Dec.

27, 2016 – Speech of President Rodrigo Roa Duterte during Christmas Gathering with the Barangay
Officials

Speech of President Rodrigo Roa Duterte during Christmas Gathering with the Barangay Officials
Almendras Gym, Davao City 27 December 2016

Lingkod lang mo, maayong gabii ninyo (Please be seated. Good evening)…Gikan pako sa — mao pa
akong paglanding, gikan ko sa Virac (I just arrived from Virac) ug sa – I forgot the other place – mao
gihapon guba ang ilang lugar kadaot man kud aning Bikol ba and, of course, kaning facing the Pacific
Ocean. Ug balay ta, silay atong bintana sa nag atubang sa Pacific and it is there in the Pacific Ocean naga
tagbo ang, ingon nila, because of a climate change. Ang hungaw ba sa tubig, daghan ra kayo because of
global warming, nagkaanam ug kainit ang kalibutan so hinungao nga tubig gikan sa Pacific Ocean
daghan. And because it is warmer than usual, mag tagbo sa gabi ug bugnaw mag bukal, mag

part man gyud ning tugnaw ug init, ana na e. Munang mo bukal, unya sugod na ang kwan, kilat-kilat,
then typhoon (Their place was destroyed. Bicol was damaged and those facing the Pacific Ocean. If we
are a house, they are our windows facing the Pacific. And it is there in the Pacific Ocean where the cause
of climate change meets. The volume of evaporation is too much because of global warming. Because it
is warmer than usual. Humidity and cold temperature meet and boil. Then there is lighting and
typhoon.) So historically, gi-ingnan nako sila na kanang inyong mga balay diha, once and for all, dia na
man mo, anhi naman mo mamatay, ingnan nako na pagbuhat na lang mo ug balay na semento gyud nga
typhoon ready para wala moy kaguol kay ang ilang kasakit wa’y katapusan and so with Samar and Leyte,
hustua silang gaatubang sa Pacific so sila gyud mapasabak kay kanang kaagi na ug mga land mass, gaano
man kahinay so paggawas sa Pilipinas padungo sa China, they don’t really suffer as much as we do. Mau
ning, ambot ug unsa ang bertud sa Pilipinas, anay man gyud ta pirmi pud, and naa poy bagyo sa mga
putok aning tawo (So historically, I told them “Your houses there, once and for all, since you plan to stay
there ‘till your last breath, you make houses that are concrete and typhoon-ready so you need not
worry.” Their misery is never ending. And so with Samar and Leyte that face the Pacific. They take the
brunt of typhoons. When the typhoons leave towards China, they don’t suffer as much as we do. I don’t
know what is with the Philippines about being frequented by typhoons. And there are those who have
typhoons in their heads.) I was supposed to be there the other day, pero nibuto man pud tong
Midsayap. Maayo ngadto kay sige’g diskurso ang pare sa extrajudicial killing, gi Granada sila sa mga
durugista ngadto. According to the military and the police, plus ang NPA, naa man na sila kana karon
pahuway, silay ga silbato sa amo nga druga to, panimahos pud siguro sa madakpan o dili mamatay so
that becomes a problem again (But this blast in Midsayap happened. Priests keep discussing about
extrajudicial killings and drug personalities lobbed a grenade at the church there. According to the
military and the police, plus the NPAs who are on a ceasefire now – they are the ones who informed us
that the explosion was drug related; a revenge against those who were arrested and didn’t get killed.
That becomes a problem again) Ako, sultian tamo no, naminaw ka ba nako sa TV, ug mangutana mo sa
ako ug nalipay ko pagka Presidente, tubagon ta mo, wa ko magkinahanglan sa trabaho. I don’t need it,
really. New Year man karon so sultian tamo sa tinuod pero magtrabaho ako, naa na ko, eh; ginusto ko
rin tumakbo. Pero kung sabihin mo kung naliligayahan ako (sa) pagiging Presidente ko, sasagot ko sa
inyo hindi ko kailangan ng trabaho. Dumating siguro sa akin na medyo matanda na, and maybe I would
not be up to it really, the challenge of the times. Pero magtrabaho ako. (If you ask me if I’m happy being
a President, I will answer you that I don’t need a job. I don’t need it, really. It’s New Year and I will tell
you the truth. But I will work. I’m already here. I also wanted to run. But if you ask me if the presidency
makes me happy, my answer would be “I don’t need work.” Maybe it has just dawned on me that I’m
somehow old and maybe I would not be up to it, really — the challenge of the times. But I will work) But
gi-ingnan tamo (but I have told you), there can only be peace in Mindanao – labi na gyud Mindanao
(especially in Mindanao) – and the Philippines for that matter, if we can have—kani experiment lang na
(that is an experiment), we’ll just try, if we can appease the Moro people. Ang nahitabo ngari sa
Mindanao (what happened here in Mindanao), it is not really a rebellion of sorts, but rather, it is
something more than just that. Kay wala pa maabot ang Kristiyanismo diri sa Pilipinas (even before
Christianity came), diha sa Leyte (there in Leyte), tawag nila (they call) Island of Limasawa, about 80…
dili pod ma-100 (it didn’t reach 100)… about 70 or less than, mga pero dili mubaba (not less than) 50
years ahead, ang Islam diri sa Mindanano (here in Mindanao), because ang Islam ang naabot sa mga
mura ug mga pagadol sa hari sa Sri Visayas Empire, sa Malay. Malay man ta tanan (we are all Malays).
Nakuha gid nila ang Mindanao (They occupied Mindanao) Murag settlement na nila, pero wala pa ma-
recognize pagka barangay (It’s like their settlement but has not recognized yet as barangay). Ang Visayas
kasi katag. But Mindanao because kung tigoos usa ra kadako na island (Mindanao is a big island) di kana
magsakay sakay pag barko (you don’t have to ride big

ships), mau na ang nahitabo diha. And so kining (this) rising nationalism sa Moro, I would say ug muay
inyong gi-nurture, inyong gi kuwan sa inyong kasing kasing karon, sayop pod (It’s not right to nurture in
your hearts), because you have to give way to, ug unsay reyalidad, the reality aning kalibutana. The
reality is that mixed ta ngari (here), as a matter of fact, mas daghan ang (there are more) Christians. But,
kung muingon ka na pahawaon nimo tanan (but if you says that you let everyone leave) or you wipe out
the Christians because gusto kag Islam lang, patay gid na (because You want Islam only, that is death).
So we can never, never really attain peace in our lifetime; and for that matter, ang atong mga anak hasta
sa ilang mga anak (even the lives of our children and their children.) Now, I’m telling you, sa akong
panan-aw (the way I see it), ang pinaka-barest minimum, ang pinakaubos gyud nga maabot matuk-kad
pod sa mga Moro na ilang mahatag para magkaroon tag kapayapaan (the most that could be reached
especially what the Moros can contribute to peace) is federalism. Kay kani gong (because this) unitary
type versus federal type, kani gong unitary type is really just for kanang mga king-king (like the kings).
King of England and poro, wala na na ron e. Mag ako ang presidente; ako pa ang mag-appoint ug imong
tresurero; ako pa ang mag-appoint ug imong— you know nia na sa Davao wa koy pakialam. Mag sige
lang kog kolektag taxes, pada sa Manila, and yet, pag abot sa bahinay I would collect taxes and send it to
Manila and when the time comes to appropriate shares…), definitely ang Davao ang pinaka-dakog taxes
nga ginahatag ngadto sa Manila ron niadtog gamay ra (Davao has the biggest bulk of taxes remitted to
Manila). But makitan man nimong Davao, halos kamong tanan mga barangay nakaadto na mog Manila,
you must have arrived here ug gabii, kita ka nga ang lawak; kit-an nimo ang lasdun sa suga. Ug ari ka sa
shrine, magtindog ka, makitan nimo ang right side padungog sa lasang, unya and left side ang Catalunan
Grande ug ang mental, wala nay boundary. Dili ka na maingon unsa man ni diri, mental ba ni o Catalunan
Grande? Because of the — daghan na kaayog subdivisions. And murag usa ka, murag extension na lang
pod sa Matina, Pangi, diretso na. So ana, mao ang Pilipinas, tungod sa kadako, unya daghan nang
progreso, progreso nga nahimo sa mga tawo, ug ang atong buwis ipadala lang gihapon natong tanan
didto, to the last centavo, ang mag-kolekta ana ang treasurer. Unya tan-awon sa auditor. Kanang auditor
ug treasurer ang gatudlo ana, dili ang mayor, ang Presidente kay gusto man nya tan awon iyang kwarta,
ang checker mao nang auditor, mao nay nakadaot ana pero pagbalik na, din a magka dimao kay ang
presidency is only decided by a few people. Kinsa ‘tong mga datu o kinsa ‘tong mga pulitikong gi back-
up-an sa mga (who are those politicians who supported)…karon nakita na nako (now I have seen that).
Nakita na nako tanan (I saw everything). Kinsa ning mga tawong negosyante sa Manila naga-suportag
Presidente kay karon mo-duol man pud sila nako (those who supported the previous president now are
approaching me), di man pud ko dumtanon nga pagkatawo (I’m not a vindictive person), kani sultihan
tamo parehas anang kang (tell you like) Lucio Tan, Megaworld, gi-ingnan tamo niadto di ko mo-dawat og
kuwarto sa mga (I told you I will not accept money from)… mga naay negosyo sa gobyerno (those who
have business transactions with the government). Mura mag may tawo nga developer sa Megaworld,
ngano mang gibuhat kanang, gibuhat kanang bag-ong kuan diha sa Insular, unsa ba kanang, sultian
tamo, PAL…Never. Two days before sa election, si Lucio Tan og iyang asawa (and his wife) ni anhi diri ga-
eroplano sige’g convincer sa ako nga mo dawat og kuwarto (came here and offered money), gi ingnan
nako Bong nga di ko modawat, wa pud ko makig-kita nila mao na karon makit-an na nako, makit-an na
nako karon pero, ako ni daog man ko sa Bicol, wa man gani koy leader ngadto (I told Bong Go that I will
not accept money), number four ko sa Bicol, akoy iwit (I was number four in Bicol. I was the last). Akoy
iwit sa mga kandidato sa pagka-presidente, akoy last. But you know, dili man ingon nga, dili na mana
ingon nga pa-dungog.I have to be there because I am the President. Kapag ingon-ana ako lang gi-hapo’y
mag appoint sa ilang treasurero unya wa koy kaila ngadto, di pud ko maghuwat sa ilag kinsay ilang i-
recommend. Wa man koy supporter, wa ko tanan (I don’t know anyone there to appoint their
treasurer).

Pipila ray akong (I have just a few)… Actually, maihap gud nimo ang, well of course si del Rosario sa
Davao, pa-Liberal-Liberal lang na, pero Duterte gud na (like del Rosario, he may be a Liberal Party
member but he is a Duterte supporter). And klaro man, pero ang uban… Wala ako, si Imee lang, si Abet
sa — Abet Garcia, amigo man gud nako ang iyang papa (his father is my friend), nakauban pa pagka-
Congressman. Si Brando okay, si Velasco congressman, usa ra pud ka distrito. Agusan del Sur pildi ko,
dako kog pildi (I lost), pero Agusan del Norte, bawi pud ko (I made it) of about 100,000, tungod ang
gobernadora akong amiga (because of the governor who is my friend). Mao ra. Niadtong unang
panahon. Karon di na ko mo-angkon nga amiga mi, kay naay bana basig madunggaban ta (In the past but
now I won’t claim she is my friend because she has a husband and I might get stabbed). Nibawi ba,
nibawi, wa gyud ka-antos, gugbang makabuang. Mao nga kung magkig-buwag mo sa inyong bana o
asawa, binli gamay nga (Now, if you separate from your spouses, leave something)..Bisan uyab, ayaw
gyud ingon nga awaya nga imo gyung… binli gamay gogma kay, basin pud diay. Sa labing magkig-kontra
gud nimo (even if its just your lover leave some affection because there might come a time….) But
anyway mao na. To the smallest, mga Presidente, by the authority, it’s… Ang… Ang kwarta usahay ang
paborito (money is the favorite), parehas atong daang Liberal, sila Drilon, dagko kaayog gipanghatag
(like the LP, Drilon, they gave huge amount of money), mo-adto ka sa Iloilo guwapo kaayog mga
auditorium, guwapo mga… (if you go to Iloilo, they have beautiful auditoriums…) I, I am not saying nga
ngil-ad to, its really the politics, and it is legal, it could be right. Pero mao na, kinsa ray ma-tsambahan,
kinsa tong mga opisyal dagko. So ako karon (with me now), I do not cultivate any special relationship
with any politician at all. Basig taga-Davao, ang akong tratamento mao ra gyud, kutob ra diha (even
those from Davao, I treat them just like that). Di pud ko nagapag-istorya anang mga konsehal, mga —
kaning mga congressman, unya mga gobernador, magdaog, kanang mga negosyante, di pud ko mo-
atubang (I would not even talk to congressmen, governors who won in the elections). Dili ko, kay well
diri rako sa kong trabaho, para ang ako, og unsay isulti ana og unsay merit, mao ra na (I won’t. I will just
focus on my work, just that.) Kasagaran ana, taga-gobyerno man na, Briones, Ubial gikan mana, sulod
man na tanan. Sonny Dominguez, gikan na sa gobyerno, agriculture na. Presidente sa PAL. Ang PAL used
to be owned by the government by the way. Kana sila tanan. Pernia is a professor sa UP. Gikan gyud na
sila tanan sa gobyerno tanan (They all came from the government). Wa ko magkuha og kanang mga,
okay, una una wa pud koy kaila (I will not appoint people I don’t know). Defense Secretary si Lorenzana,
kamong mga taga-Calinan, nahibalo man mog siya ang naga-dala ngadto diha sa Malagos (Those of you
from Calinan knows Lorenzana). So ang Second Ranger, sila Yucot. Kinsa bay nahinumdum ni Yucot?
Kahinumdum pa mo ni Yucot? (Who remembers Yucot?) Katong bata-bata nila niadto nila ni Lorenzana,
‘yung runner, general naman karon (he is a general now). Ganina maoy nitagbo nako pagkanaog nako sa
eroplano (He was the one who greeted me when I got down the plane a while ago). They were all in the
government. Mao lagi na, gikan gyud sa Presidente. It’s about time, og unsay imong kita, ikay mo gasto
(that you spend whatever you earn). Kuhaan lang og gamay para i-contribute nimog unsaon
pagpadagan. Istruktura man lang nang gobyerno. Naa sila’y pang-suweldo, ang Presidente, human ang
congressman. Pero kadaghanan ang imong kita, pareho karon sa ARMM. Og imo nang ihatag nimo sa
MILF, ila nang paminahan, ilang tamnan, ila tanan. Bayad lang sila sa…Mao gihapon, if you give Basilan,
Jolo kang Nur, og unsa inyong makuha ana, taga-i lang ang Manila sa inyong… Kamo dala tanan. If you
want your jurisdiction to go down, naa ra na nimo (it all depends on you). Naa ra guy gi-pili og unsay gi-
pili sa tawo. Mao ra nay akong ika-bilin ninyo, pawala na ko. (That is what I will leave to

you. Dugay nakong inyong kuan Mayor (I have long been your Mayor). So, mo ingon kag unsay pinaka,
pinaka-menos gyud nga maka tagamtam ta, tan-awon nako. Og makasabot natong MI, si Nur pero sila
nay bahala sa Maute (I leave it to Nur what they’ll do with Maute). Maute is mao na’y ISIS. Mao na’y
pinaka-deadly nga kanang sa Middle East, mo luglug og tawo nga naay television (Maute is ISIS and the
deadliest in Middle East). They are here, already. Kuan na sila, so, mao to sila nang bomba diha sa ….
pero wa sila kahibalo nga ang nawong nila tanan nakuha. Abi nila og wala. (They are the ones who
bombed. They don’t know that their faces haves been identified). Mao na kuan karon… Kay kanang
drone wa ma nay tingog, pero bente-kwatro oras ang Americano og ang China og ang Russia siging pa-
lupad ana (The drone silently captured the footage). Unya karon ang mga uban mura nag adlaw. Ang
mga equipment karon, labi na ang Israel walay diperensiya ang adlaw o gabii ang, ang ka-klaro sa
nawong (Taking footages at night seems like during the day and the faces are clear). Diha sila masayop,
abi man gud nila tog, carto-cartographer nga drawing pero naa na gud ilang nawong, mao tong hurot
silag ka-dakop (that is where they failed so they were all arrested). Asta tong katapusan, tong pulis nga
— ex-pulis nadakpan sya sa Nabunturan, nakita mang nawong (Even the former policemen was arrested
in Nabunturan because the face was seen on CCTV). Unsaon niya pag balibad. Actually, ang intelligence,
kanang ato, wala na. Kanang atong camera-camera, wala na. Di lang ko ka-sulti ninyo kung asa ang
camera, pero klaro (I just can’t tell you where the cameras are but the footages are clear). Ako, mao
nang gi-buwagan nako tanan kay di na gud ko makit-an eh. Wala na, solo, solo flight. Mo sulod kog
motel, ako ra usa, mo-gawas ko, ako ra pod usa. Matoog lang ko, kay mo dala ka, mahibawan man (That
is why I detached from all the things I have been doing before because everything is monitored like
going inside a motel, going to sleep…). Actually, that’s true. Kuha gud sila. Silang tanan. Babaeg laki.
Katong ilang balay-balay diha sa, subdivision diha unahan sa Puan, bae rato ang gi-tan-aw. Mao lagi, pag-
gawas nimog balay, pagtanaw balay mahibaw-an unsay imong gisul-ob, kay mahibawo gyud silag madre
ka og pari (Everything is on CCTV, men, women, the houses….). Naay drone eh. Unya ang drone niadto,
gamay ra ang resolution (The drone before has lower resolution). Ang drone karon ingon ana tibuoc
Toril, unya puwede nang iduol ang nawong nimo. Unya karon, kung gusto ka karon duna na, patay na
lagi kung mo-atubang ka. Dakpan ka man lang gihapon (The drone today can capture the whole of Toril
focus on your face. You will get caught.) But let’s go back to federal. Mao niy gusto sa Moro mao puy
akong gusto ihatag nila (This is what the Moros want and I would like to give it to them). Human, gi-
ingnan tamo mga Morong naminaw, wala man tay away, nganong sunod-sunod man mo anang Maute,
nga tua ra man na didtong yawa nga mga Arabo, dili man na Malay (I tell you that we have no quarrels
with the Moros. Why are you subservient to the Maute who are Arabs. They are not Malays) Lain man
nang Arabo, lain ma nang Malay. Malay man ta nganong gusto man ninyong mapanitan ang kalibutan
(We are Malays and why would they want to skin the whole world). Mag-sabot na lang ta. Sundan nyo
na lang na inyong mga lider. Pagkahuman, basin pa makatagamtam ta (Just follow your leaders and we
might achieve the desired peace). Wa’y siguro, basin lang, pero ang basin dako og porsiyento nga
mahitabo (The percentage that it will happen is high). Kaysa kanang wala, ang porsiyento sa gubot naa.
Ako, ayaw mo og ka insulto, ayaw pud mo og — do not be offended. But if you are the Filipino people,
mao na akong gi-sulti sa TV, mga taga-Manila mga tambaluslos. Kala naman siguro nila na mamatay
talaga ako pag…, If you can craft the federal system next year, may commission mo suroy. On the third
year from now, og mo-lusot nag plebisito (if the plebiscite will be successful), which I’m urging the
Filipino people to go for it. Then I will step down as President, kay naay bagong president (because

there will be new president). And di na man pud ko (and I’m not) qualified, because the Constitution
says that I cannot be elected for the second time. Kung ma-paspas ninyo na, then even on the third year,
I am ready, and I give you my word today, kato ra mang mga buang ang way mga prinsipyo og mga way
honor (there those fools who have no word of honor). Ako ingnan tamo (I tell you), I am ready to step
down. Basta matan-aw lang nako nga hapsay lang, tan-aw lang nako nga maka-payapa, igo lang pod kog
mutambag ug naa pay maminaw (For as long as everything is calm and peaceful), kung wala na e, then
it’s about time that I—I belong to the… Gikan sa akong amahan who used to be governor here. Pinaka
second. Third, sila Inday, sila Polong, [inaudible] I am too far removed already sa kwan, naanay
kinahanglan ng bag-ong lider giud e (there has to be a new leader). So kaming mga nihi—I became your
mayor, I was only 43 years old; I am now 72, naa pa ako sa gobyerno (I’m still in the government). But I
never lost an election diri sa Davao, mo ‘ton sige’g nagkatay ang akong…. So Inday, naa man sila, Polong,
basta ayuhun lang nila da (for as long as they do good), di pud sila deserving, you are free to choose
another leader. Ug maayong pagka da, ang akong natan-aw sa ako, Davao blossomed into something
big. So pahuway ko nga kinabuhi, pulitika na akoy nabuhat sa akong yutang natawhan o ang siudad diin
ko nagdago. (Then I can rest, politics is what I have done in the land of my birth). So I would like to… at
least karon (now), we are talking to—sa akong panahon, wala nay giyera sa bukid (no more fighting in
the mountains), although kining mga Komunista, balita nang ug sige lang pag pangayo (although these
communists are fond of asking). Naa San pedro daghan maipon na sila diha (in San Pedro Street they
converge). Mag istorya ‘ta kapayapaan, istorya ‘ta kapayapaan (let’s talk about peace). But some of
them ang balita, they’re still at it. Nag sunog pa nga, pagka small time pod uy. When we talk about
peace, we talk about something which would require you to sit down and talk to the guy and lay down
your arms, and refrain from destroying things which are not yours. Naana man na, ngano man ang uban
sige’s pasunog-sunog para mangayog kuwarta lang (there are those who would set fire anything just to
demand for money). Ako sa pagkatinuod magpa da kog sa ilang celebration, sa ilang..mao nang military
muinom, ah dugay naman pod ipa da, but bugas ilang ug kwan, medisina (In truth, I send rice and
medicines during their celebration). Pero kung mangayo mog armas ang mopatay nako kini na pod,
kining ga gwardya nako (not arms). Kontra man na nila, mao man nang magkaon. Ano ba naman iyan
pagkain, pati medisina? Amo na akong pahuna-huna nga share ninyo. Unsa pa ba’y akong ikadalit ninyo
nga balita? (What other news I can share to you) Kadawat naman siguro mo dungagan na lang nato?
(Have you received your Christmas bonuses. I will add a little). Bong kay presidente naman hatag 50 mil
kada usa, Bong (The president will add P50,000 each). So naa moy gamay na madawat (There is a little
something for you), ingong man si Bong naminaw daw mga taga-Manila aton painggiton, tag P100,000
[inaudible] (Bong said you from Metro Manila listen). Dili naa moy makuha, ayaw namog pangutanag
kwarta, dili ni graft and corruption kay sayo pa. So you get about 10,000—unsa ‘to, Bong? Ah, gikan sa
foundation, okay. Naa na ani ihatag, anhi ni, nay nihatag nako niadto sa eleksyon nga politiko. Wala nako
dawata ang kuwarta (Somebody gave money during the elections and I did not accept). Di pud nya
dawaton. Ingon sya, diha lang na sa imo (The giver did not want to accept it back). Ingon nako, wa nako
gi-report nga contribution because I did not accept it (I did not declare it as campaign contribution
because I did not accept it.) Karon, amigo na nako ang bana (now I’m friends with the child-in-law). Sabi
ng father-in-law ko, ikaw na ang bahala niyan. That was about magsige lang ko mag-Pasko maghatag
man giud ko, wa man ko kahatag Office of the President has none (This is why I have something to give,
The OP has none). I have no money. Maayo pa ang mayor, a mayor can give you operational expenses,
intelligence fund, and which ang akong gibuhat dihadto I’m satisfied because we were able to make
Davao City peaceful.

Kahibao ko nga wala nako, so ingon siya bahala ka na. So some of the money gihatag nako sa mga…
gigasto nako… hatag ko sa mga hospital – tanan. Almost all. Unya aning inyo, nag-reserba giud ko
because you know, I could not have been mayor ug wala pud mu-tabang sa ako. It is not easy to be
mayor for 23 years, unya congressman ko, unya nahimo kong vice mayor ni Inday, spans around akong
pagka-fiscal, 40 years. So ayaw mog kaguol ug graft and corruption because this is not the money of
government. It is money given to me which I tried to return wa pod dawata. Then ingon sila nga imo na
lang na for charitable or whatever. So ako na lang na ihatag sa inyo. Ang nabilin, 10,000 ang barangay
captain. Ang mga kagawad, 3,000. Unya naa moy grocery pack. That is money which I returned, but
which was not accepted. Ingon sila ihatag na lang sa ako, di pud na ko na ibutang sa akong income kay
dili ko na income, gi-gunitan ko lang na in trust. Eventually, ako’y nagboot ug asa nako ihatag. So it is not
income on my part, so hindi ko pera iyan. Marami akong hinawakan na—iyong iba sinauli ko, tinanggap
nila; iyong iba hindi. So I’m just making public what is really the truth para wala akoy tagoon. And
marami akong naisip. Ano pa ba iyong yawa na iyon? Well, anyway, medyo may pagka strikto ako, I will
repeat. I will just for this New Year and for the new years to come na presidente ako, hindi ba ang akong
promise no corruption. And when I was mayor, I never allowed you to — strikto kaayo ako. So, let us
make our promise is a reality. In my government, likay giud ninyo ng corruption because I cannot help
you pag nasabit kayo. As a matter of fact, naa koy mga, giingnan tamo, it leaves a bad taste to say it, but
akong mismo mga fraternity brothers, atong duha sa Immigration ug sa ERC ug kadaghan sa LTO o
LTFRB, katong diri niadto, wiped out sila, 92 of them. Walanga ako naipa-publish, pero daghan ako
gipahawa. Daghan bakante sa gobyerno kay… But gilabay nako sa Civil Service, you just give me the list
of those who are really qualified. Iyong may mga kaso, maski na-dismiss, wala na iyon. Kung mag-apply
mog kwan, unya na dismiss ang kaso, basig na-dismiss, wala na. So droga, let me spell out to all: kaning
droga, I estimate, and we estimate in government to reach 4 million addicts. Itong 4 million addicts,
kung nakinig ang mga religious dyan, whatever, ang Amerika, lahat na itong 4 million addicts, alipin na
ito. They are already slaves of people who sell drugs. Babalik nang babalik sa kanila iyan magbili. Alipin
sa pinagbibili ng mga animal. Siya na ang maggastos, siya pa’y slave. Alipin na siya. And these are
nangabuang na, and an estimate of about one million of them talagang sira na because shabu shrinks
the brain of a person, and when a brain is shrunk, does not function anymore. So ito, worry ito ng
gobyerno, anuhin ko itong isang libo? Galingon ko ba ni asa ko ba ni ibahog fertilizer? So, tapos itong,
kita mo sila, sige silag siyagit, wala naman silang ginagawa. Wa man pud muhatag ang simbahan maski
usa ka—dako man ang contribution sang mga tao, sigeg ampo ug grasya nga wa pod maabot, maniwala
ka ng relihiyon, maniwala kay—ay Sus, p******a, kolekta lang maayo diha. Eh kung totoo ba na nay
tinuod nga mensahe muhatag ka kwarta, kinsa mag ampo ma milyonaryo di milyonaryo na tang tanan?
Wala ka na. Gaya ng iba, pa-masahe ka lang diha, musuroy ka, pabuthon ka, hain naman ang giingon
nilag Dyos o grasya nila? I mean there is God, but be careful about religion. Kwarta-kwarta lang na;
gwapog beste, nga ginaa ilang mga gold kung tinuod kang Diyos ka, lata mu gold nang yawa wa ka
nibase nang itsura ni adto I mean, ako pag-atake, pero the hypocrisy of it all pareho lang ng Amerika.
You know Amerika—kinsa pay nakahinumdom ninyo (who among you remembered)– invaded Panama.
Ang usa ka country niadto naga-supply ug droga sa Amerika dili Mexico – Panama (one of the countries
that supplied drugs to the US is not Mexico but Panama). Ang gibuhat sa Panama, giinvade sa Amerika.
Gi tangtang ang presidente, gi dala sa Amerika, didto gi-huwesan

(America invaded Panama, removed the president, brought to the US where he was tried in court), didto
gi preso naa na sa ilang presuhan (he was imprisoned in US jail), wa gani gatahak ning Amerika. Noriega,
nahidun dum mo? You remember Noriega gi-invade giud? Unsa man rason sa Amerika? Tungud kay
nagapasabwag sila ug droga sa Amerika. Kining p*******i** Amerika karon, ang akong nasud 4 million.
Walay gibuhat ang mga p******i** nila kung dili magsaway sa ako. Kasab-an pa ko sa publiko. Dili ga-
tanaw ug asa padong ang buang. I mean, ikaw mismo, mu-invade kag country, kuhaon mo ang
presidente didto, imong langkaton, pagka human, you destroyed the country, sovereignty and all. Unya
karon makita mo sa ako nga unum, pito, walo ka libo ang namatay (and they will see under my
administration that there 6,7,8 thousands killed). Gusto niya i-charge ba sa COA, knowing fully well na
naa ko problema nga 4 million Filipinos, nga ang kanang uban nga waay gibuhat ug dili ug wa nay kwarta
pareho diri manunggab, mangawat. Mao nang akyat bahay niadto kung ganoon na lang. Hold up diri,
hold up didto , pagka human, rape ngadto, rape ngadto, patay ngare kaytan-aw niya sa iyang amahan
demonyo na (he sees his father as a demon). Musaway unta ug sayo pero ayawg palabii. Kanang
Amerika, pareho pud ang simbahan sige mog panudlo (America and the Church are just the same…
preaching), kay sige kag tudlo sa ako kamo naman pod, kay naa man pod kachumpay ra usa. Muningon
ka na Duterte kay killer. Kay kamo, unsa man diay mo? Killer, kamo gani gapatay kay Kristo, karon ako
pa’y ngil ad. Naay Ginoo, pero ayaw kabilib anang pageantry. Guapo kaayog mga beste, mamili lag…taas
taas pang yawa’g Body of Christ, gold ang—ang butangan sang Body of Christ ang ostia, pan-os na. Body
of Christ inyong igit. Ako pranka-pranka lang. Eskwela ko, graduate ko Korieso, brothers of resilience,
eskwela ko Ateneo para pagka pari, pero pila ka-adlaw sulatanan kamo unsa nang Katoliko. It is sordid.
Mga pope niadto sa St. Peter’s daghang babae. Mga anak pa, ang iyang anak gi-remedyo pa giud buang,
Pope… Ana ang Katoliko. So it’s about time patan-aw pod nako sa inyo kung unsa pod ilang history.
Basta relihiyon, muingon gani ka na maadto mog impyerno, ug magbinuutan mag langit, ayaw mog too
ana. Naa ba di Ginoong yawa nga maghimo impyerno para isugba ka lang didto? Anong klaseng Ginoo
na? Sya ba’y mao akong itukmod ngadto muon. Debate nga pari, human rights iyan, tindog diha, sultian
taka sa akong problema. Ang laki-laki ng problema ng Pilipinas. Extrajudicial? Tan-awa nga, tingnan mo,
tan-awa, sa Midsayap, ang pare ngad ‘to ga-misa sigeg yaw-yaw ug extrajudicial killing, Pabuthan bitaw
silag Granada, mangutana ko sa pulis, mangutana ko sa NPA ngadto, kinsay gabuhay adto, sir droga.
Sige, mga pare oo. Kamong musunod ug gilabay na granada, mga durugista, ipasaho niyo sa par, mao
rang, ilabay na sa iyang, o sawhan ni o. Tinuod lang, kining kalibutan, hain bay tinuod ana. Mahibao kara
giud ang tinood ug patay ka na. Diha giud nato mahibao-an if there is really a God of the religion or a
God na waay na nakabalik, walang bumalik gikan sa, ingon, gwapo adto langit? Wala, inom lang to sige’g
kaog lechon..Asa man mukuhag babot didto? Puro hangin naman ta. Naa bay Ginoong muhadlok? I
mean, if you are God, muni’y kuwan sa old niadto, mga tao ba sa disyerto niadto. Ang ilang panghadlok
is naay lugar nga impyernong kayo. Oh, how could you? Sunogon ka. Unsa man sunugon si yawa kung
wa ka nay till, kung lata ka naman? Eh ako ganing inahan, akong gi-cremate. Namatay 3:30. Wa mo
kahibao tanang barangay captain. Namatay alas 3:30 sa ka-adlawon. Pagka 11:00, ako nang gisunog (My
mother died at 3:30 a.m. and was cremated at 11). Maupod ko. Dili ko anang Libingan ng mga Bayani
kailog sila, iyaha na (I don’t like it there at the Libingan ng mga Bayani) Ako akong gisulti sa akong
pamilya, sunuga ko ninyo 24 ora, ayawg daghang istorya. Ayaw na nga lang—vendetta-vendetta, baka
malubog Domingo, basi bao ka na. Anong klase ni then bayad pa gyud. Ay, pangita mog laing relihiyon.
Naay bag-o ana, Iglesia ni Duterte, way bawa (There is a new religion – Igleasi ni Duterte. No
prohibitions). Limang asawa, na sige. Pero kung asawa ang problema, ayawg dool na ko (don’t ask for
my help). Waay bawal, pero pang hadlok lang naman ana..unsaon nimo pagsuba ana, unsa bay isugba
nilag impyerno? Basta relihiyon ingon ana, kanang panghadlok gani, ‘hala adto mog impyerno’, kami
pang gagmay pa mi ana, padagko pa sa lamok kaning yawa. Mahinumdum ko niadto sa… sa Ateneo, first
year mi, mortal sin ug venial sin, di ba? Pero ang ampo nya, unsa may saog first year na bata?
Pagkahuman, adto ko sa banyo, Father. Maayo pa kung kasabot

ka. Gi sobrahan nila. They do not bother to help society. They’re just interested in their religion.
Daghang mga pari. Wa ka kitang nanggawas ngadto, ako’y pari, usa-usahon ko naman na. Asa man ang
pinaka-grabeng droga ngare. Magsabot ta kitang pari, kita, ani ta mag-ebanghelyo diri. Ani ta mag-
lecture diri. Ani ta mag-misa ngare. I don’t know what-diri ‘ta ating sultihan ang mga tao unsa’y atong
kabilinggan, unsay ato’y buhaton sa aton isig ka tao. Wala naa ra man diha. Sige lang pamasbas anang
patay. Ngaa mag sige pamasbas anang patay, mabuhi pa ba na? Naay muingon kay haron balangit, ang
imong banang pala, way gibuhat ang barangay captain sigeng panuroy ngang kuwan di ha. Unya
namatay, sigeg inom. Pagkahuman, pabasbas. O barangay captain, asa man kamo diha nga yawang
basbas? Tinuod…Iyang mga barangay captain dito sa — bayad na mong pari, bayad na mo anang tubig,
yawa na, gikan man na DSWD, unsaon na na pagka… Bitaw, sige tag kayaga-yaga yawa. Mao akong
mensahe ninyo. I mean, ako tinuod, ginahatag na nako akong—you just—para nako man gud, the only
salvation really for the Philippines or of the Philippines is really na magkasinabot ta sa Moro, otherwise
wala gid katapusan ni. Wala gid katapusan giyera. Now, we can only directly appeal to God, waay na agi
pari. Maagi ka pa pari, diretso sa Ginoo nga tagaan unta tag kaligtong, si Allah, tama na diretso mo, ayaw
nag agi, mga Katoliko maghinunghungay pa mo. Unsay imong sa, father, dili pa nimo kusgon kay basin
naminaw yawa imong bana. Usahay di man muuli akong bana, muadtog Manila di na muuli,
maningkamot pakog ako. You know, let’s stick to our basic wa may ngil ad na. Basta akong ingon sa inyo,
mao kini’y guidelines, you try to arrest. Tell the drug addict or the drug lord to surrender without a fight.
Di ko gustong pusil nimo, pero surrender peacefully kay nagka sa ka, may shabu ang imong gibaligya. Ato
imong gipalitan barangay tanod ‘to. Surrender diha. Away pagsukol kay mapugos ko pag bunot sa akong
baril. Pero kung imong gidakop musugod naa poy baril, mapatay pud nimo, mamili ka, si anhing
barangay captain ka, o barangay captain ka gihapon? If you think that your life is in danger, go ahead.
But kanang taong nag-surrender na, o labi katong gitalian ana, o ang tao gatalikod imong pusilon for
nothing. Pangitai ug nag sa, ayawg pataka ug pamusil diha. Ug naay shabu o nasa iyang bulsa, unya mo
kalit nag bunot, naa kay baril, then by all means kill. Dili na extrajudicial killing. Kanang ilang gidada na
extrajudicial killing wala tay labot. You know I never give you an order na ingon ana. For 23 years mayor
ako, ang akong guideline, ang unang Davao niadto, grabe na ang droga, pero nalimpyo man nako. Why?
Because kitang tanan, you cooperated with me, and we were able to strike fear. Hadlok sila. Hindi man
gyud magduha-duha sulte nga patya basta musukol, labi na gyud kung ang inyong kinabuhi nalagay na sa
alanganin. Either ikaw ang mamatay o ang droga, so mamili ka. Magsakripisyo ka magpakamatay ug
patayin mo iyan. So I said I’ve always, ‘di ba? I will always defend you. Huwag kayo matakot ng kaso. And
that goes for the police and the military. And it will continue until the last day of my term. Galit ako dyan
sa mga pusher. Until such time na naa, andyan talaga ako….Iyang mga drug lord, kagaya ng na nahuli sa
San Juan, tunga sa tonelada, isang bahay. Magdasal ka lang na wala ako. Kay kung ikaw drug lord ng
ganoon, tapos isang warehouse, papatayin talaga kita. Iyan, ako na ang nagsasalita. To that extent, pag
nahuli kita, tapos ganoon karami, nahibao na man mo niadto diba? Usa ka warehouse, o di lumaban, e di
patay tanan. Gi-linya pa nako sa highway. Ngayon, kung ikaw ang durugista, ganoong ang production
mo, aabot ng kalahating tonelada, that’s about 6, 700 kilos, do not expect me to be nice to you. Ako na
ang bahala sa sarili ko, ako na ang sasagot sa ano. Kung ganoon ka kalaki, ganoong ka ka-idioto, delikado
ka talagang mamatay. Sigurado iyan. Baka hindi mo na kailangang lumaban. Patawag na lang kog pari
aron magkumpinsal ka kung unsay imong sa. Nangita bitaw kog pari nga drug addict, wa man pod. You
know, daghan. Ug diha sa 80 daghan makitan ako. Sige lang, panganlan nako na sa pila ka-adlaw, ang
uban nag balhin na sa laing parish ang uban kusog muana sa ako ang mga buang, pareho pa man mig
bisyo. Eh karon holy naman ko. Holy

na ko. Oo lagi tinuod, nahuli. Nahuli na tayo eh, ano pa ba magawa natin? Totoo talaga iyan, inabot na
ako ng edad. Wala na, di nako gahahan. Di, tinuod, dili nako nag iri iri… Gawas na lang kung musmile
nako. Hindi-hindi, totoo lang, tapos na ako sa kwan, nakuha ko na ang… Naibigay na ng Panginoong
Diyos lahat ng binigay sa akin. Okay na ako. Ready. Pero itong ano lang, ang sabihin ko I will never allow
drugs, kay pag hinayaan ko ito, delikado 4 million spread. Alam mo ba kung, nandito ba iyong ano ko?
Sinong…Iyong aide ko? Sino nagdala-dala ng…Dala-dala ninyo ang listahan sa? Bitbit ni De Castro, pero
nakit-an ninyo sa TV. I’d been interviewed by four networks, one after the other, tig-one hour. I think
one is Pinky Webb, onya CNN, si Ina, si Soho then sa Rappler, Kana guwapo na, paminaw mo, talagang
binigyan na although — hindi ko sila bolahin. I’ll give them the truth. Ang gusto ng paminawon, diin
imong kuwarta, way muhatag ninyo, kamo? Dili mo ko siligan. Dili sila kuno kanang ma-interview ba. I’ll
give to them straight. Mao nang paasa sa ako, hindi ako ganoon. Kaya itong drive sa corruption will
continue, paminaw mo diha kay katong naghatag ko ug Christmas greeting, luya ko adto, gikan ko sa
gawas (When I gave that Christmas greeting on video, I was tired. I just came from a foreign trip). I
always go out, sabi naman ng mga police, mapatay, mga sundalo dito sa Jolo, usahay pag abot nako sa
opisina, bagsak na ang lawas. But sabi ko, wala akong appointment before that, mag-reserba ako ng
preskong katawan. Matulog man lang ako, ana man gud na, I wake up at 1 o’clock, kilala man ninyo ako,
maski nung Mayor ako, 1 o’clock, okay. Mag-report ko, pero sa Malacañan ule ko, pareho pud ngiri,
pareho din dito, alas-dos, alas-tres, alas-kuwatro, alas-singko, usahay, alas-sais. Kada folder, kada
departamento, defense na ana na sya’y folder, Foreign Affairs, naa, Labor, Bebot Bello ana na. Unya for
my approval or disapproval, basahon ko na tanan, inya ug nakoy objection, marginal note. Dili ni
puwede kay mao na, humanon ko gyud na kay pagkaugma kuhaon na, kukunin na para ibalik, unsahay
maabot kog alas-sais, matulog ko, onya mamata nakog, pukawon nako ng security kay matulog na mo or
muilis na kay mukaon, kay alas-dos na nay gahuwat, ana ang akong… I do not need it at this time of my
life. Di pa mag-sakripisyo, pero ganoon ang routine ko. Unya, bigla lang akong magpunta ng Jolo, iyong
flight, alam mo iyong kalayo. Hapit kog Zamboanga, hapit kog Jolo, pag-abot gabii na, tapos basahin ko
pa. Iyan ang buhay ng presidente. Walang ano diyan. Sa Malacañan, isang— magpunta kayo, utos ko,
maski sino Ambassador, isang ulam, isang sabaw, isang kanin. Wala iyang mga steak, steak, bawal ko
iyan. Kay mao man pod akong kinaon ra, sabaw, sud an ug ganoon paradahan ko nimog, pista-pista di
magkaon, tagae lang kog munggos, tagae lang kog piniritong matambaka nga, kan-on nga humot, okay
na. Pero pag nay babae murag dili ko kayo kakaon, mubukog pa usahay. Di bitaw, kanang, kamo man
gyud iga-igaon mo mao nang mugara pod ta diri. Actually, that money is clean, ibinigay iyan na hindi ko
tinanggap, hindi ko na-report iyan, kasi hindi ko talaga tinanggap. Di man pod dawaton, ayaw man kay
hawakan mo lang. Anyway, sabi nya…Sabi ko, mao ni’y gastos, so ibinigay ko sa inyo, hindi ito
electioneering, kay kung naay nag-sa diri, hindi ako. Si Ginoo, ke birthday man niya, Christmas-
Christmas. Kaya itong ano, one of the things that I really hate nga, kani bitaw caroling na binabawal.
Sinasabi ko sa inyo, wag kayo maniwala niyan. I intend to repeal that law, it’s not good. Nganong di man
ta pasad atong Christmas, nawala na iyong mga bata mag-carol-carol, kasi binawal. I could not even see
the rationale na mendicant, kwan daw magsigeng pangayo. Pati tuloy iyong magaganda, inalis nila.
Marami akong ayaw na batas na gusto kong tanggalin. But anyway, that would come, itong incoming
year, we would be very busy. I would appoint Commissioners togo around the country and to maybe
craft a new constitution, federal type. Then if you ask me, I may not be able to communicate with you
person to person, go for it, because it will give us peace. Now, how wobbly it is, kung bago pa. You have
to elect a President and for those muingon sila, hadlok sila sa Constitution and change like that: Do not
worry, I have no ambition at all to stay even a minute

longer. And if you can have it, iyong constitution na iyan, I will guarantee you and I give you my word of
honor in front of the barangay captains of Davao City that I will step down and retire. Dili ko parehas sa
inyong suspisyoso og hangol, ug kuwarta, ug puwesto. I was not raised in that kind of setup. Ang akin
kung ano lang ang maibigay ng Panginoong Diyos, kanang ni agi sa ako, wa man mag agi ang pari, di
naman ako tig-simba. Pero may mga pari ako na nirerespeto ako not because of the stand of the Church,
but because they are my friends and I know them to be good and humble. Father Gonzaga, si Bishop,
amigo man mi. And I do not really bother to find out if they are with the Church itong extrajudicial
killing. Pero the term itself is not acceptable to me na gagawin natin, wag mong gawin iyan. But kung
sabihin mo iyong mga durugista diyan, mag-away sila kung sino maging manager diyan sa Agdao, fight
sila sa — hayaan mo. Hayaan mo silang magpatayan, di na bale na — basta hindi natin ginawa, okay lang
iyan. Iyong sila ang magpatayan. Do not bother, hayaan mo, para maubos. Iyong mga druglord na
malaki, akin iyan and I will go to hell. And I will find out if there is hell when I die. Then pahibao on tamo,
asa? Hurumon tamo inig kamatay. No such thing, do not believe them. There is no hell, I don’t know
about heaven. But passing tang tanan ani. Kita ka anang sementeryo, na mga skeleton nang gikawat sa
pari kay wa na kabayad? Tas sa bodega, bisan unsa’y ilang posssession ana. My God, that’s the hypocrisy
of it all. Iyong sagrado, parang ana kung san nilubong akong paa naay bodegang didtong dako. Tua
ngadto ang mga, diba ang mga gina evict ang mga buhi ra man, kuhaon kag sheriff, hasta patay
p*****ina, hastang kalag evicted. Oo, naay kamiy pari ana, diba? Seminarian ka man-, naay pari di ha, ay
naay pari, naay claveria diha na gipang ransack, so muadto kag laing lugar i-claim nimo imong patay,
muingon na lang ang sementeryo ng Roman Catholic, o sige, hindi na natin malaman yan, sagol sagol
naman yan sila. Maghanap ka na ng ulo na mura kadako sa ulo sa imong papa, unya ang mga kamot nia
dire, pagkuha lag kamoit duha diha, duha kabuok tuhod, duha kabuok tiil. That is how crazy and how
hypocrisy rules the world. Daghang salamat ninyo. Merry Christmas. Happy New Year. Unya kanang dyes
mil, layo pa ang New Year ha. Nandito iyong mga asawa, naa ang mga asawa? Kanang mga asawa, kuhaa
nang kwarta sa inyong bana, giya ya. I blow out na unya, manghubog na pod. Dili mag pyat pyat diha sa
Barangay Hall. Share it with your family. If you have no family, you better prepare the money for —
iyong walang makain. But on New Year’s Day, I’d like to announce to everybody, I would set up some
sort of a dirty kitchen diha, parang kusina-kusina ginagmay lang. Then, tanan tao, just be careful. I do
not really know if we have, would have a peaceful—I’m quite reminded of…Sana mga kapatid natin na
Muslim. I told you, Christmas Day. I told the military and the police, not to arrest — mga rebelde
bumaba kayong lahat, NPA commanders and I will guarantee you mga MI/MN, ‘wag lang ‘yung terorista.
Ayaw ko talaga, hindi ako makiusap sa mga taong ‘yan. Wag mo lang akong bigyan ng terorista pati
iyong mga durugista, you can go out lalo na iyong mga NPA matagal na hindi nakauwi doon sa pamilya
nila. Go down, that is for the entire Philippines. I will guarantee you na hindi kayo hulihin. Pag hinuli
kayo, sabihin ninyo sa akin, kukunin kita, isauli kita kung saan ka. Just spend Christmas with your family
and let us have a peaceful New Year. Tutal wala naman tayong kontra. Kamong mga bukid, kamong mga
commander, sila Bob, nakaila ni Bob dire? Wa nay muangkon. Si Bob nandito lang iyan banda. But ang
mga komunista ang nagsabi sa akin doon sa Midsayap that it was a drug personality and nakita nilang
nagtapon ng mao tog sige’g gayaw yaw ug extrajudicial, gipasauran…pader…so ana. Well, anyway, kana-
kanang pagkatawa lang na, daang tinud-anay, it is really a statement full of sarcasm, because I am also
criticizing, they are criticizing me, I criticized them including the United Nations and International Court
of Justice, gusto ko dad-on sa Amerikano ngadto. Labot na tataham taham di diay sila miyembro ngadto.
Bao kag ngano? Hadlok sila mapreso si Bush, si Bush and nisuod sa Iraq ingon nyag naay weapons of
mass destruction, pag abot nila ngadto, wala ni isa. Ana ka

hipokrito ang Amerikano. Dili sila miyembro, gusto ko nila idemanda didto, sige sila gamit ug mga term
extrajudicial-extrajudicial, sila mismo di ay wa magpa-miyembro, tingnan mo kabuang sa mga yawa.
Pero gobyerno na ha, dili ang Amerikano, ke kanang akong anak, Amerikano na, ang citizen. I’m not
referring to the good people of America, I’m just criticizing the Obama administration for its short-
sightedness and for pure hypocrisy including kanang human rights. Wa gani sila… In the Middle East,
they are killing millions of Muslims. Wa gud sila kapara ana. Ilang bata, women, they are suffering there.
Hindi man lang nila mabadlong-badlong tapos ako dito, patay daw 10,000 tuo ka ana, hasta namatay sa
hospital giapil. Talagang mangamatay sa ospital kay, ya ya lang. Kinson muingon sakin na nagpatay? Pila
5,000? Kinsamay ikaduha kalibo nako gipatay, sige daw. Kinsay nakahibaw ninyo? Who was the 2,000th
victim, na ako gipatay? Kinsa iyang pangalan? Laki siya, babae, tomboy, bayot? Pilay akong gipalipay na
Pilipino? Tanan akong gipalipay kay wala nay corruption, di man gyud ko musugot, totally unacceptable
sa ako. I was I said Mayor here, alam ninyo. Ayaw ko iyong ganoon. Drugs, because I do not want my
country to go to the dogs and I’m trying to preserve the next generation. Pinoprotektahan lang nako ang
taong Pilipino ang sumusunod nato. That is all there is to it and I have nothing against them, no criminal
intent at all to fight. But please do not f*** with the Filipino nation, mahirap iyan. Okay? Human na
siguro ta. Ah election sa barangay captain? Ah wala na. Kinahanglan kutob 2025 (should be until 2025).
Akong gusto 2030, walay surrenderay basin magsuk ob namong mga yawa, trabaho diha. Tutal di man
gyud nyo gusto pahawa, di hindi pahawaon. E kayo pilit mo, kami lang diri sa taas ang ilisdi. Ako wala na
ako. I said crafta new Constitution, provide for a good president that is strong, so that in the meantime,
mga bag-o pa, because we have so many Region 1, Region 2, Region 3, give the president, only a few,
gamay lang ang powers, but powerful ones. To call for an election, dissolve the federal parliament, ana,
provide for a commander-in-chief of all Armed Forces. All armed, ang tanang buot pasabot kanang
gagunit ug armas, di lang military ug police. Kinakailangan ninyo, but later on, you might want to reduce
the powers, depende na sa inyo. But in the — paglutas ba, in the winning of a—i-win mo sa unitary to
federal, you would need a strong president and a strong parliament. Ako, I am good, I am done. I’m
ready to step down anytime, basta naa nay bag-ong gobyerno (for as long as there is new government.) I
am not running because I can never run. This Constitution prohibits me from running again. I will step
down, two, three years from now, okay na ako. And I hope si Inday alalayan na lang ninyo iyan, kasi wala
rin akong nakita ngayon na puwede talagang…Alam ninyo iyan. Si Inday ra may mangulatag, sheriff ug
police there, tagaan ninyog menos menos diri medyo delikado, at least si Inday ug mubuhat o manakit
man nasa lugar, naa gyud kay sa ba. Dili nang sa mga Mayor niadtong palahubog mangihi pa diha
sa…Choose a light, not even… My last word is, choose a good men to run and make a good government
all of you. Kamo ang naa sa poder e, pero katong list na wala diha, ana na kakapal, puro na sya sa page,
puro pangalan. There are about 6,000 names there. I am just warning you, ako mag-warning talaga ako
sa inyo. If you are into it, stop or otherwise resign. Kayong nandito ngayon, kung sakali man nandiyan ka,
there are about almost 2,000, policemen about 4,000, barangay captains about 2,000 nationwide,
mayors, municipal and city almost an equal number, mga ratio and proportion, they are about 1,000
plus, municipal mayors, city mayors pati a few governors and one or two congressman, murag nabuhian
man tong uban. Ana kakapal. So that is how enormous the problems sa Pilipinas sa droga. Hindi ma-
solve ng United Nations, hindi ma-solve ng Amerika iyan. Kayo lang ang maka-solve niyan.

Alam mo ganito punta na ako…Noong Mayor ako, sinabi ko sa inyo, ayaw ko talaga iyan. Look at Davao
now. Alam mo ang growth rate ng Davao? Nine. The highest in the Philippines. Nine. Because we made a
stand, ayaw ko ng criminal, ayaw ko ng droga. Pag ayaw ng mayor, ayaw ng chief of police or police
director, iyan ang dikdikin ninyo, sabihin ninyo, ‘wag’. Dapat iyong mayor magsabi na, ‘p****** i** ka,
pati ikaw wag, papatayin kita kung pumasok ka diyan’. Pati iyong mga pulis, ang gawin ninyo umalis na
lang kayo sa aming jurisdiction, wag kayong ma-assign dito sa prisinto, nandito kami, ke tayo ang
magpatayan. Pag ayaw ninyo, wala talagang droga. Look at Davao, meron puslit-puslit, baka may malaki,
pero it’s because ayaw ninyo. Pag ayaw ng Mayor, ayaw ng pulis, ayaw ng military, ayaw ng barangay
captain, ayaw ng tanod, wala talaga. Meron naman just before, bilhan mo lang di ipa-preso natin
trafficking, no bail, no bail ang trafficking basta kanang magbaligya, no bail yan. And more than a certain
amount, no bail iyan. Ang jail ngayon gipadakan na lang ang barracks kay ang ulo naggawas kay wala
namang lugar, eh di magtiis kayo. Sabi pa-last, parepair. Matindog sila matulog. Totoo punta kayo ng jail,
tindog na sila. Pagunit una sa barracks, ang uban ana higda, pagkahuman ilis-ilis. Kaya kayong mga
durugist, pa papiliin ninyo, iyan ang gusto ninyo? Ibigay namin. We will give it to you for free. Pag ayaw
ninyo, wala talaga. They will not thrive. Just drive them away. Depende iyan kung what’s you make out
of your city and, of course, iyong mga official ninyo. But the most important thing to remind is you have
to preserve the Filipino youth. Ang ugma ang muabot sa ila (A new day will come to them). Preserve the
youth and protect the country. Maraming salamat po. Speech of President Rodrigo Roa Duterte during
his Attendance to the Convergence of Nanay Volunteers as Community Drugwatch Parade Grounds,
Clarkfield, Angeles City, Pampanga 22 December 2016

[start of live stream] Arroyo; Governor Pineda; Vice Governor Pineda, Congressman Gonzales, kasama
ko, we came together; Chairman Andrea Domingo ng PAGCOR; Mr. Noel Manankil of the Clark
Development Corporation; officials and employees of the Clark Development Corporation and Clark
International Airport; mga nanay na nagmamalasakit sa anak nila; mga kasama ko sa gobyerno; mga
kapatid ko.

‘Nong panahon pa ni Presidente Arroyo, ako po’y nakasali sa activity ng national government. I was
taken in by her, parang consultant, adviser, but that’s a Cabinet post. Hindi ako pwedeng maghawak ng
dalawang pwesto. Kaya consultant lang ako. She wanted me to join government at that time but I
consistently refused, since Ramos, DILG, puro DILG ‘yan hanggang sabi ko, ‘Ma’am, get me just as a
adviser sa public order and security.’ So I used to go in Malacañang even at night just to talk to the
President and meetings. So alam ko ang sitwasyon ng bayan, more or less because I was there. When I
was governor, I knew that we had a very—no, mayor rather. When I was a mayor of Davao City I knew
that we had a very, very serious problem, drugs. Alam ko. Pero hindi ko talaga alam kung gaano kalalim
ang tama ng bayan. But in my city, it was to me a very serious, very serious problem. And I said that if I
do not do anything, this city will never develop or improve. So when I—‘yung naging mayor ako, kasi
piskal po ako, sabi ko sa mga tao, I want just a peaceful city. So ‘yung unang pampagulo doon, ‘yung
away ng militar, pati ‘yung mga NPA, nagpapatayan sila, nagbabarilan mismo sa siyudad na. So kinausap
ko ang NPA, kung maari lang po, tutal ang laki-laki ng Pilipinas eh, lumipat na lang kayo sa ibang bayan.
Doon sa Luzon malawak. [laughter] Marami kayong mahingian. Huwag dito sa siyudad ko, kasi alam
mong mahirap lang eh, just trying to… Mindanao tayo eh. Actually, we talk on the same wavelength. Ako
po’y anak lang ng mahirap. Ang tatay ko’y pumunta ng Mindanao ‘nong binata pa, married a
Mindanaoan, and ‘yun ang buhay namin talagang mahirap. So [natipan?] ang kahirapan sa buhay ko. At
one time in our lives, ang aming bahay was demolished also, because my father thought, being a lawyer
at that, na akala niya ‘yung wetland, pagatpatan sa Bisaya ‘yan, wetland. Akala niya bakante, ‘yun pala
may-ari na. Actually, ‘yung sloganeering na, ‘Go to Mindanao because it is the land of promise’ by the
Americans, was an American invention because they wanted people to work for them. Mindanao was a
typhoon-free island. So nakita na nila doon na what you plant, you harvest. Visayas and Luzon, what you
plant, well, you just have to keep on praying to God that no big typhoons will visit you to wipe out your
crops. So gusto nila ng mga tao, wala silang makuha because the Moro would never really work for
them. So you go to Mindanao. At marami hong nahila doon, pati maraming mga—there’s a big
community of Pampageño there. Ang pinaka-malapit ko po, ‘yung mga kababata ko, mga Lising
brothers, anak ni doctor. They were the ones who—sila Timbol. Those are the guys na, who made their
millions also, nag-negosyo doon. ‘Yung mga may pera. ‘Yung mga trabahante wala. So there are Visayans
who made it big, but in today, there are also some Visayans na hindi talaga inaabot ang swerte nila sa
buhay and they remain poor. And so what I wanted was a city that was developed. Sinabi ko sa mga
NPA, ‘Adre, pareho man tayo ng balahibo, tumabi muna kayo dito.’ Nagkakaintindihan kami kasi
lengwahe ng mahirap eh. Hindi naman ako pro-ano, but I was really all the time talking to them. And my
mother. Noong panahon na, when I was fiscal, I was handling Karapatan, ‘yung Karapatan ngayon,
justice alliance for justice, freedom, and democracy. I was handling it… justice diyan, ‘yung hustisya lang
naman na tama, neither did I favor anybody, na ‘yung mga komunista. It was just to see, that every time
I felt shaken like—

‘Nong na-mayor na ako, iba ang istorya. Because I want a… [unclear] limit. ‘Yun, masama ‘yung batas na
‘yan, dapat palitan talaga ‘yan. Maski sinong gobernador or mayor na tanungin mo, isang magbayad ng
utang tapos to get in the project, the money. That was a, a, an almost a reckless reaction ‘to doon sa,
kay Marcos noong panahon… Na-ano lang tayo sa, galit natin. That Constitution was not a product of
Marcos. I never took part in it. It was already 1935 Constitution, sila Claro Recto ‘yun, sila Quintin
Paredes. Walang kasalan itong sumunod. But because nangyari sa atin, ‘yun… lahat ng ginawa ni Marcos,
although, it was not Marcos’ Consitution, sinira, sinira. Pati ‘yung Martial Law powers ng Presidente. The
Martial Law powers are subject to review by the Supreme Court and by Congress. Kung magdeclare ako
ng Martial Law at may invasion ngayon o giyera, I cannot proceed on and on, lalo na kung may gulo,
pupunta pa ako sa Congress, pupunta pa ako doon sa Supreme Court, if there is anybody who’d file a
complaint to look into the factual, kung totoo ba, which you could not do. Eh kung magulo ang mundo?
Kaya nga Martial Law na eh. Para isang tao na lang ang mag-direkta. Eh ngayon ang problema niyan,
kung finding sa Supreme Court at ‘yung findings ng Congress magkalaban, hindi na alam ng pulis kung
saan siya magbigti, ‘yung… [laughter] Pati biik pati ‘yung mga president kung saan siya mag-dive. Eh
kung iba ang Supreme Court, magsabi ang Congress yes, no ito, or no ito, yes itong isa. Saan mo ako
ilagay? Kaya kailangan ko talagang palitan ‘yan. But there is a safety measure there. I’ll just tell you later.
Anyway, papunta doon. So sabi ko, alam mo piskal ako, kaya kong basahin ang utak ng isang criminal.
Ten years ako piskal. I could read your mind, if it’s a criminal mind. So when I became mayor, diretso na
ako. ‘Umalis kayo sa Davao. Huwag ninyong sirain ang mga anak namin, because if you deprived us of
the youth for the next generation, I will kill you. Do not destroy my city, because if there are no jobs, no
businesses,’ ang private sector lang naman makabigay niyan. Because I am not an employing– Hindi
namin kaya bigyan trabaho lahat. Administrador lang kami. Hindi kami ‘yung nagnenegosyo na SM o kay
Gokongwei o may PAL na… you’ll get employ– We just collect taxes to run government, that’s about it.
Ang gastusin namin ‘yung buwis na nakokolekta namin, which is really a very minimal amount,
compared ‘yung mga milyonaryo diyan na may mga negosyo sila eh, itong Clark Development, ‘yan.
Diyan ka. Ang taxes diyan kukunin natin. Pero ‘yung mga kita ng milyon-milyon, hindi atin ‘yan. So that is
really what happened. So sabi ko, umalis kayo, kung hindi magpapapatayan talaga tayo dito. Pero ‘yung
droga, istrikto talaga ako. Hindi ko na sabihin sa inyo kung gaano ka-strict. But sinabi ko talaga, huwag
na huwag, huwag. Wagwagin kita, sa totoo lang. So… [laughter and applause] ‘Di alam ni ma’am ‘yan, ni
presidente, kasi mainit talaga ulo ko. Even when we’re talking, ‘yung kamikami lang sa Cabinet, pag
nagagalit ako, nagmumura ako. May isang magsabi, ‘Rody, relax ka lang.’ Ganon talaga ugali ko, walang
hiya ba. [laughter] Hindi naman kasi alam namin sa Mindanao kung ano ‘yung hiya. Anyway, ‘nong nag-
Presidente ako… kung hindi ako naging Presidente, sorry kayong lahat. [laughter and applause]
Remember that I fired— Ma-swerte lang talaga. Fate, it has something to do with destinynatin. Hindi
ako… Hindi ko isipin manalo ako, sa totoo lang. ‘Di, totoo. Wala nga… Sino naman ang nag-suporta?
Well, of course Pampanga was rooting for me. [applause]

Maski sa mga survey, because kaalyado ako ni Presidente. Alam ko, kaya wala ako masyadong—
[applause] And si Governor Pineda assured me, [applause] sabi niya, tutulungan kita, hindi ko lang
masabi kung lalamang ka dito o hindi. Pero [laughter and applause] kung matalo ka lang ng dalawang
boto, pasensiya ka na. [laughter] Ibig sabihin, tabla lang ‘yan. ‘You know… ‘di, ang suporta ko dito, Imee
Marcos. Pero hindi ako bata ng Marcos ha. [laughter] Ang tatay ko, ang tatay ko noon governor ng
Davao. When Marcos won for the first time, he took in my father as one of his Cabinet member. ‘Yan
ang ano diyan– Eh sila eh bugokski, hindi naman nila alam kung ang istorya ng—Basta sulat nang sulat
lang, bata ni Marcos. Hindi ako bata—kaya lang out of, you know, ‘yung alliances. Saan man ako mamili
rin ng Presidente? Sabi ko, I fired seven generals. What were the crimes? Drugs. ‘Yung isa, police aide pa
ng, aide-decamp ni— ‘yung ginagamit mo na ribbon pangtali diyan sa [laughter and applause] Wala na
‘yan. Ang “yelo” kasi sa Davao “ice”, di ba? [laughter and applause]. Ganun ba din ang tawag dito sa
‘yelo’? I think somewhere in Pampanga “yelo” ang tawag nila ng “ice”. Natunaw na ‘yan, huwag mo na
pakialaman yan. [audience cheers]. Ang pulitika talaga dito hindi party-party. As a matter of fact, yopu
know, I never expect… really expected. Ako na…ako, si Imee, si Abet ng Batang — Bataan, Marinduque si
Lord, pero talo ako doon. Tapos even in the home province of my father, wala akong lider ni isa. Even in
the hometown, Danao City, ang mga kalaban ko doon mga Durano. They were for Poe. Sa Mindanao,
wala akong isang congressman, wala akong isang gubernador. And yet, I won. Noong nanalo ako ng—
this is connected with my story about drugs—noong nanalo ako ng 6 million plus over the next guy,
pumasok ako sa kwarto—kakamatay lang ng nanay ko mga 2 years before, sabi ko, ‘Ma’ — kaya
pumunta ako ng sementeryo. Doon ako nag-iyak. Ang…ang doon naman kasi ‘yung pagod ko—yung
lahat na, pagod, sama ng loob. Doon ko na binuhos sa iyak ko at sabi ko na, ano kayang ibig sabihin nito?
Anong utos ng…? This has to be destiny. Walang iba. Destiny talaga. Ibig sabihin utos ng Diyos. Sabi ko
[applause] na may talagang pinapagawa ang Diyos sa iyo. So when I became President ‘yun lumabas by
the hundreds of thousands. Sa aking bilang ngayon, we are hitting 900,000 plus. Before the year ends it
will be, I am sure—hit the million mark. Now, yun yung akin. Itabi ko muna yung akin. During the time of
General Santiago sa PDEA. Sabi niya, there are already 3 million drug addicts in this country. I was
appalled noong nakita ko araw-araw nagsu-surrender sa mga barangay hall, sa police. Mga bago ‘to.
Yung iba nagsabi na dati na sila but many of those who admitted that they were only former addicts,
umabot na ng — So ito na lang, sabihin ko sayo. Minsan, nag-away…nakipag-away ako ng mga
Amerikano. Kasi ito ngang patayan, sabi nila, ‘Duterte maghinto ka.’ Mga ganoon na style. But ito
kasing…I don’t know about…ba’t tayong mga Orientals — Asians, huwag mong ilagay yung ganoon na
salita. Yung parang patay-gutom. Yung pagsabi, ‘O you do this. Stop that or you will not get the aid or
assistance from us.’ Parang ganoon ang salita ang…hindi mo naman pag mag-sabi, “Can we talk with
you?” At parang they reprimand me in public. Ang una yun bang mga opisyal na wala namang ranggo
hanggang mataas naang ranggo pati si Obama. Alam mo pagka ganoon, sabi nila pabalik-balik eh wala
tayo ibang…why?

‘Why does Duterte keep on making tirades against the Americans?’ Because we are talking about drugs.
Ang sabi ko sa kanila, huwag kang magsalita ng ganoon na parang patay gutom kami dito sa Pilipinas
kung hindi ka magbigay ng aid. Do not do that every time you reprimand me in public, which is really the
worst. You know noong mayor ako nag-deliver ako nitong mga drug addicts, ini-imbestigahan na ako ng
rapporteur. ‘Tignan mo yung ganyan-ganyan.’ I was already investigated by the rapporteur of the UN.
Then si De Lima, yung asawa ni Samson, [audience cheers], she investigated me. Then, tapos ngayon sa
Senate—siyang siya, Secretary na siya ng Justice, then the Senate, then the House. Tapos ngayon gusto
akong imbit—imbestigahan. P****** ina kayo. [audience cheers]. Anong palagay mo sa akin, g***?
Well, sabi ko—may isa pa itong may bago. Ang problema kasi, sa puti—itong Amerikanong u***, every 5
Americans [unclear] ang tatlo diyan idioto. Dalawa lang diyan ang tama ang utak. Bakit mo ako
imbestigahin? For saying when I was the President, “stop drugs because if you are destroying my
country, I will kill you.” and if you deprive us of our youth for the next generation— yung mga anak
ninyo, saan tayo kukuha ng Pilipino na tatakbo ng bayan na ito kung puro gung-gong na lahat?
Remember 4 million is 4 million. It’s no joke and they are spread all throughout the country. And we are
already a narco-politics state. We did not realize it until I became the mayor…that there were already
congressmen, governors, mayors, barangay captains pati pulis by the thousands. Gusto ninyo makita?
Bigay mo nga ‘yung [laughter]…I’ll give you a visual para ma-picture ninyo kung ano tayo kahirap. At
itong mga…tumahimik ‘yung mga Amerikano kayo. Ito ang drug industry natin. Ayan o picture, ‘yan si
Loot, ayan o generals—sangkatutak na g***, mga p***** ina. O mga generals. ‘ Alam mo ang nandito
pangalan ‘to lahat every page. Every page yan. Puro pangalan yan. Ang karamihan municipal mayor pati
barangay captains. So we are a narco politics state. Ito ang industry. Nandiyan yung mga pangalan. Kasi
patay…’yung listahan pala ng patay eh. [laughter and applause] Hindi man ako ang civil registrar. Kaya
sabi ko, ito matindi ‘to. Narco-politics na tayo. Kung sunod election ganoon, manalo siya. Kaya sabi ko sa
mga Congressman, ‘wag kayong magpatawag ng election.’ Ngayon, mananalo lahat ‘yan, eh, pera eh.
Kita mo rami noon, maski na ‘yung Congress bigyan ako ng authority patayin ko mauubusan ako ng bala,
pati panahon. Kaya ‘yan ang problema natin ngayon. So that the people would know, because if we sink
to the dogs, alam na ninyo kung papano. Sabi nila it’s not easy to be ano, patayin nila ‘yan, patayan,
patayan, patayan. We cannot be build a nation over the bones of our countrymen. But somebody,
somehow must solve the problem. Kaya ‘yang kopya na ‘yan binigay ko kay Speaker Alvarez pati kay
Senate President Koko Pimentel. Sinabi ko sa kanila, hindi ko kaya. Pirmahan kami doon kanina ng
budget natin, 3 point na — 3.7 trillion. Sabi nila mayor, ‘andyan na ‘yung budget mo,’ sabi ko, hindi ko
kaya adre. I mean, dadating ang panahon ang sikmura mo, hindi mo na masikmura magsira ng — patay
ka. Pero ‘yun, lumalaban ‘yan. Alam mo ang kapagtaka ganito – ang human rights, bago ako naging
Presidente, tingnan ninyo ‘yung statistics, grabe na ang patayan noon. Bumalik kayo two steps
backward, nandyan pa ‘yung mga newspaper, buhay pa.

At kung Presidente ko, I did not start operating against the drug syndicates or the drug industry for that
matter but marami ng patay, 6, 10, 20 a night. Hindi pa kami nag-uumpisa, hinold ko muna ‘yung pulis.
So, who did the killings? Eh di sila. Naglilinis sila, nagke-cleansing sila, pati yung mga big time, umalis na.
Now, they are operating, maski sino dyan malaman niyo, they are operating the drug industry from
inside the prison. May jammers na nga, they still operate just like the cartels in South America. May libro
dyan kay Ioan Cartel, the word is cartel. Iyon. Paano ito? Na binabastos na tayo and even the Secretary
of Justice, siya na mismo ang nagdala, tapos ang kapal-kapal pa ng mukha, lahat na, ni walang isa
nagsabi ‘hindi totoo ‘yan’ kundi siya. Bilib talaga ako ni, itong si, biyuda ni Samson. Hindi, nakakita man
ako ng sugapa na babae sa buhay ko. Pardon ha, pardon this, it’s not intended for everybody. I am
zeroing on this [unclear]. Bilib ako. Bilib ako sa tang — Kumpleto pagka-artista kung nasa harap na
nitong, lalo kung makakakita ng microphone. Sumisigaw, tumatawa, iiyak, tapos pagka hapon punta
doon sa magvideo [inaudible]. Tapos balik doon sa Senate, yawyaw naman ng yawyaw, pagka hapon
purihin siya ng boypren niya, magvideo-video na naman tayo. Ang by the way ‘yung, eh, galit ako sa
‘tong Central Bank na. Alam mo, itong AMLA, ito ‘yung nakikita lahat, because they have the blanket
authority na silipin nila. Sabi nila, sinabi nila ako maraming akong 211 million. Oh, bakit hindi ako
dinemanda? Diba ‘yung ang bilyon-bilyon sabi ng Inquirer lahat ng garbage kasali na dyan, [unclear]
lahat. Ako sinasabi ko, hindi totoo. O ngayon nandito, bakit hindi ako totoong may 211 billion ako, bakit
hindi niyo ako imbestigahan? Sabi ko fa-filan ko kayo ng kaso p***** i**, hindi nagta-trabaho ‘yang mga
gagong ‘yan. I just gave a warning sa Malacañang kanina. Sabi ng NBI, sir hindi, tinurn-over na pero
walang analysis ‘yung flow ng ano. They are supposed to do that kasi trabaho nila ‘yan. Sabi ko, ‘bantay
kayo kay pag yan eh, t*** i** mo dadamputin ko kayong lahat. Kasi I could charge you for you know —
bantay kayo, if I charge you for something at may naisip na ang Justice Department, I will personally
arrest you, all of you. Pati ‘yung kay Jack Lam, alam na, meron silang, tawag nitong p***** i**** laro na
ito– online, dito ang sugal natin tinatax pero yung sugal sa labas, tumatanggap sila, wala tayong records,
sabi ni Andrea, wala tayo dyan. Sabi ko, so magkano pag may ano, meron – ‘Yung PEZA, kaya walang tao
dyan, wala akong inilagay dyan ngayon. Hanggang ngayon naghahanap ako ng prober, proverbial, the
honest man, yung tao na nagdadala ng lantern maski araw. Bakit ganun? Naghahanap ako ng honest na
tao, wala pa akong makita. Baka nandito sa Pampanga. Ang estimated 300 billion. Hindi ‘yan ang kita ng
gobyerno, ‘yung lang napupunta dyan sa PEZA head. Maraming nagre-rekomenda dyan, alam ko, hindi
ko na lang sasabihin, kaya talaga I was never tempted to sign tao dyan. Even sa military naghahanap ako.
Kasi trillion ang nawala natin dyan. Tatanggap sila ng pusta sa labas, hindi naman kasali doon sa
recording nila, dito lang. Kaya pina aresto ko ‘yung buwang. Tapos sabi ng NBI, maaga eh. P***** i**
arestuhan mo ang g***** ‘yan. Sabi nila ‘eh, sir wala man kaso, walang charge’ .

Sabi ko ‘arestuhin mo’. Anong charges? ‘Ako na ang maghanap ng kaso’, dalhin mo muna dito ‘yan.’
Putulin mo ang ulo niya wala naman ka-kaso kaso ‘yan. Ilang araw lang naman ‘yan sa Diyos tapos
mawala man. First month — pagkatapos ng isang buwan tatahmik din ‘yan. Eh, pero kayong mga taga
labas, ‘wag niyong lokohin ang Pilipino kasi — So ganun. At isa itong — dun sa droga– alam mo ang
droga, sabi hingi tayo ng hingi sa Amerikano. Ah, ito, I’ll give you a computation. Drugs, 200 ‘yan dito,
diba. Nagta-trabaho ‘yan, may sweldo ng 12, 12 ‘yung iba 8. Per hit is 200,000. Kung trabahante ‘yan,
studyante, whatever, ang isang hit is 200 times 6 —- 6,000 times 12, that is 18 billion a month. At times
6 rather times, times 30 times 12, 18 billion, that is 216,000. Billion ang nawawala, P***** i**. Saan ang
punta, naliligo ng pera, corrupt lahat, kasi binibigyan. So, sa ibang lugar talagang gumagana. Puro bigay
dito, bigay. Easily, they corrupted the entire Philippines. Kaya lahat ang mga Mayor pati lahat ng mga,
itong mga big time, naging milyonaryo. So ‘yung ibapatay na. Si Odicta, si Albuera. Ngayon I’d like to
mention. I think there is one United Nation official, human rights. Sabi niya si Duterte daw is a murderer
and he should be charged for murder. Dapat daw akong kasuhan dito sa… sabi ko, this guy is either a
joker or medyo sira ang ulo. There is no crime in my country which says I cannot threaten criminal.
Sabihin kayo, ‘pag pinakialaman ninyo ang bayan ko papatayin ko kayo.’ That is a legitimate statement.
Pag sinabi ko, ‘do not destroy the youth of the land because you will be destroyed.’ Kasi ako nag utos sa
pulis pati military because of the enormous — three, four million Filipino, you think I know — pakisabi
nga kung sino ‘yung ulol na ‘yun. Kindly tell him, he’s just another stupid there. Ang mahirap nitong
United Nations, you guys, you are employed by an organ composed of nations. Those officials are
elected by the people. You, ‘yung mga kayong mga opisyal diyan, you and the officials sitting there on
you a***es, we pay you your salary. You idiot, you do not tell me what to do. I am your employer and do
that, do it to a nation. Who gave you the right to be — kulang kayo ng international law. Kami ang may
kontribusyon sa United Nation — kung hindi ba kayo t*********do, p******* in aka. At ako ang
nagbabayad sa sweldo mo, huwag kang magsalita diyan kala mo empleyado mo ako. I am member state,
a sovereign state. Please shut up kasi ‘yung utak ninyo diyan kulang. Do not do that. You’re just an
employed there, appointment kayo. Got it? You just employees of an office there or subsidy comes from
the pocket of the member states. And you do not have that authority to be — act. You strut around as if
you’re also a sovereign idiot. Ang sabi ko nga eh, sabi ko sa inyo bugok kayo, go back to school. You have
not learned [applause]. You there in the United Nations, you do not know diplomacy. You do not know
how to behave, to be a employee of the United Nations. You do not talk to me like that, you son of a
b****. [applause]Magsa-son of a b**** lang sa akin ang Filipino kung hindi ako nagta-trabaho. So good
that I remembered. Send that copy to him. Tell him if he wants to come here kung hindi sampalin kita
yaw aka. [laughter] So that’s — I’m ano — ‘yan ang gastos: 200—if it’s 6,000 a month. Let say 10 billion
times 3 million, ngayon 14—idagdag ko muna ‘yung akin. And the reason why I am mad is sabihin nila
may namatay dito.

Sabi ko nga eh hindi kami nag-operate until after two months marami ng patay. So who did the killing?
And they are attributing those killings to us. Na parang ‘Duterte you are — violation of human rights.’
Who said so? First 3,000. Aba tanungin kita, who was my 50th victim? Sige daw. Sige, sino ‘yung pinaka
150th victim ko? Tell me the name, sex, residence, ano ang trabaho niya? Daldal kayo ng daldal—you’re
just easy to convict a person in a criminal proceeding. Subukan mo paupuin kita diyan sa witness stand,
paikutin kita diyan isang araw. Ang akin dito, mahal ko ang bayan ko kaya ako tumakbo [applause]. And
we do not— During the debates we were asked, ‘Ikaw ba ay papayag ililibing si Marcos sa Libingan ng
mga Bayani?’ Ang tatlo said “No”. Ako at si Binay naging “yes” kami. Ang akin wala doon ‘yan sila except
that dalawa lang kasi sa batas eh: Sundalo, Presidente period. Walang sinabi, ‘hindi sya ilibing kung may
kasalanan siya, nag martial law, maraming nama…’ —iyong sentimiyento except if the sentiments is
strong that would amount to a — wala. Sinabi lang sundalo o Presidente, period. ‘Yan ang explanation
ko. I complied on my promise: there will be no corruption, I will assure you there will be no corruption
[applause]. ’Yung pera ninyo dadating talaga sa inyo. Every Cabinet meeting nagwa-warning talaga ako
kasi pag hindi, yan dalawang Immigration commissioner ‘yun nasabit dito, I fired them. Do you know
who are they? They are my fraternity brothers. Pag sinabi ko malinis, malinis. Tapos sabi ko, droga. That
is a sacred covenant. You know, usap tayo sa United Nations, ‘yun idiot. [unclear]. If I make something, I
proclaimed during the elections and that is accepted by the people by electing me, that is a sacred
covenant. Whether you are there or not, you are nothing, I will comply with what I have promised to the
people. [applause]. And then another one is ‘yung criminality. Nagdaan ako sa — nung mayor ako sinabi
ko, ‘all that I have to do is to make the city peaceful.’ ‘Yung economy sila na ‘yan marunong. Look at
Davao. Davao is hitting, ang growth? It’s nine. Nine. Ang ayaw ko lang magsinung— ang sumunod, 7.6.
Punta kayong Davao, tingnan ninyo ang Davao. Malinis, pwede kang magpasyal maski saan, gabi kaya
lang pag ala una, tapos ng inuman. Pag sa Davao, hindi ka pwede manigarilyo pag naglalakad-lakad. Lalo
na ito park. Halos mabuwang ang tao doon kung, if you need ang fix. You know, nicotine is an addictive
chemical. Kaya hinahanap-hanap ng tao, hindi mawala-wala eh. And it’s even a cause of cancer, okay
lang basta — well, hininto ko sa Davao. Wala — Davao is no smoking, natuto na ang mga tao sa Davao.
Manigarilyo ka tapos ayaw mong, hindi ka mag-hinto. Magsabi ka pa, ‘hmm, hindi naman pera ito ni
Duterte.’ Ah ganun? Halika. Kainin mo ‘yang sigarilyo mo. Sabi niya, ‘mayor eh…’ Sabi ko, ‘may baril ako
dito, papiliin kita. Pasabugin ko yang bayag mo o maghinto ka [laughter] kainin mo. [unclear] Ang tao
kasi hindi mo madala kagaya na, ‘adre, pwede bang ihinto na nartin ito, kakahiya naman kay ano.’ Hindi
mo madala ng ganun. Pero bigyan mo ng isang example, o bakit sa Davao walang masyadong meron?

Alam mo may kwento ako sa’yo ha, pero iyong engkwentro. Ito yung hinahabol ni De Lima [laughter].
Isang araw, sabi kasi, what will you do if there is a drug laboratory in Davao? They will not go out of the
city alive. Better to report it to the [unclear]. 9,004 yun mam? May naglaboratory nga anak ng. Despite
or in spite na ako yung mayor na nagsasabi. Sa madaling sabi nilusob ng mga pulis, lumaban ,patay. Sa
galit ko nilinya ko lahat ng patay diyan sa highway. Siguro marami ng nagreklamo kasi ang traffic. Kasi
pag daan ng sasakyan manonood pa kung sino yung mga mukha. Ang traffic. May tumawag kay
Ma’amm. Sabi niya, ‘O Rody bakit naman ganoon karaming patay diyan?’ Bakit mo inano diyan sa
highway. Nagtatraffic. Kasi una akong nakapagsabi sa akin. I think Dureza o. [Unclear]. Tinawagan ako ni
President. Talagang dinisplay ko. 6. Kinuha yung katawan. Hindi ko binigay muna. What’s the passport?
Walang identity nito mga yawa na ito. Binigay ko sa ano. Yung katawan? Yung mga bata nagpapatulong
sa akin magbili ng — Alam mo ang Pilipino maski na ka — pinakamahirap na sa lahat ng mahirap hindi
talaga ipagbili ang patay. Tinawagan ang medical foundation school, pareho ng mga doctor. O eto bigyan
ko kayo. Maganda ang mga katawan nito. Tigisa lang ang butas sa ulo. Huwag mo ng pakialaman yung
utak. Eto na lang yung ibang. Sige praktisan. Ay anim. Praktisan ng mga bata. Maligaya kayo. Sobra-sobra
yung. Dalawa lang hiningi nila. Binigyan ko sila ng anim. Hindi ako naghingi ng discount. Libre talaga.
Andiyan na iyan. Anyway it is getting late. I would like to apologize to the President for my language.
Minsan kasi ang bunganga ko. Tama iyan hindi ko pa naisip, lumalabas na. Okay lang yun kung sa utak
lang sa bunganga. Pero hindi mo pa nakita naisip lumabas na problema iyan. Iyan ang P****** ina. Iyan
ang ayaw ko na sakit. Premature. Premature baby. Maraming salamat po. —END—