München, Duitsland

Nummer 1393 - Demjanjuks Dienstausweis

Gepubliceerd : 15 februari 2010 - 9:29 pm | door Rob Fransman (foto: Rob
Fransman)

Het is koud in München. In het gerechtsgebouw moet ik eerst door de

controle. Ik bibber in de ijskoude ingang als ik in mijn overhemd door het
poortje moet. Er piept nog iets dus moet ik met zo'n eng ding worden betast.

Op dat moment komt Frau Gisela Schultz aanlopen, de aardige politieagente die ik
vanaf de allereerste dag van het proces als vriendin van de Nebenkläger heb leren
kennen. Tot verwondering van alle aanwezigen kussen we elkaar op beide wangen.
"Mensch, bin ich froh Sie wieder zu sehen," zegt ze met haar vette Beierse accent. Ik
mag meteen doorlopen. Ik voel me een stuk warmer.

Petje af
Ik ben wat laat, Demjanjuk is al in de rechtszaal. Hij heeft zijn petje dit keer niet op.
Rechter Alt merkt op dat hij tot zijn genoegen ziet dat de behandeling die Herr
Demjanjuk vorige week in het ziekenhuis kreeg in ieder geval zijn hoofd goed gedaan
heeft.

Iemand op de tribune lacht iets te hard. Daar maakt Anwalt Busch zich kwaad over en
meteen leidt dat tot een woordenwisseling met de rechtbank. Er zullen er nog veel
volgen.

Nagorny
Onderzoeksrechter Thomas Walther mag zijn onderbroken verhaal van vorige week
afmaken. Hij vertelde over het verhoor van Alex Nagorny, de voormalige vriend van
Demjanjuk. Nagorny kende Demjanjuk goed. Samen waren ze in Trawniki (in het
opleidingskamp voor SS-rekruten uit de Sovjetunie en de Baltische staten) en
vervolgens kampbewaker in het concentratiekamp Flossenburg. En samen waren ze
gerekruteerd voor het leger van Vlasov waar ze tegelijkertijd krijgsgevangen werden
gemaakt.
Na de oorlog woonden ze in hetzelfde huis in Landshut, een kleine stad in de buurt
van München. Andere kampbewakers woonden op loopafstand. Ze waren samen in
1947 gearresteerd vanwege wapenbezit. Daar was ook nog ene Topka bij, iemand die
ze hadden leren kennen als instructeur in Trawniki. In 1947 werden ze aangehouden
met 2 pistolen die in een brood waren verstopt. Alleen Nagorny werd tot vier jaar
veroordeeld, twee jaar had hij daarvan uitgezeten.

Walther sprak over de microkosmos van de Trawniki's. Na de oorlog deden ze er alles

aan om hun verleden te verbergen. Praten konden ze alleen met elkaar, maar over
hun wandaden spraken ze nooit. Ze woonden bij elkaar in de buurt en bezorgden
elkaar baantjes bij het Amerikaanse bezettingsleger.

Opvallend veel Trawiniki's werden chauffeur bij de Amerikanen. Dat had een reden.
De Amerikanen hadden chauffeurs nodig maar wilden geen Duitsers in hun leger. Alle
andere nationaliteiten die in Duitsland waren aangespoeld keerden zo snel mogelijk
terug naar huis, maar de Trawniki's konden niet terug. Die wisten donders goed dat
ze bij aankomst meteen zouden worden geëxecuteerd.

Schrobbering
Voordat de zitting werd verdaagd deed rechter Ralph Alt iets opmerkelijks. Opdat
iedereen goed kon horen wat hij te zeggen had sloot hij de microfoon nog niet.
Vervolgens veegde hij Anwalt Busch geweldig de mantel uit. Het zoveelste door de
advocaat ingediende bezwaarschrift was van zo'n lage kwaliteit dat de rechtbank het
als een belediging opvatte.

"Een eerstejaars rechtenstudent zou het beter doen dan u, Herr Dokter Busch", waren
zijn letterlijke woorden. Daarna sloot hij de zitting. Het was me nogal wat, het zal je
als advocaat maar in het openbaar worden gezegd.

Ik was erg nieuwsgierig waarom Alt zo kwaad was. Busch' 9 dichtbeschreven A-

viertjes waren dit keer geen Antrag zum Befangenheit (rechtbank is bevooroordeeld)
maar een Haftbeschwer, d.w.z. een bezwaar tegen de gevangenhouding van
Demjanjuk met daarin de eis tot onmiddellijke vrijlating. Het waren dezelfde
argumenten als altijd, alweer verpakt in een iets ander jasje. Moest Alt zich daar nou
zo kwaad over maken?

Hitler, Himmler, Göring, Goebbels en Demjanjuk

Nee, daarover niet. Het ging om wat er op pagina 7 van het ellenlange stuk stond. Ik
citeer: "Die Kammer teilt nicht mit, wann der Angeklagte, wo er und wie er mit Hitler,
Himmler, Göring und Goebbels zusammengetroffen hat und mit ihnen die Pläne zur
Endlösung der Judenfrage durchgesprochen und ihnen sodann seinen Beitrag zur
Endlösung der Judenfrage zugesagt hat."

Met andere woorden: omdat de nazileiders hun moordpolitiek niet vooraf met
Demjanjuk hadden besproken, heeft de Duitse justitie geen reden om D. te
berechten, laat staan hem in voorarrest te houden. Je moet er maar opkomen. Busch'
bezwaarschrift gaat eindeloos door over de kommer en kwel die zijn onschuldige cliënt
aangedaan wordt. De Trawniki's waren slechts slaven die door hun SS-meesters
werden uitgebuit. De rechters wezen ook dit bezwaarschrift routinematig af. Dat Alt
de manier van verdedigen van Busch meer dan zat is laat hij hem (en ons) wel heel
duidelijk blijken.

Wikipedia
De volgende dag ging de zitting door alsof er niet was gebeurd. D. werd in bed getild
(weer met pet) en nu was het de beurt aan zijn advocaat Busch om onderzoeker
Thomas Walther te ondervragen. Busch bleek geen partij voor de de geschoolde jurist
en oud-rechter. Hij stelde vraag na vraag. Of hij originelen of kopieën van de
documenten had gezien? Hoe vaak Walther voor het onderzoek naar de USA, Israël en
Polen was geweest? Waren de te ondervragen getuigen door hemzelf gevonden of
waren die hem om politieke redenen door Amerikaanse of Israëlische onderzoekers
ingefluisterd?

Walther antwoordde afgemeten met ja en nee en gaf af en toe zeer beknopt uitleg.
Heel even sneerde hij richting de advocaat dat hij tegenstelling tot zijn ondervrager
zijn kennis niet uit Wikipedia had.

Eindelijk kwam het beroemde en beruchte Dienstausweis met het nummer 1393 ter
sprake. Er wordt al tientallen jaren door een leger van deskundigen over de echtheid
van dit bewijsstuk gesteggeld. Ook nu is het misschien wel het belangrijkste bewijs
tegen Demjanjuk. In de zaal werd met spanning uitgezien naar het moment dat het
document ter sprake zou komen. En toen het zo ver was ontplofte de boel.

Das Lachen wird Ihnen noch vergehen

Busch hield enigszins triomfantelijk twee Dienstausweisen omhoog. Die waren
verschillend, of Walther maar even wilde aanwijzen welke versie hij in Washington op
echtheid had gecontroleerd. Voordat Walther kon antwoorden greep de rechter in. Hij
wilde weten waar Busch die plaatjes vandaan had. "Van het internet", antwoordde de
advocaat. Ik kon wel door de grond zakken want ik schoot hoorbaar in de lach. Dat
mag ik - op mijn bevoorrechte plaatsje - helemaal niet.

De rechter zei dat van het internet geplukte plaatjes niet in de rechtszaak zouden
worden geaccepteerd. "In deze ordners ligt de gewaarmerkte kopie", wees hij achter
zich. "Daarover en daarover alleen wordt er in deze rechtbank gesproken." Busch
zette door. Er waren zoveel verschillende kopieën op het internet te vinden, het
Dienstausweis in Washington moest wel een door de KGB gemaakte vervalsing zijn.

Nebenkläger-advocaat Michael Koch had geen bezwaar. De plaatjes mochten best aan
de akten worden toegevoegd mits Herr Dokter Anwalt Busch zo vriendelijk zou willen
zijn om aan te geven op welke website hij ze had gevonden. Dat deed Busch. Ze
kwamen van de website An Inconvenient History. Van de tribune klonk nu onverholen
hoongelach. "Lachen Sie ruhig", zei Busch, "das Lachen wird Ihnen noch vergehen!"
Rechter Alt vond het hoog tijd voor de lunch.

Internet
Toevallig weet ik dat An Inconvenient History een aan Stormfront gelieerde website is.
Op Stormfront heb je een doorklik naar Inconvenient en omgekeerd. Beide websites
zijn van neonazi-organisaties. Kennelijk haalt de advocaat daar zijn informatie
vandaan.

Sinds ik een paar weken geleden even privé met hem sprak, had ik een greintje
sympathie voor de man. Nu weet ik het niet meer. Een neonazi is hij heus niet. Die
zijn echt niet zo dom om met hun rommel in een Duitse rechtszaal te zwaaien. Ik
houd het maar op grenzeloos naïef.

Tijdens de pauze hadden de rechters ook even op internet gezocht. Ja, ze hadden die
plaatjes gevonden. Het ene plaatje op de site die verder gewijd was aan de
'Auschwitz-leugen', het andere plaatje op een site ter ere van de suprematie en
instandhouding van het blanke ras.

Of Busch echt wilde dat zijn 'bewijzen' aan de aktes werden toegevoegd? Dat kon
natuurlijk, maar dan wel met bronvermelding. Dat wilde Busch niet. Hij had alleen
maar willen aantonen dat de zaak niet zo eenvoudig lag.

26 maart 1943 - en tien dagen later

De derde procesdag was in zover een unicum omdat Demjanjuk voor het eerst de
volle drie dagen aanwezig was. Er werd weer zeer indringend over Dienstausweis
1393 gesproken. Dat nummer 1393 is zo enorm belangrijk omdat nummer en naam
voortdurend voorkomen op diverse verplaatsingsdocumenten van de beklaagde. Op
sommigen wordt de naam Demjanjuk anders gespeld vanwege de transcriptie uit
Cyrillisch schrift.

De aanklagers weten zeker dat de combinatie van die documenten exact aantoont -
van datum tot datum - waar Demjanjuk zich in de jaren 1942 t/m 1945 bevond.
Onomstotelijk staat voor hen vast dat hij op 26 maart 1943 van het SS-
Ausbildungslager Trawniki naar Sobibor is verplaatst en daar een aantal maanden
bleef.

26 maart 1943. De datum speelt maar steeds door mijn hoofd. Tien dagen later, op 6
april 1943 werden Rachel en Izak Fransman in Sobibor vermoord. Ik denk dat
Demjanjuk daarbij aanwezig was.