PHÓNG XẠ SINH HỌC

CÁC PHƯƠNG PHÁP

Y HỌC HẠT NHÂN
A.PHÓNG XẠ SINH HỌC
n I.BỨC XẠ ION HÓA VÀ CÁC ĐƠN VỊ ĐO
LIỀU LƯỢNG
n II.PHÓNG XẠ SINH HỌC
I.BỨC XẠ ION HÓA VÀ CÁC ĐƠN VỊ
ĐO LIỀU LƯỢNG

n I.1-ĐỊNH NGHĨA:
Những bức xạ có khả năng gián tiếp hay
trực tiếp gây ra hiện tượng ion hóa
được gọi chung là bức xạ ion hóa
I.2 CÁC ĐƠN VỊ ĐO LIỀU
1.Liều chiếu:
DQ
Dc = Dm

2.Liều hấp thu:

D= DE
Dm
3.Liều tương đương:
H=DxQxN
Y HỌC HẠT NHÂN
n II. PHÓNG XẠ SINH HỌC
II.1.Các giai đoạn và cơ chế tác
dụng của BX-ION hóa:
a.CÁC GIAI ĐOẠN TÁC DỤNG:
- Giai đoạn vật lý
- Giai đoạn hóa học
- Giai đoạn sinh học
II.1.Các giai đoạn và cơ chế tác
dụng của BX-ION hóa:
b.CƠ CHẾ TÁC DỤNG:
b.1.Cơ chế tác dụng trực tiếp:
- Kích thích

- Ion hóa

- Phản ứng hóa học

b.2.Cơ chế tác dụng gián tiếp:
- Kích thích phân tử nước:
ás H 2O H2O* H*, OH*

- Ion hóa phân tử nước:

ás
H 2O H2O* + e
e + H 2O (H2O)- OH-, H*
- Tạo ra chất oxy hóa mạnh H2O2, gốc kích
thích R*
Tổn thương
II. PHÓNG XẠ SINH HỌC

n II.3.CÁC TÁC DỤNG SINH HỌC

CỦA BỨC XẠ ION HÓA
II.3.1.TÁC DỤNG BX-ION HÓA
LÊN CÁC PHÂN TỬ SINH HỌC:
a.Tác dụng lên Protein:
Thay đổi hoạt tính hóa học
b.Tác dụng lên Enzym:
Thay đổi hoạt tính của men
c.Tác dụng lên các acid Nucleic:
Bẻ gảy và làm thay đổi một hay nhiều liên
kết
II.3.2.TÁC DỤNG BX-ION HÓA LÊN
TẾ BÀO:

- Thay đổi tính thấm ,rối loạn cân bằng

ion ở màng tế bào
- Làm trương phình,nứt nẻ và biến dạng
ở nhân tế bào
II.3.3.TÁC DỤNG BX-ION HÓA LÊN
MÔ:
n Máu và cơ quan tạo máu:Suy giảm tế bào
máu ngoại vi và tế bào tạo máu của tủy
xương
n Bào thai:dị tật bẩm sinh, quái thai, thai chết
n Mô sinh dục:diệt tế bào sinh sản tinh
trùng,tế bào buồng trứng, gây vô sinh, rối
loạn hóc môn, kinh nguyệt
n Da và niêm mạt:viêm, loét, hoại tử
II.3.3.TÁC DỤNG BX-ION HÓA LÊN
TOÀN CƠ THỂ:

n Bệnh phóng xạ cấp tính:liều lớn,liều liên

tiếp thời gian ngắn
- Chết thần kinh trung ương, hội chứng vị
tràng, hội chứng huyết học
n Bệnh phóng xạ mãn tính:liều nhỏ thời

gian dài:
- Ung thư, giảm tuổi thọ, đục nhân mắt
II.4.CÁC YẾU ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU
ỨNG SINH HỌC CỦA BX ION HÓA
n Các yếu tố thuộc về tia chiếu:
- bản chất, năng lượng, liều chiếu,thời gian
chiếu
n Các yếu tố thuộc về môi trường chiếu:
- Diện tích chiếu
- Nhiệt độ
- Hàm lượng Oxy
- Hàm lượng nước
- Các chất bảo vệ
B.CÁC PHƯƠNG PHÁP Y HỌC
HẠT NHÂN
n I.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỘNG
THÁI:
- Chất chỉ thị phóng xạ: theo dõi diễn
biến theo thời gian của hoạt động
phóng xạ
II.PHƯƠNG PHÁP ĐO TÍCH
ĐỌNG
n Đo tích đọng trực tiếp:
Hoạt độ FX toàn thân
Tích đọng(%)= x 100
Hoạt độ FX đưa vào

n Đo tích đọng gián tiếp:

- đo bài tiết
III.PHƯƠNG PHÁP PHA LOÃNG
n Xác định thể tích:
Hoạt độ FX đưa vào
Thể tích= -------------------
Hoạt độ FX mẫu thử (ml)

n Xác định khối lượng:

Tổng độ FX trong cơ thể
Khối lượng của chất =
HĐFX /mg Chất mẫu
IV.CHẨN ĐOÁN INVITRO
n T.Phần 1 + T.Phần 2 = S.Phẩm p.ứng
(không FX) (có FX dư thừa) (có FX )

A + B* B1*A + B2*
V.CHẨN ĐOÁN INVIVO
n Máy quét hình Scanner:
- Đầu dò di động
n Máy chụp gamma camera:

- Đầu dò lớn cố định, bao quát

KỸ THUẬT GHI ĐO
PHÓNG XẠ
DỤNG CỤ PHÁT HIỆN
n DETECTER ION HÓA KHÍ:
Ống chứa khí đặt giữa 2 điện cực điện áp
cao, có 5 miền hoạt động”
-miền 1: miền đl Ohm: I=U/R
-Miền 2:miền bảo hòa
-Miền 3:miền tỷ lệ
-Miền 4 :miền Geiger-Muler
-Miền 5: miền tia lửa điện
n BUỒNG ION HÓA
n ỐNG ĐẾM TỶ LỆ
n ỐNG ĐẾM GEIGER-MULER
n DETECTER NHẤP NHÁY
DETECTER NHẤP NHÁY: