Thermodynamics: An Engineering Approach, 6th Edition

Yunus A. Cengel, Michael A. Boles

McGraw-Hill, 2008

Bölüm 2
ENERJİ, ENERJİ GEÇİŞİ VE
GENEL ENERJİ ANALİZİ

Doç. Dr. M. Bahadır ÖZDEMİR

Copyright © The McGraw-Hill Companies, Inc. Permission required for reproduction or display.
Amaçlar
• Enerji kavramının ve değişik biçimlerinin tanımlanması.
• İç enerjinin tanımlanması.
• Isı kavramı ve ısı yoluyla enerji geçişinin tanımlanması.
• Üç farklı ısı geçişinin gerçekleşme yolunun tanımlanması:İletim,
taşınım ve ışınım.
• İş kavramının ve elektrik işi ile beraber mekanik iş biçimlerinin
tanımlanması.
• Termodinamiğin birinci yasası, enerji dengeleri ve bir sisteme veya bir
sistemden enerji geçişinin gerçekleşme yollarının tanımlanması.
• Kontrol yüzeyinden ısı ve iş biçimindeki enerji geçişine ek olarak,
kontrol hacminde kontrol yüzeyini geçen akışkanın taşıdığı enerjinin
belirlenmesi.
• Enerji dönüşüm verimlerinin tanımlanması.
• Enerji ve çevre.

2
 GİRİŞ
• Kapı ve pencereleri sıkıca kapatılmış ve çok iyi yalıtım yapılarak duvarlardan ısı
kaybının ve kazanımının ihmal edilebileceği bir oda göz önüne alınsın. Odanın
ortasına bir buzdolabı yerleştirilerek kapısı açılsın ve buzdolabı çalıştırılsın. Hatta,
odadaki hava akımını düzgün dağılı olarak tutabilmek için bir fan da kullanılabilir.
Odanı her yeri kapalı ve iyi yalıtılmış oluğundan adyabatik kapalı sistemdir.
• Enerjinin korunumu ilkesine göre, odada artış gösteren enerji, buzdolabı tarafından
kullanılan ve kolayca bir elektrik sayacı tarafından ölçülebilecek olan elektrik
enerjisine eşittir. Bu nedenle, odanın sıcaklığı yükselir.
İyice kapatılmış ve
yalıtımı yapılmış bir
odada çalıştırılan bir
fan odadaki havanın
sıcaklığını
arttıracaktır.

İyice kapatılmış ve
yalıtılmış bir odada
kapısı açık bir
buzdolabının
çalıştırılması. 3
 ENERJİNİN BİÇİMLERİ
• Enerji; ıısl, mekanik, kinetik, potansiyel, elektrik, manyetik, kimyasal
nükleer gibi değişik biçimler alabilir. Bunların tümünün toplamı, sistemin
toplam enerjisini, E oluşturur.
• Termodinamik toplam enerjideki değişimlerle ilgilenir.
• Makroskopik enerji: Sistemin tümünün bir dış referans noktasına göre
sahip olduğu enerjidir, kinetik ve potansiyel enerji gibi.
• Mikroskopik enerji: Sistemin moleküler yapısı ve moleküler
hareketliliği ile ilgilidir ve dış referans noktalarından bağımsızdır.
• İç enerji, U: Mikroskopik enerjinin tümünün toplamıdır.

• Kinetik enerji, KE: Sistemin, bir

referans noktasına göre sahip
olduğu enerjidir.
• Potansiyel enerji, PE: Sistemin bir
yerçekimi alanındaki yüksekliğine
bağlı olarak sahip olduğu enerjidir. Bir cismin makroskopik enerjisi
hız ve yükseklikle değişir.
4
 Kinetik enerji

Birim kütle için

kinetik enerji

Akış kütle debisi

Potansiyel enerji

Birim kütle için

potansiyel enerji Birim zamandaki enerji

Bir sistemin
toplam enerjisi

Bir sistemin birim

kütle için toplam
enerjisi
Birim kütle için
toplam enerji 5
İç Enerji Hakkında Bazı Fiziksel Gözlemler
Duyulur enerji: Sistemin iç
enerjisinin, moleküllerin kinetik
enerjisiyle ilgili olan bölümüdür.
Gizli enerji: Sistemin fazıyla
ilgili iç enerjisidir.
Kimyasal enerji: Bir molekülün
atomları arasındaki kuvvetlerle
ilgili iç enerjisidir.
Nükleer enerji: Atom çekirdeği
içerisindeki parçacıklar
arasında var olan bağlarla ilişkili
çok büyük miktarlardaki iç
enerjidir.
Sistemin iç enerjisi tüm
mikroskopik enerji birimlerinin
toplamıdır.
Duyulur iç enerjiyi
oluşturan moleküler Termal = Duyulur + Gizli
enerji biçimleri. İç enerji = Duyulur + Gizli + Kimyasal + Nükleer 6
• Sistemin toplam enerjisi, sistem
içinde bulunduğu ya da depolandığı
için bu enerjiye enerjinin statik
biçimi denir.
• Sistem içinde depolanamayan
enerji ise enerjinin dinamik biçimi
veya enerji etkileşimi diye
tanımlanabilir.
• Enerjinin dinamik biçimleri sistem
sınırlarını geçerken algılanır ve hal
değişimi sırasında sistem tarafından
kazanılan veya kaybedilen enerjiyi
gösterir. Makroskopik kinetik enerji , enerjinin
organize bir biçimidir ve moleküllerin
• Kapalı sistemle ilgili enerji
sahip olduğu dağınık biçimdeki
etkileşimleri sadece ısı geçişi ve
mikroskopik kinetik enerjilerden daha
iş olabilir.
faydalıdır.

• Isı geçişi ve iş arasındaki fark: Isı geçişi sıcaklık farkından dolayı

gerçekleşen enerji etkileşimidir. Kapalı sistemin enerji etkileşimi ısı değilse
iştir. 7
Nükleer Enerji
• En çok bilinen fisyon reaksiyonu, nükleer
güç santrallerinde (2004 yılında, dünya
genelinde bulunan 440 santralle 363000
MW elektrik üretimi gerçekleştirilmiştir)
elektrik üretmek, denizaltıları çalıştırmak,
hava taşımacılığında, nükleer silah
üretiminde ve hatta uzay araçlarında
yaygın olarak kullanılan uranyum
atomunun (U-235 izotop) diğer
elementlere bölünmesidir.
• İki küçük çekirdeğin füzyon ile daha büyük
bir tanesi için birleşmesi sırasında nükleer
enerji ortaya çıkar.
• Kontrolsüz füzyon reaksiyonu ilk olarak
1950 yılının başlarında gerçekleştirilmiştir.
Ancak, o zamandan beri güçlü lazerler,
etkili manyetik alanlar ve elektrik akımları
ile füzyon reaksiyonlarının kontrol edilmesiNükleer reaksiyonlarda, uranyum fisyonu
başarısızlıkla sonuçlanmıştır. , hidrojen füzyonu ve açığa çıkan nükleer
enerji. 8
Mekanik Enerji
Mekanik enerji: İdeal türbin gibi mekanik bir cihazla, doğrudan ve tamamen
mekanik işe dönüşebilen bir enerji biçimi olarak tanımlanır.
Kinetik ve potansiyel enerjiler: Mekanik enerjinin benze biçimleridir.

Akış halindeki bir akışkanın birim

kütledeki mekanik enerjisi

Akış halindeki bir akışkanın birim

zamandaki mekanik enerjisi

Sıkıştırılamaz akışkanlarda mekanik enerji değişimi

Sıkıştırılamaz akışkanlarda birim zamandaki mekanik enerji değişimi

9
ISI İLE ENERJİ GEÇİŞİ
Isı: İki sistem arasında (veya
sistemle çevresi) arasında
sıcaklık farkından dolayı
gerçekleşen enerji geçişidir.

Sıcaklık farkı ısı geçişini meydana getiren

Enerji bir sistemin sınırlarından etkidir. Sıcaklık farkı arttıkça, birim
ısı veya iş olarak geçebilir. zamandaki ısı geçişi de artar.
10
Birim kütle için ısı
geçişi
Birim zamanda geçen
ısının sabit olması
durumunda ısı geçişi.
Birim zamanda geçen
ısının zamana bağlı
değişmesi durumunda ısı
geçişi.
Enerji sadece
sistem
sınırlarını
geçerken ısı
olarak
tanımlanabilir.

Adyabatik bir hal değişimi sırasında

sistemle çevresi arasında ısı geçiş olmaz. 11
 Isı İle Enerji Geçişinin Tarihsel Gelişimi
• Kinetik teori: Isıyı, molekülleri
hareket eden ve kinetik enerjisi olan
küçük toplar gibi ele alır.
• Isı: Atomların ve moleküllerin rastgele
hareketleriyle ilişkili enerjinin
aktarımıdır.
Isı transfer mekanizması:
• İletim: Bir maddenin enerjisi daha
fazla olan moleküllerinden yakındaki
diğer moleküllere, moleküller
arasındaki etkileşim sonucunda enerji
geçişidir.
• Taşınım: Katı bir yüzeyle onun temas
ettiği akışkan bir ortam arasında 19. Yüzyılın başlarında ısı, sıcak
gerçekleşen ısı geçişidir. cisimlerden soğuk cisimlere akan ve
• Işınım: Maddenin atom veya kalorik adı verilen görünmez bir akışkan
moleküllerinin elektron düzeninde olan olarak bilinirdi.
değişimler sonucunda yayılan
elektromanyetik dalgalar veya fotonlar
aracılığıyla gerçekleşen enerji
aktarımıdır. 12
 İŞ İLE ENERJİ GEÇİŞİ
• İş: Bir kuvvetin belirli bir mesafe boyunca etkide bulunması sonucu aktarılan
enerjidir.
✓ Hareket halindeki bir piton, dönen bir mil, sistem sınırlarını geçen bir
elektrik kablosu sistemle sınırları arasında bir iş etkileşiminin olduğunu
gösterir.
• Biçimsel işaret kuralı: Sisteme olan ısı geçişi ve sistem tarafından yapılan iş
pozitif, sistemden olan ısı geçişi ve sisteme gereken iş negatiftir.
• Diğer bir yol , yönleri göstermek için g ve ç indislerini kullanmaktır. Bu kitapta, bu
yaklaşım kullanılacaktır.
Birim kütle için
yapılan iş

Birim
Isı ve iş yönlerinin
zamandaki ş
belirtilmesi.
olarak güç 13
(kW)
Is ve İş
• Her ikisi de sistemin sınırlarını geçerken
anlam kazanır. Başka bir değişle, ısı ve
iş sınır olgularıdır.
• Sistemlerin enerjileri vardır, fakat ısı ve
işleri yoktur.
• Her ikisi de bir hal ile değil, bir hal
değişimi ile ilişkilidir.
• Özelikler bir hal için belirlenir, oysa bir
haldeki ısı ve işten söz etmenin hiçbir
anlamı yoktur.
• Her ikisi de yola bağımlı fonksiyonlardır
(Başka bir deyişle, değerleri sadece ilk
ve son hale değil, aynı zamanda hal
değişiminin nasıl gerçekleştiğine Özelikler nokta fonksiyonlarıdır,
bağlıdır). fakat ısı ve iş yola bağlı
fonksiyonlardır (büyüklükleri hal
Özelikler nokta fonksiyonlarıdır ve (d ) değişiminin izlediği yola bağlıdır).
ile gösterilen tam diferansiyelleri vardır.
Yola bağımlı
fonksiyonların tam
olmayan
diferansiyelleri vardır
ve ( ) ile gösterilir. 14
Elektrik İşi
Elektrik İşi

Elektriksel güç

Birim zamanda potansiyel

farkı ve akım değişimi

Elektrik gücünün direnç R, akım I, ve

potansiyel farkın V ile gösterilmesi.
Potansiyel farkı ve akım
sabit kalıyorsa

15
 İŞİN MEKANİK BİÇİMLERİ
• Sistemle çevresi arasında bir işi etkileşiminin olabilmesi için iki
koşulun sağlanması gerekir:
✓ sınırda etkiyen bir kuvvet olmalıdır,
✓ sınır hareket etmelidir.

Kuvvet sabit değilse

İş = Kuvvet  Uzunluk

Hareket olmazsa iş
yapılmaz..
Yapılan iş uygulanan kuvvete (F) ve
kuvvetin etkilediği uzunluğa (s) bağlıdır. 16
 Moment kolu r’ ye
uygulanan F kuvveti T
Mil İşi burulma momentini
oluşturur.
s ve r arasındaki ilişki

Mil işi

Mile iletile güç, birim zamanda yapılan mil

işidir.

Mil işi, uygulanan burulma

Döner mille enerji aktarımına uygulamalarda momenti ve milin devir sayısı ile
sıkça rastlanır. orantılıdır.
17
Bir F kuvveti uygulandığı zaman yay dx Yay İşi
diferansiyel büyüklüğü kadar uzarsa,
yapılan iş Yerine koyma ve integral alınırsa

Doğrusal olarak esneyen yaylar için yer x1 and x2: yayın başlangıç ve
değişimi x, uygulanan kuvvet F ile doğru sondaki yer değiştirmeleridir.
orantılıdır.
k: yay katsayısı (kN/m)
Yayın, bir
kuvvet
altında
uzaması.

Doğrusal bir
yayın uzaması,
kuvvet iki kat
arttırılırsa, iki
kat olur.
18
Esnek Katı Çubuklar Üzerinde Yapılan İş

Sıvı Tabakalarının Gerilmesi İle Yapılan İş

Sıvı filminin
hareketli bir
telle
gerilmesi.

Katı çubuklar,
bir kuvvetin
etkisi altında
yay gibi
davranırlar.
19
Bir Cismi Kaldırmak ve Hızlandırmak İçin Yapılan İş
1. Bir cismi kaldırmak için aktarılan iş, cismin
potansiyel enerjisindeki değişime eşittir.
2. Bir cismi hızlandırmak için aktarılan iş, cismin
kinetik enerjisindeki değişime eşittir.

Mekanik Olmayan İş
Elektriksel iş: Genelleştirilmiş kuvvetin voltaj
(elektrik potansiyeli) ve genelleştirilmiş yer
değişiminin elektrik yükü olarak alındığı iş.
Manyetik iş: Genelleştirilmiş kuvvet olarak manyetik Kaldırılırken
alan gücünün, genelleştirilmiş yer değişimi olarak bir cisme
manyetik iki kutuplu momentin alındığı iş. aktarılan
enerji, cismin
Elektrik polarizasyon işi: Genelleştirilmiş kuvvet potansiyel
olarak elektrik alan gücünün , genelleştirilmiş yer enerjisindeki
değişimi olarak ortam polarizasyonunun (moleküllerin değişime
iki kutuplu elektrik dönme momentlerinin toplamı) eşittir.
20
alındığı elektrik işidir.
 TERMODİNAMİĞİN BİRİNCİ YASASI
• Termodinamiğin birinci yasası (enerjinin korunumu ilkesi): enerjinin
değişik biçimleri arasındaki ilişkileri ve genel olarak enerji etkileşimlerini
incelemek için sağlam bir temel oluşturur.
• Termodinamiğin birinci yasası; enerjinin var veya yok edilemeyeceğini
ancak bir biçimden diğerine dönüşebileceğini vurgular.
• Birinci Yasa: Kapalı bir sistemin belirli iki hali arasında gerçekleşebilecek
tüm adyabatik hal değişimleri sırasında yapılan net iş sisteme veya hal
değişimlerine bağlı olmaksızın aynıdır..

Enerji var
veya yok
edilemez,
sadece biçim Fırındaki patatesin enerjisindeki
değiştirebilir. artış, patatese geçen ısıya eşittir.
21
 Adyabatik bir
sistem üzerinde
yapılan iş
(elektrik)
sistemin enerji
artışına eşittir.

İş etkileşiminin
olmaması durumunda
sistemin enerji
Adyabatik bir
değişimi net ısı
sistem üzerinde
geçişine eşittir.
yapılan iş (mil)
sistemin enerji
artışına eşittir.

22
 Enerjinin Korunumu
Enerjinin korunumu ilkesi, bir hal değişimi sırasında kapalı bir istemin
toplam enerjisindeki net değişim (artma veya azalma) sisteme giren
toplam enerji ile sistemden çıkan toplam enerjinin farkına eşit olduğunu
ifade eder.

Bir hal değişimi

sırasında sistemin
enerji değişimi, net
iş ve çevreyle ısı
alışverişinin
toplamına eşittir.

Adyabatik bir sistem üzerinde yapılan iş

(sınır) sistemin enerji artışına eşittir.
23
Bir Sistemdeki Enerji Değişimi, Esistem

İç, kinetik ve potansiyel

enerji değişimleri

24
Enerji Geçişinin Gerçekleşme Yolları, Egiren ve Eçıkan
• Isı transferi
• İş transferi
• Kütle akışı (kJ)

Sabit kütle veya

kapalı
sistemlerde ısı
ve iş geçişi olur.

Bir çevrim için ∆E =

0, böylece Q = W.

Kütle akışı ile

birlikte ısı ve iş
etkileşimleri
sonucu kontrol
hacminin enerji
içeriğinde
değişim olur. 25
ENERJİ DÖNÜŞÜM VERİMLERİ
Verim, termodinamikte en çok kullanılan ifadelerden bir tanesi olup, enerji
dönüşümünün veya hal değişim geçişinin nasıl iyi bir şekilde başarılacağını
gösterir.

Su ısıtıcısının verimi:
Sıcak su ile eve verilen
enerjinin, su ısıtıcısına
verilen enerjiye
oranıdır.

Verim tanımı termodinamik

ile sınırlı değildir.
26
Yakıt ısıtma değeri: Oda sıcaklığında birim yakıt miktarının tamamen
yandığı ve yanma ürünlerinin oda sıcaklığında soğutulduğu zaman açığa
çıkan ısı miktarıdır.
Düşük ısıtma değeri (LHV): Suyun buhar fazındaki ısıtma değeridir.
Yüksek ısıtma değeri (HHV): Yanma gazlarındaki su tamamı ile
yoğuştuğu zaman ortaya çıkan ısıtma değeridir.

Ticari binalar ve meskenlerdeki

ısıtma siteminin verimi, yılık yakıt
kullanım verimi veya AFUE
olarak ifade edilir ve ısıtılamayan
alanlara olan ısı kaybı ve yakma
ve soğuma kayıpları ile beraber
yanma verimini tarif eder.

Benzinin ısıtma değerinin tanımı.

27
• Jeneratör: Bir jeneratör, mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür.
• Jeneratör verimi: Elde edilen elektrik gücünün mekanik güce oranıdır.
• Bir güç santralinin ısıl verimi: Elde edilen net mil işinin akışkana
verilen ısıya oranıdır.

Bir güç santralinin

toplam verimi
Çeşitli aydınlatma
sistemlerinin
etkinliği

15 Watt
gücündeki
kompakt
floresan lamba,
60 Watt
gücündeki
akkor lamba
kadar ışık verir. 28
• Verimli enerji cihazları kullanılarak enerji tüketimi
düşürülebilir.
• Verimli enerji cihazlarının kullanımı, evlerde ve
güç santrallerinde yakıtların yanması sonucu
açığa çıkan ve atmosfere bırakılan kimyasallar
azalacağı için çevre için faydalı olacaktır. Yemek pişirme
• Yanma sonucu açığa çıkan, cihazlarının verimi
• karbondioksit küresel iklim değişikliğine, cihaza verilen böylece
yemeğe aktarılan
• azotoksit ve hidrokarbonlar hava kirliliğine,
enerji oranını
• karbon monoksit zehirli madde solunmasına,
göstermektedir.
• kükürt dioksit asit yağmurlarına neden
olmaktadır. 29
Mekanik ve Elektrikli Cihazların Verimleri
Mekanik Verim

Akışkanın mekanik enerjisi ve akışkana verilen ya da

akışkandan çekilen mekanik iş arasındaki dönüşüm
oranı pompa verimi ve türbin verimi olarak tanımlanır.

Bir fanın mekanik

verimi, fan çıkışındaki
havanın kinetik
enerjisinin, fana verilen
mekanik güce oranıdır.
30
 Pompa
verimi

Jeneratör
verimi

Pompa-motor
toplam verimi

Türbin-jenaratör
toplam verimi

Türbin-jeneratör grubunun toplam verimi

türbin verimi ile jeneratör veriminin
çarpımıdır ve akışkanın mekanik
enerjisinin elektrik enerjisine dönüşüm
oranını gösterir.

31
 ENERJİ VE ÇEVRE
• Enerjinin bir biçimden diğer biçime dönüşmesi, çevreyi ve farklı yollarla
soluduğumuz havayı etkilemektedir. Bu nedenle enerji ile ilgili çalışmalar
çevreye olan etkisi incelenmeden bitirilemez.
• Fosil yakıtların yakılması sonucu ortaya çıkan kimyasallar, hava kirliliğine, asit
yağmurlarına, küresel ısınmaya ve iklim değişikliklerine neden olmaktadır.
• Çevre kirliğinin yüksek seviyelere ulaşması, bitki örtüsü, vahşi yaşam ve
insan sağlığı için tehlikeli bir duruma gelmiştir.

Araç motorları hava kirliliğinin önemli

nedenlerindendir.

Enerji dönüşümleri genellikle çevre

kirliliğini beraberinde getirmektedir. 32
 Ozon ve Dumanlı Sis
• Dumanlı Sis: Genellikle yer seviyesindeki ozondan (O3) oluşur, ancak ayrıca karbon
monoksit gibi kimyasallardan, kurum gibi küçük zerrelerden, benzen, bütan ve diğer
hidrokarbonlar gibi uçucu organik bileşenlerden (VOCs) oluşur.
• Hidrokarbonlar ve azot oksitler, sıcak durgun günlerde gün ışığında tepkimeye girerler.
• Ozon, gözleri ve akciğerlerde oksijen ile karbondioksitin yer değiştirdiği bronşları tahriş
eder ve bu yumuşak süngerimsi dokuların sertleşmesine neden olur.
• Ayrıca, soluma sıklığına, hırıltıya, aşırı yorgunluğa, baş ağrısına, mide bulantısına, astım
gibi solunumla ilgili problemlere neden olur.

• Sis içerisindeki diğer ciddi kirletici; renksiz, kokusuz ve

zehirli bir gaz olan karbon monoksittir.
• Genellikle motorlu araçlardan bırakılırlar.
• Kırmızı kan hücrelerindeki oksijenle birleşerek,
vücuttaki organları oksijensiz bırakır.
• Sis ayrıca, araçlara ve sanayilerden bırakılan toz ve
kurum gibi küçük parçacıklarda içermektedir. Bu
maddeler, asit ve metal taşıdıklarından, göz ve
akciğerler için de tahriş edicidir.

Yer seviyesindeki ozon dumanlı sisin temel

bileşenlerindendir ve sıcak durgun günlerde gün
ışığında, HC ve NOx emisyonlarının tepkimeye
33
girmesiyle oluşur.
 Asit Yağmuru
• Hava kirliliğine sebep olan kükürt dioksit (SO2), yakıtların içerisinde bulunan
kükürdün oksijenle tepkimeye girmesi sonucu oluşur.
• Yüksek kükürt oranlı kömür yakan güç santralleri SO2 ‘in temel nedenidir.
• Motorlu araçlarda ayrıca SO2 emisyonları bırakmaktadır. Çünkü, benzin ve dizel
yakıt az miktarda kükürt içermektedir.
• Kükürt oksit ve nitrik oksidin atmosferdeki
gün ışığının fazla olması ile su buharı ve
diğer kimyasallarla tepkimeye girmesi ile
sülfirik asit ve nitrik asit oluşur.
• Oluşan asit çözülmeden bulut ve sis
içerisindeki su damlalarına asılı kalır.
• Limon suyu gibi asitli olan asit yüklü bu
damlalar gökyüzünden yağmur ve kar ile
topağa düşerler. Bu olay asit yağmuru
olarak bilinmektedir.

Kükürt oksit ve nitrik oksidin atmosferdeki gün

ışığının fazla olması ile su buharı ve diğer
kimyasallarla tepkimeye girmesi ile sülfürik
asit ve nitrik asit oluşur 34
Sera Etkisi:Küresel • Sera etkisi: Cam, güneş ışınımı geçişini
sağlamakta ancak iç yüzeylerin kızılötesi
Isınma ve İklim ışınım yansımasını engellemektedir. Bunun
Değişikliği sonucu olarak araba içindeki enerjinin
artması ile iç sıcaklık artmaktadır.
• Güneş enerjisinin soğurulması ile gün
boyunca yeryüzü ısınmakta ve gece
boyunca soğrulan enerjinin, kızılötesi
ışınım şeklinde derin boşluklara
gönderilmesinden dolayı, soğuma meydan
gelmektedir.
• Karbondioksit (CO2), su buharı, metan ve
azot oksit diğer gazların bir kısmı battaniye
gibi davranırlar. Böylece yeryüzünden ısı
ışınımını engelleyerek gece dünyanın ılık
kalmasını sağlarlar. Bunun sonucunda,
küresel ısınma ortaya çıkar.
• Temel bileşeni CO2 olan gazlar sera
gazları olarak adlandırılır.
Yeryüzündeki sera etkisi. • CO2 kömür, doğal gaz ve petrol gibi fosil
yakıtların yakılması sonucu ortaya çıkar.
35
• 1995 raporunda : Dünyadaki iklim bilimcileri geçen yüzyıl boyunca dünyadaki
sıcaklık artışının yaklaşık 0.5°C olduğunu belirtmişler ve 2100 yılına kadar bu
artışın 2°C olacağı tahmin edilmektedir.
• İklimlerdeki değişikliklerle beraber, fırtına ve şiddetli yağmurların, su baskınları ve
kuraklıkların meydana gelmesi, kutuplardaki buzulların erimesi ile denizlerdeki su
seviyelerinin yükselmesi, sulak alanların su kaynaklarının azalması, bazı hayvan
türlerinin azalması ile ekolojik sistemin değişmesi, salgın hastalıkların artması,
insan sağlığını tehdit etmesi ve bazı bölgelerdeki sosyoekonomik koşulların
değişmesi gibi korkutucu etkileri örnek olarak verilebilir.
• Enerji verimliliğinin arttırılması, enerji tasarrufu ve yenilenebilir enerji
kaynaklarının kullanımının arttırılması küresel ısınmanın azaltılmasına
yardımcı olacaktır.

Ortalama bir araç her yıl kendi ağırlığının
üzerinde miktar CO2 üretmektedir (yılda 20000
km yol giden bir araç, 2300 litre benzin
yakmakta ve her litre için 2,5 kg CO2
üretmektedir)
Rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynakları
sera gazları ve kirletici madde
bırakmadığından “yeşil enerji” olarak
adlandırılır. 36
Özet
• Enerji formları.
✓ Makroskopik = kinetik + potansiyel
✓ Mikroskopik = Iç enerji (duyulur + gizli + kimyasal + nükleer)
• Isı yoluyla enerji transferi.
• İş yoluyla enerji transferi.
• İşin mekanik formu.
• Termodinamiğin birinci yasası.
✓ Enerji dengesi.
✓ Sistemin enerji değişimi.
✓ Enerji transfer mekanizmaları (ısı, iş, kütle akışı).
• Enerjinin korunumu verimleri.
✓ Mekanik ve elektrik cihazların verimleri (türbinler, pompalar).
• Enerji ve çevre.
✓ Ozon ve dumanlı sis.
✓ Asi yağmuru.
✓ Sera etkisi: Küresel ısınma.
37