Professional Documents
Culture Documents
PDF Ensayo Tlatelolco DL
PDF Ensayo Tlatelolco DL
=
sgtumlgijds lrîtgl
sgtumlgijds lrîtglms
ms y cd vgibdjlgm
vgibdjlgm.. Smb lini suldcgü dsm jiled cd Sbmtd
Sbmtdbibli
bibli db ?
cd iltuord cd =705, dj cijcd dstucgmjtds y itris hrupis silgmbds lini iordris y
lmnpdsgjis, tdjîmj lini prgjlgpmb iofdtgvi ouslmr db cgíbihi lij db hiogdrji cd
Cîmz Ircmz pmrm bbdhmr m cdlgsg
cdlgsgijds
ijds y mludrcis qud cd mbhujm nmjdrm, mbdjtmrmj
mbdjtmrmj
bm cdnilrmlgm jmlgijmb. \gj dnomrhi, dsi ji sd bihrü. Tjm nmbm cdlgsgüj tinmcm
cd nmjdrm hrmvd y rdpdjtgjm pir db dxprdsgcdjtd
dxprdsgcdjtd ndxglmji, ilmsgijü cdldjms cd
nudrtds m dstucgmjtds y pdrsijms mfdjms m bis edleis, cdjingjíjcibi sdhöj bm
dslrgtirm y pdrgicgstm ndxglmjm Dbdjm Qijgmtiwskm lini ujis cd bis dvdjtis nís
smjhrgdjtis dj bm egstirgm cd Nçxgli. (Qijgmtiwskm, =78=),
\gj dnomrhi, tici bi suldcgci qudcü oirrmci dj bm ndnirgm cdb hiogdrji cd Cîmz
Ircmz, pir bi lumb db dx-prdsgcdjtd y sus nís ldrlmjis libmoirmcirds, jujlm
tuvgdrij uj lmstghi.
Eiy dj cîm sghjg`glm ujm `dlem lijndnirmtgvm, dj cijcd sd bbdvm m lmoi sgbdjlgi y
rdspdti. Ds pir dsti qud m pmrtgr cdb dvdjti cd Sbmtdbibli , db lumb `ud y ds uj
mlijtdlgngdjti cg`îlgb cd linprdjcdr pir bis nmbis mludrcis y cdlgsgijds cdb
hiogdrji, nd pmrdld qud nmrlü ujm dtmpm gnpirtmjtd dj cijcd egzi vmbdr cd
`irnm rdbdvmjtd ji sibi bis cdrdleis cd bms hdjdrmlgijds nmyirds, sgji cd `irnm
cdstmlmcm bis cdrdleis cd bis dstucgmjtds, mbhi qud Hustmvi Cîmz Ircmz fmnís
emorîm gnmhgjmci, pir lüni ngbds cd füvdjds mbzmrîmj bm viz pmrm linomtgr lijtrm
su picdr, y lini hrmlgms m dsti sd morgü ujm pudrtm m bm bgodrtmc cd dxprdsgüj,
sgdjci uj nivgngdjti silgmb bgcdrmci pir füvdjds qud ouslmomj bdvmjtmr bm viz.
Meirm, ¹pir quç `udrij rdprgngcis bis dstucgmjtds cd nmjdrm dxtrdnm sg sibi
ouslmomj bgodrtmc cd dxprdsgüj9 ¹Qir quç `ud tinmci lini ujm i`djsm pir Cîmz
Ircm
Ircmzz sg bi öj
öjgl
gli
i qu
qud
d ou
ousl
slmo
momj
mj bis
bis dstu
dstucg
cgmj
mjtd
tdss y cd
cdní
níss hr
hrup
upis
is silg
silgmb
mbds
ds
rdprdsdjtmom db ogdj libdltgvi, y lij dbbi oirrmr bms cdsghumbcmcds silgmbds qud sd
?
su`rîmj dj dsis mýis bbdjis cd lrgsgs dlijünglms y silgmbds9 ¹Qir quç sg bis
lubpmobds cd dstd dvdjti `udrij mutirds gjvibulrmcis titmbndjtd dj db hiogdrji cd
Cîmz Ircmz, fmnís sd bds gnpusi uj lmstghi cghji qud rdprdsdjtmrm ticms bms
nudrtds cd dsm jiled9 Çstms sij prdhujtms cg`îlgbds cd rdspijcdr, mujqud bi qud
suldcgü `ud qud db hiogdrji ji qudrîm emldr lmsi m bi qud bis dstucgmjtds cdlîmj;
drmj jdlgis y sd ipijîmj m cgmbih
cgmbihmr
mr lij dbbis pmrm bbdhmr m mrrdhbis y cdlgsgijds.
cdlgsgijds.
\d lmrmltdrgzmomj pir `irnmr pmrtd cd uj sgstdnm mutirgtmrgi, gjfusti y ldrrmci. Bi
öjgli qud ouslmomj ticis bis hrupis silgmbds gjvibulrmcis drm cdnilrmlgm, tdjdr
viz pmrm sdr pmrtd cd bms cdlgsgijds cdb hiogdrji ndxglmji, mbhi qud fmnís sd bds
lijldcgü y qud lubngjü lij uj `gjmb cd tdrrir.
Bmss cd
Bm cdsg
sghu
humb
mbcm
cmcd
cdss si
silg
lgmbd
mbds,
s, bm gj
gjdst
dstmog
mogbgbgcm
cmc
c pi
pibîbîtgtglm
lm y bm
bmss cdv
cdvmb
mbuml
umlgi
gijds
jds
dlijünglms bbdhmrij m ilmsgijmr lrgsgs y pritdstms lijtrm Cîmz Ircmz. Ds cghji
rdsmbtmr lüni bis dstucgmjtds y cdnís pdrsijms, m pdsmr cd smodr qud sd dstmomj
dj`rdjtmjci lijtrm uj mutirgtmrgsni, sghugdrij y sghugdrij pir bm bulem cd sus
cdrdleis,, ji sd cmomj pir vdjlgci
cdrdleis vdjlgciss jg nulei ndjis drmj gjtgngcm
gjtgngcmcis.
cis. Bm `udrzm
qud
qud rd
rdprd
prdsd
sdjt
jtmo
mom
m ti
tici
ci uj hr
hrup
upi
i cd pd
pdrsi
rsijms
jms gj
gjlb
lbuyd
uydjc
jci
i pm
pmcrd
crdss cd `m
`mng
ngbgbgm,
m,
trmomfmcirds, dstucgmjtds drm gnprdsgijmjtd. Dbbis ouslmomj mbhi nuy sgnpbd6 sdr
dslulemcis, mbhi qud bmndjtmobdndjtd ji `ud tinmci cd bm ndfir `irnm pir bms
mutirgcmcds.
<
@ud dstm mltgtuc pir pmrtd cd bm fuvdjtuc cdb 05, db irghdj cdb prildsi cdnilrítgli
jmlgijmb, puds gnpbglü dstmobdldr bms mspgrmlgijds qud bbdjtmndjtd
djtmndjtd lijstgtuydrij
db mltumb rçhgnd
rçhgndj
j cd vmbirds
vmbirds pibît
pibîtglis
glis y silgmb
silgmbds
ds lini bm pmrtglgpmlg
pmrtglgpmlgüj
üj lgucmcmjm,
db `irtmbdlgngdjti cd bms gjstgtulgijds dbdltirmbds, y bm bulem lijtrm bm gnpujgcmc,
ticis dstis, pistubmcis cd bm bulem dstucgmjtgb cdb 05.
3
\g ogdj, ji sd tinü lij lijlgdjlgm bis edleis vgibdjtis, mujqud smodnis qud m
pdsmr cd dbbi, db jinord y bm rdprdsdjtmlgüj cd ticm bm hdjtd qud trgstdndjtd sd
djlijtrü curmjtd bm nmtmjzm, sdrí rdlircmcm pir sgdnprd pir emodr tdjgci db vmbir
cd djlmrmr m Cîmz Ircmz. Lmod cdstmlmr qud curmjtd db pdrgici cd bm nmtmjzm cdb
05, bis Fudhis Ibînpglis dstmomj m bm pudrtm cd Nçxgli, ds cdlgr, judstri pmîs sd
pdr`gbmom lini db mj`gtrgüj pmrm bbdvmr mlmoi dstis fudhis cdpirtgvis. Qir bi qud
4
djtd
djtdri.
ri. Cu
Curm
rmjt
jtd
d ti
ticis
cis bi
biss Fu
Fudh
dhis
is Ibîn
Ibînpg
pgli
liss li
lijt
jtgj
gjuü
uü bm eu
eudb
dbhm
hm dstu
dstucg
cgmjt
mjtgbgb
(Niltdzunm, ?115).
Hustmvi Cîmz Ircmz icgmom emobmr dj pöobgli, ym qud ticm bm hdjtd sd ourbmom cd
çb, bd hrgtmomj lisms y bi eungbbmomj, mbhi qud lij db tgdnpi ym ji qugsi pdrngtgrbi,
pir bi qud cdlgcgü cdfmr cd smbgr. \d lmrmltdrgzmom pir sdr ujm pdrsijm cçspitm,
lrudb y hrisdri, pir bi qud ym ji mhumjti nís uj sibi rdlbmni pir pmrtd cd bis
dstucgmjtds,
dstucgmjtds, bbdví
bbdvíjcibi
jcibi m mltumr cd nmjdrm ghjirmj
ghjirmjtd
td y vgibdj
vgibdjtm
tm m bis edleis qud
0
ticis lijildnis. Cîmz mousi cd bm `udrzm cdb Dstmci, egzi usi cdb Dfçrlgti y cd bm
Qibglîm pmrm mtmlmr m bis hrupis silgmbds qud sd djlijtrmomj dj bm pbmzm cd
Sbmtdbibli.
\u hiogdrji prdpmri uj hrupi cd leiqud cdjingjmci ‒Omtmbbüj Ibgnpgm„ qugdj `ud
uj hrupi pmrmngbgtmr lij db `gj cd gj`gbtrmr dj db nivgngdjti, dstmom lij`irnmci
djtrd =,411-?,111 dbdndjtis. Dstuvi omfi db nmjci cdb Hdjdrmb Bugs Hutgçrrdz
Iripdzm y `ud gjtdhrmci pir dbdndjtis cdb Dstmci Nmyir Qrdsgcdjlgmb. Qmrm ji
lij`ujcgrsd pirtmomj lij dbbis uj humjtd obmjli, db lumb ji sibi myucmom m
gcdjtg`glmrsd, sg ji qud ji cdfmomj rmstri jg eudbbm dj bms mrnms qud usmomj pmrm
bm cdtdjlgüj cdb hrupi djlmodzmci pir bis dstucgmjtds. Lumjci dstd hrupi cd
leiqud lingdjzm m cdtdjdr mb hrupi irhmjgzmcir cdb nivgngdjti, bis hibpdmj y
mbhujis bis nmtmj cd `irnm vgibdjtm, tici dsti omfi db ircdj cd Cîmz.
\g ogdj lij dsti picdnis gj`drgr qud Cîmz Ircmz drm ujm pdrsijm trmglgijdrm,
rdmbndjtd
rdmbndjtd jmcgd picîm lij`gmr dj çb, pijdr dj rgdshi mb pripgi Dfçrlgti cd Nçxgli,
emobm cdb pili mbnm qud tdjîm. Emoîm pbmjdmci lij tgdnpi mtrís bm nmtmjzm,
djhmýi y pusi dj ujm trmnpm mb Dfçrlgti, db lumb sibi qudrîm smlmr m bm hdjtd cd
8
Qir itri bmci, bis ndcgi cd linujglmlgüj, `udrij uj pmpdb gnpirtmjtd curmjtd dstm
trmhdcgm,
trmhdcgm, dj cijcd cg`drdjtd
cg`drdjtdss gjstg
gjstgtulgij
tulgijds
ds y irhmjg
irhmjgzmlgij
zmlgijds,
ds, cgdrij buhmr m cglei
dvdjti dj bms pirtmcms cd sus jitms pdrgicîstglms, mbhujis bi lmtmbihmomj lini db
dvdjti nís smjhrgdjti cd bm egstirgm cd judstri pmîs.
Bm nmýmjm cdb < cd iltuord bms ilei libunjms cd bis pdrgücglis prgjlgpmbds cd bm
Lgucmc cd Nçxgli rdtinmomj msî bm nmtmjzm cd eirms mjtds dj bm Qbmzm cd bms
Srds Lubturms6
-Dxlçbsgir.-‒_dlgi linomtd mb cgspdrsmr db dfçrlgti uj ngtgj cd eudbhugstms„.
-Db Tjgvdrsmb6 ‒Sbmtdbibli, lmnpi cd omtmbbm„.
-Db Edrmbci cd Nçxgli6 ‒\mjhrgdjti djludjtri dj Sbmtdbibli„. ‒?0 nudrtis y 8=
edrgcis. @rmjlitgrmcirds cgspmrmrij lijtrm db dfçrlgti6 db hdjdrmb Sibdci bdsgijmci.
Lini lbmrmndjtd
lbmrmndjtd sd vd, bms pmbmorm
pmbmormss ‒rdprds
‒rdprdsgüj„,
güj„, ‒nmtmjzm„, ‒dfdlulg
‒dfdlulgüj„
üj„ dstmomj
musdjtds cd bis tgtubmrds. Db sindtgngdjti cd bis ndcgis gnprdsis y nís db cd bis
dbdltrüjglis `ud titmb, ji sübi mb cîm sghugdjtd cd bm nmtmjzm cdb ? cd iltuord sgji
curmjtd ticm bm liodrturm cdb Nivgngdjti Dstucgmjtgb (Pgbbmngb, ?1=5).
‒Dj =705, mb sgstdnm gj`irnmtgvi cd bis lmpgtmbgjis bi jirnm bm prdjsm (bdîcm pir bm
ngjirîm sghjg`glmtgvm), bm tdbdvgsgüj (dspmlgi cd bm nmyirîm lrçcubm y cgstmjtd) y db
runir, ilupmci siord tici dj bms mbzms y bms lmîcms cd bms `irtujms pibîtglms. Db
5
cd`gdjcd bms lmusms cdb bdltir. Db mjtglinujgsni ds pmrtd cdb sdjtgngdjti libdltgvi
y db jmlgijmbgsni ds ticmvîm bm gcdibihîm sdjtgndjtmb mb usi„ (Nijsgvígs, ?115).
Nuleis cd bis ndcgis cd linujglmlgüj dstmomj nmjgpubmcis pir Cîmz Ircmz y
sus libmoirmcirds, dj cijcd drmj bm sinorm jdhrm cd çb. Cd mbhujm `irnm
ouslmomj fustg`glmr m Cîmz Ircmz y pritdhdrbi, sgj dnomrhi `ud linpbglmci pmrm bm
hdjtd lrddrbi.
¹]uç pmsi cdspuçs cd bm nmtmjzm9 \djlgbbmndjtd mb itri cîm tici gom jirnmb dj
bm Qbmzm cd Sbmtdbibli, ticm bm smjhrd ym emoîm sgci bgnpgmcm, y ji emoîm jg uj sibi
rmstri cd bi qud emoîm suldcgci dsm tdrrgobd jiled. Sici pmsi cdslmoubbgci, lini
sg euogdrm sgci ujm dsldjm smjhrgdjtm cd ujm pdbîlubm.
Mb prgjlgpgi Cîmz Ircmz y Bugs Dledvdrrîm ndjlgijmomj qud tici emoîm sgci
\g ogdj Cîmz Ircmz ouslmom nistrmrsd lini ujm pdrsijm sibgcmrgm y msungdjci bm
lubpm, cd tmb `irnm qud db pudobi ndxglmji pucgdrm linprdjcdrbi y cgslubpmrbi,
mujqud ji `ud msî, ym qud tdrngji vgçjcisd lini ujm pdrsijm egpülrgtm y dhiîstm,
qud cdscd djtijlds sd lijvgrtgü dj uj djdnghi cdb pudobi.
7
lirruplgüj y bis nmbis mludrcis qud db hiogdrji bbdvm mlmoi. Ds sibi uji cd bis
nuleis dvdjtis tríhglis qud emj suldcgci m bi bmrhi cd bm egstirgm cd judstri
pmîs.
_d`drdjlgms
_ibm
_ibmjci
jci Li
Lircd
rcdrm
rm Lmnp
Lmnpis.
is. (?
(?11
113).
3). Ni
Nivg
vgng
ngdj
djti
ti cdb
cdb 056 Tjm
Tjm pdrs
pdrspdl
pdltg
tgvm
vm cd
dlij
dlijin
inîm
îm pibî
pibîtglm..
tglm Iltuord ?3, ?1=5, cd jdxis \gtgi wdo6
ettps6//www.jdxis.lin.nx/9p>==?5=
Pgbbmn
Pgbbmngb,
gb, F. (?1
(?1=5).
=5). Db 05 y bis ndcgis cd linujglmlgüj6 bis hrgtis cdb sgbdjlgi.
Jivgdnord =7, ?1=5, cd prildsi.lin.nx \gtgi wdo6
ettps6//www.prildsi.lin.nx/44=318/db-05-y-bis-ndcgis-cd-linujglmlgij-bis-
hrgtis-cdb-sgbdjlgi
=1
Jitglgdris Sdbdvgsm. (?1=5). Hustmvi Cîmz Ircmz, ¹qugçj `ud y quç tuvi qud vdr
lij db 059 Jivgdnord =7, ?1=5, cd tdbdvgsm.jdws \gtgi wdo6
ettps6//jitglgdris.tdbdvgsm.lin/dspdlgmbds/hustmvi-cgmz-ircmz-prdsgcdjtd-iltuord-
05/
Mjdxis
==
=?