-Καλησπέρα Χρυσόστομε.

Βρίσκω την ευκαιρία να απολογηθώ για την καθυστερημένη

απόπειρα συνέντευξης παρουσίασης του βιβλίου. Αφενός δεν θέλαμε να καπηλευτούμε την
δημοσιότητα που ευτυχώς έλαβε αυτό και αφετέρου θέλαμε να καταλαγιάσει αυτή η
διάσταση viral σε μορφή επιδημία των καιρών μας που έτυχε η απήχηση του βιβλίου.
Λέγοντας όμως των καιρών μας ξεχνάω πως η όλη ιδέα του βιβλίου και αυτών των
διηγημάτων ξεκίνησε μέσω facebook. Πες μας περισσότερα για το πώς ξεκίνησε η όλη ιδέα.

--Καλησπέρα Γιώ ργο. Οι Παγανιστικές Δοξασίες είναι ά ρρηκτα συνδεδεμένες με την κοινωνική
πλευρά του διαδικτύ ου, ό που και πρωτοεμφανίστηκαν τον Ιού νιο του 2014 (ανή μερα θερινού
ηλιοστασίου συγκεκριμένα) με τη μορφή facebook-ική ς σελίδας. Η αρχική σκέψη ή ταν η δημιουργία
ενό ς εικονικού χώ ρου μέσω του οποίου θα παρουσίαζα ψηφίδες μιας Θεσσαλίας με τη μορφή που θα
ή θελα από μικρό ς να είχε αυτή – ένα μέρος καλυμμένο με το μανδύ α του υπερφυσικού και του
παρά δοξου, ένας τό πος βυθισμένος στο μυστή ριο. Ξεκίνησα λοιπό ν τη σελίδα με ά λλα δυο ά τομα, και
μια διά θεση μυθοπλασίας η οποία εφά πτονταν αφενό ς στον τρό μο και κατά δεύ τερον σε ένα
υποδό ριο (συνή θως) χιού μορ.

-Ο κόσμος προφανώς δεν ξέρει πως επειδή ακριβώς οι περισσότεροι στην συντακτική ομάδα
ήταν φανατικοί αναγνώστες της σελίδας έτσι έγινε η πρόταση συνεργασίας μας σε επίπεδο
κριτικών για το Metal Invader. Ποιες άλλες πόρτες σου άνοιξε το βιβλίο αυτό;

--Υπά ρχει μια υπό νοια θαρραλέου αντιεπαγγελματισμού στην παραδοχή σου πως πή ρατε στην
συντακτική ομά δα ένα ά τομο για μουσικοκριτικό με μπού σουλα τις μικρές ιστορίες τρό μου που
έγραφε! Σοβαρά ό μως, είναι πολύ νωρίς για να εκτιμή σω τι πό ρτες και ευκαιρίες παρουσιά ζονται
λό γω του βιβλίου. Όσον αφορά τη σελίδα, μια ή σασταν εσείς ως Metal Invader, και ά λλη μια (και
προφανώ ς ά κρως σημαντική ) ή ταν αυτή που οδή γησε στις εκδό σεις Αντίποδες και την έκδοση του
βιβλίου.

-Ουσιαστικά έχουμε να κάνουμε με 47 ιστορίες λαογραφικές από την μία σε συνδυασμό με

λογοτεχνία τρόμου. Πόσο εύκολο είναι να διατηρήσεις ανέπαφη την παράδοση ενώ την ίδια
ώρα την παντρεύεις με το φανταστικό;

--Το κύ ριο μέλημά μου είναι να σέβομαι και να μένω πιστό ς σε αυτή τη δυναμικά μεταβαλλό μενη
σκεπτομορφή που έχω στο μυαλό μου ως παραδοσιακή Θεσσαλία, και ό χι σε μια ά καμπτη
φαντασιακή κατασκευή που μπορεί να θεωρείται ως Θεσσαλική Παρά δοση. Δεν με ενδιαφέρει να
σεβαστώ κά τι που έχει εξιδανικευτεί και είθισται να θεωρείται (ρομαντικά και εν τέλει βλακωδώ ς) ως
απρό σβλητο από την επιρροή της ιστορίας και της κοινωνίας. Το αντίθετο, με αυτό το μπό λιασμα
προσπαθώ να αναδείξω το πώ ς μέσω της ενσωμά τωσης ποικιλίας επιρροώ ν, ιδίως από μη προφανείς
πηγές (ό πως η λογοτεχνία φανταστικού /τρό μου στην προκειμένη, καθώ ς και οι πιο σκοτεινές πτυχές
της σύ γχρονης μουσική ς), μπορού με να καταλή ξουμε σε μια παρά δοση η οποία θα έχει κά τι να πει σε
ένα πολυποίκιλο ηλικιακά κοινό . Για αυτό λοιπό ν δεν τίθεται θέμα ευκολίας ή δυσκολίας ό σον αφορά
το αναλλοίωτο της παρά δοσης – η πρό κληση βρίσκεται στο να συνδυά ζω αρμονικά μια θύ μηση από
την φαντασιακή Καρδίτσα της παιδική ς μου ηλικίας με την τέχνη του φανταστικού , κά τι που επειδή
λίγο πολύ το έκανα -ασυνείδητα ή μη- από μικρό ς, νομίζω πως μου βγαίνει αρκετά αβίαστα.

-Η αφήγηση βασίζεται σε ατόφιες μυθοπλασίες της περιοχής που μπόλιασες με δικές σου
επιρροές από βιβλία, ταινίες ή στίχους από τραγούδια ή αποτελεί 100% προϊόν δικής σου
φαντασίας;

--Υπά ρχουν και ατό φιες μυθοπλασίες της περιοχή ς, οι οποίες ό πως σωστά αναφέρεις μπολιά στηκαν
με τις δικές μου επιρροές, ό πως και αρκετά πρά γματα καθαρά δικά μου, που ό μως ακό μη κι αυτά
έχουν φιλτραριστεί μέσα από το πρίσμα της φαντασιακή ς Θεσσαλίας που αναφέρω ά νωθεν.
Ουσιαστικά πρό κειται για ένα κρά μα, τη σύ σταση του οποίου οποίου δεν μπορώ να αποσυνθέσω σε
ποσοστά . Θα έλεγα πως ό σον αφορά το χτίσιμο του περιβά λλοντος βασίστηκα πολύ στο θεσσαλικό
περιβά λλον, αλλά ό σον αφορά την πλοκή των ιστοριώ ν και τα πρό σωπα/δυνά μεις/πλά σματα που τις
κατοικού ν πά τησα αρκετά στη δικιά μου φαντασία.
-Τα μέρη που διαδραματίζονται οι ιστορίες είναι πραγματικά. Ένιωσες την ανάγκη να τα
επισκεφτείς ώστε να δώσεις μια ρεαλιστική νότα στο βιβλίο;

--Όλα τα μέρη του βιβλίου είναι πραγματικά (τουλά χιστον ό σον αφορά χωριά , συνοικίες, και αρκετά
τοπωνύ μια δασώ ν και κορυφώ ν). Πολλά από αυτά τα ή ξερα λό γω καταγωγή ς και θεσσαλική ς
ανατροφή ς, αλλά όχι, ό σον αφορά επιτό πιες επισκέψεις σε μέρη που δεν είχα επισκεφτεί παρά μό νο
μέσω ίντερνετ, δεν έγινε κά τι. Αφενό ς γιατί η ρεαλιστική νό τα δεν ή ταν κά τι που αποζητού σα,
αφετέρου γιατί ζού σα στο εξωτερικό για μεγά λο διά στημα των 2 προηγουμένων ετώ ν, οπό τε και
πρακτικά δεν ή ταν εύ κολο.

-Χρονικά που τοποθετούνται οι ιστορίες;

--Το πά θος και η εμμονή της νεωτερικό τητας με την ακριβή μέτρηση και στοιχειοθέτηση του χρό νου
είναι κά τι που ή θελα ελαφρώ ς να αντιπαλέψω με τις Παγανιστικές Δοξασίες, οπό τε και σε αρκετές
από τις ιστορίες προτίμησα μια ασαφή , πιο παραμυθένια αίσθηση χρονική ς τοποθέτησης. Από εκεί
και πέρα, πολύ χοντρικά , οι ιστορίες καλύ πτουν μια περίοδο αρκετώ ν αιώ νων, η οποία φτά νει μέχρι
και τα τέλη της δεκαετίας του '90 και τις αρχές των '00s (ό που διαδραματίζεται μεγά λο μέρος του
Προοιμίου και της Αργιθέας που κλείνει το βιβλίο) έτσι ώ στε να υπά ρχει μια αίσθηση συνέχειας και
επαφή ς με το τώ ρα.

-Η ελληνική παράδοση πόσο κοντά βρίσκεται με τα αντίστοιχα παραμύθια/μύθους των

βόρειων ευρωπαϊκών λαών που συχνά συναντάμε στην παγκόσμια λογοτεχνία και στο
κινηματογράφο;

--Παρό λο που υπά ρχει αναμφισβή τητα αναγνωρίσιμος χαρακτή ρας ό σον αφορά την ελληνική
παρά δοση, μελετώ ντας μύ θους και φολκλό ρ των βορειοευρωπαίων, αλλά και των ενδιά μεσων
γεωγραφικά λαώ ν, εμφανίζονται ψή γματα σύ νδεσης. Άλλωστε 2000 χρό νια ιστορίας και ζύ μωσης
έχουν αφή σει τη σφραγίδα τους σε αμφό τερες τις υπό εξέταση παραδό σεις. Ένας κρίκος που κατά
κά ποιον τρό πο ενώ νει τις δυο είναι η σλαβική παρά δοση, η οποία και απλώ νει πηχτή τη σκιά της στις
σελίδες του βιβλίου. Ένας ξεκά θαρος φό ρος τιμή ς σε αυτή είναι το «Μολό γα Δά σκαλε» που είναι
επηρεασμένο από τη σοβιετική ταινία Viy (βασισμένη στο ομώ νυμο έργο του Gogol).

-Ο Κορνήλιος Καστοριάδης έλεγε πως το η πιστή τήρηση των παραδόσεων και των εθίμων
μας κάνει να μην έχουμε κριτική στάση για το παρελθόν μας. Την γνώμη σου πάνω σε αυτό
και ποια είναι η δικιά σου αντίληψη για την παράδοση;

--Λίγο πολύ έχω απαντή σει παραπά νω σε αυτό το ερώ τημα. Προφανώ ς συντά σσομαι με τον
Καστοριά δη σε αυτό το ζή τημα, και ξαναλέω πως η στείρα ακολουθία μιας απολιθωμένης παρά δοσης,
αποκομμένης από την ιστορία και την κοινωνία καταλή γει σε κά τι με το οποίο δεν μπορεί να
συντονιστεί ο ά νθρωπος μιας εποχή ς διαφορετική ς από αυτή ς της δημιουργίας του τά δε εθίμου. Οι
παραδό σεις και τα έθιμα δεν εμφανίζονται από κά ποιο πλατωνικό πεδίο (τουλά χιστον στη
λειτουργική τους μορφή ), αλλά διαμορφώ νονται εν τέλει και μέσω του κοινωνικού και ανθρώ πινου
παρά γοντα.

-Ποιες είναι οι μεγαλύτερες σου επιρροές λογοτεχνικά;

--Η χρυσή περίοδος της λογοτεχνίας τρό μου (τέλη 19ου – αρχές 20ου αιώ να), δηλαδή Lovecraft, Poe,
Machen, Blackwood, Ashton Smith, καθώ ς και η λογοτεχνία του φανταστικού με αιχμή τον Tolkien και
τον Dunsany. Από νεό τερους ο Barker και ο Ligotti. Επίσης τερά στια επιρροή μου ά σκησαν τα
λαογραφικά έργα του 19ου και 20ου αιώ να, με χαρακτηριστικό τερο (αναφορικά με τις Παγανιστικές)
τις Παραδό σεις του Πολίτη, καθώ ς και διά φορες μυθολογίες.

-Πόσα στοιχεία μουσικής μπορούμε να βρούμε μέσα στο βιβλίο; Από στίχους μέχρι κάποιο
εξώφυλλο δίσκου που σε ενέπνευσε;
--Αν δεν υπή ρχε black metal οι Παγανιστικές θα ή ταν πολύ πιο πεζές, ή πιθανό τερα δε θα υπή ρχανε
καν. Η τά ση για περιγραφική υπερβολή και για λατρεία του από κοσμου (αλλά και ένα υπερβατικό
θρησκευτικό αίσθημα δέους) που βρίσκεται στον πυρή να του black metal απλώ νεται σε ό λη την
έκταση του βιβλίου. Ακό μη και η επιλογή του εξωφύ λλου δεν είναι τελείως ανεπηρέαστη από την
αύ ρα του εξωφύ λλου του “In The Nightside Eclipse”. Εντό ς των ιστοριώ ν υπά ρχουν διά σπαρτα
στοιχεία εν είδει easter eggs που μπορεί να ανιχνεύ σει κά ποιος μαυρομέταλλος – οι De Mysteriis-ικοί
ας ρίξουν μια ματιά στο «Καπηλειό στα Βά θη της Λά ρισας».

-Συχνά διακρίνουμε μια μορφή χιούμορ στις ιστορίες. Πόσο εύκολα τράβηξες αυτή την
κόκκινη γραμμή, ειδικά μέσω σχολίων στο fb, που ξεχώρισε το τρολλάρισμα και την
διακωμώδηση του εγχειρήματος από την σοβαρότητα και τον πραγματικό σκοπό του;

--Ειδικά στις αρχές της σελίδα το χιού μορ ή ταν κά τι που χαρακτή ριζε αρκετές δημοσιεύ σεις/ιστορίες.
Με το πέρασμα του καιρού ό μως είδα πως ο κό σμος ανταποκρινό ταν περισσό τερο στις πιο «αγνές»
ό σον αφορά τον τρό μο ή την παραμυθένια μυσταγωγία ιστορίες, οπό τε και αποφά σισα να κλίνω προς
τα εκεί. Ένας ακό μη λόγος για αυτή την αλλαγή πλεύ σης ή ταν η προσπά θεια αποποίησης της έννοιας
«τρολ σελίδα» από τις Παγανιστικές, μιας και ο ό ρος δεν ανταποκρινό ταν σε αυτό που ή θελα να
δημιουργή σω συνολικά μέσω της από πειρας αυτή ς.

-Πως προέκυψε το εξώφυλλο με τις ιπτάμενες μάγισσες του William Holbrook;

--Εδώ μπαίνω σε λίγο πιο έμμεσο ρό λο, μιας και η Μά ρω Κατσίκα είναι υπεύ θυνη για ό λα τα
εξώ φυλλα των βιβλίων των Αντιπό δων – λογικό ό ταν θέλεις ως εκδοτικό ς να έχεις ένα σχετικά κοινό
πνεύ μα αισθητική ς. Η Μά ρω μου παρουσίασε τρεις προτά σεις, εκ των οποίων εύ κολα ξεχώ ρισα τη
βασισμένη στο έργο του Holbrook, γιατί με αποτύ πωνε τον αισθητικό πυρή να του βιβλίου – μια
σύ μπλεξη παραμυθιού και τρό μου (η κοντινή μελέτη των μορφώ ν των μαγισσώ ν δεν αφή νουν
περιθώ ρια περί του δεύ τερου). Πέρα από αυτό , η ίδια η ιδέα του ιπτά μενου coven με εξίταρε, μιας και
θρύ λοι ό πως αυτό ς του Άγριου Κυνηγιού (Wild Hunt) είναι από τους πλέον εμβληματικού ς ό σον
αφορά το πό σο με έχουν συναρπά σει. Συν ό πως προανέφερα τα συνειρμικά καμπανά κια που
χτύ πησαν με το “In The Nightside Eclipse”.

-Πες μου μερικά πράγματα για σένα, με τι ασχολείσαι;

--Πρωτίστως με την αρθρογραφία (μουσική , κινηματογρά φο, λογοτεχνία, PC-Games). Από εκεί και
πέρα σε κά ποιο βαθμό με τον προγραμματισμό και τη γεωγραφία (πρά γματα που έχω σπουδά σει), με
τη φωτογραφία και τα παιχνίδια ρό λων.

-Είσαι ενημερωμένος για τις ελληνικές κυκλοφορίες βιβλίων τρόμου; Νιώθεις ότι μπήκες σε
έναν άλλο κόσμο πλέον πως ανήκεις σε έναν νέο χώρο;

--Τώ ρα αρχίζω να κά νω τα πρώ τα μου βρεφικά βή ματα στην εγχώ ρια λογοτεχνική σκηνή , μιας και
μέχρι προ ελαχίστων ετώ ν σνό μπαρα χωρίς ουσιαστικό λό γο την ελληνική παραγωγή . Αυτά που
μπορώ να προτείνω σίγουρα μέχρι στιγμή ς είναι τα έργα του Κωνσταντίνου Κέλλη, καθώ ς και αυτά
(κά πως παλιό τερα βέβαια) του Γιώ ργου Μπαλά νου. Πιστεύ ω πως σε κανένα χρό νο θα μπορώ να
παραθέσω πολύ περισσό τερα ονό ματα, μιας και από ό τι έχω καταλά βει ο χώ ρος ανθίζει τα τελευταία
χρό νια. Όσον αφορά το αν μπή κα σε ά λλο κό σμο, δε θα το έλεγα, μιας και νομίζω πως λίγο πολύ
υπά ρχουν κοινές αφετηρίες και ερεθίσματα σε ό σους ασχολού μαστε με το συγκεκριμένο είδος, οπό τε
και βρέθηκα σε γνώ ριμα εδά φη.

-Ποια είναι τα επόμενα βήματα σου;

--Σε πρώ τη φά ση υπά ρχει στον ά μεσο ορίζοντα μια μετακό μιση προς Αυστραλία για τα επό μενα λίγα
χρό νια, οπό τε και το μέλλον κρίνεται ως ελαφρώ ς ρευστό . Αναφορικά με τη συγγραφική μου
παραγωγή , ευελπιστώ πως θα συνεχιστεί, είτε με κά ποια μετά φραση σύ γχρονου έργου στα ελληνικά ,
είτε/και με το επό μενο δικό μου βιβλίο, για το οποίο ό μως δεν έχω κατασταλά ξει κά που (ού τε καν αν
θα είναι μυθιστό ρημα ή συλλογή διηγημά των), πέρα από το ό τι θα είναι κά τι που θα ά πτεται του
παρά δοξου/από κοσμου στοιχείου.