ Ohfhtkq k|fKt ug{ b]xfo adf]lhdsf] Go"gtd
r'Qmf k"FhL sfod ug'{ kg]{5 M–
-s_ lk|lG;kn sDkgL eO{ sf/f]jf/ ug]{ ljk|]ifs kmd{, sDkgL jf ;+:yfsf] nflu ?=!)
-bz_ s/f]8 ¿k}ofF .
-v_ ljb]zl:yt lk|lG;kn sDkgLsf] Ph]G6 eO{ ljk|]if0fsf] sf/f]jf/ ug]{ kmd{, sDkgL
jf ;+:yfsf] nflu ?=@ -b'O{_ s/f]8 ¿k}ofF .
-u_ /]ld6fG; sf8{ hf/L ug]{ ljk|]if0f sDkgLsf] nflu ?=@% -klRr;_ s/f]8 .
-@_ pkljlgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg of] ljlgodfjnL nfu" x'g' k"j{
Ohfhtkq k|fKt ul/;s]sf ljk|]ifs sDkgLx¿sf] xsdf ;f] pkljlgoddf plNnlvt
r'Qmf k"FhL ;DaGwL Joj:yf @)^( ;fn >fj0f Ps ut] b]lv nfu" x'g]5 .
^= Ohfhtkq k|bfg ug]{ M -!_ ljlgod $ sf] pkljlgod -!_ adf]lhd kg{ cfPsf] lgj]bg
pk/ 5fgljg u/L ljk|]if0f sfo{sf] nflu Ohfhtkq k|bfg ug{ cfjZos kg]{ jf gkg]{
cWoog tyf :ynut lg/LIf0f u/L pko'Qm b]lvPdf cg';"rL–@ sf] 9fFrfdf Ohfhtkq
k|bfg ul/g]5 . ##
-@_ pkljlgod -!_ jdf]lhd ljk|]if0f sfo{sf] nflu Ohfhtkq k|bfg ug{ pko'Qm b]lvPsf
kmd{, sDkgL jf ;+:yfnfO{ ljefun] b]xfosf] aflif{s z'Ns lnO{ Ohfhtkq k|bfg ug{
;Sg]5 M–
-s_ lk|lG;knsf] ;km\6j]o/ k|of]u u/L Ph]06 eO{ d'b|f ljk|]if0f sfo{ ug]{ k|To]s
Ohfhtkqsf] nflu b'O{ xhf/ ¿k}ofF .
-v_ ljk|]ifs kmd{, sDkgL jf ;+:yfn] cfk\mg} ;km\6j]o/ k|of]u u/L ljk|]if0f sfo{ ug]{
k|To]s lk|lG;kn Ohfhtkqsf] nflu kfFr xhf/ ¿k}ofF .
-#_ pkljlgod -!_ adf]lhd ljk|]if0fsf] sf/f]jf/ ug]{ Ohfhtkqsf] nflu lgj]bg lbg]
ljk|]ifsn] cfkm\gf] lgj]bg;fy b]xfo adf]lhdsf] w/f}6L /fi6« a}+ssf gfpFdf k]z ug'{
kg]{5 M–
-s_ lk|lG;kn eO{ ljk|]if0fsf] sf/f]jf/ ug]{ ljk|]ifssf] nflu Ps s/f]8 ¿k}ofF .
-v_ lk|lG;knsf] Ph]G6 eO{ ljk|]if0fsf] sf/f]jf/ ug]{ ljk|]ifssf] nflu lk|lG;kn;Fu
u/]sf] k|To]s ;Demf}tfsf] cfwf/df lbOg] k|To]s Ohfhtkqsf nflu bznfv
¿k}ofF jf a9Ldf v08 -s_ df pNn]v eP a/fa/ .
-$_ pkljlgod -#_ adf]lhdsf] w/f}6L a}+s Uof/]G6Lsf] ?kdf ;d]t /fVg ;lsg]5 .
-%_ pkljlgod -!_ adf]lhd cg';"rL–@ sf] 9fFrfdf Ohfhtkq k|bfg eO{ ;s]kl5
ljk|]if0fsf] sf/f]jf/ ug]{ ljk|]ifsn] lk|lG;kn jf ljb]zL Ph]06;+u ljk|]if0f sfo{sf] nflu
ePsf] ;Demf}tf–kq, lk|lG;kn sDkgLn] cfp6jf8{ /]ld6fG;sf] sf/f]jf/ ug{ kfpg]
;DaGwdf ;DalGwt b]zsf] lgods lgsfoaf6 hf/L u/]sf] k|df0f–kq tyf ;DklQ
;'l4s/0f ;DaGwdf kfngf x'g] gLlt -P=Pd=Pn kf]ln;L_ nufot ljQLo ljj/0fsf]
k|dfl0ft k|ltlnlk ;+nUg u/L sf/f]jf/ ug]{ Ohfhtkq lng' kg]{5 . To:tf] sf/f]jf/
ug]{ Ohfhtkq k|bfg ubf{ cg';"rL–# adf]lhdsf zt{x? ;lxtsf] Ohfhtkq k|bfg
ul/g]5. @
k|fKt ljb]zL d'b|fsf] ljk|]if0f ;DaGwL a}+s :6]6d]06 dfl;s ?kn] ljefudf k]z ug'{
kg]{5 .
-r_ ljk|]if0f sf/f]jf/af6 ;[hgf x'g] s'g} klg lsl;dsf] cfly{s jf ljb]zL ljlgdo bfloTj
/fi6« a}+sn] axg ug]{ 5}g .
-5_ lk|lG;kn;Fu ePsf] clGtd ;+emf}tfsf] gjLs/0f tyf yk ;+emf}tf x'gf;fy ;f]sf]
k|ltlnlk /fi6« a}+sdf k]z ug'{ kg]{5 .
-h_ ljk|]ifsn] cfkm"n] kfpg] sldzg ljb]zL d'b|fdf g} k|fKt ug'{ kg]{5 .
-em_ ljk|]if0f ;DaGwL sf/f]jf/sf] l;nl;nfdf s'g} lsl;dsf] clgoldttf ePsf] kfOPdf
ljk|]ifsn] /fi6« a}+sdf k]z u/]sf] a}+s Uof/]06L hkmt u/L sfg"g adf]lhd yk
sf/jfxL cl3 a9fOg] 5 .
-`_ ljk|]ifsn] ljb]zaf6 ljk|]if0fsf] ?kdf ljb]zL d'b|f k|fKt ug]{ -Ogjf8{ /]ld6\ofG;_ sfo{
dfq ug{ kfpg]5 . o;/L k|fKt ljb]zL d'b|f k|fKt ePsf] ldltn] a9Ldf kGw| lbg;Dd
ljb]zL d'b|fd} a}+sdf vftf vf]nL /fVg kfOg]5 .
-6_ ljk|]ifsn] g]kfnaf6 ljk|]if0fsf] ?kdf ljb]zL d'b|f ljb]zdf k7fpg] -cfp6jf8{
/]ld6\ofG;_ sfo{ ug{ kfpg] 5}g .
-7_ /fi6« a}+saf6 k|bfg ePsf] Ohfhtkqdf tf]lsPsf sfo{x¿ afx]s ljk|]ifsn] ljb]zL
ljlgdo ;DaGwL cGo s'g}klg sf/f]jf/ ug{ kfpg] 5}g .
###
;~rfns ;ldltsf] ldlt @)^*.(.% df a;]sf] a}7saf6 ;+zf]wg ePsf] .
####
;~rfns ;ldltsf] ldlt @)^*.(.% df a;]sf] a}7saf6 ;+zf]wg eO{ yk ePsf] .
5
-8_ ljk|]ifsn] ;a–Ph]06 tyf ;a–l/lk|h]06]6Le lgo'Qm ug'{ k/]df sfo{gLlt tyf zt{x¿
;lxtsf] cfGtl/s lgod agfO{ lgo'Qm ug{ ;Sg]5 / o;/L lgo'Qm u/]sf] ;a–Ph]06
tyf ;a–l/lk|h]06]6Lex¿sf] cWofjlws ljj/0f cg';"rL–$ adf]lhdsf] 9fFrfdf
ljefudf k]z ug'{ kg]{5 .
-9_ ljk|]ifsn] lgo'lQm u/]sf] ;a–Ph]06 tyf ;a–l/lk|h]06]6Len] lgwf{l/t sfo{gLlt tyf
lgod adf]lhd sfo{ gu/]df Ph]G6÷lk|lG;knn] To:tf ;a–Ph]06 tyf ;a–
l/lk|h]06]6LenfO{ x6fpg] tyf lgodfg';f/ sf/jfxL ug'{ kg]{5 / o;/L x6fPsf] jf
sf/jfxL u/]sf] ;a–Ph]06 tyf ;a–l/lk|h]06]6Lesf] cWofjlws ljj/0f cg';"rL–%
adf]lhdsf] 9fFrfdf ljefudf k]z ug'{ kg]{5 .
-0f_ ljk|]ifsn] ;a–Ph]06 jf ;a–l/lk|h]06]l6e lgo'lQm ubf{ cfˆgf] sDkgLsf] afx]s cGo
sDkgLsf] ;a–Ph]06 jf ;a–l/lk|h]06]l6e eO{ sfo{ ug{ gkfpg] zt{ /fVg kfOg]
5}g .
-t_ P]g tyf ;f] cGtu{t ag]sf lgod jf /fi6« a}+såf/f hf/L ul/Psf kl/kq jf lbOPsf
lgb]{zg ljk/Lt sfdsfh ePsf] kfO{Pdf h'g;'s} avt /fi6« a}+saf6 k|bfg ePsf]
ljk|]if0fsf] sf/f]jf/ ug]{ Ohfhtkq lgnDag jf vf/]h u/L k|rlnt sfg"g adf]lhd
sf/jfxL ;d]t x'g ;Sg]5 .
-y_ cfˆgf] sf/f]jf/sf] l;nl;nfdf ljb]z hfg' kg]{ ePdf ljb]z hfFbf cfjZos kg]{
k|j]zf1f -le;f_ nufotsf ;Dk"0f{ Joj:yf ljk|]ifs :jod\n] g} ldnfpg' kg]{5 .
-b_ ljk|]ifsn] lk|lG;knaf6 k|fKt ljb]zL d'b|f ;DklQ z'l4s/0f -dgL nfpG8l/Ë_
k|of]hgsf nflu /]ld6 ePsf] xf]Og eGg] s'/fdf olsg ug'{ kg]{5 . ;DklQ z'l4s/0f
;DaGwL s'g} k|sf/sf] sf/f]jf/ ePsf] kfOPdf ;DklQ z'l4s/0f lgjf/0f P]g, @)^$
adf]lhd sf/jfxL x'g]5 .
-w_ ljk|]if0f dfkm{t k|fKt x'g] ljb]zL d'b|f s'g} Ps JolQmsf] gfddf bznfv ¿k}ofF jf
;f]eGbf a9L x'g] u/L k|fKt ePsf] v08df cg';"rL–^ adf]lhdsf] ljj/0f tof/ u/L
ljefudf k7fpg' kg]{5 .
-g_ cg';"rL–@ adf]lhdsf] Ohfhtkq sf/f]jf/ ug]{ :yfgdf ;j{;fwf/0fn] b]Vg] u/L /fVg'
kg]{5 .
*= clen]v /fVg] M -!_ ljk|]ifsn] ljk|]if0f u/L NofPsf] ljb]zL d'b|f b]zut / sDkgLut ?kdf
tyf e'QmfgL u/]sf] /sdsf] lj:t[t ljj/0f tof/ u/L cBfjlws ?kdf To:tf] clen]v %
jif{;Dd ;'/lIft;fy /fVg' kg]{5 . #####
(= ljj/0f k]z ug]{ t/Lsf M -!_ ljk|]ifsn] ljk|]if0f u/L NofPsf] ljb]zL d'b|f b]zut tyf kmd{
jf sDkgLut ?kdf cg';"rL–& cg';f/sf] 9fFrfdf ljj/0f tof/ u/L dfl;s ?kdf dlxgf
;dfKt ePsf] kGw| lbg leq ljefudf k]z ug'{'kg]{5 .
-@_ Ohfhtkq k|fKt ljk|]ifsn] k|rlnt g]kfn n]vfdfg cg'?k sDkgL P]g, @)^# åf/f
lgwf{l/t cjlwdf n]vfk/LIf0f u/fO{ k|To]s cfly{s jif{sf] n]vfk/LIf0f k|ltj]bg
n]vfk/LIf0f ;dfKt ePsf] ldltn] Ps dlxgfleq ljefudf k]z ug'{ kg]{5 .
-#_ pk-ljlgod -!_ / -@_ adf]lhdsf] ljj/0fsf cltl/Qm /fi6« a}+sn] ;do ;dodf dfu
u/] cg';f/sf] ljj/0f k]z ug'{ ;DalGwt ljk|]ifssf] st{Jo x'g]5 .
#####
;~rfns ;ldltsf] ldlt @)^*.(.% df a;]sf] a}7saf6 ;+zf]wg ePsf] .
6
kl/R5]b – $
lg/LIf0f
!)= lg/LIf0f ug]{ M -!_ ljefun] cfjZostfg';f/ ;do ;dodf ljk|]if0f sf/f]jf/sf] lg/LIf0f
ug{ ;Sg]5 . o:tf] lg/LIf0f :ynut jf u}/–:ynut b'j} x'g ;Sg]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhdsf] lg/LIf0f ljefuaf6 x'g]5 .
-#_ ljefujf6 lg/LIf0f ug{ v6fOPsf lg/LIfsx¿n] dfu u/]sf] ljj/0f tyf sfuhft
nufot gub k/LIf0f ug{ lbg' ljk|]ifssf] st{Jo x'g]5 .
!!= :ynut lg/LIf0f sfo{ljlwM -!_ :ynut lg/LIf0f ug{ ljefujf6 cflwsf/Ls kq ;lxt
lg/LIfs v6fOg] 5 .
-@_ :ynut lg/LIf0f cfjZostf cg';f/ h'g;'s} ;dodf x'g ;Sg]5 .
-#_ lg/LIf0f 6f]nLn] lg/LIf0f ;dfKt ePsf] ;ft sfo{ lbgleq cfkm\gf] k|ltj]bg ljefudf
k]z ug'{ kg]{5 .
-$_ lg/LIf0f k|ltj]bgdf b]lvPsf s}lkmotx¿sf] ;'wf/sf ;DaGwdf ljk|]ifsnfO{ ljefun]
cfjZos lgb]{zg lbg ;Sg]5 / To:tf] lgb]{zgsf] kfngf ug'{ ;DalGwt ljk|]ifssf]
st{Jo x'g]5 .
-%_ s}lkmotsf] k|s[lt x]/L ;r]t jf gl;xt lb+bf ;d]t c6]/ u/L ljefun] hl/jfgf ug'{
kg]{ ePdf jf a}+ssf] lgod, ljlgod, kl/kqsf] k6s k6s kfngf gu/]df jf k6s
k6s tYofÍ ;dodf gk7fPdf ljefun] ?=!),))).– b]lv ?=%),))).– ;Dd
hl/jfgf ug{ ;Sg]5 . @@
!@= u}/–:ynut lg/LIf0f sfo{ljlwM -!_ ljk|]ifsn] ljlgod ( adf]lhd k]z u/]sf] ljj/0f pk/
ljefuaf6 cfjZos u}/:ynut ;'k/Lj]If0f x'g]5 .
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd ;'k/Lj]If0f ubf{ s'g} s}lkmot b]lvPdf ljefun]
cfjZostfg';f/ cfb]z, lgb]{zg lbg], :ynut lg/LIf0f u/fpg] jf k|rlnt sfg"g
adf]lhd cGo cfjZos sf/jfxL rnfpg ;Sg]5 .
kl/R5]b – %
ljljw
!#= ;'/Iff Joj:yf M ljk|]ifsn] cfˆgf] sf/f]jf/sf] nflu rflxg] ;'/Iff Pj+ jLdf nufotsf
;Dk"0f{ Joj:yf cfk}+m ldnfpg' kg]{5 .
!$= sf/f]jf/sf] :yfg kl/jt{g M ;fdfGotof ljk|]ifsn] cfˆgf] sf/f]jf/sf] :yfg kl/jt{g ug{
kfpg] 5}g . sy+sbflrt :yfg kl/jt{g ug'{ kg]{ cj:yf cfO{k/]df ljefusf] k"j{ :jLs[lt
lng' kg]{5 . k|:tfljt :yfgaf6 sf/f]jf/ ubf{ ;j{;fwf/0fnfO{ a9L ;'ljwf k'Ug hfg] s'/fdf
ljefu ljZj:t ePdf ;DalGwt ljk|]ifssf] cg'/]fwdf ljefun] :yfg kl/jt{g ug]{ :jLs[lt
lbg ;Sg]5 .
!%= gjLs/0f M -!_ ljk|]ifsnfO{ ljlgod ^ adf]lhd k|bfg u/]sf] Ohfhtkqsf] Dofb ;dfKt
ePkl5 ;f]sf] gjLs/0f u/fpg' kg]{5 . o;/L gjLs/0f u/fpFbf Dofb ;dfKt ePsf] ldltn]
tL; lbgleq gjLs/0f u/fpg cfPdf b]xfo adf]lhdsf] aflif{s z'Ns lnO{ ljefun]
Ohfhtkq gjLs/0f ug{ ;Sg]5 M–
@@
;~rfns ;ldltsf] ldlt @)^*.(.% df a;]sf] a}7saf6 kfl/t eO{ yk ePsf] .
7
-s_ cfk\mg} ;km\6j]o/ k|of]u u/L Ph]06dfkm{t ljk|]if0f sfo{ ug]{ k|To]s Ohfhtkq
gjLs/0fsf] nflu kfFr xhf/ ¿k}ofF .
-v_ lk|lG;knsf] ;km\6j]o/ k|of]u u/L Ph]06 eO{ ljk|]if0f sfo{ ug]{ k|To]s Ph]06sf]
Ohfhtkq gjLs/0fsf] nflu b'O{ xhf/ ¿k}ofF .
-u_ ljk|]ifsn] pkljlgod -!_ adf]lhdsf] cjlwleq Ohfhtkqsf] gjLs/0f gu/fPdf
To:tf] gjLs/0f ug]{ Dofb e'Qmfg ePsf] ldltn] tL; lbgleq ljefun] bf]Aa/ aflif{s
z'Ns lnO{ Ohfhtkq gjLs/0f ug{ ;Sg]5 .
-3_ Ohfhtkq k|fKt ljk|]ifsn] v08 -u_ sf] cjlwleq klg gljs/0f gu/fPdf / To:tf]
gljs/0f ug]{ Dofb e'Qmfg ePsf] 5 dlxgfleq k'gM gljs/0fsf] nflu lgj]bg lbPdf
pkljlgod -!_ sf] v08 -s_ / -v_ adf]lhd nfUg] hl/jfgfsf] bf]Aa/ /sd k|To]s
dlxgfsf nflu hl/jfgf lnO{ clGtd k6ssf nflu Ohfhtkq gljs/0f ug{ ;lsg]5
. @@@
-@_ pkljlgod -!_ adf]lhd Ohfhtkq gjLs/0f ubf{ b]xfosf sfuhftx¿ k]z ug'{
kg]{5 M–
-s_ ljlgod ^ sf] pkljlgod -#_ adf]lhdsf] a}+s Uof/]06L .
-v_ 3/ef8fdf lnO{ ljk|]if0f sf/f]jf/ ;~rfng u/]sf] eP 3/ef8f ;DaGwL cBfjlws
;Demf}tfkq .
-u_ :yfoL n]vf gDa/sf] cBfjlws k|df0fkqsf] k|ltlnkL .
-3_ s/ r'Qmf u/]sf] k|df0fkq jf s/ sfof{nodf cfo ljj/0f a'emfPsf] lg:;f .
-ª_ n]vfk/LIf0f k|ltj]bgsf] k|dfl0ft k|ltlnlk .
-r_ lk|lG;knsf] Ohfhtkqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk .
-5_ lk|lG;knsf] n]vfk/LIf0f k|ltj]bgsf] k|dfl0ft k|ltlnlk .
-h_ ljut Ps aif{sf] sf/f]jf/ ljj/0f .
!^= Ohfhtkqsf] lgnDag tyf vf/]hL M -!_ ljk|]if0f sf/f]jf/ ug]{ Ohfhtkqsf] Dofb ;dfKt
ePsf] 5 dlxgfleq ;d]t Ohfhtkqsf] gjLs/0f gu/fPdf /fi6« a}+saf6 k|bfg ePsf]
Ohfhtkq :jtM /2 ePsf] dflgg]5 . o;/L Ohfhtkq /2 eO{ ;s]kl5 5 dlxgf ;dfKt
geO{ ;f]xL kmd{, sDkgL jf ;+:Yff / To;sf ;~rfns tyf ;+:yfksnfO{ gofF Ohfhtkq
lbOg] 5}g . #####
-@_ ljk|]if0f sf/f]jf/df s'g} clgoldttf x'g uPsf] kfO{Pdf jf Ohfhtkq k|bfg ubf{
tf]lsPsf zt{x¿ pNn+3g ePsf] kfO{Pdf s'g} klg avt ljk|]if0f Ohfhtkq /2 ug]{
jf ljQLo hdfgt hkmt ug]{ jf b'j} sf/jfxL u/L k|rlnt sfg"g adf]lhd cGo
cfjZos sf/jfxL ;d]t x'g ;Sg]5 .
!&= sf/f]jf/ aGb ug]{M -!_ ljk|]ifsn] s'g} sf/0fj; cfˆgf] sf/f]jf/ aGb ug{ rfx]df ljefuaf6
k"j{ :jLs[lt lng' kg]{5 .
@@@
;~rfns ;ldltsf] ldlt @)^*.(.% df a;]sf] a}7saf6 kfl/t eO{O yk ePsf] .
#####
;~rfns ;ldltsf] ldlt @)^*.(.% df a;]sf] a}7saf6 ;+zf]wg ePsf] .
@@@
;~rfns ;ldltsf] ldlt @)^*.(.% df a;]sf] a}7saf6 kfl/t eO{ yk ePsf] .
8
-@_ ljefun] ljk|]if0fsf] sf/f]jf/ aGb ug]{ lg0f{o ug'{ k"j{ pQm ljk|]ifs;Fu s;}sf] n]gb]g
tyf cGo ;/f]sf/ eP hfgsf/Lsf nflu /fli6«o:t/sf] b}lgs klqsfdf k}FtL; lbgsf]
;fj{hlgs ;"rgf k|sfzg ug'{ kg]{5 .
-#_ ljk|]ifsn] ljefusf] :jLs[ltdf cfkm\gf] sf/fjf]/ aGb ubf{ jf ljefun] To:tf] ljk|]if0f
;DaGwL sf/f]jf/ aGb ug]{ cfb]z lb+bf ljk|]if0fsf] ;DaGwdf ljk|]ifsn] s;}nfO{ ltg'{
a'emfpg' kg]{ /sd tyf ;f] ;DaGwL ;Dk"0f{ vr{ cfk}m Joxf]g'{ kg]{5 .
!*= ljk|]ifs M lk|lG;kn sDkgL jf Ph]06n] ljk|]if0f sf/f]jf/sf] ;~rfng tyf k|j4{gsf nflu
cfjZos k/]df ljb]zL d'b|fsf] ;6xLsf nflu g]kfn /fi6« a}+s;+u cg'/f]w ug{ ;Sg]5 /
To;/L dfu x'g cfPsf] /sd pko'Qm 7fg]df ljk|]ifsn] cfh{g u/]sf] cl3Nnf] dlxgfsf]
sldzgsf] cfwf/df tf]lsP adf]lhd ;6xL ;'ljwf kfpg]5 . @@@@
!(= jfwf c8\sfp k'msfpg] M o; ljlgodfjnLsf] sfof{Gjogdf s'g} afwf c8sfp cfOk/]df
To:tf] jfwf c8\sfp ueg{/n] k'msfpg ;Sg]5 .
@)= arfp M of] ljlgodfjnL nfu" x'g' cl3 /fi6« a}+sn] ljk|]if0f sf/f]jf/ ug{ k|bfg u/]sf ;a}
Ohfhtkq tyf ;f] ;DaGwL sf/f]jf/ o;} ljlgodfjnL cGtu{t eP u/]sf] dflgg]5 .
@@@@
;~rfns ;ldltsf] ldlt @)^*.(.% df a;]sf] a}7saf6 kfl/t eO{ yk ePsf] .
9
ljlgodfjnLsf] ljlgod $ sf] pkljlgod -@_ ;Fu ;DalGwt
ljk|]if0f sf/f]jf/ ug]{ Ohfhtkqsf] nflu k]z ug]{ lgj]bgsf] 9fFrf
dxf]bo,
ljb]zdf /x]sf g]kfnLx¿sf] cfh{gnfO{ a}lsË k|0ffnLdfkm{t g]kfndf NofO{ ;/f]sf/jfnfnfO{ e'QmfgL pknJw
u/fpg] ljk|]if0f -Ogjf8{ /]ld6\ofG;_ sf] sf/f]jf/ ug{sf nflu OR5's ePsf]n] b]xfo adf]lhdsf] ljj/0f tyf
lgwf{l/t sfuhft ;lxt ljk|]if0fsf] sf/f]jf/ ug]{ Ohfhtkq kfpgsf] nflu of] lgj]bg k]z u/]sf] 5'÷5f}+ .
ljj/0f
!= lgj]bsx¿sf] JolQmut ljj/0f -g]kfnL gful/stfsf] k|dfl0ft k|ltlnlt / kmf]6f] ;d]t_ .
-s_ lgj]bssf] gfd tyf 7]ufgfM
-v_ pd]/ M
-u_ afa'sf] gfd M
-3_ afh]sf] gfd M
-ª_ z}lIfs of]Uotf M
-r_ Jofkf/, pBf]u jf cGo k]zfdf ;+nUg eP ;f]sf] k'/f gfd, 7]ufgf / kmf]g g+= ;lxtsf] ljj/0f M
-em_ df]afOn÷kmf]g gDj/ M
-`_ k\mofS; gDj/ M
-6_ Od]n M
-7_ kf]i6 aS; gDj/ M
@= ljk|]if0f ;~rfng ug]{ :yfg M
-nf]s]zg :s]r ;lxt k'/f 7]ufgf_
#= ljk|]if0f Nofpg] d'n's tyf lk|lG;knsf] gfd M
============================================
============================================
$= d÷xfdL a}+s tyf ljQLo ;+:yf;Fusf] sf/f]jf/df sfnf];"rLdf gk/]sf], a}+s tyf ljQLo ;+:yf;Fusf]
axfnjfnf kbflwsf/L gePsf], C0f ltg{ g;sL ;fx'sf] bfdf;fxLdf gk/]sf], dfgl;s c;Gt'ng
gePsf] / k|rlnt sfg"g jdf]lhd g}lts ktg b]lvg] kmf}hbf/L cleof]udf cbfntaf6 s'g} ;hfoF
gkfPsf] Joxf]/f 3f]if0ff ub{5'÷ub{5f}+ .
pk/f]Qm adf]lhdsf d]/f]÷xfd|f] JolQmut ljj/0fx¿ ;To / 7Ls 5g\, e'¶f 7x/] k|rlnt sfg"g adf]lhd
;hfoF ef]Ug tof/ 5'÷5f}+ . ;fy,} oL ljj/0fsf cltl/Qm cGo ljj/0f cfjZos ePdf tf]lsPsf]
cjlwleq tf]lsP adf]lhd k]z ug]{ Joxf]/f ;d]t cg'/f]w ub{5'÷ub{5f+} .
ejbLo,
;xL M
gfd M
ldltM
10
NEPAL RASTRA BANK
CENTRAL OFFICE
FOREIGN EXCHANGE MANAGEMENT DEPARTMENT
Money Remittance License
11
kq;+Vof M ldlt M
>L ==============================
===================================
=================================== .
ljifoM ljk|]if0f ;DaGwL sf/f]jf/ ubf{ kfngf ug'{ kg]{ zt{x? .
dxfzo,
To; =========n] ldlt====================df ljb]zL d'b|fsf] ljk|]if0f -Ogjf8{ /]ld6\ofG;_ ;DaGwL sf/f]jf/ ug{
Ohfhtkq g+===============k|fKt u/]sf] ;Gbe{df ljb]zL ljlgdo -lgoldt ug]{_ P]g, @)!( / ;f] P]g cGtu{t o;
a}+saf6 hf/L ul/Psf kl/kq, cfb]z tyf lgb]{zgx¿sf] ;fy} lgDgfg';f/sf zt{x¿sf] cwLgdf /xL sf/f]jf/ ug'{
kg]{ Joxf]/f ;"lrt ul/Psf] 5 .
ljk|]if0f sfo{ ug{ Ohfhtkq k|bfg ePsf lk|lG;kn÷lk|lG;knsf] Ph]G6
===========================================================================================================n]
ljb]zL d'b|f ljk|]if0f ubf{ kfngf ug'{kg]{ zt{x¿
-s_ ljk|]if0fsf] sfo{ ug{ Ohfhtkqk|fKt JolQmn] ljb]zjf6 cu|Ld e'QmfgLsf] ?kdf a}lsË k|0ffnL dfkm{t
ljk|]if0fsf] /sd kl/jTo{ ljb]zL d'b|fdf g]kfn Nofpg' kg]{5 .
-v_ sy+sbflrt v08 -s_ adf]lhd ljk|]if0fsf] /sd cu|Ld e'QmfgLsf] ?kdf k|fKt geO{ g]kfndf
a]lglkml;o/LnfO{ e'QmfgL lbPkl5 dfq zf]wegf{sf] ?kdf /sd k|fKt x'g] cj:yfdf To:tf] /sdsf]
hdfgtsf nflu lk|lG;knaf6 a}+s Uof/]06L jf sfg"gL dfGotf k|fKt k|lta4tfkq lng' kg]{5 .
-u_ v08 -v_ adf]lhd g]kfndf a]lglkml;o/LnfO{ e'QmfgL lbPsf] /sd lk|lG;knaf6 zf]wegf{ lng' kg]{ sQ{Jo
;DalGwt ljk|]ifssf] x'g]5 / To:tf] zf]wegf{ glng] ljk|]ifsnfO{ ljb]zL ljlgdo -lgoldt ug]{_ P]g, @)!(
adf]lhd sf/jfxL x'g]5 .
-3_ ljb]zl:yt sDkgLsf] Ph]06 e} g]kfndf /x]sf ;DalGwt JolQm -j]lglkml;o/L_ nfO{ pknJw u/fPsf]
/sdsf] zf]wegf{ ljb]zL d'b|fdf g} k|fKt ug'{kg]{5 .
-ª_ ljb]zaf6 ljb]zL sDkgL dfkm{t k|fKt ljb]zL d'b|fsf] ljk|]if0f ;DaGwL a}+s :6]6d]06 dfl;s ?kn] ljefudf
k]z ug'{ kg]{5 .
-r_ ljk|]if0f sf/f]jf/af6 ;[hgf x'g] s'g} klg lsl;dsf] cfly{s jf ljb]zL ljlgdo bfloTj /fi6« a}+sn] axg
ug]{ 5}g .
-5_ lk|lG;kn;Fu ePsf] clGtd ;+emf}tfsf] gjLs/0f tyf yk ;+emf}tf x'gf;fy ;f]sf] k|ltlnlk /fi6« a}+sdf k]z
ug'{ kg]{5 .
-h_ ljk|]ifsn] cfkm"n] kfpg] sldzg ljb]zL d'b|fdf g} k|fKt ug'{ kg]{5 .
-em_ ljk|]if0f ;DaGwL sf/f]jf/sf] l;nl;nfdf s'g} lsl;dsf] clgoldttf ePsf] kfOPdf ljk|]ifsn] /fi6« a}+sdf
k]z u/]sf] a}+s Uof/]06L hkmt u/L sfg"g adf]lhd yk sf/jfxL cl3 a9fOg] 5 .
-`_ ljk|]ifsn] ljb]zaf6 ljk|]if0fsf] ?kdf ljb]zL d'b|f k|fKt ug]{ -Ogjf8{ /]ld6\ofG;_ sfo{ dfq ug{ kfpg]5 .
o;/L k|fKt ljb]zL d'b|f k|fKt ePsf] ldltn] a9Ldf kGw| lbg;Dd ljb]zL d'b|fd} a}+sdf vftf vf]nL /fVg
kfOg]5 .
-6_ ljk|]ifsn] g]kfnaf6 ljk|]if0fsf] ?kdf ljb]zL d'b|f ljb]zdf k7fpg] -cfp6jf8{ /]ld6\ofG;_ sfo{ ug{ kfpg]
5}g .
-7_ /fi6« a}+saf6 k|bfg ePsf] Ohfhtkqdf tf]lsPsf sfo{x¿ afx]s ljk|]ifsn] ljb]zL ljlgdo ;DaGwL cGo
s'g}klg sf/f]jf/ ug{ kfpg] 5}g .
-8_ ljk|]ifsn] ;a–Ph]06 tyf ;a–l/lk|h]06]6Le lgo'Qm ug'{ k/]df sfo{gLlt tyf zt{x¿ ;lxtsf] cfGtl/s
lgod agfO{ lgo'Qm ug{ ;Sg]5 / o;/L lgo'lQm u/]sf] ;a–Ph]06 tyf ;a–l/lk|h]06]6Lex¿sf] cWofjlws
ljj/0f cg';"rL–$ adf]lhdsf] 9fFrfdf ljefudf k]z ug'{ kg]{5 .
12
-9_ ljk|]ifsn] lgo'QmL u/]sf] ;a–Ph]06 tyf ;a–l/lk|h]06]6Len] lgwf{l/t sfo{gLlt tyf lgod adf]lhd sfo{
gu/]df Ph]G6÷lk|lG;knn] o:tf ;a–Ph]06 tyf ;a–l/lk|h]06]6LenfO{ x6fpg] tyf lgodfg';f/ sf/jfxL
ug'{ kg]{5 / o;/L x6fPsf] jf sf/jfxL u/]sf] ;a–Ph]06 tyf ;a–l/lk|h]06]6Lesf] cWofjlws ljj/0f
cg';"rL–% adf]lhdsf] 9fFrfdf ljefudf k]z ug'{ kg]{5 .
-0f_ ljk|]ifsn] ;a–Ph]06 jf ;a–l/lk|h]06]l6e lgo'lQm ubf{ cfˆgf] sDkgLsf] afx]s cGo sDkgLsf] ;a–Ph]06
jf ;a–l/lk|h]06]l6e eO{ sfo{ ug{ gkfpg] zt{ /fVg kfOg] 5}g .
-t_ P]g tyf ;f] cGtu{t ag]sf lgod jf /fi6« a}+såf/f hf/L ul/Psf kl/kq jf lbOPsf lgb]{zg ljk/Lt
sfdsfh ePsf] kfO{Pdf h'g;'s} avt /fi6« a}+saf6 k|bfg ePsf] ljk|]if0fsf] sf/f]jf/ ug]{ Ohfhtkq
lgnDag jf vf/]h u/L k|rlnt sfg"g adf]lhd sf/jfxL ;d]t x'g ;Sg]5 .
-y_ cfˆgf] sf/f]jf/sf] l;nl;nfdf ljb]z hfg' kg]{ ePdf ljb]z hfFbf cfjZos kg]{ k|j]zf1f -le;f_
nufotsf ;Dk"0f{ Joj:yf ljk|]ifs :jod\n] g} ldnfpg' kg]{5 .
-b_ ljk|]ifsn] lk|lG;knaf6 k|fKt ljb]zL d'b|f ;DklQ z'l4s/0f -dgL nfpG8l/Ë _ k|of]hgsf nflu /]ld6
ePsf] xf]Og eGg] s'/fdf olsg x'g' kg]{5 . ;DklQ z'l4s/0f ;DaGwL s'g} k|sf/sf] sf/f]jf/ ePsf]
kfOPdf ;DklQ z'l4s/0f lgjf/0f P]g, @)^$ adf]lhd sf/jfxL x'g]5 .
-w_ ljk|]if0f dfkm{t k|fKt x'g] ljb]zL d'b|f s'g} Ps JolQmsf] gfddf bznfv ¿k}ofF jf ;f]eGbf a9L x'g] u/L
k|fKt ePsf] v08df cg';"rL–^ adf]lhdsf] ljj/0f tof/ u/L ljefudf k7fpg' kg]{5 .
-g_ cg';"rL–@ adf]lhdsf] Ohfhtkq sf/f]jf/ ug]{ :yfgdf ;j{;fwf/0fn] bVg] u/L /fVg' kg]{5 .
13
cg';"rL–$
-ljlgod & sf] v08 -8_ ;Fu ;DalGwt_
ljk|]ifsn] lgo'lQm u/]sf ;a–Ph]G6 tyf ;a–l/lk|h]G6]6Lex¿sf] ljj/0f
@)^&=============sf]
dfl;s sf/f]jf/ -e'QmfgL cl3Nnf] dlxgf
;a–Ph]G6 tyf ;a–
qm=;+= 7]ufgf lgo'lQm ldlt u/]sf] /sd_ e'QmfgL ug{ afFsL
l/lk|h]G6]6Le gfd
-?=_ /x]sf] /sd -?=_
cg';"rL–%
-ljlgod & sf] v08 -9_ ;Fu ;DalGwt_
ljk|]ifsn] x6fPsf] jf sf/jfxL u/]sf ;a–Ph]G6 tyf ;a–l/lk|h]G6]6Lex¿sf] ljj/0f
@)^&=============sf]
;a–Ph]G6 tyf x6fPsf] tyf ;/f]sf/jfnfnfO{ sf/jfxL
qm=
;a–l/lk|h]G6]6Le 7]ufgf lgo'lQm ldlt sf/jfxL u/]sf] e'QmfgL ug{ afFsL ug'{sf]
;+=
gfd ldlt /x]sf] /sd -?=_ sf/0f
14
cg';"rL– ^
Remittance in Rs.
Remittance in USD/ INR
S.No. Name of person
Number Of Number Of Amount
Amount
Transactions Transactions
Total
15
(NAME AND ADDRESS OF THE REMITTING FIRM, COMPANY OR INSTITUTION)
STATEMENT OF INWARD REMITTANCE (Company Wise Transaction)
For the Month of ……………………..
Remittance in Rs.
Remittance in USD/ INR
S.No. Name of Remitter Number Of
Number Of Amount
Amount Transactions
Transactions
Total
Remittance in Rs.
Remittance in USD/ INR
S.No. Name of Remitter Number Of
Number Of Amount
Amount Transactions
Transactions
Total
Authorised Signature:
Name:
Designation:
Date:
* ;~rfns ;ldltsf] ldlt @)^&.%.#! df a;]sf] a}7saf6 kfl/t eO{ ;f]xL ldlt b]lv nfu" ePsf] .
16