Betonarme Yapıların İncelenmesi ve

Güçlendirilmesi

İnşaat Mühendisliği Bölümü

Güçlendirme yöntemleri
Yapı Anabilim Dalı

Doç. Dr. Güray ARSLAN , Yrd. Doç. Dr. Nuri ÖZHENDEKCİ

 Güçlendirme Yöntemleri

Öngörülen yatay ve düşey etkiler altında istenen performansı gösteremeyen veya

hasara uğramış olan kolon, kiriş, perde, eleman birleşim bölgeleri ve dolgu duvarları gibi
sistem elemanlarının ve birleşimlerinin, bireysel olarak şekildeğiştirme kapasitelerinin
ve dayanımlarının arttırılması şeklindeki güçlendirme ve iyileştirme işlemleridir.
Kolonların güçlendirilmesi, kirişlerin güçlendirilmesi, bölme duvarların perdeye
dönüştürülerek taşıyıcı sistem eleman ilavesi ile güçlendirme başlıca yöntemler arasında
sayılabili
•Taşıyıcı Sistem Elemanlarının Güçlendirilmesi
•Kirişlerin Güçlendirilmesi
•Kolonların Güçlendirilmesi

•Bina Düzeyinde Taşıyıcı Sistem Elemanlarının Güçlendirilmesi ve Sisteme Eleman

İlavesi ile Güçlendirme
•Çelik Çaprazlarla Güçlendirme
 Taşıyıcı Sistem Elemanlarının Güçlendirilmesi

Kolonların Güçlendirilmesi (Mantolama)

Bu yöntemde; betonarme sargı, çelik sargı ve LP (lifli polimer) sargı kullanılarak;

• eksenel taşıma ve kesme kapasiteleri arttırılabilir,
• donatı ek bölgelerindeki bindirme boyu yetersizliklerinin giderilmesi mümkün olabilir,
• şekil değiştirme kapasitesi artırılabilir.

Betonarme mantolama ile güçlendirme

Kolonların Lifli Polimerler ile Sargılanması

Kesme
Dayanımının Eksenel Basınç Dayanımının Arttırılması
Arttırılması
 Taşıyıcı Sistem Elemanlarının Güçlendirilmesi

Kirişlerin Güçlendirilmesi

Bu yöntem; betonarme kirişlerin kesme dayanımlarının süneklik kapasitelerinin

arttırılması için uygulanabilir.

•Kesit boyutları artırılarak dıştan etriye ile betonarme sargı,

•çelik sargı
•LP (lifli polimer) sargı kullanılması sayılabilir.
Çelik plakalarla veya Lifli polimerle kesme
Betonarme mantolama
dayanımının artırılması
 Yapı Sistemlerinin Tamamının Güçlendirilmesi

•Yanal rijitliği ve dayanımı yetersiz olan betonarme taşıyıcı sistemlerin şekil değiştirme
ve dayanım kapasitesinin arttırılması ve iç kuvvetlerin dağılımında süreklilik sağlanması
için, sisteme çerçeve düzlemi içinde veya çerçeve düzlemine bitişik betonarme perdeler
eklenebilir veya betonarme sisteme yeni çerçeveler kazandırılabilir.
•Perde ilave edilmesi durumunda, yeni durumun yapıda burulma etkileri yaratmamasıdır.
Yapının kütle ve rijitlik merkezi mümkün olduğunca yakın kalmalıdır
•Yapının kat adedinin ve plandaki alanına bağlı olarak güçlendirme perdeleri her iki
doğrultuda tasarlanmalıdır.
•Perdenin mantolanan iki kolon arasında kalması tercih edilir ve mevcut kolonlar perde
uç bölgesi içinde kalırlar
•Perdelerin temelleri tasarımında komşu kolonları da kapsayacak şekilde radye temel
tasarımı yapılarak kolonların normal kuvvetlerinden faydalanılır.
BETONARME PERDE EKLENMESİ YOLUYLA GÜÇLENDİRME

Perde duvarın yerine karar verilmesi:

Betonarme perde duvar binanın içerisine (a,b konumları) veya dışarısına (c, d, e
konumları) yerleştirilebilir. Buna karar verirken pencere ve kapı boşlukları,
kullanım alanındaki değişiklikler gibi mimari etkenler de rol oynar. Perde duvarın
binanın dışına yerleştirilebilmesi durumunda ek merdiven, asansör ve daha başka
kullanım alanları da binaya kazandırılmış olur.

(b)
(a)
(c)
(d)

(e)
 BETONARME PERDE EKLENMESİ YOLUYLA GÜÇLENDİRME
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi

Perde duvar ile betonarme çerçevenin ilişkisine karar vermek için mevcut
çerçevenin perde ile birlikte oluşturacakları yatay taşıyıcı sistem içerisinde etkili
olarak çalışıp çalışmayacağına karar vermek gerekir. Mevcut çerçeve perde ile
birlikte çalışacak şekilde yapılırsa oluşacak ek tesirleri karşılayacak şekilde
detaylandırılmış olması gerekir. Aksi takdirde binaya perde duvar eklemenin
yanına mevcut betonarme çerçevenin kapasitesini arttırma maliyeti de eklenir.
 BETONARME PERDE EKLENMESİ YOLUYLA GÜÇLENDİRME
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi

Örneğin (a) konumunda perde çerçevenin

içerisine yerleştirileceği için bu perdeye
birleşecek olan dış kirişte tesirler
artacaktır. İç kiriş ise perdenin boşluklu
veya boşluksuz olmasına bağlı olarak ya
bağ kirişi olarak çalışacak ya da perdenin
içerisine gömülecektir. Perdenin düşey
donatıları ise kirişi yüksekliği boyunca
delerek geçirilmelidir. Ayrıca bu
konumda kat diyafram kuvvetlerini
aktarmak için kat içerisinde düzenlenen
kirişler doğrudan perdeye
birleşemeyecektir
(a) konumu çalışma biçimi açısından
kolonların mantolanması koşulu ile tercih
edilebilir bir tiptir.
 BETONARME PERDE EKLENMESİ YOLUYLA GÜÇLENDİRME
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi
Mevcut çerçeve boyunca ve çerçeveden ayrı düzenlenen perde detaylandırması:

Perde çerçeveden
bağımsız çalışacaksa
diyafram kuvvetlerini
aktarma kirişlerinin
döşemenin altında ayrıca
düzenlenmesi gerekebilir
 BETONARME PERDE EKLENMESİ YOLUYLA GÜÇLENDİRME
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi
Ayrı düzenlenen perde detaylandırması (boyuna doğrultu için elevasyon görünüş) :
BETONARME PERDE EKLENMESİ YOLUYLA GÜÇLENDİRME
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi

Mevcut çerçeve boyunca ve çerçeveden ayrı düzenlenen perde durumunda

Döşemede düzenlenen diyafram kuvveti aktarma kirişi detaylandırması
 BETONARME PERDE EKLENMESİ YOLUYLA GÜÇLENDİRME
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi
Mevcut çerçeve boyunca çerçeveyle birlikte düzenlenen perde detaylandırması

Perdenin çerçeve ile

birlikte çalışması
durumunda perdeye
bağlanan çerçeve kirişleri,
diyafram kuvvetlerini
aktarma elemanları olarak
da çalışırlar. Bu kiriş
kesitlerine gerekirse ek
yapılabilir.
BETONARME PERDE EKLENMESİ YOLUYLA GÜÇLENDİRME
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi

Mevcut çerçeve boyunca çerçeveyle birlikte düzenlenen perde durumunda

Kirişte düzenlenen diyafram kuvveti aktarma kirişi detaylandırması
(tek taraflı da olabilir)
 BETONARME PERDE EKLENMESİ YOLUYLA GÜÇLENDİRME
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi
Mevcut çerçeve boyunca çerçeveye dik düzenlenen perde durumunda

Perdelerin bina dışarısında ve

çerçeveye dik olarak düzenlenmesi
durumunda ise diyafram kuvvetlerini
aktarma kirişlerine daha fazla yük
bineceği için daha uzun
düzenlenmeleri gerekebilir (d, e).

(b)
(a)
(c)

(d)

(e)
 BETONARME PERDE EKLENMESİ YOLUYLA GÜÇLENDİRME
PERDE TEMELİ
Var olan binaya perde eklemek çoğunlukla yeni temel yapımını veya var olan
temellerin genişletilmesini gerektirir. Fakat sonradan eklenen perde yapının düşey
yüklerini taşımıyor olacağından devrilme momentlerine karşı duran düşey yüklerin
olmayışı, zeminde çekme gerilmeleri oluşmasına sebep olabilir. Temellerin bu etkileri
bertaraf edecek şekilde tasarlanması gerekmektedir. Genişletilen temellerdeki
donatı düzenlemeleri bilinen temel kurallara göre yapılabilir.
Dolgu Duvarların Hasır Çelik Donatılı Özel Sıva ile Güçlendirilmesi
Dolgu Duvarlarının Lifli Polimerler ile Güçlendirilmesi
Dolgu Duvarların Prefabrike Beton Paneller ile Güçlendirilmesi
Çelik Çaprazlarla Güçlendirme
Çelik Çaprazlarla Güçlendirme (Devam)

Rijitlik (Berkitme) Levhaları Bağ Kirişi – Kolon Birleşim Detayı

Dinlediğiniz için teşekkür ederim.