You are on page 1of 8

af“Rg] pkfo ^= k/dk|e' k/d]Zj/n] agfpg'ePsf jGo kz'x¿dWo] ;k{ ;aeGbf w"t{

lyof] . To;n] :qLnfO{ eGof], æs] k/d]Zj/n] ltdLx¿nfO{ au}+rfsf]


afOan kf7\oqmd cWoog k'l:tsf s'g} klg ¿vsf] kmn gvfg" egL eGg'ePsf] 5 <Æ :qLn] ;k{nfO{
elgg\, au}+rfsf ¿vx¿sf kmn xfdL vfg ;S5f}+, t/ au}+rfsf]
aLrdf ePsf] ¿vsf kmnsf] ljifodf k/d]Zj/n] eGg'ePsf] 5, Tof]
rflxF gvfg" / g5'g", gqtf ltdLx¿ d5f}{+ . ;k{n] :qLnfO{ eGof],
o; k'l:tsfnfO{ Wofgk"j{s cWoog u/L cfˆgf] hjfkm ltdLx¿ db}{gf}+ . lsgls k/d]Zj/ hfGg'x'G5 ls h'g lbg ltdLx¿ Tof]
pQ/–k'l:tsfdf n]vL;s]kl5 xfd|f] O{d]n jf x'nfs vfG5f} ToxL lbg ltdLx¿sf cfFvf v'Ng]5g\, / c;n / v/fasf] 1fg
7]ufgfdf k'gM k|]lzt ug'{xf]nf . kfP/ ltdLx¿ k/d]Zj/h:t} x'g]5f} . ha :qLn] To; ¿vsf] kmn
vfgnfO{ c;n / x]g{df /x/nfUbf], / a'l4 kfpgnfO{ To; ¿vsf] rfx
ug'{kg]{ /x]5 egL b]lvg\, ta ltgn] To; ¿vsf] kmn l6k]/ vfOg\, /
-;a} dflg;x¿sf nflu k/d]Zj/sf] v'zLsf] ;dfrf/_ cfˆgf kltnfO{ klg lbOg\, / pgn] klg vfP -pTkQL #M!–&_ .
&= clg k/dk|e' k/d]Zj/n] :qLnfO{ eGg'eof], t}+n] of] s] ul/;\ . :qLn]
;+;f/ agfOPsf] elgg\, ;k{n] dnfO{ 5n u¥of], / d}n] Tof] vfPF . ta k/d]Zj/n]
!= cflbdf k/d]Zj/n] cfsfz / k[YjL ;[li6 ug'{eof] -pTkQL !M!_ . ;k{nfO{ eGg'eof], t}+n] o;f] u/]sf] x'gfn], tF ;a} kflng] kz'x¿ / ;a}
@= ;a} s'/fx¿ k/d]Zj/4f/f x'g cfP, clg x'g cfPsf s'/fx¿dWo] s'g} jg–kz'x¿eGbf Hofbf >flkt x'g]5;\ . k]6åf/f tF lxF8\g]5;\ / t]/f]
klg pxfF lagf x'gcfPg -o"xGgf !M#_ . hLjgel/ t}+n] df6f] vfg]5;\ . t]/f] / :qLsf] aLrdf, / t]/f] ;Gtfg /
#= o;}sf/0f k/d]Zj/n] dflg;nfO{ cfˆg} :j¿kdf ;[li6 ug'{eof] . :qLsf] ;Gtfgsf] aLrdf d b'ZdgL xflnlbg]5' . To;n] t]/f] lz/
k/d]Zj/s} k|lt¿kdf pxfFn] ltgnfO{ ;[li6 ug'{eof] . g/ / gf/L g} s'RRofpg]5, / t}+n] To;sf] s's'{Rrf] 8:g]5;\ . :qLnfO{ pxfFn]
u/L pxfFn] ltgLx¿nfO{ ;[li6 ug'{eof] -pTkQL !M@&_ . eGg'eof], t]/f] ;'Ts]/L–j]bgf d Hofb} u/L a9ÞfOlbg]5' . b'Mv;Fu t}+n]
$= k/dk|e' k/d]Zj/n] e"ldsf] df6f]af6 dflg; agfpg'eof], / ltgsf] afns hGdfpg]5;\ . t]/f] OR5f klttk{m g} x'g]5, / To;n] tFnfO{
gfsdf hLjgsf] ;f; k'mlslbg'eof], / dflg; hLljt k|f0fL eP - cwLgdf /fVg]5 . To;kl5 cfbdnfO{ pxfFn] eGg'eof], t}+n] t]/L
pTkQL @M&_ . :jf:gLsf] s'/f ;'g]/ d}n] gvfg" eg]sf] ¿vsf] kmn vfPsf] x'gfn],
%= k/d]Zj/n] k"j{lt/ cbgdf Pp6f au}+rf nufpg'eof], / pxfFn] e"ld t]/f] sf/0f >flkt ePsf] 5 . t]/f] hLjgel/ b'Mv;Fu To;sf]
agfpg'ePsf] dflg;nfO{ ToxLF /fVg'eof] . k/dk|e' k/d]Zj/n] pAhgL t}+n] vfg]5;\ . To;n] t]/f] lglDt sfF9Þf / l;pF8ÞLx¿ pdfg]{5,
dflg;nfO{ nu]/ cbgsf] au}+rfdf To;sf] uf]8Þuf8Þ / x]/rfxf ug{ / t}+n] v]tsf] ;fukft vfg]5;\ . df6f]df gkms'{g~h]n t]/f] lgwf/sf]
/fVg'eof] . clg pxfFn] dflg;nfO{ of] cf1f lbg'eof], æau}+rfsf ;a} k;Lgfn] sdfPsf] ef]hg t}+n] vfg]5;\ . lsgls df6}af6 tF
¿vsf kmn t}+n] ;Íf]r gdfgL vfP x'G5, t/ c;n / v/fasf] 1fg lgsflnPsf] lyO;\ . tF df6} xf];\ / df6}df kmls{hfg]5;\ -pTkQL
lbg] ¿vsf] kmnrflxF gvfg" lsgeg] h'g lbg t}+n] Tof] vfG5g\ tF #M!#–!(_ .
lgZro g} dg]{5;\Æ -pTkQL @M*–!&_ .

1 af“Rg] pkfo 2 af“Rg] pkfo


*= Tof] k'/fgf] ;fFksf] gfd z}tfg xf]Ù To;n] ;f/f ;+;f/nfO{ wf]vf lbG5 - !&= k|e' o]z" ;+;f/df x'g'x'GYof], clg pxfFåf/f ;+;f/ x'gcfof]Ù t/ ;+;f/n]
k|sfz !@M(_ . pxfFnfO{ lrg]g -o"xGgf !M!)_ .
(= o;sf/0f h;/L Pshgf dflg;åf/f ;+;f/df kfk k:of], / kfkåf/f !*= clg :ju{b"tn] ltgLx¿nfO{ eg]M æg8/fcf]Ù lsgeg] x]/, d
d[To' cfof], clg To;/L g} d[To' ;a} dflg;x¿df k}mlnof]Ù lsgls ltdLx¿nfO{ a8Þf] cfgGbsf] z'e ;dfrf/ ;'gfpF5', hf] ;a}
;a}n] kfk u/]sf 5g\ -/f]dL %M!@_ . dflg;x¿sf lglDt x'g]5 lsgls cfh ltdLx¿sf lglDt bfpmbsf]
!)= xfdL ;a} e]8Þfe}+m a/flnPsf 5f}+Ù xfdL x/]s cfˆg} af6f]lt/ nfu]sf 5f}+ zx/df Pshgf d'lQmbftf hlGdg'ePsf] 5, hf] …v|Li6Ú k|e' x'g'x'G5Æ -
-oz}of %#M^_ . n"sf @M!),!!_ .
!!= a'‰g] sf]xL 5 ls < k/d]Zj/nfO{ vf]Hg] sf]xL 5 ls < ;f] x]g{
k/dk|e'n] :ju{af6 dflg;sf ;Gtfgx¿nfO{ x]g'{eof] . ltgLx¿ ;a}
Psflt/ nfu]sf 5g\Ù ltgLx¿ ;a} Ps;fy kmf]xf]/L ePsf 5g\Ù c;n pxf“sf] hGd
ug]{ sf]xL 5}gÙ cxF, Pp6} klg 5}g -ehg;+u|x !$M@–#_ . !(= ca o]z" v|Li6sf] hGd o; k|sf/n] eof] — pxfFsL cfdf dl/odsf]
!@= h:tf] n]lvPsf] 5M wdL{ sf]xL 5}g, Pp6} klg 5}gÙ clg zflGtsf] af6f] dugL o";'km;Fu ePkl5, pgLx¿;Fu} a:g'eGbf klxNo} pgLrflxF kljq
ltgLx¿n] hfg]sf 5}gg\ . ltgLx¿sf] cfFvfsf] ;fd' k/d]Zj/sf] 8/ cfTdfkl§af6 ue{jtL ePsL lyOg\ . === ca eljiojQmåf/f k|e'n]
5}g -oz}of %(M*, ehg;+u|x #^M!_ . eGg'ePsf] s'/f k"/f xf]cf];\ eg]/ of] ;a ePsf] lyof]M x]/, sGof
ue{jtL x'g]5g\ / Pp6f k'q hGdfpg]5g\, clg ltgLx¿n] pxfFsf] gfd
æODdfg'PnÆ /fVg]5g\ h;sf] cy{ xf], …k/d]Zj/ xfdLl;tÚ -dQL !M!*–
dflg;k|lt k/d]Zj/sf] k|]d @#_ .
!#= lsgeg] k/d]Zj/n] ;+;f/nfO{ o:tf] k|]d ug'{eof], ls pxfFn] cfˆgf Ps @)= clg pgn] k'q hGdfpg]5g\, / ltdLn] pxfFsf] gfd …o]z"Ú /fVg' lsgeg]
dfq hGdfOPsf] k'qnfO{ lbg'eof] — pxfFdfly ljZjf; ug]{ sf]xL klg pxfFn] cfˆgf hgx¿nfO{ ltgLx¿sf kfkx¿af6 d'Qm ug'{x'g]5 -dQL
gi6 gxf];\, t/ p;n] cgGt hLjg kfcf];\ -o"xGgf #M!^_. !M@!_ .
!$= xfdL pxfFåf/f lhpg ;sf}+ eg]/ k/d]Zj/n] cfˆgf Ps dfq hGdfOPsf]
k'qnfO{ ;+;f/df k7fpg'eof] — xfdLtk{m k/d]Zj/sf] k|]d o;}af6 k|s6
eof] . k|]d o;}df 5 — xfdLn] k/d]Zj/nfO{ k|]d u¥of}+ eg]/ xf]O{g, t/ ;+;f/df pxf“sf] hLjg
pxfFn] xfdLnfO{ k|]d ug'{eof] / cfˆgf k'qnfO{ xfd|f kfkx¿sf lglDt @!= gf;/tsf o]z"nfO{ k/d]Zj/n] kljq cfTdf / zlQmn] cleif]s ug'{eof]Ù
k|folZrt x'gnfO{ k7fpg'eof] -!o"xGgf $M(,!)_ . pxfF enfO{ ub}{ / z}tfgåf/f ;tfOPsf ;a}nfO{ lgsf] kfb}{ rf/}lt/
3'Dg'eof]Ù lsgls k/d]Zj/ pxfF;Fu x'g'x'GYof] -k|]l/t !)M#*_ .
@@= clg O;|fPn b]zsf ;a} zx/ / ufpFx¿lt/ 3'Dg'x'Fbf k|e' o]z"
;+;f/df k/d]Zj/sf 5f]/f cfpg'ePsf] ltgLx¿sf ;ef–3/x¿df lzIff lbg'x'GYof], k/d]Zj/sf] /fHosf]
!%= of] ljZjf;of]Uo / x/ k|sf/n] u|x0fof]Uo jrg xf] — v|Li6 o]z" ;'';dfrf/ k|rf/ ug'{x'GYof], ;fy} dflg;x¿df ePsf] x/]s /f]u / x/]s
kfkLx¿nfO{ d'lQm lbgnfO{ ;+;f/df cfpg'eof] -!ltdf]yL !M!%_ . zf/Ll/s b'a{ntf lgsf] kfg'{x'GYof] -dQL (M#%_ .
!^= cfk}mnfO{ l/Qf] kfg'{eof] / bf;sf] ¿k wf/0f u/]/ dflg;x¿sf]
;dfgtfdf x'g'eof] -lkmlnKkL @M&_ .
3 af“Rg] pkfo 4 af“Rg] pkfo
@#= clg 7"nf–7"nf eL8Þ cfk"ml;t nË8Þf, cGwf, nf6f, s"Fhf / c¿ w]/}nfO{ tfklg p;nfO{ rsgfr"/ / si6df kfg{ k/dk|e'nfO{ OR5f lyof], /
lnP/ o]z"sxfF cfP, / ltgLx¿nfO{ pxfFsf kfpdf /flvlbPÙ clg pxfFn] k/dk|e'n] p;sf] k|f0fnfO{ bf]ifalne}+m agfpg'eP tfklg, p;n] cfˆgf
ltgLx¿nfO{ lgsf] kfg'{eof] -dQL !%M#)_ . 5f]/f5f]/LnfO{ b]Vg]5 / cfˆgf lbg a9Þfpg]5 / k/dk|e'sf] OR5f pxfFs}
xftdf pGgt x'g]5 . p;sf k|f0fsf] j]bgfkl5 p;n] hLjgsf] Hof]lt
xfd|f kfkx¿ sf6\g pxf“ dg'{eof] b]Vg]5 / ;Gt'i6 x'g]5 . cfˆgf] 1fgåf/f d]/f] wdL{ bf;n] w]/}nfO{ wdL{
@$= dflg;sf k'q o]z" kfkL dflg;x¿sf xftdf ;'lDkOg', q"m;df 6fFlug' / agfpg]5, / p;n] ltgLx¿sf cwd{ af]Sg]5 . o;}sf/0f dxfg\x¿;Fu}
t];|f] lbgdf af}/]/ p7\g'kb{5 -n"sf @$M&_ . p;nfO{ klg d Ps efu lbg]5', / p;n] n"6sf] dfn ;fdyL{x¿l;t
@%= clg ha ltgLx¿ Vf]k8ÞL elgg] 7fpFdf cfOk'u], ta ltgLx¿n] afF8\g]5 . lsgeg] p;n] cfˆgf] hLjg d[To'df vGofof], / pm
pxfFnfO{ / c¿ b'O{ s'sdL{x¿nfO{ ToxfF q"m;df 6fFu] – Pp6fnfO{ cfk/fwLx¿sf] uGtLdf ulgof] . lsgls p;n] w]/}sf] kfk af]Sof] /
bflxg]kl§, / csf]{nfO{ b]a|]kl§ . ta o]z"n] eGg'eof]M …x] lktf, p;n] ck/fwLx¿sf lglDt dWo:ytf u¥of] .
ltgLx¿nfO{ Ifdf ug'{xf];\Ù lsgls ltgLx¿n] s] ul//x]sf 5g\, ;f] @&= kljqzf:qcg';f/ v|Li6 xfd|f kfkx¿sf lglDt dg'{eof] -!sf]/GyL
hfGb}gg\Ú -n"sf @#M##,#$_ . !%M#v_ .
@^= pm dflg;x¿af6 3[l0ft lyof] / OGsf/ ul/of], ckm;f];df k/]sf] @*= ta o]z"n] ltgLx¿nfO{ k]ml/ eGg'eof]M ;fFrf]–;fFrf] d ltdLx¿nfO{
dflg; / si6l;t kl/lrt . pm Tof]h:tf] lyof], h;nfO{ b]v]/ eGb5'M c;n uf]7fnf] d g} x'F . c;n uf]7fnfn] e]8Þfx¿sf lglDt
dflg;x¿ cfˆgf d'v kmsf{pF5g\ . pm 3[l0ft lyof], / xfdLn] p;nfO{ cfˆgf] k|f0f ck{0f ub{5 . === clg d]/f c¿ e]8Þfx¿ 5g\, hf]rflxF o;
s]xL df]nsf] ug]gf}+ . lgZro g} p;n] xfd|f lga{ntfx¿ Aff]Sof], / xfd|f uf]7sf xf]Ogg\Ù ltgLx¿nfO{ klg d}n] Nofpg'k5{, clg ltgLx¿n] d]/f]
b'Mv ef]Uof], tfklg xfdLn] p;nfO{ k/d]Zj/af6 lxsf{OPsf], pxfFaf6 ;f]/ ;'Gg]5g\Ù clg Pp6} aufn / Pp6} uf]7fnf] x'g]5g\ -o"xGgf !)M&,
lkl6Psf] / b'Mvdf k/]sf] ;D‰of}+ . t/ pm xfd|f ck/fwx¿sf lglDt !!, !^_ .
5]l8Þof] . xfd|f cwd{sf lglDt pm k]lnof] . xfdLdf zflGt Nofpg] b08
p;dfly k¥of], / p;sf] sf]/f{sf] rf]6n] xfdL lgsf] eof}+ -oz}of %#M#– pxf“ km]l/ lhpg'eof] / :ju{df kms{g'eof]
%_ . @(= o;/L n]lvPsf] 5, v|Li6n] b'Mv ef]Ug'k5{ / t];|f] lbgdf d/]sfx¿af6
xfdL ;a} e]8Þfe}+m a/flnPsf 5f}+ . xfdL x/]s cfˆg} af6f]lt/ nfu]sf af}/]/ p7\g'k5{ . clg o¿zn]db]lv z'¿ u/]/ ;a} hfltx¿sf aLrdf
5f}+, / k/dk|e'n] p;dfly xfdL ;a}sf] cwd{ xflnlbg'eof] 5 . pm pxfFsf] gfddf kZrfQfk / kfkx¿sf] Ifdfsf] k|rf/ ul/g'k5{ -n"sf
lyrf]ldrf]df k¥of], / p;nfO{ si6 k¥of], tfklg p;n] cfˆgf] d'v @$M$^–$&_ .
vf]n]g . dfl/gnfO{ nu]sf] y'dfh:t} pm 8f]¥ofP/ nluof] . cfˆgf] pmg #)= k/d]Zj/n] pxfFnfO{ t];|f] lbgdf af}/fP/ p7fpg'eof], / pxfFnfO{
sqg]sf] ;fd' e]8Þf df}g ePe}+m p;n] klg cfˆgf] d'v vf]n]g . v'Nndv'Nnf k|s6 ug'{eof]–;a} dflg;x¿sxfF t xf]Og, t/
cTofrf/ / OG;fkmåf/f pm nluof] . p;sf ;Gtfgsf af/]df s;n] k/d]Zj/af6 klxNo} r'lgPsf ;fIfLx¿sxfF dfq -k|]l/t !)M$),$!_ .
ljrf/ ug{ ;S5 < lsgls pm hLljtx¿sf] b]zaf6 cnu ul/of], / #!= o]z"n] b'Mv ef]lu;Sg'ePkl5 rfnL; lbg;Dd r]nfx¿sxfF b]vf
d]/f] k|hfsf ck/fwsf] lglDt p;dfly s'6fO k¥of] . p;sf] lrxfg kg'{eof] / k/d]Zj/sf] /fHosf] ljifodf s'/fx¿ atfpg'eof]Ù cg]sf}+
b'i6x¿l;t agfOof], / d[To'df wgLx¿ p;sf] ;fydf lyP, oBlk cr"s k|df0fx¿åf/f pxfFn] cfk"mnfO{ ltgLx¿sxfF hLljt b]vfpg'eof] .
p;n] s]xL pkb|j u/]sf] lyPg gtf p;sf] d'vdf s]xL 5n lyof] . === clg pxfFn] oL s'/fx¿ elg;Sg'ePkl5 ltgLx¿n] x]bf{–x]b}{ pxfF
5 af“Rg] pkfo 6 af“Rg] pkfo
p7fOg'eof]Ù / afbnn] pxfFnfO{ ltgLx¿sf] b[li6af6 9flslbof] -k|]l/t $)= k|e' o]z"n] eGg'eof]M hf] dsxfF cfpF5, p;nfO{ d s'g} /Lltn]
!M#, (_ . cfkmfNg]5}gF -o"xGgf ^M#&_ .
#@= clg o;df ljjfb 5}gM elQmsf] /x:o dxfg 5 – k/d]Zj/ z/L/df $!= Psdfq ;To k/d]Zj/nfO{ / pxfFn] k7fpg'ePsf] o]z" v|Li6nfO{ lrGg'
k|s6 x'g'eof], cfTdfdf wdL{ 7xl/g'eof], :ju{b"tx¿åf/f b]lvg'eof], g} cgGt hLjg xf] -o"xGgf !&M#_ .
cGohfltx¿sxfF k|rfl/g'eof], ;+;f/df ljZjf; ul/g'eof], dlxdfdf
dfly nlug'eof] -!ltdf]yL #M!^_ . pxf“sf] /utn] lslgPsf]
##= t/ ca v|Li6 d/]sfx¿af6 af}/fOg'ePsf] 5, / ;'lthfg]x¿dWo] klxnf] $@= ltdLx¿n] rfFbL / ;'gh:tf gfz x'g] rLhx¿åf/f 5'6sf/f kfPsf
x'g'ePsf] 5 . lsgls dflg;åf/f d[To' cfPsf] x'gfn] dflg;åf/f g} xf]Ogf}Ù t/ lgbf]{if / lgisnÍ y'dfsf] /ut cyf{t\ v|Li6sf] ax'd"No
d/]sfx¿sf] af}l/p7fO{ klg cfof] . lsgls h;/L klxnf] dflg;, /utåf/f 5'6sf/f kfPsf xf} -! kq'; !M!*–!(_ .
cfbddf ;a} d5{g\, To;/L g} v|Li6df ;a} lhpFbf] kfl/g]5g\ -!sf]/GyL $#= t/ ca tf v|Li6 o]z"df ltdLx¿, hf] lat]sf] ;dodf 6f9Þf lyof},
!%M@)–@@_ . v|Li6sf] /utåf/f glhs NofOPsf 5f} -Plkm;L @M!#_ .
$$= k/d]Zj/sf k'q o]z" v|Li6sf] /utn] xfdLnfO{ ;a kfkaf6 z'4 kf5{
k/d]Zj/n] ldnfpg'ePsf] af“Rg] pkfo -!o"xGgf !M&_ .
#$= ltgn] ;f]w]M xh'/x¿xf], d'lQm kfpgfnfO{ s] ug'{k5{ < clg pgLx¿n] $%= lsgls ;f/f k"0f{tfn] o]z"df jf; u/]sf]df k/d]Zj/ lktf k|zGg
hjfkm lbPM k|e' o]z" v|Li6dfly ljZjf; ug'{xf];\, / tkfO{+n] d'lQm x'g'eof], ;fy} k|e' o]z"n] q"m;df aufpg'ePsf] /utåf/f d]nldnfk u/]/
kfpg'x'g]5 – tkfO{+n] / tkfO{sf] kl/jf/n] -k|]l/t !^M@(–#!_ . pxfFåf/f g} ;a} s'/fx¿, rfx] k[YjLdf ePsf s'/fx¿ xf]pmg\ rfx]
#%= o;sf/0f tkfO{+x¿sf kfk d]l6gsf nflu kZrfQfk ug'{xf];\ / :ju{df ePsf s'/fx¿, pxfFåf/f g} cfk"m;Fu ldnfk u/fPsf] df k|zGg
kms{g'xf];\ -k|]l/t #M!(_ . x'g'eof] -sn:;L !M!(–@)_ .
#^= kfkx¿sf Ifdfsf lglDt kZrfQfk ug'{xf];\ / tkfO{x¿ x/]sn] o]z" $^= o]z"df xfdLn], pxfFsf] cg'u|xsf] wgcg';f/ pxfFsf] /utåf/f 5'6sf/f
v|Li6sf] gfddf alKtidf lng'xf];\Ù clg tkfO{+x¿n] kljq cfTdfsf] bfg cyf{t\ kfkx¿sf] Ifdf kfPsf 5f}+ -Plkm;L !M&_ .
kfpg'x'g]5 -k|]l/t #M#*_ . $&= lsgls hLjwf/Lsf] k|f0f To;sf] /utdf 5 . d}n] /utrflxF j]bLdf
#&= xfdLn] cfˆgf kfkx¿ :jLsf/ u¥of} eg] xfdLnfO{ xfd|f kfkx¿ Ifdf ltdLx¿sf] k|folZrQsf] nflu lbPsf] 5'Ù lsgeg] To;df k|f0f ePsf]
ug{ / xfdLnfO{ ;a} cwd{af6 z'4 kfgf{sf lglDt pxfF ljZjf;of]Uo / x'gfn] /utåf/f k|folZrQ ul/G5 -n]jL !&M!!_ .
wdL{ x'g'x'G5 -!o"xGgf !M(_ . $*= o;}sf/0f sf]xL v|Li6df 5 eg] pm Pp6f gofF ;[li6 xf], k'/fgf s'/fx¿
#*= olb ltdLn] cfˆgf] d'vn] k|e' o]zn " fO{ :jLsf/ u¥of} eg], / k/d]Zj/n] laltuPsf 5g\Ù x]/, ;a} s'/fx¿ gofF ePsf 5g\ -@sf]/GyL %M!&_ .
pxfFnfO{ d/]sfx¿af6 af}/fP/ p7fpg'eof] egL cfˆgf] x[bodf ljZjf;
u¥of} eg] ltdLn] d'lQm kfpg]5f}Ù lsgls wdL{ 7xl/gsf lglDt x[bon] k/d]Zj/sf] kljq cfTdf
ljZjf; ug'{k5{, / d'lQm kfpgsf lglDt d'vn] :jLsf/ ug'{k5{ -/f]dL $(= k|e' o]z"n] cfˆgf r]nfx¿nfO{ o;f] eGg'eof]M …d lktfnfO{ k|fy{gf
!)M(–!)_ . ug]{5', / pxfFn] csf]{ zflGtbftf, pxfF ;w}+el/ ltdLx¿;Fu} /x"g\ eg]/
#(= ljZjf;åf/f cg'u|xn] ltdLx¿n] d'lQm kfPsf 5f}Ù clg of] ltdLx¿ ltdLx¿nfO{ lbg'x'g]5Ù cyf{t\ ;Tosf] cfTdf, h;nfO{ ;+;f/n] u|x0f
cfk}maf6sf] xf]Og, of] k/d]Zj/sf] bfg xf] -Plkm;L @M*_ . ug{ ;Sb}gÙ lsgeg] To;n] g tf pxfFnfO{ b]V5, g pxfFnfO{ lrG5 . t/
7 af“Rg] pkfo 8 af“Rg] pkfo
ltdLx¿n] pxfFnfO{ lrG5f}Ù lsgls pxfF ltdLx¿l;t /xg'x'G5, / %(= t/ ca tf kfkaf6 5'6sf/f kfPkl5, / k/d]Zj/sf bf;x¿ ePkl5
ltdLx¿leq x'g'x'g]5 -o"xGgf !$M!^,!&_ . kljq hLjg ltdLx¿sf] kmn xf]Ù clg cGtrflxF cgGt hLjg xf] -/f]dL
%)= t/ zflGtbftf, hf] kljq cfTdf x'g'x'G5, h;nfO{ lktfn] d]/f] gfddf ^M@@_ .
k7fpg'x'g]5, pxfFn] ltdLx¿nfO{ ;a} s'/fx¿ l;sfpg'x'g]5, clg h]–h] ^)= ca zflGtsf k/d]Zj/ cfk}mn] ltdLx¿nfO{ k"/f /Lltn] kljq kf/]sf
d}n] ltdLx¿nfO{ eg]sf] 5', ltdLx¿nfO{ oL ;a} s'/fx¿sf] ;Demgf xf]pmg\Ù clg ltdLx¿sf ;Dk"0f{ cfTdf, k|f0f / z/L/ xfd|f k|e' o]z"
u/fpg'x'g]5 -o"xGgf !$M@^_ . v|Li6sf] cfudg;Dd bf]if/lxt cj:yfdf ;'/lIft /flvPsf xf]pmg\ .
%!= clg k/d]Zj/sf kljq cfTdfnfO{ zf]lst gkf/, h;åf/f ltdLx¿ ltdLx¿nfO{ af]nfpg'x'g] ljZjf;of]Uo x'g'x'G5Ù pxfFn] o;f] ug'{x'g]5 -
5'6sf/fsf] lbgsf lglDt 5fk dfl/Psf 5f} -Plkm;L $M#)_ . !y]:;nf]lgsL %M@#,@$_ .
%@= kljqcfTdfsf] e/df lxF8Þ, / ltdLx¿n] z/L/sf] clenfif s'g} /Lltn] ^!= s] of] ltdLx¿nfO{ yfxf 5}g< cwdL{x¿ k/d]Zj/sf] /fHosf xsjfnf
k"/f ug]{5}gf} -unftL %M!^_ . x'g]5}gg\ . wf]vf gvfcf]Ù Jolerf/Lx¿, d"lt{k"hsx¿, k/:qLufdLx¿,
%#= lsgls hlthgf k/d]Zj/sf cfTdfsf] cu'jfOdf lxF8\b5g\, ltgLx¿ k'¿ifufdLx¿, rf]/x¿, nf]eLx¿, dtjfnfx¿, ufnL aSg]x¿ /
k/d]Zj/sf k'qx¿ x'g\ -/f]dL *M!$_ . w'tfxfx¿ k/d]Zj/sf /fHosf xsjfnf x'g]5}gg\ . clg ltdLx¿dWo]
%$= clg dBkfgn] gdft, h;df rl/qxLgtf x'G5Ù t/ kljq cfTdfn] slthgf o:t} lyof}Ù t/ ltdLx¿ wf]OPsf 5f}, t/ ltdLx¿ kljq
e/k"/ xf]cf] . cfk;df ehg, :t'ltufg / cflTds uLtx¿åf/f aft kfl/Psf 5f}, t/ ltdLx¿ k|e' o]z"sf] gfddf / xfd|f k/d]Zj/sf
u/, k|e'sf lglDt cf–cfˆgf] x[bodf ufcf], / ehg u/ -Plkm;L cfTdfåf/f wdL{ 7xl/Psf 5f} -!sf]/GyL ^M(–!!_ .
%M!*,!(_ .
%%= t/ kljq cfTdfsf] kmn xf]M k|]d, cfgGb, d]nldnfk, ;xgzLntf, s[kf,
enfO, ljZjf;, gd|tf / ;+od . o:tf s'/fx¿sf] lj/f]wdf s'g} sfg'g k/d]Zj/l;t k|fy{gf ug'{
5}g -unftL %M@@,@#_ . ^@= k|e' o]z"n] cfˆgf r]nfx¿nfO{ eGg'eof]M …ltdLx¿ ddf /x\of} / d]/f
jrgx¿ ltdLx¿df /x] eg] ltdLx¿ h] rfxG5f}, ;f] dfUg]5f}, / Tof]
k/d]Zj/sf nflu z'4 x'g' ltdLx¿sf lglDt ul/g]5Ú -o"xGgf !%M&_ .
%^= lsgls k/d]Zj/sf] OR5f oxL xf] – ltdLx¿sf] kljqtfÙ ltdLx¿ ^#= bfpmb /fhfn] eg]M …olb d}n] cfˆgf] x[bodf cwd{nfO{ /fv]+ eg] k|e'n]
Jolerf/af6 cnu a; . k|e' o]z"n] cfˆgf r]nfx¿sf lglDt o;/L d]/f] k|fy{gf ;'Gg'x'g]5}gÚ -ehg;+u|x ^^M!*_ .
k|fy{gf ug'{eof]M x] k/d]Zj/ lktf, tkfO{+sf] ;Totfåf/f ltgLx¿nfO{ ^$= ;f/f k|fy{gf / cGtlj{GtL ub}{ x/ ;do cfTdfdf k|fy{gf u/, clg
kljq kfg'{xf];\Ù tkfO{+sf] jrg ;To xf] -!y]:;nf]lgsL $M#Ù o"xGgf o;}sf lglDt ;f/f k|oTg ub}{ / ;a} kljq hgx¿sf nflu cGtlj{GtL
!&M!&_ . ub}{ hfuf /xf] -Plkm;L ^M!*_ .
%&= lsgls kljq kfg'{x'g] k/d]Zj/ / kljq kfl/Psfx¿ b'j} Pp6} d"nsf ^%= k|e' glhs} x'g'x'G5 . s'g} s'/fsf lglDt lkmqmL gu/, t/ x/]s s'/fdf
x'g\Ù oxL sf/0fn] k|e' o]z" ltgLx¿nfO{ efO eGg zdf{pg'x'Gg -lxa|" wGojfb;fy k|fy{gf / ljGtLåf/f ltdLx¿sf dfux¿ k/d]Zj/sxfF
@M!!_ . hfx]/ xf]pmg\Ù / ;f/f ;demnfO{ dfy ug]{ k/d]Zj/sf] zflGtn]
%*= ltdLx¿n] cfk"mnfO{ kfksf lglDt ;fFRr} d/]sf, t/ xfd|f k|e' o]z"åf/f
k/d]Zj/sf lglDt lhpFbf ePsf 7fg -/f]dL ^M!!_ .
9 af“Rg] pkfo 10 af“Rg] pkfo
ltdLx¿sf x[bo / ljrf/x¿nfO{ v|Li6 o]z"df /Iff ug]{5 -Plkm;L $M^_ &@= t/ k/d]Zj/sf] OR5f kfng u/]sf]df ltdLx¿n] b'Mv ef]Ug'k¥of] eg]
. klg ltdLx¿ wGo xf}Ù t/ ltgLx¿sf wDsL;Fu g8/fcf], g tf
^^= lg/Gt/ k|fy{gf ul//xf] -!y]:;nf]lgsL %M!&_ . ljrlnt xf]cf] -!kq'; #M!$_ .
&#= ltdLx¿ v|Li6sf] gfdsf] vflt/ lglGbt x'G5f} eg] ltdLx¿ wGo xf}Ù
lsgeg] dlxdfsf / k/d]Zj/sf cfTdf ltdLx¿dfly /xg'x'G5Ù
ltgLx¿af6 pxfFsf] lgGbf ePsf] 5, t/ ltdLx¿af6 pxfFsf] dlxdf
ePsf] 5 -!kq'; $M!$_.
k/d]Zj/sf] ;]jf / ;+;f/df b'Mv &$= k/d]Zj/ ltdLx¿nfO{ k|z:t u/L ;a} cg'u|x lbg ;Sg'x'G5Ù o;}n]
^&= k|e' o]z"n] cfˆgf r]nfx¿nfO{ eGg'eof]M …sf]xL d]/f] kl5 cfpg rfxG5 ltdLx¿;Fu ;w}+ ;a} s'/f k|z:t x'g]5g\, / ltdLx¿ x/]s c;n
eg] p;n] cfk}mnfO{ OGsf/ u/f];\, cfˆgf] q"m; p7fcf];\, / d]/f] kl5 sfdsf] nflu e/k"/ x'g]5f} -@sf]/GyL (M*_ .
nfuf];\ -dQL !^M@$_ .
^*= v|Li6sf] ;DjGwdf pxfFdfly ljZjf; ug'{ dfq xf]Og, t/ pxfFsf lglDt
b'Mv ef]UgnfO{ klg ltdLx¿nfO{ cg'u|x lbOPsf] 5 -lkmlnKkL !M@(_ .
^(= d]/f lk|o efOx¿xf], ltdLx¿ l:y/ xf]cf], c6n xf]cf], / ;w}+el/ k|e'sf] k/d]Zj/n] d"lt{ k'Hg dgfxL ug'{ePsf]
sfddf k|z:t x'Fb} hfcf]Ù lsgeg] ltdLx¿nfO{ yfxf 5, k|e'df &%= k/d]Zj/n] eGg'eof]M …d ltd|f k/d]Zj/ x'F, h;n] ltdLnfO{ ld;|–b]z
ltdLx¿sf] kl/>d Joy{ x'Fb}g -!sf]/GyL !%M%*_ . cyf{t\ kfksf] aGwgaf6 lgsfn]/ NofPF . d]/f] ;fd'Gg] ltdLn] c¿ s'g}
&)= k|e' o]z"n] cfˆgf r]nfx¿nfO{ o;f] eGg'eof]M …ltdLx¿n] dnfO{ r'g]gf}, b]jtf–b]jL dfGg'x'Fb}g . ltdLn] cfˆgf] lglDt vf]k]/ s'g} lsl;dsf] d"lt{
t/ d}n] ltdLx¿nfO{ r'g]+, clg ltdLx¿ hfcf] / kmn kmnfcf], / agfpg'x'Fb}gÙ dfly cfsfz, tn k[YjL / k[YjLdlg kfgLdf ePsf] s'g}
ltdLx¿sf] kmn /lx/xf];\ egL ltdLx¿nfO{ lgo'Qm u/]+ . === d cfsf/sf] k|ltd"lt{ agfpg'x'Fb}g . ltdLn] ltgLx¿sf] ;fd' lgx'l/g'x'Fb}g,
ltdLx¿nfO{ oL s'/fx¿sf] cf1f ub{5'M ltdLx¿ Ps–csf{nfO{ k|]d u/ / ltgLx¿sf] k"hf ug'{x'Fb}gÙ lsgls d, k/dk|e' ltd|f k/d]Zj/, 8fxf
.Ú ;+;f/n] ltdLx¿nfO{ 3[0ff ub{5 eg] To;n] ltdLx¿nfO{ eGbf klxn] ug]{ k/d]Zj/ x'F -k|:yfg @)M@–%_ .
dnfO{ 3[0ff u¥of] egL ltdLx¿ hfg . === t/ ltdLx¿ o; ;+;f/sf &^= hflt–hfltsf ;a} b]jtfx¿ d"lt{x¿ dfq x'g\Ù t/ k/dk|e'n]
xf]Ogf}, t/ d}n] ltdLx¿nfO{ ;+;f/af6 r'g]+Ù o;sf/0f ;+;f/n] cfsfznfO{ ;[li6 ug'{eof] -!Oltxf; !^M@^_ .
ltdLx¿nfO{ 3[0ff ub{5 -o"xGgf !%M!^–!(_ &&= k/dk|e' o;f] eGg'x'G5M cGohfltx¿sf] rfn gl;sÙ=== lsgls
&!= x] d]/f ldqx¿xf], d ltdLx¿nfO{ eGb5', ltgLx¿;Fu g8/fcf], h;n] cGohfltx¿sf /Lltlyltx¿ Joy}{ x'g\ . hËndf Pp6f ¿v 9flnG5,
z/L/nfO{ dfb{5g\, t/ To;kl5 c¿ a9ÞL s]xL ug{ ;Sb}gg\ , t/ l;sdL{sf] xftn] aGr/f] rnfP/ To;df sfd u5{ . dflg;x¿n]
ltdLx¿n] sf];Fu 8/fpg'k5{, d ltdLx¿nfO{ klxNo} r]tfjgL lbg]5'M To;nfO{ ;'g / rfFbLn] l;Fuf5{g\ . Tof] gxlNncf];\ eg]/ ltgLx¿n]
pxfF;Fu 8/fcf], h;;Fu dl/;s]kl5 g/sdf kmflnlbg] klg clwsf/ 5Ù To;nfO{ dftf]{nn] / sLnf 7f]s]/ l:y/ kfb{5g\ . tL d"lt{x¿ vfFaf]h:t}
xf] d ltdLx¿nfO{ eGb5', pxfF;Fu} 8/fcf] -dQL !)M@*_ . 7f8Þf 5g\Ù lsgls tL lxF8\g ;Sb}gg\ . tLb]lv g8/fcf]Ù lsgls
ltgLx¿n] s]xL v/faL ug{ ;Sb}gg\, gtf ltgLx¿df c;n ug]{ zlQm
5.

11 af“Rg] pkfo 12 af“Rg] pkfo


x] k/dk|e', tkfO{+h:tf] sf]xL klg 5}gÙ tkfO{+ dxfg\ x'g'x'G5 . xfdLnfO{ arfpg] k/d]Zj/sf] pkfonfO{ xfdLn] jf:tf
k/fqmddf tkfO{+sf] gfd dxfg 5 . === k/dk|e' g} ;To k/d]Zj/
x'g'x'G5Ù pxfF hLljt k/d]Zj/ x'g'x'G5Ù pxfF cgGt dxf/fhf x'g'x'G5 . gu/]/ TofUg' 8/nfUbf] s'/f xf] eGg] r]tfjgL
pxfFsf] qmf]wdf k[YjL sfDb5, / cGohfltx¿ pxfFsf] qmf]wsf] vflt/ *@= olb xfdLn] olt 7"nf] d'lQmsf] jf:tf u/]gf} eg] xfdL s;/L pDsG5f}+
l6Sg ;Sb}gg\ . ltdLx¿n] ltgLx¿nfO{ o;f] egM …tL b]jtfx¿, h;n] t < -lxa|"@M#_
cfsfz / k[YjLnfO{ agfPgg\, tL k[YjLaf6 / cfsfzdlgaf6 gfz *#= h;n] k/d]Zj/sf k'q k|e' o]z"dfly ljZjf; ub{5, pm;Fu cgGt
x'g]5g\ . pxfFn] g} k[YjLnfO{ cfˆg} ;fdYo{n] ;[li6 ug'{ePsf] 5Ù pxfFn] hLjg x'G5Ù clg h;n] pxfFnfO{ ljZjf; ub}{g, To;n] hLjg b]Vg]5}gÙ
cfˆgf] 1fgn] ;+;f/nfO{ :yflkt ug'{ePsf] 5, / cfˆgf] a'l4n] t/ k/d]Zj/sf] qmf]w To;dfly /xG5 -o"xGgf #M#^_ .
cfsfznfO{ k}mnfpg'ePsf] 5 . pxfFsf] ;f]/df cfsfzdf kfgL hDdf *$= k|e' o]z"n] eGg'eof]M …h;n] ho kfpF5, pm ;a} s'/fx¿sf] xsbf/
x'G5 . pxfFn] k[YjLsf] kNnf] b]pb]lv s'O/f] p7fpg'x'G5 . pxfFn] aiff{sf] x'g]5Ù clg d p;sf] k/d]Zj/ x'g]5', clg pxL d]/f] 5f]/f] x'g]5 . t/
;fydf lah'nL rDsfpg'x'G5, / cfˆgf e08f/af6 atf; lgsfNg'x'G5 . 8/fpg]x¿, ljZjf; gug]{x¿, l3gnfUbfx¿, xTof/fx¿ Jolerf/Lx¿,
x/]s dflg; cfˆgf] 1fgdf d"v{ 5Ù x]/s ;'gf/ To;sf d"lt{x¿sf] 6'gfd'gf ug]{x¿, d"lt{k"hf ug]{x¿ / ;a} e"m6 af]Ng]x¿sf] efurflxF
vflt/ nfhdf kg]{5Ù lsgeg] To;sf d"lt{x¿ e"m6f x'g\, / ltgLx¿df cfuf] / uGwsn] hln/x]sf] tfnleq x'g]5Ù of] bf];|f] d[To' xf]Ú -k|sfz
;f; 5}g . tL Joy{sf x'g\Ù 5nsf sfd dfq . ltgLx¿nfO{ b08 lbFbf @!M&, *_ .
tL gi6 x'g]5g\Ú -old{of !)M@–!%_ .
&*= xfdL hfGb5f}+, o; ;+;f/sf d"lt{x¿ s]xL klg xf]Ogg\Ù Psdfq kfk / z}tfgaf6 af“Rg'
k/d]Zj/ x'g'x'G5Ù c¿ s'g} O{Zj/ 5}g -!sf]/GyL *M$_ . *%= zflGtsf k/d]Zj/n] rfF8}Þ z}tfgnfO{ ltdLx¿sf kfpdlg
&(= xfd|f lglDt rflxF Psdfq k/d]Zj/ lktf x'g'x'G5Ù pxfFaf6 ;a} s'/fx¿ s'Nrfpg'x'g]5 . xfd|f k|e' o]z" v|Li6sf] cg'u|x ltdLx¿;Fu /xf];\ -/f]dL
ePsf 5g\, clg xfdL pxfFdf 5f}+Ù clg Psdfq k|e' o]z" v|Li6 x'g'x'G5Ù !^M@)_ .
pxfFåf/f ;a} s'/fx¿ ePsf x'g\, clg xfdL pxfFåf/f g} xf}+ -!sf]/GyL *^= k/d]Zj/ lktfn] xfdLnfO{ cGwsf/sf] zlQmaf6 5'6sf/f lbg'ePsf] 5
*M^_ . / cfˆgf] lk|o k'q o]z" v|Li6sf] /fHoleq ;fg'{ePsf] 5 -sn:;L !M!#_ .
*)= :ju{df ujfxL lbg'x'g] tLghgf x'g'x'G5 – lktf, jrg / kljq cfTdfÙ *&= z}tfgsf sfdx¿ gi6 kfgf{nfO{ g} k/d]Zj/sf k'q o]z" k|s6 x'g'ePsf]
clg oL tLghgf Ps} x'g'x'G5 . clg k[YjLdf ujfxL lbg'x'g] tLghgf 5 -!o"xGgf #M*_ .
x'g'x'G5 – cfTdf, kfgL / /utÙ clg oL tLg Pp6} s'/fdf ;xdt **= xfd|f k/d]Zj/ lktfsf] OR5fcg';f/ o; jt{dfg b'i6 ;+;f/af6
x'g'x'G5 -!o"xGgf %M&,*_ . xfdLnfO{ 5'6sf/f lbgfsf nflu k|e' o]z"n] cfk}mnfO{ xfd|f kfkx¿sf
*!= k[YjLdfly ePsf ltdLx¿sf cËx¿nfO{ – Jolerf/, cz'4tf, k|an lglDt lbOxfNg'eof]Ù pxfFnfO{ g} ;bf–;j{bf dlxdf eO/xf];\ cfd]g\ -
jf;gf, s'OR5f, ;fy} nf]e, hf]rflxF d"lt{k"hf xf] . oL s'/fx¿s} unftL !M$,%_ .
sf/0fn] ubf{ cf1f gdfGg] ;Gtfgx¿dfly k/d]Zj/sf] qmf]w cfOk5{ - *(= z}tfgsf w"t{ o'lQmx¿sf lj/f]wdf v8Þf x'g ;SgfnfO{ k/d]Zj/sf ;f/f
sn:;L #M%,^_ . xltof/x¿ wf/0f u/ . o;sf/0f v/fa lbgdf ;fdgf ug{ ;SgfnfO{ /
;a} s'/fx¿ u/]/ v8Þf x'g ;SgfnfO{ k/d]Zj/sf ;f/f xltof/x¿
p7fcf] -Pk]m;L ^M!!, !#_ .
13 af“Rg] pkfo 14 af“Rg] pkfo
()= k/d]Zj/nfO{ wGojfb xf];\, h;n] xfd|f k|e' o]z" v|Li6åf/f xfdLnfO{ (*= k|e' o]z"n] eGg'eof]M …clg x]/, d rfF8}Þ cfpF5'Ù clg x/]s dflg;nfO{
ljho lbg'x'G5 -!sf]/GyL !%M%&_ . h:tf] p;sf] sfd x'g]5, ToxL cg';f/ lbg d]/f] Ogfd dl;t 5Ú -
(!= xfdL oL s'/fx¿sf] ljifodf s] egf}+ t < k/d]Zj/ xfd|f] kIfdf x'g'x'G5 k|sfz @M!@_ .
eg] xfd|f] lj/f]wdf sf] p7\g ;S5 / < -/f]dL *M#!_ . ((= d[To';Dd ljZjf;of]Uo /xÙ ta d ltdLnfO{ hLjgsf] d's'6 lbg]5' -
(@= lsgls dnfO{ k"/f lgZrotf ePsf] 5 – g d[To'n], g hLjgn], g k|sfz @M!)_ .
:ju{b"tx¿n], g k|wfgtfx¿n], g clwsf/x¿n], g clxn]sf s'/fx¿n], !)) oL s'/fx¿sf] ujfxL lbg'x'g]n] eGg'x'G5M …;fFRrL g} d rfF8}Þ cfpF5'Ú,
g kl5 cfpg] s'/fx¿n] g prfOn], g ulx/fOn], g c¿ s'g} ;[li6n] …cfd]g Ho", cfpg'xf];\ x] k|e' o]z"Ú -k|sfz @@M@)_ .
g} xfdLnfO{ xfd|f k|e' v|Li6 o]z"df ePsf] k/d]Zj/sf] k|]dblv cnu
kfg{ ;Sg]5 -/f]dL *M#*, #(_ .
k|e' o]z" o; ;+;f/df km]l/ cfpg'x'g]5
(#= k|e' o]z"n] cfˆgf r]nfx¿nfO{ eGg'eof]M …d}n] uP/ ltdLx¿sf lglDt
7fpF tof/ kf/]+ eg] d k]ml/ cfpg]5', ToxfF ltdLx¿ klg xf]cf] eg]/ d
ltdLx¿nfO{ cfk"msxfF nfg]5'Ú -o"xGgf !$M#_ .
($= clg :ju{b"tx¿n] eg]M … x] ufnLnsf dflg;x¿ xf], ltdLx¿ lsg
cfsfzlt/ x]b}{ pleFb5f} < ltdLx¿sf] aLraf6 :ju{df p7fOg'x'g] oxL
o]z" g}, h;/L ltdLx¿n] pxfFnfO{ :ju{lt/ hfFb} ug'{ePsf] b]Vof}, ToxL
k|sf/n] k]ml/ cfpg'x'g]5Ú -k|]l/t !M!!_ .
(%= k|e' cfk}m rLTsf/l;t, k|wfg :ju{b"tsf] cfjfh / k/d]Zj/sf]
t'/xLl;t :ju{af6 cf]n{g'x'g]5Ù clg v|Li6df d/]sfx¿ klxn] af}/]/
p7\g]5g\Ù To;kl5 xfdL hLljt / /lx/x]sfx¿ xfjfdf k|e'nfO{
e]6\gfsf lglDt pgLx¿l;t Ps;fy afbnx¿df p7fOg]5f}+Ù clg o;/L
xfdL ;w}+ k|e'sf] ;fydf /xg]5f}+ -!y]:;nf]lgsL $M!^, !&_ .
(^= lk|ox¿xf], clxn] tf xfdL k/d]Zj/sf ;Gtfg 5f}+, clg xfdL s] x'g]5f}+,
;f] clxn];Dd k|s6 ePsf] 5}gÙ t/ xfdL hfGb5f}+, ha pxfF b]vf
kg'{x'g]5, ta xfdL pxfFh:t} x'g]5f}+Ù lsgls xfdL pxfFnfO{, pxfF h:tf]
x'g'x'G5, To:t} b]Vg]5f}+ -!o"xGgf #M@_ .
(&= o;sf/0f hfuf /xf]Ù lsgeg] ltdLx¿sf k|e' s'g 38ÞL cfpg'x'G5, ;f]
ltdLx¿ hfGb}gf} . o;sf/0f ltdLx¿ klg tof/ a;Ù lsgeg]
dflg;sf k'q o]z" ltdLx¿n] ;f]Rb} g;f]r]sf] 38ÞLdf cfpg'x'g]5 -dQL
@$M$@,$$_ .
15 af“Rg] pkfo 16 af“Rg] pkfo

You might also like