မွန်-"ဝ"-တအောင်း(ပလောင်) ဆက်နွယ်မှု အထောက်အထားများနှ င့် ရှေ းဟောင်းဘု ရင့်နို င်ငံ တော်များ

(၁) ရှေ းခေတ်ဟောင်း ကာလများတွင်

လူ မျ ိုးနွယ်စု များတို့သည် အဓိကအားဖြင့် ဘာသာစကား တူ ညီနီးစပ်ရာပေါ် မူ တည်၍ အု ပ်စု ဖွဲ့ပြီး နေထို င်ခဲ့ ကြ
သည်။

တရု တ်ပြည်မှ လွဲ၍ အခြားအရှေ့တောင် အာရှ ဒေသများတွင် ၆ရာစု AD မတို င်မီအထိ သု ဝဏ္ဏ ဘူ မိ (သထုံ ) ပြည်
602BC-1057AD သည်

အစောဆုံ းတည်ထောင်သော မွန်နို င်ငံ တော်ဖြစ်ပြီး တရု တ်နို င်ငံ ထန် Tang မင်းဆက်

618AD-906AD တွင်

ခေတ်ပြိုင်အရှေ့တောင်အာရှ ၏ မွန် -ခမာလူ မျ ိုးအု ပ်စု ကြီးကို အခြေခံ သည့် ပီပြင်သော ဘု ရင့်နို င်ငံ များ ပေါ်ပေါက်
ခဲ့ သော ပထမအရှေ့တောင်အာရှ ခေတ်ဦး ဘု ရင့်နို င်ငံ များဟု ခေါ်ဆို နို င်ပါသည်။

အဆို ပါ နို င်ငံ များအား အစဉ်အလို က် အရှေ့ဘက် တောင်တရု တ်ပင်လယ် ကမ်းရို းတန်းမှ စတင်၍ ဖော်ပြရလျှင်

(က)ဖု နမ်နို င်ငံ Funan မြို့တော် Vyadhapura(Tie-mu)တရု တ်အင်ပါယာ၏ ကံ ကျွေးချနို င်ငံ Feudalism State to
China ယခု ဗီယက်နမ်နို င်ငံ မြောက်ပို င်းနှ င့် ကမေ႓ာဒိယ 100AD-550AD

(ခ) ချမ်ပနို င်ငံ Champa မြို့တော် အင်ဒရပူ ရ Indrapura

ယခု ဗီယက်နမ်နို င်ငံ တောင်ပို င်း 192AD-679AD

(ဂ)'ခ'နို င်ငံ တော်Kha ယခု လာအို နို င်ငံ အရှေ့ဘက်နယ်စပ်မှ သည် ထို င်းနို င်ငံ မြောက်ပို င်း၊ မြန်မာနို င်ငံ ရှ မ်းပြည်နယ်
အရှေ့ပို င်းဒေသအထိ 500AD-1200AD

(ဃ) အို က်လောင်နို င်ငံ AI Lao ယခု လာအို နို င်ငံ အလယ်ပို င်းဒေသ 69AD-1287AD

(င) ချန်လအင်ပါယာ Chen La မြို့တော် ဆရီသပူ ရ Strethapura ယခု ထို င်းနို င်ငံ အနောက်မြောက်ပို င်းဒေသများနှ င့်
ကမေ႓ာဒီးယားနို င်ငံ မြောက်ပို င်း ဒေသများ 529AD-686AD

(စ) အန်ကော(ခမာ) အင်ပါယာ Angor မြို့တော် ဟရိဟရလရ Hariharalara ယခု ကမေ႓ာဒီးယားနို င်ငံ 802AD-
1431AD

(ဈ) ဟရိဘု ဉ္ဇ Hari Punja နို င်ငံ (ဟရိ-ရွှေ) (မွန်-"ဝ"-တအောင်းတို့၏ ဟရိဘု ဉ္ဇ) ယခု ခေတ် ထို င်းနို င်ငံ မြောက်ပို င်းနှ င့်
ကျ ိုင်းတုံ နယ်တောင်ပို င်းဒေသ 662AD-1292AD

(ည) လာဗို Lavo နို င်ငံ ကို မွန်-"ဝ"တို့၏ ဒွါရဝတီနို င်ငံ ဟု လည်းကောင်း၊ လဝပူ ရ

Lawa Pura ဟူ ၍လည်းကောင်း ခေါ်ဝေါ်သည်။ မြို့တော်လဝပူ ရအား ခမာလူ မျ ိုးတို့အား Lavodra ဟူ ၍ ကျောက်စာ
ရေးထို းခဲ့ သည်။

ယခု ခေတ် ထို င်းနို င်ငံ အလယ်ပို င်းဒေသမှ ထို င်းနို င်ငံ အရှေ့ဘက် ကမေ႓ာဒိယနယ်စပ်အထိ တောင်ဘက်တွင် ထို င်း
နှ င့်မလေးရှ ား နယ်စပ်ဖြစ်သော ကရာကျွန်းတက်အထိ 468AD-1290AD
(ဋ) ပဲခူ းနို င်ငံ တော် (မွန်-"ဝ"တို့၏ နို င်ငံ တော်၊ မြို့တော်ပဲခူ း Pegu မြို့ )၊ ပြည်မြို့နှ င့်တောင်ငူ မြို့တို့ မှ စတင်၍
ဧရာဝတီ၊ စစ်တောင်း၊ သံ လွင်မြစ်ဝှ မ်းနှ င့် တနင်္သ ာရီကမ်းမြှေ ာင် ဒေသတစ်ခု လုံ း 573AD-1152AD

အထက်ပါ မွန်-ခမာလူ မျ ိုးအု ပ်စု ကြီးဝင် မွန်နှ င့်ခမာတို့နှ င့်အတူ မွန် -ခမာအနွယ်ဝင်များ ဖြစ်ကြသော "ဝ"၊ တ
အောင်း၊ ရိထန်၊ ထနောနှ င့် ခမူ တို့လည်း အထက်ပါ ဘု ရင့်နို င်ငံ များ တည်ထောင်ချိန်တွင် အတူ ယှ ဉ်တွဲ နေထို င်ခဲ့ ကြ
ပါသည်။

(ရည်ညွှန်း-G. Codes, (၁၉၆၆) The Making of South East Asia, University of California Press//G. Codes,
The Unfinished States of South East Asia 1975, P 24-5*, 57-67)

"ဝ"သမို င်း(ဒု တိယတွဲ)