cŸq® R‰W¢ NHš ts§fis¥ ga‹gL¤Â m¿éaš f‰Ã¤jš

m¿Kf«

m¿éaš v‹gJ MuhŒªj¿ªJ, mj‹ fU¤J¡fis ekJ m‹whl thœéš

cz®ªJ ga‹gL¤JtJ MF«. MÁça®fŸ m¿éaš fU¤J¡fis KGikahf
òçªJ bfh©L mt‰iw khzt®fS¡F¤ bjëthf cz®¤j nt©L«. gŸë¥
gUt¤Âš khzt®fS¡F m¿éaš fU¤J¡fis bjëthf cz®¤J« nghJ
mt®fŸ mij m‹whl thœéš ga‹gL¤j cjΫ.

gæ‰Áæ‹ njit

gŸë¡ fšéæš, bjhl¡f ãiyæš m¿éaš ghl« khzt®fë‹

Áªjidia¤ ö©L« éjkhf mika nt©L«. vdnt m¿éaš ghl¤ij cŸq®
R‰W¢NHš ts§fis¥ ga‹gL¤Â nrhjidfSl‹ Toa f‰Ã¤jš Kiwæš
Áw¥ghf f‰Ã¡F« nghJ khzt®fŸ m¿éaš fU¤J¡fis vëš òçªJ bfh©L,
thœ¡ifæš ga‹gL¤Â Âw‹ bg‰W, j‹idÍ«, r_f¤ijÍ« nk«gL¤Â¡ bfhŸs
Koͫ.

vdnt midtU¡F« fšé Ïa¡fK«, khãy¡ fšéæaš MuhŒ¢Á k‰W«

gæ‰Á ãWtdK« ÏizªJ “cŸq® R‰W¢ NHš ts§fis¥ ga‹gL¤Â
m¿éaš f‰Ã¤jš” v‹w jiy¥Ãš gæ‰Á¡ ifnaL jahç¤J jäHf« KGtJ«
cŸs bjhl¡f¡ fšé MÁça®fS¡F¥ gæ‰Áaë¡f¤ £lä£LŸsd. ÏJ
khzt®fŸ m¿éaiy cz®ªJ f‰wY¡fhd xU ešy Ka‰Á.

Ï¡f£lf¤Âš cŸs mo¥gil¡ fU¤J¡fŸ, és¡f§fŸ, brašghLfŸ,

fU¤nj‰w§fŸ, M®t_£L« brŒÂfŸ ngh‹wt‰iw m¿ªJ MÁça®fS«,
khzt®fS« ga‹bgw MÁça® FG nt©L»wJ.

gæ‰Áæ‹ neh¡f§fŸ

ghl¥ bghUëš cŸs fU¤J¡fis khzt®fŸ czu¢ brŒa cŸq®

R‰W¢NHèš cŸs ts§fis¥ ga‹gL¤Jjš.
m¿éaš fU¤J¡fis m‹whl thœ¡if¢ NHnyhL Ïiz¤J¡ f‰Ã¤jš.
ghl¡ fU¤J¡fis ÁW ÁW brašghLfŸ _y« òçªJ bfhŸs¢ brŒjš.
ghl¥bghUS¡F¤ bjhl®ghd TLjš fU¤J¡fis tH§Fjš.
MÁça®fë‹ m¿éaš rh®ªj Âw‹fis nk«gL¤Jjš.

1
cŸq® R‰W¢NHš ts§fis¥ ga‹gL¤Â m¿éaš f‰Ã¤jš

bghJthf f‰wš ts§fis _‹W tiffshf¥ Ãç¡fyh«. mit 1. tF¥giw

ts§fŸ, 2. cŸqçnyna »il¡F« ts§fŸ 3. gl§fŸ, fh£Áfshf »il¡F«
ts§fŸ. Ï›ts§fŸ Ïa‰ifæš »il¥gitahfΫ, kåjdhš
jahç¡f¥g£litahfΫ Tl mikªJŸsd. Áy f‰wš ts§fis tF¥Ã‰FŸ
bfh©L tuyh«. bgU«ghydt‰iw mit ÏU¡F« Ïl¤Â‰F khztiu miH¤J¢
br‹W f‰f it¡fyh«.

Ï¡f£lf¤Âš bfhL¡f¥g£LŸs brašghLfis MÁça®fŸ j§fŸ

gŸëæèUªJ«, khzt® tÁ¥Ãl§fëèUªJ«, cŸqçèUªJ« »il¡F«
ts§fis¡ bfh©nl brašgL¤jyh«. Áy brašghLfis gl§fisÍ«,
gl¡fh£Áfis¡ bfh©L« brašgL¤jyh«.

Ï¡f£lf¤Â‹ brašghLfŸ mid¤J« khzt®fshš brŒJ gh®¤J,

mDgt§fë‹ mo¥gilæš fU¤nj‰w« bgw tê brŒÍ« tifæš
mik¡f¥g£LŸsd.

MÁçaç‹ ftd¤Â‰F

Ï¡f£lf¤Âš bfhL¡f¥g£LŸs brašghLfis ntW bghU£fis¥

ga‹gL¤ÂÍ« brŒayh«.
mid¤J brašghLfS« MÁça® K‹åiyænyna brašgL¤j¥gl
nt©L«.
TLkhdtiu MÁça® brašghLfŸ ãfœ¤j njitahd ts§fis K‹dnu
nrfç¤J, mjid m›tF¥giwæš it¤ÂUªjhš, khzt®fŸ M®tK‰W
m¢brašghLfis ãfœ¤Â¥ gh®¡f trÂahf ÏU¡F«.
ò¤jf¤Âš bfhL¡f¥g£LŸs ghl¥ bghUëid vëikahf khzt®fŸ òçªJ
bfhŸS« bghU£L vëikahd ts§fis¡ bfh©L ãfœ¤J« Áy
brašghLfŸ Ï¡f£lf¤Âš Ïl« bg‰WŸsd. njit¥gLkhæ‹ MÁça®fŸ
òÂa brašghLfis nr®¤J tF¥giwia nkY« Áw¥Ã¡fyh«.
T®ikahd, ghJfh¥g‰w bghUŸfis, brašghLfë‹ nghJ khzt®
ga‹gL¤jhkš MÁça® gh®¤J¡ bfhŸs nt©L«.

2
tF¥ò : _‹W gUt« : Ïu©L
ghl« : c‹dj czÎ fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

C£l¢ r¤J¡fS«, rçé»j czΫ

ghl¥bghUŸ :

eh« m‹whl« c©znt©oa czÎ¥ bghUŸfŸ, jhåa tiffŸ, gU¥ò

tiffŸ, gaW tiffŸ, jæ®, ghš, bt©bzŒ, Ïiw¢Á, Û‹, K£il, v©bzŒ
ngh‹wit MF«.

Ïit ek¡F jhtu§fëèUªJ«, éy§FfëèUªJ« »il¡»‹wd. Ïit

ek¡F r¡ÂiaÍ«, ts®¢ÁiaÍ«, nehŒfëèUªJ ghJfh¥igÍ« jU»‹wd.
kh΢r¤J k‰W« bfhG¥ò¢r¤JŸs czÎfŸ r¡Âia më¡»‹wd. òuj¢r¤JŸs
czÎfŸ ts®¢Áia më¡»‹wd. c殢r¤J¡fŸ k‰W« jhJ c¥òfŸ bfh©l
czÎfŸ nehæèUªJ ghJfh¡»‹wd. Ú® cliy¢ rkãiyæš it¡»wJ. ekJ
czéš všyh C£l¢ r¤J¡fS«, F¿¥Ã£l mséš ÏU¥gJ rçé»j czthF«.

brašghL
brašghL : 1 fhŒf¿ rhy£ rh¥Ãlyhkh?

neh¡f« :
gšntW czÎ¥ bghUŸfis¥ g‰¿ m¿jš
czÎ¥bghUŸfëš cŸs C£l¢r¤J¡fŸ g‰¿ m¿jš
rçé»j czÎ g‰¿ m¿jš
rçé»j czé‹ mtÁa« g‰¿ cz®ªJ bfhŸsš
njitahd cŸq® ts§fŸ : fhŒf¿fŸ, thrid ÏiyfŸ(f¿nt¥Ãiy, òÂdh,
bfh¤jkšè) c¥ò¤öŸ, äsF¤öŸ, vYä¢ir¥gH« k‰W« Kis¡f£oa gaW.

3
brŒant©oait :
mid¤J fhŒf¿fisÍ«, thrid ÏiyfisÍ« fGé vL¤J¡ bfhŸsΫ.
fhu£, Õ£%£, KŸs§» ngh‹wt‰¿‹ njhš Óé ÁW J©Lfshf eW¡fΫ.
thrid ÏiyfisÍ« bghoahf eW¡fΫ.
Kis¡f£oa gaiwÍ« vL¤J¡ bfhŸsΫ.
mid¤ijÍ« xU »©z¤Âš ngh£L miu vYä¢r« gH¤ij ÃêªJ
élΫ.
njitahd msÎ c¥ò¤öŸ, äsF¤öŸ nr®¤J xU fu©oahš e‹whf
fy¡fΫ.
ÁW fh»j »©z§fëš (Paper cup) it¤J midtU¡F« tH§fΫ.

brašghL
brašghL : 2 ò%£ rhy£ rh¥Ãlyh«! ò¤Jz®Î bgwyh«!

njitahd cŸq® ts§fŸ : ghš, thiH, bfhŒah, gyh, kh«gH«, m‹dhÁ,

btšy¤öŸ.
brŒant©oait :
mid¤J gH§fisÍ« fGé vL¤J¡bfhŸsΫ.
thiH, g¥ghë ngh‹w gH§fë‹ njhiy Ú¡fΫ.
mid¤J gH§fisÍ« Á¿jhf eW¡»¡ bfhŸsΫ.
mid¤ijÍ« xU »©z¤Âš vL¤J¡bfhŸsΫ.
mjDl‹ ghš k‰W« btšy¤öŸ nr®¤J xU fu©oahš e‹whf fy¡fΫ.
KªÂç, cy® Âuh£iriaÍ« mjDl‹ fyªJ bfhŸsyh«.
m¡fyitia ÁW fh»j »©z§fëš (Paper cup) it¤J midtU¡F«
tH§fΫ.

4
 (Ïnj nghš khztiuÍ« gšntW jhåa§fŸ, gaWfŸ, btšy«, Vy¡fhŒ
ngh‹wt‰iw Á¿jsÎ tF¥giw¡F¡ bfh©Ltu¢ brhšè, mt‰iw¤ öŒikah¡»,
khthf miu¤J, btšy¥ghF fhŒ¢Á, khÎl‹ fyªJ r¤JkhÎ cU©il brŒJ
midtU¡F« tH§fΫ)

fU¤nj‰w« :

gštifahd czÎ¥bghUŸfisÍ« mt‰¿š cŸs C£l¢r¤J¡fisÍ«

m¿ªJ mt‰iw rçé»j¤Âš c£bfhŸtj‹ mtÁa« g‰¿ m¿t®.

thώa
thœéaš ga‹ghL :

C£l¢r¤Jä¡f rçé»j czéid m‹whl« c£bfhŸS« gH¡f¤ij

V‰gL¤Â¡ bfhŸt®. mj‹_y« nehŒfis¤ j鮤J thœt®.

M®t_£L« brŒÂfŸ :

g£il xU Áwªj eŠRK¿¥gh‹. ÏJ Ïu¤j« ciwjiy¡ Fiw¡»wJ. Ïu¤j

r®¡fiu msit¡ f£L¥gL¤J»wJ. mj‹ _y« clèš bfhG¥ò
nr®jiyÍ«, ÚuêÎ nehæidÍ« jL¡»wJ.
C‰W¢ nrhlhéš 48 rjÅj« ky¤Âš cŸs gh¡OçahΫ, 11 rjÅj« v©lÛgh
nfhè gh¡OçahΫ cŸsij¡ f©l¿ªJŸsd®.
nj§fhŒ v©bzæš clš Mnuh¡»a¤Â‰fhd bfhG¥ò cŸsJ. mJ Ïja
Mnuh¡»a¤ij mÂfç¡fΫ, clš vil mÂfç¡fΫ cjλwJ.
Û‹ v©bzæš cŸs xnkfh – _‹W v‹w bghUŸ

Ïja¢ braèH¥ò k‰W« g¡fthj¤ij¡ Fiw¡»wJ.

m¿Îrh® brašghLfis mÂfç¡»wJ.
kd¢nrh®it¡ Fiw¡»wJ.
jirfëš cŸs òuj c‰g¤Âia mÂfç¡»wJ.
gj¥gL¤j¥g£l czÎ¥ bghUŸfëš cŸs ntÂ¥bghUŸfŸ _isæ‹ eu«ò
bršfis mê¤J _is¢rhitÍ« V‰gL¤J«. ò‰W nehŒ guÎtijÍ«
C¡Fé¡F«.

5
tF¥ò : _‹W gUt« : x‹W
ghl« : e«ik¢ R‰¿ÍŸs éy§FfŸ fhy msÎ: 45 ãäl§fŸ

éy§Ffë‹ jftik¥òfŸ

ghl¥bghUŸ :

Ú® thœtd : Û‹fŸ
Û‹fŸ

Úçš thG«. glF ngh‹w clyik¥ò. brΟfŸ _y« RthÁ¡F«. JL¥òfŸ

ÚªjΫ, Âir ÂU«gΫ cjλ‹wd.

Ú®ãy thœtd : jtis (ÏUthœé)

Úçš njhš _yK«, ãy¤Âš Eiupuš _yK« RthÁ¡F«. K‹d§fhšfŸ

Ú©L fhz¥gL« éuèil¢ r›Îl‹ fhz¥gL«.

C®td: Xzh‹

C®ªJ bršY« j‹ik bfh©lit. Ïu©L n#ho fhšfŸ cilait.

gw¥gd: gwitfŸ

clš vil Fiwthf ÏU¡F«. glF ngh‹w clš. xU n#ho Ïw¡iffŸ

cŸsd. c©Q« czé‰nf‰g fhšfS«, myF« khWghL milªJŸsd.

ghÿ£ofŸ: gR

c©Q« czÎfë‹ mo¥gilæš jhtuc©âfŸ, éy§F©âfŸ,

mid¤J©âfŸ vd tif¥gL¤j¥gL»‹wd. F£o¥ngh£L Ïd¥bgU¡f«
brŒgit. ghš Ru¥ÃfŸ _y« F£ofS¡F¥ ghÿ£Lgit.

brašghL : bgh«kyh£l« fh©ngh« ! éy§Ffis m¿nth«!

neh¡f«:
gšntW éy§Ffis¥ g‰¿ m¿jš
éy§Ffë‹ thêl§fis m¿jš.
éy§Ffë‹ jftik¥òfis¥ òçªJ bfhŸSjš.

6
njitahd cŸq® ts§fŸ : m£il¥ gl§fŸ, bgh«ikfŸ, Âiu.
brŒant©oait
brŒant©oait :
bgh«kyh£l¤Â‰F njitahd mik¥ig jah® brŒaΫ.
ÃwF bgh«kyh£l« ãfœ¤jΫ.
gwitfns gwitfns v§nf nghÖ§f!
gG¤j¥ gH« ÏU¡FjhD gh®¡f¥ nghnw§f
FUéfns FUéfns v§nf nghÖ§f!
bfhŒah¥ gH« ÏU¡FjhD bfh¤j¥ nghnw§f

fh®¤Â¡ : »ëa¡fh! »ëa¡fh! Ú v¥go c‹ czit rh¥ÃLnw?

»ë : Ϫj fh£Ly ÏU¡Fw bfh£ilfisÍ«, gH§fisÍ« vdJ tisªj,
tèa myfhš bfh¤Â¤ ‹»nw‹.
ç» : fh®¤Â¡ . m§nf gh® .. Vnjh ku¤J¡F ku« jhÎJ
fh®¤Â¡ : mJth. mJ e«k.. Fu§F
ç» : Fu§f©nz! Ú k£L« v¥go RWRW¥gh ku¤J¡F ku« jhÎw?
Fu§F : Ϫj td¤Jny ÏU¡Fw fhŒfŸ, gH§fis¤jh‹ rh¥ÃL»nw‹.
mjh‹ RWRW¥gh ku¤J¡F ku« jhÎnw‹. mjdhš jh‹ v‹id
jhtu c©â v‹»wh®fŸ..
fh®¤Â¡ : cZ, cZ, Vnjh r¤j« tUnj...
ç» : gh«ò, gh«ò. ešy gh«ò gl« vL¤J MLJ gh® ...
fh®¤Â¡ : gh«g©nz! V‹ cd¡F ešy gh«ò‹D ng® it¢rh§f?
gh«ò : eh‹ C®ªJ bršY« nghJ v‹ mU»š ahnuD« tªjhš Kjèš
r¤j« nghLnt‹. ÃwF gl« vL¤J MLnt‹. mijÍ« ftå¡fhkš
v‹id¤ Ô©odhš ehD« ÂU«g¤ Ô©Lnt‹. mjhdyjh‹
vd¡F ešy gh«ò‹D ng® it¢rh§f. ÏJ Mg¤J ãiwªj
tdkh¢nr! ghJfh¥gh Å£L¡F nghæL§f
ç» : fh®¤Â¡... m§nf ghU . .. kh‹fŸ všyh« XLJ.. . Ëdho xU
éy§F« XLJ .. .
fh®¤Â¡ : mJjh‹ ... Á§f« ... mJ khär¤ij k£Lnk c©Q«. mjdhnyna
mij C‹ c©â v‹g®.
ç» : fh®¤Â¡ Ϫj¡ Fs¤Âny ghU... Û‹ JŸë¡ F¡FJ

7
fh®¤Â¡ : Ûål« ngRnthkh ç».
ç» : Ûd¡fh Ï¥go mHfh JŸë F¡»Ö§fns bfhŠr« v§f¡»£l
ngR§fns‹
Û‹ : eh‹ j©Ùçš thœnt‹, btëna tªjhš ÏwªJ éLnt‹. glF
nghy cl«ò«, ÚªJtj‰F«, Âir ÂU«òtj‰F« JL¥ò¡fŸ ÏU¡F.
mjdhš jh‹ JŸë¡ F¡»nw‹. rç eh‹ nghæ£L thnu‹.
fh®¤Â¡ : ç» ... Fs¤ÂèUªJ jhé¡ F¤J jiu¡F nghÎJ ghU jtis,
Ïij V‹ ÏUthœéD brhšwh§f‹D brhšY?
ç» : jtis ÚçY«, ãy¤ÂY« thœtjhš ÏUthœéD brhšwh§f. nkY«
jtis Úçš njhš _yK«, ãy¤Âš Eiupuš _yK« RthÁ¡F«.
fh®¤Â¡ : ehk fhŒf¿fŸ, gH§fŸ, ÑiufŸ, khär« mid¤J« rh¥ÃLnwh«. eh«
vªj tifia¢ rh®ªjt§f ç».
ç» : eh« mid¤J©âfŸ
fh®¤Â¡ : Ï¥g òçÍJ.... x›bthU cæçÍ« x›bthU jftik¥òl‹ thGJ.
mit x‹iwbah‹W rh®ªnj thœ»‹wd.
fU¤nj‰w« :
eh« fhz¡Toa éy§FfŸ Nœãiy¡F V‰g j§fis¤ jftik¤J¡
bfh©L thœ»‹wd v‹gij bjçªJ bfhŸ»‹wd®.
thœéaš ga‹ghL :

R‰W¥òw¢ NœãiyfS¡F V‰g éy§FfŸ jftik¤J¡ bfh©L thG«

Âwid¥ bg‰WŸsd v‹gij m¿tjhš mt‰iw mj‰nf‰g guhkç¡fΫ,
ghJfh¡fΫ brŒt®.
cæçd§fë‹ mtÁa¤ij m¿ªJ, mt‰iw¥ ghJfh¡F« Âwid¥ bgWt®.

M®t_£L« brŒÂfŸ:
brŒÂfŸ:

ku§bfh¤Âahš xU beho¡F 20 Kiw ku¤ij¡ bfh¤j ÏaY«.

cy»nyna äf¢ Á¿a ghÿ£o, jhŒyhªÂš fhz¥gL« g¥ëp v‹w
btsthš ÏdkhF«.
b#šè Ûåš 95 rjÅj« j©Ù® jh‹ cŸsJ.
bg‹Fæ‹fëš bg©Ïd« K£ilæL«. M© Ïd«jh‹ milfh¤J
FŠR bghç¡F« gâia nk‰bfhŸ»wJ.
gâ¤jhŸ-
gâ¤jhŸ-I
kåjD¡F mL¤j¥goahf ÁªÂ¡F« Âw‹ cŸs Ãuhâ Á«g‹ì
Fu§Fjh‹.
8
 gâ¤jhŸ-
gâ¤jhŸ-I
1. kh΢r¤J, bfhG¥ò¢r¤J, òuj¢r¤J, c殢r¤J, jhJ c¥òfŸ ml§»ÍŸs
czÎ¥ bghUŸfë‹ bga®fis ÑGŸs rçé»j czΡ T«Ãš ãu¥gΫ.

2. rçé»j czit¥bgw jh§fŸ flªj 3 eh£fëš vL¤J¡ bfh©l czit

m£ltizæš ãu¥gΫ.

ehŸ fhiy kÂa« ÏilczÎ ÏuÎ

1
2
3

gâ¤jhŸ-
gâ¤jhŸ-II
1. j§fŸ khzt®fS¡F éy§Ffë‹ jftik¥òfŸ g‰¿ m¿a¢ brŒÂl
v‹d brašgh£il nk‰bfhŸÅ®fŸ?
2. cæçaš ó§fh¡fëš Ú§fŸ gh®¤j Áy éy§Ffë‹ bga®fis vGÂ
mt‰¿‹ thêl¤ij¡ F¿¥ÃlΫ.

t.v© éy§FfŸ thêl«

1
2
3
4
5

3. c§fŸ bgU éuèš ik jlé, éuš nuifia¥ gÂÎ brŒJ, mÂèUªJ

VnjD« Áy éy§Ffë‹ cUt§fis tiuªJ mt‰¿‹ Áy
jftik¥òfis¡ F¿¡fΫ.

9
tF¥ò: Ïu©L gUt« : _‹W
ghl« : thd« fhy msÎ : 45 ãäl§fŸ

thdéšiy cUth¡Fnth«

ghl¥bghUŸ :

bghJthf kiH¡fhy§fëš thd¤Âš fUnkf§fŸ njh‹W»‹wd. mit

kiHahf bgh껋wd. gfèš kiH bgŒÍ« bghGJ Nça xë g£L thdéš
njh‹W»wJ.

brašghL : 1 thdéšiy cUth¡Fnth«

neh¡f« :
thdéš njh‹W« éj¤ij m¿jš.
thdéšèš v¤jid t©z§fŸ njh‹W»‹wd v‹gij m¿jš.
njitahd cŸq® ts§fŸ:
ts§fŸ: xU f©zho onu, rkjs¡ f©zho, j©Ù®,
btŸis Rt® mšyJ btŸis rh®£ m£il,
lh®¢ és¡F.

brŒant©oait:
xU f©zho¡ onuia vL¤J¡ bfhŸs nt©L«. mš KGtJkhf j©Ù®
bfh©L ãu¥gΫ. f©zho onuæš xU rkjs¡ f©zhoia rhŒªJ ÏU¡F«go
it¡fΫ. xU lh®¢ és¡if¡ bfh©L onuæš cŸs f©zhoæ‹ ÛJ
xëgL«go brŒaΫ. m¥bghGJ Rtçš VG t©z§fis¡ bfh©l thdéš
cUthtij¡ fhzΫ.
fU¤nj‰w« :
gfèš Nça xëahdJ kiH Úçš g£L thd¤Âš thdéš njh‹W« vd
m¿ªJ bfhŸ»‹wd®.
thdéšèš VG ãw§fŸ c©L v‹gij m¿ªJ bfhŸ»‹wd®.
thdéšyhdJ NçaD¡F vÂnu njh‹W« v‹gij¡ f©Lz®t®.

10
 ÏuÎ, gfš

ghl¥bghUŸ :
óä Nçaid¢ R‰¿ tU»wJ. óä j‹id¤jhnd R‰Wtjhšjh‹ ÏuΫ,
gfY« kh¿kh¿ tU»‹wd. Nça xëgL« gF gfyhfΫ, xë glhj gFÂ
ÏuthfΫ ÏU¡F«.
brašghL : 2 Ïuth? gfyh?

neh¡f« : ÏuÎ gfš v›thW cUth»wJ v‹gij¡ f©l¿jš

njitahd cŸq® ts§fŸ : lh®¢ és¡F, Ïu¥g® gªJ, kh®¡f® ngdh.

brŒant©oait :
tF¥giwia ÏU£lh¡fΫ. xU Ïu¥g® gªÂ‹ nkš lh®¢ és¡if mo¡fΫ.
gªÂ‹ xU gF ÏU£lh» ÏU¡F«. ÏU£oa gFÂæš xU òŸë it¡fΫ.
Ï¥nghJ gªij RH‰¿, òŸë it¤j gF btë¢r¤Â‰F tUkhW«, btë¢rkhæUªj
gF ÏU£lhf ÏU¡FkhW« brŒaΫ.
Ïu¥g® gªij óä v‹W«, lh®¢ és¡if Nça‹ v‹W« fUjΫ. óäæš xë
g£l gF gfyhfΫ xë¥glhj gF ÏuthfΫ ÏU¡F« v‹gij cz®¤jΫ.
fU¤nj‰w« :
óä j‹id¤jhnd R‰Wtjhš jh‹ ÏuΫ, gfY« kh¿kh¿ tU»‹wd. Nça
xë gL« gF gfyhfΫ, xë glhj gF ÏuthfΫ njh‹W»wJ v‹gij m¿ªJ
bfhŸt®.
brašghL : 3 óä Nçaid¢ R‰Wjš – Video CD’s

neh¡f« : óä Nçaid¢ R‰W»wJ v‹gij m¿jš.

njitahd cŸq® ts§fŸ : fâå k‰W« LCD Projector.

11
brŒant©oait :
fâåiaÍ«, LCD Projector IÍ« ga‹gL¤Â és¡fΫ.
fU¤nj‰w« :
óä Nçaid¢ R‰W»wJ v‹gij Âiuæš f©Lz®ªJ bfhŸt®.
M®t_£L« brŒÂfŸ :

KG thdéšiy¡ fhzKoÍkh?

jiuæèUªJ fhQ«nghJ, eh« thdtšè‹ miu t£l¤ij

k£Lnk fhzKoÍ«. Mdhš, thdéšyhdJ KG t£lkhfnt
V‰gL«. Mfha ékhd¤Âš gw¡F« ntisæš mij KG
t£lkhf¡ fhzyh«.

12
tF¥ò : x‹W Kjš _‹W tiu ghl« : fh‰W
gUt« : Ïu©L k‰W« _‹W fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

fh‰W

ghl¥bghUŸ :

Xçl¤ÂèUªJ k‰bwhU Ïl¤Â‰F efU« thÍ¡ fyitna fh‰W. e«ik¢ R‰¿

fh‰W cŸsJ. òéæèUªJ fh‰W guéÍŸs všiyna fh‰W k©ly«. fh‰W xU
fyit. Ïj‰F ãw«, kz« Ïšiy. fh‰iw eh« f©fshš fhz KoahJ. Mdhš
czu KoÍ«. eh« RthÁ¡f fh‰W mtÁa«. fh‰W ef®ªJ bfh©nl ÏU¡F«. mj‹
Ïa§F« ntf¤ij¥ bghU¤J bj‹wš, òaš, Nwhtë vd tif¥gL¤jyh«.
fh‰whdJ xU F¿¥Ã£l Âiræš, F¿¥Ã£l ntf¤Âš Ïa§F« bghGJ mj‹
éirahš fh‰whiyfŸ Ïa¡f¥g£L ä‹rhu« jahç¡f¥gL»wJ.

brašghL : 1 fh‰W v§nf?

neh¡f« : fh‰W všyh Ïl§fëY« guéÍŸsJ v‹gij

cz®jš

njitahd cŸq® ts§fŸ : be»ê¡ FLit,

Ãsh°o¡ thë, j©Ù®
brŒant©oait :
xU Ãsh°o¡ thëia vL¤J¡ bfh©L mš njitahd msÎ Úiu
ãu¥gΫ. xU fhèahd be»ê¡ FLitæ‹ _oia¡ fH‰¿ é£L, mjid Á¿J
rhŒ¤J j©Ù® cŸs Ãsh°o¡ thëæš bkJthf m䜤jΫ. Ï¥bghGJ
FLitæDŸ f©Q¡F¤ bjçahkš mil¥g£L ÏUªj fh‰W Fäœfshf
r¥j¤Jl‹ btëtU«.
fU¤nj‰w« :
R‰W¥òw¤Âš fh‰W guéÍŸsJ v‹gjid Ï¢brašghL cz®¤J»wJ.
brašghL : 2 fh‰W« mG¤J«
neh¡f« : fh‰W¡F mG¤j« c©L v‹gjid cz®jš.
njitahd cŸq® ts§fŸ : be»ê¡ FLit, Ãsh°o¡
thë, j©Ù®

13
brŒant©oait :
xU Ãsh°o¡ thëia vL¤J¡ bfh©L mš njitahd msÎ Úiu
ãu¥gΫ. xU fhèahd be»ê¡ FLitia thëæDŸ jiyÑHhf m䜤jΫ.
fU¤nj‰w« :
FLitia v›tsÎ neu« mG¤ÂdhY« xU F¿¥Ã£l msÎ Ú® k£Lnk
cŸns òF« vdΫ, FLitæDŸ mil¥g£l fh‰W Úç‹ nkš jdJ mG¤j¤ij
brY¤Jtjhš ÚuhdJ gh£oš KGtJ« ãu«g Ïayéšiy v‹gijÍ« cz®t®.
Ïj‹ _y« fh‰W¡F mG¤j« c©L v‹gij cz®ªJ bfhŸt®.
brašghL : 3 fh‰whoia¢ RH‰Wnthkh!
neh¡f« : fh‰¿‹ éiria m¿jš
njitahd cŸq® ts§fŸ : be»ê¡ FLit, Ãsh°o¡ thë,
j©Ù®, °£uh, fh»j¡ fh‰who
brŒant©oait :
xU Ãsh°o¡ thëia vL¤J¡ bfh©L mš njitahd
msÎ Úiu ãu¥gΫ . xU be»ê¡ FLitia vL¤J mj‹
mo¥gFÂæid bt£oélΫ. _o¥ gFÂæid xU Jisæ£L
mš xU °£uhéid brUfΫ. Ï¥bghGJ gh£oiy neuhf j©Ùçš m䜤jΫ.
m›thW mG¤J« nghnj °£uhé‹ KidaUnf fh‰whoia¥ Ão¡fΫ.
fU¤nj‰w« :
FLitæš ÏUªJ btënaW« fh‰¿‹ éirædhš fh‰who RHš»wJ
v‹gij m¿ªJ bfhŸt®.
thœéaš
thœéaš ga‹ghL :
fh‰wG¤j¤Â‹ cjéahš Ñœf©l brašfŸ rh¤Âakh»‹wd v‹gij òçªJ
bfhŸt®.
c¿ŠR¡ FHhŒ (°£uh) _y« ghd« mUªJjš.
gÿ‹ CJjš.
la®fS¡F fh‰wo¤jš.
»z‰¿èUªJ Ú® bgWjš.
fêtiw(Western toilet) R¤j« brŒjš.

14
M®t_£L« brŒÂfŸ :

J«kš V‰gL« ntisæš, eh« ekJ f©fis _o¤ J«KtJ V‹?

1.
J«kš V‰gL« nghJ _¢R¡fh‰whdJ 150-160 ».Û/kâ ntf¤Âš btënaW«.
Ϫj ntfkhd fh‰whdJ, ekJ f©â‹ Ïu¤j ehs§fis mG¤Â bto¡f¢
brŒayh«. vdnt eh« må¢ir¢ brayhf f©fis _L»nwh«.

15
 gâ¤jhŸ - I
1. Ïuéš thdéš njh‹Wkh?
2. m©lh®ofh f©l¤Âš thdéš cUthjš rh¤Âakh?
3. thdéš njh‹W« nghJ Nça‹ v§nf ÏU¡F«?
4. ãyéš ÏuÎ, gfš njh‹Wkh?
5. e£r¤Âu§fŸ V‹ gfèš bjçtšiy?
6. éLg£lij ãu¥òf?

nkèUªJ Ñœ e
N
1. eh‹ ä‹å¡bfh©nl ÏU¥ng‹. eh‹ ah®?
2. Nça FL«g¤Â‹ jiyt‹
3. kiH bgŒÍ« nghJ njh‹Wnt‹.
 ‹
ÏläUªJ ty«

1. v‹id ãyh v‹W« miH¥g®. eh‹ ah®? «

2. eh‹ ngh®itnghš ÏU¥ng‹. eh‹ ah®?

gâ¤jhŸ - II

1. - ÏjDŸ v‹d cŸsJ?

2. rçahf¤ bjçÎ brŒaΫ.
óäæš bt‰¿l« : c©L/Ïšiy
3. ngdh, ÁçŠR¡ FHhŒ M»at‰¿š Âut§fis ãu¥g ------- njit

16
4. Ït‰¿š Ïa¡f« vjdhš V‰gL»wJ.

fh __ ___ ‹ ___ ir
5. c§fS¡F¤ bjçªj fh‰wG¤j¤jhš brašgL« fUéfë‹ bga®fis
vGjΫ.

6. ãyé‰F¢ bršY« é©btë Åu®fŸ c¿ŠR¡ FHhŒ(°£uh) _y«

ghd§fis mUªj KoÍkh?
7. é©btë Åu®fŸ Áw¥ò cil mâtJ V‹?

17
tF¥ò : _‹W gUt« : _‹W
ghl« : bgh«ikfŸ cyf« fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

éiria m¿nth«

ghl¥bghUŸ :

xU bghUis ÏG¡fnth, jŸsnth éir njit.

xU bghUë‹ ÛJ éiria brašgL¤j M‰wš njit.

brašghL : 1 éiræ‹ éªij

neh¡f« : fhªj éiræid cz®jš.

njitahd cŸq® ts§fŸ : fhyâæ‹ mo¥gFÂ -1 , tisa fhªj« -6, ehza«,
bg‹Áš, f¤Â.

brŒant©oait :
fhyâæ‹ mo¥gFÂia vL¤J¡ bfh©L 10 brÛ Ïilbtëæš K‹òw«
mUfUnf Ïu©L tisa fhªj§fisÍ« Ëòw« Ïu©L tisa fhªj§fisÍ«
brUF« msé‰F JisfŸ ÏlΫ. xU bg‹Áiy vL¤J¡ bfh©L mjDŸ
Ïu©L tisa fhªj§fis EiH¤J 10 brÛ Ïilbtëæš bghU¤jΫ.
bg‹Áè‹ T®Kid¡fU»š cŸs fhªj¤ij M1 vdΫ Ëòw« cŸs fhªj¤ij
M2 vdΫ vL¤J¡ bfhŸsΫ.
fhyâæ‹ K‹òw« bghU¤J« Ïu©L tisa fhªj§fis M1I <®¡F«
tifæY«, fhyâæ‹ Ã‹òw« bghU¤J« Ïu©L tisa fhªj§fis M2I
éy¡F« tifæY« mik¡fΫ.

18
 j‰nghJ bg‹Áš fhªj mik¥ig¤ ö¡» fhyâæš cŸs tisa
fhªj§fë‹ (M1 K‹òw«, M2 Ëòw«) ÛJ it¡fΫ. bg‹Áè‹ T®Kid¡F
K‹ghf bg‹Áš K‹òwkhf ef®tij¤ jL¡f xU ehza¤ij it¤J, kh‰w¤ij
c‰W neh¡» gÂÎ brŒaΫ.
fU¤nj‰w« :
fhªj éir g‰¿ òçªJ bfhŸt®. fhªj <®¥ò éir, éy¡F éir g‰¿Í«
cz®ªJ bfhŸt®.
brašghL : 2 nkí¡ Ô¥bg£o

neh¡f« : ÏG¡fΫ, jŸsΫ éir njit¥gL»wJ v‹gij m¿jš

njitahd cŸq® ts§fŸ : fhè Ô¥bg£o, CÁ, Áf¥ò üš 50 brÛ,
g¢ir üš 50 brÛ.

g¢ir üš

Áf¥ò üš

brŒant©oait :
fhè¤ Ô¥bg£o onuæ‹ c£gFÂæš Áf¥ò üèid CÁæ‹ cjéÍl‹
_iyé£l§fŸ têahf EiH¡fΫ.
Ïnj nghš Ô¥bg£oæ‹ k‰bwhU _iyé£l¥ gFÂæš g¢ir üèid
EiH¡fΫ.
Ϫj mik¥ig btëÔ¥bg£oæDŸ brU» ÏUòwK« üšfis Ïizahf¥
Ão¤J¡ bfhŸsΫ.
Ï¥nghJ Ô¥bg£oia ef®¤Â kh‰w¤ij ftå¡fΫ.
fU¤nj‰w« :
khzt® xU bghUis ÏG¡fnth, jŸsnth éir njit v‹gij cz®t®.
thœéaš ga‹ghL :

»z‰¿èUªJ Ú® Ïiw¡f ÏG¤jš _y« éiria brY¤J»nwh«.

FHªijfë‹ eilt©oæš jŸSjš _y« éir brašgL¤j¥gL»wJ.

19
M®t_£L« brŒÂfŸ :
nfhŸfS« <®¥ò éirÍ«

t.v© nfhŸfŸ <®¥ò éir

1 óä 9.8 m/s2
2 btŸë 8.87 m/s2
3 òj‹ 3.7 m/s2
4 br›thŒ 3.71 m/s2
5 éahH‹ 24.79 m/s2
6 rå 10.44 m/s2
7 Ínud° 8.69 m/s2
8 be¥oô‹ 11.15 m/s2

20
tF¥ò : _‹W ghl« : brŒJ gh®¥ngh«
gUt« : Ïu©L fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

Âut¤Â‹ ghÍ« j‹ikia mséLjš

ghl¥ bghUŸ :

Âut¤Â‰F ghÍ« j‹ik c©L

brašghL : ah® Kjèš gh®¥nghkh?

neh¡f« :

Âut§fS¡F ghÍ« j‹ik c©L vd m¿jš

x›bthU ÂutK« bt›ntW ntf¤Âš ghÍ« j‹ikia¥ bg‰¿U¡F«
v‹gij òçªJ bfhŸSjš
gšntW Âut§fë‹ ghÍ« j‹ikæid mséLjš

njitahd cŸq® ts§fŸ : Á¿a gyif, c¿ŠR¡ FHhŒ, j©Ù®, nj‹, rikaš
v©bzŒ, k©bz©bzŒ, fofhu«, kh®¡f® ngdh.
brŒant©oait :
rkkhd nk‰gu¥ò bfh©l xU gyifia rhŒthf ãW¤Â¡ bfhŸsΫ.
gyifæ‹ nkš gFÂæš xU nfhL tiuªJ bfhŸsΫ. c¿ŠR¡ FHhæ‹
cjéÍl‹ xU brh£L Úiu vL¤J gyifæ‹ nkš gu¥Ãš cŸs nfh£o‹ ÛJ it¤J
fofhu¤Â‹ cjéÍl‹ 10 behofëš Ú® fl¡F« bjhiyit¡ F¿¤J¡ bfhŸsΫ.
Ïnj ngh‹W nj‹, rikaš v©bzŒ, k©bz‹bzŒ M»at‰iwÍ« brŒJ 10
behofëš mitfŸ fl¡F« bjhiyit¡ F¿¤J¡ bfhŸsΫ. Âut§fŸ fl¡F«
bjhiyit c‰W neh¡» gÂÎ brŒaΫ. ÏWÂæš vªj Âut« éiuthf¥ ghŒ»wJ
v‹gijÍ« f©l¿aΫ.

fU¤nj‰w«:
fU¤nj‰w«:

gšntW Âut§fë‹ ghÍ« j‹ik g‰¿ m¿ªJ bfhŸt®.

21
thœéaš ga‹ghL :

ghÍ« j‹ik Fiwthf cŸs Âut§fŸ caÎ¥ bghUŸfshf¥ (Lubricants)

ga‹gL»‹wd v‹gij m¿ªJ mt‰iw v§bfšyh« ga‹gL¤Â¥
ga‹bgwyh« v‹gij m¿t®.
caÎ¥ bghUŸfë‹ mtÁa« g‰¿ cz®t®.

M®t_£L« brŒÂfŸ:

Ôéu cl‰gæ‰Á¡F¥ Ëd®, e« clš nrh®tiltj‰F fhuz«,

e« clèš cŸs bkh¤j Úç‹ msÎ xU rjÅj« Fiwtnj
MF«.
eh« xnu neu¤Âš mÂfsÎ Úiu mUªJtjhš Ïu¤j¤Âš cŸs
nrhoa« Ú®¤J¥ nghŒ, _isæ‹ Ú® rkãiyæš ghÂ¥ò
c©lhF«. vdnt, Ïilbtëé£L Úiu¥ gUFjš e‹W.

22
 gâ¤jhŸ-
gâ¤jhŸ- I
1. ä‹ö¡», gS ö¡» M»at‰¿š ga‹gL«/brašgL« éir ahJ?
2. RUŸ juhÁš brašgL« éir g‰¿ Úé® m¿tJ ahJ?
3. äÂt©o ildnkh v›thW xëia¤ jU»wJ?
gâ¤jhŸ-
gâ¤jhŸ- II
1. Âut§fë‹ ghÍ« Âw‹ khWgLtj‰fhd fhuz« v‹d?
2. Âut§fis NLgL¤J«nghJ mj‹ ghÍ« j‹ikæš kh‰w« V‰gLkh?
fhuz« TW? mj‹ ga‹ ahJ?
3. thfd§fëš ÏaªÂu§fë‹ cuhŒéid¡ Fiw¡f¥ ga‹gL¤j¥gL« Âut«
vJ?
4. f£l§fis ãu¥gΫ.
ÏläUªJ ty«
1. _____________ v‹w caÎ¥ bghUŸ gutyhf mid¤J Ïa§F«
ÏaªÂu§fëY« ga‹gL¤j¥gL»wJ.
2. Úç‹ ml®¤Â gå¡f£oia él _____________.
3. óä¡foæš fš, k©, fëk© JfŸfS¡F Ïilna ãiwªJ
fhz¥gLtJ _____________
4. Úç‹ Âl, Âut, thÍ ãiyia ã®za« brŒtJ _____________ MF«.
tyäUªJ Ïl«
5. Úç‹ _____________ fhuzkhf nk£oèUªJ gŸs¤ij neh¡»
to»wJ. (ÉgF k£L«)
9. Ú® mJ bršY« ghijæš cŸs c¥ò¡fis RÅfç¥gj‰F fhuz«
mj‹ _____________ MF«.
nkèUªJ Ñœ
6. tëk©ly¤Âš ÚuhéahdJ nkfkhf khW« ãfœé‰F _____________
v‹W bga®.
8.1. kåj clèš Ïa‰ifahd caÎ¥ bghUshf ÏU¥gJ _____________
Clf«.
ÑêèUªJ nkš
7. fh‰¿š fyªJŸs Úç‹ msnt _____________ MF«

23
 8.2 ____________ ga‹gL¤Â bg£nuhèa R¤Âfç¥ò ãiya§fë‹
thÍãiy¡ fêÎfŸ Fë%£l¥gL»‹wd.

1 6
9
2
8 .1
3
8.2

4
5
7

24
tF¥ò : x‹W gUt« : x‹W
ghl« : th§f ku¤jo¡F¥ nghnth« fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

jhtu§fë‹ tiffŸ

ghl¥bghUŸ :

jhtu§fŸ mt‰¿‹ g©òfŸ k‰W« jftik¥ò¡fis¡ bfh©L gšntW

tiffshf tif¥gL¤j¥g£LŸsd. mit bro, bfho, FWku«, ku«, xUgUt¤
jhtu«, gy M©L¤ jhtu« vd¥ bgaçl¥g£LŸsd.

brašghL : jhtu§fë‹ tiffis bjçªJ bfhŸnthkh !

neh¡f« :
jhtu§fë‹ gšntW tiffis m¿jš
jhtu§fëš ÏUªJ »il¡F« fhŒfŸ, fåfŸ, ó¡fŸ ngh‹wt‰iw
m¿jš.
ku«, bro, bfho M»at‰¿‰F Ïilnaahd ntWgh£oid m¿jš.
njitahd cŸq® ts§fŸ: bt©il, f¤jç, òliy, órâ, vYä¢ir, thiH, beš
gU¤Â, nt«ò, òë, kh ngh‹wt‰¿‹ gFÂfŸ.
brŒant©oait :
Ñœ¡f©l ghliy midtiuÍ« ghlit¤J Ma¤j¥gL¤jΫ.
khku¤Âš V¿dhš
kh§fhia¥ g¿¡fyh«!
bj‹idæš V¿dhš
nj§fhia¥ g¿¡fyh«!

25
 òëa ku¤Âš V¿dhš
òëa§fhia¥ g¿¡fyh«!
KU§if ku¤Âš V¿dhš
K¿ªJ nghF« j«Ã!
nrfç¤j jhtu§fisÍ«, jhtu¥ gFÂfisÍ« nkiræ‹ nkš it¤J
g§nf‰ghs®fis x›bthUtuhf tªJ xU jhtu¤ij vL¤J mj‹ bgaiu¢ brhšè
mjid c‰W neh¡», mt‰¿‹ g©òfis¡ Tw¢ brŒaΫ. éLg£l g©òfis¡
T¿ ãiwÎ brŒaΫ.
fU¤nj‰w« :
jhtu§fë‹ gšntW tiffisÍ«, g©òfisÍ«, ntWgh£ilÍ« MÍŸ
fhy¤ijÍ« m¿ªJ bfhŸt®.
thœéaš ga‹ghL :

vªj jhtu¤ÂèUªJ vªj tifahd fhŒ, fåfis bgwyh« vd m¿ªJ

mt‰iw¥ ga‹gL¤Jt®.
vªj gUt¤Âš vªj jhtu« gy‹ jU« v‹w¿ªJ mj‰nf‰g ga‹
bgWt®.

M®t_£L« brŒÂfŸ

cyf¤Âš fhz¥gL« jhtu tiffë‹ v©â¡ifæš Áy

ó¡F« jhtu§fŸ - 3,52,000

óth¤ jhtu§fŸ - 1,050

bguâfŸ - 15,000

óŠirfŸ - 22,750
-----------
3,90,800
------------

26
tF¥ò : _‹W gUt« : x‹W
ghl« : t©zt©z¤ njh£l« fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

twŸ ãy¤ jhtu§fŸ

ghl¥bghUŸ :

muë, r¥gh¤Â¡ fŸë, nrh‰W¡ f‰whiH ngh‹wit twŸ ãy¤ jht§fshF«.

m¤jhtu§fë‹ j©L g¢irahfΫ, j£ilahfΫ fhz¥gL«. tw©l
Ãunjr§fëš ts®tjhš Úuhé¥ ngh¡»id¤ jL¡f ÏiyfŸ K£fshf kh¿ÍŸsd.
j©L, j£ilahf Ïiynghy kh¿ xë¢nr®¡if brŒ»wJ. Ïiy ngh‹w j©L¥
gF Únyh»nsL vd¥gL»wJ. Ïš ÚU«, czΫ nrä¤J it¡f¥gL»‹wd.
nt®¥gFÂahdJ e‹F »is¤J ãy¤Â‹ mo¥gF tiu¢ bršY«.

brašghL : twŸ ãy¤ jhtu§fë‹ Áw¥ò¥

Áw¥ò¥ g©òfis m¿nthkh!

neh¡f« :
gšntW tifahd twŸ ãy¤ jhtu§fis m¿jš.
twŸ ãy¤ jhtu§fë‹ g©òfis m¿jš.
twŸ ãy¤ jhtu§fë‹ jftik¥òfis m¿jš.
twŸ ãy¤ jhtu§fë‹ ga‹fis m¿jš.
njitahd
njitahd cŸq® ts§fŸ:
ts§fŸ: muë, r¥gh¤Â¡ fŸë, nrh‰W¡ f‰whiH (c§fŸ
Cçš/gŸëia¢ R‰¿ »il¡F« gšntW tifahd twŸ ãy¤ jhtu§fŸ) Ãsh°o¡
onu, F¿¥ngL, bg‹Áš ngh‹wit.

27
brŒant©oait :
nrfç¤j jhtu§fis nkir ÛJ it¡fΫ.
g§nf‰ghs® Áyiu miH¤J m¤jhtu§fis c‰W neh¡» mit bg‰WŸs
jftik¥òfis¥ g£oaèl¢ brŒaΫ.
t. v© jhtu¤Â‹ bga® jhtu tif fhz¥gl¡ Toa
Ú®/ãy/twŸ ãy¤ jftik¥ò¡fŸ
jhtu§fŸ
1
2
3

fU¤nj‰w«:
fU¤nj‰w«:
tw©l ãy¤ jhtu§fŸ bg‰WŸs jftik¥òfŸ g‰¿ m¿ªJ¡ bfhŸt®.
thœéaš ga‹ghL :

twŸ ãy¤ jhtu§fë‹ jftik¥òfis m¿ªJ bfh©L mt‰iw v§nf,

v›thW ts®¡fyh«, mj‹_y« v‹d gaid¥ bgwyh« vd m¿ªJ ga‹gL¤Jt®.

M®t_£L« brŒÂfŸ :

f‰whiH kutifia¢ nr®ªjjšy. mçnrhdh khãy¤Â‹ ghiytd¤Âš

ku¤ij¥ nghš ÏJ äfΫ caukhf ts®»wJ. Ïiya‰w, K£fnshL Toa Ït‰iw¤
bjhiyéèUªJ gh®¡F« nghJ äf¥ bgça bkGFt®¤Â jh§»fis¥ nghš
njh‰wkë¡»‹wd. mçnrhdhé‹ ky®¢ Á‹dkhf és§F« rhFthnuh f‰whiH
( Saguarocactus) v‹w Ïd« 50 mo cau« ts®»wJ. äf ne®¤Âahd mó®tkhd
gytif f‰whiHfis¡ bfh©l mçnrhdhé‹ Ï¥gF njÁa ãid΢ Á‹dkhf
( Saguaro National Monument) ghJfh¡f¥gL»wJ.

28
tF¥ò : _‹W gUt« : x‹W
ghl« : tdcyh fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

fhLfë‹ ga‹fŸ

ghl¥bghUŸ :

ku§fŸ fh‰iw¤ öŒikah¡F«.

kiHia¤ jU«.
k©mç¥ig¤ jL¡F«.
fhLfŸ gy mça cæçd§fS¡F¥ ghJfh¥ghd
thêlkhf¤ Âfœ»‹wd.
fhLfëèUªJ _èiffS« eWkz¥ bghUŸfS« »il¡»‹wd.

fhLfŸ mê¡f¥gLtjhš

kiH¥ bghêÎ FiwÍ«.

k©mç¥ò V‰gL«.
bt¥gãiy mÂfç¡F«.
éy§Ffë‹ thêl« mêÍ«.
fh£oèUªJ »il¡F« _èiffŸ, thrid k‰W« kU¤Jt¥ bghUŸfŸ
my§fhu¥ bghUŸfŸ ngh‹wit mçjh» éL«.

brašghL :

neh¡f« :
fhLfŸ xU eh£o‹ Ïa‰if ts« v‹gij czu¢ brŒjš
éy§FfŸ k‰W« gy cæçd§fë‹ ghJfh¥ò Ïlkhf fhLfŸ
és§F»‹wd v‹gij m¿jš.
mça _èiffŸ fhLfëšjh‹ »il¡»‹wd v‹gij m¿jš.
mÂf kiH¥ bghêÎ V‰gLtJ«, k©mç¥ig¤ jL¥gJ« fhLfns vd czu¢
brŒjš.
brašghL : 1 tdnk
tdnk ts«
njitahd cŸq® ts§fŸ : Áy ku§fë‹ »isfŸ.

29
brŒant©oait :
g§nf‰ghs®fëš _‹W ngiu miH¤J x›bthUtU¡F« xU ku¤Â‹
»isia¡ bfhL¤J, m«ku¤Â‹ ga‹fis¥ g‰¿ ciuahl¢ brŒjš.
_§»š ku« : v‹id _§»š v‹W miH¡»wh®fŸ.
eh‹ òštifia¢ rh®ªjt‹.
mÂf msÎ M¡ì#id btëæL»nw‹.
všyh Ïl§fëY« fhz¥gL»nw‹.

nt¥g ku« : v‹id c§fŸ C®fëš nt¥g ku« v‹W« fhLfëš kiy nt«ò

v‹W« TW»‹wd®. v‹Dila clš gFÂahdJ Å£oš fjÎ,

ãiy , r‹dš ngh‹wit brŒa¥ ga‹gL»wJ.

v‹Dila ÏiyæèUªJ rhiu vL¤J Ú§fŸ thu« xU ehŸ

Fo¤jhš c§fSila Flš òG¡fŸ mêªJ éL«. v‹Dila óit

N¥ it¤J¡ Fo¤jhš clš Mnuh¡»a« bgUF«.

v‹Dila éijæèUªJ v‹bzŒ vL¤J njŒ¤J¡ Fë¤jhš rUk

nehŒ tuhJ. eh‹ xU »Uä ehÁåahf ÏU¡»nw‹. v‹id¥

ga‹gL¤Â c§fŸ Mnuh¡»a¤ij bgU¡»¡ bfhŸS§fŸ.

be£oè§f« : eh‹ Mfha¤ij¤ bjhl Ka‰Á¡»‹nw‹. v‹whtJ xU ehŸ

(mnrhf ku«) bjh£LéLnt‹. eh‹ xU mHF¤ jhtu«. caukhf ts®nt‹. ãiwa

M¡ì#id btëæ£L fh‰iw¤ öŒik¥gL¤Jnt‹. eh§fŸ

mÂfsÎ Úuhé¥ ngh¡if el¤Jtjhš óäæ‹ bt¥gãiyÍ«
Óuh¡f¥gL»wJ.
brašghL : 2 (Video
( Show))
fU¤nj‰w« :
fh£oš tsU« ku§fë‹ ga‹ g‰¿ m¿ªJ bfhŸt®
mÂfkhf ku§fŸ ts®tjdhšjh‹ kiH bghê»wJ v‹gij cz®ªJ
bfhŸt®.
ku§fns fh‰iw¤ öŒikah¡F»‹wd vd òçªJ bfhŸt®.

30
 ku§fŸ Å£L cgnahf¥ bghUŸfŸ brŒa¥ ga‹gL»‹wd vd bjçªJ
bfhŸt®.
fhLfis mê¥gjhš R‰W¢ NHš KGtJkhf gh¡F« vd cz®ªJ
bfhŸt®.
thœéaš ga‹ghL :

fhLfshY«, ku§fshY« V‰gL« e‹ikfis m¿ªJ mt‰iw Kiwahf¥

ga‹gL¤jΫ, ghJfh¡fΫ f‰W¡ bfh©L mÂf ku§fis ts®¡f K‹ tUt®.

M®t_£L« brŒÂfŸ

Á‹Á ghy« FÁÅf« : ÏJ xU ku«. Ïj‹ gH¤ij c©lÃwF vij

c©lhY« Ïå¥ghf ÏU¡F«
iAghnd bjdgfh v‹w gid ku¤Â‰F k£L« »isfŸ cŸsd.
mnrhfku« k‰W« ig‹ ku« g¢irahfnt vçtj‰F fhuz« mt‰¿š cŸs
Mèæ¡ mäy« bfhG¥ò¤ j‹ik cilaJ.

31
 gâ¤jhŸ I

1. jhtu§fë‹ gšntW tiffis¥ g£oaèlΫ.

2. v‹dhš neuhf ã‰f KoahJ. eh‹ vªj jhtu tif?
3. c‹ gŸëia¢ R‰¿ÍŸs jhtu§fë‹ bga®fisÍ«, tiffisÍ«
g£oaèlΫ.
t.v© jhtu¤Â‹ bga® jhtu tif

gâ¤jhŸ II

1. c§fsJ R‰W¥òw¤Âš cŸs twŸ ãy¤ jhtu§fë‹ bga®fis vGjΫ.

2. twŸ ãy¤ jhtu§fë‹ g©òfis vGjΫ.
3. c§fS¡F¤ bjçªj VnjD« Ïu©L twŸ ãy¤ jhtu§fë‹ bgaiu vGÂ
mt‰¿‹ _‹W jftik¥òfis vGjΫ.

gâ¤jhŸ III

1. td¥ ghJfh¥Ã‰fhf muR nk‰bfh©LŸs elto¡iffŸ v‹d v‹d?

2. c§fŸ gŸëæš ku§fŸ ts®¡f Ú§fŸ nk‰bfhŸS« brašghLfis¡
TwΫ.

32
tF¥ò : eh‹F gUt« : x‹W
ghl« : ó¢ÁfŸ fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

ó¢Áfë‹ tiffŸ
ghl¥bghUŸ :
ó¢Áfis ÅL, njh£l«, Fs«, Vç, fhL ngh‹w Ïl§fëš fhzyh«. Vw¤jhH
10,00,000 ó¢Áæd§fŸ cŸsd. ó¢Áfë‹ clš jiy¥gFÂ, kh®ò¥gF k‰W«
tæ‰W¥gF vd _‹W gFÂfis¡ bfh©lJ. MW fhšfŸ, ÏU cz®Î Ú£ÁfŸ,
ÏU Ïiz Ïw¡iffŸ cŸsd. j£lh« ó¢Á, bjŸS¥ó¢Á, _£il¥ó¢Á,
vG¤jhâ¥ó¢Á, gH¥ó¢Á, é£ošó¢Á, òŸët©L, Fsé, ä‹äå¥ó¢Á, <rš,
fu¥gh‹ ó¢Á, k‰W« gy ó¢ÁfŸ cŸsd. vW«òfŸ T£lkhfΫ, x‰WikahfΫ
thœ»‹wd. vW«ò FL«g¤Âš _‹W tiffŸ cŸsd. thœ¡if¢ RH‰Áæš eh‹F
ãiyfis¡ bfh©LŸsd.
brašghL : 1 éšY¥gh£L ghLnthkh !

neh¡f«: 1. ó¢Áfë‹ tiffism¿jš

2. vW«òfë‹ thœ¡if¡ RH‰Áia m¿jš
njitahd cŸq® ts§fŸ: éš, f«Ã........
nfhu° : jªjd¤j« v‹W brhšèna... éšèåšghl... MAh … éšèåšghl
tªjUŸthŒ fiykfns éšèåšghl....
jiyt® : j«Ãfns!! j§iffns!! tz¡f«. ehk Ï¥g vJ¡F ϧnf To
ÏU¡»nwh«?
eg®-1 : éšY¥gh£L _y« ó¢Áfis¥ g¤Â k¡fS¡F brhšy¥nghnwh«...
m©nz... mJ¡F K‹dho všnyhU¡F« tz¡f« brhšYnth«.
nfhu° : tz¡f«!! tz¡f«!! tz¡f«!!
tz¡f« gy Kiw brh‹nd‹
rigæd® K‹nd
jäœ kfŸ f©nz
bfh©l g©ghL kwthj bg©ik
Ϫj¤ bj‹dh£o‹ têfh¡F« j‹ik.

33
eg®-2 : m©nz! ó¢Áia¥ g¤Â brhšY§f©nz...
eg®-3 : Ϫj f£ilah...F£ilah...fU¥gh... ÏU¥ghUšy... e«k ó¢Áa©z‹,
mtiu¥ g¤Âjhnd!
jiyt® : KªÂç¡bfh£il... ó¢Ádh e«ik¢R‰¿ gw¡Fnk.... mJ jh‹
eg®-3 : X... mJth... t©L, j£lh‹, bfhR...
jiyt® : rçah brh‹nd... ó¢Á¡F Ïu©L n#ho Ïw¡iffŸ ÏU¡F«.
MW fhšfŸ ÏU¡F«. jiyæny Ïu©L cz®Î Ú£ÁfŸ ÏU¡F«
nfhu° : jªjd¤j« v‹W brhšèna.......
eg®-4 : ÏuÎ¥ ó¢ÁD brhšYth§fns mj¥ g¤Â bfhŠr« éçth
brhšY§f©nz!
jiyt® : ä‹äå¥ ó¢Á, <rš, fu¥gh‹ ó¢Á, ngh‹wit ÏuÎ neu¤Âš k£Lnk
czit¤ njo btëna tU«. mjdhny... mt‰iw ÏuÎ¥ ó¢ÁfŸD
brhšnwh«.
eg®-1 : ä‹äå¥ ó¢Ádh... v‹d m©nz?
jiyt® : ÏuÎ neu¤Âny äDäD‹D btë¢r¤njhl nghÎäšny mjh‹ j«Ã.
ä‹äå¥ ó¢Áia¥ gh®¡f éa¥gh ÏU¡F«. Ïnjhl clèš cŸs ÏU
tifahd ntÂ¥bghUŸfŸ fh‰Wl‹ fy¡F« nghJ btë¢r«
c©lh»wJ. 40 ä‹ äå¥ ó¢ÁfŸ jU« xëahdJ xU
bkGFt®¤Âæny ÏUªJ tU« xë¡F¢ rk« j«Ã.
eg®-2 : m¥goah! mL¤jJ....... <rš g¤Â brhšY§f©nz!
jiyt® :kiH¡fhy¤Âny ÏuÎ neu¤Âš <ršfis¡ gh®¡fyh«... xU ehŸ k£L«
jh‹ cæ® thG«
eg®-3 : ešyJ m©nz... fu¥gh‹ ó¢Á g¤Â brhšY§f©nz...
jiyt® : ÅLfëny rikayiw, fêtiwæš fhz¥gL« Ï¥ó¢Á, ÏuÎ
neu¤Âny czit¤ njo btëna tU«. ek¡F¤ njita‰w fêÎ¥
bghUŸfis c©Q«. cz®Î¡ bfh«òfŸ _y« czit Ef®ªJ
m¿ªJ bfhŸS«.
eg®-4 : rç...rç. j£lh‹ ó¢Á g¤Â brhšY§f©nz...
jiyt® : j£lh‹ ó¢Á K‹D« ËD«, xnu Ïl¤Âš ãiyahfΫ gw¡F«.
j‹idél¢ Á¿a cæçfŸ, bfhR¡fis c©L thG«. mjDila
f©fëš Vw¤jhH 30,000 by‹RfŸ fhz¥gL«... mnjnghy gH¥ó¢Á,
bjŸS¥ó¢ÁÍ« ÏU¡F...

34
nfhu° : jªjd¤j« v‹W brhšèna...
jiyt® : Vnjh v‹id fL¢R£Lnj... !
eg®-1 : vW«gh ÏU¡Fk©nz!
jiyt® : rçah brh‹d... vW«ò« ó¢Ájh‹. vW«ò FL«g¤Âny M© vW«ò,
ntiy¡fhu vW«ò, uhâ vW«ò v‹W _‹W tif ÏU¡F«.
uhâ vW«ò cUt¤Âny bgçaJ. K£il ÏL«. ÏwFfŸ ÏU¡F«. ÏJ
gw¡F«. ntiy¡fhu vW«ò czÎ nrä¥gJ, k‰w vW«òfS¡F
ghJfh¥ò bfhL¥gJ... ÏU¥Ãl¤ij mfy¥gL¤JtJ ngh‹w
ntiyfis¢ brŒÍ«.
eg®-2 : m¥g... M© vW«ò...
jiyt® : M© vW«Ã‰F ÏwF äf¢Á¿ajhf ÏU¡F«. Á¿J fhy« jh‹ cæ®
thG«. ÏdbgU¡f¤Â‰F cjΫ.
eg®-4 : m©nz... vW«ò v¥go cUthFJ ?
jiyt® : rçah nf£nl... vW«òfëš eh‹F ãiyfŸ cŸsd. vW«ò Kjšny
K£ilæL«. mJ yh®th òGthf khW«. m¥òw« T£L¥òGthŒ khW«.
ÏWÂahf ts®¢Áailªj vW«gh khW«... rç neukh¢R... Ϥnjhnl
fijia Ko¢R¡Fnth«.
nfhu° : vW«ig¥nghy x‰WikahŒ, RWRW¥ghŒ, T£lkhf, thœnth«. cy»š
ca®ªJ ã‰ngh«.
tz¡f« ! tz¡f« ! v§f fij nf£l všnyhU¡F« e‹¿!
tz¡f«.
brašghL : 2 c‰W neh¡Fnthkh !

njitahd cŸq® ts§fŸ : gj¥gL¤j¥g£l ó¢ÁfŸ.

brŒant©oait :
gj¥gL¤j¥g£l ó¢ÁfŸ cŸs bg£oia nkiræ‹ ÛJ it¡fΫ.
g§nf‰ghs®fëš Áyiu x›bthU ó¢ÁiaÍ« c‰Wneh¡» mj‹
btë¤njh‰w«, thêl«, czÎKiwfŸ ngh‹wt‰iw¡ Tw¢ brŒaΫ.
fU¤nj‰w« :
e«ik¢ R‰¿ÍŸs ó¢ÁfŸ, mt‰¿‹ jftik¥òfŸ clyik¥ò k‰W«
vW«òfë‹ thœ¡if¢ RH‰Á ngh‹wt‰iw m¿ªJ bfhŸt®.

35
thœéaš ga‹ghL :
nj‹ njÜ¡fëläUªJ«, g£Lüš g£L¥ ó¢ÁæèUªJ«, mu¡F
mu¡Fó¢ÁæèUªJ« bgW»nwh«. kfuªj¢ nr®¡if eilbgw ó¢Áfns fhuz«
v‹gij m¿ªJ bfh©L, ó¢ÁfisÍ« ghJfh¡f nt©L« vd éê¥òz®Î
bgWt®.
M®t_£L« brŒÂfŸ :

ä‹äå¥ ó¢ÁfŸ xë®tj‰F¡ fhuz« mJ Ru¡F« ÿÁ~bgç‹ v‹ir«

MF«.
JsÁ¢ broia Å£o‹ r‹dšfëš it¤J ts®¤jhš < tUtij¤ jL¡fyh«.
njÜ M¥ç¡fhéš njh‹¿a cæçd« MF«
cy»nyna jiyna Ïšyhkš x‹gJ eh£fŸ cænuhL thG« r¡Â
bfh©lit fu¥gh‹ ó¢Á.

36
tF¥ò : IªJ gUt« : Ïu©L
ghl« : nehŒ¤jL¥ò«, RfhjhuK« fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

nehŒfis¤ jL¥ngh« !nehæ‹¿

nehæ‹¿ thœnth« !

ghl¥bghUŸ :

nehŒ gu¥ò« bfhR¡fŸ–mndhÃy°, »ôby¡°, Vo°, mt‰whš guΫ

nehŒfŸ, gšntW f£L¥gh£L KiwfŸ, g‹¿¡ fhŒ¢rš, bl§F fhŒ¢rš,
ignyçahÁ°, Á¡F‹ Fåah mt‰¿‹ m¿F¿fŸ, jL¥òKiwfŸ, fh‰¿‹ _y«
guΫ nehŒfŸ, Úç‹ têahf¥ guΫ nehŒfŸ k‰W« Rfhjhu ika§fŸ.

brašghL : 1 nehŒfis¤ jL¥ngh« !nehæ‹¿

nehæ‹¿ thœnth« !

neh¡f« :
bfhR¡fŸ _y« guΫ nehŒfŸ, m¿F¿fŸ, jL¡F« KiwfŸ g‰¿
m¿jš.
fh‰¿‹ têahf¥ guΫ nehŒfŸ, m¿F¿fŸ, jL¡F« KiwfŸ g‰¿
m¿jš.
Úç‹ têahf¥ guΫ nehŒfŸ, m¿F¿fŸ, jL¡F« KiwfŸ g‰¿ m¿jš.
tUK‹ fh¡F« éê¥òz®Î bgWjš.
njitahd cŸq® ts§fŸ : Mu«g Rfhjhu ika¤ÂèUªJ nrfç¡f¥g£l gl
m£ilfŸ, jftšm£ilfŸ, és¡fm£ilfŸ,
Video CDs
brŒa nt©oait :
nrfç¡f¥g£l gl m£ilfis xU nkiræ‹ ÛJ jiyÑHhf¡ f霤J
it¡fΫ.
nrfç¡f¥g£l jftš/és¡f m£ilfis k‰bwhU nkiræ‹ ÛJ neuhf
mL¡» it¡fΫ.
g§nf‰ghsiu x›bthUtuhf miH¤J Kjš nkiræš cŸs xU gl
m£ilæid vL¤J¡ bfh©L mj‰F¤ bjhl®òila jftš/és¡f
m£ilæid Ïu©lhtJ nkiræš ÏUªJ vL¤J Ïu©ilÍ« bghU¤j¢
brhšyΫ.

37
 ÃwF mt‰iw¥ g‰¿ és¡»¡ Tw¢ brŒaΫ.
Ïnj nghš mid¤J m£ilfisÍ« bt›ntW g§nf‰ghs®fis miH¤J
bghU¤Â és¡fkë¡f¢ brŒaΫ.
ÃwF Video show fh£o és¡fΫ.
(khzt® brašghL : khztiu ghl¡fU¤J rh®ªj gl§fŸ, brŒÂfŸ, fU¤J¡fŸ
nrfç¤J gl¤bjhF¥ò jahç¡f it¤jš)
fU¤nj‰w« :
bfhR¡fŸ _ykhfΫ, fh‰¿‹ _ykhfΫ, Úç‹ _ykhfΫ, guΫ nehŒfŸ,
m¿F¿fŸ, jL¥ò KiwfŸ g‰¿ m¿ªJ bfhŸt®.
thœéaš ga‹ghL :
khzt® nehŒfis¥ g‰¿Í«, jL¡F« KiwfŸ g‰¿a éê¥òz®Î« bgWtjhš
jkJ Å£oY«, m©il mayhçlK«, nehŒ¤ jL¡F« têKiwfis¥ g»®ªJ
bfh©L éê¥òz®it V‰gL¤Jt®.

M®t_£L« brŒÂfŸ :

x›nth® M©L« cyf« KGtJ« Rkh® 56 äšèa‹ k¡fŸ Ïw¡»‹wd®.

(xU äšèa‹ v‹gJ 10 Ïy£r«)
ik¡iu‹ jiytè v‹gJ eu«ò k©ly¤Âš cUthF« xU
Ãu¢ridahF«.
ífh(ZIKA) fhŒ¢rš Vo° bfhRédhš c©lh»wJ. mjdhš fhŒ¢rY«,
ik¡nuhbrghè v‹w Ãwé¡ FiwghL« V‰gL»wJ.
ekJ ehÁ xU RaFë%£oahF«. mJ eh« RthÁ¡F« fh‰iwÍ«, bt¥g¡
fh‰iwÍ« Fë®é¡F« j‹ik cilaJ.
ekJ _is ts®¢Á 18 taJl‹ ã‹W éL»wJ.
vnghyh v‹gJ c殡bfhšè nehahF«. ÏJ kåjidÍ«,
Fu§FfisÍ« jh¡F»wJ.

38
 gâ¤jhŸ-
gâ¤jhŸ- I
1. f£l§fëš cŸs th®¤ijfis¡ bfh©L bga®fis cUth¡fΫ.
mjDl‹ bjhl®òila ó¢Áfë‹ bga®fis¡ f©LÃo¡fΫ.

ò ¤ j f « g g
Ÿ bgh £ S I £ F
ë ‹ lh Ÿ L lh ¡
x nj ‹ bj é « u
U Ï u Î Â ª m
eh ò ¥ W R W R
Ÿ « H g il £ _

2. c§fŸ gŸë¢ NHèš fhQ« ó¢Áfë‹ bga®fis vGjΫ.

gâ¤jhŸ-
gâ¤jhŸ- II
Ñœ¡f©l m£ltizia ãu¥gΫ
1.
nehæ‹ bga® nehŒ¥ gu¥Ã Ô§Fæç

2. gUtfhy nehŒfëèUªJ j§fŸ gŸë¡ FHªijfis¥ ghJfh¡f nk‰bfhŸS«

éê¥òz®Î brašghLfis¡ F¿¥ÃlΫ

bg‰nwhU¡F V‰gL¤J« éê¥òz®Î FHªijfS¡F V‰gL¤J« éê¥òz®Î

39
tF¥ò : IªJ gUt« : _‹W
ghl« : fh‰W fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

fh‰¿‹ g©òfŸ

ghl¥bghUŸ :

e«ik¢ R‰¿ fh‰W guéÍŸsJ. fh‰W xU fyit. fh‰iw f©zhš gh®¡f

KoahJ. fh‰W¡F ãw«, kz«, Rit »ilahJ. mjid czu k£Lnk KoÍ«.
fh‰W¡F vil, mG¤j«, Ïl¤ij mil¤J¡bfhŸS« g©òfŸ c©L.

brašghL : 1 fh‰W¡F vil c©L

neh¡f« : fh‰W¡F vil c©L v‹gij m¿jš.

njitahd cŸq® ts§fŸ: Ïu©L gÿ‹fŸ, 30 br.Û ÚsKŸs xUF¢Á
mšyJ msÎnfhš, üš, CÁ.

brŒant©oait :
30 br.Û ÚsKŸs xU F¢Áia vL¤J¡ bfhŸsΫ. F¢Áæ‹ eLéš xU
üiy¡ f£lΫ. F¢Áæ‹ ÏU KidfëY« fh‰W ãu¥g¥g£l xnu mséyhd
gÿ‹fis¡ f£lΫ. mjid juhR ngh‹W Ão¡fΫ. Ï¥nghJ v‹d ãfœ»wJ
v‹gij¡ fhzΫ.
ÃwF xU gÿid CÁ bfh©L F¤jΫ. v‹d ãfœ»wJ v‹gij¡
fhzΫ.

40
fU¤nj‰w« :
F¢Áæ‹ ÏU KidfëY« cŸs gÿ‹fëš fh‰W rk mséš cŸsij
m¿ªJ bfhŸt®.
fh‰wil¡f¥g£l gÿå‹ vilahdJ CÁahš F¤j¥g£l gÿå‹
viliaél mÂfkhf ÏU¡F« v‹gij m¿ªJ bfhŸt®.
brašghL : 2 vd¡F« mG¤j« c©L
neh¡f« : fh‰W¡F mG¤j« c©L v‹gjid m¿jš
njitahd cŸq® ts§fŸ : f©zho¡ Ftis, fh»j m£il, Ú®

brŒa nt©oait :
xU f©zho¡ Ftisia vL¤J¡ bfhŸsΫ. mij Úçdhš ãu¥Ã¡
bfhŸsΫ. Ïl¡ifædhš Ftisia¥ Ão¤J¡ bfhŸsΫ. ty¡ifahš xU
fh»j m£ilia vL¤J Ftisæ‹ thŒ¥gFÂæid tyJ if bfh©L mG¤Â
_lΫ. Ftisia ftdkhf jiyÑHhf¤ ÂU¥gΫ. Ï¥nghJ ty¡ifia
vL¤JélΫ v‹d ãfœ»wJ v‹gij¡ fhzΫ.
f©l¿tJ.
jiyÑHhf¡ Ftisia¤ ÂU¥Ã ty¡ifia vL¤Jé£l ãiyæY«
fh»jm£il ÑnH éHéšiy. Ïj‰F¡ fhuz« fh‰¿‹ nkš neh¡»a mG¤jnk.
fU¤nj‰w« :
fh‰W¡F mG¤j« c©L v‹gij m¿ªJ bfhŸt®.
brašghL : 3 Ïl¤ij mil¥ng‹
neh¡f« : fh‰W¡F Ïl¤ij mil¤J¡ bfhŸS« g©ò c©L v‹gij m¿jš
njitahd cŸq® ts§fŸ : f©zho¤ bjh£o, f©zho #ho, fh»j«, gir,
j©Ù®, Ïnyrhd Á¿agªJ.

41
brŒant©oait :
xU f©zho¤ bjh£oia vL¤J¡ bfhŸsΫ. mš Úiu ãu¥gΫ. xU
Ïnyrhd Á¿a gªÂid Ú® ãu«Ãa f©zho¤ bjh£oæš ÏlΫ. Ï¥bghGJ
gªjhdJ Úç‹ nk‰gu¥Ãš äjªJ bfh©L ÏU¡F«. xU f©zho #hoia vL¤J
mj‹ c£òw¤Â‹ moæš ÁW fh»j¤ J©il gir bfh©L x£lΫ. j‰bghGJ
#hoæ‹ thŒ¥òw¤ij gªÂ‹ ÛJ it¤J nkèUªJ ÑHhf f©zho¤ bjh£oæ‹
motiu mG¤jΫ. v‹d ãfœ»wJ v‹gij¡ fhzΫ.
f©l¿tJ
Úçdhš f©zho #hoæ‹ cŸns bršy Koaéšiy. #hoæ‹ c£òw¤Â‹
moæš x£o it¤j fh»j¤ J©L eidaéšiy. äjªJ bfh©L ÏUªj gªJ
f©zho¤ bjh£oæ‹ moæš ÏU¡»wJ.
fU¤nj‰w« :
fh‰W¡F Ïl¤ij mil¤J¡ bfhŸS« g©ò c©L v‹gij m¿t®.
thœéaš ga‹ghL :
fh‰wG¤j¤Â‹ fhuzkhf brašgL« cgfuz§fŸ g‰¿ m¿ªJ bfh©L
mt‰iw m‹whl thœéš v§F v›thW ga‹gL¤jyh« vdΫ m¿ªJ brašgLt®.

M®t_£L« brŒÂfŸ:
brŒÂfŸ
ghš V‹ bgh§F»wJ? ghš v‹gJ xU Tœk«, mš bfhG¥ò, é£lä‹
k‰W« fiuahj bghUŸfŸ cŸsd. ghiy¡ fhŒ¢R« nghJ mÂYŸs bfhG¥ò¥
bghUŸfŸ x‹W nr®ªJ nk‰òw¤Âš xU ghyhil¥ glykhf kh¿ ngh®it nghš
brašgL«. gly¤Â‹ moæYŸs ÚuhéahdJ btënaw Ïayhkš, xU f£l¤Âš
mj‹ éçtilÍ« j‹ik mÂfç¤J, ghiy¥ bgh§» têa¢ brŒ»wJ. Ïjid¤
j鮡f Úuhébtënaw tê V‰gL¤j nt©L«. xU Ú©l fu©oia ghèDŸ
ngh£L fhŒ¢Ádhš Úuhé btënaw tê V‰gL«. ghš bgh§fhJ.

42
tF¥ò : eh‹F gUt« : Ïu©L
ghl« : ntiyÍ«, M‰wY« fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

M‰wè‹ tiffŸ

ghl¥bghUŸ:
ghl¥bghUŸ

eh« ntiy brŒtj‰F M‰wš njit¥L»wJ. Ϫj M‰wš gšntWtif

_y§fëèUªJ bgw¥gL»wJ. M‰wš bgw¥gL« _y§fis¥ bghU¤J gy
tif¥gL«. v.fh. bt¥g M‰wš, ä‹ M‰wš, ÏaªÂu M‰wš, nt M‰wš, xë M‰wš,
xè M‰wš, ä‹ fhªj M‰wš.

brašghL : 1 bt¥g M‰wš m¿nthkh?

neh¡f« : bt¥g M‰wš g‰¿ m¿jš.

njitahd cŸq® ts§fŸ: ÏU«ò¡ f«Ã/mYäåa¡ f«Ã,

bkGFt®¤Â, Ô¥bg£o.
brŒant©oait :
xU ÏU«ò¡ f«Ãia vL¤J¡ bfhŸsΫ. mj‹ ÛJ Á¿J Ïilbtë é£L
_‹W Ïl§fëš bkGif cU¡»¢ brh£l él nt©L«. bkGFt®¤Âia V‰¿
f«Ãæ‹ xU Kidia Nnl‰wΫ. bkGF vçtjhš njh‹W« bt¥g M‰wš f«Ã
têna gué mj‹ ÛJŸs bkGif mL¤jL¤J cUf¢ brŒÍ«.
fU¤nj‰w« :
bghUŸfŸ vçtjhš bt¥gM‰wš bgw¥gL»wJ v‹gij m¿ªJ bfhŸt®.
brašghL : 2 xë M‰wš m¿nthkh?
neh¡f« : xë M‰wš g‰¿ m¿jš.
njitahd cŸq® ts§fŸ: T«ò¡
FLit, xU Jismil¥gh‹, (Ód)fëk©,
Á¿a FHhŒ, f©zho Õ¡f®, Fé by‹°,
fU¥ò¡ fh»j«, Kf« gh®¡F« f©zho.
brŒant©oait:
brŒant©oait
xU T«ò¡ FLitæš Á¿a fU¥ò¡ fh»j¤J©il ÏlΫ. mj‹
thŒ¥gFÂia xU Jismil¥ghdhš _lΫ. Jisæ‹ têna Ãsh°o¡ FHhia¢

43
brUfΫ. f©zho Õ¡fçš Á¿J Úiu vL¤J¡ bfhŸsΫ. mjDŸ Ãsh°o¡
FHhæ‹ kWKidia ÏlΫ. Nça xë miwæDŸ tU« g£r¤Âš mjid
by‹Á‹ cjéÍl‹ T«ò¡ FLitæš cŸs fh»j¤Â‹ ÛJ Fé¡fΫ. (m›thW
Ïšiybaåš, f©zho cjéÍl‹ Nçaxëia by‹Áš éG«go¢ brŒaΫ)
f©l¿tJ
fU¥ò¡ fh»j« Ô¥Ão¤J vç»wJ. mjdhš FLitæš cŸs fh‰W bt¥g¤jhš
éçtilªJ Õ¡fçš cŸs Úç‹ têna ÁW Fäœfshf btënaW»wJ.
fU¤nj‰w« :
Xë M‰wèš ÏUªJ bgw¥gL« bt¥g M‰wyhš fh‰W éçtil»wJ v‹gij
òçªJ bfhŸt®.
brašghL : 3 ä‹ M‰wš m¿nthkh?

neh¡f« : ä‹ M‰wš g‰¿ m¿jš.

njitahd cŸq® ts§fŸ: ä‹fy‹, Ïiz¥ò¡ f«Ã,

LED és¡F
brŒant©oait :
xU ä‹fyåid vL¤J mj‹ ne®ä‹
KidÍl‹ xU Ïiz¥ò¡ f«Ãia Ïiz¡fΫ.
mjDl‹ LED és¡»‹ ne®ä‹ Kidia Ïiz¡fΫ. LED és¡»‹ v®ä‹
KidÍl‹ xU Ïiz¥ò¡ f«Ãia Ïiz¡fΫ. Ï¡f«Ãia ä‹fyå‹ v®ä‹
KidÍl‹ bjhlΫ. Ï¥bghGJ LED és¡F vçÍ«.
fU¤nj‰w« :
ä‹fyåš cŸs ä‹dh‰wè‹ _y« és¡F vç»wJ v‹gij khzt®fŸ
òçªJ bfhŸt®.
brašghL : 4 fhªj M‰wš m¿nthkh?

44
neh¡f« : fhªjéiræ‹ _yK« M‰wš bgw¥gL»wJ v‹gij m¿jš.
njitahd cŸq® ts§fŸ: t£l¡ fhªj§fŸ (eLéš JisÍl‹), r£lfhªj§fŸ,
F©^Á, F¢Á
brŒant©oait :
xU F¢Áia¡ ifæš Ão¤J¡ bfhŸsΫ. mj‹ têna xU fhªj¤Â‹ tl
Kid nkšneh¡» mikÍ« t©z« ÏlΫ. Ë Ïu©lhtJ t£l¡ fhªj¤Â‹ tl
Kid Ñœneh¡» mikÍkhW ÏlΫ.
f©l¿tJ :
Ï¥bghGJ Ïu©L fhªj§fë‹ tlKidÍ« x‹iw x‹W éy¡Ftjhš,
Ïu©lhtJ fhªj«, F¢Áæš v›éj cjéÍ« Ï‹¿ äj¥gJ nghš njh‹W«.
F©^Áfis nkiræ‹ ÛJ éut¢ brŒaΫ. xU r£l¡ fhªj¤Â‹ xU
Kidia CÁfë‹ mU»š bfh©L bršyΫ. mit fhªj¤Jl‹ bfh¤jhf x£o¡
bfhŸS«.
fU¤nj‰w« :
fhªj éiræ‹ cjéahš ntiyfŸ brŒa¥gL»‹wd v‹gij òçªJ
bfhŸt®.
thœéaš ga‹ghL :
M‰wš m‹whl thœéš Ñœ¡f©lthW ga‹gL»wJ v‹gij khzt® òçªJ
bfh©L mj‰nf‰g mjid¥ ga‹gL¤Jt®.
bt¥g M‰wiy¥ ga‹gL¤Â thfd§fŸ, ÏaªÂu§fŸ Ïa¡f¥gL»‹wd.
Nçaxë M‰wèš ÏUªJ Nçaä‹fy«, Ú® Nnl‰¿ brašgL»wJ.
ä‹M‰wš _y« és¡FfŸ, ä‹éÁ¿, xè¥bgU¡», thfd§fŸ
Ïa¡f¥gL»‹wd.
fhªj M‰wè‹ _y« ÏU«ò¥ bghUŸfŸ Ãç¡f¥gL»‹wd k‰W« mÂéiuÎ
òšy£ uæšfŸ Ïa¡f¥gL»‹wd.
M®t_£L« brŒÂfŸ :

F©L gšòfëš ä‹ M‰wè‹ 10% k£Lnk xëia cUth¡f¥

ga‹gL»wJ. Ûj« 90% M‰wš bt¥g¤ijna cUth¡F»wJ. Mdhš
CFL (Compact Flourescent Light)gšòfŸ rhjhuz gšòfisél 80%
Fiwthd ä‹rhu¤ij vL¤J¡ bfhŸ»wJ. nkY« 12 kl§F TLjš
MÍŸ cilait.
x›bthU 20 tUl§fëY« mbkç¡f®fŸ ga‹gL¤J« M‰wè‹ msÎ
Ïu©L kl§fh»wJ.

45
 gâ¤jhŸ - I
1. fh‰wG¤j¤ij¡ f©zhš fhz KoÍkh?
2. gÿå‹ vilia ms¡f cjΫ juhR
m) éš juhR M) Ïa‰Ãaš juhR Ï)ä‹åaš juhR
3. caukhd kiy¥gFÂfëš gaâ¡F« nghJ _¡»š Ïu¤j« fÁtJ, fhJ
mil¥gJ V‹?
4. fh‰W¡F F¿¥Ã£l --------- Ïšiy.
5. bra‰if ÚU‰W¡fis V‰gL¤j vJ ga‹gL»wJ?
gâ¤jhŸ-
gâ¤jhŸ- II
1. bt¥g M‰wš bgw¥gL« _y§fŸ vit?
m) ---------------------
M) ---------------------
Ï) ---------------------
2. ÏaªÂu« ga‹gL¤j¥gL« M‰wš

mQ¡fU M‰wš

ä‹fhªj M‰wš

fh‰¿‹ M‰wš

bt¥g M‰wš

xë M‰wš

46
3. Ïl§fŸ c‰g¤Â brŒa¥gL« M‰wš
nk£^® mQ ä‹ M‰wš
ö¤J¡Fo fh‰W ä‹ M‰wš
MušthŒbkhê mdš ä‹ M‰wš
Tl§Fs« Ú® ä‹ M‰wš
4. xë M‰wš bgw¥gL« _y§fŸ
m) ---------------------
M) ---------------------

47
tF¥ò : eh‹F gUt« : _‹W
ghl« : fh‰W fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

fh‰¿š fyªJŸs M¡ì#‹

ghl¥bghUŸ:
ghl¥bghUŸ

bghUŸfŸ vçtj‰F¡ fh‰¿š cŸsM¡ì#‹ thÍ njit.

brašghL : 1 Úah? ehdh?

neh¡f« :
1. fh‰¿š M¡ì#‹ thÍ fyªJŸsJ v‹gij m¿jš.
2. bghUŸfŸ vça M¡ì#‹ JizòçÍ« v‹gijÍ« cz®jš
njitahd cŸq® ts§fŸ : Á¿a f©zho Õ¡f®-1, bgça f©zho Õ¡f®-1,
xnu mséyhd bkGFt®¤Â-2, Ô¥bg£o-1, bt›ntW
mséyhd bkGFt®¤Â-3.

brŒant©oait :
Xnu mséyhd Ïu©L bkGFt®¤Âfis nkiræ‹ ÛJ jå¤jåahf
ãW¤Â it¤J vça it¡fΫ.
xU bkGFt®¤Âæ‹ ÛJ Á¿a¡ f©zho Õ¡fiuÍ«, k‰bwhU bkGF
t®¤Âæ‹ ÛJ bgça¡ f©zho Õ¡fiuÍ« jiyÑHhf it¡fΫ.
vªj bkGFt®¤Â Kjèš miz»wJ v‹gij c‰Wneh¡» gÂÎ brŒaΫ.

48
brašghL : 2 ahU¡F bt‰¿?
brŒant©oait
brŒant©oait :
bt›ntW mséyhd _‹W bkGFt®¤Âfis
nki#æ‹ ÛJ mUfUnf it¤J Ô¥g‰w it¡fΫ. Ëò
_‹W bkGFt®¤ÂfisÍ« xU bgça¡ f©zho Õ¡fuhš
_lΫ. j‰nghJ vªj bkGFt®¤Â Kjèš miz»wJ
v‹gij c‰W neh¡» gÂÎ brŒaΫ.

fU¤nj‰w« :
fh‰¿š M¡ì#‹ cŸsJ v‹gijÍ« mJ bghUŸfŸ vçtj‰F
Jizòç»wJ v‹gijÍ« cz®ªJ bfhŸt®.
thœéaš ga‹ghL :
Ô ég¤J¡fŸ V‰gL« nghJ mjid miz¡f Kjèš fh‰iw jilbrŒJ
M¡ì#id »il¡f élhkš brŒa nt©L«.
fh‰¿š cŸs M¡ì#id bt¥g Ïu¤j ÃuhâfŸ (Warm blooded animals)
RthÁ¤jY¡F vL¤J¡ bfhŸ»‹wd.
brašghL : 3 M¡ì#idms¥nghkh ?

neh¡f« : fh‰¿š fyªJŸsM¡ì#å‹ msit njhuhakhf ms¡f KoÍ« vd

m¿jš.
njitahd cŸq® ts§fŸ : f©zho¡ fy‹, msÎ F¿¡f¥g£l nrhjid¡
FHhŒ, j©Ù®, ÏU«ò¤JUtš, éåf®.

49
brŒant©oait :
xU f©zho¡ fyåš Á¿jsÎ j©Ùiu ãu¥Ã¡ bfhŸsΫ. nrhjid¡
FHhæ‹ mo¥gFÂæš ÏU«ò¤ JUtšfis it¤J éåfçš eid¤J e‹whf
ÏWf¢ brU» it¡fΫ. Ï¥nghJ Ϫj f©zho¡ FHhæid jiyÑHhf f霤J
j©Ù® cŸs f©zhofyåš ãW¤jΫ. Ëò nrhjid¡ FHhæš Ï¥nghJŸs Ú®
k£l¤Â‹ msit¡ F¿¤J¡ bfhŸsΫ. Ϫj mik¥Ãid Á¿J neu« it¤J 3
kâneu« fê¤J¢ nrhjid¡ FHhæ‹ Ú® k£l¤ij c‰Wneh¡» gÂÎ brŒaΫ.
fU¤nj‰w« :
nrhjid¡ FHhæš cŸs M¡ì#‹ ÏU«ò¤ JUtYl‹ nr®¤J JU¥Ão¤jš
ãfœtjhš M¡ì#‹ msÎ Fiwa¡Fiwa nrhjid¡ FHhæš Ú® k£l« caU«.
Ïj‹ _y« fh‰¿š cŸs M¡ì#å‹ msit njhuhakhf ms¡f KoÍ« v‹gij
m¿ªJ bfhŸt®.
thœéaš ga‹ghL :
fh‰¿YŸs M¡ì#‹ RthÁ¤jY¡F k£Lä‹¿ clš ts®¢Á, bršfëš
V‰gL« kh‰w§fis Ó®¥gL¤Jjš, clèš nru¡Toa khRfis Ú¡Fjš
ngh‹wt‰¿Y« ga‹gL»wJ. vdnt fh‰¿š cŸs M¡ì#‹ kåj thœéš
Ï‹¿aikahjJ v‹gij cz®jš nt©L«. nkY« fh‰¿š M¡ì#å‹ msit
ãiyãW¤j¢ brŒÂl mÂf msÎ ÏiyfŸ bfh©l ku§fŸ ts®¥gJ mtÁakhF«.
M®t_£L« brŒÂfŸ
brŒÂfŸ:
fŸ

Ódhéš xU éj ku§fëš cŸs ó¡fëš ÏUªJ btënaW« E©âa

nuhk§f§fis¥ ngh‹w mik¥ig cila éijfŸ guÎtjhš V‰gL«
R‰W¢NHš khRghL fhuzkhf m‹whl« mÂf eg®fŸ cæçH¡»‹wd®.
vdnt, fdlh eh£o‹ mšbg®lhgh‹~¥ njÁa¥ ó§fhéèUªJ“Vitality air“
v‹w bgaçš öŒikahd M¡ì#‹, nf‹fëš mil¡f¥g£L $ 32 fdlh
lhy®fS¡F é‰f¥gL»wJ. Ï¡nf‹fëèUªJ 150 Kiw k£Lnk RthÁ¡f
KoÍ«. Ï¡nf‹fŸ et«g® 2014 Kjš é‰gidæš cŸsd.

50
tF¥ò : IªJ gUt« : _‹W
ghl« : Ú® fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

Úç‹ ml®¤Â m¿jš

ghl¥bghUŸ:
ghl¥bghUŸ

k©bz©bzŒ, rikaš v©bzŒia¡ fh£oY« ÚU¡F ml®¤Â mÂf«

ÚU¡F mG¤j« c©L.

brašghL : 1 Ú ntW! eh‹ ntW!

neh¡f« : Úç‹ ml®¤Âia¥ g‰¿ m¿jš.

njitahd cŸq® ts§fŸ: Ïu©L Ãsh°o¡ gh£oš, c¿ŠR¡ FHhŒ,
gir, bršnyhnl¥, CÁ, Ú®, k©bz©bzŒ.
brŒant©oait :
Ïu©L fhè Ãsh°o¡
gh£ošfë‹ _ofis mt‰¿‹
nk‰gu¥ò x‹whf bghUªJ« t©z«
giræ‹ cjéÍl‹ x£lnt©L«.
x£l¥g£l _ofë‹ c£òw« CÁæ‹
cjéÍl‹ ÏU Jisfis ÏlΫ.
Jisfë‹ têahf c¿ŠR¡FHhŒfis
gl¤Âš fh£oathW brUfnt©L«. xU
fhègh£oš KGtJ« k©bz©bzŒ
vL¤J Ñœg¡fkhf cŸs _oæš
Ïiz¡fΫ. k‰bwhU fhègh£oš
KGtJ« Úçid vL¤J nk‰òw« cŸs _oÍl‹ Ïiz¡fΫ. Ϫj mik¥ig
jiyÑHhf rhŒ¤J kh‰w¤ij c‰W neh¡»¥ gÂÎ brŒaΫ.

fU¤nj‰w« :

Úç‹ ml®¤Â mÂf« v‹gjhš Ñœg¡fkhΫ, k©bz©bzŒæ‹ ml®¤Â

FiwÎ v‹gjhš nkšg¡fkhΫ brš»wJ v‹gij m¿ªJ bfhŸt®.

51
thœéaš ga‹ghL :

k©bz©bzŒ és¡Ffëš k©bz©bzŒ, Âç¡F¡ ÑnH mo¥gF¡F

br‹Wé£lhš mjid nkny bfh©Ltu Úiu C‰wyh«.
v©bzŒfëš Ô¥g‰W« nghJ mjid miz¡f Úiu C‰w¡ TlhJ.
Vbdåš v©bzŒ Úçš äj¥gjhš bjhl®ªJ vçÍ«.

brašghL : 2 Ú® C‰W

neh¡f«: ÚU¡F mG¤j« c©L v‹gij m¿jš.

njitahd cŸq® ts§fŸ: fhèÃsh°o¡ gh£oš 3, CÁ 1, Ãsh°o¡ FHhŒ 1 Û,
nfhªJ, Ú®, c¿ŠRFHhŒ.
brŒa nt©oait :
Ïu©L Ãsh°o¡ gh£ošfë‹ _ofis nfhªÂ‹
cjéÍl‹ nk‰gu¥ò x‹whf bghUªJ«go x£lΫ.
mj‹ g¡fth£oš fh‰W c£òfh t©z« bršnyhnl¥
_y« x£lΫ.
x£l¥g£l _oæ‹ ika¥ gFÂæš CÁæ‹ cjéahš
Jisæ£L mš c¿ŠR¡ FHhæid¢ brUfΫ.
j‰nghJ _oæ‹ ÏUòwK« fhè Ãsh°o¡ gh£ošfis
gl¤Âš fh£oÍŸsthW Ïiz¡fΫ.
k‰bwhU fhè¥gh£oè‹ Kid¥gFÂia òdš toéš
bt£o Ïiz¡f¥g£l gh£ošfë‹ nkš gFÂæš
x£lΫ. òdY¡F ÑnH cŸs gh£oiy “A” vdΫ,
mj‰F¡ ÑnH cŸs gh£oiy “ B” vdΫ bfhŸsΫ.
Ëò c¿ŠR¡ FHhæid gl¤Âš fh£oÍŸsthW òdèš ÏUªJ “B” gh£oè‹
mo¥gFÂæY« “A” gh£oè‹ mo¥gFÂæèUªJ òdè‹ nkš gFÂæY«
Jisæ£L Ïiz¥gnjhL fh‰W c£òfhkš ÏU¡f nfhªJ jlé e‹whf
Ïiz¡fΫ.
Ï¥nghJ òdè‹ têahf Úiu C‰¿dhš “B” gh£oèš ãu«ò«. Ïjid jiy
ÑHhf rhŒ¤J Ú® KGtijÍ« “A” gh£oY¡FŸ mD¥gΫ. Û©L« neuhf
ãW¤Â òdš têahf Úçid C‰¿ kh‰w¤ij ftå¡fΫ.

52
fU¤nj‰w« :
ÚU¡F mG¤j« c©L v‹gij òçªJ bfhŸt®.
thœéaš ga‹ghL:
Ú%‰W¡fëš ga‹gL¤j¥gL« ÚuhdJ Åzh¡f¥glhkš RH‹W RH‹W mnj
msΟs Ú® bt›ntW JisfŸ têahf btënaW»wJ v‹gij cz®ªJ bfhŸt®.
M®t_£L« brŒÂfŸ:

Ú® ãiyfëš ml®¤Â mÂfkhd Ú® mo¥gFÂæY«, ml®¤Â Fiwªj Ú®

nk‰gFÂæY« fhz¥gL«. nk‰gu¥Ãš cŸs ÚuhdJ mÂf bt¥g¤ijnah,
Fëiunah Ñœ¥gF¡F mD¥ghkš ÏU¥gjhšjh‹ cæçd§fŸ
thœtj‰Fça j£g bt¥gãiy Úç‹ mo¥gFÂæš Óuhf cŸsJ.
flèš nk‰gu¥ig él mo¥gFÂæš c¥ò¡fë‹ br¿Î mÂfkhf ÏU¥gjhš
flè‹ mo¥gFÂæš mG¤j« mÂfkhf ÏU¡F«.

53
 gâ¤jhŸ - I

1. ó®¤Â brŒaΫ
m) ---------- fh‰W kåjD¡F¤ Ôik éisé¡F«
M) äjkhf ÅR« fh‰W --------- v‹W miH¡f¥gL«.
Ï) fh‰¿š -------, òif k‰W« »UäfŸ fyªJŸsd.
<) cæçd§fŸ RthÁ¥gj‰F ----------- njit
c) jhtu§fŸ xë¢nr®¡ifæ‹ nghJ fh‰¿š cŸs -------- ga‹gL¤J«.

2. éilaë¡fΫ.

m) fh‰¿š fyªJŸs thÍ¡fë‹ bga®fis¡ F¿¥Ã£L, mj‹ msÎfisÍ«

TwΫ.

M) j§fŸ gŸëmikél¤Âš VnjD« fh‰iw khRgL¤J« brašghLfŸ

eilbgWkhdhš, mjid¡ F¿¥ÃlΫ. mjid¤ jL¡f Úé® nk‰bfh©l

elto¡iffŸ ahit?

Ï) thfd§fëdhš V‰gL« fh‰W khRgh£il v›thW Fiw¡fyh«?

<) Ú® thœ cæçd§fŸ RthÁ¤jš g‰¿ TWf.

3. rçah / jtwh ?

m) òaš tèikahd bghUŸfisÍ« nrj¥gL¤J«.

M) cæ® thœtj‰F fh‰W äf mtÁa«.

Ï) ãyéš fh‰W k©ly« Ïšiy.

<) fh‰¿š iA£u#‹ Ïšiy.

54
 gâ¤jhŸ-
gâ¤jhŸ- II

m) m‹whl« ÅLfëš x›bthU brašgh£oY« ga‹gL¤j¥gL« Úç‹

msit¡ Ñœ¡f©l m£ltizæš ó®¤Â brŒaΫ.
brašghLfŸ Úç‹ msÎ (è£lçš) njhuhakhf
fêtiw¥ ga‹ghL
Fë¤jš
if fGÎjš
Fo¤jš
rik¤jš
gš Jy¡Fjš
Jâ Jit¤jš
ÏaªÂu¤Âš JâJit¤jš
gh¤Âu§fŸ fGÎjš
njh£l« guhkç¡f

M)nk‰f©l vªj brašgh£o‰F Ú® mÂf« ga‹gL¤j¥gL»wJ?

Ï) mjid¡ Fiw¡f Úé® nk‰bfhŸS« elto¡iffŸ ahit?
<) nk‰f©l vªj brašghLfëš Ú® éiuakhtij¡ Fiw¡f KoÍ«?
têKiwfis¡ TwΫ.

2.éilaë¡fΫ

m) Úç‹ Â©k ãiy ahJ? v›thW Âut ãiyæèUªJ ©k ãiyia Ú®

mil»wJ?

M) Úç‹ thÍ ãiy ahJ ?v›thW Âut ãiyæèUªJ thÍ ãiyia Ú®

mil»wJ?

Ï) Ú® RH‰Á –gl« tiuf.

<) ntWgL¤Jf: Méahjš k‰W« Mé RU§Fjš.

c) mizf£Lfëš mo¥gFÂæš Rt® jokdhf ÏU¡f¡ fhuz« v‹d?

55
tF¥ò : IªJ gUt« : x‹W
ghl« : jhtuéaš ó§fh fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

kU¤Jt Fzä¡f¤ jhtu§fŸ

ghl¥bghUŸ:

JsÁ

öJtis

JsÁ öJtis Ãu©il nt«ò

brašghL
brašghL : 1 m¿nthkh _èifia?

neh¡f« :

_èif¢ brofis¥ g‰¿ m¿jš

x›bthU _èif¢ broæ‹ kU¤Jt Fz« k‰W« ga‹gh£oid¥ g‰¿ òçjš.
kU¤JtFz« ãiwªj jhtu§fŸ _èiffŸ MF«.
g¡féisÎ Ïšyhkš nehæid Fz¥gL¤J«.
czthfnt vL¤J¡ bfhŸsyh«.
vëikahf¡ »il¡»‹wd.
_èif¥ ó¡fS« cŸsd.

njitahd cŸq® ts§fŸ : vëikahf¡ »il¡f¡ Toa _èiffŸ.

brŒant©oait :

vëikahf¡ »il¡f¡ Toa _èiffis nrfç¤J nkiræ‹ ÛJ mL¡»

it¤J g§nf‰ghs®fis x›bthUtuhf miH¤J _èiffis¥ gh®¤J _èifæ‹
bga®, mj‹ kU¤Jt¥ ga‹fis¡ Tw¢ brŒaΫ. mj‹ Ë éLg£l fU¤J¡fis
fU¤jhs® nr®¤J¡ TwΫ.

56
brašghL
brašghL : 2 _èif N¥ jahç¤jš

njitahd cŸq® ts§fŸ : bfh¤jkšè¤jiH, f¿nt¥Ãiy, Óuf«, äsF, c¥ò,

öJtis ngh‹wit.
brŒant©oait :
nkny f©l _èiffis Úçš fGé bghoahf eW¡» Óuf« nr®¤J Úçš
bfh¡f it¤J, njitahd msÎ c¥ig¢ nr®¤J äjkhd N£Ll‹ äsF¤öŸ
nr®¤J gUfΫ.

fU¤nj‰w« :

gšntW _èiffŸ k‰W« mt‰¿‹ kU¤Jt Fz« g‰¿ m¿ªJ bfhŸt®.

thœéaš ga‹ghL

_èiffis e« thœéš m‹whl« eh« czÎl‹ nr®¤J¥ ga‹gL¤Â

eyKl‹ thHyh« v‹gij m¿ªJ mij¥ Ëg‰¿ ga‹ bgWt®.

M®t_£L«
M®t_£L« brŒÂfŸ :

KU§if : M©fS¡F ky£L¤j‹ik Ú¡F«.

nuh#h ó : ÏÂèUªJ m¤j® vd¥gL« eWkz v©bzŒ

bgw¥gL»wJ.

57
tF¥ò : IªJ gUt« : x‹W
ghl« : gRik cyf« fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

éijfŸ guÎjš

ghl¥bghUŸ :

xU jhtu¤Â‹ kyuhdJ Ïd¥bgU¡f cW¥ghF«. Ïš kfuªj¢ nr®¡if

eilbg‰W fUÎWjš ãfœ»wJ. fUÎWjY¡F¥Ã‹ éijfSl‹ Toa få
cUth»wJ.

fåæš cŸs éijfshdJ Xçl¤ÂèUªJ k‰nwh® Ïl¤Â‰F fh‰W, Ú®,

kåj®fŸ, éy§FfŸ k‰W« gwitfŸ M»at‰whš vL¤J bršy¥gLjiy éij
guÎjš v‹»nwh«.

éij guÎjš _y« éijahdJ tsu¤ jFªj Nœãiyæš éGªJ jdJ

mL¤j jiyKiwia cUth¡F»wJ. vdnt éij guÎjš v‹w Ϫj braš jhtu
Ïd« guÎjèš K¡»a¥ g§fh‰W»wJ vdm¿ayh«.

brašghL
brašghL : 1 éij guÎjiy m¿ªJ bfhŸnthkh?

neh¡f« :

jhtu§fë‹ éij bt›ntW fhuâfŸ _y« guÎjiy m¿jš

éijfŸ gué òÂa NHèš ts®tij m¿jš
éijfŸ mL¤j jiyKiwfŸ cUthf cjλ‹wd vd m¿jš.

njitahd cŸq® ts§fŸ : Ïyt« gŠR, _¡F¤Â¥ó (oiulh¡£), KU§if,

vU¡F, nt¥g«ó, nj§fhŒ, bt©il¡fhŒ, ehÍUé, beUŠÁ, Mš, muR, gH§fŸ

(c‹ gŸëia R‰¿ÍŸs gšntW jhtu§fë‹ éijfŸ) Video CD’s

éijgu¥ò« fhuâfŸ :fh‰W, Ú®, bto¤J¥guÎjš, éy§FfŸ, gwitfŸ.

brŒa nt©oait :

nkny F¿¥Ã£LŸs bghUŸfis vL¤J¡bfh©L mÂYŸs éijfŸ

v›thW guλ‹wd v‹gij brŒJ fh£lΫ.

58
 Ïyt« gŠR, _¡F¤Â¥ó M»at‰iw (oiulh¡£) C gw¡f¢ brŒJ mit
fh‰¿‹ _y« guÎtij¡ fh£lΫ.
nj§fhŒ be‰W, jhkiuky® M»ait Úçš guΫ éj¤ij video clip _y«
fh£lΫ.
beUŠÁ, ehÍUé ngh‹wt‰iw éy§FfŸ _y« bt›ntW Ïl§fS¡F
vL¤J¢ bršy¥gL»‹wd v‹gij fh£lΫ.
My«gH éijfŸ, mur«gH éijfŸ, nt¥g« gH éijfŸ gwitfŸ _y«
guÎtij video clip _y« fh£lΫ.

fU¤nj‰w« :

jhtu§fë‹ éijfŸ v›thW gšntW Ïl§fS¡F gu¥g¥gL« Kiwfis

m¿t®.

thœéaš ga‹ghL :

c殢 Nœãiy k©ly« v›thW bgU¡fkil»wJ v‹gijÍ«, éijfis

gu¥ò« fhuâfisÍ«, mj‹ K¡»a¤Jt¤ijÍ« , jhtu§fë‹ Ïd« mêahkš
ghJfh¡f¥gL»wJ v‹gijÍ« m¿ªJ mj‰nf‰g cæ® k©ly¤ij¥ ga‹gL¤jΫ,
ghJfh¡fΫ brŒt®.

M®t_£L« brŒÂfŸ :

fhf« j‹ thœehëš 30,000

gâ¤jhŸ éijfis éij¤J ku§fŸ cUthf¡
fhuzkhf cŸsJ (nt«ò mÂf«).

59
tF¥ò : IªJ gUt« : x‹W
ghl« : gRik cyf« fhymsÎ : 45 ãäl§fŸ

kfuªj¢ nr®¡ifæ‹ tiffŸ

ghl¥bghUŸ :

CROSS POLLLINATION:

bghJthf jhtu ky®fëš eh‹F t£l§fŸ fhz¥gL«. mit 1. òšè

ò t£l«,
2. mšè t£l«, 3. kfuªj¤ jhŸ t£l«, 4. Nyf t£l«. Ïš Kjš ÏU t£l§fŸ
ft®¢Á¡fhfΫ,
Ϋ, mL¤j ÏU t£l§fŸ Ïd¥bgU¡f¢ brašgh£o‰fhfΫ
mikªJŸsd. kfuªj¤ jhŸ t£l¤Âš fhz¥gL« kfuª
kfuªj¤jhëš
jhëš kfuªj¤
kfuªj JfŸfŸ
ÏU¡F«. Nyf t£l¤Âš cŸs Nš j©o‹ nkny Nš _o ÏU¡F«. Ϫj NšKo
Nyf¤Jl‹ Ïiz¡f¥g£oU¡F«. kfuªj¤ jhëš cŸs kfuªj¤ JfŸfŸ
NšKoia¢ br‹wiltij kfuªj¢nr®¡if v‹»nwh«. kfuªj¢ nr®¡if¡F
nr®¡if¡F¥ Ë
Nyf¤ÂDŸ fUÎWjš eilbgW»wJ
eilbgW»wJ.. Ëd® Nyf« fåahf khW»wJ. fUit
R‰¿ÍŸs Nyf ciwæDŸ jh‹ czÎ nrä¡f¥gL»wJ. mJnt eh« c©Q«
rij¥ gFÂ MF«. NšfŸ éijfshf kh¿ mjDŸ òijªJ ÏU¡F«.

kfuªj¢ nr®¡if Ïu©L Kiwfëš eilbgW»wJ. 1. j‹ kfuªj¢

nr®¡if
¡if 2. maš kfuªj¢ nr®¡if.

j‹kfuªj¢ nr®¡if
xU óé‹ kfuªj¤ JfŸfŸ mnj óé‹ NšKoia miltij¤ j‹ kfuªj¢
nr®¡if v‹»nwh«.

60
maškfuªj¢ nr®¡if
xU óé‹ kfuªj¤ JfŸfŸ mnj Ïd¤ij¢ rh®ªj k‰bwhU jhtu¤Â‹
NšKoia¢ br‹wiltij maškfuªj¢nr®¡if v‹»nwh«.
brašghL : 1 kfuªj¢ nr®¡ifæ‹ tiffis bjçªJbfhŸnthkh!

neh¡f« :
j‹kfuªj¢nr®¡if eilbgW« éj« g‰¿ m¿jš.
maškfuªj¢nr®¡if eilbgW« éj« g‰¿ m¿jš.
njitahd cŸq® ts§fŸ:
ts§fŸ: Ïu©L bjh£o¢ brofŸ, Ãsh°o¡ ig, üšf©L
brŒant©oait
brŒant©oait :
xnu Ïd¤ij¢ rh®ªj ÏU bjh£o¢ brofis vL¤J¡ bfhŸsΫ. Ïu©L
brofëY« ky®fŸ bkh£L gUt¤Âš ÏU¡FkhW gh®¤J¡ bfhŸsΫ. Ïš xU
bjh£o¢ broæ‹ kyiu fh‰W òfhjthW Ãsh°o¡ ig bfh©L f£lΫ. k‰bwhU
broæ‹ kyiu Âwªj ãiyæš it¡fΫ.
f©l¿tJ :
Ãsh°o¡ ig bfh©L f£l¥g£l ky® Ãw fhuâfshd ó¢ÁfŸ, fh‰W,
éy§FfŸ mQf Koahj ãiyæš mnj óé‹ kfuªj¤ JfŸfŸ mnj óé‹
NšKoia miltjhš j‹kfuªj¢ nr®¡if eilbgW«.
Mdhš k‰bwhU bjh£o¢ broæ‹ ky® Âwªj ãiyæš cŸsjhš njÜ¡fŸ,
ó¢ÁfŸ, fh‰W, Ú®, éy§FfŸ m»at‰¿š VnjD« xU fhuâahš mnj Ïd¤ij¢
nr®ªj ntW xU jhtu¤Â‹ kfuªj¤ JfŸfŸ bjh£o¢ broæ‹ NšKoia
miltjhš maškfuªj¢ nr®¡if eilbgW«.
fU¤nj‰w« :
jhtu§fëš j‹kfuªj¢ nr®¡if, maškfuªj¢ nr®¡if _y« fUÎWjš
eilbg‰W fåfŸ cUthtij m¿ªJ bfhŸt®.
thœéaš ga‹ghL
ga‹ghL :
jhtu§fëš kfuªj¢ nr®¡if elªjhš k£Lnk eh« fåfis¥
bgwKoÍ« v‹gij m¿tjhš, kfuªj¢ nr®¡if eilbgw cjΫ fhuâfis¤
jilbrŒahkš mÂfç¤Âl cjÎt®.

61
M®t_£L« brŒÂfŸ :

Áy jhtu FL«g§fëš k‰W« K¡»a¥ ngçd§fëš ãfG« Áw¥ghd kfuªj¢

nr®¡if KiwfŸ :

~ngngÁ FL«g¤Âš kfuªj¢ nr®¡if:

gâ¤jhŸ
Ï¡FL«g¤ jhtu§fëš maškfuªj¢nr®¡if Ú©l c¿ŠR cW¥òila
njÜ¡fŸ k‰W« t©z¤J¥ ó¢ÁfŸ _y« eilbgW»wJ. maškfuªj¢
nr®¡if¡F kfuªj¤jhŸfŸ K‹ KÂU« j‹ikia¥ bg‰WŸsd.
m¤Âæš kfuªj¢ nr®¡if:
m¤Âæš Ãsh°nlh~ghfh v‹w xU F¿¥Ã£l tif Fséædhš k£Lnk
kfuªj¢ nr®¡if ãfœ»wJ.
Í¡fh jhtu¤Âš kfuªj¢ nr®¡if:
èènaÁ FL«g¤Âš Í¡fh jhtu¤Âš ònuhEgh Í¡fhbršyh v‹w xU tif
mªJ¥ ó¢Áædhš kfuªj¢ nr®¡if ãfœ»wJ.
rhšéah jhtu¤Âš kfuªj¢ nr®¡if:
yhÃnaÁ FL«g¤Âš rhšéah ngçd¤Âš kfuªj¤jhŸfŸ be«ònfhš
brašgLtJnghš Ïa§» kfuªj¢ nr®¡ifia ãfœ¤J« njÜ¡fS¡F cjλ‹wd.

62
 gâ¤jhŸ-
gâ¤jhŸ- I

1. c§fŸ gŸëæš _èif¤ njh£l« mik¤J guhkç¡f Ú§fŸ nk‰bfhŸS«

brašghLfis¡ TWf.
2. f‰óu kz« bghUªÂa ÏiyfisÍ«, fÂuhf ts®ªj ó§bfh¤J¡fisÍ«
cila ÁW bro eh‹. bt©njhš, M°Jkh, _¢Áiw¥ò, ÏL¥ò Ão¥ò,
ÁWÚuf¥ Ãu¢ÁidfS¡F kUªjhnt‹. eh‹ ah®?

gâ¤jhŸ-
gâ¤jhŸ- II

1. VnjD« IªJ jhtu§fë‹ bgaiu vGÂ mj‹ éijfis vªj fhuâfŸ

gu¥ò»‹wd v‹gij vGjΫ

t.v© jhtu¤Â‹ bga® éijfis¥

éijfis¥ gu¥ò« fhuâfŸ

gâ¤jhŸ-
gâ¤jhŸ- III

1. kfuªj¢ nr®¡if v‹whš v‹d?

2. kfuªj¢ nr®¡ifæ‹ tiffŸ ahit?
3. vªjtif kfuªj¢ nr®¡if ÁwªjJ? V‹?
4. kfuªj¢ nr®¡if eilbgw cjΫ fhuâfŸ ahit?
5. kyçš fUÎWjš Koªj Ë fåahf khW« kyç‹ ghf« vJ?
6. xU kyçš cŸs Ïd¥bgU¡f cW¥òfis vGJf.

63
KoÎiu :

bjhl¡f¡ fšéæš cŸq® R‰W¢ NHèš cŸs ts§fis¥ ga‹gL¤Â

vëa brašghLfis nk‰bfh©L f‰Ã¤jš _y« mid¤J khzt®fisÍ«
f‰wèš g§nf‰f¢ brŒayh«. nkY« m¿éaèš MuhÍ« ÂwidÍ«, M®t¤ijÍ«
ts®¡fyh«. Ϫj Kiwæš MÁçaç‹ <Lgh£oid¥ bghW¤J khztç‹ m¿éaš
Âw‹fŸ nk«gL«.

gh®it üšfŸ ( Reference Books))

1. x‹W Kjš Iªjh« tF¥ò m¿éaš ghlüšfŸ

2. R£o éfl‹
3. nehŒ Fzkh¡F« ÑiufŸ– f. Á‹d¢rhä
4. mÂra¤jhtu§fŸ– v°. r§fuuhk‹
5. SCERT gæ‰Á¡ f£lf§fŸ
6. SSA gæ‰Á¡ f£lf§fŸ

tiyjs Kftç (Website Address))

1. www.mooligai.com
2. www.erfindia.org
3. www.wikipedia.org
4. www.sciencedaily.com
5. www.co/science.com
6. www.sciencemediacentre.org
7. www.worldcentric.org
8. www.seminarsonly.com
9. www.en.m.wikipedia.org
10. www.currrent results.com
11. www.leanitup.com
12. www.medindia.net

64