ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΚΔΥΑΛΑΙΟ 4ξ: ΦΗΜΙΚΗ Ι΢ΟΡΡΟΠΙΑ

ΛΤΜΔΝΑ ΒΑ΢ΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ

ΘΔΜΑ 1. ΢ε κεμό δξυείξ, ρςαθεοξύ όγκξσ και ρε ρςαθεοή θεομξκοαρία

ειράγξσμε 2 mol  2 και 8 mol  2 . Η υημική ενίρωρη ςηπ αμςίδοαρηπ πξσ
ρσμβαίμει ρςξ δξυείξ είμαι:  2 (g)  3  2 (g) 2 3 (g) και ρςημ ιρξοοξπία
παοάγξμςαι 3 mol  3 .
α) Να βοείςε ςξ κλάρμα μεςαςοξπήπ (ΚΜ) ή ςξ πξρξρςό μεςαςοξπήπ ςξσ  2 και
ςξσ  2 , καθώπ και ςημ απόδξρη ςηπ αμςίδοαρηπ. ΢ε πξια πεοίπςωρη ρσμπίπςει
ςξ πξρξρςό μεςαςοξπήπ εμόπ αμςιδοώμςξπ με ςημ απόδξρη ςηπ αμςίδοαρηπ και
γιαςί;
β) Να δείνεςε όςι «αμ ςα πξρξρςά μεςαςοξπήπ ςωμ αμςιδοώμςωμ μιαπ αμςίδοαρηπ
διατέοξσμ μεςανύ ςξσπ, ςόςε η απόδξρη ρσμπίπςει πάμςα με ασςό πξσ έυει
μεγαλύςεοη ςιμή».
Σςόυξπ ςηπ άρκηρηπ είμαι μα απξρατημιρςξύμ ξι διατξοέπ μεςανύ ςχμ εμμξιώμ
απόδξρη αμςίδοαρηπ και κλάρμα μεςαςοξπήπ αμςιδοώμςξπ ή πξρξρςό μεςαςοξπήπ
αμςιδοώμςξπ.

Λύρη
α) Σςξ πιμακάκι με ςξσπ ρςξιυειξμεςοικξύπ σπξλξγιρμξύπ έυξσμε:
mol  2 (g)  3H 2 2 NH 3
. 2 8
. x 3x 
.   2x
.. (2  x) (8  3x) 2x
Σςημ ιρξοοξπία έυξσμε: Για ςημ  3 , 2x  3  x  1,5
Κλάρμα μεςαςοξπήπ ςξσ  2 :

n N2 έ x 1,5
KM N2     0, 75
n N2 ά 2 2
Ποξταμώπ ςξ πξρξρςό μεςαςοξπήπ ςξσ  2 είμαι 75 %.
3x 4,5
Κλάρμα μεςαςοξπήπ ςξσ  2 :   2    0,56
8 8
Ποξταμώπ ςξ πξρξρςό μεςαςοξπήπ ςξσ  2 είμαι 56 %.

Για μα βοξύμε ςημ απόδξρη ελέγυξσμε εάμ κάπξιξ από ςα αμςιδοώμςα ρώμαςα
βοίρκεςαι ρε έλλειμμα ή πεοίρρεια:
 2 (g)  3  2 (g) 2 3 (g)
Τξ 1 mol N 2 απαιςεί 3 mol  2 , για μα αμςιδοάρει πλήοχπ
Τα 2 mol N 2 απαιςξύμ 2.3 mol = 6 mol  2 , για μα αμςιδοάρξσμ πλήοχπ
1
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

Σςξ δξυείξ, όμχπ, σπάουξσμ 8 mol  2 , άοα ςξ  2 βοίρκεςαι ρε πεοίρρεια και ςξ

 2 ρε έλλειμμα. Οπόςε η απόδξρη ποξρδιξοίζεςαι εσκξλόςεοα με βάρη ςξ
n N2  έ ά x
αμςιδοώμ  2 , χπ ενήπ:    KM N2
n N2  ή  ί ά 2
Δίμαι ταμεοό όςι, η απόδξρη ςηπ αμςίδοαρηπ ρσμπίπςει με ςξ πξρξρςό μεςαςοξπήπ
ςξσ ρσρςαςικξύ πξσ βοίρκεςαι ρε έλλειμμα.
Ασςό ενηγείςαι από ςξ γεγξμόπ όςι μόμξ η αουική πξρόςηςα ςξσ αμςιδοώμςξπ πξσ
βοίρκεςαι ρε έλλειμμα μπξοεί, θεχοηςικά, μα αμςιδοάρει εν’ ξλξκλήοξσ.
Δπιρημαίμεςαι όςι, η απόδξρη μπξοεί μα σπξλξγιρςεί με βάρη ξπξιξδήπξςε
ρσρςαςικό ςηπ αμςίδοαρηπ, αοκεί μα εταομόρξσμε ρχρςά ςξμ ξοιρμό ςηπ:

Απόδξρη με βάρη ςημ  3 :

n NH3  ά ά 2x 3
    0, 75
n NH3  ύ  ύ ά 4 4
Απόδξρη με βάρη ςξ  2 :
n N2  έ ά x
   0, 75
n N2  ύ  ά ά 2
Απόδξρη με βάρη ςξ  2 :
n  2  έ ά 3x
   0, 75 .
n H2  ύ  ά ά 3 2
Δύλξγξ είμαι όςι, ρςημ πεοίπςχρη ασςή υοηριμξπξιξύμε μόμξ ςξ ρςξιυειξμεςοικό
μέοξπ ςηπ ρσμξλικήπ πξρόςηςαπ ςξσ  2 και αγμξξύμε ςξ «πεοίρρεσμα» ασςξύ.
β) Έρςχ όςι ρε κεμό δξυείξ, ρςαθεοξύ όγκξσ και ρε ρςαθεοή θεομξκοαρία λαμβάμει
υώοα μία αμςίδοαρη.
Για ςα κλάρμαςα μεςαςοξπήπ ςχμ αμςιδοώμςχμ ιρυύει:
n  ύ ά n  ύ ά
   (1). Από ςξμ ςύπξ γίμεςαι
n ά n  ύ ά  n ί
ταμεοό όςι όπξσ σπάουει πεοίρρεια ςξ κλάρμα μικοαίμει. Για ςημ απόδξρη ιρυύει:
n  ύ ά
 (2).
n  ύ ά
Από (1) και (2) ποξκύπςει όςι, α = Κλάσμα Μετατροπής όςαμ δεμ σπάουει
πεοίρρεια ςξσ αμςιδοώμςξπ.

2
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 2. ΢ε κεμό δξυείξ, ρςαθεοξύ όγκξσ και ρε ρςαθεοή θεομξκοαρία

ειράγξσμε ιρξμξοιακό μείγμα αεοίωμ Α και Β, από n mol ςξ κάθε έμα. Η υημική
ενίρωρη ςηπ αμςίδοαρηπ πξσ ρσμβαίμει ρςξ δξυείξ είμαι: 2 (g)(g) 2(g) .
΢ςιπ εοωςήρειπ πξσ ακξλξσθξύμ μα επιλένεςε ςη ρωρςή απάμςηρη και μα ςημ
αιςιξλξγήρεςε:
α) Αμ ποακςικά αμςέδοαραμ x mol Β, από ςιπ παοακάςω ρυέρειπ ρωρςή είμαι η:
n n
i. 0  x  n , ii.  x  n, iii. 0  x  ,
2 2
β) Για ςα ρσμξλικά mol ςωμ αεοίωμ (nξλ mol) ρςημ ιρξοοξπία, ρωρςή είμαι η
ρυέρη:
i. 0  n   1, 5n , ii. 1, 5n  n  2n , iii. n   2n
γ) ΢ςη καςάρςαρη ιρξοοξπίαπ ιρυύει ξπωρδήπξςε η ρυέρη:
i. [  ]  [ ] , ii. [ ]  [  ] , iii. [ ]  [ ] , iv. [ ]  [  ]

Σςόυξπ ςξσ θέμαςξπ είμαι μα διεσκοιμιρςξύμ ξι ρυέρειπ μεςανύ ςχμ πξρξςήςχμ ςχμ
ρσρςαςικώμ μιαπ αμτίδοξμηπ αμςίδοαρηπ ρςημ καςάρςαρη ςηπ υημικήπ ιρξοοξπίαπ,
ρε ρυέρη με ςξσπ ρσμςελερςέπ και ςημ απόδξρη ασςήπ.

Λύρη
α) Σχρςή είμαι η iii.
Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι με ςξσπ ρςξιυειξμεςοικξύπ σπξλξγιρμξύπ.
mol 2   2
. n n 
. 2x x 
.   2x
.. (n  2x) (n  x) 2x
Δεδξμέμηπ ςηπ ιρξοοξπίαπ, ιρυύει:
n
x  0 , n  2x  0  x  και n  x  0  x  n , ξι ξπξίεπ ρσμαληθεύξσμ ρςημ:
2
n
0x .
2
Δμαλλακςικά: Ιρυύει όςι x  0 . Έρςχ όςι η αμςίδοαρη είμαι πξρξςική. Δεδξμέμξσ όςι
n
ςξ A είμαι ρε έλλειμμα θα καςαμαλχθεί πλήοχπ, ξπόςε από ςξ Β θα αμςιδοάρξσμ
2
n
mol. Όμχπ, η αμςίδοαρη δεμ είμαι πξρξςική, ρσμεπώπ 0  x  .
2
β) Σχρςή είμαι η ii.
Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι με ςξσπ ρςξιυειξμεςοικξύπ σπξλξγιρμξύπ.
mol 2   2
. n n 
. 2x x 
.   2x
.. (n  2x) (n  x) 2x
Σςη Χ.Ι. ςα ρσμξλικά mol ςχμ αεοίχμ είμαι n (  )  2n  x .
n
Δείυμξσμε, όπχπ ρςξ ποξηγξύμεμξ εοώςημα όςι 0  x 
2
3
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

n n
Οπόςε, 0   x    2n  0  2n  x  2n   2n  n   1,5n .
2 2
γ) Σχρςή είμαι η iv.
Τα Α και Β έυξσμ ειραυθεί ρε ιρξμξοιακέπ πξρόςηςεπ, όμχπ ςξ Α καςαμαλώμεςαι με
διπλάριξ οσθμό από ςξ B. Ωπ εκ ςξύςξσ, ρςημ ιρξοοξπία θα ιρυύει ξπχρδήπξςε όςι
n A  n B  [A]  [B] .
Δπιρημαίμεςαι όςι η ρυέρη [ ]  [] ιρυύει μόμξ ποιμ νεκιμήρει η αμςίδοαρη.
2x
Για ςιπ σπόλξιπεπ ρυέρειπ, έυξμςαπ σπόφη όςι   , ποξκύπςξσμ ςα ενήπ:
n
2x n  2x 2x 1 1
Για την ii: []  [ ]    4x  n    , δηλαδή ιρυύει
V V n 2 2
μόμξ όςαμ η απόδξρη είμαι μεγαλύςεοη από 0,5.
2x n  x 2x 2 2
Για την iii: []  []    3x  n      , δηλαδή ιρυύει μόμξ
V V n 3 3
2
αμ η απόδξρη είμαι μικοόςεοη από .
3

4
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 3. ΢ε κλειρςό δξυείξ, ρε θεομξκοαρία θ ξC έυει τςάρει ρε ιρξοοξπία η

αμςίδοαρη  2 (g)  3  2 (g) 2 3 (g)   0 .
3.1 Να υαοακςηοίρεςε ςιπ παοακάςω ποξςάρειπ ωπ ρωρςέπ (΢) ή λαμθαρμέμεπ
(Λ) και μα αιςιξλξγήρεςε ςημ επιλξγή ραπ.
α) ΢ςξ δξυείξ ποξρςίθεςαι πξρόςηςα  2 , υωοίπ μεςαβξλή ςξσ όγκξσ ςξσ
δξυείξσ και ςηπ θεομξκοαρίαπ, ξπόςε:
i. η πξρόςηςα ςηπ  3 ασνάμεςαι.
ii. ρςη μέα ιρξοοξπία ξι πξρόςηςεπ και ςωμ δσξ αμςιδοώμςωμ ελαςςώμξμςαι
ρσγκοιςικά με ασςέπ πξσ σπήουαμ ρςημ αουική ιρξοοξπία.
β) Ποξρθέςξσμε ρςξ δξυείξ λίγη πξρόςηςα αεοίξσ HCl , υωοίπ μεςαβξλή ςξσ
όγκξσ ςξσ δξυείξσ και ςηπ θεομξκοαρίαπ, ξπόςε ξι πξρόςηςεπ και ςωμ ςοιώμ
αεοίωμ ςηπ αμςίδοαρηπ ελαςςώμξμςαι.
γ) Διπλαριάζξσμε ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ, σπό ρςαθεοή θεομξκοαρία, ξπόςε η
ξλική πίερη ρςη μέα ιρξοοξπία σπξδιπλαριάζεςαι.
δ) Ποξρθέςξσμε αέοια πξρόςηςα Ne , υωοίπ μεςαβξλή ςηπ πίερηπ και ςηπ
θεομξκοαρίαπ, ξπόςε η πξρόςηςα ςηπ NH 3 ελαςςώμεςαι.
ε) Ασνάμξσμε μόμξ ςη θεομξκοαρία, ξπόςε η απόδξρη ςηπ αμςίδοαρηπ
μειώμεςαι.
ρς) Ποξρθέςξσμε ρςξ δξυείξ πξρόςηςα  2 , υωοίπ μεςαβξλή ςξσ όγκξσ ςξσ
δξυείξσ και μειώμξσμε ςασςόυοξμα ςημ θεομξκοαρία, επξμέμωπ η πξρόςηςα ςηπ
NH 3 ασνάμεςαι.
3.2 ΢ε πξια ή πξιεπ μεςαβάλλεςαι η ςιμή ςηπ ρςαθεοάπ ιρξοοξπίαπ Kc και με
πξιόμ ςοόπξ;

Σςόυξπ ςξσ θέμαςξπ είμαι μα παοξσριαρθξύμ εταομξγέπ ςηπ αουήπ Le Chatelier ρε

πεοιπςώρειπ διαςαοαυήπ μιαπ ξμξγεμξύπ ιρξοοξπίαπ με Δnαεοίχμ < 0, καθώπ και μα
διεσκοιμιρθεί πόςε και πώπ αλλάζει η ςιμή ςηπ K c .

Λύρη.
3.1
α)
i. ΢. Με ςημ ποξρθήκη  2 , η ιρξοοξπία μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςα δενιά, ρύμτχμα
με ςημ αουή ςξσ Le Chatelier, με απξςέλερμα μα ασνηθεί η πξρόςηςα ςηπ  3
ii. Λ. Η πξρόςηςα ςξσ  2 ασνάμεςαι λόγχ ςηπ ποξρθήκηπ και μειώμεςαι λιγόςεοξ
εναιςίαπ ςηπ μεςαςόπιρηπ ποξπ ςα δενιά, επειδή ςείμει μα αμαιοεθεί η μεςαβξλή,
ξπόςε ρσμξλικά ασνάμεςαι. Η πξρόςηςα ςξσ  2 μειώμεςαι εναιςίαπ ςηπ μεςαςόπιρηπ
ποξπ ςα δενιά.
β) ΢. Θα αμςιδοάρει η NH 3 (βάρη) με ςξ HCl (ξνύ) ρύμτχμα με ςη υημική ενίρχρη
NH3  HCl NH 4Cl , με απξςέλερμα μα ελαςςχθεί η ρσγκέμςοχρή ςηπ. Σύμτχμα με
ςημ αουή ςξσ Le Chatelier, η αμςίδοαρη ρύμθερηπ ςηπ αμμχμίαπ θα μεςαςξπιρθεί
ποξπ ςα δενιά με απξςέλερμα ρςη μέα ιρξοοξπία, ατεμόπ ξι πξρόςηςεπ ςχμ
αμςιδοώμςχμ μα ελαςςχθξύμ ρε ρυέρη με ασςέπ πξσ σπήουαμ ρςημ αουική
ιρξοοξπία, ατεςέοξσ μα ελαςςχθεί και η πξρόςηςα ςηπ NH 3 , ατξύ μόμξ έμα μέοξπ
από ασςό πξσ δερμεύθηκε θα αμαπληοχθεί λόγχ ςηπ μεςαςόπιρηπ.
γ) Λ. Ο διπλαριαρμόπ ςξσ όγκξσ ςξσ δξυείξσ θα ποξκαλέρει ρςιγμιαία
σπξδιπλαριαρμό ρςη πίερη. Σςη ρσμέυεια, ρύμτχμα με ςημ αουή ςξσ Le Chatelier, η
μείχρη ςηπ πίερηπ θα μεςαςξπίρει ςημ ιρξοοξπία ποξπ ςημ καςεύθσμρη πξσ
ρυημαςίζξμςαι πεοιρρόςεοα mol αεοίχμ, δηλαδή ποξπ ςα αοιρςεοά. Απξςέλερμα
ασςξύ θα είμαι μια μικοή αύνηρη ςηπ ξλικήπ πίερηπ η ξπξία θα απξκςήρει μια

5
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

εμδιάμερη ςιμή, αμάμερα ρςημ αουική ςιμή ςηπ πίερηπ και ρςξ ήμιρσ ςηπ αουικήπ
ασςήπ ςιμήπ.

δ) ΢. Η ποξρθήκη πξρόςηςαπ αδοαμξύπ αεοίξσ ρε δξυείξ ρςαθεοξύ όγκξσ ασνάμει

ςημ ξλική πίερη. Όμχπ, δίμεςαι όςι η πίερη παοαμέμει ρςαθεοή, επξμέμχπ ςξ δξυείξ
είμαι μεςαβληςξύ όγκξσ. Σε έμα δξυείξ μεςαβληςξύ όγκξσ ποιμ ςημ ποξρθήκη
πξρόςηςαπ αδοαμξύπ αεοίξσ ςξ καςακόοστξ έμβξλξ ιρξοοξπεί,
w
άοα P  P.   ό , όπξσ w και Α ςξ βάοξπ και ςξ εμβαδό ςξσ εμβόλξσ ςξσ
A
δξυείξσ, αμςίρςξιυα.
Με ςημ ποξρθήκη ςξσ εσγεμξύπ αεοίξσ θα ασνηθεί η ερχςεοική πίερη και θα
ρποώνει ςξ έμβξλξ ασνάμξμςαπ ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ μέυοι ξι δύξ πιέρειπ μα
ναμαγίμξσμ ίρεπ. Με άλλα λόγια, ξ όγκξπ θα μεγαλώρει και ξι ρσγκεμςοώρειπ θα
μικούμξσμ.
Από ςημ καςαρςαςική P  V  n .  R  T ποξκύπςει εύλξγα όςι η αύνηρη ςξσ V (με P,
T ρςαθεοά) ρσμεπάγεςαι αύνηρη ςξσ n . , δηλαδή η ιρξοοξπία μεςαςξπίζεςαι ποξπ
ςημ καςεύθσμρη πξσ ρυημαςίζξμςαι πεοιρρόςεοα mol, άοα ποξπ ςα αοιρςεοά.
Δπξμέμχπ, η πξρόςηςα ςηπ ΝΗ 3 ελαςςώμεςαι.

ε) ΢ Η αύνηρη ςηπ θεομξκοαρίαπ -ρύμτχμα με ςημ αουή ςξσ Le Chatelier-

μεςαςξπίζει ςημ ιρξοοξπία ποξπ ςημ καςεύθσμρη πξσ απξοοξτάςαι θεομόςηςα,
δηλαδή ποξπ ςημ εμδόθεομη καςεύθσμρη. Ατξύ η αμςίδοαρη είμαι ενώθεομη
(  0) , η ιρξοοξπία μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςα αοιρςεοά και επξμέμχπ η απόδξρή
ςηπ μειώμεςαι.
ρς) ΢. Καθεμία από ςιπ μεςαβξλέπ ασςέπ ξδηγεί ςη υημική ιρξοοξπία ποξπ ςα δενιά.
ρύμτχμα με ςξ ρκεπςικό ςχμ αιςιξλξγήρεχμ ρςιπ πεοιπςώρειπ (α) και (ε).

3.2.
Η ςιμή ςηπ ρςαθεοάπ ςηπ υημικήπ ιρξοοξπίαπ K c μεςαβάλλεςαι μόμξ όςαμ αλλάζει η
θεομξκοαρία, επξμέμχπ μόμξ ρςιπ πεοιπςώρειπ ε και ρς.
Η αμςίδοαρη είμαι ενώθεομη άοα:
Με αύνηρη ςηπ θεομξκοαρίαπ (πεοίπςχρη ε) η K c μειώμεςαι.
Με μείχρη ςηπ θεομξκοαρίαπ (πεοίπςχρη ρς) η K c ασνάμεςαι.

6
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 4.
4.1 ΢ε κλειρςό δξυείξ, ειράγξμςαι πξρόςηςεπ Ο2 και Ν2 ρε θεομξκοαρία θ ξC,
ξπόςε καςαλήγξσμε ρε ιρξοοξπία ρύμτωμα με ςη υημική ενίρωρη
 2 (g)   2 (g) 2 (g)   0 .
Να υαοακςηοίρεςε ςιπ παοακάςω ποξςάρειπ ωπ ρωρςέπ (΢) ή λάμθαρμέμεπ (Λ) και
μα αιςιξλξγήρεςε ςημ επιλξγή ραπ.
α) Ποξρθέςξσμε πξρόςηςα αέοα ρςξ δξυείξ, υωοίπ μεςαβξλή ςξσ όγκξσ ςξσ
δξυείξσ και ςηπ θεομξκοαρίαπ, ξπόςε η πξρόςηςα ςξσ NO ασνάμεςαι.
β) Τπξδιπλαριάζξσμε ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ, σπό ρςαθεοή θεομξκοαρία, ξπόςε η
ξλική πίερη ρςη μέα ιρξοοξπία διπλαριάζεςαι.
γ) Διπλαριάζξσμε ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ, σπό ρςαθεοή θεομξκοαρία, ξπόςε η
απόδξρη ςηπ αμςίδοαρηπ παοαμέμει αμεςάβληςη.
δ) Δλαςςώμξσμε μόμξ ςη θεομξκοαρία, ξπόςε ασνάμεςαι η πξρόςηςα ςξσ NO .
ε) Ποξρθέςξσμε καςαλύςη, ξπόςε η πξρόςηςα ςξσ NO ασνάμεςαι.

4.2 Να υαοακςηοίρεςε ςιπ παοακάςω ποξςάρειπ ωπ ρωρςέπ (΢) ή λάμθαρμέμεπ

(Λ) και μα αιςιξλξγήρεςε ςημ επιλξγή ραπ.
α) ΢ε σδαςικό διάλσμα έυει απξκαςαρςαθεί η ιρξοοξπία:
CoCl 42  6H 2O Co(H 2O)62  4Cl    0
 
Η ρσμευήπ θέομαμρη μεςαςοέπει ςξ υοώμα ςξσ
διαλύμαςξπ ρε μπλε.
β) ΢ε σδαςικό διάλσμα έυει απξκαςαρςαθεί η ιρξοοξπία:
2Cr 42 (aq)  2H  Cr2 72 (aq)  H 2 O( )
ί ί
Σξ υοώμα ςξσ διαλύμαςξπ είμαι κίςοιμξ. Αμ ποξρθέρξσμε
επαοκή πξρόςηςα NaOH θα γίμει πξοςξκαλί.

4.3 ΢ε πξια ή πξιεπ πεοιπςώρειπ μεςαβάλλεςαι η ςιμή ςηπ ρςαθεοάπ ιρξοοξπίαπ

Kc και με πξιόμ ςοόπξ;

Σςόυξπ ςξσ θέμαςξπ είμαι μα παοξσριαρθξύμ εταομξγέπ ςηπ αουήπ Le Chatelier ρε

πεοιπςώρειπ διαςαοαυήπ μιαπ ξμξγεμξύπ ιρξοοξπίαπ πξσ δεμ επηοεάζεςαι από ςημ
πίερη και μα διεσκοιμιρθεί πόςε και πώπ αλλάζει η ςιμή ςηπ K c .

Λύρη.
4.1
α) Σ. Ο αέοαπ απξςελείςαι από  2 και 2 . Η ποξρθήκη αέοα ασνάμει ςιπ
ρσγκεμςοώρειπ ςχμ αμςιδοώμςχμ, άοα η ιρξοοξπία μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςα δενιά.
β) Σ. Ο σπξδιπλαριαρμόπ ςξσ όγκξσ ςξσ δξυείξσ ποξκαλεί, ρςιγμιαία, διπλαριαρμό
ρςη πίερη. Σςημ αμςίδοαρη ασςή δεμ μεςαβάλλξμςαι ςα mol ςχμ αεοίχμ ςξσ
ρσρςήμαςξπ (Δnαεοίχμ = 2-2 =0), με απξςέλερμα η πίερη μα μημ επηοεάζει ςη θέρη ςηπ
ρσγκεκοιμέμηπ ιρξοοξπίαπ και η πίερη μα διαςηοείςαι ρςη διπλάρια ςηπ αουικήπ
ςιμήπ.
γ) Σ. Όπχπ είδαμε ρςξ ποξηγξύμεμξ εοώςημα η θέρη ςηπ ιρξοοξπίαπ δεμ
επηοεάζεςαι από μεςαβξλέπ ςηπ πίερηπ, άοα δεμ επηοεάζεςαι και η ςιμή ςηπ
απόδξρηπ.
δ) Λ. Η ελάςςχρη ςηπ θεομξκοαρίαπ, ρύμτχμα με ςημ αουή ςξσ Le Chatelier,
μεςαςξπίζει ςημ ιρξοοξπία ποξπ ςημ ενώθεομη καςεύθσμρη. Δεδξμέμξσ όςι η
αμςίδοαρη είμαι εμδόθεομη, η ιρξοοξπία θα καςεσθσμθεί ποξπ ςα αοιρςεοά, ξπόςε η
πξρόςηςα ςξσ  θα ελαςςχθεί.
7
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ε) Λ. Ο καςαλύςηπ ασνάμει ενίρξσ ςιπ ςαυύςηςεπ ςχμ αμςίθεςχμ αμςιδοάρεχμ, άοα

δεμ επηοεάζει ςη θέρη ςηπ υημικήπ ιρξοοξπίαπ, ξπόςε η πξρόςηςα ςξσ  δεμ
μεςαβάλλεςαι.

4.2
α) Σ. Η αμςίδοαρη είμαι ενώθεομη (  0) . Σύμτχμα με ςημ αουή ςξσ Le
Chatelier, η αύνηρη ςηπ θεομξκοαρίαπ μεςαςξπίζει ςημ ιρξοοξπία ποξπ ςημ
εμδόθεομη καςεύθσμρη, δηλαδή ποξπ ςα αμςιδοώμςα πξσ έυξσμ μπλε υοώμα.
β) Λ. Με ςη ποξρθήκη ςξσ ΝaOH δερμεύξμςαι ςα   και μειώμεςαι η ρσγκέμςοχρή
ςξσπ. Σύμτχμα με ςημ αουή ςξσ Le Chatelier, η ιρξοοξπία θα μεςαςξπιρςεί ποξπ ςα
αμςιδοώμςα πξσ έυξσμ κίςοιμξ υοώμα. Άοα, η ποξρθήκη NaOH θα κάμει ςξ διάλσμα
εμςξμόςεοα κίςοιμξ.
4.3 Η ςιμή ςηπ ρςαθεοάπ ςηπ υημικήπ ιρξοοξπίαπ ( K c ) μεςαβάλλεςαι μόμξ όςαμ
αλλάζει η θεομξκοαρία, επξμέμχπ μόμξ ρςιπ πεοιπςώρειπ 4.1.δ και 4.2.α. Και ρςιπ
δύξ ιρξοοξπίεπ η ελάςςχρη ςηπ θεομξκοαρίαπ ποξκαλεί μεςαςόπιρη ποξπ ςα
αμςιδοώμςα, ξπόςε και ρςιπ δύξ ιρξοοξπίεπ η ςιμή ςηπ K c μειώμεςαι.

8
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 5. ΢ε κλειρςό δξυείξ, ειράγεςαι πξρόςηςα COCl2 ρε θεομξκοαρία θ ξC,

ξπόςε καςαλήγξσμε ρε ιρξοοξπία ρύμτωμα με ςημ υημική ενίρωρη
COCl 2 (g) C(g) Cl 2 (g)   0 .
Να υαοακςηοίρεςε ςιπ παοακάςω ποξςάρειπ ωπ ρωρςέπ (΢) ή λαμθαρμέμεπ (Λ) και
μα αιςιξλξγήρεςε ςημ επιλξγή ραπ.
α) Ποξρθέςξσμε αέοια πξρόςηςα He , ίρη με ςα ρσμξλικά mol ςωμ ςοιώμ αεοίωμ,
υωοίπ μεςαβξλή ςξσ όγκξσ ςξσ δξυείξσ και ςηπ θεομξκοαρίαπ, ξπόςε η ξλική
πίερη διπλαριάζεςαι.
β) Ασνάμξσμε ςη θεομξκοαρία, σπό ρςαθεοή πίερη, ξπόςε ασνάμεςαι η πξρόςηςα
ςξσ COCl 2 .
γ) Μειώμξσμε ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ, σπό ρςαθεοή θεομξκοαρία, ξπόςε
ασνάμεςαι η απόδξρη ςηπ αμςίδοαρηπ.
δ) Ασνάμξσμε ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ, σπό ρςαθεοή θεομξκοαρία, ξπόςε
ελαςςώμεςαι η % v/v πεοιεκςικόςηςα ςξσ COCl 2 .
ε) Τπξδιπλαριάζξσμε ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ, σπό ρςαθεοή θεομξκοαρία, ξπόςε η
πσκμόςηςα ςξσ αεοίξσ μίγμαςξπ διπλαριάζεςαι.
Σςόυξπ ςξσ θέμαςξπ είμαι μα παοξσριαρθεί ξ ςοόπξπ εταομξγήπ ςηπ αουήπ Le
Chatelier ρε πεοιπςώρειπ διαςαοαυήπ μιαπ ξμξγεμξύπ ιρξοοξπίαπ με Δnαεοίχμ > 0.

Λύρη
α) Σ. Η ποξρθήκη ίρχμ mol αδοαμξύπ αεοίξσ διπλαριάζει άμερα ςημ ξλική πίερη,
εμώ δεμ μεςαβάλλει ςη θέρη ςηπ ιρξοοξπίαπ γιαςί ξ οσθμόπ ρσγκοξύρεχμ μεςανύ
ςχμ μξοίχμ ςχμ αμςιδοώμςχμ για μα παοαυθξύμ ποξψόμςα και ςχμ μξοίχμ ςχμ
ποξψόμςχμ για μα παοαυθξύμ αμςιδοώμςα παοαμέμει ίρξπ. Δπξμέμχπ, η ξλική πίερη
παοαμέμει ρςη διπλάρια ςηπ αουικήπ ςιμή.
β) Λ. Η αύνηρη ςηπ θεομξκοαρίαπ, ρύμτχμα με ςημ αουή ςξσ Le Chatelier,
μεςαςξπίζει ςημ ιρξοοξπία ποξπ ςημ εμδόθεομη καςεύθσμρη. Δεδξμέμξσ όςι η
αμςίδοαρη είμαι εμδόθεομη, η ιρξοοξπία μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςα ποξψόμςα, ξπόςε
ελαςςώμεςαι η πξρόςηςα ςξσ COCl2 .
γ) Λ. Η μείχρη ςξσ όγκξσ ρσμεπάγεςαι αύνηρη ςηπ πίερηπ ξπόςε, ρύμτχμα με ςημ
αουή ςξσ Le Chatelier, η ιρξοοξπία μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςα λιγόςεοα mol αεοίχμ,
δηλαδή ποξπ ςα αοιρςεοά. Δπξμέμχπ, ελαςςώμεςαι η απόδξρη ςηπ αμςίδοαρηπ.
δ) Σ. Η αύνηρη ςξσ όγκξσ ρσμεπάγεςαι ελάςςχρη ςηπ πίερηπ, ξπόςε, ρύμτχμα με
ςημ αουή ςξσ Le Chatelier, η ιρξοοξπία μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςημ καςεύθσμρη πξσ
ρυημαςίζξμςαι ςα πεοιρρόςεοα mol αεοίχμ, δηλαδή ποξπ ςα δενιά και ςα mol ςξσ
COCl2 μειώμξμςαι, εμώ ςα ρσμξλικά ασνάμξμςαι. Δπξμέμχπ, μειώμεςαι η % v/v
πεοιεκςικόςηςα ςξσ COCl2 .
Δμαλλακςικά: Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ ςχμ mol για ςημ αμςίδοαρη:
mol COCl2 (g) CO(g)  Cl 2 (g)
. .. n1 n2 n3
.  P    ϊό
. x  
.  x x
έ .. (n1  x) (n 2  x) (n 3  x)
Όλα ςα ρσρςαςικά ςηπ ιρξοοξπίαπ είμαι αέοια, ξπόςε η % v/v ςξσ COCl2 (g) είμαι ίρη
με ςημ εκάρςξςε % πεοιεκςικόςηςά ρε mol. Καςά ρσμέπεια,

9
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

n1
% πεοιεκςικόςηςα ρε mol ρςημ αουική Χ.Ι. = 100
n1  n 2  n 3
n1  x
% πεοιεκςικόςηςα ρε mol ρςη μέα Χ.Ι. = 100
n1  n 2  n 3  x
Τξ δεύςεοξ κλάρμα έυει μικοόςεοξ αοιθμηςή και ασνημέμξ παοξμξμαρςή ρε ρυέρη
με ςξ ποώςξ, άοα είμαι μικοόςεοξ. Δπξμέμχπ, η % v/v ςξσ COCl2 ελαςςώθηκε.
ε) Σ. Σςα υημικά ταιμόμεμα η ρσμξλική μάζα διαςηοείςαι (αουή ςξσ Lavoisier).
Δπίρηπ, ξ όγκξπ ςξσ δξυείξσ σπξδιπλαριάζεςαι.
m ή
Σσμεπώπ, η πσκμόςηςα (   ) διπλαριάζεςαι.
V

10
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 6. ΢ε κλειρςό δξυείξ, ρε θεομξκοαρία θ ξC έυει τςάρει ρε ιρξοοξπία η

αμςίδοαρη C(s)  C 2 (g) 2C(g)   0
Να υαοακςηοίρεςε ςιπ παοακάςω ποξςάρειπ ωπ ρωρςέπ (΢) ή λαμθαρμέμεπ (Λ) και
μα αιςιξλξγήρεςε ςημ επιλξγή ραπ.
α) Ποξρθέςξσμε ρςξ δξυείξ μικοή πξρόςηςα C , ξπόςε η πξρόςηςα ςξσ C
ασνάμεςαι.
β) Με ρςαθεοή θεομξκοαρία διπλαριάζξσμε ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ, ξπόςε η ξλική
πίερη ρςη μέα ιρξοοξπία σπξδιπλαριάζεςαι.
γ) Δλαςςώμξσμε μόμξ ςη θεομξκοαρία, ξπόςε η αμςίδοαρη μεςαςξπίζεςαι ποξπ ς’
αοιρςεοά.
δ) Ποξρθέςξσμε ρςξ δξυείξ λίγεπ ρςαγόμεπ διαλύμαςξπ aOH , ξπόςε η
πξρόςηςα ςξσ CO ασνάμεςαι.
ε) Διπλαριάζξσμε ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ, ξπόςε η πσκμόςηςα ςξσ αεοίξσ μίγμαςξπ
σπξδιπλαριάζεςαι.
Σςόυξπ ςξσ θέμαςξπ είμαι μα παοξσριαρθεί ξ ςοόπξπ εταομξγήπ ςηπ αουήπ Le
Chatelier ρε πεοιπςώρειπ διαςαοαυήπ μιαπ εςεοξγεμξύπ ιρξοοξπίαπ.

Λύρη
α) Λ. Τα καθαοά ρςεοεά έυξσμ ρςαθεοή ρσγκέμςοχρη. Έςρι, η μεςαβξλή ςηπ
πξρόςηςάπ ςξσπ δεμ αλλάζει ςη ρσγκέμςοχρή ςξσπ και δεμ επηοεάζει ςη θέρη ςηπ
ιρξοοξπίαπ.
β) Λ. Ο διπλαριαρμόπ ςξσ όγκξσ ςξσ δξυείξσ με ρςαθεοή ςη θεομξκοαρία,
ρςιγμιαία, ποξκαλεί σπξδιπλαριαρμό ςηπ πίερηπ. Σύμτχμα με ςημ αουή ςξσ Le
Chatelier η ιρξοοξπία θα μεςαςξπιρςεί ποξπ ςα πεοιρρόςεοα mol αεοίχμ, δηλαδή
ποξπ ςα ποξψόμςα (1 mol CO2 δίμει 2 mol CΟ, ξ άμθοακαπ είμαι ρςεοεό και δεμ
λαμβάμεςαι σπόφη). Λόγχ ςιπ αύνηρηπ ςχμ mol ςχμ αεοίχμ πξσ πεοιέυξμςαι ρςξ
Pή 
δξυείξ η πίερη θα ασνηθεί λίγξ και γι’ ασςή θα ιρυύει  Pέ   Pή  .
2
γ) Σ. Με ςημ ελάςςχρη ςηπ θεομξκοαρίαπ, η ιρξοοξπία, ρύμτχμα με ςημ αουή ςξσ
Le Chatelier,μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςημ ενώθεομη καςεύθσμρη. Ατξύ η αμςίδοαρη είμαι
εμδόθεομη (ποξπ ςα δενιά) η ιρξοοξπία θα καςεσθσμθεί ποξπ ς’ αοιρςεοά.
δ) Λ. Τξ aOH θα αμςιδοάρει με ςξ CO 2 πξσ είμαι όνιμξ ξνείδιξ ρύμτχμα με ςημ
αμςίδοαρη 2a  C2  Na 2CO3  H 2O . Δπξμέμχπ, η ρσγκέμςοχρή ςξσ CO2
θα ελαςςχθεί και η ιρξοοξπία, ρύμτχμα με ςημ αουή ςξσ Le Chatelier, θα
μεςαςξπιρςεί ποξπ ςα αοιρςεοά, ώρςε μα αμαπληοώρει μεοικώπ ςξ CO2 πξσ
απξμακούμθηκε.
ε) Λ. Με ςξμ διπλαριαρμό ςξσ όγκξσ, ρςιγμιαία, θα σπξδιπλαριαρςεί η πίερη και
ρύμτχμα με ςημ αουή ςξσ Le Chatelier η ιρξοοξπία θα μεςαςξπιρςεί ποξπ ςημ
καςεύθσμρη πξσ ρυημαςίζξμςαι πεοιρρόςεοα mol αεοίχμ, δηλαδή ποξπ ςα δενιά.
Δπιπλέξμ, επειδή η ιρξοοξπία είμαι εςεοξγεμήπ, με ςη μεςαςόπιρη πξσ έγιμε,
καςαμαλώθηκε πξρόςηςα ρςεοεξύ άμθοακα ( C(s) ), με απξςέλερμα, ρύμτχμα και
με ςημ αουή διαςήοηρηπ ςηπ μάζαπ, μα ασνηθεί ιρόπξρα η ρσμξλική μάζα ςξσ αεοίξσ
μείγμαςξπ. H πσκμόςηςά ςξσ αεοίξσ μείγμαςξπ ρςημ μέα ιρξοοξπία, ρύμτχμα με ςη
m ή
ρυέρη   , δεμ θα σπξδιπλαριαρςεί, επειδή διπλαριάζεςαι μεμ ξ όγκξπ αλλά
V
ςασςόυοξμα ασνάμεςαι η ξλική μάζα ςχμ αεοίχμ ςξσ μείγμαςξπ.

11
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 7. ΢ε κλειρςό δξυείξ όγκξσ 2 L ποξρςίθεμςαι 6 mol SO2 και 3 mol O2,
ακξλξσθεί θέομαμρη ρςξσπ θ ξC ξπόςε απξκαθίρςαςαι η ιρξοοξπία
2SO2 (g)  O 2 (g) 2SO 3 (g) . Αμ ρςημ ιρξοοξπία σπάουξσμ ρσμξλικά, 8 mol
αεοίωμ, μα βοείςε:
α) Σημ απόδξρη ςηπ αμςίδοαρηπ.
β) Ση ρςαθεοά ςηπ ιρξοοξπίαπ ΚC, ρςξσπ θ ξC.

Σςόυξπ ςξσ θέμαςξπ είμαι μα παοξσριαρςεί έμαπ ςοόπξπ εύοερηπ ςηπ απόδξρηπ και
ςηπ ςιμήπ ςηπ ρςαθεοάπ Kc από πξρξςικά δεδξμέμα ςχμ αμςιδοώμςχμ και ςχμ
ποξψόμςχμ.

Λύρη
α) Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ ςχμ mol για ςημ αμςίδοαρη:
mol 2S 2 (g)  O 2 (g) 2SO3 (g)
. 6 3 
. 2x x 
.   2x
.. (6  2x) (3  x) 2x

Δίμεςαι όςι ρςημ ιρξοοξπία σπάουξσμ ρσμξλικά 8 mol αεοίχμ, ρσμεπώπ:

nSO2  nO2  nSO3  8 mol  (6  2x)  (3  x)  2x  8  9  x  8  x  1 .
Ωπ εκ ςξύςξσ, ρςημ ιρξοοξπία έυξσμε 4 mol SO 2 , 2 mol O2 και 2 mol SO 3 .
Δεδξμέμξσ όςι ξι αουικέπ πξρόςηςεπ SO 2 και ςξ O2 είμαι ρε ρςξιυειξμεςοική
αμαλξγία, μπξοξύμε μα σπξλξγίρξσμε ςημ απόδξρη από ξπξιξδήπξςε αμςιδοώμ,
2x 2
άοα     0,333 ή 33,3 %.
6 6
2
 n SO3  2
2

   
[SO3 ]2  V   2   0, 25 .
β) Δπίρηπ, K c   
[SO 2 ]2 [O 2 ]  n SO  2  n O   4  2 2
    2 2
2 2

 V   V   

12
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 8. ΢ε κλειρςό δξυείξ ρςαθεοξύ όγκξσ ρςξσπ θ ξC βοίρκξμςαι ρε ιρξοοξπία

0,1 mol Α, 0,2 mol Β, 0,4 mol Γ και 0,1 mol Δ. Πόρα mol Β ποέπει μα
ποξρθέρξσμε ρςξ δξυείξ, ρςξσπ θ ξC, ώρςε η πξρόςηςα ςξσ Δ μα ασνηθεί καςά
50 %; Η υημική ενίρωρη ςηπ ιρξοοξπίαπ είμαι: A(g)  B(g) (g)   (g) .

Σςόυξπ ςξσ θέμαςξπ είμαι μα παοξσριαρθεί έμαπ ςοόπξπ σπξλξγιρμξύ πξρξςήςχμ

ρε υημική ιρξοοξπία πξσ μεςαςξπίζεςαι με ποξρθήκη αμςιδοώμςξπ.

Λύρη
Έρςχ όςι ποέπει μα ποξρθέρξσμε χ mol Β. Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ ςχμ
mol για ςημ αμςίδοαρη:
mol (g)  (g) (g)  (g)
. .. 0,1 0, 2 0, 4 0,1
. 
. 0,1 0, 2   0, 4 0,1
. x x  
.   x x
έ .. (0,1  x) (0, 2    x) (0, 4  x) (0,1  x)
Έυξσμε δύξ αγμώρςξσπ, άοα απαιςξύμςαι δύξ ενιρώρειπ για μα ςξσπ σπξλξγίρξσμε.
Η ποώςη ποξέουεςαι από ςξ δεδξμέμξ αύνηρηπ ςηπ πξρόςηςαπ ςξσ Δ. Δίμεςαι όςι
50
n  ,2  X.I.  n  ,1 X.I.  n  ,1 X.I.  1,5  n  ,1 X.I.  0,15 , άοα 0,1  x  0,15  x  0, 05 .
100
Σσμεπώπ, ρςη 2η υημική ιρξοοξπία ρςξ δξυείξ σπάουξσμ 0,05 mol Α, 0,15+χ mol Β,
0,45 mol Γ και 0,15 mol Δ.
Η δεύςεοη ποξέουεςαι από ςημ Kc πξσ είμαι γμχρςή από ςα δεδξμέμα ςηπ 1ηπ
ιρξοοξπίαπ, και ιρυύει και για ςη 2η, ατξύ η θεομξκοαρία παοέμειμε ρςαθεοή.
Δπξμέμχπ, σπξλξγίζξσμε ςημ ςιμή ςηπ Kc με βάρη ςα δεδξμέμα ςηπ αουικήπ υημικήπ
ιρξοοξπίαπ.
 n  ,1   n  ,1  
  
[][]  V  V  0, 4  0,1
Kc    Kc  2.
[ ][]  n ,1   n ,1   0,1 0, 2
  
 V  V 
Δπξμέμχπ, για ςιπ ρσγκεμςοώρειπ ρςη δεύςεοη υημική ιρξοοξπία θα ιρυύει.
 n  ,2   n  ,2  
  
 V  V  0, 45  0,15
Kc  2  (0,15  )  0, 675    0,525 .
 n ,2   n ,2   0, 05  (0,15  )
  
 V  V 

13
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 9. ΢ε κλειρςό δξυείξ ρςαθεοξύ όγκξσ V, ρςαθεοήπ θεομξκοαρίαπ T,

ειράγεςαι ιρξμξοιακό μείγμα  και  2 . Όςαμ απξκαςαρςαθεί η υημική
ιρξοοξπία 2(g)   2 (g) 2 2 , διαπιρςώμξσμε όςι η ξλική πίερη έυει
μεςαβληθεί καςά 10 %.
α) Να ενηγήρεςε ςη μεςαβξλή ςηπ πίερηπ.
β) Να σπξλξγίρεςε ςημ απόδξρη ςηπ αμςίδοαρηπ.

Σςόυξπ ςξσ θέμαςξπ είμαι μα παοξσριαρθεί έμαπ ςοόπξπ ανιξπξίηρηπ πξρξςικώμ

ρςξιυειξμεςοικώμ δεδξμέμχμ ρε ρσμδσαρμό με ςημ καςαρςαςική ενίρχρη ςχμ
ιδαμικώμ αεοίχμ ποξκειμέμξσ μα σπξλξγιρθεί η απόδξρη μιαπ ιρξοοξπίαπ.

Λύρη
10
α) Η πίερη ρςξ δξυείξ ασνήθηκε καςά 10 %, άοα P.  P.   P.  1,1  P. (1)
100
Σςξ αουικό μείγμα απξσριάζει ςξ 2 , αουικά γίμεςαι μόμξ η διάρπαρη ςξσ ΝΟ2 με
απξςέλερμα ςημ αύνηρη ςχμ ρσμξλικώμ mol, γεγξμόπ ρσμβαςό με ςημ αύνηρη ςηπ
πίερηπ.

β) Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ ςχμ mol για ςημ αμςίδοαρη:

mol 2 (g)  O 2 (g) 2 NO 2 (g)
. n  n
.   2x
. 2x x 
.. (n  2x) x (n  2x)

Για ςξ αουικό μείγμα: P.  V  n ., .  R  T  P.  V  2n  R  T (2).

Για ςξ ςελικό μείγμα: P.  V  n., .  R  T  P.  V  (2n  x)  R  T (3).
P. 2n  x 1,1 P. x
Διαιοώμςαπ (3):(2) έυξσμε:    1  x  0, 2  n .
P. 2n P. 2n
2x 2  0, 2n
Άοα η απόδξρη ςηπ αμςίδοαρηπ είμαι:     0, 4 .
n n

14
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 10. ΢ε δξυείξ ρςαθεοξύ όγκξσ 1 L ρε ρςαθεοή θεομξκοαρία θ oC

ειράγξμςαι 0,65 mol PCl 5 , 0,1 mol PCl 3 και 0,1 mol Cl 2 . Ση ρςιγμή ςηπ
ειραγωγήπ ςωμ αεοίωμ η πίερη ρςξ δξυείξ βοέθηκε ίρη με P1 . Όςαμ
απξκαςαρςαθεί η υημική ιρξοοξπία PCl 5 (g) PCl 3 (g)  Cl 2 (g) ρςξ
δξυείξ σπάουει ρσμξλικά 1 mol αεοίωμ και η πίερη είμαι P2 .
α) Ποξπ πξια καςεύθσμρη θα κιμηθεί η αμτίδοξμη αμςίδοαρη;
β) Να σπξλξγίρεςε ςη ρύρςαρη ςξσ μείγμαςξπ ρςη υημική ιρξοοξπία, καθώπ και
ςη ρςαθεοά ςηπ υημικήπ ιρξοοξπίαπ.
P2
γ) Να σπξλξγίρεςε ςξμ λόγξ ςωμ πιέρεωμ .
P1

Σςόυξπ ςξσ θέμαςξπ είμαι μα αμαδειυθξύμ πεοιπςώρειπ πξσ μπξοξύμε μα

ποξβλέφξσμε ςημ καςεύθσμρη ποξπ ςημ ξπξία αμςιδοά μια αμτίδοξμη αμςίδοαρη,
όςαμ ειράγξμςαι εναουήπ ρςξ δξυείξ όλα ςα ρσρςαςικά ςηπ.

Λύρη
α) Αουικά έυξσμε ρσμξλικά 0,85 mol και ρςημ ιρξοοξπία 1 mol. Δίμαι ταμεοό όςι η
ιρξοοξπία μεςαςξπίρςηκε ποξπ ςα πεοιρρόςεοα mol, δηλαδή ποξπ ςα ποξψόμςα.
β) Για ςξμ σπξλξγιρμό ςηπ απόδξρηπ γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ mol:
mol PCl5 (g) PCl3 (g)  Cl 2 (g)
. 0, 65 0,1 0,1
. x  
.  x x
.. (0, 65  x) (0,1  x) (0,1  x)
Δίμεςαι όςι: n ό  1 0,85  x  1 x  0,15 .
Ποξταμώπ, η ρύρςαρη ςξσ μείγμαςξπ ρε mol είμαι:
n PCl5  0,50 mol , n PCl3  0, 25 mol και n Cl2  0, 25 mol .
 0, 25   0, 25 

[PCl3 ][Cl 2 ]  1   1 
Δπίρηπ, K c    K c  0,125 .
[PCl5 ]  0,5 
 
 1 
γ. Δταομόζξσμε ςημ καςαρςαςική ενίρχρη ςχμ αεοίχμ για ςιπ δύξ καςαρςάρειπ:
Για ςξ αουικό μείγμα: P1  V  n .,1  R  T  P1  V  0,85  R  T (1).
Για ςξ μείγμα ρςημ ιρξοοξπία: P2  V  n .2  R  T  P2  V  1  R T (2).
P2 1
Διαιοώμςαπ ςημ (2) με ςημ (1) έυξσμε:  1,18 .
P1 0,85

15
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 11. ΢ε κλειρςό δξυείξ Δ1 πξσ έυει απξκαςαρςαθεί η υημική ιρξοοξπία

(g)  xB(g) 2(g)   0 διπλαριάζξσμε ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ, σπό
ρςαθεοή θεομξκοαρία, και παοαςηοξύμε όςι η πίερη σπξδιπλαριάζεςαι και
διαςηοείςαι ρε ασςή ςημ ςιμή.
α) Να σπξλξγίρεςε ςoμ ρσμςελερςή υ.
β)Τπξδιπλαριάζξσμε ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ Δ1 και ςασςόυοξμα μεςαβάλλξσμε ςη
θεομξκοαρία, ξπόςε παοαςηοξύμε όςι η πίερη ρςη μέα ιρξοοξπία παοαμέμει
αμεςάβληςη. Να σπξλξγίρεςε ςη μεςαβξλή θεομξκοαρίαπ πξσ έγιμε.
γ) ΢ε άλλξ κλειρςό δξυείξ Δ2, πξσ έυει ςξμ ίδιξ όγκξ, ςημ ίδια πίερη και
βοίρκεςαι ρςημ ίδια θεομξκοαρία με ςξ Δ1, έυει απξκαςαρςαθεί η ιρξοοξπία
A(g)  2 (g) 2(g) .
Αμ ασνήρξσμε ςημ απόλσςη θεομξκοαρία ενίρξσ και ρςα δύξ δξυεία,
διαςηοώμςαπ ςξμ όγκξ ρςαθεοό, ρε πξιξ από ασςά ςξ αέοιξ μείγμα ρςημ μέα
ιρξοοξπία θα αρκεί μεγαλύςεοη πίερη;

Σςόυξι ςξσ θέμαςξπ είμαι μα αμαδειυθξύμ:

α) Πώπ από πειοαμαςικά δεδξμέμα μπξοεί μα σπξλξγιρςεί ξ άγμχρςξπ ρσμςελερςήπ
εμόπ ρώμαςξπ πξσ ρσμμεςέυει ρε μια αμτίδοξμη αμςίδοαρη.
β) Πώπ η ςασςόυοξμη μεςαβξλή ςχμ παοαγόμςχμ πίερη και θεομξκοαρία
διαμξοτώμξσμ ςη μέα θέρη ςηπ ιρξοοξπίαπ και ςα λξιπά υαοακςηοιρςικά μιαπ
αμςίδοαρηπ με Δn=0.
γ) Πώπ η ίδια μεςαβξλή ςηπ θεομξκοαρίαπ, σπό ρςαθεοό όγκξ και πίερη, παοάγει
διατξοεςικά απξςελέρμαςα ρε αμςιδοάρειπ με διατξοεςικά Δn.

Λύρη
α) Όςαμ διπλαριάραμε ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ Δ1, σπό ρςαθεοή θεομξκοαρία, η πίερη
ρςιγμιαία σπξδιπλαριάζεςαι. Σςη ρσμέυεια, διακοίμξσμε δύξ εκδξυέπ:
i) Αμ n  0 (δηλαδή παοαςηοείςαι μεςαβξλή ρςα ρσμξλικά mol ςχμ αεοίχμ καςά
ςημ μεςαςόπιρη ςηπ ιρξοοξπίαπ), ρύμτχμα με ςημ αουή ςξσ Le Chatelier, η
ιρξοοξπία θα μεςαςξπιρθεί ποξπ ςημ καςεύθσμρη πξσ ςα ρσμξλικά mol ασνάμξμςαι.
Ωπ εκ ςξύςξσ, η ςιμή ςηπ πίερηπ θα αουίρει μα ασνάμεςαι. Όςαμ ςξ ρύρςημα τθάρει
P.
ρςη μέα Χ.Ι. θα ρςαθεοξπξιηθεί η πίερη ρε μία ςιμή μεγαλύςεοη από .
2
ii) Αμ n  0 η θέρη ςηπ ιρξοοξπίαπ δεμ επηοεάζεςαι από ςη μεςαβξλή ςηπ πίερηπ,
P.
ξπόςε η πίερη ρςξ δξυείξ δεμ θα αλλάνει, δηλαδή θα μείμει ίρη με .
2
Τα δεδξμέμα αμςιρςξιυξύμ ρςη 2η εκδξυή, άοα n  0  2  (1  x)  0  x  1 .
β) Ο σπξδιπλαριαρμόπ ςξσ όγκξσ σπό ρςαθεοή θεομξκοαρία διπλαριάζει ςη
ρσμξλική πίερη, υχοίπ μα επηοεάζει ςη θέρη ςηπ ρσγκεκοιμέμηπ ιρξοοξπίαπ.
Σύμτχμα με ςημ αουή ςξσ Le Chatelier, αμ ασνήρξσμε ςη θεομξκοαρία η ιρξοοξπία
θα μεςαςξπιρςεί ποξπ ςημ εμδόθεομη καςεύθσμρη (ποξπ ςα ποξψόμςα) και αμ
ελαςςώρξσμε ςη θεομξκοαρία η ιρξοοξπία θα μεςαςξπιρςεί ποξπ ςημ ενώθεομη
καςεύθσμρη (ποξπ ςα αμςιδοώμςα). Όπξια μεςαςόπιρη και αμ γίμει, ςα ρσμξλικά mol
ςχμ αεοίχμ δεμ αλλάζξσμ επειδή n  0 . Δπξμέμχπ, η αλλαγή ςηπ πίερηπ πξσ θα
ποξκληθεί λόγχ μεςαβξλήπ ςηπ θεομξκοαρίαπ θα ποξρδιξοίζεςαι από ςημ
καςαρςαςική ενίρχρη ςχμ ιδαμικώμ αεοίχμ.
n ό  R  T1
Η πίερη ρςημ αουική ιρξοοξπία δίμεςαι από ςημ ρυέρη P1  .
V1
n  R  T2 n ό  R  T2
Η πίερη ρςη μέα ιρξοοξπία δίμεςαι από ςη ρυέρη P2  ό  .
V2 V1
2

16
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

n ό  R  T2 n ό  R  T1 T
Ατξύ ξι δύξ πιέρειπ είμαι ίρεπ ιρυύει:   T2  1 .
V1 V1 2
2
Δπξμέμχπ, ρςη δεύςεοη ιρξοοξπία η πίερη δεμ θα αλλάνει μόμξ αμ η απόλσςη
θεομξκοαρία ρςξ δξυείξ σπξδιπλαριαρςεί.
γ) Ποιμ από ςημ αύνηρη ςηπ θεομξκοαρίαπ και δεδξμέμξσ όςι P1  P 2  P ,
V1  V 2  V και T1  T 2  T από ςημ καςαρςαςική ενίρχρη ( P  V  n .  R  T )
ποξκύπςει όςι ςα ξλικά mol ςχμ δύξ αέοιχμ ιρξοοξπιώμ είμαι μεςανύ ςξσπ ίρα.
Σςξ δξυείξ Δ1 αμ ασνήρξσμε ςη θεομξκοαρία, ρύμτχμα με ςημ αουή ςξσ Le
Chatelier, η ιρξοοξπία μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςημ εμδόθεομη καςεύθσμρη, δηλαδή
ποξπ ςα ποξψόμςα. Δπίρηπ, ατξύ n  0 ςα ξλικά mol ςχμ αεοίχμ δεμ αλλάζξσμ.
Ποιμ ςημ αύνηρη ςηπ θεομξκοαρίαπ ρςξ Δ1: P  V  n .  R  T (1).
Μεςά ςημ αύνηρη ςηπ θεομξκοαρίαπ ρςξ Δ1: P1΄  V  n .  R  T΄ (2).
Σςξ δεύςεοξ δξυείξ θα ποέπει μα διακοίμξσμε πεοιπςώρειπ.
Πεοίπςχρη 1η:
Έρςχ, όςι η αμςίδοαρη είμαι ενώθεομη. Τόςε αμ ασνηθεί η θεομξκοαρία, ρύμτχμα
με ςημ αουή ςξσ Le Chatelier, η ιρξοοξπία μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςημ εμδόθεομη
καςεύθσμρη, δηλαδή ποξπ ςα αμςιδοώμςα, ξπόςε ςα ρσμξλικά mol ςχμ αεοίχμ
ασνάμξμςαι.
Ποιμ ςημ αύνηρη ςηπ θεομξκοαρίαπ ρςξ Δ2: P  V  n .  R  T (1).
Μεςά ςημ αύνηρη ςηπ θεομξκοαρίαπ ρςξ Δ2: P 2΄  V  (n .  x)  R  T΄ (3).
P 2΄ (n .  x)
Διαιοώμςαπ ςημ (3) με ςημ (2) έυξσμε:   P 2΄  P1΄
P1΄ n .
Πεοίπςχρη 2η:
Έρςχ, όςι η αμςίδοαρη είμαι εμδόθεομη. Τόςε αμ ασνηθεί η θεομξκοαρία, ρύμτχμα
με ςημ αουή ςξσ Le Chatelier, η ιρξοοξπία μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςημ εμδόθεομη
καςεύθσμρη, δηλαδή ποξπ ςα ποξψόμςα, ξπόςε ςα ρσμξλικά mol ςχμ αεοίχμ
μειώμξμςαι.
P 2΄ (n .  x)
Με αμάλξγξ ςοόπξ καςαλήγξσμε ρςη ρυέρη:   P 2΄  P1΄
P1΄ n .

17
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 12. ΢ε κλειρςό δξυείξ, ρε ξοιρμέμη θεομξκοαρία, πεοιέυεςαι ρε

ιρξοοξπία ιρξμξοιακό μείγμα αεοίωμ διξνειδίξσ ςξσ αζώςξσ (  2 ) και
ςεςοξνειδίξσ ςξσ αζώςξσ(  2 4 ), ρύμτωμα με ςη υημική ενίρωρη:
 2 4 (g) 2 2 (g),   0 .
΢ςημ ιρξοοξπία ασςή κάμξσμε ςιπ ακόλξσθεπ παοεμβάρειπ:
 Ση υοξμική ρςιγμή t1, ασνάμεςαι απόςξμα ξ όγκξπ ςξσ δξυείξσ. Διαπιρςώμεςαι
όςι από ςη ρςιγμή t2 και μεςά έυει απξκαςαρςαθεί η μέα ιρξοοξπία.
 Αογόςεοα, ςη ρςιγμή t3, ποξρςίθεςαι πξρόςηςα  2 4 . Διαπιρςώμεςαι όςι από
ςη ρςιγμή t4 και μεςά έυει απξκαςαρςαθεί η μέα ιρξοοξπία.
 Σέλξπ ςη ρςιγμή t5, ελαςςώμεςαι απόςξμα η θεομξκοαρία και ρςαθεοξπξιείςαι
ρε μικοόςεοη ςιμή. Διαπιρςώμεςαι όςι από ςη ρςιγμή t6 και μεςά έυει
απξκαςαρςαθεί η μέα ιρξοοξπία.
Με βάρη ςιπ πληοξτξοίεπ ασςέπ, μα απαμςήρεςε ρςιπ ακόλξσθεπ εοωςήρειπ:
α) Πωπ διαμξοτώμεςαι, ρςιγμιαία, η μξοτή ςηπ καμπύληπ αμςίδοαρηπ όλωμ
ςωμ ρσρςαςικώμ, όςαμ μεςαβάλξσμε ςξμ όγκξ ςξσ αεοίξσ μείγμαςξπ;
β) Πωπ διαμξοτώμεςαι, ρςιγμιαία, η μξοτή ςηπ καμπύληπ αμςίδοαρηπ όλωμ
ςωμ ρσρςαςικώμ, όςαμ ποξρθέρξσμε πξρόςηςα εμόπ μόμξ ρσρςαςικξύ;
γ) Πωπ διαμξοτώμεςαι, ρςιγμιαία, η μξοτή ςηπ καμπύληπ αμςίδοαρηπ όλωμ
ςωμ ρσρςαςικώμ, όςαμ μεςαβάλλξσμε ςημ θεομξκοαρία ςξσ μείγμαςξπ;
δ) Να ρυεδιάρεςε πξιξςικά ςιπ καμπύλεπ ςωμ ρσγκεμςοώρεωμ ςωμ δύξ αεοίωμ ρε
ρσμάοςηρη με ςξ υοόμξ.
ε) Να ρσγκοίμεςε ςιπ ρσγκεμςοώρειπ ςωμ ρσρςαςικώμ και ςημ πίερη ςξσ
μείγμαςξπ ρςα υοξμικά διαρςήμαςα (t0, t1) και (t2, t3).
ρς) Να ρσγκοίμεςε ςιπ ςιμέπ πξσ έυει η ρςαθεοά ιρξοοξπίαπ Kc ρςξ υοξμικό
διάρςημα (t0, t5) και (t5, t6).

Σςόυξπ ςξσ θέμαςξπ είμαι μα παοξσριαρθεί η απεικόμιρη ρε διάγοαμμα

ρσγκέμςοχρηπ - υοόμξσ διατόοχμ μεςαβξλώμ ςηπ θέρηπ μιαπ ιρξοοξπίαπ.

Λύρη
α) Αμ ασνήρξσμε απόςξμα ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ μειώμξμςαι απόςξμα ξι
ρσγκεμςοώρειπ ςχμ αεοίχμ. Η ‘‘ακαοιαία’’ μείχρη ςχμ ρσγκεμςοώρεχμ
καςαγοάτεςαι ρςξ διάγοαμμα χπ καςακόοστη μεςαβξλή ποξπ ςα κάςχ για όλα ςα
ρσρςαςικά ςηπ αμςίδοαρηπ.
β) Η απόςξμη αύνηρη ςηπ ρσγκέμςοχρηπ εμόπ ρσρςαςικξύ καςαγοάτεςαι χπ
καςακόοστη μεςαβξλή ποξπ ςα πάμχ, μόμξ για ςξ ρσγκεκοιμέμξ ρσρςαςικό.
γ) Η απόςξμη μεςαβξλή ςηπ θεομξκοαρίαπ δεμ απξςσπώμεςαι με κάπξια
καςακόοστη μεςαβξλή ρςξ διάγοαμμα.
δ) Με βάρη ςξμ ςοόπξ μεςαβξλήπ ςηπ υημικήπ ιρξοοξπίαπ πξσ πεοιγοάτεςαι ρςημ
εκτώμηρη και ςιπ απαμςήρειπ πξσ δόθηκαμ ρςα ςοία ποξηγξύμεμα εοχςήμαςα,
ποξκύπςξσμ ςα ακόλξσθα ρςξιυεία πξσ σπξδεικμύξσμ ςξμ ςοόπξ διαμόοτχρηπ ςξσ
διαγοάμμαςξπ C  f (t) :
 Τη υοξμική ρςιγμή t1, ασνάμεςαι απόςξμα ξ όγκξπ ςξσ δξυείξσ. Ωπ εκ ςξύςξσ,
μειώμξμςαι ‘‘ακαοιαία’’ όλεπ ξι ρσγκεμςοώρειπ. Σςη ρσμέυεια, επειδή μειώθηκε η
πίερη η ιρξοοξπία αουίζει μα μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςα πεοιρρόςεοα mol, δηλαδή ποξπ
ςα ποξψόμςα. Η μεςαςόπιρη ασςή, δηλαδή η ρσμευήπ αύνηρη ςηπ ρσγκέμςοχρηπ ςχμ
ποξψόμςχμ ρσμευίζεςαι μέυοι ςη ρςιγμή t2.
 Τη υοξμική ρςιγμή t3, λόγχ ςηπ ποξρθήκηπ αμςιδοώμςξπ, ασνάμεςαι ‘‘ακαοιαία’’
η ρσγκέμςοχρή ςξσ. Σςη ρσμέυεια, η ιρξοοξπία αουίζει μα μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςα
ποξψόμςα. Η μεςαςόπιρη ασςή, δηλαδή η ρσμευήπ αύνηρη ςηπ ρσγκέμςοχρηπ ςχμ
ποξψόμςχμ ρσμευίζεςαι μέυοι ςη ρςιγμή t4.
 Τη υοξμική ρςιγμή t5, λόγχ ςηπ μείχρηπ ςηπ θεομξκοαρίαπ, η ιρξοοξπία αουίζει
μα μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςημ ενώθεομη καςεύθσμρη, δηλαδή ποξπ ςα αμςιδοώμςα. Η
18
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

μεςαςόπιρη ασςή, δηλαδή η ρσμευήπ μείχρη ςηπ ρσγκέμςοχρηπ ςχμ ποξψόμςχμ

ρσμευίζεςαι μέυοι ςη ρςιγμή t6.
Δπξμέμχπ ξι καμπύλεπ ςχμ ρσγκεμςοώρεχμ ςχμ δύξ αεοίχμ ρε ρσμάοςηρη με ςξ
υοόμξ ταίμξμςαι, πξιξςικά, ρςξ παοακάςχ διάγοαμμα:

C (M)

ΝΟ2

Ν2Ο4

t0 t1 t2 t3 t4 t5 t6 t (min)
ε) Σςξ υοξμικό διάρςημα (t0, t1) είμαρςε ρε υημική ιρξοοξπία και ξι ρσγκεμςοώρειπ
ςχμ δύξ υημικώμ εμώρεχμ είμαι ρςαθεοέπ και ίρεπ. Τη ρςιγμή t1 ασνάμεςαι ξ όγκξπ
ςξσ δξυείξσ και μειώμξμςαι ‘‘ακαοιαία’’ και ενίρξσ ξι ρσγκεμςοώρειπ και ςχμ δύξ
ρσρςαςικώμ. Η αύνηρη ςξσ όγκξσ ρσμεπάγεςαι μείχρη ςηπ πίερηπ, ξπόςε ςξ υημικό
ρύρςημα αουίζει μεςαςξπίζεςαι ποξπ ςα πεοιρρόςεοα mol, δηλαδή ποξπ ςα
ποξψόμςα. Ασςό ρσμευίζεςαι μέυοι ςη ρςιγμή t2 πξσ απξκαθίρςαςαι η μέα ιρξοοξπία
ρςημ ξπξία ξι ρσγκεμςοώρειπ ςχμ δύξ ρσρςαςικώμ ρςαθεοξπξιξύμςαι ρε μέεπ ςιμέπ.
Η ρσγκέμςοχρη ςξσ N 2 O 4 στίρςαςαι δύξ διαδξυικέπ μειώρειπ, επξμέμχπ ιρυύει
[N2O4 ](t 2 , t3 )  [N2O4 ](t 0 , t1 ) .
Η ρσγκέμςοχρη ςξσ NO2 στίρςαςαι μια μείχρη και μία αύνηρη. Η Κc έυει ςη μξοτή
[NO 2 ]2
Kc  και η ςιμή ςηπ δεμ μεςαβάλλεςαι ρςξ υοξμικό διάρςημα (t0, t3), ατξύ η
[ 24 ]
θεομξκοαρία παοαμέμει ρςαθεοή. Καςά ςημ μεςάβαρη από ςημ ποώςη ιρξοοξπία (t0,
t1) ρςη δεύςεοη ιρξοοξπία (t2, t3) βοήκαμε όςι ξ παοξμξμαρςήπ ςξσ κλάρμαςξπ
μειώθηκε. Για μα παοέμειμε ςξ κλάρμα ρςαθεοό θα ποέπει και ξ αοιθμηςήπ ςξσ
κλάρμαςξπ μα μειώθηκε καςάλληλα και ασςόπ.
Άοα, [NO 2 ](t 2 , t 3 )  [NO 2 ](t 0 , t1 ) .
Αμςίρςξιυα για ςημ ξλική πίερη έυξσμε:
n ά n NO2  n N2O4
P R T   R  T  ([NO 2 ]  [N 2O 4 ])  R  T .
V V
Σσγκοίμξμςαπ ςιπ ξλικέπ πιέρειπ για ςα υοξμικά διαρςήμαςα (t0, t1) και (t2, t3)
P(t 0 , t1 ) [NO2 ](t 0 , t1 )  [N 2 O4 ](t 0 , t1 )
έυξσμε:   1  P(t 0 , t1 )  P(t 2 , t3 ) .
P(t 2 , t3 ) [NO2 ](t 2 , t3 )  [N 2 O4 ](t 2 , t 3 )

ρς) Η ςιμή ςηπ ρςαθεοάπ ιρξοοξπίαπ, Κc εναοςάςαι μόμξ από ςη θεομξκοαρία. Μέυοι
ςη ρςιγμή t5 δίμεςαι όςι η θεομξκοαρία είμαι ρςαθεοή. Δπίρηπ, δίμεςαι όςι από ςη
ρςιγμή t5 και μεςά η θεομξκοαρία ελαςςώμεςαι και ρςαθεοξπξιείςαι ρε μία
υαμηλόςεοη ςιμή. Η μείχρη ςηπ θεομξκοαρίαπ μειώμει ςη Κc κάθε εμδόθεομηπ
αμςίδοαρηπ. Δπξμέμχπ η Κc μειώμεςαι, άοα ιρυύει: K c,[ t 0 , t 5 ]  K c,[ t 5 , t 6 ] ).

19
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 13. ΢ε δξυείξ μεςαβληςξύ όγκξσ με έμβξλξ ρε ρςαθεοή θεομξκοαρία θ oC

ειράγξσμε 2 mol CO, 2 mol Cl2 και 1 mol COCl2.Σξ αέοιξ μείγμα αμςιδοά
ρύμτωμα με ςη υημική ενίρωρη CO(g)  Cl 2 (g) COCl 2 (g) και τθάμει ρε
καςάρςαρη ιρξοοξπίαπ, ρςημ ξπξία διαπιρςώμξσμε όςι δεμ άλλανε η πίερη ςξσ
αεοίξσ μείγμαςξπ και όςι ξ όγκξπ ςξσ δξυείξσ μειώθηκε καςά 20% .
α) Να ενηγήρεςε ποξπ πξια καςεύθσμρη κιμήθηκε η αμτίδοξμη αμςίδοαρη.
β) Αμ ξ όγκξπ ρςημ ιρξοοξπία είμαι 1 L μα σπξλξγίρεςε ςημ K c ρςξσπ θ oC.
γ) Για μα ασνήρξσμε ςημ πξρόςηςα ςξσ COCl 2 καςά 0,5 mol μπξοξύμε μα
ποξρθέρξσμε πξρόςηςα εμόπ αμςιδοώμςξπ. Πόρη πξρόςηςα ποέπει μα
ποξρθέρξσμε;
δ) Να ρυεδιάρεςε πξιξςικά ρε κξιμό διάγοαμμα ςιπ καμπύλεπ αμςίδοαρηπ ςωμ
αεοίωμ ρσρςαςικώμ από ςημ αουική καςάρςαρη μέυοι και ςημ ιρξοοξπία ςξσ
εοωςήμαςξπ γ.

Σςόυξι ςξσ θέμαςξπ είμαι μα παοξσριαρςξύμ:

α) Πεοιπςώρειπ πξσ μπξοξύμε μα ποξβλέφξσμε ςημ καςεύθσμρη ποξπ ςημ ξπξία
αμςιδοά μια αμτίδοξμη αμςίδοαρη, όςαμ ειράγξμςαι ρςξ δξυείξ όλα ςα ρσρςαςικά
ςηπ.
β) Τοόπξι επίλσρηπ ποξβλημάςχμ πξσ ρσμδέξμςαι με ςη μεςαςόπιρη ςηπ θέρηπ ςηπ
υημικήπ ιρξοοξπίαπ μέρχ μεςαβξλώμ ςηπ πξρόςηςαπ κάπξιξσ ρσρςαςικξύ ςηπ.
γ) Δεδξμέμα πξσ ποέπει μα λαμβάμξμςαι σπόφη για μα ρυεδιαρςξύμ ξι καμπύλεπ
μιαπ αμςίδοαρηπ ρε διάτξοεπ θέρειπ ιρξοοξπίαπ.

Λύρη
α) Ατξύ ςξ έμβξλξ είμαι ελεύθεοξ ρςη μέα ιρξοοξπία η πίερη ςξσ αεοίξσ
(ερχςεοική) δεμ θα αλλάνει. Δπίρηπ δεμ αλλάζει και η θεομξκοαρία. Δπξμέμχπ από
ςη μείχρη ςξσ όγκξσ και ςημ καςαρςαςική ενίρχρη ποξκύπςει όςι ςα ρσμξλικά mol
ςχμ αεοίχμ θα ελαςςχθξύμ. Ασςό ρημαίμει όςι, η αμςίδοαρη μεςαςξπίρθηκε ποξπ ςα
ποξψόμςα, δηλαδή ποξπ ςα δενιά.

β) Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ ςχμ mol για ςημ αμςίδοαρη:

mol C(g)  Cl2 (g) COCl2 (g)
. 2 2 1
. x x 
.   x
.. 2x 2x 1 x
Για ςημ αουική καςάρςαρη και ςημ καςάρςαρη ιρξοοξπίαπ έυξσμε:
P  V.  n.  R  (1) και P  VX.I.  n X.I.  R  (2). Δίμεςαι όςι V.  0,8V. , ξπόςε
P  V. n .  R   n
  0,8  .  n .  0,8  n .  5  x  0,8  5  x  1 .
P  V. n .  R   n .
Άοα, ρςημ ιρξοοξπία ρςξ δξυείξ σπάουξσμ 1 mol CO , 1 mol Cl 2 και 2 mol COCl2 .
2
 
 c   2  c  2 .
[COCl2 ] 1
c 
[CO]  [Cl 2 ] 1
 
1

20
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

γ) Δίςε επιλένξσμε μα ποξρθέρξσμε CO είςε Cl 2 είμαι ςξ ίδιξ, ατξύ έυξσμ ίδιεπ

αουικέπ πξρόςηςεπ και ίδιξ ρςξιυειξμεςοικό ρσμςελερςή. Έρςχ όςι ποξρθέςξσμε λ
mol CO .

Κάμξσμε πιμακάκι με ςιπ μεςαβξλέπ mol για ςημ αμςίδοαρη:

mol C (g)  Cl2 (g) COCl2 (g)
. .. 1 1 2
. 
.   
.   
έ .. 1     1  2
Για ςξ COCl2 δίμεςαι όςι 2    2,5    0,5 . Άοα, ρςημ ιρξοοξπία θα έυξσμε
(0,5 +λ) mol CO , 0,5 mol Cl 2 και 2,5 mol COCl2. Η θεομξκοαρία είμαι ρςαθεοή,
επξμέμχπ η Kc έυει ςημ ίδια ςιμή.
 2,5 
 
[COCl2 ]  V ,2  5V ,2
c   c  2  (1).
[CO]  [Cl2 ]  0,5  0,5    (0,5  )
 
 V ,2 
 V ,2  
Η πίερη παοαμέμει ρςαθεοή ρςξ δξυείξ μεςαβληςξύ όγκξσ, ξπόςε από ςημ
καςαρςαςική για ςιπ δύξ ιρξοοξπίεπ έυξσμε:
P  VXI,1 n XI,1  R   1 4 3,5  
    VXI,2  (2)
P  VXI,2 n XI,2  R   VXI,2 3,5   4
5  (3,5  )
Από (1) και (2) έυξσμε: 2   4  8  17,5  5    4,5 .
4  (0,5  )
Δπξμέμχπ, ποέπει μα ποξρθέρξσμε 4,5 mol CO .

δ) Καςαρκεσάζξσμε ποώςα ςξμ πίμακα.

n CO (mol) n Cl2 (mol) n COCl2 (mol)

Αουικά 2 2 1
1η ιρξοοξπία 1 1 2
Ποξρθήκη 4,5 - -
2η ιρξοοξπία 5 0,5 2,5

21
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

Τξ ζηςξύμεμξ διάγοαμμα έυει, πξιξςικά, ςημ ακόλξσθη μξοτή.

C (M)

CO
5

3
COCl2

1
CO και Cl2 Cl2

0
t (min)

22
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 14. ΢ε δξυείξ ρςαθεοξύ όγκξσ ρε θεομξκοαρία θ ξC ειράγεςαι ιρξμξοιακό

μείγμα  2 και  2 . Σξ υημικό ρύρςημα μεςά από κάπξια ώοα τθάμει ρςημ
ιρξοοξπία  2 (g)  I 2 (g) 2HI(g) με απόδξρη 0,6.
α) Να σπξλξγίρεςε ςη ρςαθεοά ςηπ υημικήπ ιρξοοξπίαπ  c .
β) ΢ε έμα άλλξ δξυείξ ρςαθεοξύ όγκξσ ρςημ ίδια θεομξκοαρία, διξυεςεύξσμε
πξρόςηςα αεοίξσ  , η ξπξία διαρπάςαι και κάπξια ρςιγμή καςαλήγει ρςημ
 2 (g)  I 2 (g) .
U1
ιρξοοξπία 2HI(g) U2

i) Να σπξλξγίρεςε ςξμ βαθμό διάρπαρηπ ςξσ  και ςημ % v/v πεοιεκςικόςηςα

ςξσ μείγμαςξπ ρε  , ρςημ ιρξοοξπία.
ii) Να ενεςάρεςε αμ θα αλλάνει η ρσμξλική απόδξρη αμ ρςημ ιρξοοξπία
ποξρθέρξσμε και άλλη πξρόςηςα  , ίρη με ασςή πξσ ποξρθέραμε αουικά.
iii) Όςαμ ρςξ δξυείξ ςξ αέοιξ μείγμα έυει πεοιεκςικόςηςα 10 % v/v ρε  2 , μα
ρσγκοίμεςε ςιπ ςαυύςηςεπ U1 και U2 ςηπ αμτίδοξμηπ αμςίδοαρηπ.
iv) ΢ςημ ιρξοοξπία, διπλαριάζξσμε ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ και ςασςόυοξμα
σπξδιπλαριάζξσμε ςη θεομξκοαρία. ΢ςη μέα ιρξοοξπία η % v/v πεοιεκςικόςηςα
ρε HI μειώθηκε καςά ςξ ήμιρσ, ρε ρυέρη με ασςή πξσ είυαμε ρςη αουική
ιρξοοξπία. Να υαοακςηοίρεςε ςημ αμςίδοαρη διάρπαρηπ ςξσ  ωπ ενώθεομη ή
εμδόθεομη και μα σπξλξγίρεςε ςη μέα ρσμξλική απόδξρη και ςη μέα ρςαθεοά
ιρξοοξπίαπ.

Σςόυξι ςξσ θέμαςξπ είμαι μα παοξσριαρςξύμ πεοιπςώρειπ:

α) Σσρυέςιρηπ μεςανύ ρςαθεοάπ υημικήπ ιρξοοξπίαπ και απόδξρηπ.
β) Αμςιμεςώπιρηπ ποξβλημάςχμ μεςαςόπιρηπ ςηπ θέρηπ ςηπ υημικήπ ιρξοοξπίαπ
όςαμ έυξσμε ρσμδσαρμό παοαγόμςχμ πξσ μεςαβάλλξμςαι.

Λύρη
α) Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ ςχμ mol για ςημ αμςίδοαρη:
mol  2 (g)   2 (g) 2 (g)
. n n 
. x x 
.   2x
.. (n  x) (n  x) 2x
x
Για ςημ απόδξρη έυξσμε:    x    n (1). Με βάρη ςημ (1) ξ μόμξπ ςηπ
n
υημικήπ ιρξοοξπίαπ μεςαςοέπεςαι ρςημ ακόλξσθη ρυέρη:
2
 2x 
2   (2n) 2 4 2
   2  c 
[HI] V
c     (2).
[H 2 ]  [I 2 ]  n  x  (n  n) 2 (1  ) 2
c

 
 V 
Αμςικαθιρςώμςαπ όπξσ α ςξ 0,6 ποξκύπςει όςι  c  9 .

23
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

β)
i) Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ ςχμ mol για ςημ αμςίδοαρη διάρπαρηπ:
mol 2(g)  2 (g)   2 (g)
. n  
. y  
y y
. 
2 2
y y
.. (n  y)
2 2
y
Για ςημ απόδξρη έυξσμε: ΄   y  ΄  n (3)
n
Ποόκειςαι για ςημ αμςίρςοξτη αμςίδοαρη, ρςημ ίδια θεομξκοαρία, άοα η ςιμή ςηπ
1 1
Kc΄ είμαι:  c΄   (4).
Kc 9
Από ςιπ (3) και (4) ποξκύπςει:
 ΄  n 
2 2
 y 2
[H ]  [I ]    
 2    ΄  ΄
2
 c΄  2 2 2  
V 
 ΄  (5)
(n  ΄  n) 2 4(1  ΄) 2
c c
ny
2
[H I]
 
 V 
΄2
2
1
Αμςικαθιρςώμςαπ ςημ ςιμή ςηπ Kc΄ ποξκύπςει:    2 ΄  0, 4
 3  2 (1  ΄)
2

Δπειδή η αμαλξγία όγκχμ είμαι και αμαλξγία mol για ςα αέοια πξσ βοίρκξμςαι ρςιπ
ίδιεπ ρσμθήκεπ πίερηπ και θεομξκοαρίαπ έυξσμε
n HI ny n  0, 4n
%v / v (HI)  100%  100%  100%  60%
n ά n n
4 2
ii) Από ςη ρυέρη (2)  c  γίμεςαι ταμεοό όςι η απόδξρη δεμ εναοςάςαι από
(1  ) 2
ςημ αουική πξρόςηςα ςξσ  .

iii) Θα ρσγκοίμξσμε ςημ πεοιεκςικόςηςα % v/v ςξσ μείγμαςξπ ρςημ ιρξοοξπία και
ρςημ καςάρςαρη πξσ ζηςάει ςξ εοώςημα.
Σςημ ιρξοοξπία η πεοιεκςικόςηςα ςξσ  είμαι 60 %, άοα ςχμ H 2 και I 2 θα είμαι
από 20 %.
Σςημ καςάρςαρη πξσ αματέοεςαι ςξ εοώςημα δίμεςαι όςι η πεοιεκςικόςηςα ςξσ H 2
είμαι 10 %.
Δπξμέμχπ, η αμςίδοαρη θα ρσμευίρει μα παοάγει σδοξγόμξ μέυοι ασςό μα τςάρει ρε
πεοιεκςικόςηςα 20 %. Ωπ εκ ςξύςξσ, για ςιπ ςαυύςηςεπ ςχμ αμςίρςοξτχμ
αμςιδοάρεχμ θα ιρυύει U1  U 2 .
iv) Σςη μέα ιρξοοξπία η % v/v πεοιεκςικόςηςα ρε  μειώθηκε, άοα η ιρξοοξπία
μεςαςξπίρςηκε ποξπ ςα ποξψόμςα. Σςη ρσγκεκοιμέμη ιρξοοξπία επειδή n  0 η
μεςαβξλή ςηπ πίερηπ δεμ επηοεάζει ςη θέρη ςηπ ιρξοοξπίαπ. Σσμεπώπ, ςημ αλλαγή
ρςη ρύρςαρη ςξσ μείγμαςξπ έτεοε ξ σπξδιπλαριαρμόπ ςηπ θεομξκοαρίαπ. Με
μείχρη ςηπ θεομξκοαρίαπ ξι αμςιδοάρειπ πηγαίμξσμ ποξπ ρςημ ενώθεομη
καςεύθσμρη. Η ρσγκεκοιμέμη πήγε ποξπ ςα ποξψόμςα. Άοα, η αμςίδοαρη διάρπαρηπ
ςξσ  είμαι ενώθεομη.

24
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ ςχμ mol, θεχοώμςαπ όςι εναουήπ είυαμε διπλάριξ
όγκξ και σπξδιπλάρια θεομξκοαρία.
mol 2(g)  2 (g)   2 (g)
. n  
.   
 
. 
2 2
 
.. (n  )
2 2
Δίμεςαι όςι
n HI 60 n 
%v / v (HI)  100%  % 100%  0,3n  n      0, 7n
n ά 2 n

0, 7n
Σσμεπώπ, ΄΄   0, 7 .
n
Για ςημ μέα ρςαθεοά ιρξοοξπίαπ από ςη ρυέρη (5) ποξκύπςει:
΄΄2 0, 7 2
 c΄΄   ΄΄   c΄΄ 1,36 .
4(1  ΄΄)2 4  0,32
c

25
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 15. ΢ε κεμό δξυείξ, ρςξσπ θ ξC ειράγξμςαι ιρξμξοιακέπ πξρόςηςεπ ξνικξύ

ξνέξπ και αιθαμόληπ παοξσρία H2SO4, ξπόςε λαμβάμει υώοα η αμςίδοαρη
CH 3COOH( )  CH 3OH( ) CH 3COOCH 3 ( )  H 2O( ) , για ςημ ξπξία ιρυύει
K c  4 και  0.
α) Να σπξλξγίρεςε ςημ απόδξρη ςηπ αμςίδοαρηπ.
β) Να αματέοεςε ςοόπξσπ με ςξσπ ξπξίξσπ μπξοξύμε μα ασνήρξσμε ςημ απόδξρη
ςηπ ρσγκεκοιμέμηπ αμςίδοαρηπ.
γ) Να απξδείνεςε, ρςηοιζόμεμξι ρςημ αουή ςξσ Le Chatelier, όςι όςαμ ξι
πξρόςηςεπ ςωμ αμςιδοώμςωμ είμαι ιρξμξοιακέπ, η απόδξρη ςηπ αμςίδοαρηπ είμαι
η ελάυιρςη.
δ) Πόρα mol αιθαμόληπ ποέπει μα βάλξσμε ρςξ δξυείξ για μα αμςιδοάρξσμ με 2
mol ξνικξύ ξνέξπ, ώρςε η απόδξρη μα είμαι ίρη με 80 % ;
ε) Πξια είμαι η ςιμή ςηπ ρςαθεοάπ ιρξοοξπίαπ ςηπ σδοόλσρηπ εμόπ ερςέοα; Να
αματέοεςε ςοόπξσπ με ςξσπ ξπξίξσπ μπξοξύμε μα ασνήρξσμε ςημ απόδξρή ςηπ.

Σςόυξι ςξσ θέμαςξπ είμαι:

α) Να παοξσριαρςεί πώπ από ςημ Kc σπξλξγίζξσμε ςημ απόδξρη.
β) Να ταμεί όςι ςοξπξπξιώμςαπ καςάλληλα ςιπ αουικέπ πξρόςηςεπ ςχμ αμςιδοώμςχμ
μπξοξύμε μα επιςύυξσμε σφηλόςεοεπ απξδόρειπ.

Λύρη
α) Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ ςχμ mol για ςημ αμςίδοαρη:
mol CΗ 3COOH( ) + C 2 Η 5OH( ) CΗ 3COOC 2 Η 5 ( ) + H 2O( )
. n n  
. x x  
.   x x
.. (n  x) (n  x) x x

Σςημ ιρξοοξπία ιρυύει:

x x
Kc 
CH3COOC2 H5  H 2O  V  V 4   x 2  x  2
 
CH3COOH C2 H5OH  n  x  n  x nx  nx
V V
2n
άοα x1  και x 2  2n .
3
Η ποώςη λύρη είμαι δεκςή ατξύ 0  x  n , εμώ η δεύςεοη απξοοίπςεςαι.
2
n
x 3 2
Σσμεπώπ,     ή 66,67 %.
n n 3
Σσμπεοαρμαςικά, ξπξιξδήπξςε ιρξμξοιακό μείγμα ξνικξύ ξνέξπ και αιθαμόληπ έυει
απόδξρη 66,67 %.
β) Τόρξ η μεςαβξλή ςηπ πίερηπ, όρξ και η μεςαβξλή ςηπ θεομξκοαρίαπ δεμ
επηοεάζξσμ ςη θέρη ςηπ ιρξοοξπίαπ γιαςί ατεμόπ δεμ σπάουξσμ αέοια αμςιδοώμςα ή
ποξψόμςα και ατεςέοξσ η αμςίδοαρη είμαι ποακςικά θεομξξσδέςεοη (  0 ).
Ωπ εκ ςξύςξσ μπξοξύμε μα μεςαβάλλξσμε ςημ απόδξρή ςηπ μόμξ μεςαβάλλξμςαπ ςιπ
ρσγκεμςοώρειπ αμςιδοώμςχμ και ποξψόμςχμ.
Δκδξυή i: Με ποξρθήκη αμςιδοώμςξπ (ξνικξύ ξνέξπ ή αιθαμόληπ)
Δκδξυή ii: Με απξμάκοσμρη ποξψόμςξπ (ερςέοα ή μεοξύ).

26
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

Από ςιπ δύξ ασςέπ εκδξυέπ η απλξύρςεοη είμαι η απξμάκοσμρη ςξσ παοαγόμεμξσ
μεοξύ με υοήρη καςάλληλξσ ατσδαςικξύ.
γ) Έρςχ όςι ρςημ ιρξοοξπία ποξρθέςξσμε, επιπλέξμ, n΄ mol αιθαμόληπ. Δπειδή, ρςη
υημική ιρξοοξπία ρημαρία έυει η αουική και η ςελική καςάρςαρη και όυι η διαδοξμή
πξσ ακξλξσθήθηκε, ασςό είμαι ιρξδύμαμξ με ςξ μα είυαμε ποξρθέρει ςα n΄ mol ρςξ
αουικό μείγμα αμαςοέπξμςαπ ςημ ιρξμξοιακόςηςά ςξσ. Γίμεςαι ςώοα εμταμέπ όςι η
ιρξοοξπία θα μεςαςξπιρθεί ποξπ ςα ποξψόμςα, ξπόςε ξ αοιθμηςήπ ςξσ κλάρμαςξπ
ςηπ απόδξρηπ θα μεγαλώρει. Τασςόυοξμα, ξ παοξμξμαρςήπ θα παοαμείμει ίδιξπ
δηλαδή n mol, γιαςί ποξέουεςαι από ςξ ρσρςαςικό πξσ είμαι ρε έλλειμμα, δηλαδή ςξ
ξνικό ξνύ, πξσ η πξρόςηςά ςξσ δεμ άλλανε.
Έρςχ όςι ρςημ ιρξοοξπία αταιοξύμε n΄ mol αιθαμόληπ.
Η εσθεία ποξρέγγιρη είμαι μα ενεςάρξσμε ςι θα ρσμβεί ρςη θέρη ςηπ ιρξοοξπίαπ και
ρςημ απόδξρη. Η ιρξοοξπία, ρύμτχμα με ςημ αουή ςξσ Le Chatelier, θα
μεςαςξπιρςεί ποξπ ςα αοιρςεοά, άοα ξ αοιθμηςήπ ςξσ κλάρμαςξπ ςηπ απόδξρηπ θα
μικούμει. Τασςόυοξμα ςξ ρσρςαςικό πξσ θα είμαι ρε έλλειμμα θα είμαι η αιθαμόλη με
( n  n΄ ) mol, άοα και ξ παοξμξμαρςήπ θα μικούμει. Ωπ εκ ςξύςξσ, δεμ είμαι ρατέπ
αμ η απόδξρη μικοαίμει ή μεγαλώμει.
Δίμαι καλύςεοα μα θεχοήρξσμε όςι η ενεςαζόμεμη καςάρςαρη ποξέουεςαι από
ιρξμξοιακό μείγμα ( n  n΄ ) mol από κάθε ρσρςαςικό, ρςξ ξπξίξ ποξρςέθηκαμ n΄
2
mol ξνικξύ ξνέξπ. Ωπ ιρξμξοιακό μείγμα θα είυε απόδξρη . Η ποξρθήκη n΄ mol
3
ξνικξύ ξνέξπ, όπχπ ενηγήθηκε ρςημ πεοίπςχρη ςηπ ποξρθήκηπ n΄ mol αιθαμόληπ,
θα ασνήρει ςημ απόδξρη ςηπ αμςίδοαρηπ.
Δπξμέμχπ, όςαμ ξι πξρόςηςεπ ςχμ αμςιδοώμςχμ είμαι ιρξμξοιακέπ, η απόδξρη ςηπ
ρσγκεκοιμέμηπ αμςίδοαρηπ είμαι η ελάυιρςη.

δ) Από ςημ αμάλσρη πξσ ποξηγήθηκε γίμεςαι ρατέπ όςι σπάουξσμ δύξ δσμαςέπ
λύρειπ η ποώςη υοηριμξπξιώμςαπ καςάλληλη πξρόςηςα ςηπ αιθαμόληπ μεγαλύςεοη
ςχμ 2 mol (πεοίρρεια αιθαμόληπ) και η δεύςεοη υοηριμξπξιώμςαπ καςάλληλη
πξρόςηςα ςηπ αιθαμόληπ μικοόςεοη ςχμ 2 mol (πεοίρρεια ξνικξύ ξνέξπ).
1η πεοίπςχρη: Έρςχ όςι ποέπει μα βάλξσμε χ mol αιθαμόληπ με χ > 2.
Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ ςχμ mol για ςημ αμςίδοαρη:
mol CΗ 3COOH( ) + C 2 Η 5OH( ) CΗ 3COOC 2 Η 5 ( ) + H 2O( )
. 2   
. x x  
.   x x
.. (2  x) (  x) x x

To ξνικό ξνύ είμαι ρε έλλειμμα και η απόδξρη είμαι 0,8, επξμέμχπ:

x
  0,8   0,8  x  1, 6
2
Kc 
CH3COOC2H5  H2O  4  1, 6 1, 6    1, 6  1, 6    3, 2
CH3COOHC2H5OH 0, 4(  1, 6)
Σσμεπώπ, η πξρόςηςα ςηπ αιθαμόληπ ποέπει μα είμαι 2,4 mol για μα επιςεσυθεί η
ζηςξύμεμη απόδξρη.

27
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

2η πεοίπςχρη: Έρςχ όςι ποέπει μα βάλξσμε τ mol αιθαμόληπ με τ < 2.

Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ ςχμ mol για ςημ αμςίδοαρη:
mol CΗ 3COOH( ) + C 2 Η 5OH( ) CΗ 3COOC 2 Η 5 ( ) + H 2O( )
. 2   
. x΄ x΄  
.   x΄ x΄
.. (2  x) (  x) x΄ x΄

Η αιθαμόλη είμαι ρε έλλειμμα και η απόδξρη είμαι 0,8, επξμέμχπ:

x΄
  0,8   0,8  x΄  0,8


x΄ x΄

[ ]  [  ] V V (0,8) 2 0, 64
Kc    4   1, 25
[ ]  [] (2  x΄)  (  x΄) (2  0,8)  (  0,8) (2  0,8)  0, 2
V V
Σσμεπώπ, η πξρόςηςα ςηπ αιθαμόληπ ποέπει μα είμαι 1,25 mol για μα επιςεσυθεί η
ζηςξύμεμη απόδξρη.
ε) Για ςημ CΗ3COOH( ) +C2 Η5OH( ) CΗ3COOC2Η5 ( ) + H 2O( ) ιρυύει:
[CH 3COOH]  [C 2 H 5OH] 1
K c΄    0, 25 .
[CH 3COOC 2 H 5 ]  [ 2 ] K c
Η αύνηρη ςηπ απόδξρηπ ςηπ όνιμηπ σδοόλσρηπ μπξοεί μα γίμει με ποξρθήκη
αμςιδοώμςξπ, είςε ερςέοα είςε μεοξύ. Σςημ ποάνη γίμεςαι με υοήρη μεγάληπ
πεοίρρειαπ H2O. Δπίρηπ, με απξμάκοσμρη ποξψόμςξπ, είςε ξνικξύ ξνέξπ είςε
αιθαμόληπ.
Και ρςημ πεοίπςχρη ασςή ςόρξ η μεςαβξλή ςηπ πίερηπ, όρξ και η μεςαβξλή ςηπ
θεομξκοαρίαπ δεμ επηοεάζξσμ ςη θέρη ςηπ ιρξοοξπίαπ γιαςί ατεμόπ δεμ σπάουξσμ
αέοια αμςιδοώμςα ή ποξψόμςα και ατεςέοξσ γιαςί και η αμςίρςοξτη αμςίδοαρη είμαι
ποακςικά θεομξ-ξσδέςεοη (  0 ).

28
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 16. H Kc ςηπ ιρξοοξπίαπ CaCO3 (s) CaO(s)  CO 2 (g) ρςξσπ 727 ξC
ιρξύςαι με 0,02. ΢ε κεμό κλειρςό δξυείξ βάζξσμε 4 g CaCO 3 και θεομαίμξσμε
ρςξσπ 727 ξC.
α) Να δείνεςε όςι είμαι δσμαςόμ, με καςάλληλη ούθμιρη ςηπ ςιμήπ ςξσ όγκξσ ςξσ
δξυείξσ, μα διαρπαρςεί όλη η πξρόςηςα ςξσ CaCO 3 .
β) Αμ ξ όγκξπ ςξσ δξυείξσ είμαι 1 L μα σπξλξγίρεςε ςημ απόδξρη ςηπ
αμςίδοαρηπ.
γ) ΢ε κλειρςό δξυείξ, βοίρκξμςαι ρε καςάρςαρη ιρξοοξπίαπ ςξ αέοιξ και ςα δύξ
ρςεοεά ρσρςαςικά ςηπ αμςίδοαρηπ CaCO 3 (s) CaO(s)  CO 2 (g) . Κάπξια
ρςιγμή ασνήραμε ςξμ όγκξ ςξσ δξυείξσ και ςασςόυοξμα ελαςςώραμε ςημ
θεομξκοαρία. Αμ η ρσμξλική μάζα ςωμ ρςεοεώμ ρσρςαςικώμ παοέμειμε
αμεςάβληςη, μα βοείςε αμ η αμςίδοαρη διάρπαρηπ ςξσ αμθοακικξύ αρβερςίξσ
είμαι εμδόθεομη ή ενώθεομη.
δ) ΢ε κλειρςό δξυείξ, βοίρκξμςαι ρε καςάρςαρη ιρξοοξπίαπ ςξ αέοιξ μαζί με
μεγάλη πεοίρρεια ρςεοεώμ ρσρςαςικώμ ςηπ αμςίδοαρηπ
CaCO3 (s) CaO(s)  CO 2 (g) . Κάπξια ρςιγμή διξυεςεύξσμε ρςξ δξυείξ λίγξ
αέοιξ CO2 , υωοίπ μεςαβξλή ςξσ όγκξσ και ςηπ θεομξκοαρίαπ. Να ενεςάρεςε αμ
θα καςαμαλωθεί ή όυι όλξ ςξ CO2 πξσ ποξρςέθηκε.
Δίμεςαι όςι rCaCO3  100 .

Σςόυξι ςξσ θέμαςξπ είμαι:

α) Να παοξσριαρςεί πώπ από ςημ Kc σπξλξγίζξσμε ςημ απόδξρη.
β) Να αμαδειυθξύμ ξι διάτξοεπ καςαρςάρειπ ρςιπ ξπξίεπ μπξοεί μα βοεθεί έμα
υημικό ρύρςημα πξσ έυει έμα μόμξ αέοιξ ρσρςαςικό ρςα ποξψόμςα, όςαμ
μεςαβάλλεςαι ξ όγκξπ ςξσ δξυείξσ πξσ ςξ πεοιέυει ή ποξρςίθεςαι πξρόςηςα ςξσ
αεοίξσ ρσρςαςικξύ.

Λύρη
4
α) n CaCO3  mol  0, 04 mol .
100
Σςη Χ.Ι. ιρυύει η ρυέρη:  c  [CO 2 ] .
Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ ςχμ mol για ςημ αμςίδοαρη:
mol CaCO3 (s) CaO(s)  CO 2 (g)
. 0, 04  
. x  
.  x x
.. (0, 04  x) x x
Για μα διαρπαρςεί όλη η πξρόςηςα ςξσ CaCO3 θα ποέπει:
x 0, 04
 c  [CO 2 ]  0, 02   0, 02   V 2L
V V
Δπξμέμχπ, όρξ ξ όγκξπ είμαι V  2 L ςξ υημικό ρύρςημα θα τθάμει ρε υημική
ιρξοοξπία με απόδξρη   1 .
Για V  2 L ςξ υημικό ρύρςημα θα τθάμει ρε υημική ιρξοοξπία με απόδξρη   1 .
Με άλλα λόγια, η αμςίδοαρη μόλιπ πξσ έυει γίμει πξρξςική και ςξ υημικό ρύρςημα
είμαι ξοιακά ρε ιρξοοξπία.
Για V  2 L ποξκύπςει   1 και [CO2 ]  c πξσ ρημαίμει όςι ςξ υημικό ρύρςημα
δεμ μπξοεί μα τςάρει ρε υημική ιρξοοξπία.
29
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

x x
β) Τόςε:  c  [CO 2 ]  0, 02   0, 02   x  0, 02 mol
V 1
x 0, 02
Δπξμέμχπ ξ βαθμόπ διάρπαρηπ ςξσ CaCO3 θα είμαι:     0,5
0, 04 0, 04
γ) Η μάζα ρςα υημικά ταιμόμεμα διαςηοείςαι, ρσμεπώπ ρε ξπξιξδήπξςε ρημείξ
ενέλινηπ ςηπ αμςίδοαρηπ ιρυύει m.  mCaCO3 ,  XI  mCaO,  XI  mCO2 ,  XI (1).
Δπειδή με ςιπ μεςαβξλέπ πξσ έγιμαμ δεμ άλλανε ρσμξλικά η μάζα ςχμ δύξ ρςεοεώμ
ρσρςαςικώμ από ςημ (1) ρσμάγεςαι όςι δεμ άλλανε και η πξρόςηςα ςξσ ςοίςξσ
ρσρςαςικξύ δηλαδή ςξσ CO2 . Δπξμέμχπ, η υημική ιρξοοξπία δεμ μεςαςξπίρςηκε,
δηλαδή ξι δύξ μεςαβξλέπ έδοαραμ αμςαγχμιρςικά.
Γμχοίζξσμε όςι, η αύνηρη ςξσ όγκξσ ςξσ δξυείξσ ρσμεπάγεςαι μείχρη ςηπ πίερηπ,
άοα μεςαςόπιρη ςηπ ιρξοοξπίαπ ποξπ ςημ καςεύθσμρη πξσ ρυημαςίζξμςαι
πεοιρρόςεοα mol αεοίχμ, δηλαδή ποξπ ςα ποξψόμςα. Για μα αμςιρςαθμιρςεί ασςό θα
ποέπει η ελάςςχρη ςηπ θεομξκοαρίαπ μα ρςέλμει ςημ ιρξοοξπία ποξπ ςα
αμςιδοώμςα. Δεδξμέμξσ όςι η ελάςςχρη ςηπ θεομξκοαρίαπ ρςέλμει ςιπ ιρξοοξπίεπ
ποξπ ςημ ενώθεομη καςεύθσμρη ρσμπεοαίμεςαι όςι η αμςίδοαρη διάρπαρηπ ςξσ
αμθοακικξύ αρβερςίξσ είμαι εμδόθεομη.
δ) Έρςχ όςι ποξρςέθηκαμ τ mol CO 2 , ξπόςε η ιρξοοξπία θα μεςαςξπιρθεί ποξπ ςα
αμςιδοώμςα. Γοάτξσμε ςξ πιμακάκι μεςαβξλήπ ςχμ mol για ςημ αμςίδοαρη:
mol CaCO3 (s) CaO(s)  CO 2 (g)
. ..   
. 
.  y y
. y  
έ .. (   y)  y  y
Δίμεςαι όςι η θεομξκοαρία παοαμέμει ρςαθεοή ξπόςε και για ςιπ δύξ ιρξοοξπίεπ η Κ c
έυει ςημ ίδια ςιμή και ξ όγκξπ ςξσ δξυείξσ δεμ μεςαβάλλεςαι. Καςά ρσμέπεια:

Από ςημ αουική Χ.Ι. έυξσμε:  C  [CO 2 ] 
V
  y
Από ςημ μέα Χ.Ι. έυξσμε:  C  [CO 2 ]΄     y  0 y  
V V
Σσμεπώπ, θα καςαμαλχθεί όλη η ποξρςεθείρα πξρόςηςα ςξσ CO 2 .

30
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

ΘΔΜΑ 17. ΢ε δξυείξ ρςαθεοξύ όγκξσ 1 L πξσ πεοιέυει πεοίρρεια άμθοακα ρε

ρκόμη ρςξσπ θ oC, ειράγξμςαι n mol CO2 και n mol COCl 2 . Μεςά από κάπξιξμ
υοόμξ διαπιρςώμξσμε όςι ρςξ δξυείξ σπάουει 1 mol CO και όςι έυξσμ
απξκαςαρςαθεί ξι ιρξοοξπίεπ: CO2 (g)  C(s) 2CO(g) , η ξπξία έυει
 c,1  1, 25 και COCl 2 (g) CO(g)  Cl 2 (g) , η ξπξία έυει  c,2  1,5 .
α) Να σπξλξγίρεςε ςα αουικά mol ςωμ αεοίωμ C 2 και CCl 2 καθώπ και ςημ
απόδξρη ςηπ κάθε μίαπ αμςίδοαρηπ.
β) ΢ε δξυείξ όγκξσ 1 L πξσ πεοιέυει πεοίρρεια άμθοακα ρε ρκόμη ρςξσπ θ oC,
διξυεςεύξσμε 1 mol CO2 . ΢ε άλλξ δξυείξ όγκξσ 1 L ρςξσπ θ oC διξυεςεύξσμε 1
mol COCl 2 . Να σπξλξγίρεςε ςιπ απξδόρειπ ςωμ δύξ αμςιδοάρεωμ ρςα νευωοιρςά
δξυεία και μα ςιπ ρσγκοίμεςε με ςιπ αμςίρςξιυεπ απξδόρειπ πξσ βοήκαςε όςαμ ξι
αμςιδοάρειπ διενήυθηραμ ρςξ ίδιξ δξυείξ. Αμ διαπιρςώρεςε διατξοέπ μα δώρεςε
μία ενήγηρη γιαςί ρσμβαίμει ασςό.

Σςόυξπ ςξσ θέμαςξπ είμαι μα παοξσριαρςεί ξ ςοόπξπ επίλσρηπ ποξβλημάςχμ ρε

ιρξοοξπίεπ πξσ έυξσμ κξιμό ρσρςαςικό.

Λύρη
α) Όςαμ δύξ ιρξοοξπίεπ σπάουξσμ ρε κξιμό δξυείξ έυξμςαπ κξιμό ποξψόμ είςε
αμςιδοώμ, παοξσριάζξσμε κάθε αμςίδοαρη υχοιρςά τςιάυμξμςαπ πιμακάκι μόμξ με
ςιπ ρειοέπ αμςιδοξύμ και παοάγξμςαι. Σςη ρσμέυεια, σπξλξγίζξσμε ςα mol όλχμ
ςχμ ρσρςαςικώμ ρςξ δξυείξ. Έςρι:
Για ςημ 1η ιρξοοξπία έυξσμε:
mol CO 2 (g)  C(s) 2CO(g)
. x
. 2x

Για ςημ 2η ιρξοοξπία έυξσμε:

mol COCl2 (g) CO(g)  Cl 2 (g)
. y
. y y

Δεδξμέμξσ όςι V = 1 L, ξι ρσγκεμςοώρειπ ςχμ ρσρςαςικώμ είμαι:

[CO2 ]  n  x , [CCl2 ]  n  y , [Cl2 ]  y και [CO]  2 x  y  1 (1).
Για ςη 1η ιρξοοξπία έυξσμε:
(2 x  y)
2
[CO]2 1
 c,1   1, 25   1, 25   n  x  0,8 (2).
[C 2 ] (n  x) (n  x)
Για ςη 2ηπ ιρξοοξπία έυξσμε:
[CO]  [Cl2 ] (2x  y)  y 1 y
 c,2   1,5   1,5   y  0, 6n (3).
[COCl2 ] (n  y) (n  y)
Από (1), (2) και (3) ποξκύπςει όςι: n  1, x  0, 2, y  0, 6 .
x 0, 2 y 0, 6
Δπξμέμχπ, 1    0, 2 και  2    0, 6 .
n 1 n 1

31
 ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΚΠΑΙΔΔΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΔΛΛΑΔΙΚΩΝ ΔΞΔΤΑΣΔΩΝ

β) Γοάτξσμε ςα πιμακάκια μεςαβξλήπ ςχμ mol για ςημ 1η και ςημ 2η αμςίδοαρη πξσ
λαμβάμξσμ υώοα ρε διατξοεςικά δξυεία:
mol C 2 (g)  C(s) 2CO(g)
. 1  
.   
.   2
.. (1  )  2
(2)2
2
[CO]
 c,1   1, 25  42  1, 25  1, 25  0 , η ξπξία έυει λύρειπ
[C 2 ] (1  )
0, 42
1  0, 42 δεκςή και 2  0, 74 απξοοίπςεςαι. Οπόςε, 1   0, 42 .
1
και
mol CCl 2 (g) CO(g)  Cl 2
. 1  
.   
.   
.. (1   )  
[CO]  [Cl 2 ] 2
 c,2  1,5    2  1,5  1,5  0 , η ξπξία έυει λύρειπ
[COCl 2 ] (1  )
0, 69
1  0, 69 δεκςή και  2  2,185 απξοοίπςεςαι. Οπόςε,  2   0, 69 .
1
Σςα νευχοιρςά δξυεία και ξι δύξ απξδόρειπ είμαι μεγαλύςεοεπ (0,42 πξσ λόγχ
επίδοαρηπ κξιμξύ ποξψόμςξπ έγιμε 0,2 ρςημ 1η ιρξοοξπία και 0,69 πξσ λόγχ
επίδοαρηπ κξιμξύ ποξψόμςξπ έγιμε 0,60 ρςη 2η ιρξοοξπία). Δπξμέμχπ, όςαμ ξι δύξ
αμςιδοάρειπ διενάγξμςαι ρςξ ίδιξ δξυείξ, ςξ κξιμό ποξψόμ, πεοιξοίζει ςημ απόδξρη
και ςχμ δύξ αμςιδοάρεχμ.

Τξ γεγξμόπ ενηγείςαι με βάρη ςημ αουή ςξσ Le Chatelier. Η ασνημέμη πξρόςηςα

C , λόγχ ςηπ παοαγχγήπ ςξσ από ςη 2η ιρξοοξπία, μεςαςξπίζει ςημ 1η ιρξοοξπία
αοιρςεοά. Ομξίχπ, η ασνημέμη πξρόςηςα C , λόγχ ςηπ παοαγχγήπ ςξσ από ςημ 1η
ιρξοοξπία, μεςαςξπίζει ςη 2η ιρξοοξπία αοιρςεοά.

Ημεοξμημία ςοξπξπξίηρηπ: 9/02/2019

Δπιμέλεια: Βαςξύγιξπ Πέςοξπ – Παπαρςεογιάδηπ Θχμάπ

Δπιρςημξμικόπ έλεγυξπ: Απξρςξλόπξσλξπ Κχμρςαμςίμξπ – Γιαλξύοηπ Παοαρκεσάπ

32