8

Filipino 8
Ikalawang Markahan – Modyul 4:
Sanaysay
Pagkiklino ng Salita
Learning Area- Filipino - Grade 8
Alternative Delivery Mode
Quarter 2 – Modyul 4: Sanaysay at Pagkiklino ng Salita
Aralin 2: Ako ay Ikaw ni Hans Roemer T. Salum at Pagkiklino ng Salita
Republic Act 8293, section 176 states that: No copyright shall subsist in anywork of
the Government of the Philippines. However, prior approval of the government agency or
office wherein the work is created shall be necessary for exploitation of such work for profit.
Such agency or office may, among other things, impose as a condition the payment of
royalty.
Borrowed materials (i.e., songs, stories, poems, pictures, photos, brand names,
trademarks, etc.) included in this book are owned by their respective copyright holders.
Every effort has been exerted to locate and seek permission to use these materials from
their respective copyright owners. The publisher and authors do not represent nor claim
ownership over them.

Published by the Department of Education – Division of Gingoog City

Division Superintendent: Jesnar Dems S. Torres, PhD, CESO VI

Development Team of the Module

Author/s: Dahlia V. Bitancor

Reviewers: Jesusa V. Sulayao

Illustrator and Layout Artist: Loreto B. Demetillo

Management Team
Chairperson: Jesnar Dems S. Torres, PhD, CESO VI
School Division Superintendent

Co-Chairpersons: Conniebel C. Nistal, PhD

Assistant Schools Division Superintendent

Pablito B. Altubar
CID Chief

Members Arlene A. Micu, PhD. EPS –I Filipino/Genara M. Tingabngab -PSDS

Himaya B. Sinatao, LRMDS Manager
Jay Michael A. Calipusan, PDO II
Mercy M. Caharian, Librarian II

Printed in the Philippines by

Department of Education – Division of Gingoog City
Office Address: Brgy. 23, National Highway,Gingoog City
Telefax: 088 328 0108/ 088328 0118
E-mail Address: gingoog.city@deped.gov.ph

8
 Filipino 8
Ikalawang Markahan – Modyul 4:
Sanaysay
Pagkiklino ng Salita
 Talaan ng Nilalaman

Para saan ang modyul na ito....................................................................................i

Alamin........................................................................................................................ii
Paano matuto gamit ang modyul na ito....................................................................ii
Aykons sa modyul....................................................................................................iii
Ikaapat na Linggo
Aralin 1……………...………………………………………………………………..Pahina
Alamin.................................................................................................1
Layunin …………………………………………………………….1
Subukin..............................................................................................2
Gawain 1………………………………………………………...2-3
Balikan……………………………………………………………………..3
Gawain 2…………………………………………………………...3
Tuklasin……………………………………………………………………4
Gawain 3 ………………………………………………………..4-5
Suriin……………………………………………………………………….6
Gawain 4…………………………………………………………...6
Pagyamanin……………………………………………………………….7
Gawain 5 ………………………………………………………….7
Isaisip………………………………………………………………………7
Gawain 6……………………………………………………………7
Gawain 7……………………….………………………….............8
Isagawa…………………………………………………………………….8
Gawain 8……………………………………………………………8
Gawain 9……………………………………………………………9
Tayahin..............................................................................................22
Gawain 10:.……………………………………………………10-11
Karagdagang Gawain…………………………………………………….11
Susi ng Pagwawasto…………………………………………………..12-13
Sanggunian……………………………………………………………………...14
Paunang Salita
Ang modyul sa Ikalawang Markahan ay nakatuon sa dalawang kapanahunan ng panitikan;
Panahon ng Amerikano at Panahon ng Kasarinlan.
Sa panahon ng Amerikano, natural na nagbago ang anyo ng panitikan sa panahong
ito. Naging moderno ang anyo ng panitikan. Ang mga dulang komedya at senakulo ay
pinalitan ng sarsuwela at dulang pantanghalan. Ang patulang larong katulad ng duplo ay
naging balagtasan. Ang mga tulang nagtataglay pa rin ng katutubong tugma at sukat ay
sinabayan ng mga tulang nasa malayang taludturan.(Enrijo, Willeta A., et. al.)
Tulad ng sa iba pang panahon, malaki ang papel na ginampanan ng panitikan sa
buhay ng mga Pilipino sa Panahon ng Kasarinlan Tumutukoy ang panahong ito sa mga taon
pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig at sa pagtatag ng Ikatlong Republika ng
Pilipinas.
Ang mga sumusunod na aralin sa modyul na ito ay tula, sarsuwela at dula, maikling
kuwento at balagtasan.
Alinsabay sa pag-aaral ng panitikan ay mga aralin na lilinang sa kakayahang
pangwika. Ang kaalamang pangwika ay kailangan sa pagpapahayag ng mga pananaw na
magagamit sa pang-araw-araw na gawain.
Ang inaasahan sa modyul na ito na babasahin ang bawat bahagi dahil ito’y gagabay
sa iyo kung ano ang iyong gagawin.
Kung ano ang isinasaad sa mga gawain, hinihiling na susundin kung ano ang
sinasabi ng panuto. May mga espasyong nakalaan para magagamit mo bilang sagutang
papel.
Maraming salamat!

i
 Alamin

Sa modyul na ito, inaasahan ang mga mag-aaral na matatamo ang

sumusunod na kasanayang pampagkatuto:

. 1.Naipaliliwanag ang tema at mahalagang kaisipang nakapaloob sa akda

F8PB-llf-g-26
2. Naikiklino(clining) ang mga piling salitang ginamit sa akda F8PT-llf-g-26
3. Naiuugnay ang temang napanood na programang pantelibisyon sa akdang
tinalakay F8PD-llf-g-26
4. Nailalahad mo nang maayos ang iyong pansariling pananaw, opinion at saloobin
kaugnay ng akdang tinalakay F8PS-IIf-g-2
5. Napipili ang isang napapanahong paksa sa pagsulat ng sanaysay F8PU-IIf-g-27

Paano matuto gamit ang modyul na ito

Para matamo ang mga layunin sa itaas, kailangan lang ay sundin ang sumusunod:
1. Maglaan ng karampatang panahon para sa pagbabasa at pag-
unawa sa paksa ng modyul na ito.
2. Unawain at sunding mabuti ang mga panutong ibibigay sa bawat Gawain.
3. Sagutin at gawin ang lahat na mga gawain at pagsusulit na inihanda.

4. Gawing kasiya-siya ang bawat panahon sa paggamit ng modyul.

ii
Mga Aykons ng Modyul na ito
Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat
mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na

ang kaalaman mo sa aralin ng modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang

matulungan kang maiugnay ang kasalukuyang
aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala

sa maraming paraan tulad ng isang kuwento,
awitin, tula, pambukas na suliranin, gawain o
isang sitwasyon.
Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling
pagtalakay sa aralin. Layunin nitong matulungan
kang maunawaan ang bagong konsepto at mga
kasanayan.
Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa
mapatnubay at malayang pagsasanay upang
mapagtibay ang iyong pang-unawa at mga
kasanayan sa paksa.
Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan upang
maproseso kung anong natutuhan mo mula sa
aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa

iyo upang maisalin ang bagong kaalaman o
kasanayan sa tunay na sitwasyon o realidad ng
buhay.
Tayahin Maikling pasulit dito nasusukat ang pag-unawa
ng mag-aaral sa paksang tinalakay.

Karagdagang Karagdagang Gawain sa pagpapalawak ng

Gawain aralin.

iii
This page is intentionally blank.
 Aralin: 4
MODYUL 4
Sanaysay: Ako ay Ikaw
Ikalawang
Markahan Wika: Pagkiklino ng mga Salita
(Ikaapat na Linggo)

Alamin

Magandang araw sa iyo. Nawa’y nasa mabuti kang kalusugan.

May ibang aralin na namang papag-aralan mo. Isang paksang magbibigay
sa iyo ng mga gawaing magbibigay sa iyo ng kaalaman. Ngunit bago tayo
magsimula heto muna ang mga layunin.
Ang mga layunin sa pag-aaral na ito ay;
1. Naipaliliwanag ang tema at mahalagang kaisipang nakapaloob sa akda
F8PB-llf-g-26
2. Naikiklino(clining) ang mga piling salitang ginamit sa akda F8PT-llf-g-
26
3. Naiuugnay ang temang napanood na programang pantelibisyon sa
akdang tinalakay F8PD-llf-g-26
4. Nailalahad mo nang maayos ang iyong pansariling pananaw, opinion at
saloobin kaugnay ng akdang tinalakay F8PS-IIf-g-2
5. Napipili ang isang napapanahong paksa sa pagsulat ng sanaysay F8PU-IIf-g-
27

Sa araling ito, madagdagan ang kaalaman sa talasalitaan at paggamit ng

mga salita sa pagpapahayag ng iyong pananaw.

Pangkalahatang Panuto

Ngayong hawak mo na ang Modyul na ito, gawin ang mga sumusunod:

1. Basahin at sundin ang panuto sa bawat paksa.

2. Itala ang mga kaukulang punto na nagangailangan ng masusing kasagutan.
3. Gawin ang mga gawain sa modyul nang may pag-unawa.
4. Sagutin ang lahat ng mga katanungan sa bawat gawain

1
 5.

Subukin

Sa pamamagitan ng gawaing ito, susubukin ang kaalaman ng mag-aaral

gamit ang kaunting ebalwasyon sa tatalakaying paksa.
Gawain 1
Basahin at unawain ang mga tanong at bilugan ang titik ng iyong sagot.

1. Ito’y isang uri ng sanaysay na naglalahad ng opinyon o pananaw ng may-akda tungkol

sa isang paksa.
A. sanaysay
B. tula
C. alamat
D. mito

2. May dalawang uri ang sanaysay, ito ay ang __________________.

A. pormal at di pormal
B. maragsa at malumi
C. tula at dula
D. sukat at tugma

3. Ito’y kasangkapang ginagamit ng tao para sa pakikipag-ugnay sa kapwa.

A. tunog
B. wika
C. musika
D. nota

4. Ama ng Wikang Pambansa ng mga Pilipino.

A. Jose Rizal
B. Marcelo H. del Pilar
C. Andres Bonifacio
D. Manuel L. Quezon

5. Sa sanysay na “Ako ay Ikaw”, sino ang tinutukoy ng panghalip na ako sa sanaysay?

A. Wikang Pambansa
B. Manuel L. Quezon
C. may-akda
D. tao

6. Ito ay tumutukoy sa tindi o antas ng kahulugan ng mga salita.

A. pagkiklino
B. denotasyon
C. konotasyon
D. talasalitaan

7. Piliin sa sumusunod ang tamang ayos ayon sa tindi ng kahulugan.

A. maganda,marikit, marilag
B. maganda, marilag, marikit
C. marikit, maganda, marilag

2
 D. marilag, marikit, maganda
8. Alin sa sumusunod ang tamang ayos ayon sa tindi ng kahulugan.
A. malambot, mahina, marupok
B. mahina, marupok, mahina
C. marupok, mahina, malambot
D. mahina, malambot, marupok

9. Bakit mahalaga ang pagkakaroon ng kaalaman sa pagpapakahulugan ng salita?

A. Mahalaga para malalaman ang gamit ng salita.
B. Lalawak ang natutuhan
C. Lalawak ang kaisipan
D. Uusbong ang kaalaman

10. Alin sa sumusunod nagagamit ang talasalitaan o pagbibigay kahulugan?

A. pagsulat at pagbabasa
B. pamamasyal at panonood
C. pag-awit at pagsayaw
D. pamamasyal at pag-uusap

Balikan

Gawain 2
Mula sa iyong aralin tungkol sa Sarsuwela, bilang pagbabalik-aral, magbigay ng
isang katangian ng sarsuwela na wala sa iba pang anyo ng dula. Isulat sa nakalaang
espasyo ang iyong sagot.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

3
 Tuklasin

Sa bahaging ito, may babasahin kang isang akda. Unawain mo ito

pagkatapos ay sasagutin mo ang mga sumusunod na katanungan.

Ako ay Ikaw
ni Hans Roemar T. Salum

“Ako’y isang Pinoy, sa puso’t diwa. Pinoy naisinilang sa ating bansa. Ako’y ‘di sanay sa
wikang mga banyaga, ako’y Pinoy na mayroong sarilingwika. Wikang Pambansa, ang gamit
kong salita...” Hay, napakasarap sapandinig ang awiting iyan ni Florante. Damang-dama ang
pagmamahal ng mang-aawit sa akin. Matagal na panahon na rin simula nang ako ay
ipaglaban ni dating Pangulong Mauel L. Quezon. Ang pakikipaglaban niyang ito ay daan
upang ako ay umusbong, gamitin at tangkilikin. Ako ang simbolong pagkakakilanlan ng ating
bansa, ang Pilipinas. Ako ay ginagamit sa maraming sitwasyon at pagkakataon. Ah, tunay
ngang malayo na ang aking narating bilang isang instrumento ng komunikasyon. Sa
paglipas ng panahon ay mabilis na naging moderno na ang ating bansa.Modernong
kagamitan, pamumuhay, moderno na rin pati kabataan.Talagang ang mga Pinoy ay hindi
nagpapahuli. Subalit, kasabay ngpagbabago at pagiging modernong ito ay ginawa na rin
akong moderno.Pakiramdam ko ay binihisan ako upang sumabay sa makabagong panahon.
Mayroong wika ng kabataan ngayon, Taglish, mga jejemonwika nga. Ang salitang nanay
sasabihing mudra, ang tatay ay pudra.May magsasabi ring I wanna make bili that sapatos!
Hay, kailanganb ang kasabay ng pagbabago ay pagbabago sa akin? Nasaan na ang
ipinaglabang wika? Mga kabataan, ako ay ikaw na sasalamin sa ating bansa. Hindi masama
ang pag-unlad at ang pagbabago kung ang pagbabagong ito ay para sa ikabubuti at
ikaaayos ng komunikasyon. (Ambat, Vilma C. et. al. 2015 Filipino 10 Modyul para sa Mag-
aaral, Meralco Avenue Pasig City, Philippines. Vibal Group Inc.)

Gawain 3
Mga Katanungan:
1. Anong uri ng sanaysay ang binasang akda?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Pansinin ang mga pangungusap sa ibaba, ano ang ibig sabihin ng sumusunod na
pahayag? Isa-isahing ipaliwanag ang kahulugan ng bawat isa.

4
a. Matagal na panahon na rin simula nang ako ay ipaglaban ni dating Pangulong
Manuel L. Quezon.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
b. Sa paglipas ng panahon ay mabilis na naging moderno ang ating bansa.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
c. Pakiramdam ko ay binihisan ako upang sumabay sa makabagong panahon.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_________
3. Sino ang nagsasalita sa sanaysay?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
4. Ano ang tema o paksa ng sanaysay?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
5. Ayon sa binasang akda, bakit mahalaga ang wikang pambansa?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
__________________________________________________________________

5
 Suriin

Alam mo ba ang pagkiklino ng mga salita? Ang klino ay ang pag-aayos ng

mga salita ayon sa tindi ng kahulugan. (https://brainly.ph/1876234)
Halimbawa sa mga salitang mahina, malambot at marupok. Alin kaya ang
mauna, pangalawa at pangatlo ayon sa tindi ng kahulugan.
Sagot ay ito;
malambot
mahina
marupok

Iba pang halimbawa:

ngitngit madumi
galit masukal
muhi madawag
poot

Gawain 4
Gawin ang pagkiklino ng mga salita. Ayusin ang tindi o antas ng kahulugan sa
sumusunod. Iayos ayon sa mga gamit ang mga titik.

1. a. nakabatay
b. naaayon
c. nakasaad
d. nagpapatungkol Sagot: ______

2. a. dalubhasa
b. sanay
c. bihasa
d. magaling Sagot: ______

3. a. tangkilikin
b. gamitin
c. palaganapin
d. paunlarin Sagot: ______

4. a. kumakatawan
b. sumisimbolo
c. nagrereprisinta Sagot: ______

6
 5. a. dukha
b. mahirap
c. maralita Sagot: ______

Pagyamanin

Sa bahaging ito ikaw ay tatanungin ng isang tanong na magbibigay sa iyo ng

pagkakataong maipahahayag mo ang iyong pananaw.

Gawain 5
Bakit mahalaga ang pagkakaroon ng malawak na kaalaman sa mga salita?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
__________________________________________________________________

Isaisip

Sagutin ang sumusunod na mga tanong.

Gawain 6
1. Sa iyong palagay bakit kailangang magkaroon ng wikang pambansa ang
Pilipinas?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Bilang isang kabataan, paano mo maipakikita ang pagpapahalaga sa Wikang
Pambansa?
___________________________________________________________________

7
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Gawain 7: Pananaw ko, Pahalagahan mo

Panuto: Ilalahad ang sariling pananaw batay sa nilalaman ng sanaysay na Ako ay Ikaw.
Gamitin ang graphic organizer sa ibaba kasunod nito.

__________________________________
Sa aking pananaw
____________________________________________________

Isagawa

Gawain 8
Panuto: Magbigay ng limang kahalagahan tungkol sa Wikang Pambansa.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

8
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

Gawain 9 : Balita Mo,Isusulat Ko

Panuto: Sumulat ng sariling sanaysay na nagpapahayag ng iyong opinyon mula

sa napanood na balita o pangyayari sa lipunan.

_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________

Magaling! Binabati kita dahil natapos mo ang mga gawaing pampagkatuto.

ngayon, handa ka na sa panghuling gawain

9
 Tayahin

Gawain 10
I. Panuto: Bigyan ng bilang (1-3) ang sumusunod na mga salita ayon sa tindi ng
kahulugan. Lagyan ng libel ang 1-2- at 3-

A. D.
_____ makipot _____ maliit
_____ maliit _____ punggok
_____ makitid _____ pandak

B.
_____ nagagalak E.
_____ natutuwa _____ kirot
_____ masaya _____ sakit
_____ hapdi

C.
_____ marikit
_____ maganda
_____ marilag

II. Punan upang mabuo ang pahayag ang at isulat sa nakalaang espasyo ang
iyong sagot.

1. Ang pambansang wika ng mga Pilipino ay _____________________________________.

2. Si ______________________________ ang Ama ng Wikang Pambansa.

3. Naglalahad ng opinyon tungkol sa isang isyu ang _______________________________.

4. Ang panghalip na ako sa sanaysay na ‘Ako ay Ikaw’ ay tumutukoy sa _______________.

6. Ang _______________________ ay ang pag-aayos sa tindi ng salita.

10
 Karagdagang Gawain

Isulat kung ano ang katangian ng sanaysay na kaiba sa iba pang akdang pampanitikan
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________.

Binabati kita! Natapos mo na ang mga gawain sa modyul na ito.

11
This page is intentionally blank.
12
Susi ng Kasagutan
Modyul 4
Gawain 1

1. A
2. A
3. B
4. D
5. A
6. A
7. A
8. A
9. A
10. A

Gawain 2
Ang sarsuwela ay dulang musikal.

Gawain 3
1. di pormal na sanaysay
2. A at B (Ang guro ang magmamarka depende sa sagot ng mag-aaral.)
3. wikang Pambansa
4. tungkol sa wikang pambansa
5. Ito ang kasangkapan ng pagkakaisa ng mamamayan ng isang bansa.

Gawain 4
1. B, A, C, D
2. D, B, C, A
3. B, C, A, D
4. C, A, B
5. B, C, A

Gawain 5
Basahin ng guro ang sagot ng mag-aaral at naaayon na sa kanya ang puntos ng
pagmamarka.

Gawain 6
Basahin ng guro ang sagot ng mag-aaral at naaayon na sa kanya ang puntos ng
pagmamarka.

Gawain 7
Susuriin ng guro bawat sagot.

13
Gawain 8
I.
A. D.
___1__ makipot ___1__ maliit
__3___ maliit __3___ punggok
___2__ makitid _2____ pandak
B.
__3___ nagagalak E.
___2__ natutuwa ___ 2__ kirot
___1__ masaya ___3__ sakit
_1__ hapdi
C.
___2__ marikit
___1__ maganda
___3__ marilag

II.
1. Filipino
2. Manuel L. Quezon
3. sanaysay
4. wikang pambansa
5. pagkiklino

14
 SANGGUNIAN

A. Aklat
Ambat, Vilma C. et. Al (2015). Filipino Modyul para sa Mag-aaral. Meralco Avenue,
Pasig City. Philippines 1600. Vibal Group, Inc.

Enrijo, Willita A., et. Al.(2013). Panitikang Pilipino. Meralco Avenue, Pasig City,
Philippine. Book Media Press, Inc.

B. Internet
Lindaleebarrameda, access june 20, 2020, https://brainly.ph/1876234

15
16
For inquiries or feedback, please write or call:
Department of Education — Division of Gingoog City
Brgy. 23, National Highway, Gingoog City
Telefax: 088-328-0108 / 088328-0118
E-mail Address: gingoog.city@deped.gov.ph